Omikron Magazine No08

ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

∆ΙΑ

ΝΟ

ΜΗ

∆Ω

ΡΕ

ΑΝ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ΤΕΥΧΟΣ 08 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 09

Στα λαγούμια του ΚαρυοχωρίουΗ εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

ΗΛΙΑΣ ΤΟΛΙΑΔΗΣIl colore dell' arte

ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ»τα πειραχτήρια της Κοζάνης!

«ΠΑΝΔΩΡΑ» Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΦΑΡΙΚΑΣ...o μόνιμος Πρωταθλητής Ελλάδος

ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

www . om i k r o n . t v

Τραπέζι¬390 - ¬290

∆ιακοσµητικό¬320 - ¬220

Σαλόνι µε τριθέσιο & διθέσιο καναπέ

¬2080 - ¬1560

Έπιπλο τηλεόρασης¬500 - ¬340

Τραπεζάκι σαλονιού¬650 - ¬420

Καρέκλα¬120 - ¬70

Ξύλινο διαχωριστικό ¬1660 - ¬1160

ΕΥΚΟΛΙΔΗΣ Α.Ε.5ο χλµ. Κοζάνης - Καστοριάς

Tηλ.: 24610 95221-24610 95300, Fax: 24610 95384

3ο χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Τηλ.: 24630 55727

[email protected]

Σύνθεση¬1850 - ¬1390

Ανάκλιντρο¬1200 - ¬850

∆ιακοσµητικά¬310 - ¬200

Μπουφέ τρίφυλλο¬1650 - ¬1250

Βάζο¬240 - ¬140

Παναγιώτης ΤσαρτσιανίδηςΕκδότης

πρόλογος«Μια λευκή σελίδα είναι συναρπαστικό και τρομακτικό πράγμα. Από κει ξεκινάς»,

αναφέρει ο Χάρολντ Πίντερ για την πάλη του δραματουργού με τις λέξεις.

Και συνεχίζει: «Είναι τόσο μεγάλο το βάρος των λέξεων που πέφτει πάνω μας κάθε μέρα,

λέξεις που ο κύριος όγκος τους είναι μπαγιάτικη, νεκρή ορολογία».

Εμείς όμως θέλουμε να γεμίσουμε αυτή τη λευκή σελίδα με πολλή αισιοδοξία επειδή πράγ-

ματι ο απαισιόδοξος μπορεί στο τέλος κάποιες φορές να δικαιώνεται, αλλά ο αισιόδοξος

περνάει καλύτερα μέχρι εκείνη τη στιγμή!

Δε θα μπορούσαμε παρ’ολ’ αυτά να μην αναφέρουμε την πιο συγκλονιστική για εμάς είδη-

ση των ημερών, ότι πολλά παιδιά στον πόλεμο της Γάζας πέθαιναν από το φόβο τους από

τους ήχους των βομβαρδισμών…

Υπάρχουν δύο σιωπές. Η μια όταν δεν προφέρεται καμία λέξη. Η άλλη όταν, μερικές φο-

ρές ξεχύνεται ένας χείμαρρος λέξεων.

Διαλέγετε και παίρνετε…

πρόλογος

omikron Φεβρουάριος 094

περιεχό-μεναπεριεχόμενα

12 18 24 30

04 ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΣταλαγούμιατουΚαρυοχωρίου 12 ΗεξΟΡυξΗΛιΓνιτΗξεΚινΗΣεαΠΟ‘δω

Ηλίαςτολιάδης 18 Il colore dell' arte

Χ/ΚΒίγλας 24 ΧαΜΗΛεΣΠτΗΣειΣ...ΣεΜεΓαΛαυΨΟΜετΡα

ΒασίληςΣιαφαρίκας 30 ΜεΜΟνιΜΟΠΡωταθΛΗτΗεΛΛαδΟΣ

τΟνΒαΣιΛΗΣιαφαΡιΚα

Συσσίτια 40 τΟθαυΜα…τωνΣυΣΣιτιωνΣεΜιαδιαδΡΟΜΗ

180ΧιΛιΟΜετΡωνΚαθΗΜεΡινα

ταπειραχτήριατηςΚοζάνης! 44 ΣυΛΛΟΓΟΣ«ΚαΣΜιΡτζΗδιΣ»

«αθΛΟΚινΗΣΗ» 54 ΠΡΟτυΠΟαθΛΗτιΚΟΠΡΟΠΟνΗτιΚΟ

ΚαιεΚΠαιδευτιΚΟΚεντΡΟ

Πριναπότηνμεγάληγιορτή... 62 αΠΟΚΡιαΣτΗνΚΟζανΗ

ΜίκηςΜιχαηλίδης 74 ΗΜΟυΣιΚΗξεΚιναειαΠΟτΗνΚαΡδιαΚαιτΗνΨυΧΗ

«Πανδώρα» 80 ΠαιανιζΟνταΣΣτΟυΣδΡΟΜΟυΣτΗΣΚΟζανΗΣ

ΓιάννηςΜιχαηλίδης 86 τΟΠετΡινΟτΟξωτΟΓεφυΡιτωνΚαΡαΓιαννιων

omikron magazine


omikron magazine

ΓιώργοςΠαφίλης 88 «ΜΠαΚα!ΜαΚα…«ΠαΚα-ΠαΚα»!

Μιαιδεα,δυΟΓΡαφεΣ!

Οικονομία 92 ΚυΡιΟτεΡΗανΗΣυΧιατωνευΡωΠαιωνΓιατΟ2009

ΟιυΨΗΛεΣτιΜεΣ

94 ΠΟιαΗταναΡαΓεΗΜΟναΛιζα;

96 ταξιδευΟνταΣΜετΡαινΟΣταΒαΛΚανια...

περίαρχιτεκτονικήςοΛόγος… 100 ΣτΗνΚαΣτΡΟΠΟΛιτειατωνΣεΡΒιων

Γιώργοςτσαρτσιανίδης 106 Liveitor...Leaveit...

ΠελτέκηςΓ.Λωνίδας 110 ΣυνδΡΟΜΟευεΡεθιΣτΟυεντεΡΟυ

ιωάνναΚωσταρέλλα 112 τΡιτΟΒαθΜιαεΚΠαιδευΣΗ:

ΠΟΛΛατΜΗΜατα,ΜεΓαΛαΠΡΟΒΛΗΜατα

Fast Facts 116 ΓνωΡιζετεΟτι...

BασίληςΜαγκλάρας 118 ΟΛαταΚΟυτια,ΟΛαταΛεφτα

ΒιΒΛιΟΠαΡΟυΣιαΣΗ 120 «ιΣτΟΡιατΗΣαΣΧΗΜιαΣ»

«HoMoaMeriCaNUS»

40 44 74 80

περιεχό-μεναπεριεχόμενα


ΑΤΟΚΕΣ ∆ΟΣΕΙΣΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΣΟΥ ΑΓΟΡΑΣ

ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

ΚΟΖΑΝΗΦον Κοζάνης 10 Τηλ.: 24610 21390Υπευθ.: Ελευθεριάδου - Φασούλα Σοφία

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΜεγέλου Αλεξάνδρου 5 Τηλ.: 24630 81426Υπευθ.: Καλελή ζωή

∆ΙΑΤΑΚΤΙΚΕΣ Συνεταιρισµού Προσωπικού ∆.Ε.Η.

online στην διεύθυνση www.omikron.tv

Εκδότης:

Τσαρτσιανίδης Παναγιώτης

Επιµέλεια Εντύπου:

Τσαρτσιανίδης Γιώργος

Συντάκτες:

Αµαραντίδου ΔέσποιναΚύρινας Αντώνης Κύρκου Δήµητρα

Κωσταρέλλα ΙωάνναΜαγκλάρας Βασίλης Μουτίδης Σωκράτης

Σιδηροπούλου Παρασκευή Τσαρτσιανίδης Γιώργος

Επιµέλεια Κειµένων:

Τσαρτσιανίδου Νατάσσα

Καλλιτεχνική Επιµέλεια:

Νικολαροπούλου ΤάµµυΤζήκας Χρήστος

Υποδοχή διαφήµισης:

Πατουλίδου Όλγα

Υπεύθυνος Διανοµής:

Κενούτης Γιάννης

Φωτογραφικό αρχείο:

Omikron Adv.

Εκτύπωση:

Art GraphicOmikron MagazineΑριστοτέλους 29 - Κοζάνη

Τηλ./Fax: 24610 37711www.omikron.tv - [email protected]

το Μηνιαίο Περιοδικότης Δυτικής Μακεδονίας

Τηλ.: 24630-53792, 6932320104-5 - 3o χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, ΠτολεµαΐδαΤ.Θ.: 205 - Τ.Κ.: 50200 - www.ioannou-resort.gr - e-mail: [email protected]

∆ανειζόµαστε τις δικές σας επιθυµίες και παίζοντας µε τη δική µας φαντασία

και δηµιουργικότητα, πραγµατοποιούµε επιτυχηµένα µε κάθε

λεπτοµέρεια την εκδήλωση που εσείς επιθυµείτε.

Η σκηνήεκτυλίσσεταιένακαλοκαιρινόμεσημέ-ριτου1947σεμιαγειτονιάτουΚαρυοχωρί-

ουστην επαρχίαεορδαίας.Ο14χρονοςΠαύλος

Γκουγκουλάρας είναι κατάμαυρος από την σκόνη

τουκάρβουνου,ηοποίααναμειγμένημετονιδρώτα

έχεικολλήσειστοπρόσωπότουκαισταχέριατου.

απότοπρωίομικρόςΠαύλοςδουλεύειασταμάτη-

ταμαζίμετονπατέρατουκαιτρειςακόμηκατοί-

κουςτουχωριού,στηγαλαρίατους,στηναυλήτου

σπιτιούτους.Χωμένοιμέσασεένατούνελφάρδους

ενόςμέτρουκαιύψουςδύομέτρων,σκάβουνώρες

πολλέςγιαναβρούνετοκοίτασμαλιγνίτη,τοοποίο

θατουςδώσειταχρήματα,ώστεναεξασφαλίσουν

ταπροςτοζηνγιατιςεπόμενεςμέρες.Πρέπεινα

βγάλουν όσο περισσότερο κάρβουνο μπορούν,

γιατίσελίγεςμέρεςπεριμένουντοναγοραστήαπό

κάποιαπεριοχήτηςβόρειαςελλάδας,οοποίοςσυ-

νήθιζετέτοιαμέρακάθεχρόνοναεπισκέπτεταιτο

Καρυοχώρι, για να αγοράσει τις προμήθειες κάρ-

βουνουγιαόλοτοχειμώνα.

αυτή ήταν η καθημερινότητα του Παύλου

Γκουγκουλάρα εκείνα τα χρόνια στο Καρυοχώ-

ρι.Σήμερασεηλικία76ετώνταθυμάταιόλασαν

ναήτανχθες,όταν«δουλεύαμε πολύ και σκληρά

μέσα στη γαλαρία. Τότε που δεν είχαμε αίσθηση

κινδύνου, αλλά ακόμη και να φοβόμασταν πάλι θα

μπαίναμε να βγάλουμε κάρβουνο, γιατί έπρεπε να

ζήσουμε και ήταν η μοναδική τότε πηγή εσόδων

μιας οικογένειας».

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου

Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

Του Σωκράτη Μουτίδη


Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

από το 1920στοΚαρυοχώρι του σημερινού δή-

μουαγίαςΠαρασκευήςστονομόΚοζάνηςξεκίνησεη

πρώτηεξόρυξηλιγνίτησεπανελλήνιοεπίπεδο.Μερικοί

από τουςπρόσφυγες τουΠόντουπουεγκαταστάθη-

καν στο χωριό ήταν ανθρακωρύχοι και διαπίστωσαν

πωςτουπέδαφοςτηςπεριοχήςήτανπλούσιοσ’αυτή

τηνκαύσιμηύλη.Οιπρώτοιλιγνιτωρύχοιτηςελληνικής

ιστορίαςήταν…τυφλοπόντικες!εξόρυσσαντονλιγνίτη

απόβάθοςμεγαλύτεροτων20μέτρωνμέσασεστοές

(λαγούμιαήγαλαρίεςόπωςτιςαποκαλούνστοχωριό)

μεκασμά,σφήνεςκαιβαριοπούλες.Μέσασ’αυτέςτις

γαλαρίεςέμπαιναντέσσεραάτομα.Οέναςφόρτωνετο

λιγνίτησταμεγάλακαλάθια(κοφίνια)καιστησυνέχεια

αυτόςπουβρισκόταν…επάνωτραβούσετοκαλάθικαι

ξεφόρτωνε. Για ώρες κάθε μέρα οι λιγνιτωρύχοι του

Καρυοχωρίουδούλευανστις«οικογενειακέςτουςεπι-

χειρήσεις»γιαναμπορέσουνναζήσουν,μιακαιαυτή

ήτανηκύριααπασχόλησήτουςτηνεποχήεκείνη.

«Ανοίγαμε αρχικά κάτι σαν πηγάδι στις αυλές μας

και στη συνέχεια σκάβαμε κάθετα περίπου 20 μέτρα.

Μόλις βλέπαμε το στρώμα του λιγνίτη σκάβαμε ορι-

ζόντια κάτω από αυτό. Καρφώναμε τις σφήνες γύρω

από το κομμάτι του κάρβουνου και το χτυπούσαμε

με τη βαριά, για να πέσει. Το σπάγαμε σε μικρότερα

κομμάτια το βάζαμε στο κοφίνι και αυτό ήταν, συνεχί-

ζαμε πιο μέσα για να βρούμε κι άλλο κάρβουνο»μας

λέειοκ.Γκουγκουλάρας.υπήρχανκομμάτιαλιγνίτη,τα

οποίαείχανπάχοςέωςκαιδύομέτραανάλογαβέβαια

μετοκοίτασμαπουεντοπιζόταν.Γιαπαράδειγμαυπήρ-

χανπεριοχέςστοχωριόπουολιγνίτηςήταν«ψηλά»

στα δώδεκα μέτρα, αλλά υπήρχαν και κάποιες άλλες

που τοβάθος τηςγαλαρίαςέφτανεκαι τα27μέτρα.

Όπωςηγαλαρίαστηνοποίαδούλεψεο Αλέξανδρος

Οι λιγνιτωρύχοι σκάβοντας με το «τζίτζικα» δεν ήξεραν τι μπορεί να κρύβεται από

πίσω. Υπήρχαν περιπτώσεις που κατά την ώρα αυτή, χτυπούσαν μια γειτονική

παλαιότερη γαλαρία γεμάτη με νερό, με αποτέλεσμα να γεμίσει σε πολύ λίγο χρόνο με νερό και το δικό τους λαγούμι και να πνιγούν.


Λιάτσκος, 70 ετώνσήμερα.«Κάθε παρέα και κάθε

οικογένεια είχε τη δική της γαλαρία. Όλο το χωριό

ήταν γεμάτο από δαύτες, αλλά ο κάθε ένας τηρούσε

τα όρια του, δηλαδή σκάβαμε στο περίπου μέχρι τα

σύνορα του διπλανού οικοπέδου, γιατί από εκεί και

πέρα ξεκινούσε η δική του γαλαρία»μαςλέει.

Οιαγοραστέςτουκάρβουνουδενήτανμόνοαπό

τηνπεριοχήτηςεορδαίαςκαιτηςΚοζάνης.δενήταν

λίγοιεκείνοιπουξεκινούσαναπόμακριάγιαναέρθουν

στοΚαρυοχώριτοκαλοκαίρι,νααγοράσουνκάρβου-

νογιαναζεσταθούν τονχειμώνα.Μεταξύαυτώνκαι

επιχειρηματίεςτηςεποχής,οιοποίοιχρειάζονταντην

καύσητουλιγνίτη,γιαναπαράξουνταπροϊόντατους.

Οέναςτόνοςλιγνίτη,οοποίοςήτανίσοςμεδώδεκα

κοφίνια,κόστιζε1δραχμή.Κάθεμέρακάθεοικογένεια

εξόρυσσε το λιγότερο πέντε τόνους από την…αυλή

τουσπιτιούτηςκαιμπορούσεναεξορύξειμερικέςφο-

ρέςκαιδέκατόνους.τοξηρόκάρβουνοήταντοακρι-

βότερογιατίκαιγότανκαλύτερα.Βέβαιαδενήτανλίγες

οιφορέςπουαντίγιαδραχμές,ηπληρωμήγινότανμε

προϊόνταόπωςαλεύρικαισιτάρι.

Μέσαστις γαλαρίεςοισυνθήκεςβέβαιαδενήταν

καλές.Οιλιγνιτωρύχοισκάβονταςμετο«τζίτζικα»(έτσι

ονόμαζαντονκασμάμετηλεπτήάκρη)δενήξεραντι

μπορεί να κρύβεται από πίσω. υπήρχαν περιπτώσεις

πουκατάτηνώρααυτή,χτυπούσανμιαγειτονικήπα-

λαιότερηγαλαρίαγεμάτημενερό,μεαποτέλεσμανα

γεμίσεισεπολύλίγοχρόνομενερόκαιτοδικότους

λαγούμικαιναπνιγούν.ταατυχήματαπουσυνέβησαν

ήτανπολλά,όπωςλέειο δήμαρχος Αγίας Παρασκευ-

ής Σάββας Ζαμανίδης,«είχαμε ακρωτηριασμούς και

σοβαρούς τραυματισμούς από πτώσεις του εδάφους

και των στρωμάτων λιγνίτη στα πόδια των εργατών

και σε άλλα μέρη του σώματος και βέβαια στα τόσα

μέτρα κάτω από το έδαφος δεν υπήρχε η απαραίτη-

τη ποσότητα οξυγόνου». Για να αποφύγουν, λοιπόν,

το ενδεχόμενο της ασφυξίας, οι λιγνιτωρύχοι είχαν

συντροφιάμιαλάμπαασετιλίνης,τηνοποίακατέβαζαν

αρχικάστοπηγάδιπουείχανανοίξει,γιαναδουναν

θασβήσειαπότηνέλλειψηοξυγόνου.επίσης,τοποθε-

Οι πρώτοι λιγνιτωρύχοι της ελληνικής ιστορίας ήταν…

τυφλοπόντικες! Εξόρυσσαν τον λιγνίτη

από βάθος μεγαλύτερο των 20 μέτρων μέσα σε λαγούμια ή γαλαρίες, με κασμά, σφήνες

και βαριοπούλες

omikron magazine


τούσανσωλήνεςμέσαστηστοάστηνάκρητωνοποί-

ωνυπήρχεμιααγροτικήσυσκευή,τηνοποίαχρησιμο-

ποιούσαν στο λίχνισμα του σιταριού. Καθώς λοιπόν

έσκαβανβαθύτερα,ανηλάμπαασετιλίνηςπήγαινενα

σβήσειαπότηνέλλειψηοξυγόνου,φώναζανσ’αυτόν

πουβρισκότανστηνάκρητηςστοάςνατηθέσεισελει-

τουργία,γιαναφέρειμέσαστηγαλαρίαοξυγόνο.Ένας

ακόμητρόποςγιανααποφύγουντηνασφυξίαήταντο

άνοιγμαμιαςακόμηγαλαρίας,ηοποίαεπικοινωνούσε

μεαυτήστηνοποίαδούλευανκαιέφερνεαέραστα25

μέτραβάθους,όπουκαιβρίσκοντανοιτέσσεριςεργά-

τεςκαιο«μικρός»(συνήθως13-14ετών)πουγέμιζε

τακοφίνιαμελιγνίτη.τουπέδαφοςτουΚαρυοχωρίου

είναισήμεραγεμάτομετέτοιεςγαλαρίες,μερικέςαπό

τις οποίες βγήκαν στην επιφάνεια μετά από χρόνια,

λόγωτηςμετακίνησηςτουεδάφους.Κάποιεςσώζονται

μέχρισήμεραστιςαυλέςτωνσπιτιώνκαικάποιεςάλλες

τιςέχουνμετατρέψειοιιδιοκτήτεςτουςσεπηγάδια,για

ναποτίζουντουςμπαξέδεςτουςτοκαλοκαίρι.

Ηεξόρυξητουλιγνίτημ’αυτόντοντρόποαπότους

κατοίκουςτουχωριούκρίθηκεπαράνομηαμέσωςμετά

τηνέναρξητηςεξορυκτικήςδραστηριότηταςτωνοργα-

νωμένωνεταιρειώνστηνπεριοχήκοντάστο1950.από

τότεάρχισανταλαγούμιανακλείνουντοέναμετάτο

άλλο,όχιόμωςαμέσως.Κάποιοισυνέχιζαντηνεξόρυ-

ξη,γιατίέπρεπεναβγάλουνχρήματαγιαναζήσουν,με

αποτέλεσμαηπαρουσίατηςχωροφυλακήςστοχωριό

ναείναι καθημερινή,μεστόχοτονεκφοβισμότων…

παράνομων λιγνιτωρύχων.Όσοι επέλεξαν νασυνεχί-

σουντηνεξόρυξηπουλούσαντοκάρβουνοβράδυ,για

ναμηντουςαντιληφθούνοχωροφύλακες.

Οιπρώτοιεπιχειρηματίεςπουξεκίνησαντηνεξόρυ-

ξηεπαγγελματικάζήτησαντηνσυνδρομήκαιτηνεμπει-

ρίατωνΚαρυοχωριτώνλιγνιτωρύχων.Πολλοίκάτοικοι

εργάστηκαν στη συνέχεια στα ορυχεία του Παυλίδη

καιτουαδαμόπουλουμεπιοσύγχροναγιατηνεποχή

μέσα.Ο75χρονοςσήμεραΑναστάσιος Δημητριά-

δηςθυμάταιότανσεηλικία20χρόνωνσυμμετείχεστη

ομάδαπουσύστησεέναςΓερμανόςγεωλόγοςονόματι

Μίλερ,προκειμένουναδιαπιστώσεισεποιοβάθοςκαι

τιείδουςλιγνίτηςυπάρχειστουπέδαφος,«μας έδωσε

κουτιά ξύλινα, τα οποία είχαν χωρίσματα ανάμεσα

και κάθε δέκα περίπου μέτρα βάζαμε και στην αντί-

στοιχη θήκη ένα δείγμα από το κάρβουνο σε εκείνο

το βάθος. Κάθε τρία μέρα τοποθετούσαμε και στη-

ρίγματα για να μην πέσει το χώμα. Ήταν η πρώτη

φορά που έφτασα σε βάθος 103 μέτρων!».Πάντως,

σύμφωναμετονδήμαρχοτηςαγίαςΠαρασκευής,τα

μεροκάματαστοπρώτοεργοστάσιολιγνίτηπουδημι-

ουργήθηκεστηνπεριοχή,αυτότηςΛιΠτΟΛ,δενήταν

ικανοποιητικά,μεαποτέλεσμαοικάτοικοιναπροτιμούν

ναμηνδουλεύουν.ΆλλωστετοΚαρυοχώριθεωρείτο

τότε και πλούσιο χωριό, λόγω της εξορυκτικής δρα-

στηριότηταςπουείχαναναπτύξειοικάτοικοι.επίσης,οι

αποζημιώσειςπουδόθηκαν τότε,μέσωαναγκαστικής

απαλλοτρίωσης,στουςκατοίκουςπουδιέθετανχωρά-

φια στην πιο γόνιμη περιοχή του χωριού, ήταν κατά

πολύμικρότερεςαπότηναξίατηςπαραγωγήςτουχω-

ραφιούσεέναέτος.

«Πιστεύω πως το Καρυοχώρι είναι αδικημένο από

τη ΔΕΗ και το κράτος σ’ αυτόν τον τομέα. Δεν έχει

πάρει αυτά που του αξίζουν, αν θέλετε και για συ-

ναισθηματικούς λόγους» τονίζει ο κ Ζαμανίδηςκαι

προσθέτει«από ‘δω ξεκίνησε η πρώτη εξόρυξη λιγνί-

τη στη χώρα με πολλά θύματα, εδώ έγιναν οι πρώτες

απαλλοτριώσεις από τη ΔΕΗ και μέχρι σήμερα έχουν

απαλλοτριωθεί πάνω από 13.000 στρέμματα».Οίδιος

θεωρείπωςηυπόσχεσητουπροέδρουκαιδιευθύνο-

ντος συμβούλου τηςδεΗτάκηαθανασόπουλου να

δημιουργηθείέναΜουσείοΛιγνίτηστοΚαρυοχώριθα

αναπτύξειτηνπεριοχή.Σ’αυτότομουσείο,τοοποίο

θακαταλαμβάνειπολλάτετραγωνικά,θαεκτεθούνόλα

τα εργαλεία και οι συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν

όλααυτάταχρόνιακατάτηνεξόρυξηλιγνίτη.Ήδη,η

δημοτικήαρχήξεκίνησενασυγκεντρώνειαυτότουλι-

κό,στοοποίοσυμπεριλαμβάνεταικαιησφραγίδατου

πρώτουσωματείουλιγνιτωρύχων,τοοποίοδημιουργή-

θηκεπριντο1940στοΚαρυοχώρι,αλλάδυστυχώςδεν

πρόλαβεναδραστηριοποιηθείλόγωτηςέναρξηςτου

Β΄ΠαγκοσμίουΠολέμου.


