การบรหารความเสยง

งานสนบสนนบรการ (Back office)

โกเมธ นาควรรณกจ

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

2

ระบบงานสาคญของ รพ.

ความเสยง ความปลอดภย คณภาพ การกากบดแลวชาชพ สงแวดลอมในการดแลผปวย การปองกนการตดเชอ ระบบเวชระเบยน ระบบจดการดานยา การตรวจทดสอบ การเฝาระวงโรคและภยสขภาพ การทางานกบชมชน กระบวนการดแลผปวย

การเขาถงและเขารบบรการ การประเมนผปวย การวางแผน การดแลผปวย การใหขอมลและเสรมพลง การดแลตอเนอง

ดานการดแลผปวย ดานการมงเนนผรบผลงาน ดานการเงน ดานทรพยากรบคคล ดานประสทธผลของกระบวนการ ดานการนา ดานการสรางเสรมสขภาพ

ตอนท IV

ตอนท III

ตอนท II

ตอนท I

การนา

การวางแผน กลยทธ

การมงเนนผปวย และสทธผปวย

การวด วเคราะห และจดการความร

การจดการ กระบวนการ

การมงเนน ทรพยากรบคคล

ผลการ ดาเนนงาน

กระบวนการดแลผปวย

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ

ฉบบเฉลมพระเกยรต

ฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป

4

5

ความเสยง

อบตการณ

“ความเสยงคอโอกาสทจะประสบกบ

ความสญเสยหรอสงทไมพงประสงค”

“อบตการณ คอเหตการณทเกดความ

สญเสย ความเสยหาย หรอเหตการณ

ไมพงประสงค

ความหมาย

6

การบรหารความเสยง

“การรบร ปองกน จากดความเสยง อนตรายและความสญเสย

ทจะเกดขน รวมทงสรางความตนตวแกผเกยวของ และสราง

วฒนธรรมความปลอดภยในองคกร”

เปาหมาย

ตระหนก

รบร

ปองกน

จดการ

ความเสยง (กอนเกดเหต) อบตการณ (หลงเกดเหต) : สงเกต จดบนทก

แนวทาง มาตรฐานตางๆ การออกแบบ : Human Factors Engineering ความสามารถในการแกปญหาเฉพาะหนา : Near miss Non- technical skill training & design

การวางระบบ การแกปญหาเฉพาะกรณ การเรยนรสการปองกน

เรยนรจากเหตทเคยเกดขน วฒนธรรมความปลอดภย

7

การคนหาความเสยง

การคนหาเชงรก

การคนหาแบบตงรบ

รายงานตางๆ เชน รายงานอบตการณ รายงานผลการ

ตรวจสอบ รายงานของเจาหนาทรกษาความปลอดภย

การตรวจสอบ เชน ENV Round IC Round Risk Round

การคนหาจากกระบวนการทางาน การทากจกรรมทบทวนจาก

เหตการณสาคญ

การประเมนความเสยง

เพอสามารถบอกระดบความรนแรงของผลกระทบ

ทตามมา รวมทงมสามารถอธบายหรอคาดการณความ

รนแรงของความเสยงได

แนวทางการประเมนความเสยง

พจารณาจาก : โอกาสเกดเหตการณ/ความสญเสย

• มความถและรนแรงมากนอยเพยงใด

• กอใหเกดความสญเสยหรอมผลกระทบอยางไร

• มผลตอองคกรอยางไร

รนแรงตา เขยนคมอปฏบตงานเพอปองกนความเสยงโดยใช

วธการทคาดวาจะไดผลทสด

รนแรงปานกลางใหคดหาวธการปองกนทใชความคดสรางสรรค

เพอใหยากตอการกระทาทผดพลาด

รนแรงมากใหวเคราะหปจจยเชงระบบทนาจะมสวนตอการเกด

เหตการณและคดกจกรรมปองกนหรอเตรยมความพรอมท

เหมาะสม

การจดการตามระดบความรนแรง

ระบบรายงานอบตการณ

• มคาจากดความของอบตการณ/เหตการณไมพงประสงคของรพ.

