1 w I nost paìsI nost paìsw

16
ISTITUTO COMPRENSIVO DI SCUOLA DELL’INFANZIA E PRIMO GRADO D’ISTRUZIONE DEI COMUNI DI FORNO DI ZOLDO | ZOLDO ALTO | ZOPPÈ DI CADORE Grop di Ladin de Zoldo Union di Ladin da Zopè DOLOMITI patrimonio dell’umanità UNESCO w w w w w w I nost paìs I nost paìs

Transcript of 1 w I nost paìsI nost paìsw

Page 1: 1 w I nost paìsI nost paìsw

ISTITUTO COMPRENSIVO DI SCUOLA DELL’INFANZIA E PRIMO GRADO D’ISTRUZIONE DEI COMUNI DI

FORNO DI ZOLDO | ZOLDO ALTO | ZOPPÈ DI CADORE

Grop di Ladin de Zoldo

Union di Ladin da Zopè

Dolomiti p a t r i m o n i o dell’umanitàU N E S C o

w

w

w

w

w

w

lunare 2011

I nost paìsI nost paìs

Page 2: 1 w I nost paìsI nost paìsw

PresentazioonSt an, da fardima, aon girà par cuasi duti i paìs de Zoldo e sion lugai anca sun Zopè (in chela ota sion montai sul scuolabus, ma al pi sion dui a pè!). Sion dui a vede andoe che stas duti i tosat che ven a scola e valguinc de noi i ne à anca contà valch del so paìs; calche frazioon la è restada fuora dale noste girade, parchè che no n é gnanca an tosat che ven a scola da ilò.Sion vegnui a saé inveze che na ota, fin a 40 o 50 aign fa, inte duti i paìs l era na schiera de tosat che se catava a matedà intoor le case o fuora par chi prai. E na roba che ne dispias l é propio chela de esse de puochi, calche ota anca de un o doi par paìs, e alora se stenta a se sturtà!Insoma adees an saon valch de pi de Zoldo e de Zopè.

Chi tosat che à scrit i é cuasi duti de prima media:Camilla, Irina, Damiano, Agnese, Andrea, Raffaella, Enos, Rebecca, Davit, Diana, Simone, Leonardo, Lorenzo, Pier-luca, Marco, Lara, Laura, Isacco, Elisa, Fabiola, Andrea, Mirko e anca Ernesto e Gioele.Anca le piture le é de chi tosat, soraldut de chi pi picioi dal Foor, da Le Fosine, da La Pief e da Zopè..

I dison gramarzé a duti chi che ne à dat na maan a curà su notizie, a fà fotografie, a ne contà valch de come che i era i paìs na ota. Ringrazion anca al Attilio Zalivani, da Le Fosine, che da tainc aign al sturta cartoline vege dei nost paìs, e al on zerca senpre de autre: la gran part de chele che é sul lunare al ne le à date iel.

PresentazioneQuest’anno, in autunno, abbiamo visitato molte frazioni di Zoldo e anche Zoppè (qui siamo andati con lo scuolabus, ma abbiamo anche camminato parecchio!).Siamo andati in tutti i paesi dove vivono gli alunni che frequentano le nostre scuole e qualcuno di loro ci ha anche raccontato qualcosa sul suo pa-ese; qualche frazione non è stata visitata perché non ci vive nessun ragazzo in età scolare.Abbiamo saputo invece che, fino a 40 o 50 anni fa, in ogni frazione c’erano molti bambini, che si radunavano a giocare tra le case o sui prati, mentre oggi spesso siamo pochi, a volte an-che solo uno o due per paese, ed è difficile ritrovarsi in gruppo… e questo ci dispiace molto.I testi e i disegni sono dei ragazzi di prima media e delle scuole primarie di Forno, Fusine, Pieve e Zoppè di Cadore.

Ringraziamo tutte le persone che ci hanno aiutato con notizie, fotografie e descrizioni dei paesi; in particola-re il signor Attilio Zalivani, di Fusi-ne, appassionato collezionista di vecchie cartoline: sono sue quasi tutte le immagini dei pa-esi di tanti anni fa.

Stampato anche grazie al contributo del Ministero della Istruzione, Università, Ricerca.