Αριστοτέλους 43Κοζάνη - Τηλ. 24610 40717

Äçìéïõñãïýìå Ýíá ÕÃÉÅÓ ðåñéâÜëëïí

ãéá ãïíåßò êáé ðáéäéÜ ãéáôß üëïé Ý÷ïõìå åõèýíç

Το Κάπνισµα Απαγορεύεται Σε ΟΛΟΥΣ τους Παιδότοπους

Υπουργική Απόφαση (36873/2007 Β΄1364)

Il colore dell' arteΕμπνέεταιαπότηνπανέμορφηφύσητηςγενέτει-

ράςτουτοΒόιο.είχετηντύχηνατονστηρίξουν

και να τον βοηθήσουν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές

του, καθώς από πολύ μικρή ηλικία ήταν εμφανές το

ταλέντοκαιηκαλλιτεχνικήφύσηπουτονδιακατείχε.

ΟλόγοςγιατονζωγράφοΗλίατολιάδηαπότην

δαμασκηνιάτουδήμουτσοτυλίου,στονομόΚοζά-

νης.

Σήμερα,ηανήσυχηκαικαλλιτεχνικήτουφύση,τον

οδηγείναταξιδεύεικαιναπαρουσιάζειτηνδουλειάτου

σεδιάφορεςχώρεςτουκόσμου,απόοπούπαράλληλα

αντλείκαινούργιαδεδομέναγιατηντέχνητου.Σημείο

αναφοράςγιατονίδιοτονκαλλιτέχνηείναιηελλάδα,

ηεπαφήμετιςρίζεςτου,τοντόποπουγεννήθηκεκαι

μεγάλωσε,όπωςκαιτοΒαλκανικόχρώματηςελλάδας

ωςαναπόσπαστοκομμάτι τηςΜεσογείου.Οισυχνές

επισκέψειςστηνπατρίδατουείναιαπαραίτητηπροϋπό-

θεσηγιαναμπορείναδημιουργείκαιναεμπνέεταιαπό

τηνδυναμικήτηςξεχωριστήςκουλτούραςτηςχώρας

πουδίδαξετονπολιτισμό,αλλάκαιαπαράμιλληςομορ-

φιάς,τηνελλάδα.

Χωμένοςμέσασταυλικάκαιταπινέλατου,οΗλίας,

μαςυποδέχεταιστοσπίτιτου,στηνδαμασκηνιά,που

τοέχειμετατρέψεισεκαλλιτεχνικόεργαστήριο.Πίνα-

κες, γκραβούρες και σκίτσα, υπάρχουν παντού στο

χώρο.Μιαματιάμόνοστιςθεματικές,αρκείγιανασε

ταξιδέψειστονξεχωριστόκόσμοτουκαλλιτέχνηκαινα

σεαπορροφήσειτοταλέντοτου.

Σεπερίοπτηθέσηοιαγαπημένεςτουδημιουργίες

πουηκαθεμιάέχεινααφηγηθείτηνδικήτηςιστορία,

αποκαλύπτονταςτηνευαισθησίακαιτοδέσιμοτουζω-

γράφουμεπρόσωπαπράγματατόπουςκαιχώρους.

Χρησιμοποιώνταςκυρίωςλάδι,ακουαρέλες,ακρυ-

λικάκαισκόνες,όπωςκαιδιάφοραφυσικάπροϊόντα,

κυρίωςστιςκατασκευές,ξεδιπλώνειμέσααπόταθέμα-

τάτου,ένανολόκληροκόσμο.

θεματολογικά,κυρίως,εμπνέεταιαπότατοπίαπου

καιηγενέτειράτου,παρέχειπλουσιοπάροχα.ως«ρε-

πορτάζζωγραφικής»χαρακτηρίζειταθέματαπουθα

αποτυπώσειστονκαμβάτου,οΗλίαςτολιάδηςκαθώς

λατρεύειταταξίδιακαιεμπνέεταιαπότουςτόπουςπου

θα επισκεφτεί. αγαπά τα πορτρέτα και κυρίως αρέ-

σκεταιναδημιουργείαυτάτωνδικώντουαγαπημένων

προσώπων.Ηπρώτητουμάλιστααπόπειραέγινεζω-

γραφίζοντας την γιαγιά του, ξεχωριστό και ιδιαίτερα

αγαπητό πρόσωπο του δημιουργού όπως μας εκμυ-

στηρεύτηκε.

Στονκόσμοτωνκατασκευών,παλιότερα,οκαλλιτέ-

χνης,φλέρταρεκαιμετοθέατρο.Σήμερα,άφησεμια

πόρταανοικτήμόνογιαχώρουςεκτόςελλάδος.

Έχονταςπεράσειαπόδιάφοραστάδιαταξίδεψεκαι

έζησεσεπολλέςχώρες τηςευρώπηςξεδιπλώνοντας

το ταλέντο του και την αγάπη του για την τέχνη, σε

κοινόμεάλλεςκουλτούρες,μεάλλοπολιτισμό,χρησι-

μοποιώνταςόμωςπάντατηνγλώσσαπουανοίγειδιά-

πλατατιςψυχέςτωνανθρώπων.

Της Δέσποινας Αμαραντίδου

dell' arteΤης Δέσποινας Αμαραντίδου

Ηλίας Τολιάδης



Λίγα λόγια για τον ζωγράφο

ΓεννήθηκεστοΒόιο.ταπρώταχρόνιατουταέζησεστην

Λεύκη,έναμικρόπροσφυγικόχωριόστοδήμοτσοτυλίου,

γιαναμετακομίσεισεηλικία3ετώνστηνδαμασκηνιάμένο-

νταςεκείέωςτα13τουχρόνια.Μιασχέσηπουκαλάκρατεί

μέχρισήμερακαιμεταδυοαυτάχωριά.Στηνεφηβείατου

βρέθηκεστοτσοτύλιόπουκαιπήγεΓυμνάσιο.ευτυχήςσυ-

γκυρίαγια τον ίδιοκαι τηνμεγάλη τουαγάπηπουήτανη

ζωγραφική,οικαθηγητέςτου,πουαπότηνπρώτηστιγμήτον

παρότρυνανναακολουθήσειταόνειράτου.Οπότε,τελειώ-

νοντας τοΛύκειοξεκίνησεηπροετοιμασία για τηνΣχολή

Καλώντεχνώνστηνθεσσαλονίκη,στηνοποίακαιεισείχθει

μετηνδεύτερηπροσπάθεια.τοόνειρότουπαίρνεισάρκα

καιοστάκαθώςολοκληρώνειτιςσπουδέςτου,γιανασυνε-

χίσειμεμεταπτυχιακάστοΛονδίνο,ναβρεθείστην ιταλία,

την ισπανία, τηναμερική, γεμίζονταςμεεικόνες τομυαλό

«Τα ταξίδια ήταν και είναι

βασικά στην ζωή μου,

καταφέρνω να ζωγραφίζω

ταξιδεύοντας και να

συντηρούμαι από αυτό»



καιτηνψυχήτου,αλλάκυρίως,γνωρίζονταςόλοκαιπερισ-

σότεραγιατηντέχνητου,τηνμεγάλητουαγάπη.

Οχώροςπουκινείταιεπαγγελματικάκαθόλουφιλικός,

ούτεεύκολος.Οιδυσκολίεςπολλές,μαηεπιμονή,ηδιάθε-

σηκαιησκληρήδουλειά,θατονανταμείψειστηνσυνέχεια.

Συμμετέχεισεεκθέσειςομαδικέςκαιατομικές,κατασκευά-

ζεισκηνικάγιαθεατρικέςπαραστάσειςενώαναλαμβάνειτην

διακόσμησησε εξωτερικούς και εσωτερικούςχώρους,σε

διάφορεςπεριοχέςανάτηνελλάδα.

«Τα ταξίδια ήταν και είναι βασικά στην ζωή µου, καταφέρ-

νω να ζωγραφίζω ταξιδεύοντας και να συντηρούµαι από αυτό»,

μαςλέειοΗλίαςτολιάδηςμετάαπό22χρόνιασυνεχούς

δημιουργίαςκαιπαρουσίαςστακαλλιτεχνικάπράγματα.Η

σύγκρισηκαιηδιαφορετικήκουλτούρατωνλαώνανάτην

ευρώπημετηνχώραμαςτονπονά«η Ελλάδα ήταν η χώρα

που έδωσε τα φώτα της στον πολιτισµό σε όλο τον κόσµο, αναζη-

τά σήµερα την ταυτότητά της».

ΟΗλίαςτολιάδηςμιλάστο«Ο» και αποκαλύπτει για

τηντέχνηπουαγαπά,μεαφορμήτηνέκθεσηπουδιοργα-

νώνειστοτσοτύλιλίγεςημέρεςμετάτιςγιορτέςτωνΧρι-

στουγέννων.

- Ηλία τι είναι η ζωγραφική για σένα;

Ηζωγραφικήγιαμέναείναιτρόποςζωής,είναιηκαθη-

μερινότητάμου,ηπραγματικότητάμου,όλοςοκόσμος.

- Στη ζωγραφική, χρειάζεται ο δημιουργός ν’ ασκείται

διαρκώς για να επιτύχει τον στόχο του, χρειάζεται εξά-

σκηση, καινούργια στοιχεία, αλλαγή τεχνοτροπίας για να

ξεχωρίσει;

Στην ζωγραφική, όπως είπαμε, χρειάζεται καθημερινή

εξάσκηση.Οιτεχνοτροπίεςδε,αλλάζουνεαλλάεξαρτάται

κιαπό τοχαρακτήρατουκαθενός.Καλόείναιπάντωςνα

εμπλουτίζονται και να αλλάζουν αργά και σταθερά, όπως

καιναδοκιμάζονταισεδιάφοραυλικά.

- Ηλία έχοντας υπ’ όψη μια φράση του μεγάλου τεχνοκρί-

τη Λέσβιου, Τεριάντ: «Ο ζωγράφος δεν εξουσιάζει πάντα

τον πίνακά του. Αντίθετα ο πίνακας με τη φυσική του

ανάπτυξη, επιβάλλεται στο δημιουργό του.» στην δική



σου περίπτωση τι ακριβώς συμβαίνει έχοντας 21 χρόνια

εμπειρίας και παρουσίας στα πράγματα;

Οτεριάντκαλάτοείπε,απλάαρκετέςφορέςταπράγ-

ματαχρειάζεταιναείναιλίγοπιοελεγχόμενα,γιαναμπο-

ρούμεναφτάνουμεστομέγιστοτης«ζωγραφικότητας».Για

τοαν«επιβάλλεται»,προτιμώναμεοδηγείκαιαυτόγιατί

κρύβειμεγαλύτερηπεριπέτεια.

- Έχεις κάνει εκθέσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης,

επισκέφτηκες και την Αμερική. Θα ήθελα να μας πεις

λίγα λόγια για τις εμπειρίες από την ευρωπαϊκή σου πα-

ρουσία ή τις αντιδράσεις τού ευρωπαϊκού κοινού, μπρο-

στά σε μια ελληνική θεματική. Σε έναν έλληνα ζωγράφο

το κοινό είναι διαφορετικό;

τοκοινόεκτόςελλάδοςμερικέςφορέςμαςαντιμετω-

πίζειωςπιοανατολίτεςαπόότιείμαστε,τοπρόβλημαίσως

ναβρίσκεταιστοπωςπαρουσιάζουμεεμείςτηνταυτότητά

μας,όμωςσεγενικέςγραμμές,μαςθεωρούνκαλούςσχε-

διαστές.

Προσωπικά αισθάνομαι πιο άνετα όταν παρουσιάζω

τηνδουλειάμουστοεξωτερικό.Ηαίσθησήμουείναιότι

δενχρειάζεταιναξανάαποδεικνύουμετααυτονόητα.

είναιγεγονόςπάντως,ότιέχουμεαισθητέςδιαφορέςοι

ζωγράφοιτηςνότιαςαπότηςβόρειαςελλάδας.

Οιελληνικέςθεματικέςείναιήστρατευμένες,ήελληνο-

λατρικές, είτε είναιθρησκόληπτεςκαιπολύεπηρεασμένες

απότοτίθέλουνναδουνοιευρωπαίοι.

Προσωπικάεγώπροτιμώτηνσχέσημετουςαμερικά-

νους,ωςτατώραείναιλιγότεροδουλική.

- Ποιά είναι η γνώμη σου για τη ζωγραφική τέχνη στην

Ελλάδα; Ποιους ζωγράφους θεωρείς σημαντικούς; Πι-

στεύεις ότι οι αληθινά σπουδαίοι δημιουργοί, έχουν στην

Ελλάδα τη θέση που τους αξίζει;

Η ζωγραφική εδώ στην ελλάδα, είναι αποσπασματική,

δενέχουμετηνέννοιαομάδαςόπωςθαέπρεπε,στοεπίκε-

ντροβρίσκεταιμονάχαοκαλλιτέχνης…

Έναμεγάλολάθοςείναιότιδενέχειαξιολογηθείητερά-

στιασημασίατηςλαϊκήςμαςζωγραφικήςκαιτέχνης.Γενι-

κότεραδενέχουμεεκμεταλλευθείτηνβυζαντινήπαράδοση

«η Ελλάδα ήταν η χώρα

που έδωσε τα φώτα της

στον πολιτισμό σε όλο τον

κόσμο, αναζητά σήμερα

την ταυτότητά της»



και το πέρασμα στα οθωμανικά χρόνια, (όπως έκαναν οι

ΣπανιόλοιμετουςΆραβες)ούτετηνευκολίαμελέτηςτων

αρχαίων πολιτισμών που άκμασαν σε αυτόν τον τόπο, με

αποτέλεσμαναμηνακολουθούμε τοπαγκόσμιο εικαστικό

γίγνεσθαι.αυτόσυμβαίνει λόγω,κυρίως, έλλειψηςδυνατής

ταυτότητας,όπωςέχουνοιΠορτογάλοιγιαπαράδειγμα.

Λατρεύει τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, μια πλειάδα

καλλιτεχνώνξεχωρίζουνγιατονΗλίακαθώςτουςέχειμελε-

τήσειμειδιαίτερηλεπτομέρεια.

Βέβαιαμεμονωμένεςμορφέςυπήρχανκαιθαυπάρχουν,

μαςλέει,όπωςοι:Γύζης,Μπουζιάνης,αλταμούρας,Σαββί-

δης (Συμεών), Καββαδία (μεπολύρίσκο), ιθακήσιος (που

έζησε98χρόνια),Πράσινος,ντιός, FransHalls (φλαμαν-

δός)FranciscoGoya(ισπανός)Pierreaugusterenoir(γάλ-

λος),oskarKokoscka(αυστροτσέχος),albertoGiacometti

(ιταλοελβετος),καιπολλοίάλλοι.

Κάποιοιέχουντηνθέσηπουτουςαξίζει,κάποιοιάλλοι

πιοπολύ.τοκακόείναιότιοπολύςοκόσμοςξέρειονόμα-

ταπουδενπρέπει,πουδεναξίζουνκαιπουδενπρόκειται

νααμφισβητηθούνποτέκιαυτόείναιάδικο,όπωςλέεικιο

Γιόβαντσάους.

Πρέπειναδούμετικάνουμεαπόεδώκαιπέρακαιόχι

νακλαιγόμαστε.Χρειάζεταιμιαομαδικήδυναμικήπαρουσία.

είναικιαλλάπολλά,παράπολλά.

ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑΚοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610

ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑΚοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610Κοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610

ΉτανταλόγιατουχειριστήτουελικοπτέρουaS-

355NeCUreUiLτηςinterJetΣωτήρηΜάντζιου

καισελίγαλεπτάτοόργανοένδειξηςυψομέτρουστο

πίνακα ελέγχου έδειχνε 7.200 πόδια (2.196 μέτρα)

στηνκορυφή«Καλόνερό»τουόρουςΒαρνούντας.

Σε αυτό το σημείο οι χιονοδρόμοι αποβιβάζονται,

φορούνταειδικάχιονοπέδιλακαιγιαπερίπουδέκα

χιλιόμετρα γλιστρούν περίτεχνα στο απάτητο χιόνι

μέσαστοαλπικόμαγευτικότοπίο.

αυτόείναιμεαπλάλόγιατοheliski(χέλισκι).Πρό-

κειταιγιακατάβασησεπλαγιέςμεαπάτητοχιόνι,αλλά

γιαναφτάσειςεκείπροϋποτίθεταιηχρήσηελικοπτέ-

ρου.τοHeliskiεισάγεταιφέτοςγιαπρώτηφοράστην

ελλάδα, από το χιονοδρομικό κέντρο (Χ/Κ) Βίγλας

στοΠισοδέριτηςφλώρινας.Πρόκειταιγιαμιαιδέα,

ηοποίαέρχεταιαπότοεξωτερικό,όπουκαιεφαρμό-

ζεταιμεμεγάληεπιτυχίακαιτυγχάνειευρείαςαποδο-

χήςαπότουςαλπικούςχιονοδρόμους.«θέλαμενα

κάνουμεκάτιπρωτότυποκαιναανταποκριθούμεστις

ανάγκεςκαιστααιτήματατωνπελατώνμας,οιοποίοι

θέλουννακάνουνσκικαισεπλαγιέςμεαπάτητοχιό-

νι»τονίζειουπεύθυνοςτουχιονοδρομικούκέντρου

τάσοςτόττης,οοποίοςπροσθέτειπωςαπότηστιγ-

μήπουμαθεύτηκεπωςτοheliskiήρθεστηνελλάδα,

ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ... ΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΥΨΟΜΕΤΡΑ

Του Σωκράτη Μουτίδη«Δέστε τις ζώνες σας και προσοχή κατά την απο-

βίβαση από το ελικόπτερο. Mετά την αποβίβαση

κινηθείτε μπροστά και δεξιά. Όλοι έτοιμοι; ΟΚ

απογειωνόμαστε»

Το πλήρωμα του ελικοπτέρου της Interjet, ο χειριστής Σωτήρης Μάντζος (αριστερά), ο μηχανικός Θανάσης

Κατσαφάνας (μέση) με τον Σωκράτη Μουτίδη.

Χαμηλές Πτήσεις σε... Μεγάλα Υψόμετρα

τοενδιαφέροντωνσκιέραπόόλητηχώρααυξήθηκε

κατακόρυφα.«είναιγιαμαςμιαπρόκληση,μιαςκαιη

ευθύνηαυτού του εγχειρήματος είναιμεγάληκαι…

δαπανηρή»αναφέρειοκ.τόττης.

ΚάθεΣαββατοκύριακο,λοιπόν,αλλάκαιτιςκαθη-

μερινέςκαιεφ’όσοντοεπιτρέπουνοικαιρικέςσυνθή-

κες,οιτολμηροίχιονοδρόμοιμπορούνναφτάσουν

με ελικόπτερο στις ψηλές κορυφές του Βαρνούντα

καινακάνουντιςκαταβάσεις τουςσεαπάτητοχιό-

νι.Ηδιαδικασίαέχειωςεξής.Μετάτηνπροσγείωση

στηνκορυφήτουβουνού,τουςχιονοδρόμουςπερι-

μένουν τρεις οδηγοί βουνού, γιατρός, snowmobile

διάσωσηςκαιμηχάνημαδιάνοιξηςχιονιού.Ηκατάβα-

σηστηνπλαγιάτουβουνούείναικάτιπαραπάνωαπό

8 χιλιόμετρα, αλλά δίπλα ακριβώς από το απάτητο

χιόνι, οι υπεύθυνοι του χιονοδρομικού μερίμνησαν

ναφτιάξουνκαιμιαλωρίδαπατημένηςπίστας.Στοτέ-

λοςτηςκατάβασης,τουςχιονοδρόμουςαναμένειένα

ερπυστριοφόροskibus,τοοποίοτουςμεταφέρεισε

έναδασικόχιονισμένοδρόμογιαναξεκινήσουντην

κατάβασήτουςστοΧ/Κ,μιααπόστασηπερίπου15

χιλιομέτρων.Όλααυτάοισκιέρκαιοιsnowboarders,

μπορούννατακάνουνσεπερίπουτρειςώρεςμεμια

στάσησεορεινόκαταφύγιο,όπουκαιπροσφέρονται

γλυκά και κονιάκ.να σημειωθεί πως την κατάβαση

αυτήγιανατηνολοκληρώσεικάποιοςθαπρέπειτο

επίπεδότουστοσκιηστοsnowboardναείναιαπό

μέσοέωςκαλό.Οιχιονοδρόμοιαπότα2200μέτρα

κατέρχονταιστα1700μέτραμετηναδρεναλίνηστο

μάξιμουμ!

«Πιστεύουμε και ευελπιστούμε πως πολλοί χιο-

νοδρόμοιθααγκαλιάσουντοheliskiκαιτουχρόνου

πουθαέχουμεμεγαλύτερηεμπειρία,ταπράγματαθα

είναιπολύκαλύτερα»λέειοτάσοςτόττης.Πάντως,

όσοιδενθαθελήσουννακάνουνheliskiμπορούννα

απολαύσουνμιαπτήσημετοελικόπτεροτηςinterJet,

επάνωαπότοχιονοδρομικόκέντροκαιτιςλίμνεςτων

Πρεσπών.Ηπτήσηαυτήδιαρκείπερίπουδέκαλεπτά

καιπροσφέρειμιαμαγευτικήάποψηςτηςπεριοχής.

«ταπάνταγίνονταιμεγνώμονατηνασφάλειατων

επιβατών»λέειοχειριστήςτουελικοπτέρουΣωτήρης

Μάντζιοςκαιαρχιχειριστήςτηςγνωστήςεταιρείαςμί-

σθωσηςελικοπτέρωνκαιαεροσκαφώνinterJet.Λίγο

πριντηνεπιβίβασηστοελικόπτερο,γίνεταιέναμικρό

briefingαπο τονχειριστήκαι τονμηχανικό,σχετικά

με τα σωστικά μέσα του ελικοπτέρου και τους κα-


omikron magazine

νονισμούς ασφαλείας. το ελικόπτερο

έχει τη δυνατότητα μεταφοράς πέντε

επιβατών,έξιμαζίμετονχειριστή,αλλά

λόγωτουμεγάλουυψομέτρουέχειγίνει

προσεκτική επιλογή του βάρους απο-

γείωσης και σε καμία περίπτωση δεν

πετάειμεπάνωαπότέσσεριςεπιβάτες.

Ηαπογείωσήτουγίνεταιαπόχώροτου

χιονοδρομικού κέντρου της Βίγλας, ο

οποίος έχε επιλεγεί προσεκτικά από

τον διευθυντή πτητικής εκμετάλλευσης

τηςεταιρείας.Ηαπογείωσηγίνεταιαπό

υψόμετρο5.700πόδωνκαιηαποβίβα-

σητωνχιονοδρόμωνγίνεταιστα7.200

πόδια,μεπτήσηεπάνωαπότουπέροχο

χειμωνιάτικοτοπίοτουόρουςΒαρνού-

ντα.Οισκιέρκαιοιsnowboardersαπο-

βιβάζονταιφορούντονεξοπλισμότους

καιη…περιπέτειαξεκινά.Πετώντας στα 7.000 πόδια επάνω από το Χ/Κ Βίγλας Πισοδερίου.

omikron magazine

τοκόστοςτουheliskiστηΒίγλαανέρ-

χεταισε100¬τοάτομο(τηνώραπου

στο εξωτερικό το κόστος είναι 400¬),

ενώηδεκάλεπτηπτήσημετοελικόπτε-

ροκοστίζει50¬τοάτομο.

τοχιονοδρομικόκέντροτηςΒίγλας

Πισοδερίουστηφλώρινα,είναιαπότα

κορυφαία χιονοδρομικά κέντρα στην

ελλάδα, με σύγχρονες εγκαταστάσεις

και πολλές δραστηριότητες.Ο επισκέ-

πτηςγιαπαράδειγμαπέραντουότιμπο-

ρείνακάνεισκιήsnowboardστιςδώδε-

καπίστεςτουΧ/Κ,μπορείναπεριηγηθεί

γιαμιαώρα,οδηγώνταςsnowmobile,σε

ένα παραδεισένιο χιονισμένο τοπίο με

μοναδικές διαδρομές, μπορεί να κάνει

περιηγήσειςμετοερπυστριοφόροSki

busκαινααπολαύσειζεστάροφήματα

και φαγητό στα δύο σαλέ που υπάρ-Διαδρομές με Snowmobile στο Πισοδέρι.

omikron magazine

χουν. επίσηςστη Βίγλα, υπάρχει πάντα γιατρός και

διασωστικήομάδα.τοΧ/ΚτηςΒίγλαςέχειπολύκαλή

ποιότηταχιονιούκαιοργανωμένοχώρογιακάμπινγκ

μετροχόσπιτο.