• มแนวทางทชดเจนวา ในกรณใดทจะตองรายงาน

• กาหนดผมหนาทในการเขยนรายงาน

• กาหนดเสนทางเดนของรายงานทรดกม เปนหลกประกน ในการรกษาความลบ และไมอนญาตผทไมเกยวของเขาถงได

• การสรางความเขาใจวา การแกปญหานมใชการลงโทษ

ประเภทของรายงานอบตการณ

• เหตการณไมพงประสงคทรนแรง (Sentinel events)

• เหตการณไมพงประสงค (Adverse events)

• เหตการณผดปกต

ตวอยางการจดระดบความรนแรง

ระดบ 1 : เปนเหตการณทกอใหเกดความคลาดเคลอน แตยง

ไมถงผรบบรการ/ผปฏบตงาน (Near miss)

ระดบ 2 :ผรบบรการ/ผปฏบตงาน ไดรบผลกระทบแตไมตอง

เฝาระวงหรอรกษา

ระดบ 3 :ผรบบรการ/ผปฏบตงาน ไดรบผลกระทบ สงผลให

ตองมการดแลหรอเฝาระวง เพอใหมนใจวาไมเกดอนตราย

ระดบ4 :สงผลใหเกดอนตรายถาวร ตองทาการชวยชวต และ

ถงแกชวต

การวเคราะหสาเหตทแทจรง

เหตการณ

แกปญหา เฉพาะหนา

วเคราะห Root causes

ปองกน ปญหา

• วเคราะหจากเหตการณจรง เขาไปดในสถานทจรง คยกบผคนทเกยวของ

• ถาม “ทาไม” เพอโยงไปสปจจยองคกร

• ถามวา “ถาจดการตรงสาเหตนแลว ปญหาจะลดลงหรอหมดไปหรอไม”

• ใชสถตวเคราะหเมอจาเปน ขอมลขาวสาร การศกษา/ฝกอบรม การสอสาร สงแวดลอมในการทางาน สงแวดลอมทางกายภาพ ความพรอมของเครองมอ การออกแบบกระบวนการทางาน การควบคมกระบวนการทางาน การบรหารความเสยง การนาและวฒนธรรมองคกร