Se volé savé valch de pi de le noste scole e de Zoldo e Zopè pudè dì a vardà al nost sito: www.zoldoscuola.eu

Per saperne di più sulle nostre scuole e su Zoldo e Zoppè visitate il nostro sito: www.zoldoscuola.eu

FornegiseFornegise

A la fin del 1800 sione zirca de 800 persone, adees gnanca 200.Inlaota duti i diva a piodech (la deent i laurava par nia par mantegnì polito al pais): i sgiava i breent (calche un al l à fat ma nono e ma pare), i tegnia a pede le strade, l acuedoto, i prai… Al didancuoi l Associazioon del Piodech Zoldan la se dà le maign dintoor par al ben de duti e par daidà chi che à bisoign.

Par mi Fornegise l é al paìs pi bel!

Page 3: 1 w I nost paìsI nost paìsw

KK 1 Sabeda 2 Domenega 3 Lunes 4 Martes 5 Mercol 6 Duoiba 7 Vendre 8 Sabeda 9 Domenega 10 Lunes 11 Martes 12 Mercol 13 Duoiba 14 Vendre 15 Sabeda 16 Domenega 17 Lunes 18 Martes 19 Mercol 20 Duoiba 21 Vendre 22 Sabeda 23 Domenega 24 Lunes 25 Martes 26 Mercol 27 Duoiba 28 Vendre 29 Sabeda 30 Domenega 31 Lunes

prim dì de l an

vea de Paschetapaarùoi

Paschetaluga la donaza

San Tiziaan de chi da Guoima

Sant Antone de chi dal Fóor

San Bastiaan

de chi da Stregà

www.zoldo

scuo

la.eu

2011DIGNEER

Foor de là (Barat, Fain e Baron)

L é na piciola frazioon andoe che stas puoca deent.La é de là da l aiva, dapó al poont sul Maè.

Mi staghe inte una de le prime case che i à fat ia a Barat; la é del 1860.

Inte a Fain na ota l era an molin e cotante fusinele e tabiai; cuasi dut però l é stat portà de mal da

l aluvioon del 1966 o anca i l à trat du par fà su case nuove.

Ogni an, d istà, da la bonora inte piaza, se sturta la Criola par l auzabandiera.

F USINELE

M A RTEL C I ODI A N CUDEN

B EVE A IVA F R ESCA D ALBREENT

B ROSA ONBRI A F R ET O NEEF

Page 4: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Martes 2 Mercol 3 Duoiba 4 Vendre 5 Sabeda 6 Domenega 7 Lunes 8 Martes 9 Mercol 10 Duoiba 11 Vendre 12 Sabeda 13 Domenega 14 Lunes 15 Martes 16 Mercol 17 Duoiba 18 Vendre 19 Sabeda 20 Domenega 21 Lunes 22 Martes 23 Mercol 24 Duoiba 25 Vendre 26 Sabeda 27 Domenega 28 Lunes

la zeriùola

San Valantin

de chi da Maresoon

www.zoldo

scuo

la.eu

2011FAUREER

Maresoon

Al didancuoi l é alinzirca 150 persone che

stas cuà e che se gode an panorama che l é valch de bel dut intoor via.

Al piaan andoe

che l é ades Maresoon

na ota l era an lach

che se à fat dapò che

dal Sas de Pelf

l era tomàdu na gran boa.

An sin a la ota

al lachal se à inpenì

de materiaal e

sora l é stat fat su le case.

Page 5: 1 w I nost paìsI nost paìsw

www.zoldo

scuo

la.eu

2011MAARZ

1 Martes 2 Mercol 3 Duoiba 4 Vendre 5 Sabeda 6 Domenega 7 Lunes 8 Martes 9 Mercol 10 Duoiba 11 Vendre 12 Sabeda 13 Domenega 14 Lunes 15 Martes

festa de dute le femene

San Longin de chi

da la Costa

Duoiba grasa

Venđre gnocolar

ultem de carneval

al dì dal zendre 16 Mercol 17 Duoiba 18 Vendre 19 Sabeda 20 Domenega 21 Lunes 22 Martes 23 Mercol 24 Duoiba 25 Vendre 26 Sabeda 27 Domenega 28 Lunes 29 Martes 30 Mercol 31 Duoiba

La é metuda sun an costoon al solif.Al didancuoi l é solche 20 persone, ma da 50 aign n era cotaint de pi.I me à contà che i aign pi burt l é stat del 40 parchè che i vege i moria e no nassea tosat.

Sa La Costa me sa bel parchè che l é intamez al vert e se puol di a fà bele caminade!