Με ιδιαίτεροενδιαφέροναναμένεταιτοτιμέλλει

γενέσθαιμε τηναναπτυξιακήπρότασηπου κατέθε-

σανοιιδιοκτήτεςτουχιονοδρομικού,σχετικάμετην

τοποθέτηση ενός τετραθέσιου αναβατήρα στην κε-

ντρικήπίστα,τηνεγκατάστασησυστήματοςτεχνητού

χιονιούστην κεντρική και περιφερειακήπίστα, αλλά

και τησύνδεση τουχιονοδρομικού κέντρουμε την

πόλητηςφλώρινας.Ητελευταίαπρότασηεφ’όσον

εγκριθείκαιυλοποιηθείθααναβαθμίσειακόμηπερισ-

σότεροτοχιονοδρομικότηςΒίγλαςκαιθα«ανοίξει»

τιςπόρτεςτουστηνφλώρινα,μιαςκαιθασυνδέονται

μέσωτηλεκαμπίναςήενόςμικρούτρένουμέχριένα

σημείοκαιαπόεκείοιεπισκέπτεςθασυνεχίζουνμε

τελεφερίκ.ταεπενδυτικάαυτάσχέδιαέχουνπροϋ-

πολογισμόπερίπου15εκατομμύρια¬.

Το Heliski πραγματοποιείται κατόπιν συνεννό-

ησης. Πληροφορίες και κρατήσεις στα τηλέφωνα

2385045800-1 και στο 6937032026

Ο χειριστής Σωτήρης Μάντζος (αριστερά), ο υπεύθυνος λειτουργίας του Χ/Κ Βίγλας, Αναστάσιος Τότης (μέση), με τον Σωκράτη Μουτίδη.

Παραλαβή χρηµάτωνΖητήστε από το άτοµο που σας στέλνει τα χρήµατα να σας δώσει τον αριθµό ανα-φοράς. Επισκεφτείτε έναν πράκτορα της

MoneyGram, έχοντας µαζί σας ταυτότητα και τον αριθµό αναφοράς σας.

Συµπληρώστε το απλό έντυπο «παραλα-βής» µας και δείξτε την ταυτότητά σας,

κατόπιν θα σας δοθούν τα χρήµατά σας.

Περισσότερες πληροφορίες σε ένα από καταστήµατα ACS.

Αποστολή χρηµάτωνΕπισκεφτείτε τον τοπικό σας πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας την ταυτότητά σας. Συµπληρώστε ένα απλό έντυπο «απο-στολής» και παραδώστε το στον πράκτορα της MoneyGram µαζί µε τα χρήµατα που θέλετε να στείλετε και την προµήθεια της συναλλαγής. Μπορείτε επίσης να συµπεριλά-βετε δωρεάν µήνυµα 10 λέξεων στο έντυπο.Θα σας δοθεί αριθµός αναφοράς. Σε µό-λις 10 λεπτά τα χρήµατα θα είναι έτοιµα να εισπραχθούν.

152.000 σηµεία σε 180 χώρες

Λογδανίδης Χρήστος

ΚΟΖΑΝΗ 1Τέρµα Φιλίππου Β,τηλ.: 24610 21100

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α25ης Μαρτίου & Κανάρη,

τηλ.: 24630 54556

ΣΙΑΤΙΣΤΑ25ης Μαρτίου 9,

τηλ.: 24650 22002ΚΟΖΑΝΗ 2

Ελ. Βενιζέλου 2,τηλ.: 24610 49220

ΣΕΡΒΙΑΜακεδονοµάχων 6,τηλ.: 24640 21100

ΑΜΥΝΤΑΙΟ28ου Συντ. Πεζικού 14,

τηλ.: 23860 23312

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα


Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα τον Βασίλη Σιαφαρίκα


Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

omikron magazine

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα τον Βασίλη Σιαφαρίκα


Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

Κοµµάτια µε ιδιαίτερες δυσκολίες όπως µεγάλες σε κλίση ανηφοροκατηφόρες µε πέτρες, νεροφαγώµατα,

ρίζες δέντρων, στενά µονοπάτια.

Και όμως υπάρχουν. ζουν

δίπλα μας, χωρίς να γνω-

ρίζουμε τις πραγματικές βιο-

ποριστικές τους ανάγκες. είναι

άνθρωποιμονάχοι,ανήμποροι,

φτωχοίκαικυρίωςαξιοπρεπείς,

οιοποίοιστηνσημερινήκοινω-

νία δεν καταφέρνουν να αντα-

πεξέλθουν οικονομικά και για

τουςοποίουςέναπιάτοφαγητό

παριστάνειέναθείοδώρο.

Η εποχή μας άλλωστε, χα-

ρακτηρίζεταιαπόέντονοατομι-

κισμόκαιραγδαίεςπαγκόσμιες

οικονομικές και κοινωνικές αλ-

λαγέςοιοποίεςπλήττουντιςευ-

παθείςομάδεςτουπληθυσμού.

Έτσιπροβάλλειεπιτακτικήη

ανάγκηόλων για συμπαράστα-

ση,βοήθειακαιαλληλεγγύησε

εκείνους που απλά ατύχησαν

οικονομικάστηνζωή.

Και αν, η εκκλησία, οι σύλ-

λογοι, ήο καθέναςμεμονωμέ-

να, αγωνιούν να προσφέρουν

βοήθεια, το κράτος, ή η τοπι-

κή αυτοδιοίκηση, οφείλουν να

τουςπεριβάλλουνμεέναδίχτυ

προστασίας και να αναλάβουν

πρωτοβουλίεςγιατηνεπιβίωσή

τους.

είναιάξιολόγουβέβαιαόταν

οιαυτοδιοικητικοίθεσμοίκατα-

φέρνουν να μην παραμένουν

απρόσωποι μηχανισμοί αλλά

επίτηςουσίαςναεπιδεικνύουν

ένα κοινωνικό έργο που, αδι-

αμφισβήτητα, μόνο καλά λόγια

μπορείναπεικανείς.

ΟδήμοςΚοζάνηςαναπτύσ-

σειτατελευταίαχρόνιαέντονη

δράση στους τομείς της κοι-

νωνικής πολιτικής και σκύβει

πάνω στους ανθρώπους που

υποφέρουν, δυστυχούν, δίνο-

νταςβαρύτηταστουςτομείςπρόνοιαςκαικοινωνικής

αλληλεγγύηςπουαποτελούναπαραίτητουςόρουςγια

τηνκοινωνικήσυνοχή.

Παροχή συσσιτίων σε απόρους του Δή-μου ΚοζάνηςΜέσα στο συνολικό πρόγραμμα που εφαρμόζει

στηνκοινωνικήδράσητου,θασυμπεριλάβειτουςάπο-

ρουςκαιμοναχικούςανθρώπουςπουδενέχουνδυνα-

τότηταναεξασφαλίσουντηνκαθημερινήτουςδιαβίω-

σηκαικυρίωςτοαυτονόητογιαόλουςμας,τοφαγητό,

εντάσσονταςστονκοινωνικότομέατηςδημοτικήςεπι-

χείρησηςτοπρόγραμμαπαροχήςσυσσιτίων.

Εμπνεύστρια του προγράμματος και πρωτο-

στάτης στην υλοποίησή του, η τότε Αντιδήμαρχος

ΔΕΠΑΚΠΚ, κ. Αναστασία Σιώμου. Έτσι ξεκινά το

πρόγραμματονΣεπτέμβριοτου2004.

Το θαύμα… των

συσσιτίων σε μια

διαδρομή 180

χιλιομέτρων καθημερινά



Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

Ηευαισθησίατωνπολιτώνθααποδειχθείπερίτραναγιαμια

ακόμηφοράκαθώςστηνπρότασηκαιμόνο,θαανταποκριθούν

άμεσα και ο καθένας από την πλευρά του θα βοηθήσει, είτε

προσφέροντας χρήματα, είτε υλικά, είτε όλα όσα χρειάζονται

γιαναεξασφαλιστείηυποδομήτηςπαραγωγήςκαιπροσφοράς

συσσιτίων.Μέροςτουεξοπλισμούαποτελούνταηλεκτρικάείδη,

οικιακάσκεύη και τρόφιμα, που προσφέρονται από εμπόρους

τηςπεριοχής.Ηοικονομικήστήριξητωνπολιτώνσημαντική.Η

ανταπόκρισητουκόσμουπουεκδήλωσετοενδιαφέροντουπε-

ρισσότερηαπόότιαναμενόταν,μεαποτέλεσματηνεύρυθμηλει-

τουργίατουπρογράμματος.Καταλυτικήστοξεκίνημαηβοήθεια

τηςΜονήςαναλήψεωςΚοζάνης.

αξίζει να σημειώσουμε ακόμα την πολύ καλή συνεργασία

τόσοτωνεθελοντών,όσοκαιτωνυπαλλήλωντουδήμου,μετα-

φορείς,οδηγοί,κοινωνικοίλειτουργοί,άνθρωποιπουκαθημερινά

πασχίζουνγια τοκαλύτεροδυνατόαποτέλεσμαχωρίςνασκέ-

φτονταιτοωράριοτους.

Άλλωστεείναιπολλοίοιάποροιπουσιτίζονταικαιπεριμένουν

μεαγωνίακαθημερινάτοαυτοκίνητοτωνσυσσιτίων,μετουςαν-

θρώπουςεκείνουςπουθαανοίξουντηνπόρτατουσπιτιούτους

καιείναιοιδικοίτουςάνθρωποι,αυτοίπουνοιάζονταικαιαυτό

δημιουργείμιαξεχωριστήσχέση,ενώηευγνωμοσύνηαντικατο-

πτρίζεταισταμάτιατους.

Ηδιαδρομήκαθημερινήκαιόχιεύκοληκαθώςηομάδαθα

πρέπειναδιανύσειαπόσταση180χιλιομέτρωνγιαναφτάσεικαι



στοπιοαπομακρυσμένοχωριότουδήμου.εξάλλουηανάγκες

αυξήθηκαν,καθώςσήμερασιτίζονται120άτομασυνολικά.

Ότανξεκίνησεηκαταγραφήτωνκοινωνικώνλειτουργώντο

πρόγραμμααρχικάεξυπηρετούσε90άτοματηςπόληςκαιτων

δημοτικώνδιαμερισμάτωνκαιυποστηριζόταναπό75εθελόντρι-

εςμαγείρισσες,καθαρίστριεςκαιτραπεζοκόμους.Οχώροςπου

θαστεγαστείηπολύσημαντικήπρωτοβουλίακαιτοπρόγραμμα

πουξεκινάμετιςκαλύτερεςπροϋποθέσειςκαιωςφάροςαγά-

πης, αλληλεγγύης και στήριξης στον συνάνθρωπο, θα είναι το

κτίριο τουΣυλλόγου "Άγιοι Σαράντα" επί της οδούΠλακοβίτη

στηνΚοζάνη.

το πρόγραμμα αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία

τουδήμουΚοζάνηςκαθώςέχειτεράστιακοινωνικήαξία,αποδει-

κνύονταςότιοδήμοςδενείναιαπρόσωποςδιοικητικόςμηχανι-

σμός,αλλάκοντινότεροςστονπολίτηθεσμός.

τοσημαντικότεροβέβαιαείναιότιαφυπνίζειτησυλλογικήσυ-

νείδησηκαιτηνκοινωνίατωνπολιτώνενισχύονταςτηνκοινωνική

αλληλεγγύηκαιενδυναμώνονταςτονκοινωνικόιστό.

επανέρχεταιστοπροσκήνιοηδράσητουΠατέρααυγουστί-

νου,πουκατάτηνπερίοδοτηςκατοχήςπρωτοστάτησεκαιενερ-

γοποίησεεκατοντάδεςσυμπολίτεςμας,μεαποτέλεσματησίτιση

χιλιάδωνανθρώπων.

ΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Γίνονται αρωγοί στα συσσίτια του Δήμου ΚοζάνηςΜια τελευταία κίνηση τουδήμου ήταν ησυνεργασία με τα

σούπερ μάρκετ. επειδή το πρόγραμμα στηρίζεται σε μεγάλο

βαθμόστηνεθελοντικήπροσφοράεργασίαςκαιστηνπροσφορά

τροφίμωναπόπολίτες,συλλόγους,φορείς,κ.λπ.,ηδ.ε.Π.α.Κ.Π.Κ.

επιδιώκειτηναφύπνισηκαιτησυμμετοχήτηςτοπικήςκοινωνίας.

Κάθεπολίτηςπλέονπουεπιθυμείναενισχύσειτηνπροσπά-

θειααυτήθαμπορεί,στομέτροτωνδυνατοτήτωντου,ναπρο-

σφέρει τρόφιμα (όπωςλάδι,ρύζι,όσπρια, ζυμαρικά)σε ειδικό

καλάθιπουθαυπάρχειστασούπερμάρκετπουδέχτηκαννασυ-

νεργαστούν,ταοποίαείναι:ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ,

ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΣΟΥΤΗΣ, ΦΙΛΟΣ (3ης ΣΕΠΤ.),

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΠΡΑΤΗΡΙΟ.

Πρόκειται για μια απλή αλλά ουσιαστική πρωτοβουλία που

θαδώσειστοπρόγραμμαώθηση,καθώςθατοκαθιερώσειστη

συνείδησητωνπολιτών,κάνοντάςτουςενεργούςκαικοινωνικά



αλληλέγγυους. τα αποτέλεσμα πάντως ικανοποιητικό αφού η

ανταπόκρισητουκόσμουείναιμεγάληκαιτακαλάθια,παρόλες

τιςοικονομικέςδυσχέρειες,γεμίζουνμεευκολία.

ΗαναστασίαΣιώμουεμπνεύστριατουπρογράμματοςμιλώ-

νταςγιατοπρόγραμματωνσυσσιτίωντονίζειότι«Σε μια καθη-

μερινή πορεία 180χιλ. δε μένει κανείς πεινασμένος κι έρημος».

Γιαναυπογραμμίσειστησυνέχειαότι:«Η κοινωνική πολιτική,

ως η οφειλόμενη από το κράτος προστασία των πολιτών από

τις δυσκολίες και τα αναπάντεχα της ζωής, αποτελεί το ση-

μαντικότερο δείκτη πολιτισμού μιας κοινωνίας. Τις τελευταίες

δεκαετίες όμως, αυτές οι κατακτήσεις αξιοπρέπειας των πολι-

τών συρρικνώνονται ή εξανεμίζονται. Ως αντίβαρο στην τάση

αυτή έρχεται η "από τα κάτω πολιτική" της Τοπικής Αυτοδιοί-

κησης, η οποία δεν ανέχεται την εξαθλίωση των συμπολιτών

μας και αντιδρά. Ο Δήμος Κοζάνης, με το στελεχικό δυναμικό

της ΔΕΠΑΚ, πρωτοπόρος στην "από τα κάτω πολιτική", ενερ-

γοποιώντας την αλληλεγγύη ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας

(ο χώρος παραχωρήθηκε από το Σύλλογο των Σαράντα Μαρ-

τύρων, ο εξοπλισμός και τα είδη διατροφής διατίθενται από

δημότες και από τα τοπικά καταστήματα, η προετοιμασία των

φαγητών γίνεται από εθελόντριες γυναίκες), προασπίζεται την

αξιοπρέπεια των δημοτών, διασφαλίζει τον κοινωνικό ιστό και

πετυχαίνει το θαύμα των συσσιτίων, σε μια καθημερινή πορεία

180 χιλ. να μη μένει κανείς πεινασμένος κι έρημος».

Οι εθελόντριες μαγείρισσες

αφιερώνουν λίγο από τον χρόνο

τους όπως υποστηρίζουν και

προσκαλούν και άλλες κυρίες να

ζήσουν από κοντά το μεγαλείο της

προσφοράς και της αλληλεγγύης

στον συνάνθρωπό τους.

Μια κίνηση που γεμίζει την

καθημερινότητα τους πλημμυρίζει

την καρδιά και την ψυχή τους

ενώ το χαμόγελο και τα γεμάτα

ευγνωμοσύνη μάτια των

ανθρώπων που φροντίζουν, είναι

η μεγαλύτερη ανταμοιβή τους.


Κα-σμιρ-τζήδις«Κασμιρτζήδις», που σημαίνει στα κοζανίτικα,

καλαμπουρτζήδες, πειραχτήρια, έτσι είναι γνωστή η

μεγάλη παρέα που αποτελεί και τα μέλη ενός από

τουςπολυπληθήςΣυλλόγουςτηςπεριοχής.Μιαομά-

δαπουαντιπροσωπεύειτογέλιο,τοπηγαίοχιούμορ,

τοναυτοσαρκασμό,τηνκαλήκαρδιά,τοναυθορμητι-

σμόκαιπουδραστηριοποιείταιεδώκαιπολλάχρόνια

στηνπόλητηςΚοζάνης.

Σύλλογος για τηδιαφύλαξη της κοζανίτικης πα-

ράδοσηςκαι κληρονομιάςοι«Κασμιρτζήδις».αυτή

είναιηονομασίαπουεπέλεξαν,πριναπό25χρόνια,

μιαομάδακοζανιτών,μεσκοπόναδιαφυλάξουν,να

Κασμιρτζήδις

Δέσποινα Αμαραντίδου

Κασμιρτζήδις


Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

προβάλλουνκαιναμεταλαμπαδεύσουνστιςνέεςγε-

νιές,ταήθηκαιταέθιματηςπόλης,μεκυρίαρχοτην

αποκριάστηνΚοζάνη.

Μιαμεγάληπαρέαλοιπόν,μετιςίδιεςανησυχίες,

πουγνωρίζειτηνπόλη,γέννημαθρέμμααυτής,θέλη-

σενακρατήσειτιςπαραδόσειςναθυμάταικαιναμιλά

τηνγλώσσατωνγονιώνκαιτωνπαππούδωντης,αλλά

καιναδιατηρήσειτοανεξάντλητοκαιτόσοιδιότυπο

χιούμορπουδιακρίνειαυτήτηνράτσα.

Έτσι αποφασίζουν το 1984, να δημιουργήσουν

τονσύλλογο,είκοσιεννέακοζανίτες,μεταξύαυτώνο

ΜιχάληςΒούρκας,οΧρήστοςΓάβρος,οδημήτριος

Γκάτζιαρης, ο Παύλος Γκιούρκας, δημήτριος Γκού-

ντας,οιωάννηςδόδουρας,ΠαναγιώτηςΚαρδογιάν-

νης,οιωάννηςΚιάνας,οΚωνσταντίνοςΚικής,ονικό-

λαοςΚυράνος,οαναστάσιοςκαιηΜαρίαΚυρατσού,

ο δημήτριοςΜάστορας οδημήτριοςΠάπιστας, ο

δημήτριος Στύλλας, ο Στέφανος τσέπουρας και ο

αθανάσιοςΨουνόπουλος.

Προϋπόθεσηκαιόροςγιαναγίνεικάποιοςμέλος

τουσυλλόγουείναιησυμμετοχήτουστιςεκδηλώσεις

τηςαποκριάς,όπωςαναφέρεταικαιστοκαταστατικό

πουκατατέθεικεστοΠρωτοδικείοτο1985.

Σύμφωναμετοκαταστατικό,εκτόςτωνάλλων,πε-

ριλαμβάνεταιεπίσης,ηέρευνα,ηκαταγραφή,ηαναβί-

ωσητωνεθίμωντουπαραδοσιακούτρόπουζωήςκαι

τωνδραστηριοτήτωντωνκατοίκων,απόιδρύσεωςτης

πόλης,ηπροστασίατηςπολιτιστικήςκληρονομιάς,η

διαφύλαξητουπεριβάλλοντοςκαιησυμμετοχήτου

συλλόγουσεεκδηλώσεις.Κυρίαρχομέλημακαιόρος,

ησύστασημόνιμηςομάδαςμελώνμετηνονομασία

«Κασμιρτζήδις» υπεύθυνη κατά κύριο λόγο για την

διοργάνωσητουκοζανίτικουεθίμουτουφανού.

Μεαυτήτηνσκέψηξεκίνησανόλα,καιοιεπιτυχίες

ήρθαναπότηνπρώτηστιγμή.Πολλέςεκδηλώσειςσυ-

ναντήσεις,συνεστιάσεις,εκδρομές,καιμεμιαπαρου-

σίαδυναμικήσεόλαταδρώμενατουτόπου.

Έναςσύλλογοςπουδενέμεινεκατάκύριολόγο

στην διασκέδαση, την διατήρηση και προβολή των

ηθώνκαι εθίμων τηςπόλης,δενενεργοποιείταιμό-

Η επίσκεψη του Μητσοτάκη λίγο πριν... καεί η στέγη των «Κασμιρτζήδις»

Προϋπόθεση και όρος για να γίνει

κάποιος μέλος του συλλόγου

είναι η συμμετοχή του στις εκδηλώσεις

της Αποκριάς...

Προτεραιότητα του Συλλόγου, η έρευνα,

η καταγραφή, η αναβίωση των εθίμων

του παραδοσιακού τρόπου ζωής



νοντηναποκριά,αλλάέχεικαικοινωνικόχαρακτήρα

μεδιάθεσηγιαπροσφορά,τονίζειμιλώνταςστο«Ο»,

οΠρόεδροςτουΣυλλόγουτατελευταίαδέκαχρόνια

ΓιάννηςΠλόσκας,καθώς,όπωςεπισημαίνει,«Στόχος

μας είναι, ο Σύλλογος να προσφέρει και να βοηθά

με κάθε τρόπο, σε όποιον έχει ανάγκη. Μάλιστα τα

έσοδα από οποιαδήποτε εκδήλωση και κυρίως από

τις παραστάσεις της Αποκριάς, διατίθενται για τον

σκοπό αυτό στο ειδικό εργαστήρι και στο σύλλογο

αυτιστικών παιδιών»,υπογραμμίζειοκ.Πλόσκας.

δενπαραλείπουνποτέ,ναδιοργανώνουνεκδηλώ-

σειςγιαταΚαΠΗ,ταειδικάεργαστήριατηςπεριοχής

καιναπροσφέρουναγάπηκαιστοργήόπουκαισε

όποιοντηνχρειάζεται.

«Τα μέλη είναι εκείνα που διατηρούν τον Σύλλο-

γο με τις εισφορές τους. Όλοι βοηθούν οικονομικά

για την διατήρησή του και κανείς δεν αμείβεται,

όποια και αν είναι η δραστηριότητα που θα αναλά-

βουμε να διεκπεραιώσουμε» επισημαίνει ο Πρόε-

δρος.

ωστόσοδενέλειψανποτέοιδωρητέςκαιοιευερ-

γέτεςπουστήριξανκαισυνεχίζουνναστηρίζουντον

Σύλλογο,μεταξύαυτών,οπρώηνυπουργόςΜιχάλης

Παπακωνσταντίνου, ο διαμαντής Βαντής, ο πρώην

δήμαρχος ΓιάννηςΠαγούνης, κ.α. Βέβαια δεν έλει-

ψεποτέηβοήθειακαιαπότηντοπικήαυτοδιοίκηση

πουπάντασυνέδραμεμεκάθετρόπο.

τοστέκιψηλάστοΣμάθκοζωντανεύεισυχνά,κα-

θώςδενείναιλίγεςοιβραδιέςπουηπαρέαθασυ-

ναντηθείμετάταπέραςτωνκαθημερινώνυποχρεώ-

σεώντης,είναιτοραντεβούπουκανείςδενθαχάσει.

Σκέψεις,προτάσεις,δράσεις,θαβρεθούνστοτραπέ-

ζιγιαναπαρθούνοιαποφάσειςσυλλογικά,ενώδεν

θα λείψει η διασκέδαση, το καλό κρασί και

τοφαγητό,πουοιάντρεςκαιμόνοθαετοι-

μάσουνστηνκουζίνατους,ηοποίααποτελεί

άβατο για τις γυναίκες.Ηφιλοξενία για εκείνον

πουθαβρεθείστοχώροτους,μοναδική.