16

แหลงความเสยง

• อาคาร สถานทและสงแวดลอม

• ระบบอคคภย

• ระบบลฟตขนสง

• ระบบกาซทางการแพทย

• ระบบไฟฟา

• ระบบระบายอากาศ

• ระบบการจดการของเสย

• กระบวนการ/ระบบการทางาน

17

อาคาร สถานทและสงแวดลอม

18

อาคาร สถานทและสงแวดลอม

19

อาคาร สถานทและสงแวดลอม

• กากบตดตามใหมการปฏบตหรอดาเนนการจดการดานอาคาร

สถานทและสงแวดลอมใหเปนไปตามมาตรฐาน กฎหมาย

ระเบยบทเกยวของ

• นาผลการตรวจสอบหรอเงอนไขทระบในผลการตรวจสอบดาน

โครงสราง อาคาร สถานทมาปรบปรงแกไข

• ดาเนนการวางแผนการตรวจสอบ แผนการบารงรกษา แผนปรบ

ปรงแผนการกอสราง แผนการรกษาความปลอดภย

• มการตดตามขอมลผลการดาเนนงานตามแผนและเสยงสะทอน

จากการบรหารจดการดานอาคาร สถานท

และมการใชขอมลจากการตดตามเพอพฒนา

อาคาร สถานทและสงแวดลอม

• วางแผนการตรวจสอบอาคารสถานทและสงแวดลอมเพอคนหา

ความเสยงและการปฏบตทไมปลอดภย โดย

• พนทในการใหบรการผปวย/ผมารบบรการทก 6 เดอน

• สถานทอนๆตรวจปละ 1 ครง

• ตรวจสอบโดยทมผเชยวชาญจากภายนอกอยางนอยปละครง

• มการรายงานการตรวจสอบอาคารสถานทเปนลายลกษณอกษร และ

ดาเนนการปรบปรงตามลาดบความสาคญ และนามาวางแผนการ

บรหารความเสยง

• การตอบสนองและการนารายงานอบตการณท

เกดขนมาวเคราะหเพอหาสาเหต และกาหนด

แนวทางแกไขปองกนทงระบบ

อาคาร สถานทและสงแวดลอม

22

ระบบอคคภย

ระบบอคคภย

24

ระบบอคคภย

25

ระบบอคคภย

ความปลอดภยจากอคคภย

• ทบทวนและวางแผนความปลอดภยดานอคคภยใหเปนปจจบน

ครอบคลมกจการอสระทใหบรการในสถานพยาบาล

• จดหาเครองมออปกรณในการปองกนและควบคมอคคภยอยาง

เพยงพอ เหมาะสมกบพนท

• กากบตดตามใหผรบผดชอบมการตรวจทดสอบ เครองมอและ

อปกรณในปองกนระงบอคคภยใหมความพรอมใชตามแผนท

กาหนดไว

• สงเสรมใหมการอบรมใหความรครอบคลมการคนหาและปองกน

ความเสยงจากอคคภย การบารงรกษาและใชอปกรณ แนวทาง

ปฏบตเมอเกดอคคภย การเคลอนยายผปวยและอปกรณ

ความปลอดภยจากอคคภย

• จดใหมการฝกซอมการระงบอคคภยและการเคลอนยายผปวย

รวมกบหนวยงานภายนอกอยางนอยปละ 1 ครง ครอบคลม

สถานการณตางๆ

• ประเมนผลการฝกซอมและนาสการปรบปรงระบบ แผนการ

ปองกนระงบอคคภย

28

ระบบลฟทขนสง

วนท 22 มกราคม 2557 เวลา 15:24 น

ลฟทโรงพยาบาลสลงหลดรวงจากชน

1 ล ง ไ ป ช น ใ ต ด น พ ย า บ า ล แ ล ะ

เจาหนาทเกอบ 10 ราย ไดรบบาดเจบ

เตรยมประสานเจาหนาทเขาซอมแซม

แลว

29

• วางระบบการดแลบารงรกษาหองโดยสาร ระบบควบคม

หองเคลอง ปลองลฟต ระบบขบเคลอน

• การจดระบบสอสาร การแจงเตอน การขอความชวยเหลอ

• วางแผนและการฝกซอมในการชวยเหลอกรณเกดลฟตตด/

ลฟตคาง

ระบบลฟทขนสง

30

ระบบกาซทางการแพทย

ระบบกาซทางการแพทย

• สถานทตดตงหรอจดเกบมความปลอดภย

• สภาพของ ทอ ถงบรรจออกซเจนสถกตองตามประเภท

• สภาพของทอสงกาซออกซเจนอยในสภาพด/สถกตอง

• มการดแลบารงรกษาชดควบคมการจายกาซ

• มอปกรณนรภยทไดรบการบารงรกษาใหพรอมใช

32

ระบบไฟฟา

33

ระบบไฟฟา

34

ระบบไฟฟา

• สภาพสายสงไฟฟาแรงสง (สงกดขวาง)

• สภาพไฟฟาแรงตา ภายในอาคาร

• ตควบคมไฟฟาหลก ประจาอาคาร ภายในตควบคม

• สภาพของอปกรณไฟฟา

• สภาพสายดน

• ระบบไฟฟาสารอง

35

ระบบระบายอากาศ

อาคารผปวยนอกตดตงระบบปรบอากาศ

ขาดระบบระบายอากาศ

วดคา CO2 1,391 PPM ไนตรสออกไซดรวท Outlet

มกาซสะสมในหอง 60 PPM.

มาตรฐานไมเกน 50 PPM.

36

• ทบทวนและปรบปรงรปแบบการตดตงระบบปรบอากาศ

ระบบฟอกอากาศ ระบบดดอากาศ

• มการตรวจสอบการระบายอากาศในพนททมผปวยมารบ

บรการมากๆ หนวยงานทอบอากาศ

• วางแผนและกากบใหมการบารงรกษาทาความสะอาด

ระบบระบายอากาศ

37

เครองมอและอปกรณ

• เครองไมพรอมใช

• เครองไมมในการใหบรการ

• เครองเสยระหวางใชงาน

• เครองขาดความเทยงตรง

เครองมอและอปกรณ

• จดทาแผนบรหารเครองมอครอบคลมการคดเลอกและจดหา

การจดทาบญชรายการ การตรวจสอบ ทดสอบ การบารงรกษา

การใหความรแกผใช

• สนบสนนใหมการปฏบตตามแผนการสอบเทยบ การบารงรกษา

เชงปองกน การเตรยมความพรอมใช

• การกาหนดแนวทางการปฏบตเมอมเหตฉกเฉนเกยวกบ

เครองมอ

• สงเสรมใหมการจดเกบและบนทกขอมลเกยวกบระบบการ

บรหารจดการเครองมอ และนาขอมลไปใชในการวางแผน

ปรบปรง (upgrade) หรอจดหาทดแทน (replace)