La Costa

meda caresema

Sant Isep de chi

da Brusadaz

Prim dì da insuda

Fiera de maarz

dal Fóor

Page 6: 1 w I nost paìsI nost paìsw

www.zoldoscuola.eu

2011AURIL

1 Vendre 2 Sabeda 3 Domenega 4 Lunes 5 Martes 6 Mercol 7 Duoiba 8 Vendre 9 Sabeda 10 Domenega 11 Lunes 12 Martes 13 Mercol 14 Duoiba 15 Vendre 16 Sabeda 17 Domenega 18 Lunes 19 Martes 20 Mercol 21 Duoiba 22 Vendre 23 Sabeda 24 Domenega 25 Lunes 26 Martes 27 Mercol 28 Duoiba 29 Vendre 30 Sabeda

Pascalunes daré Pasca

San Marco de chi da la Vila

fiera de auril dal Foor

domenega de l ulif

Al paìs no l é cotant vege: le prime case le é del 1600 e chela pi vegia che é ancora l é chela dei Pieruz (del 1640)

davesin da la piazeta col breent grant andoe che, fin al 1964, i menava a beverà al bestiam.

Del 1893 la deent del paìs, anca se i avea puochi schei, i à fat su la giesia de la Beata Vergine del Rosare.

Vila

Duti i aign, al 25 de auril,

fon la festa de San Marco,

dugon e magnon duti insieme.

Page 7: 1 w I nost paìsI nost paìsw

16 Lunes 17 Martes 18 Mercol 19 Duoiba 20 Vendre 21 Sabeda 22 Domenega 23 Lunes 24 Martes 25 Mercol 26 Duoiba 27 Vendre 28 Sabeda 29 Domenega 30 Lunes 31 Martes

1 Domenega 2 Lunes 3 Martes 4 Mercol 5 Duoiba 6 Vendre 7 Sabeda 8 Domenega 9 Lunes 10 Martes 11 Mercol 12 Duoiba 13 Vendre 14 Sabeda 15 Domenega

festa de chi che laora

San Foriaan de chi

da La Pief

San Duaan dal Poont aut

Madona del Caravagio

sa Stregà

www.zoldo

scuo

la.eu

2011MAI

Caanp e Soruoign

Caanp l é senpre stat an incrosameent de strade, parchè da cuà se puol di sa La Pief e anca ia al Foor… se puol propio dì che dute le strade le luga ia Caanp!

A mi me sa bel a Caanp parchè

che l é an luoch silenzioos andoe

che se stà in paas.

Mi son afezionà soraldut al boschet

che é daesin da casa mia: l é da incant

che ere piciol che vade ilò a matedà,

mi sool e anca coi miei amighi.

A Soruoign l é puoche case e puoca deent, ma se saludon duti volentiera! Al luoch che me sa pi bel l é an gran pra suparpede a casa mia: ilò dughe al baloon, ma solche da insuda e da fardima parchè d istà vade in Germania andoe che i miei i laora.

Page 8: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Mercol 2 Duoiba 3 Vendre 4 Sabeda 5 Domenega 6 Lunes 7 Martes 8 Mercol 9 Duoiba 10 Vendre 11 Sabeda 12 Domenega 13 Lunes 14 Martes 15 Mercol 16 Duoiba 17 Vendre 18 Sabeda 19 Domenega 20 Lunes 21 Martes 22 Mercol 23 Duoiba 24 Vendre 25 Sabeda 26 Domenega 27 Lunes 28 Martes 29 Mercol 30 Duoiba

festa de la

Republica Taliana

Corpus Domini

ultem dì de scola

prim di da istà

Sainc Vit, Modesto e

Cresenzia de chi

da Fornegise

2011DUIGN

la Sensa

Pentecoste

L é inte an luoch cotant bel, sota al Ponta, e l é al paìs del gran scultoor Valentino Panciera Besarel.La giesia de San Fabiaan e Bastiaan la é inte piaza.

Stregà

Mi ài acaro co luga la sagra de San Bastiaan, parchè se puol se fà an giret col elicotero;

dapó, da la sera, magnon duti auna e l é anca i sonadoor

par stà duti in alegria!

www.zoldo

scuo

la.eu

Page 9: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Vendre 2 Sabeda 3 Domenega 4 Lunes 5 Martes 6 Mercol 7 Duoiba 8 Vendre 9 Sabeda 10 Domenega 11 Lunes 12 Martes 13 Mercol 14 Duoiba 15 Vendre 16 Sabeda 17 Domenega 18 Lunes 19 Martes 20 Mercol 21 Duoiba 22 Vendre 23 Sabeda 24 Domenega 25 Lunes 26 Martes 27 Mercol 28 Duoiba 29 Vendre 30 Sabeda 31 Domenega

Madona

de la Salute

de chi da Doont

Sainc Armacola e

Fortunato de chi

da Cozolveer

Sant Ana

de chi da Zopè

www.zoldoscuola.eu

2011LUI

Me sa bel su n Zopè d inveer col fioca… reste co la boca verta can che vede mile farfale bianche che bala su n ziel.Da fardima Zopè al deventa de tainc coloor biei… le fuie rosse e dale le se anpis co la luce del sol. Col venta, le fuie le trema.