Σκέψεις, προτάσεις, δράσεις,

θα βρεθούν στο τραπέζι

για να παρθούν οι αποφάσεις

συλλογικά, ενώ δεν θα λείψει

η διασκέδαση,

το καλό κρασί και το φαγητό,

που οι άντρες και μόνο θα ετοιμάσουν

στην κουζίνα τους,

η οποία αποτελεί

άβατο για τις

γυναίκες.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου, Γιάννης Πλόσκας, με την Δέσποινα Αμαραντίδου



Ευτράπελη διήγηση και αυτοσαρκασμός - κασμιρτζήδιςΟ Σύλλογος πλαισιώθηκε από πολλά μέλη και

δραστηριοποιήθηκε πολλαπλά με την πάροδο του

χρόνουξεπερνώνταςαριθμητικάτους700.

Και αν η ευτράπελη διήγηση, ο αυτοσαρκασμός

καιτοπείραγμασημαίνει«κασμιρτζήδις»γιατουςκο-

ζανίτες,είναιοιάνθρωποιεκείνοιπουκατάφεραννα

κερδίσουντονκόσμομετηνειλικρινήτουςπροσπά-

θεια,ναμείνουναναλλοίωτοιστοχρόνο,ναδιασκε-

δάζουντονκόσμο,αλλάπάνωαπόόλαναχαίρονται

οιίδιοιτηνκάθεστιγμήκαινατηνκάνουνδικήτους.

«Χαιρόμαστεκαιδιασκεδάζουμεπουδενμιμού-

μαστετιςελληνικούρεςτουΚολωνακίουκαικαμαρώ-

νονταςγιατοέξυπνοκοζανίτικοπνεύμα,τηνάκακη

ειρωνεία,ακόμακαιτονσκληρόσαρκασμό»έγραφε

μεταξύάλλωνοπρώτοςΠρόεδροςτουΣυλλόγου,ο

αείμνηστοςΠαύλος Γκιούρκας, στο εισαγωγικό ση-

μείωμαστοβιβλίο«100χρόνιαΚασμιρτζήδις»,που

εκδόθηκετο1998απότηννομαρχιακήαυτοδιοίκη-

σηΚοζάνης.

αυτήείναιηαλήθεια.Καθώςείναιάνθρωποιπου

δεναφήνουννατουςπαρασύρειοσύγχρονοςτρό-

ποςζωής.αντιστέκονταικαιδημιουργούνεκδηλώσεις

πουοκόσμοςτιςχαίρεται,καθώςείναιαυθόρμητες

καιπηγαίες,μευψηλήαίσθησηχιούμορ,μεαυτοσαρ-

κασμό πολλές φορές, με καυστικό σχολιασμό της

κοινωνίαςκαιτωνπροσώπωντης,δημοσίωνκαιμη.

Όμωςπάνταπιστοίστηνπαράδοσητουγνήσιου

κοζανίτηπουγνωρίζεικαλάτοτόποτου,τοπρόσφα-

τοήκαιτομακρινόπαρελθόντουκαικουβαλάστην

μνήμητου,αλλάκαιστηνκαρδιάτουεικόνεςκαιγε-

γονότααπόταπαιδικάτουχρόνια.

είναιεκείναπουθαζωντανέψει,θασυνδυάσεικαι

θαπαντρέψειμετηνιστορίακαιτηνπαράδοσήτου,

έχοντας σημαία το τοπικό ιδίωμα, με αποτέλεσμα

να παρασύρει σε κάθε του κίνηση μικρούς και με-

γάλους.

απότηνπρώτηστιγμήηαποκριάαποτέλεσετην

κινητήριαδύναμηγιατονσύλλογο.Συμμετείχεμε4



και5άρματακάθεχρόνο,ενώχαρακτηριστικόήταν

τογλέντιτηςτσικνοπέμπτηςπουμάζευεπάνταπλή-

θοςκόσμου,όπωςκαιοφανός,κάτιπουμέχρικαι

σήμερασυνεχίζεταιμετηνπολυπληθήπαρουσίαγη-

γενώνκαιμη.

Πάνταθαβρουνκάτιξεχωριστόγιαναπροσελκύ-

σουντονκόσμοκαινατονσυμπαρασύρουνσεαυτό

τοτρελόξεφάντωμακαιατέλειωτογλέντιτωνημέρων

πουξεκινάτηντσικνοπέμπτηκαιολοκληρώνεταιτην

Καθαράδευτέρα.

Οιπροσκλήσειςποικίλουνκάθεφοράκαιοιαίθου-

σεςαποδεικνύονταιπολύμικρέςγιαναφιλοξενήσουν

ταμέληκαιτουςφίλουςτουσυλλόγου.Γιαναπάρετε

μια γεύση σας παραθέτουμε παλιότερα καλέσματα

γιατονχορότηςτσικνοπέμπτηςτουΣυλλόγου.

ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ ΄90 ΟΛΕΤ΄ν Τσικνουπέφτι΄στυ Ξινία, στις 15΄τα΄

Φλεβάρ΄τα γεν΄του τρανό του μουα-

μπέτ΄π΄φκιάν΄οι κασμιρτζίδις καθ΄χρόνου,

ντυμένοι καρναβάλια.

Επειδής δεν μπορσαμι να πάρουμι του γύπιδου

για να χουρές΄ν όλ΄, τράβατι μι τα΄ν ώρα σας

στου Μανώλ΄τα΄Πάλλα τηλ. 35970 κι σφάλνατι

τραπέζ΄.

ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ ΄91 (Τετάρτη 13-2-91) ΤΖΑΚΙΟ θρίαμβος συνεχίζεται

Έχ΄ς κάρτα μπαίντ΄ς. Δεν έχ΄ς ορθοπηδαλιά κι

τσουπίς.

Κατά τον ίδιο τρόπο καλούσαν και στο φανό Σας καλνούμι στον Φανό μας

ν΄Κυριακή του βράδ΄, να γάτι κιφτέδις

κι κιχιά να πιήτι Κουζανιώτικου κρασί,

να ξικλιαστήτι απ΄τα καρκάλια κι να χουρέψουμι

αντάμα του έντεκα.

Οι μέρες της ΑποκριάςΗ αποκριά ήταν πάντα κάτι ξεχωριστό για τα

μέλητουΣυλλόγουκαιοκαθέναςέβαζετοδικότου

λιθαράκι. Πάντα είχαν να επιδείξουν κάτι διαφορε-

τικό. Κάθε χρόνο εμπλουτίζονται οι εκδηλώσεις με

καινούργιαπράγματαβάζονταςτηνπινελιάτουςστο

μεγάλο«γλέντι»τηςκοζανίτικηςαποκριάς.Στηνπρο-

σπάθειάτουςαυτή,εδώκαι12χρόνια,ενέταξανκαι

τιςθεατρικέςπαραστάσειςμεεπίκεντροτοκοζανίτι-

κοιδίωμα.Βέβαιατασκετςποτέδενέλειψαναπότις

ανοιχτές εκδηλώσεις και κυρίως το βράδυ τηςτσι-

κνοπέμπτηςπουέδινανεπίσηςμεγάληβαρύτητα.

Μεαμείωτοκέφιπάντασατιρίζουνκαιδιακωμω-

δούναυτάπουηκαθημερινότηταπεριέχεικαι τους

τροφοδοτείγιαταθέματαπουθαεπιλέξουνναπα-

ρουσιάσουν,είτεστοάρματηςπαρέλασης,είτεστα

θεατρικά τους κείμενα. από τα πυρά δεν γλιτώνει

κανείς.Στοστόχαστροόμως,πάντα,οι«άρχοντες»

τουτόπουκαιτακακώςκείμεναθαβγουνστηνδημο-

σιότητα.αυθόρμητακαιμεχαλαρότητακαταθέτειο

καθέναςτοδικότου«κασμέρι».

Όλοιγίνονταιμίαπαρέαστιςβραδιέςπουδιορ-

γανώνονταιαπότηντσικνοπέμπτηέωςκαι τηνΜε-

γάληαποκριά καιβέβαιαδενπαρεξηγείται κανένας

μεταπειράγματαήτονσαρκασμό,πουκυριαρχούν

μαζίμε τοατέλειωτογλέντι και τοκέφι,που τίποτα

δενμπορείνατοπαρακάμψει.Άλλωστεείναιταστοι-

χείαεκείνακαισυνθέτουντονχαρακτήρααυτώντων

ημερώνκαιεκείναπουκάνουνδιαφορετικήτηνΚοζα-

νίτικηαποκριάαπόάλλεςπόλεις.

Οιβωμολοχίεςδενθαλείψουνόλο τοδωδεκα-

ήμεροτηςαποκριάς.Άλλωστεπεριλαμβάνονταικαι

θατιςακούσετεστατραγούδια,σταθεατρικάκείμενα

στα «μπέντια» και τα «μασλάτια», όμως κανείς δεν

παρεξηγείτε.εξάλλουμόνοτιςημέρεςαυτέςλέγονται

καιμετάπάλι…τουχρόνου.

Αποκριάτικη σάτιρα από τους Κα-σμιρτζήδιςΚάθε χρόνο ο Σύλλογος ανεβάζει μια θεατρική



παράστασηγραμμένηστογλωσσικόιδίωματηςΚο-

ζάνης,όπουσυμμετέχουνταμέλητουΣυλλόγου.Οι

εισπράξειςτωνπαραστάσεωνδιατίθενται,κάθεχρό-

νοστο«ειδικόεργαστήριΚοζάνης»,ενώτατελευταία

χρόνιαέναποσόδίνεταικαιστοσύλλογοαυτιστικών

παιδιών.

τηνκαθιερωμένηκαιαπόμεγάλημερίδατουκο-

ζανίτικου κοινού αναμενόμενη παράστασή τους θα

ανεβάσουν και πάλι την περίοδο της αποκριάς οι

Κασμιρτζήδις, με τον τίτλο «ΟΛάκης ου τετραπέ-

ρατος»,ηοποίαφέρεικαιφέτοςτηνυπογραφήτου

προέδρου του Συλλόγου Γιάννη Πλόσκα, «ψυχή»

τωνΚασμιρτζήδων.

τηνσκηνοθεσίαθακάνειοΜαργαρίτηςΜπομπό-

ναρης,επίσηςβασικόςσυντελεστήςτηςπαράστασης,

αλλά και του Συλλόγου. Οι υπόλοιποι συντελεστές

είναι:οτζίμηςτσιάναςστηνεπιμέλεια,στασκηνικά

«Χαιρόμαστε και διασκεδάζουμε

που δεν μιμούμαστε τις ελληνικούρες

του Κολωνακίου και καμαρώνοντας

για το έξυπνο κοζανίτικο πνεύμα,

την άκακη ειρωνεία,

ακόμα και τον σκληρό σαρκασμό»

έγραφε μεταξύ άλλων ο πρώτος

Πρόεδρος του Συλλόγου,

ο αείμνηστος

Παύλος Γκιούρκας,

στο εισαγωγικό σημείωμα

στο βιβλίο

«100 χρόνια Κασμιρτζήδις»



οΠαναγιώτηςΚαρακοντής,στουςφωτισμούςοΓιώρ-

γοςΠλιάκης,στηνεπιμέλειαφωνοληψίαςοΜουσικός

ΟίκοςΓκαγκαράκαιστομακιγιάζηΜαρίαΣαμαρά.

Ηπαράστασηθαδίνεταιαπότις23έωςτις28φε-

βρουαρίου 2009, καθημερινά στις 9 το βράδυ, στην

αίθουσατέχνηςτουδήμουΚοζάνης.

Όπως κάθε χρόνο, η μια βραδιά θα είναι προ-

σφορά για τα ΚαΠΗ τουδήμου και η τελευταία για

τουςαπόδημουςΚοζανίτες.Κάτοικοι τηςπόληςαλλά

και απόδημοι, θα σπεύσουν για μια ακόμα φορά να

ζήσουνστιγμέςαπό ιστορίες κοζανιτών γεμάτεςαπό

χιούμορκαιευτράπελαστοέργοπουοσυγγραφέας

ΓιάννηςΠλόσκας,ετοίμασεκαιφέτος.ΣτοΚοζανίτικο

γλωσσικόιδίωμα,προβάλλονταιστοιχείαπαλαιότερων

τρόπων ζωής και νοοτροπίας. Στις παραστάσεις με,

τις ιστορίες πουπαρουσιάζονται, η ανταπόκριση του

κοινούείναιενθουσιώδης,ενώοιχώροικατακλύζονται

απόμικρούςκαιμεγάλους.

Παραστάσεις προηγούμενων ετών«Δεν είμιστι για καμπουθινά»

«Του βιο παντρέβ του στχιό»

«Ου στούμπους απ΄του χαβάν΄»

«Είνι ψίχα αγκαστρουμέν΄»

«Άλλην σι δείχν’ κι άλλην παίρ’ς»

«Πέτα να ξιαλαφρώσις»

«Ου ξλιάρας κι ου τσανστάρας»

«Ότ΄χαλέβ΄ς σι δίν΄ου θός»

«Μάκα μ αξαμών».

Το στέκι στο Σμάθκο«ΟιΚασμιρτζήδις»,σύλλογοςγιαηδιαφύλαξητης

Κοζανίτικηςπαράδοσης, εξέδωσεδύοβιβλία: «εκατό

χρόνιαΚασμιρτζήδις»και«ταΚουζιανιώτ'κα».

δημιούργησεστηθέση«Σ'μάθκο»αίθουσασυνε-

στιάσεωνχωρητικότητας150ατόμων και κατασκεύα-

σε ανοιχτό αμφιθέατρο χωρητικότητας 250 ατόμων

γιακαλοκαιρινέςεκδηλώσεις.Στοόμορφοστέκιτους,

διοργανώνονταιπολύ ενδιαφέρουσεςπολιτιστικές εκ-

δηλώσεις.

τοστέκιπουμεπολύμεράκιθεμελιώθηκετο1988

στηθέση«Σ΄μαθ΄κο»κάηκεολοσχερώςστις13Μαρ-

τίου το 1999. ξαναφτιάχτηκε από την αρχή, με την

βοήθεια βέβαια φίλων-μελών, αλλά και από φορείς.

Σήμεραστέκειπερήφαναστογνωστόύψωμαέχοντας

στηναγκαλιάτουόλητηνΚοζάνη,πουσανκαλοσχε-

διασμένοπιάτο,απλώνεταιμπροστά του. εκείδίνει η

παρέαταραντεβούτης,όχιμόνοτιςημέρεςτηςαπο-

κριάςήτηςΚαθαράςδευτέραςκαιυποδέχεταιόλοτον

κόσμοοοποίοςθαεπισκεφτείτοστέκιγιαναπετάξει

το«παμπόρ»και ναγευτεί τασαρακοστιανάπουθα

ετοιμάσουνναπροσφέρουνπλουσιοπάροχα.

Καιαν«κασμιρτζήδις»μεταχρόνιασήμαινεοάν-

θρωπος,γιαπολλούς,πουκοροϊδεύειτουςσυνανθρώ-

πουςτου,είναιάνθρωποιπουσκορπούντηνχαρά,το

γέλιοκαιτηνσυμπόνιαστουςσυμπολίτεςτους,μεκάθε

τρόπο.εμείςτουςευχόμαστεναμείνουναναλλοίωτοι,

αληθινοίκαινασκορπούντογέλιοπουτόσοέχειανά-

γκηοκόσμοςσήμερα.

Με αμείωτο κέφι πάντα σατιρίζουν

και διακωμωδούν αυτά που η

καθημερινότητα περιέχει

και τους τροφοδοτεί για τα θέματα

που θα επιλέξουν να παρουσιάσουν,

είτε στο άρμα της παρέλασης,

είτε στα θεατρικά τους κείμενα.

Από τα πυρά δεν γλιτώνει κανείς.

Στο στόχαστρο όμως, πάντα,

οι «άρχοντες» του τόπου και τα κακώς

κείμενα θα βγουν στην δημοσιότητα.

Αυθόρμητα και με χαλαρότητα καταθέτει

ο καθένας το δικό του

«κασμέρι».


Εδώκαιπερίπουενάμισηχρόνο,οπαλαίμαχοςπο-

δοσφαιριστής του ΠαΟΚ Κώστας Παπαδόπου-

λοςξεκίνησετηλειτουργίαενόςπρότυπουαθλητικού,

προπονητικού και εκπαιδευτικού κέντρου στο τοπικό

διαμέρισμαανατολικούτουδήμουΒερμίου,στονομό

Κοζάνης.Πρόκειταιγιαμιαυποδειγματικάοργανωμένη

αθλητικήμονάδα,εξοπλισμένημεόλααυτάπουαπαιτεί

οαθλητής,ηομάδααλλάκαιοποιοσδήποτεθέλεινα

ασχοληθείμετοναθλητισμόστονελεύθερότουχρό-

νο.τοόνειροζωήςτουΚώσταΠαπαδόπουλουέγινε

πραγματικότηταμετάαπόπολλάχρόνια,ενώηαντα-

μοιβήείναιταθετικάμηνύματαπουεισπράττειγιατις

παρεχόμενεςυπηρεσίεςκαιτουψηλόεπίπεδοαθλητι-

κούεξοπλισμού.Οικύριεςλειτουργίεςτουαθλητικού

Κέντρουπεριλαμβάνουν τηλειτουργία τηςακαδημίας

ποδοσφαίρου«αετός»,αλλάκαιτηνεπιστημονικήκαι

άνετηπροετοιμασίαεπαγγελματιώνκαιμηαθλητών,με

ανέσειςκαιπεριβάλλονυψηλοτάτουεπιπέδου.

υπεύθυνηλειτουργίαςτηςεπιχείρησηςείναιηκόρη

τουΚώσταΠαπαδόπουλου,Πελαγία,ηοποίαξενάγη-

σετο«Ο»στιςαθλητικέςεγκαταστάσειςτουκέντρου,

σεμιαέκταση25στρεμμάτων.Στοχώροαυτόυπάρ-

χουν ένα γήπεδο ποδοσφαίρου 11 x 11 με φυσικό

χόρτο,δύογήπεδαποδοσφαίρου5x5παντόςκαιρού

μετεχνητότάπητα,ταοποίαείναικαλυμμέναμεειδικό

σκέπαστρο τύπου «μπαλονιού» και το οποίο μπορεί

κανείςναβρειμόνοσεγήπεδατουεξωτερικού.

επίσης,οιεγκαταστάσειςτης«αθλοκίνησης»περι-

λαμβάνουνυποδομέςπουαφορούνστηνυποστήριξη

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο

«ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»Του Σωκράτη Μουτίδη

H Υπεύθυνη λειτουργίας του αθλητικού κέντρου, Πελαγία Παπαδόπουλου, με τον Σωκράτη Μουτίδη


Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο «ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

των αθλητικών εγκαταστάσεων, με στόχο την απρό-

σκοπτηλειτουργίατους,όπωςαποδυτήρια,χώροικα-

θαρισμού,χώροιυγιεινής,καθώςκαιυπηρεσίεςυγείας

καιφροντίδας,πουέχουνσχεδιαστείμεμεγάληπρο-

σοχήκαιείναι:έναπλήρωςεξοπλισμένογυμναστήριο

μεπολλάόργαναγυμναστικής,έξιαποδυτήριαανδρών

καιγυναικών,υδρομασάζγιατουςπιοαπαιτητικούςκαι

ιατρείο.

Σημαντικόρόλοστοκέντροπαίζουνκαιοιψυχα-

γωγικές εγκαταστάσεις για τους ίδιους τους αθλητές,

τους συνοδούς τους ή τους απλούς επισκέπτες της

«αθλοκίνησης».Γιαόσους,λοιπόν,δενεπιθυμούννα

αθληθούνυπάρχειηδυνατότητανααπολαύσουντον

καφέτουςστηνκαφετέρια,βλέπονταςποδοσφαιρικούς

αγώνες σε γιγαντοοθόνη ή να παίξουν paintball, ενώ

γιαταπαιδιάυπάρχειπαιδότοπος,αλλάκαιφουσκωτή

πίσταγιακαρτ.

«Είναι κάτι που έλειπε όχι μόνο από το νομό, αλλά

και από τη Δυτική Μακεδονία και γενικά από την πε-

ριφέρεια εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης»μαςείπε

ηυπεύθυνηλειτουργίαςτουκέντρου,ηοποίαπρόσθε-

σεπωςητοποθεσίακαιτουψόμετροπουβρίσκεταιο

κέντρο είναι ιδανικό γιαπροπονήσεις και προετοιμα-


omikron magazine

«Εμείς απευθυνόμαστε σε όλη την οικογένεια»

τονίζει η υπεύθυνη λειτουργίας της «Αθλοκίνησης»

και προσθέτει πως «στόχος μας είναι να περάσουμε το μήνυμα

στον κόσμο, πως εδώ μπορούν να αθληθούν και να απασχολούνται

κατά κάποιο τρόπο, όλα τα μέλη μιας οικογένειας».

omikron magazine

Η «Αθλοκίνηση» είναι, επίσης, η έδρα της ακαδημίας

ποδοσφαίρου «Αετός», την οποία ίδρυσε

ο κ. Παπαδόπουλος πριν δέκα χρόνια.

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο «ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

σίαεπαγγελματικώνομάδωνκαιαθλητώνκαιόχιμόνο.

Άλλωστε,στιςεγκαταστάσειςαυτέςέχουνπροπονηθεί

πολλές ομάδες επαγγελματικών κατηγοριών και σχε-

δόνκαθημερινάποδοσφαιρικέςομάδεςερασιτεχνικών

κατηγοριώνπροπονούνταισεένααπότατρίαγήπεδα.

Η«αθλοκίνηση»είναι,επίσης,ηέδρατηςακαδημί-

αςποδοσφαίρου«αετός»,τηνοποίαίδρυσεοκ.Πα-

παδόπουλοςπρινδέκαχρόνια.Ηακαδημίαεκπαιδεύει

παιδιά ηλικίας από 6 έως 15 χρόνων και πολλά από

αυτά έχουν ακολουθήσει καριέρα σε επαγγελματικές

ομάδες.Γιατιςανάγκεςτηςακαδημίας,αλλάκαιπαράλ-

ληλαγιαόλουςτουςαθλούμενους,καθημερινάυπάρχεινοσηλεύτριαστοπροπονητικόκέντροκάτιπουολοκλη-

ρώνειτηνεπαγγελματικήεικόνατηςεπιχείρησης.

«Εμείς απευθυνόμαστε σε όλη την οικογένεια»τονίζειηυπεύθυνηλειτουργίαςτης«αθλοκίνησης»καιπρο-

σθέτειπως«στόχος μας είναι να περάσουμε το μήνυμα στον κόσμο, πως εδώ μπορούν να αθληθούν και να

απασχολούνται κατά κάποιο τρόπο, όλα τα μέλη μιας οικογένειας».Στόχοςτηςεπιχείρησης,σύμφωναμετους

ιδιοκτήτες,είναινακαλύψειόσοτοδυνατόνπερισσότεροτακενάπουυπάρχουνστοντομέατηςεπαγγελματικής

προπόνησηςκαιπροετοιμασίαςομάδωνκαιαθλητώνκαιναευχαριστήσειμετιςπαρεχόμενες,υψηλούεπιπέδου,

υπηρεσίεςτουςπελάτες.δενείναιτυχαίοάλλωστεότιτούψοςαυτήςτηςεπένδυσηςάγγιξετα1,5εκ.¬.

Όλααυτάσυνθέτουνέναπλέγμαυψηλώνπροδιαγραφώναθλητικώνεγκαταστάσεωνπροςχρήσηγιατηνεο-

λαίατηςευρύτερηςπεριοχήςκαιόχιμόνο.

επιπλέον,τόσοοιίδιεςσύγχρονεςκαιπλήρωςεξοπλισμένεςεγκαταστάσεις,όσοκαιηδυνατότηταπροπόνη-

σηςσεέναχώροσχεδιασμένογιαναεξυπηρετήσειόλεςτιςανάγκεςκαθιστούντοαθλητικόΚέντροένααπότα

πιοπεριζήτηταπροπονητικάαθλητικάκέντραστηνελλάδα.

Η«αθλοκίνηση»αποτελείήδηπόλοέλξηςτηςνέαςγενιάς,πρότυποκέντροαθλητισμού,αλλάκαιμιασοβαρή

επένδυσηγιατηνανάπτυξηπαράλληλωνδραστηριοτήτων.αυτόισχύειγιατίη«αθλοκίνηση»απαντάστιςσύγχρο-

νεςανάγκες,έχονταςσυγκριτικάπλεονεκτήματακαιπιστοποιημέναποιοτικάχαρακτηριστικά

ΣΙ∆ΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.Εργοστάσιο: 2ο χλµ. Πτολ/δας - Ανατολικού, Τηλ.: 24630 82330Κατάστηµα: 25ης Μαρτίου 76 Πτολ/δα, Τηλ.: 24630 53933 & Fax: 24630 55593www.sidiropulos.gr

QQMMSSCCEERRTT

QMSCERT, µ µ µ ISO 22000 µ µ ISO Guide 62/

45012 µ :

µ µ µµ µ 1219/04.10.2000

ISO 22000:2005

2 , 2010

µ µ

3 , 2007

µ µ IAF/EA:03 µ QMSCERT

QMSCERT No 300507/925 No 110 ISO 22000 ACCREDITED

& . .