39

ระบบการจดการของเสย

• จดระบบ/อปกรณในการแยกรบ/ขนยาย/จดทพก ขยะทวไป/ ขยะตด

เชอ/ขยะอนตรายทรดกม และมการฝกอบรมเจาหนาททเกยวของ

• มการกาจดขยะตดเชอและขยะอนตรายอยางเหมาะสม / มการ

ตรวจสอบการกาจดขยะตดเชอของผรบชวง

• มระบบ/กระบวนการรบฟงเสยงสะทอนจากบคลากรและชมชนท

เกยวของ

การจดการขยะ

ระบบบาบดนาเสย

• มการกากบใหมการดแลระบบบาบดนาเสยอยางตอเนอง

โดยผทมความร

• มการตรวจคณภาพนาทผานการบาบดทงประจาวน

ประจาสปดาห และสงตรวจหนวยงานภายนอกตาม

ระยะเวลาทกาหนด

• ผลการตรวจคณภาพนาทงตองเปนไปตามมาตรฐาน

• มการนาผลการตรวจมาวเคราะหดแนวโนมและนามาใช

ประโยชนในการปรบปรงระบบบาบดนาเสย

สงแวดลอมหนวยงาน Back Office

• การจดแบงพนท การจดระบบการไหลเวยน

ในหนวยจายกลาง,ซกฟอก, โภชนาการ

• สถานทในการจดเกบหรอตดตงระบบแกส

และการตรวจสอบ

• การจดสถานทในการทางาน,สถานทจดเกบ

อปกรณ เอกสาร, สถานทพกผอน

• ความรอน, เสยง, แสงสวาง,การระบายอากาศ,

การปรบอากาศ

• ทาทางการทางาน,อปกรณในการอานวยความ

สะดวกในการทางาน

43

กระบวนการ/ระบบการทางาน

• วเคราะห/คนหาความเสยงทเกดจากการปฏบตงานตาม

กระบวนการ/ระบบการทางานในแตละขนตอน ตามFlow

ของการทางาน

• ทบทวนเหตการณความผดพลาดทเคยเกดขน

“ตวอยางงานธรการ ความเสยง คอความลาชาของเอกสาร เอกสาร

สญหาย เอกสารไปผดท การคนหาเอกสารลาชา เปนตน”

ตวอยาง: การบรการอาหารเฉพาะโรค

4. การตดตาม 1. การวนจฉย 2. การรบคาสง 3. การเตรยม/กระจาย

1.1 พยาบาลแจง

ประเภทผปวยทรบเขา

นอนในหอผปวย

1.2 แพทย ตรวจ

วนจฉย และสงอาหาร

เฉพาะโรค

1.3 พยาบาลรบคาสง

รวบรวมและจาแนก

ลงประวต แจงหนวย

โภชนาการ

2.1 โภชนากรรบคา

สงจากหอผปวย

2.2 รวบรวม และ

จาแนกประเภท

อาหาร

2.3 เตรยมเอกสาร

การผลต

2.4 เขยนคาสงและ

มอบงาน

ผรบผดชอบเฉพาะ

3.1 จดเตรยมวตถดบ

3.2 ประกอบอาหาร

ตามเอกสารทกาหนด

3.3 จดแบงตาม

รายการ และใบสง

3.4 ตรวจสอบ

ความถกตองตาม

รายการ

3.5 กระจายไปหอ

ผปวย

4.1 พยาบาล

ตรวจสอบความ

ถกตอง

4.2 โภชนากรตดตาม

ผล ประเมนอาการ

4.3 ประสานแพทย

หากจาเปนตอง

เปลยนแปลง

4.4 ใหคาแนะนา

ผปวยเรองการเตรยม

เมอกลบบาน

รบคาสงผดพลาด จดอาหารผดพลาด

แจกอาหารผดคน

เขยนคาสงอาหารผด

ขอบคณครบ