Zopè

Andò che me sa pi bel l è al canpet sota le scole. Vade senpre igliò a dugà co i miei amighi e son massa content can che faze an gol!

B URTA S O RIZA O R BA TIRA FU O RA LE ONGIE IN T ORCOLADE

S IEI

A MIGHI

MA G NA

D U TE

INSIEME

LONGHE

MAT I TE

SEN Z A

P O NTA

NUA

V INTIDOI MUL I L IEDE L A STORI A

www.zoldo

scuo

la.eu

Page 10: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Lunes 2 Martes 3 Mercol 4 Duoiba 5 Vendre 6 Sabeda 7 Domenega 8 Lunes 9 Martes 10 Mercol 11 Duoiba 12 Vendre 13 Sabeda 14 Domenega 15 Lunes 16 Martes 17 Mercol 18 Duoiba 19 Vendre 20 Sabeda 21 Domenega 22 Lunes 23 Martes 24 Mercol 25 Duoiba 26 Vendre 27 Sabeda 28 Domenega 29 Lunes 30 Martes 31 Mercol

San Pelegrin

de chi dai Coi

Madona de aost

San Laureenz de chi

da Brusadaz

Se cor la 39ª

Sganbada

San Rooch

de chi da Bragareza,

Guoima e Pianaz

www.zoldo

scuo

la.eu

2011

Da sto paìs l é vegnù valguinc de inportante

come al scultoor Valentino Gamba Danpol

e al scritoor Augusto Serafin.

Sti ultem aign inte a Bragareza no n é pi

massa deent: al didancuoi sion solche de 120…

e ne n dispias cotant!

AOST

Bragareza

A noiautre tosat

ne sa bel di inte

par al tabià de Tamai

o anca matedà

su par chi prai sora

la casa frazional.

Page 11: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Duoiba 2 Vendre 3 Sabeda 4 Domenega 5 Lunes 6 Martes 7 Mercol 8 Duoiba 9 Vendre 10 Sabeda 11 Domenega 12 Lunes 13 Martes 14 Mercol 15 Duoiba 16 Vendre 17 Sabeda 18 Domenega 19 Lunes 20 Martes 21 Mercol 22 Duoiba 23 Vendre 24 Sabeda 25 Domenega 26 Lunes 27 Martes 28 Mercol 29 Duoiba 30 Vendre

Madona de setenbre

prim di da fardima

2011

Int a Guoima l é cuatre frazioign:

Cordele, Gavaz, Molin e La Giesia; in dut sion zirca 200 persone. Ston dalpè de la Moiaza e del San Bastian, inte l Comun de Zoldo Aut, che fin del 1890 al se ciamava Comun de San Tiziaan.L é pi de dies aign che aon al “Museo degli usi e costumi della Valle di Goima” che é propio interessante: là inte l é sturtai an grum de atrezi e arte: chele che se dorava inte i caanp, inte le fusinele, par laurà al leign e fà la tela. Se puol anca vede come che le era le stanze de le case da na ota.

Guoima

Me sa cotant bel stà int a Guoima:

l é n paìs chiet, bel dut intoor, co la Moiaza che incanta.

SETENBRE

www.zoldo

scuo

la.eu

Page 12: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Sabeda 2 Domenega 3 Lunes 4 Martes 5 Mercol 6 Duoiba 7 Vendre 8 Sabeda 9 Domenega 10 Lunes 11 Martes 12 Mercol 13 Duoiba 14 Vendre 15 Sabeda 16 Domenega 17 Lunes 18 Martes 19 Mercol 20 Duoiba 21 Vendre 22 Sabeda 23 Domenega 24 Lunes 25 Martes 26 Mercol 27 Duoiba 28 Vendre 29 Sabeda 30 Domenega 31 Lunes

San Franzesch

de chi dal Foor

fiera del rosare dal Foor

Madona del Rosare

su n Zopè

www.zoldo

scuo

la.eu

2011OTOBRE

Pianaz l é cognossù parchè che da cuà l é vegnù la fameia Colussi, chela che à in-vià la fabrica dei famosi biscoti Colussi. Taint aign fa aeone anca la lataria col caser che la fea di indavant.