2 -

µ :

µ &

ISO 22000 - Συστήµατα ∆ια-

χείρισης της Ασφάλειας Τροφί-

µων – Ανάλυση Κίνδυνων και Κρί-

σιµα Σηµεία Ελέγχου (HACCP)

Το ISO 22000 είναι ένα Σύστηµα

διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίµων

που αντικαθιστά το πρότυπο ΕΛΟΤ 1416

και το HACCP.

Στόχος είναι η διασφάλιση της ασφάλειας των

τροφίµων, δηλαδή η επίτευξη προϊόντων δια-

τροφής ασφαλών για την υγεία του καταναλωτή.

Βάσει του ισχύοντος, πλέον, Κα-

νονισµού 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συµβουλίου, για τις

επιχειρήσεις που: Παρασκευάζουν, Μεταποιούν, Παράγουν, Συσκευάζουν,

Αποθηκεύουν, Μεταφέρουν, ∆ιανέµουν, ∆ιακινούν και Προσφέρουν προς

πώληση τρόφιµα, απαιτείται η εφαρµογή, η διατήρηση και η αναθεώρηση

ενός Συστήµατος ∆ιαχείρισης της Ασφάλειας Τροφίµων.

Τα οφέλη από την εγκατάσταση και πιστοποίηση Συστήµατος

HACCP συνοψίζονται στα ακόλουθα:

• Ενισχύεται η φήµη της εταιρείας ως προς τη δυνατότητα της να

προστατεύσει την υγεία του καταναλωτή

• Αποδεικνύεται η ευαισθησία της επιχείρησης για την προ-

στασία της δηµόσιας υγείας και η ικανότητα της να πα-

ράγει ασφαλή τρόφιµα.

Αποτελεί απαίτηση των πελατών ως εγγύηση

ασφαλείας των προϊόντων, καθώς πρόκειται

για ένα έγκυρο σύστηµα που διαχειρί-

ζεται την ασφάλεια των τροφίµων

(όλο και περισσότεροι κατα-

ναλωτές απαιτούν από τις

επιχειρήσεις να διαθέ-

τουν πιστοποιηµένο

σύστηµα HACCP).

Οδηγίες:Ψιλοκόψτε τα καρύδια και ανακατέψτε τα µε 1 φλιτζάνι ζάχαρη, 1/4 κουτ.

γλυκού τριµµένη κανέλα και 1/4 κουτ. του γλυκού τριµµένο γαρίφαλο. Λιώστε το βούτυρο. Κόψτε τα φύλλα στη µέση, ώστε κάθε φύλλο να χωράει στον πάτο του ταψιού.

Αλείψτε τον πάτο και τα πλάγια του ταψιού µε βούτυρο και τοποθετή-στε τα φύλλα, ένα κάθε φορά στο ταψί. Απλώστε αρκετό βουτύρο σε κάθε φύλλο καθώς το τοποθετείτε στο ταψί, ώστε να µην κολλάνε τα φύλλα µεταξύ τους και να έχετε έναν καλό αφράτο µπακλαβά. Κάθε 6 µε 8 φύλλα απλώστε µια στρώση του µίγµατος από καρύδια. Συνεχίστε να στρώνετε τα φύλλα και τα καρύδια µέχρι να τελειώσουν τα φύλλα. Περιχύστε το υπόλοιπο βούτυρο πάνω στον µπακλαβά. Με ένα αιχµηρό µαχαίρι κόψτε τον µπακλαβά διαγωνίως ώστε να βγουν τα κοµµάτια σε σχήµα διαµα-ντιού.

Προθερµάνετε το φούρνο στους 220oC βαθµούς και ψήστε τον µπακλαβά, µέχρι να ροδίσει. Αποµακρύνετε από τη φωτιά και αφήστε να κρυώσει.

Για το σιρόπι:Ανακατέψτε ένα φλιτζάνι νερό, δύο φλιτζάνια

ζάχαρη, 1/4 κουτ. του γλυκού τριµµένο γαρύ-φαλλο και 3/4 κουτ. του γλυκού κανέλα (ή το µπαστουνάκι κανέλας σε µια κατσαρόλα) και αφήστε να βράσει. Σιγοβράστε για 20 λεπτά.

Περιχύστε το βραστό σιρόπι πάνω στον κρύο µπακλαβά και αφήστε το να κρυώσει πάλι. Όταν κρυώσει, σερβίρετε.

Καλή Επιτυχία!

Συστατικά: • 1 πακέτο φύλλα ζύµης• 1/2 κιλό βούτυρο, λιωµένο • 1/2 κιλό καρύδια, ψιλοκοµµένα• 3 φλιτζάνια κοκκώδης ζάχαρη, άσπρη

• 1/2 κουτ. γλυκού τριµµένο γαρίφαλο• 1 κουτ. γλυκού τριµµένη κανέλα

(ή κουτ. γλυκού τριµµένη και 1 µπα-στουνάκι κανέλα)

Συστατικά:

Μπακλαβάς

Η αποκριάστηνΚοζάνηείναιπαιδίπανάρχαιωνεθίμωνμεένανξεχωριστόχα-ρακτήραπουκατόρθωσεναεπιβιώσειμέσαστοχρόνο,κρατώνταςτηνουσία

καιαλλάζονταςμερικώςτοπερίβλημάτης.

Πρόκειται γιαπατροπαράδοτο και αυθεντικό έθιμο τηςπεριοχής, που ζει και

τρέφεταιαπότομεράκικαιτηναγάπητωνΚοζανιτών.αυτόείναιάλλωστεκαιτομυ-

στικότηςεπιτυχίας,καθώςηαποκριάτηςΚοζάνης,είναιοιάνθρωποίτης,οιοποίοι

συμμετέχουν,μοχθούν,αγωνίζονται,γιατηνδιατήρησητηςπαράδοσήςτους.

είναι ηΜατίνα από το «Λάκο τουΜάγγανη», οΛάζαρος από τη «Σκ΄ρκα»,

ο Γιάννης από τον «Άγιοδημήτριο», οαργύρης απ΄ την «Γιτιά», οτάκης από

τα «αλώνια», που θα τραβήξουν μπροστά, όπως κάθε χρόνο, για την καλύτερη

οργάνωσηκαιπαρουσίασητουφανούτους,τουάρματοςκαιτηςφιλοξενίαςτου

κόσμου.

είναιοισυνεχιστέςτηςπαράδοσης,οιάνθρωποιεκείνοιπουμοχθούν,μεταφέ-

ρονταςστιςπλάτες τουςότι έρχεταιαπόπαλιά,συνεχίζοντας τηνπαράδοσηκαι

μάλιστα,χωρίςπρέπεικαιγιατί,μεστόχονασυμπαρασύρουντουςπάντες,ώστενα

μηνμείνεικανείςαπλόςθεατής.

είναι αυτοί που μήνες τώρα συναντιόνται καθημερινά στα στέκια τωνφανών

τους,γιαναπροετοιμάσουνκαιπάλι τοέθιμο,νακαταθέσουνότιθαγεννήσειη

φαντασίατους,γιανατοπαντρέψουνμετοπαραδοσιακό,όπωςτουςέμαθανοι

γονείςκαιοιπαππούδεςτους,ώστεναδημιουργούνκάθεφοράκάτιξεχωριστόκαι

ναπροσελκύουντοκόσμομεένανμοναδικότρόπο,πουκαιαυτόςμετηνσειράτου

θαακολουθήσειτουςρυθμούςτους.

Άλλωστεαπόμικράπαιδιάσυμμετέχουν,απόγενιάσεγενιάπερνάτοέθιμοαυ-

θόρμητακαιαβίαστα.Γιατονκάθεκοζανίτηείναιτρόποςζωής,είναιστοDNaτου,

είναιταβιώματάτου,κομμάτιδικότου,απόκτημαδικότου,πουωςκόρηοφθαλμού

φυλλάτει.

Αποκριά στηνΚοζάνη

Δέσποινα Αμαραντίδου

ο Γιώργος Σολάκης,

καλλιτέχνης ο

οποίος συμπληρώνει

σαράντα χρόνια

παρουσίας

εντατικής εργασίας

με αντικείμενο

τις κατασκευές

αρμάτων


Αποκριά στην Κοζάνη

Πριν από την μεγάλη γιορτή

ΜόλιςπεράσουνοιγιορτέςτωνΧριστουγέννων,οιΚοζανίτεςασχολούνταιπλέον

εντατικάμετουςφανούς.ανκαιγιατουςπερισσότερους,ηαποκριάστηνΚοζάνη

ξεκινάκάθεχρόνοακριβώςμετάτηνΚαθαράδευτέρα.αυτόμαςεκμυστηρεύονται

οιάνθρωποιεκείνοιπουχρόνιατώραπρωτοστατούνστηδιοργάνωσητουεθίμου,

καθώςηαποκριάστηνΚοζάνη,είναιτρόποςζωής,όπωςμαςεξομολογούνταιοι

άνθρωποιτωνφανών.

Οιυπεύθυνοιτωνφανώναλλάκαιτουδήμου,τρέχουνκαιδενφτάνουν.Όλα

θα πρέπει να είναι έτοιμα για την μεγάλη στιγμή. την στιγμή που η νεραϊδούλα

του κεφιού θα ακουμπήσει με το μαγικό της ραβδάκι και θα μεταμορφώσει μια

ολόκληρηπόλη,συμπαρασύρονταςμικρούςκαιμεγάλουςστομεγάλογλέντι. Σε

έναγλέντιπουκανείςδενθαμείνειαπλόςθεατήςαλλάθασυμμετέχεισεόλεςτις

εκδηλώσειςτωνδώδεκαημερών,όπουθακυριαρχείηζωντάνια,τοκέφι,τοκρασί

καιηξενοιασιά.

τοτελικόσκηνικότηςμεγάληςγιορτής,στήνεταιδύομετρειςβδομάδεςπριν

τηνΜεγάληαποκριά.τασυνεργείατουδήμουασχολούνταιμετονδιάκοσμο,που

θαστολίσειόλη τηνπόλη και κάθε γωνιά της.ταφιλουρίδιαθα κρεμαστούνσε



δρόμουςκαιπλατείεςκαιθαγεμίσουνμεχρώματιςγειτονιές,ενώοιαποκριάτικες

φιγούρεςθακαλούντουςεπισκέπτεςστασημείαεκείνατηςπόλης,γιαναανακαλύ-

ψουνταμυστικάτουκεφιού.τακεραστάρια,δηλαδήταομοιώματαμικρώνσπιτιών,

απόόπουοιυπεύθυνοιτουφανούθαπροσφέρουνστονκόσμοκρασίκαικιχιά,για

μιαακόμηχρονιάθαπάρουντηνθέσητους.Όπωςκαιταυπόστεγαπουθαστε-

γάσουντουςμουσικούςμεταόργανάτους.απαραίτητοκομμάτικαιο«νουντάς»

πουθαμπειστηνκαθορισμένηθέση,όπουκαιοιπιοεπιδέξιοιθααναλάβουννα

τονευπρεπίσουν,ναβάψουντουςτοίχους,ναδιορθώσουνζημιέςκαιβέβαιανα

προσθέσουνκάτικαινούριο,ζωγραφίζονταςανάλογαμετηνέμπνευσητηςστιγμής.

Οιπιο«κασμιρτζήδις»θαπροσθέσουνπαραινέσεις,σχόλιακαιοδηγίες,στολιτό

και «τσουχτερό»ύφος τηςΚοζανίτικης εκφραστικήςπαράδοσης και στο ιδίωμα,

πουκυριαρχείόλεςαυτέςτιςμέρες.ταπερισσότερα,φυσικά,θαέχουνσεξουαλικό

περιεχόμενοκαιμερικά,συμπληρώνονταιμεσκίτσακαισχέδια, γιαπερισσότερη

σαφήνειαγιατουςξένους,μαςλέειμιλώνταςστο«Ο»ηκ.ΜατίναΜόμτσιουαπό

τονφανό«ΛάγγοτουΜάγγανη»καισυγγραφέαςτουβιβλίου«αποκριάστηνΚο-

ζάνη–απόμέσααπ’τοχορό…»

τακοζανίτικοιδίωμα,πουείναιεπίσηςτοχαρακτηριστικότωνημερών,θακυρι-

αρχήσεικαιπάλι,ενώτο«κασμέρι»,δενθαλείψειαπόκαμιάπαρέα.

Η προετοιμασία Καιανόλαφαντάζουνεύκολακαιίσωςαπλά,γιακάποιονπουθαείναιοτελικός

αποδέκτης,είναιαλήθειαότιαπαιτείταιμεγάληπροετοιμασίακαιοργάνωσηπουθα

διαρκέσειμέρες,ίσωςκαιμήνες,τόσογιατουςανθρώπουςτωνφανών,τωνσυλλό-

γων,όσοκαιαπότονδήμοπουθαέχειτοσυνολικόπρόσταγμα.Όλοιβρίσκονται

σεεγρήγορση.ναοργανώσουν,ναβοηθήσουν,ναενισχύσουν,ν’απλώσουνόσο

μπορούντοέθιμο,μαπάνωαπ΄όλαναικανοποιήσουντουςχιλιάδεςεπισκέπτες,

που κάθεχρόνο γίνονται και περισσότεροι, να τουςαγκαλιάσουν,ώστε νααπο-



λαύσουνκαιεκείνοικαιναζήσουνξεχωριστέςστιγμέςσεμια

πόληφιλόξενη,ζωντανήκαικεφάτη.

Οκαλλιτέχνηςκ.ΓιώργοςΣολάκηςμετηνομάδατου,στο

ζενίθ των εργασιών για την δημιουργία των αρμάτων, αλλά

καιτουδιάκοσμουτηςπόλης.Ηπροετοιμασίαθέλεικόποκαι

χρόνο.Οι ράφτες και οι μοδίστρες για τις χιλιάδες στολές

πουθαπρέπειναετοιμαστούν,ταχιλιάδεςκιχιά,οικεφτέδες

καιοιμεζέδεςπουθαπροσφερθούν,ηεπιλογήκρασιού,είναι

μόνομερικάαπόεκείναπουαπαιτούνται.

απότηνάλλη,οδήμοςΚοζάνηςκαισυγκεκριμέναηεπι-

χείρησηΠολιτισμού,πουέχεικαιτηνευθύνητηςδιοργάνω-

σης, ετοιμάζεται πυρετωδώς, μήνες τώρα, καθώςθαπρέπει

έγκαιρα να ολοκληρώσει το πρόγραμμα της συνολικής πα-

ρουσίασηςτωναποκριάτικωνεκδηλώσεων,ναφροντίσειτην

κάθελεπτομέρειακαινασυνεργαστείμεόλουςτουςεμπλε-

κόμενους.

Κατασκευή αρμάτων Σαράνταχρόνιαπαρουσίαςκαιεντατικήςεργασίαςμεαντι-

κείμενοτιςκατασκευέςαρμάτων,συμπληρώνειοκ.Γιώργος

Σολάκης.Έμαθετηντέχνητυχαίαστηναθήνα,ότανβρέθηκε

μεκαρναβαλιστέςκαιέτσιξεκίνησεερχόμενοςστηνγενέτειρά

του.απότότεοκ.Γιώργοςάρχισεναασχολείταιμετηναποκριά

στηνΚοζάνηκαιτηνκατασκευήτωναρμάτωντηςπαρέλασης.

είναιοκαλλιτέχνης,ομάστορας,οάνθρωποςεκείνοςπου

παρ'όλεςτιςαντίξοεςσυνθήκες,καταφέρνειναφέρεισεπέ-

ραςτηνδουλειάτουκαιόλαναείναιέτοιμαστηνώρατους,για

τηναποκορύφωσητηςμεγάληςγιορτήςστηνπόλη.Οχρόνος

είναιεκείνοςπουτονκυνηγά,καθώςθαπρέπειναετοιμάσει

30καιπλέονάρματασεχρονικόδιάστημαμικρότεροαπόένα

μήνα.αυτήείναικυρίωςηδυσκολίατου,όπωςκαιηστενότητα

τουχώρουπουτονταλαιπωρείαρκετά.

«Ηφαντασία,τογούστοκαιηόρεξη,είναιταμυστικάτης

επιτυχίαςενόςκαρναβαλιστή»μαςλέειοκ.Γιώργος.«θαπρέ-

πεινααγαπάςαυτόπουκάνειςγιαναπετύχεις»,συμπληρώνει.

Παρεμβαίνεικαιεμπλουτίζει ταθέματαπουτουδίνονται

γιακατασκευή.Όλοτοσκηνικόστήνεταιαπότονίδιο,αφού

γνωρίζεικαλάπλέον,τίθαικανοποιήσειτονκάθεφανό,τίπρέ-

πειναπροσθέσειήνααφαιρέσειγιαναφτάσειστοεπιθυμητό

αποτέλεσμα.«Όλαταθέματαγίνονται,δενυπάρχειδυσκολία



στηνκατασκευή.Ηδυσκολίαείναιμόνοστοχρόνο,πουείναιλίγος».

Όπωςκάθεχρόνο,οιφανοί καιοιΣύλλογοι, μας εκπλήσσουνμε τα έξυπνα

θέματα,τοανεξάντλητοχιούμορ,πουτίποταδεναφήνειασχολίαστο,τηνκαυστική

σάτιρα, που παρουσιάζονται στην παρέλαση. τα θέματα είναι παρμένα από την

επικαιρότηταμεεπίκεντροτηνοικονομικήκρίσηπουχτυπάκαι τονΒασιλιάκαρ-

νάβαλο.δενθαλείψουνόμωςκαι«ξιδιάντρουπα»σήμακατατεθέντηςκοζανίτικης

αποκριάς.

εκείνοπουεπίσηςέχειενδιαφέρονναπαρατηρήσουμεκαινασταθούμε,είναιη

ώρατηςαναμονήςόλωντωνσυμμετεχόντωνλίγοπριντηνπαρέλασηστοσημείο

όπουσυναντιούνται,στηνκορυφήτηςοδούΠαύλουΜελά.είναιλιγάκιδύσκολονα

σαςπεριγράψουμετιακριβώςγίνεταιτηνώραπουεκατοντάδεςκόσμου,διαφόρων

ηλικιών,είναιέτοιμοιγιατηνμεγάληστιγμή.

Άλλοιπίνουνκαιχορεύουν,άλλοιβάζουντηντελευταίαπινελιάστιςστολέςκαι

ταάρματα,άλλοιφλερτάρουν,άλλοιαγχώνονται,άλλοιφωνάζουνκαιάλλοιμεαπί-

στευτηυπομονή,προσπαθούνναεπιβάλλουντηντάξη.Έναςολόκληροςκόσμος,

μιααγκαλιά,μιαμεγάληπαρέα,μεένανκαιμοναδικόσκοπό,τηνπαρέλασηκαιτην

μετάδοσητηςανεμελιάς,τουγλεντιού,τηςδιάθεσης,σ΄αυτότοπαιχνίδιτηςδιασκέ-

δασηςκαιτηςεκτόνωσης.



Ο Φανός χθες και σήμερα «Λάκκο του Μάγγανη»

Στηναρχήοτόποςσυνάντησηςκαι«συνεδριάσεων»ήτανοφούρνοςτηςγει-

τονιάς,αλλάκαθώςπλήθαινανταμέλη,σταμέσατηςδεκαετίατου’90πάρθηκεη

απόφασηναμετατραπείηάτυπηομάδασεκανονικόσύλλογο.υπήρχεβέβαιαοφό-

βοςότιηαλλαγήθακατέστρεφετηζεστασιάκαιτοναυθορμητισμότηςπαρεΐστικης

ατμόσφαιραςπουεπικρατούσεμέχριτότε,αλλάευτυχώςτίποταδενκατάφερενα

χαλάσειτηδυναμικήπουείχεαναπτυχθείεντωμεταξύ.αντίθετα,καινούργιαμέλη

προστέθηκαν,πουέφερανιδέες,όρεξηγιακαινούργιαπράγματακαιδιάθεσηγια

ενασχόλησηκυρίωςμεθέματαλαογραφικήςυφής.

«ΟΣύλλογόςμας», επισημαίνει η κ.ΜατίναΜόμτσιου, μέλος τουσυλλόγου,

«πουστεγάζεταιπλέονσεδικότουστέκι,δραστηριοποιείταισήμεραστοχώροτης

λαϊκήςπαράδοσης,καιμεβασικήετήσιαδραστηριότητατοστήσιμοτουφανούκαι

τωνλοιπώναποκριάτικωνεθίμων(ηπροετοιμασίαγιαταοποίασημειωτέονκρατάει

δυομήνες),επιδίδεταικαισεένασωρόάλλεςεκδηλώσεις:απόσυλλογήυλικούγια

λαογραφικέςκαιγλωσσολογικέςέρευνες,μέχρισυμμετοχήσεντοκιμαντέρήσυγκέ-

ντρωσηκαικαταγραφήτουμουσικούπλούτουτηςπόλης.Κιαπόεκδηλώσειςγιατην

προβολήπλευρώνπαραδοσιακήςζωής(έθιμα,τοπικόχιούμορ),μέχρισυμμετοχή

σεεκδηλώσεις«εκτόςτωντειχών»,οπουδήποτεμαςκαλούνγιαναγνωρίσουντα


omikron magazine

omikron magazine

Φωτογραφικό αρχείο των Δ.Ε.Π.Α.Κ. - Κ.Δ.Β.Κ.


«Κουζιανιώτκατ’αντέτια».Μεστιγμέςαγωνίας,αναστά-

τωσηςκαιέντασης,πουσυνοδεύουντιςώρεςτιςπρο-

ετοιμασίας,αλλάκαιμεπολλέςώρεςχαράςκαικεφιού

γεννιέταιηαίσθησηότιβρίσκεσαισεμιακαλήπαρέα.

Μιαπαρέαπουέχει τηνελαστικότηταπουαπαιτείται,

γιαναδεχτείκαινααγκαλιάσειόλουςόσουςσυμμερί-

ζονταιταμεράκιατης.Χίλιοικαλοίχωρούν...

Φανοί και γειτονιές στο επίκεντρο του εθίμουΟι φανοί των συνοικιών. αλώνια, Άη-δημήτρης,

αριστοτέλης, Άη-θανάσης, Γιτιά, Κασμιρτζήδις, Κι-

ραμαριό, Λάκκους τ’ Μάγγαν’, τ’ Λατσκ του Πηγάδ’,

Μπουντανάθκα,ΠαύλοςΜελάς,Πηγάδ’απ’τουΚερα-

μαριόκαιΣκ’ρκα,συνεχίζουναπτόητοιν’ανάβουνκάθε

χρόνομέχρισήμερα.ενώδίνεταιαγώναςγιατηνκαλύ-

τερηδιοργάνωσηκαιτηνμεγαλύτερησυμμετοχήτου

κόσμου.αυτόςείναιοστόχοςκάθεφορά,ναμαζευτεί

κόσμοςαλλάκαινακρατήσειτογλέντιμέχριαργά.

Τα χαρακτηριστικά στοιχεία του φανού στην Κοζάνητρίαείναιτακύριαστοιχείαπουκάνουντονφανό

τηςΚοζάνης ξεχωριστό, κατά τηνΜατίναΜόμτσιου-

τσικριτζή:

•Ο συνδυασμός του ανάμματος της φωτιάς με το

ιδιότυπο τραγούδι γύρω απ’ αυτήν. ενώ σε άλλες

πόλειςτηςελλάδας,ανάβουνμεγάλεςφωτιέςστοχώμα

για ευχετήριες ή καθαρτήριες τελετές, στην Κοζάνη

συνδυάζεταιεπίπλέονμετηνιδέατηςανατροπής,της

αμφισβήτησηςιδεώνκαιιεραρχίαςκαιτηνκατάργηση

κάθεορίουπουεμπεριέχειηαποκριά.

•Η μορφή του Φανού.δενανάβεταιμία τεράστια

φωτιάστοχώμαπουσυνεχώςπρέπεινατροφοδοτεί-

ταιγιαναμησβήσειεύκολα,όπωςσυμβαίνεισεπολλά

μέρη της ελλάδος. Στην Κοζάνη ανάβεται μία μικρή

φωτιάεπάνωσεβωμόκαιαπλώςσυντηρείταιηφλόγα

τηςώστεναδιαρκέσειώρεςολόκληρες.Ηφωτιάείναι

τοσημείοαναφοράςτουφανούκαιγύρωαπόαυτήν

εξελίσσονταιταδιάφοραδρώμενα.

•Η ύπαρξη πολλών Φανώνείναιτοτρίτοστοιχείοστη

διαφορετικότητάτου.δενανάβεταιμίαμεγάληφωτιά

στηνπλατείαόπωςσυμβαίνειαλλού.ΣτηνΚοζάνηυπάρ-

χουνπολλέςεστίεςστασταυροδρόμιακάθεγειτονιάς,

δίνονταςέτσιτηδυνατότηταστουςοικοδεσπότεςκάθε

φανού, ναβάζουν τοδικό τουςπροσωπικόστοιχείο

πουτουςδιαφοροποιείαπότουςάλλους.επιτρέπεται

έτσιστονεπισκέπτη,ημετάβασηαπόφανόσεφανό

πουρίχνεταισυνεχώςσεένακαινούργιοξεφάντωμα.

Η κορύφωση των αποκριάτικων εκδηλώσεων ξε-

κινά την τσικνοπέμπτη, οπότε δεκάδες ψησταριές

καιορχήστρεςυπόσχονταιμιαπρώτηγεύσηγιατοτι

θαακολουθήσειτιςεπόμενεςημέρες.εφ΄εξήςκάθε

βράδυκαιμέχριτηνΚυριακήτηςαποκριάςθαανάβει

κάθεβράδυκαιέναςφανός,οοποίοςπαρουσιάζεται

με παρέλαση καρναβαλιστώνστο κέντρο τηςΠόλης.

Παράλληλαστηνειδικήεξέδραστηνκεντρικήπλατεία

τηςπόλης,εμφανίζονταιχορευτικάσυγκροτήματα.το

πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμα πάρτυ νεολαίας, τα

γνωστά SoUrDGaMeS, βραδιά μεταναστών, Ηπει-

ρωτών,Βοϊοτών,Ποντιακήβραδιά,συναυλίες,ενώστα

καταστήματα και στους δρόμους θα περιδιαβαίνουν

ζωντανές ορχήστρες, δημιουργώντας μια ξεχωριστή

εικόναστηνπόληπουφλέγεταιστηνκυριολεξίαγια12

ημέρες.

τηνΚυριακήτηςαποκριάς,μετάτοτέλοςτηςμε-

γάληςπαρέλασης,ακολουθείτοάναμματουκεντρικού

φανούαπότοδήμαρχοτηςπόλης,πουθαδώσειτο

έναυσμαγιαναανάψουνκαιοιυπόλοιποισεόλεςτις

γειτονιές.τοξέφρενογλέντιεμπλουτίζεταιμεμασκα-

ράδες, σκωπτικά τραγούδια, ζωντανές ορχήστρες σε

όλητηνπόληκαιμπόλικουςπαραδοσιακούςμεζέδες.

Χιλιάδεςκόσμοςθαπεράσεικαιφέτοςτις«πύλες»

τουκεφιούκαιτουατέλειωτουγλεντιούστηνπόλητης

Κοζάνης. εκείνο που χρειάζεται είναι η διάθεση για

συμμετοχήκαιοαυθορμητισμός.ταυπόλοιπαθατα

αναλάβειηπόληκαιοιάνθρωποίτης,πουθαανοίξουν

για μια ακόμα φορά την αγκαλιά τους, υποσχόμενοι

αξέχαστεςημέρεςκαινύχτες,γεμάτεςχορό,τραγούδι

καιτρελόξεφάντωμα.


ΑΤΟΚΕΣ ∆ΟΣΕΙΣΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΣΟΥ ΑΓΟΡΑΣ

ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

ΚΟΖΑΝΗΦον Κοζάνης 10 Τηλ.: 24610 21390Υπευθ.: Ελευθεριάδου - Φασούλα Σοφία

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆ΑΜεγέλου Αλεξάνδρου 5 Τηλ.: 24630 81426Υπευθ.: Καλελή ζωή

∆ΙΑΤΑΚΤΙΚΕΣ Συνεταιρισµού Προσωπικού ∆.Ε.Η.

19ο χλµ. Πτολεµαΐδας - Κοζάνηςτηλ.: 24610 96439

«Η μουσική είναι εδώ»

E ίναι ηφράσημε τηνοποία ξεκίνησε τησυζήτησήμαςοΜίκης

Μιχαηλίδης,χτυπώνταςτηνπαλάμητουστοαριστερόμέροςτου

στήθους,ακριβώςπάνωαπό την καρδιά.τονσυναντήσαμεσεμιααί-

θουσατουΒαρβούτειουδημοτικούωδείουΠτολεμαΐδας,Σάββατομε-

σημέρι,τηνώραπουβρίσκοντανσεεξέλιξηταμαθήματακαιαπόκάθε

αίθουσα του ωδείου έβγαιναν ήχοι διαφορετικών μουσικών οργάνων.

Με τομελωδικόήχο τουπιάνουαπό τηδιπλανήαίθουσα ναδίνει το

μουσικότόνοσεόλητηδιάρκειατηςσυνέντευξης,οσπουδαίοςαυτός

Κύπριοςσύγχρονοςβιολιστής,καθηγητήςκαιαρχιμουσικός,ανιψιόςτου

ιδρυτήτηςΚρατικήςΟρχήστραςθεσσαλονίκηςΣόλωναΜιχαηλίδηκαι

αδελφόςτηςσοπράνοΓεωργούλαςΜιχαηλίδου,μαςμίλησεμεπάθοςγι’

αυτόπουγνωρίζεικαλά,τημουσική.

«Η περιοχή, δυστυχώς, έχει μείνει πίσω στο κομ-

μάτι που λέγεται μουσική παιδεία, όχι γιατί δεν έγι-

ναν προσπάθειες, αλλά γιατί οι προτεραιότητες που

δόθηκαν στράφηκαν από νωρίς στον τομέα της ενέρ-

γειας, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα να μείνουν πίσω»,

περιγράφειοΜίκηςΜιχαηλίδηςτησημερινήκατάστα-

ση στα μουσικά δρώμενα της περιοχής.Μια μεγάλη

πραγματικάπροσπάθειαγιατηνκαλλιέργειατηςμουσι-

κήςπαιδείαςκαταβάλλεταιαπότοΒαρβούτειοδημοτι-

κόωδείο,αλλάκαιαπ’όλαταωδείαπουλειτουργούν

στηνπεριοχή.

ΟτωρινόςσταθμόςτηςπεριοδείαςτουΜίκηΜιχα-

ηλίδηείναιηΠτολεμαΐδα,όπουανέλαβετηνκαλλιτεχνι-

κήδιεύθυνσητουΒαρβούτειου,πρινπερίπουενάμιση

χρόνοκαιήρθε,όπωςμαςείπε,μετάαπόπαραινέσεις

πολλών. Μιλώντας για το ωδείο, τονίζει πως η αρχή

πουέγινεείναιπολύκαλή,μιαςκαιτακτοποιήθηκανοι

σοβαρέςοικονομικέςεκκρεμότητεςπουυπήρχανκαι

μετηβοήθειατωνκαθηγητώντοωδείοπροχωράκαλά.

Βέβαια,όπωςοίδιοςεπισημαίνει«ένας καλλιτεχνικός

διευθυντής δεν μπορεί να κάνει θαύματα και γι’ αυτό

πρέπει να υπάρχει και η πολιτική βούληση σε διά-

φορα θέματα, όπως για παράδειγμα στη δημιουργία

μιας ορχήστρας στην Πτολεμαΐδα».αυτόείναικιένα

όνειρο του, το οποίο φιλοδοξεί να θέσει σε τροχιά

υλοποίησης.επίσης,σημαντικήθεωρείκαιτηνεπιλογή

τηςεισαγωγήςτηςπροπαιδείαςστοωδείο.Πρόκειται

γιαμαθήματαπουαπευθύνονταισεπαιδιάπροσχολι-

κήςηλικίας,ταοποίαέρχονταισεεπαφήμετημουσι-

κήωςπαιχνίδι,με τραγουδάκιαπαιδικά,μεπαιχνίδια,

Μίκης Μιχαηλίδης:

Η μουσική ξεκινάει από την καρδιά και την ψυχή

Του Σωκράτη Μουτίδη

Μίκης Μιχαηλίδης



αγγίζονταςκαιακούγονταςτουςήχουςτωνοργάνων,

αλλάκαιμέσωάλλωνεφαρμογών.Μετηνέναρξητων

μαθημάτωντηςπροπαιδείαςεγγράφηκανπερισσότερα

από100παιδιάκαιοισυνθήκεςθαείναιπολύκαλύτε-

ρεςγιαμαθητέςκαιεκπαιδευτικούς,μετηνπροσθήκη

τουκτιρίουστοωδείο.

ΟΜίκηςΜιχαηλίδηςγνωρίζει,άλλωστε,ταπράγμα-

τααπόπρώτοχέρι,διαθέτονταςσημαντική εμπειρία

σταθέματαδιοίκησηςωδείων,καθώςαπότο1981ξε-

κίνησετηνπορείατουστο‘νέοωδείοθεσσαλονίκης’

και στο ‘δημοτικό ωδείο Κατερίνης’(1982-1992) και

απότο1985διδάσκειστοΣύγχρονοωδείοθεσσα-

λονίκηςβιολί,ορχήστρακαιμουσικήδωματίου.επίσης,

κατά την περίοδο 2000-2007 υπήρξε καλλιτεχνικός

διευθυντής του νομαρχιακού ωδείου φλώρινας, το

οποίο με τις προσπάθειες, το ζήλο και την εμπειρία

του,καθιερώθηκεωςτοπιοαξιόλογοσεέργοωδείο

τηςδυτικήςΜακεδονίας.δενείναιτυχαίο,εξάλλου,το

γεγονόςότιοκ.Μιχαηλίδηςανέλαβετοωδείομε70

παιδιάκαι επτάχρόνιαμετάοισπουδαστέςέφτασαν

τους400,ενώπαράλληλαδημιουργήθηκεκαιπαράρ-

τημαστοαμύνταιο.«Το έλλειμμα καλλιέργειας μου-

σικής παιδείας ήταν έντονο και στη Φλώρινα, παρότι

έχει μεγαλύτερη καλλιτεχνική παράδοση» λέει ο κ.

Μιχαηλίδης,προσθέτονταςπως «αν το δει κανείς σε

βάθος χρόνου, πιστεύω πως αν κατασκευαστούν γε-

ρές βάσεις στον πολιτισμό όλα τα άλλα είναι φυσική

συνέχεια, γιατί η ανάπτυξη είναι το αποτέλεσμα της

πολιτιστικής πρωτοβουλίας».

Οκορυφαίοςα΄(1αβιολιά)τηςΚρατικήςΟρχή-

στραςθεσσαλονίκηςκαικαλλιτεχνικόςδιευθυντήςστα

‘δούμπεια’ διεθνή Μουσικά Σεμινάρια της Βλάστης,

βλέπειπως,ήδη,δόθηκετοσύνθημαεκκίνησηςγιατην

εντατικήκαλλιέργειατηςμουσικήςπαιδείαςστηνπερι-

οχή, απ’ όπου κατάγεται οΧέρμπερτφον Κάραγιαν

(Κοζάνη)καιονικόλαοςδούμπας(Βλάστη).ΟΜίκης

Μιχαηλίδηςθεωρείπως«πρέπει να δώσεις στον κό-

σμο το ερέθισμα, να προσελκύσεις το ενδιαφέρον

των παιδιών, δείχνοντας τους κάτι διαφορετικό και

όχι τραβώντας τα από το μανίκι. Από τη στιγμή που

θα δει το διαφορετικό, το ίδιο το παιδί θα μπορεί να

επιλέξει αυτό που του ταιριάζει. Οι μουσικές σπου-

δές είναι μια τεράστια επένδυση, αλλά πρέπει να το

θέλει κανείς πολύ γιατί διαρκούν πάνω από 20 χρό-

νια. Ένα παιδί θα πρέπει να έχει ταλέντο, χωρίς αυτό

να αποτελεί τη μόνη προϋπόθεση βέβαια. Η μουσική



καλλιεργεί τον άνθρωπο και το πνεύμα του».

ΟνομόςΚοζάνηςείναιομοναδικόςνομόςτηςχώ-

ραςπουλειτουργούνδυομουσικάσχολεία,τοπρώτο

στηνΠτολεμαΐδακαιτοδεύτεροστηΣιάτιστα.Μιλώ-

νταςγιατοεκπαιδευτικόσύστηματηςχώραςμαςστον

τομέατηςμουσικής,οΜίκηςΜιχαηλίδηςτονίζει«είμαι

στην Ελλάδα από το 1981 και ήρθα από την Αυστρία,

όπου τα πάντα είναι διαφορετικά. Στη Βιέννη προτι-

μούν να παίξουν και να μάθουν μουσική από το να

πάνε για φαγητό. Ο τρόπος, λοιπόν, με τον οποίο

καλλιεργείται εκεί η μουσική παιδεία δεν έχει κα-

μία σχέση με το δικό μας σύστημα. Το ζήτημα είναι

ότι ενώ μπορούμε να πάρουμε επιτυχημένα μοντέ-

λα 150 ετών εμπειρίας και να τα εφαρμόσουμε εδώ,

στην Ελλάδα ανακαλύπτουμε ακόμη τον τροχό».

Οιλόγοι,όπωςτουςεντοπίζειοκ.Μιχαηλίδηςεί-

ναιότιδενυπάρχουνοισωστέςυποδομέςστηχώρα

μαςκαιμαςλείπει,όπωςσεόλασχεδόν,ηοργάνωση.

φέρνει ως παράδειγμα τη λειτουργία των μουσικών

σχολείων,ταοποίαπρώταδημιουργήθηκανκαιέγιναν

οιεγγραφέςτωνμαθητώνκαιστησυνέχειαξεκίνησεη

εκπαίδευσητουπροσωπικού,πουθαταστελέχωνε.Ο

κ.Μιχαηλίδηςπαρατηρείότιείναισημαντικήησυμβολή

τωνμουσικώνσχολείων,αλλάεπισημαίνειότιέγινανμε

λάθοςσχεδιασμό,«μπορούν να βοηθήσουν κάλλιστα

στη μουσική εκπαίδευση, όχι, όμως, με τον τρόπο

που λειτουργούν τώρα. Δηλαδή τα παιδιά επιβαρύνο-

νται με πολλά μαθήματα και δεν τους μένει χρόνος

να δουλέψουν με τα όργανά τους».

τι ρόλο παίζουν, λοιπόν, το ταλέντο, η προσωπι-

κότητα, αλλά και το περιβάλλον στην ανάπτυξη ενός

μουσικού,ρωτάμετονκ.Μιχαηλίδη.Όπωςσεόλατα

πράγματαέτσικαιστημουσικήμετράειηατομικήπρο-

σπάθειαμαςλέει.Οελληνικόςλαόςείναικατάπαρά-

δοσημουσικός, όμωςαπ’ ότιφαίνεται η ελλάδαδεν

είναιοιδανικόςτόποςγιανασπουδάσειςμουσική.«Ο

Παπανικολάου έπρεπε να πάει στην Αμερική για να

διαπρέψει στην ιατρική, όπως και ο Νανόπουλος

στην αστροφυσική, αλλά και η μεγάλη Κάλλας»λέει

οκ.Μιχαηλίδηςκαιπροσθέτειπως«όσον αφορά στα

ταλέντα, όπως ο Σγούρος ή ο Καβάκος, όπου και να

γεννιόντουσαν θα διέπρεπαν, αλλά σπούδασαν στο

εξωτερικό. Είναι πολύ σημαντικό και σε κάνει καλύ-

τερο η «έκθεση» στη μουσική, όπως για παράδειγμα

στη Βιέννη, όπου καθημερινά μπορείς να επιλέξεις

μεταξύ πολλών μουσικών γεγονότων, σε αντίθεση με


τη χώρα μας στην οποία αναζητούμε τις μουσικές

εκδηλώσεις».

ΟΜίκηςΜιχαηλίδηςπροωθείτουςνέουςκαλλιτέ-

χνεςκαιδίνειιδιαίτεροβάροςστουςΈλληνεςσυνθέτες,

τόσο στην ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Πρώτος

ανέβασεστο‘Βασιλικόθέατρο’,στο‘Κρατικόθέατρο’

θεσσαλονίκης, αλλά και σε πολλές πόλεις της ελλά-

δος παιδικές όπερες, μιούζικαλ, και μουσικό θέατρο.

Μεπαγκόσμιες καιπανελλήνιες εκτελέσεις, τόσοστο

ρεπερτόριοτουβιολιού,όσοκαιστοορχηστρικό,π.χ.

τηνόπερατουG.Menotti‘thetelephone’σεελληνικό

κείμενο,πρωτοπορείσεέναχώροδύσκολοκαιαπαιτη-

τικό.Οιμαθητέςτουδιακρίνονταισεπανελληνίουςκαι

διεθνείςδιαγωνισμούς,ενώπολλοίαπ’αυτούςκατέχουν

σημαντικέςθέσειςσεόλεςτηςορχήστρεςτηςχώρας.

«Το σημαντικό είναι ότι όταν κανείς αποφασίσει να

ακολουθήσει το επάγγελμα – καλλιτεχνία – επιστήμη

της μουσικής, δεν σκέφτεται πως θα βγάλει χρήμα-

τα, γιατί η μουσική ξεκινάει από την καρδιά και την

ψυχή»επισημαίνειοκ.Μιχαηλίδης.

ως μαέστρος ο Μίκης Μιχαηλίδης έχει εμφανι-

στεί σε ελλάδα, Κύπρο, Γερμανία, Ρουμανία, Βουλ-

γαρία, αλβανία, Π.Γ.δ.Μ, με κορυφαίες ορχήστρες,

όπως οι ‘tubingen Kammerorchester’, ‘Bucharest

radioChamberorchestra’ , ‘SinfoniettaSofia’, ‘Bacau

Symphonyorchestra’, ‘vidinPhilharmonicorchestra’,

‘CyprusStateSymphonyorchestra’,‘thessalonikiState

Symphonyorchestra’,‘MunicipalSymphonyorchestra’

ofthessaloniki,‘LarissaSymphonyorchestra’,αποσπώ-

νταςδιθυραμβικέςκριτικέςαπότοκοινόκαιτοντύπο.

απότο2006είναιμαέστροςτης‘ιnterbalkanSymphony

orchestra’.

απότο2001έωςτο2004οΜίκηςΜιχαηλίδηςδι-

ετέλεσεδιευθυντήςτηςΚρατικήςΟρχήστραςθεσσα-

λονίκης.

Hχαρισματικήτουπροσωπικότητασεσυνδυασμό

μετηνκαλλιτεχνικήκαιοργανωτικήτουικανότηταανέ-

δειξαντηνΚ.Ο.θ.ωςτηνκορυφαίαορχήστρατηςελ-

λάδοςκαιωςμιαευρωπαϊκήορχήστραυψηλώνπροδι-

αγραφών.Γιατηδιεύθυνσηορχήστραςεπισημαίνειότι

«αυτό που προέχει κάθε φορά που διευθύνεις, είναι

να εμφυσήσεις στους μουσικούς που θα παίξουν, τον

τρόπο που θέλεις εσύ στο μέτρο του δυνατού», ενώ

συμπληρώνει ότι «το συναίσθημα, πάντως, είναι το

ίδιο όταν διευθύνεις μια ορχήστρα, είτε είναι μικρή

είτε μεγάλη».



Βιογραφικό Μίκη ΜιχαηλίδηΓεννήθηκεστηΛευκωσίατηςΚύπρου,όπουσπού-

δασε βιολί και θεωρητικά στην ‘ελληνική Μουσική

ακαδημία’ Λευκωσίας. Συνέχισε στο Κρατικό ωδείο

θεσσαλονίκηςβιολίμετονΚοσμάΓαλιλαίακαιανώτε-

ραθεωρητικάμετονπαγκοσμίουφήμηςσυνθέτη,μου-

σικολόγο,μαέστρο,παιδαγωγόκαιδ/ντητουωδείου

(καιθειοτου)ΣόλωναΜιχαηλίδη.

Ολοκλήρωσετιςσπουδέςτουστην‘ανώτατηΣχο-

λήΜουσικής’τηςΒιέννης(J.Sivo),στο‘Κονσερβατόριο’

τηςΒιέννης-βιολίκαιδιεύθυνση(G.MarkκαιJ.Muller)-

στο ‘ωδείο Fr.Schubert’ (N.Nantchev) της Βιέννης

και στη ‘ΒασιλικήακαδημίαΜουσικής’ τουΛονδίνου

(L.r.S.M.performance).

ξεκίνησετιςεμφανίσειςτου,σεηλικίαμόλις12χρο-

νών,στοραδιόφωνοκαι την τηλεόρασητηςΚύπρου.

Σταδεκαέξιτουήτανονεότεροςμουσικόςτου ‘trio

Λευκωσίας’καιτης‘ΣυμφωνικήςΟρχήστραςτηςΡαδιο-

φωνίας’Κύπρου.υπήρξεμέλοςτου‘trioMetamorfon’,

της ‘Συμφωνικής Ορχήστρας tonkunstler’, του συ-

γκροτήματοςπαλιάςμουσικής‘ClemencicConsort’,της

ΟρχήστραςαυθεντικώνΟργάνωνΜπαρόκ ‘Cappella

academica’, κοντσερτίνο της Ορχήστρας δωματίου

‘PeterSimann’,στηΒιέννηκαθώςκαιμέλοςτης ‘Συμ-

φωνικήςΟρχήστραςτουDurban’στην.αφρική.

δίδαξεεπίδιετία ‘ιστορίακαι εκτίμησητηςμουσι-

κής’ στο St. LawrenceUniversity ofN.Y. (αυστριακό

Παράρτημα)καιγιαπολλάχρόνιαστηνανθρωποσο-

φικήΣχολή‘rudolfSteiner’στηΒιέννη.

Έπαιξε στα σημαντικότερα φεστιβάλ στη Γαλλία,

Βέλγιο,ισπανία,Πορτογαλία,Γερμανία,Λουξεμβούργο,

ιταλία,Πολωνία,Ουγγαρία,Ρουμανία,ελλάδα,Κύπρο

κλπ.απότο1981δίδαξεστο‘νέοωδείοθεσσαλο-

νίκης’καιστο‘δημοτικόωδείοΚατερίνης’(1982-1992)

καιαπότο1985διδάσκειστοΣύγχρονοωδείοθεσ-

σαλονίκηςβιολί,ορχήστρακαιμουσικήδωματίου.Για

περισσότερο από μία δεκαετία διηύθυνε τα ‘διεθνή

μουσικάσεμινάρια’στοΒερτίσκο.

Ήταν διευθυντής και μαέστρος της ‘Συμφωνικής

Ορχήστρας νέων Βορείου ελλάδος’, της ‘Συμφωνι-

κήςΟρχήστραςτουΣ.ω.θ’καιτηςΟρχήστρας ‘Pro

Musica’θεσσαλονίκης.

ιδρυτικόμέλοςτουσυγκροτήματοςΜουσικήςδω-

ματίου‘αυλέγχορδον’,μεσυμμετοχήσεόλαταελλη-

νικάφεστιβάλ,διοργανώσεις,εκδηλώσεις,ραδιόφωνο

καιτηλεόραση.

επίπολλάχρόνιαήτανμέλοςήαντ/δροςτηςΚαλ-

λιτεχνικήςεπιτροπής τηςΚρατικήςΟρχήστραςθεσ-

σαλονίκηςκαθώςκαιμέλοςσεεπιτροπέςδιεθνώνκαι

ελληνικώνΜουσικώνδιαγωνισμών.

εξακολουθεί να είναι Κορυφαίος α΄ (1α βιολιά)

στηνΚ.Ο.θ,καιεπίσηςΚαλλιτεχνικόςδιευθυντήςστο

‘Σύγχρονοωδείοθεσσαλονίκης’,στο‘Βαρβούτειοδη-

μοτικόωδείοΠτολεμαΐδας’όπωςκαιστα‘δούμπεια’

διεθνήΜουσικάΣεμινάριαστηΒλάστηΚοζάνης.

Έχειεκδώσειταβιβλία:‘ΜαθαίνωΒιολί’γιαμικρούς

βιολιστέςκαι‘απλάΠαιδαγωγικά’γιαέγχορδα.

Έχειεμφανιστείσεπολλέςμουσικέςεκπομπέςστη

τηλεόρασηκαιτοραδιόφωνο.

Έχειδιδάξεισεσεμινάριατουεξωτερικού(Βέλγιο,

Κύπρος,κ.α.)