Pianaz

Adees cuà partis

al prim inpianto

par di su le piste a sià.

L é anca i cavai

del Ric e la Alessia.

Me sa proprio bel

stà sa Pianaz,

ma se fosse de pi

tosat sarae meio!

Page 13: 1 w I nost paìsI nost paìsw

1 Martes 2 Mercol 3 Duoiba 4 Vendre 5 Sabeda 6 Domenega 7 Lunes 8 Martes 9 Mercol 10 Duoiba 11 Vendre 12 Sabeda 13 Domenega 14 Lunes 15 Martes 16 Mercol 17 Duoiba 18 Vendre 19 Sabeda 20 Domenega 21 Lunes 22 Martes 23 Mercol 24 Duoiba 25 Vendre 26 Sabeda 27 Domenega 28 Lunes 29 Martes 30 Mercol

San Carlo de chi da Pecol

I Sainc

I Mort

Madona de la Salute

de chi da Doont

Santa Catarina

de chi da Doont

Sant Andrea

de chi da Praloonch www.zoldo

scuo

la.eu

2011NOENBRE

La giesia del 1600 la é de Sant Andrea.Da cuà se puol di sun Cozolver andoe che l é an autra giesia piciola del 1700 dei sainc Armacola e Fortunato che però la é daré a di de mal.

Praloonch

Mi me sa cotant bel al mees de mai: de daré medodì vade in giro co le mie amighe e vardon le zirighe che se cor daré sun ziel: …sere i uoge e sente al stof de l insuda!

I P RAI PI LOONCH

LE R ANE PI BONE

A L POONT SU LA MALISIA

L E STRADE PI BELE

L O RT DEL NONO

A N SIN DE BONA VOLONTÀ

C HEL CHE OCOR PAR MAGNÀ

C HEL CHE SE VOL!

Page 14: 1 w I nost paìsI nost paìsw

2011Dizenbre

1 Duoiba 2 Vendre 3 Sabeda 4 Domenega 5 Lunes 6 Martes 7 Mercol 8 Duoiba 9 Vendre 10 Sabeda 11 Domenega 12 Lunes 13 Martes 14 Mercol 15 Duoiba 16 Vendre 17 Sabeda 18 Domenega 19 Lunes 20 Martes 21 Mercol 22 Duoiba 23 Vendre 24 Sabeda 25 Domenega 26 Lunes 27 Martes 28 Mercol 29 Duoiba 30 Vendre 31 Sabeda

San Nicolò

de chi da le Fosine

Madona de dizenbre

Santa Luzia

Al dì de Nadaal

San Liberaal de chi

da Fornegise

prim dì da inveer

ultem dì de l an

San Stefen

www.zoldo

scuo

la.eu

Par mi Le Fosine l é al pi bel luoch par dì a spasso dantre le case o anca inte l bosch.

Le FosineAl gnom al ven da fosina, che l é andoe che na ota i faure i scaudava al feerpar al bate su l ancuden.

Page 15: 1 w I nost paìsI nost paìsw

Pradel e FopaPradel l é al paìs che te cate

se te vos di int a Guoima e in Agort. Te passe prima sa Doont e Vila

la resta de là da ti. Na ota che tes lugà

al no te sa an gran che, ma pi tarz al deventa propio bel:

core par chi prai e se brodolà inte la erba, po tornà a casa a magnà.

www.zoldoscuola.eu

Page 16: 1 w I nost paìsI nost paìsw

COMUNE DIFORNO DI ZOLDO

COMUNE DIZOLDO ALTO

COMUNE DIZOPPÈ DI CADORE

Chi tosat de le scolede Zoldo e de Zopè

IstItuto ComprensIvo “Dante alIghIerI “ DI Forno DI ZolDoPiazza Dante Alighieri, 1

32012 FORNO DI ZOLDO (BL) tel. 0437 78141 - fax 0437 78137E mail: [email protected]

[email protected]

Sani e sarevedean autr an!

DIGNEER DUIGN AOST

SETENBRE

NOENBRE

DIZENBRE

OTOBRE

faurEer

LUI

MAARZ

AURIL

Foor de là Foor de là (Barat, Fain e Baron)

Maresoon

Zopè

Stregà

Fornegise

Bragareza

Guoima

Praloonch

Le Fosine

Pradel e Fopa

Pianaz

La Costa

Vila

Maresoon

Zopè

Stregà

Fornegise

Bragareza

Guoima

Praloonch

Le Fosine

Pradel e Fopa

Pianaz

La Costa

Vila

MAI

Caanp eSoruoignCaanp eSoruoign