απότο2005ασχολείταιμετηνενορχήστρωσηκαι

επιμέλεια έργων του Σόλωνα Μιχαηλίδη που θα εκ-

δοθούν σύντομα από το υπουργείο Πολιτισμού της

Κύπρου.


Ευ ΖηνΕυ ΖηνΕυ ΖηνΕυ ΖηνΕυ ΖηνΕυ ΖηνΕυ Ζην

1o χλµ. Πτολεµαΐδας - Κοζάνης, 50200 - Πτολεµαΐδα τηλ.: 24630.55460 www.ey-zein.com

Η φιλαρμονική τουδήμουΚοζάνης, αποτελεί ένασημαντικόκεφάλαιογιατοντόποκαιτουςΚοζα-

νίτες,καθώςείναιτοαυθεντικότεροκομμάτιτηςπαρά-

δοσηςσεαυτήτηνπόλη.Πρόκειταιγιαμουσικόοργα-

νισμό, πυρήνα της πολιτιστικής δραστηριότητας, που

παράλληλα καταρτίζει επαγγελματικά τους νέους και

μάλισταμε εκπληκτικάαποτελέσματα.δεν είναι λίγες

οιμπάντεςπουξεπήδησαναπότηνφιλαρμονικήόπως

καιοιμουσικοίπουσήμεραασχολούνταιεπαγγελματι-

κάενώέχεικαταστείέναζωντανόφυτώριομουσικών.

αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης, η φιλαρμονική

τουδήμου,η«Πανδώρα»,συμμετέχεισεόλεςτιςεκ-

δηλώσειςκαιγιορτές,δίνονταςτοδικότηςχρώμακάθε

φοράπουεμφανίζεται.Οκόσμοςπεριμένεισε κάθε

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνηςτης Δέσποινας Αμαραντίδου

«Πανδώρα» η φιλαρμονική του Δήμου και η ιστορία της


Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

περίπτωσηναακούσει«τηνδικήτουμπάντα»ναπαι-

ανίζειστουςδρόμουςτηςπόλης,στιςεπετείους,στις

εθνικέςαλλάκαιθρησκευτικέςγιορτές,τιςημέρεςτων

αποκριάτικωνεκδηλώσεωνακόμακαιτηνΠρωτοχρο-

νιά,αξημέρωταπεριμένουντακάλανταγιατοκαλότου

χρόνου.

Η«Πανδώρα»τουδήμουΚοζάνηςστα107χρόνια

ζωήςτης,έχειδημιουργήσειμιασπουδαίαπαράδοση,

καθώςκατέχειμίακαλήθέσηανάμεσαστιςελληνικές

μπάντεςενώδιαθέτειέναμεγάλοκαιποικίλορεπερτό-

ριο. Κλασσικά κομμάτια γνωστών ελλήνων και ξένων

συνθετών, δημοτικά και παραδοσιακά τραγούδια συ-

μπεριλαμβάνονταιστηνμουσικήατζένταπουκατάπε-

ρίπτωσηθαπαρουσιάσουνστοκοινό.

Οιδυνατότητες,οιπροοπτικές,ηαπήχησηστονκό-

σμοκαιτοκύροςπουαπέκτησε,σεσυνδυασμόμετην

συνέπεια,τηνυπευθυνότητα,τηνδιαρκήαναζήτησηκαι

τηνκοινωνικήευαισθησίαπουτηνδιακρίνει,δημιούρ-

γησανόλεςτιςπροϋποθέσειςγιαμιασυνέχεια,αντάξια

τηςμέχριτώραπορείαςτης.

Στηνδιάρκειατηςπολύχρονηςπορείαςτηςγνώρι-

σεμέρεςδόξας,ηπαρουσίατηςείναιπαράδοσηενώ

έχεισυμμετάσχεισεπάμπολλεςεκδηλώσειςσεδιάφο-

ραμέρητηςελλάδας.

Ο μαέστρος Πάρης ΚαραχάλιοςΗψυχήτηςΠανδώραςείναιοιδιαιτέρααγαπητός

σε όλους κ. Πάρης Καραχάλιος. Ο άνθρωπος που

αφιέρωσετηνζωήτουστηνκυριολεξίαστηνδημοτική

φιλαρμονική Κοζάνης όπως μετονομάστηκε το 1983

ότανκαιανέλαβετηνδιεύθυνσητης,απότονπατέρα

τουελευθέριοΚαραχάλιοσυνεχίζονταςμέχρισήμερα

επάξιατοέργοτου.

Μαθητήςτουίδιουτουπατέρατου,συμμετείχεαπό

παιδάκιστηνφιλαρμονική,ενώδιδάχτηκεαπόεκείνον

τηνπειθαρχία,τηντάξη,αλλάκυρίωςνααγαπάτηνμου-

σική,στοιχείαπουταυιοθέτησεαργότερακαιόίδιος,

εφαρμόζονταςτασταδικάτου«παιδιά»,ταπαιδιάτης

«Πανδώρας» και είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως

καταφέρνειναχαίρειτουσεβασμούόλωντωνμελών

Η «Πανδώρα» του Δήμου Κοζάνης στα 107 χρόνια ζωής της, έχει δημιουργήσει μια σπουδαία παράδοση,

καθώς κατέχει μία καλή θέση ανάμεσα στις

Ελληνικές μπάντες ενώ διαθέτει ένα μεγάλο και

ποικίλο ρεπερτόριο.



τηςμπάντας,όποιαςηλικίαςκαιανείναιμέχρισήμερα.

Ο κ. Καραχάλιος χρόνια τώρα με πολύ ζήλο και

μεράκι πασχίζει καθημερινά να κρατήσει στο ύψος

τωνπεριστάσεωντηνφιλαρμονική,άλλωστετοοφείλει

όπως μας εκμυστηρεύεται, στον πατέρα του ελευθέ-

ριο Καραχάλιο, ο οποίος κατείχε τηνδιεύθυνση της

φιλαρμονικήςΠανδώραςεπί30συναπτάέτηέωςτο

1983ότανπέρασεηδιεύθυνσηστονίδιο.Οαρχιμου-

σικόςκ.ΠάρηςΚαραχάλιοςμιλάμεσυγκίνησηκαιμε

υπερηφάνειαγιατοέργοτουπατέρατου,καθώςστην

διάρκεια της30ετίαςαπό το1953 έως το1983που

κατείχετηνδιεύθυνσητης«Πανδώρας»,οαείμνηστος

ελευθέριοςΚαραχάλιος,απέκτησελαμπρήφήμη,ενώ

ήτανημοναδικήεπαρχιακήφιλαρμονικήπουεμφανί-

στηκεστηδιεθνήΈκθεσηθεσ/νίκης.

Ομαέστροςμεαυξημένητηναίσθησητουχιούμορ

πάνταευδιάθετος,ιδιαίτεραεργατικόςκαιυπερδραστή-

ριος«επίπαντόςκαιρού»όπωςυπογραμμίζει,ταύτισε

τηνζωήτουμετηνφιλαρμονικήτουδήμου,ήταν,είναι

καιθαείναιόσοαντέχει,στιςπροτεραιότητεςτου.

Λίγα λόγια για την ιστορία της «Πανδώ-ρας»ΗΠανδώρα ιδρύθηκε το 1902. Πρόκειται για το

αρχαιότερο Σωματείο της Βορείου ελλάδος με την

επωνυμία«ΜορφωτικήαδελφότηςΚοζάνηςΠανδω-

Ρα»τοοποίοκαιανέπτυξεεθνικήδράσηκατάταχρό-

νιατηςτουρκοκρατίας.

Σταδιοικητικάσυμβούλιατης,πολλέςφορέςσυμ-

μετείχανσκόπιμααρκετάπρόσωπατουΜακεδονικού

αγώναγιανακαλύπτονταιαπότουςτούρκους.Μετον

τρόποαυτόεπικοινωνούσανελεύθεραοιπατριώτεςκαι

επισκέπτοντανδιάφοραμέρητηςπεριοχήςγιανατο-

νώσουντοηθικότωνκατοίκωνενώσυγχρόνωςμετην

μουσική ψυχαγωγούσε τον λαό. την περίοδο εκείνη

δημιουργήθηκανκαι λειτουργούσαν5 τμήματα:Μου-

σικό,Γυμναστικό,φιλοδασικό,θεατρικόκαιΚλασσική

ορχήστρα.

Σύμφωνα με καταγραφές και όπως περιγράφεται

ηδράσητουΣωματείου τηνπερίοδοεκείνη τον ιού-

λιοτου1904ήρθεστηνΚοζάνηοΠαύλοςΜελάςκαι

επισκέφθηκε τηνΠανδωΡα για να συναντήσει εκεί

τα βασικά στελέχη τηςΆμυνας Κοζάνης, η συνάντη-

σηπραγματοποιείταιστοπλαίσιοτου1ουΣυμβουλίου

με τηνεπαναστατικήεπιτροπήπουθαγίνεισταγρα-

φείατηςΠανδώραςπουτότεβρισκόταναπέναντιαπό

τονΆγιονικόλαο.Κατάτηνδιάρκειατηςσυνάντησης

καιενώοΠαύλοςΜελάςέδινεοδηγίες,ηορχήστρα

αφούέπαιξεδιάφορακομμάτιαπουάρεσανστονΠαύ-

λοΜελά,στοτέλοςέπαιξετρειςφορέςτονελληνικό

Ύμνοκαιόλοιπέταξανστοναέραταφέσιατους.δεν

ήτανλίγεςοιφορέςπουοιμακεδονομάχοιντύθηκαν

με τα ρούχα τηςΠανδωΡαΣ.Με τον τρόπο αυτό

πήγαντο1905στηΒέροιαγιανασυμμετάσχουνστο



εθνικόΣυμβούλιο.Μετονίδιοτρόποκαιμεγαϊδουρά-

κιαπήγανστηΣιάτισταμαζίμετηνΠανδώρατο1905,

γιαναμονιάσουντουςδύομαχαλάδεςπουβρισκόταν

σεεμπόλεμηκατάσταση.

το1908ηΠανδωΡαμετοντούρκοαρχιμουσικό

ΧαΣανεφεντΗ,πήγεστοΜοναστήριτηςΣερβίας

για να πάρει μέρος σε διάφορες εκδηλώσεις. Όταν

ήρθεησειρά τηςΠανδωΡαΣ,ομέραρχοςδιοικη-

τήςτηςΚοζάνηςδιέταξεναπαίξουνένακομμάτιπου

τουάρεσεκαιπουείχεστατετράδιατηςμουσικής,το

“ΜΠιΡιτζινΟυΜεΡ”,πουστατουρκικάτολένενού-

μεροένα.Ότανοιμουσικοίέπαιξαναυτότοκομμάτι

έγινεπανζουρλισμόςαπότονελληνικόπληθυσμό,γιατί

τουςπροκάλεσερίγησυγκίνησης.Οπρόξενοςτηςελ-

λάδαςκ.δημαράςτρέμονταςαπόσυγκίνησηπλησία-

σετοδιοικητικόσυμβούλιοτηςΠανδωΡαΣκαιτους

είπε:«τιτρέλαΚοζανίτικηείναιαυτή;τισαςκατέβηκε

ναπαίξετετονεθνιΚΟΜαΣυΜνΟ;Μηνανησυχείτε

κύριε πρόξενε του είπαν οι Κοζανίτες.ΟΜέραρχος

δεν γνωρίζειότι είναιοεθνικόςμαςΎμνοςαλλά το

μπιριτζί νούμερο, άλλωστε του αρέσει πολύ αυτό το

κομμάτι!!!»

το1924ιδρύεταιτμήμακλασσικήςορχήστρας,που

ήταντομοναδικόσεόλητηνελλάδα,με60μέληκαι

μεμαέστροτονκαθηγητήτηςμουσικήςεδΜΟντΟ

ΣαΣαΡΟΛι. Η ΠανδωΡα ανασυστήθηκε το 1950,

γιατί λόγω της Γερμανικής κατοχής είχε διαλυθεί και

απότο1953καιμέχριτο1982είχεαρχιμουσικότον

αξιωματικό της στρατιωτικής μουσικής κ. ελευθέριο

Καραχάλιο.

απότονιούνιοτου1984καιμέχρισήμεραομου-

σικός σύλλογος που μετατράπηκε σε δημοτική φι-

λαρμονική, επί δημαρχείας του Γιάννη Παγούνη, με

αρχιμουσικότονΠάρηΚαραχάλιο,συνεχίζειτοέργο

τουδιεκδικώνταςτοδικότουκομμάτιστηνιστορίατου

τόπου.

απότην1ηιανουαρίουκάθεέτουςκαιμέχριτέλους

δεκεμβρίου,ηΠανδωΡαπαίρνειμέροςσεθρησκευ-

τικέςτελετές,στιςπαρελάσειςτωνεθνικώνεπετείων,σε

διάφορεςπολιτιστικέςεκδηλώσεις, ενώτακαλοκαίρια

ΠΑΝΔΩΡΑ - 1952

ΠΑΝΔΩΡΑ - 1955

ΠΑΝΔΩΡΑ - 28η Οκτωβρίου 1976



παιανίζει στην κεντρική πλατεία και στο πάρκο του

αΓιΟυδΗΜΗτΡιΟυ,πουλειτουργείτοαναψυκτήριο

του δήμου Κοζάνης, όπως και στον δημοτικό κήπο

τα τελευταία χρόνια. εν τωμεταξύ κατά το 10ήμερο

τηςαποκριάςηΠανδωΡαβγαίνεικάθεβράδυαπό

τηντσικνοπέμπτηκαιμέχριτηνΚυριακήτηςΜεγάλης

αποκριάςστουςδρόμουςκαι τιςγειτονιέςτηςΚοζά-

νης,παίζονταςτακαθαράαποκριάτικακοζανίτικατρα-

γούδια,κρατώνταςέτσιτηνπαράδοση.

Μάλισταόπωςεπεσήμανεοκ.Καραχάλιοςοαεί-

μνηστος πατέρας του όταν ανέλαβε περιδιάβηκε σε

όλες τις γειτονιές καταγράφοντας από τους υπεύθυ-

νουςτωνφανώνταπαραδοσιακάτραγούδιαπουμέχρι

σήμεραανόθευταημπάνταταπαίζει.

Όνειροτουμαέστρουείναιναψηφιοποιηθούνγια

νασωθούντακομμάτιαπουαποτελούνπαρακαταθήκη

γιατονπολιτιστικήκληρονομιάτουτόπου.

Άλλωστε την πρωτοβουλία της δημιουργίας ενός

ψηφιακούδίσκουείχεανακοινώσειπριναπόέναχρόνο

τοΠροεδρείοτηςΠανδώρας.

Ευεργέτες και Φιλαρμονικήείναι άξιο λόγου να αναφέρουμε την προσφορά

των ευεργετών κοζανιτών που όλα τα χρόνια στηρί-

ζουνοικονομικάκαιβοηθούνμεοποιοδήποτετρόπο

την φιλαρμονική τους, άλλωστε υπάρχει παράδοση

ετώνσεαυτότοκομμάτι.

Κάθεφοράπουυπάρχειανάγκηθαβρεθείεκείνος

πουθαστηρίξειοικονομικάτηνφιλαρμονική,αναφέ-

ρουμεχαρακτηριστικάότανυπήρξεσοβαρόπρόβλημα

αντικατάστασης μουσικών οργάνων καθώς είχαν συ-

μπληρώσειτηνηλικίατωνσαράνταετώνκαιβρισκόταν

σεκακήκατάσταση,οιαδελφοίΚώσταςκαιδημήτριος

Κοβεντάροςέστειλαναπότηναμερικήόλαταμουσικά

όργαναμιαςπλήρουςμπάνταςτο1951.ενώτο1956

έστειλανχρήματακαικτίστηκετο«Κοβεντάρειο»όπου

στεγάζεταιηφιλαρμονική.

το 1982 ένας μεγάλος ευεργέτης ο κ. ΒαντΗΣ

διαΜαντΗΣ,γόνοςτηςΚοζάνηςκαιμόνιμοςκάτοι-

κοςθες/νίκης.ΟδιαμαντήςΒαντήςπροσφέρθηκεκαι

δώρισετοποσότωνπεντέμισιεκατομμυρίωνδραχμών

τότε για την αγορά καινούργιων μουσικών οργάνων

υπερκαλύπτονταςέτσι τιςανάγκεςπουυπήρχαν.Πα-

ράλληλαδώρισεστημουσικήεπιπρόσθετακαιέναδι-

αμέρισμα.

είναιγεγονόςπωςμέχρισήμεραάλλοιλιγότεροκαι

άλλοιπερισσότεροσυνεχίζουνναστηρίζουνμεδωρε-

έςτηνΠανδώρα.ανάμεσαστουςευεργέτεςεπίσηςνα

αναφέρουμετονδικηγόροΓιώργοΚαράτζια, τονεπι-

χειρηματίαΛάζαροΓκέκα,τονέμποροΓιώργοτιάλιο,

τοναυτοκινητιστήνικόλαοΣιαλβέρα.

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΑΡΧΙΜΟΥΣΙΚΟΙ1904-1912 ΧαΣανεφεντΗΣ

1913-1919 ΚΟυτΣΟΠΟυΛΟΣ

1920-1922 αΨΗΣ

1923-1931 ΣαΣαΡΟΛΗΣεδΜΟντΟΣ

1932-1934 διαΚΟΠΗ

1935-1940 φεΛΟυΡΗΣνιΚ.

1951-1952 δΟΪΚΟΣΒαΣιΛειΟΣ

1953-1982 ΚαΡαΧαΛιΟΣευθεΡ.

1982-1984 ΚΟΛΟΚΟτΡωνΗΣΣΠυΡ.

1984-(2001) ΚαΡαΧαΛιΟΣΠαΡΗΣ

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΠΡΟΕΔΡΟΙ1952-1960 θανΟΣΓεωΡΓιΟΣ

1961-1974 ΧαΣαΠΗΣΚων/νΟΣ

1975-1984 ΣΚαΡΚαΛαΣΓεωΡΓιΟΣ

ΠΑΝΔΩΡΑ - 25η Μαρτίου 2007


Έναπέτρινοτοξωτόγεφύριβρίσκεταισταόρια

τουδήμουΚοζάνης,στοΚηπάρι.Κείταικατα-

μεσήςτουκάμπου,πάνωαπότοσχεδόνξεραμένομι-

κρόποτάμιτηςπεριοχής,μέσασεπυκνήβλάστηση.

δενείναιμεγάλο,όσοταγεφύρια τουΒοΐου, των

ΓρεβενώνήτηςΗπείρου.

δενέγινεαπόντόπιουςμαστόρους,ούτεκαναπό

Έλληνες.τογεφύριμιασταλιά,δύοεπίτρία,ηπαράδο-

σηνακατασκευάσθηκεαπόΓάλλουςστρατιώτες,κατά

τονπρώτοπαγκόσμιοπόλεμο.Προφανώςτότετοπικοί

παράγοντες ζήτησαν εκδούλευση από τονΜηχανικό

τηςσυμμάχουδύναμης,πουήτανεγκατεστημένοιστην

περιοχή.εκείνοιανταποκρίθηκανκαιέκαναντομικρό,

αλλάπανέμορφοκομψοτέχνημα.Οιδιαστάσειςτουεί-

ναιπερίπου,τέσσεραμέτραμήκοςκαιτούψοςτουτό-

ξουκαιτρίαμέτρατοπλάτος.είναικτισμένοόλοαπόν

πέτρακαιτοτόξοδιατηρείταισεπολύκαλήκατάσταση.

Στημιατουπλευράέγινετελευταίαεπέκτασηαπότσι-

μέντογιατηναύξησητουπλάτουςτουγεφυριού.

τογεφύριενώνειτιςδυομεριέςτουκάμπουτωνΚα-

ραγιαννιών.Σήμερα,εκατόχρόνιααπότηνκατασκευή

του,χρησιμεύειγιατοπέρασματωντρακτέρκαι των

άλλων αγροτικών μηχανημάτων, αγόγγυστα θα έλεγε

κανείς.είναισχεδόνβυθισμένοστιςφερτέςύλεςτου

ποταμούκαιπνιγμένοστηβλάστηση.είναιαδύνατοννα

τοπροσέξεις,περνώνταςκαιμόνο,απόπάνωτου.

το γεφύρι των Καραγιαννιών, όσο ταπεινό και αν

είναι,χρήζεισήμεραδιάσωσηςκαιανάδειξης.αυτόδί-

χωςαμφιβολίααποτελείγιατηνπεριοχήμαςέναμονα-

δικόπερίτεχνομνημείο.

θεωρώπωςπρέπεικατ’αρχήν,νακατασκευαστεί

έναάλλοδίπλασεαυτό,απότοοποίοπλέονθαεκτε-

λείται η συγκοινωνία. Στη συνέχεια να κατεδαφισθεί

η προσθήκηστοπαλαιό γεφύρι και αμέσωςμετά να

πραγματοποιηθείηυποστύλωσήτου,τηρώνταςόλους

τουςσχετικούςπροβλεπόμενουςόρουςκαιεφαρμό-

ζονταςσύγχρονεςτεχνικέςεπισκευήςτωνμνημείων.

τωνεργασιώνυποστύλωσηςτουγεφυριούναακο-

λουθήσουν εργασίες ανάπλασης του περιβάλλοντος

χώρου.ναδιαμορφωθείεκνέουηκοίτητουποταμού,

νααντικατασταθείηπυκνήβλάστησηαπόκαλλωπιστι-

κάφυτά,ναδιαμορφωθούνμονοπάτιαπεριπάτου,να

κατασκευαστεί ένα κιόσκι, να τοποθετηθούν μερικά

παγκάκιακαιναηλεκτροφωτιστείτογεφύρικαιοχώ-

ρος.να γίνει δηλαδή ό,τι χρειάζεται, ώστε ο χώρος

να μετατραπεί σε χώρο αναψυχής. Η διαμόρφωση

τουπεριβάλλοντοςχώρουθαέχειωςστόχοτηνοπτι-

κήανάδειξητουμνημείου,αλλάκαιτηνανάδειξήτου

μέσααπότηδυνατότητατηςεπισκεψιμότητας,πουθα

τουδοθεί.

ταγεφύριατουτόπουμαςχτίστηκανκάποτεγιανα

καλυφθείμιαανάγκη–ανάγκηεπιτακτική.Στησυνέχεια

μετουσιώθηκαν σε τέχνη, ενώ παράλληλα λειτούργη-

Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των ΚαραγιαννιώνΤου Γιάννη Μιχαηλίδη


Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των Καραγιαννιών

ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΟΥ ΣΟΦΙΑΙΓΝΑΤΙΑ∆ΗΣ ∆ΑΜΙΑΝΟΣ

ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ

ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ

Μ. Ασίας 8, Πτολεµαΐδα - τηλ.: 24630 20730∆ευτέρα έως Παρασκευή: πρωί - απόγευµα

Συµβεβληµένοι µε όλα τα ταµεία και κατ’ οίκον επισκέψεις

LASER - ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟΗΛΕΚΤΡΟΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ

ΟΡΘΟΠΕ∆ΙΚΑΗΜΙΠΛΗΓΙΕΣ

ΜΑΣΑΖ ΣΙΑΤΣΟΥ

σανστηδιάσταση τουθρύλου, τωνπαραδόσεων και

του μύθου. Σήμερα αποτελούν σύμβολα του πολιτι-

σμούμιαςάλληςεποχής.

Γνωστότερο γεφύρι απ’ όλα, δεν είναι άλλο, από

αυτότηςΆρτας.«Σαράνταπέντεμάστοροικιεξήντα

μαθητάδες,γιοφύριεστεριώνανεστηςΆρταςτοποτά-

μι…».Ποιοςδενέχειακούσειτοδημοτικότραγούδι,

ποιοςδενγνωρίζειτηνιστορίατηςθυσίαςτηςγυναίκας

τουπρωτομάστορα.

Στο επίπεδο της τέχνης σημαντικότερα γεφύρια

θεωρούνταιαυτάτωνΓρεβενώνκαιτηςΗπείρου,του

αζίζ-αγά, τουζιάκα, του Σπανού, της Κόνιτσας, του

Κόκκουρου, τουΜίσιου,αλλά και τηςΣβόλιανης, της

Μόρφης,τηςΧρυσαυγής,σεό,τιαφοράτονδικόμας

νομό.

ελπίζωπωςοιτοπικοίφορείςκαιειδικότεραοδή-

μοςΚοζάνης, ύστερααπόαυτή τηνπαρότρυνση, θα

επιληφθεί του έργου. το κόστος είναι ασήμαντο για

τηντεχνικήυπηρεσίατουδήμουνακατασκευάσειτο

καινούργιογεφύρικαιστησυνέχειαόλαταάλλα,όπως

λεπτομερώςπεριγράφτηκαν.

τομοναδικόπέτρινοτοξωτόγεφύριτουδήμουαξί-

ζειμιαςκαλύτερηςτύχης.τογεφύριτουΚηπαρίου,ας

μην αποτελέσει νέο γεφύρι της Άρτας περιμένοντας

τηνθυσίατηςγυναίκαςτουπρωτομάστοραγιαναδι-

ασωθεί.

omikron magazine

ΤοέργοδιαδραματίζεταιμιαφθινοπωρινήμέραστηνΚοζάνητων

αρχώντηςδεκαετίαςτου΄50,στοσπίτιενόςβιοπαλαιστή(;)και

οικογενειάρχητουνάτσιου.Μέσασεμιαμέρα,οθεατήςθαπαρακο-

λουθήσειτηζωήαυτήςτηςοικογένειας,τηςγειτονιάς,τιςσχέσειςτων

ανθρώπων,τηςπόληςολάκερης.

Οιαπλοίαυτοίάνθρωποι,θαξεδιπλώσουντιςμικροχαρέςκαιτα

προβλήματαστιςσχέσειςτουςκαιστηνεπικοινωνίατους,θαταμεγε-

θύνουνμετοφακότουσχολιασμούακόμηκαιθαπαραμορφώνουν

τομέγεθόςτους,μετηνπεριέργειακαιτηνφαντασίατηςαπλότητάς

τους.

Ησχέσηανδρώνκαι γυναικώνπαραμένειστηνεύθραυστηκατά-

στασητηςαναγκαστικήςσυμβίωσης-συνύπαρξηςλόγωτωνδεσμών

του γάμου, αλλά και σεσχέσημε την προσπάθεια τηςσυνεύρεσης

μέσααπότοπροξενιό,μεκινητήριαδύναμητηνπροίκα.

Ημικρή-κλειστήκοινωνία,δενέχειξεπεράσειταταμπούτηςεπι-

βολήςτωνκανόνωνκαικωδίκωντου«έτσ΄πρέπει»καιτου«οιγυναίκις

χράζ΄νασκύφ΄ντουκιφάλ’».Όμωςηγυναίκασιωπηράκιίσωςχωρίς

να το συνειδητοποιήσει, έχει κάνει την φεμινιστική της επανάσταση

στονσύζυγο-άντρα,μέσααπ΄αυτήτηντακτικήτηςυποταγήςκαιάρ-

χει, τουλάχιστονμέσαστοσπίτι,αφού«άτυπα»είναιηαφέντρατης

οικογένειας.

Μέσασ΄αυτούςτουςάγραφουςκανόνεςτηςκοινωνίας,γεννήθηκε

καιομικρόςπρωταγωνιστής,οΜήκας,πουπληρώνειαυτήτηνέλλειψη

επικοινωνίαςκαιτηςεπαφήςτουζευγαριού-γονιώντου,μετηναδυνα-

μίατουν΄αρθρώσειλόγο.ανκαιείναιστηνηλικίατωνέξη(;)χρόνων,

οιμόνεςλέξειςπουξέρειήθέλειναπροφέρει(;)είναιοιεξήςδύο:

«Μπάκα»και«Μάκα»!

Σ΄αυτήτηνφθινοπωρινήμέρα,οισυνθήκεςήηικανότητάτου,θα

τονφέρουνναμάθειναπροφέρεικαιτηνσύνθετηλέξη«πάκα-πάκα».

Κιέτσιτολεξιλόγιότουθαεμπλουτιστείκαιθααποτελείταιόλομαζί

απότηνφράση:Μπάκα,Μάκα…«πάκα-πάκα»!

«ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ…«ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ»!

ΜΙΑ ΙΔΕΑ, ΔΥΟ ΓΡΑΦΕΣ!Γιώργος Παφίλης, Θεατρικός Συγγραφέας - Ηθοποιός - Σκηνοθέτης

...ο μικρός πρωταγωνιστής,

ο Μήκας,

που πληρώνει την έλλειψη

επικοινωνίας και επαφής

των γονιών του,

με την αδυναμία του ν'

αρθρώσει λόγο, οι μόνες

λέξεις που ξέρει ή θέλει να

προφέρει (;) είναι οι εξής δύο:

«Μπάκα» και «Μάκα»!,

αν και είναι στην ηλικία

των έξη (;) χρόνων.

Οι συνθήκες ή η ικανότητά

του, θα τον φέρουν

να εμπλουτίσει το λεξιλογιό

του και θα αποτελείται όλο

μαζί από την φράση:

Μπάκα, Μάκα…

«πάκα-πάκα»!


«Μπάκα! Μάκα… «πάκα-πάκα»! Μια Ιδέα, Δύο Γραφές!

ΟεμπλουτισμόςτουλεξιλογίουείναιτΟγεγονόςγιατονπατέρα!

Κιίσωςγιαόλους,γιατίέρχεταιναπροστεθείμιακαινούριαλέξηστους

κώδικεςτηςεπικοινωνίαςτους.Μιασύνθετηλέξηπουπροκύπτειτυ-

χαίαμέσααπόχιουμοριστικέςκαταστάσειςκιείναιαπτόγεγονός.Και

εύγευστο!

Λίγα λόγια από τον δημιουργό του έργουΟτανμουέγινεεκνέουηπρότασησυνεργασίαςμετοδΗ.Πε.θε.

γιατοανέβασματουπρώτουθεατρικούμουέργουστογλωσσικόιδί-

ωμα,ηέκπληξημουήτανμεγάλη,καθώςκαιηπρόκληση!

το«Μπάκα,Μάκα…Πάκα-πάκα»,ήταντοθεατρικόμουδοκίμιο,

γράφτηκετο1980,σχεδόνπριν30χρόνιατότεπουπαιδίακόμητολ-

μούσανακαταγράψωθεατρικά,μιααπλήιστορία,έναανέκδοτο,ένα

πείραγμαγιατον«μουτλιάγκα»συμπέθερομαςτοναείμνηστοΜήκα!

Οσυμπέθεροςμαςλοιπόν, λέγανεπεριπαικτικάπως,ανκαι είχε

γίνειέξηχρονών,οιμόνεςλέξειςπουέλεγε,ήτανοιεξήςδύο:ΜΠαΚα

καιΜαΚα!

ΌλοιήτανσυμβιβασμένοιμετογεγονόςότιοΜήκαςήταν«μού-

τος».τιέφταιγε;«Ουμάκους»!τοφυτικόναρκωτικό,πουχρησιμο-

ποιούσανοιγονείςγιανακοιμίζουνταπαιδιά,ώστενακάνουναυτοί

τηνδουλειάτους.

Ο πατέρας του κάποια στιγμή ακούγοντας τον να προφέρει και

τηνσύνθετηλέξη«ΠαΚα-ΠαΚα»ενθουσιασμένοςέτρεξενακεράσει

τουςφίλουςστοκαφενείογιατοχαρμόσυνογεγονός!

αυτήηαπλή ιστορία, έγινε τότεθεατρικόέργο, κιήτανηπρώτη

γραφή,διανθισμένημεπολλέςάλλεςκαταστάσεις,πουξεκινούσανμε

τηνανατολήκαιτελείωνανστηδύσητηςημέρας.

Στηνπρώτηγραφή,σανάπειροςσυγγραφέας,βολεύτηκανακα-

ταγράψωπαρατηρώνταςμερικάπράγματαέτσιόπωςταβίωναμέχρι

εκείνητηστιγμήχωρίςτηναπαιτούμενηανάλυση,τιςπροεκτάσειςκαι

σημερινέςέννοιεςτους.

Σήμερα,ξεσκονίζονταςτηνσκόνητουχρόνουπουεπικάθισεπάνω

σταπράγματα, τα γεγονότα, την ζωή τωνανθρώπωνπουφύγανε κι

έχονταςαποκτήσειμεγαλύτερηθεατρικήεμπειρίαστηνγραφήτουιδι-

ώματοςαλλάκαιτηςερμηνείας,ανακάλυψαπωςπίσωαπότηναπλή

αυτήιστορίαπουπεριέγραφα,κρυβότανπάνωαπ’όλαηέλλειψηεπι-

κοινωνίαςκαιέκφρασηςσυναισθημάτων,μετηνοποίαμεγάλωσανγε-

νιέςκαιγενιέςπαιδιώνστηνΚοζάνη!

Όλοιοιάνθρωποιείναιεκεί,συνυπάρχουν,μιλούνγιαναμιλούν,

ακουμπάοέναςτονάλλον,μαστηνουσίαδεντοναγγίζει.Κιόλόγος

Φωτογραφίες του έργου από παλιότερες παραστάσεις



είναι απλός. Γιατί όλοι έχουν μεγαλώσει με το ναρκωτικό «του μά-

κου»!!

Οπατέραςτουπαραλόγουοευγένιοςιονέσκο,στοθεατρικότου

έργο,«ΟΡινΟΚεΡΟΣ»,μιλάεύγλωτταγιααυτήτηνέλλειψηεπικοι-

νωνίαςκαιαυτοκαταστροφήςτωνανθρώπων.Όλοιοιάνθρωποιείναι

μόνοιτους.Οεαυτόςτουςκαικανέναςάλλος.αυτοίοιφαινομενικά

αγαθοίκαιαπλοίάνθρωποι,προσπαθούνμέσααπότονεγωισμότους,

ναεπικρατήσουνέναντιτωνάλλων.Οθεατήςαυτότοπαρατηρείκα-

θαράστηπλοκήτουέργου.

Μέσασ’αυτήτηνμικρήαυλή,πουμετατρέπεταικάθεμέρασερινγκ,

οιάνθρωποιδίνουντηνμάχητηςεπικράτησήςτους.Κιεκείνοπουστο

τέλοςθαμείνει,είναιηανάγκητηςεπιστροφήςστηναπλότητακαιστο

ναλέμεταπράγματαμετοόνομάτους.

Στηνέαγραφή,μεεπηρέασανπολλοίσυμπολίτεςμου,πουκατέ-

γραψαν, δημοσίευσαν ή αφηγήθηκαν κατά καιρούς, τις προσωπικές

τουςεμπειρίες,τηνζωήτηςπόληςστηνπορείατωνχρόνων,τηνλαο-

γραφίατης,ταήθηκαιέθιμα,τηνιστορίατης.

Σ’όλουςαυτούς,σεσας,στηγυναίκαμουκαιτηνκόρημου,πουμε-

γαλώνονταςθαψάξειτιςρίζεςτης,αφιερώνεταιτο«ΜΠαΚα,ΜαΚα…

ΠαΚα-ΠαΚα»πουφέτοςέχειτηντιμήναανεβαίνειγιατέταρτηφορά

απότησυγγραφήτου.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡ. ΠΑΦΙΛΗΓεννημένοςστηνΚοζάνη,ζεισ’αυτήμετηνοικογένειατου,όλατα

χρόνια.είναιΜηχανολόγοςΜηχανικόςτ.ε.καιεργάζεταισεΟρυχείο

τουΛιγνιτικούΚέντρουδ.Μακεδονίαςτηςδ.ε.Η.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία - Σκηνογρα-φία - Μουσική επιμέλεια:

Γιώργος Χαρ. Παφίλης

Κατασκευή σκηνικών & Ζωγραφική σκηνικών:

Κώστας Μιχούλης Νίκος Λαβαντσιώτης

Ηλεκτρολόγος: Τάσος Διδασκλάλου Γιάννης Μπατιάνης

Φωτισμοί: Σάκης Παπαδόπουλος

Επιμέλεια κουστουμιών: Τασούλα Σιμάρα

Τους ρόλους ερμηνεύουν οι:

Λόλα Δράμαλη Αναστασία Δαδαμόγια

Ηλίας Παρδάλης Βαγγέλης Μαλούτας

Αγγελική Δήμου - Ρούσση Τάκης Συνδουκάς Γιώργος Γκιθώνας

Νούλα Αλευρά - Μακρόγλου Γιώργος Χαρ. Παφίλης



Μετοθέατροασχολήθηκεαρχικάσανερασιτέχνηςηθοποιόςκαιστηνσυνέχειαμετοθεατρικό

δοκίμιο.Παράλληλαμετησυγγραφήθεάτρου,συνεργάστηκεμετοραδιόφωνο(ε.Ρ.τ.δυτικήςΜα-

κεδονίας, ΠΡωτΟ ΚαναΛι) ως παραγωγός, παρουσιάζοντας για αρκετά χρόνια, θεατροποιημένα

λαογραφικάκαιηθογραφικάκείμενα,μεγενικότίτλο«τιειν’ΗΠατΡιδαΜαΣ»...

Παράλληλα,έγραψεκαιπαρουσιάστηκαναπόδιάφορεςθεατρικέςσκηνές,ταπαρακάτωθεατρικά

έργα:

-1980, 1983, 2004 – «ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ!»

-1984 – «Η ΣΤΙΡΓΙΑΝΗ ΚΙ Ο ΣΤΥΛΟΝ»

-1985 – « ΑΛΛΟΥ ΚΙ Σ’ ΑΛΛΟΥΝ ΤΟΠΟΥ ΕΙΝ’ ΤΙΝ!»

-1987 – ‘Π.Α.Ρ.Τ.Ι.Σ. ΕΞΗ ΚΙ ΟΤΙ ΒΡΕΞΕΙ!» Σατιρική επιθεώρηση.

-1993 – «ΑΧ! ΜΑΝΑ Μ’ ΚΑΗΚΑ!»

-1994 –«Η ΝΙΑΝΙΑ»

-1996 – «ΟΤ’ Μ’ ΟΤ΄»

-2000 – «ΤΑ… ΞΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ»

ωςερασιτέχνηςηθοποιόςσυμμετείχεσεπολλέςομάδεςάλλοτεερμηνεύονταςκιάλλοτεσκηνοθε-

τώντας.το1999θασυνεργαστείωςθεατρικόςσυγγραφέαςμετοδΗ.Πε.θε.ΚΟζανΗΣ,τοοποίο

καιανέβασεταπαρακάτωθεατρικάέργα:

- «ΜΑΞΙΛΑΡΑΚΙΑ ΑΠΟ ΦΕΛΙΖΟΛ»,μονόπρακτοπουπαρουσιάσθηκεμαζίμε το έργο τουΜι-

χάληΠιτένη«ΗνΟΣΟΣτωνΠαντΡεΜενωνΓυναιΚων»κάτωαπότονγενικότίτλο«ανω-

Κατω».

- «ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ ΣΙΟΥΡΔ’ ΤΣΑΝ»αποκριάτικηηθογραφικήσάτιρα.

- «ΤΟΥ Α»,λαογραφικήσάτιρα

- «ΑΠΟΥΚΡΑΤ’ ΚΑ ΓΚΟΡΤΣΑ»ιστορικήηθογραφίακαισεαναθεωρημένηγραφή,

- «ΑΧ ΜΑΝΑ Μ’ ΚΑΗΚΑ!»(2008)

Ηηθογραφικήσάτιρα«ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ»ανεβαίνειγιατέταρτηφορά(2009)

στοθεατρικόσανίδι,βελτιωμένηωςγραφήκαιάποψη.

επίσηςστιςπαραγωγέςτουδΗ.Πε.θε.συμμετείχεωςερμηνευτήςστηθεατρικήδιασκευήτουβιβλί-

ουτουΜιχ.Παπακωνσταντίνου«Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ Η ΡΟΥΣΑ».

ΣεσκηνοθεσίατώνηΛυκουρέση(2002)καιστηνκινηματογραφικήταινίατουΓιάννηΚατσάμπουλα

«ΧΑΡΑΥΓΗ»(2002)ηοποίαστοφεστιβάλκινηματογράφουτηςδράμας,απέσπασετοα΄βραβείο

σεναρίουμεκοινωνικόπροβληματισμό,καλύτερηςταινίαςκοινούκαιεύφημημνείαγιαπρωτοεμφανι-

ζόμενοερασιτέχνη.

εκδόθηκανκαικυκλοφορούνταθεατρικά«ΝΙΑΝΙΑ»και«ΤΟΥ Α»,ενώωςερευνητήςτέλειωσε

δύοιστορικάπονήματα,πουαφορούνστηνιστορία,στονπολιτισμόκαιστηνοικονομικήζωήτηςπόλης,

μετίτλους:

«ΠΕΜΠΤΗ 11ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912. ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΗΜΕΡΑ»και«ΧΑΝΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΟΔΟ-

ΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ».

Παράλληλααρθρογραφεί,μεκείμεναιστορικούενδιαφέροντος,στιςεφημερίδες«ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟ-

ΓΟΣ»και«ΓΡΑΜΜΗ».

είναιδόκιμομέλοςτηςεταιρείαςελλήνωνθεατρικώνΣυγγραφέων.


Η άνοδος των τιμών και η οικο-νομικήκρίσηείναιταθέματαπου

ανησυχούν περισσότερο του ευρωπαί-

ουςενόψειτωνευρωεκλογώντου2009.

Μάλισταγιατηνοικονομίαανησυχείτο51%

τωνελλήνων.Σύμφωναωστόσομετοτελευ-

ταίο ευρωβαρόμετρο, που πραγματοποιήθηκε

απότονΟκτώβριοέωςτοννοέμβριοτου2008και

δημοσιεύθηκετονπερασμένοδεκέμβριο,ηένταξηστην

ευρωπαϊκήΈνωσηεξακολουθείναθεωρείταιωςθετικήαπότην

απόλυτηπλειοψηφίατωνευρωπαίων.

ενμέσωτηςτρέχουσαςοικονομικήςκρίσης,τομεγαλύτερομέροςτηςευρωπαϊκήςκοινήςγνώμηςφαίνεταινα

πιστεύειότιηκατάστασητηςαπασχόλησηςκαιτηςοικονομίαςτόσοτηςχώραςτουςόσοκαιτηςεεαλλάκαιτου

κόσμουγενικότεραπρόκειταιναεπιδεινωθείκατάτουςπροσεχείς12μήνες.

Οιευρωπαίοιεμφανίζονται ιδιαίτερααπαισιόδοξοιγιατηνπαγκόσμιαοικονομικήκατάσταση,τηνοποίατο

71%τωνερωτηθέντωνθεωρείωςάσχημη.ωστόσο,ηκατάστασητηςευρωπαϊκήςοικονομίαςπαρουσιάζεταικά-

πωςπιοθετικά(το33%τωνερωτηθέντωντηνθεωρείκαλή)σεσχέσημετηνκατάστασητηςεθνικήςοικονομίας

(29%)ήτηςπαγκόσμιας(20%).

Οι Έλληνες μεταξύ των λιγότερο αισιόδοξων ΕυρωπαίωνΗΣλοβακία,ηΟλλανδία,ηδανίακαιηφινλανδίασυγκαταλέγονταιμεταξύτωνπιοαισιόδοξωνχωρώνωςπρος

τηνοικονομία,ενώηΠορτογαλία,ηΟυγγαρία,ηελλάδα,ηΓαλλία,ηιρλανδίακαιηιταλίαμεταξύτωνλιγότερο

αισιόδοξωνχωρών.ΗΣλοβακία,πουυιοθέτησετοευρώτην1ηιανουαρίου2009είναιημόνηχώραστηνοποία

ηδημόσιααξιολόγησητηςεθνικήςοικονομίαςείναιπιοθετικήσήμερααπόό,τιήταντοφθινόπωροτου2007.

Παράτηνοικονομικήδυσφορία,οιευρωπαίοιπαραμένουνσυγκριτικάαισιόδοξοιόσοναφοράτηνπροσωπική

τουςοικονομικήκατάσταση:το64%εκφράζεταιθετικάγιατηνοικονομικήκατάστασητηςοικογενείαςτους,ενώ

Κυριότερη ανησυχία

των Ευρωπαίων για το 2009

οι υψηλές τιμές

Πηγή: www.europarl.europa.eu


το56%θεωρείτησημερινήεπαγγελματικήτουςκατάστασηωςικα-

νοποιητική(παρόλοπουτο2010τοποσοστόανεργίαςαναμένεται

νααυξηθείαπό7,1%σε8,1%στοεσωτερικότηςευρωπαϊκήςΈνω-

σης).ΣτηΣουηδίακαιτηδανίαείναιπουοιάνθρωποιβλέπουνπιο

θετικάτομέλλοντους,ενώτιςπιοαρνητικέςπροσδοκίεςεξέφρασαν

οιυπήκοοιτηςΟυγγαρίας,τηςΠορτογαλίαςκαιτηςΛιθουανίας.

Η οικονομική κατάσταση απασχολεί το 51% των Ελλήνωντοφθινόπωροτου2008ηάνοδοςτωντιμώνκαιοπληθωρι-

σμόςείναιταδύοθέματαγιαταοποίαανησυχούνπερισσότεροοι

ευρωπαίοι.

Σε 15 κράτη μέλη, ο πληθωρισμός θεωρείται το μείζον εθνι-

κόζήτημα.Μάλισταστηναυστρία(μεποσοστό61%),τηΛετονία

(59%), τη Σλοβενία (57%), τη Βουλγαρία (56%) και τη Λιθουανία

(56%)πάνωαπό τοήμισυ τωνπολιτώνενστερνίζονται τηνάποψη

αυτή.

Ηοικονομικήκατάστασηείναιηκυριότερηανησυχία9κρατώνμελών-με

ποσοστό64%στηνΟλλανδία,51%στηνελλάδακαι50%στηνεσθονία.

Στα υπόλοιπα προβλήματα που απασχολούν τους ευρωπαίους συγκαταλέγονται η

ανεργία(τοκύριομέληματης ισπανίαςμεποσοστό45%),τοσύστημαυγείας(σημαντική

ανησυχία ιδιαίτεραστηνΠολωνία -43%), η μετανάστευση (ποσοστό 48%στηνΜάλτα) και οι

συντάξεις(Βουλγαρία,Ουγγαρία,αυστρίακαιΣλοβενία).

Το 46% των Κυπρίων θεωρεί αρνητική την ένταξη στην ΕΕ Παράταοικονομικάπροβλήματα,ηαπόλυτηπλειοψηφίατωνευρωπαίων(53%)εξακολουθείναβλέπειθετικά

τηνένταξηστηνευρωπαϊκήΈνωση.Μόνοτο15%τωνευρωπαίωνθεωρείότιηένταξητηςχώραςτουςστην

ευρωπαϊκήΈνωσηείναικάτιτοαρνητικό,ανκαιταστοιχείαδιαφέρουν

σημαντικάαπόκράτοςσεκράτος.

Ηπλειονότητατωνευρωπαίων(56%)πιστεύειότιηχώρατουςέχει

ωφεληθείαπότηνένταξη,ενώπερίπουτοένατρίτοτωνερωτηθέντων

(31%) αισθάνεται το αντίθετο. εξαιρέσεις αποτελούν η Ουγγαρία (το

51%λέειότι "δενωφελήθηκε"), τοΗνωμένοΒασίλειο (46%)καιηΚύ-

προς(46%).

εξαιρετικάθετικάβλέπουντηνένταξήτουςστηνευρωπαϊκήΈνωσητα

τρίατέταρταήκαιπαραπάνωτωνιρλανδών,τωνεσθονών,τωνΣλοβά-

κων,τωνδανώνκαιτωνΟλλανδών.

Οιευρωεκλογέςτουιουνίου2009θαπαράσχουνμιασημαντικήέν-

δειξηγιατιςπολιτικέςπουοιευρωπαίοιεπιθυμούνναεφαρμοστούνσε

κοινοτικόεπίπεδογιατηναντιμετώπισητηςοικονομικήςύφεσης.

Κυριότερη ανησυχία

των Ευρωπαίων για το 2009

οι υψηλές τιμές


ΜετάτηνπτώσητωνΣφόρτσα,οΛεονάρδοςντα

Βίντσιεπιστρέφειγιαμερικάχρόνιαστηφλωρε-

ντία.Καιστα1503 (σύμφωναμε τονΒαζάρι)παίρνει

παραγγελίααπόένανπλούσιοφλωρεντίνο,τονφρα-

γκίσκο ντελ tζoκόντo, να ζωγραφίσει το πορτραίτο

τηςνεαράςκαιωραίαςσυζύγουτου, τηςΜόναΛίζα,

26χρονών.αλλά,"ενώεργάζεταισεαυτόεπίτέσσερα

χρόνια,τοαφήνειατελείωτο",λέειοβιογράφος,απαι-

σιόδοξοςόπωςπάντα.αλλάκαιοΛεovάρδοςπρέπει

ναείχεθεωρήσειημιτελέςτοπορτραίτο,αφούτοπήρε

μαζίμεάλλαέργαστηΓαλλία,αντί να τοπαραδώσει

στονπελάτητου,πουθατοείχεοπωσδήποτεπληρώσει.

Κιεδώαρχίζειτοακανθώδεςθέματης"τζοκόντας".

Πρόκειταιπραγματικάγιατηνπροσωπογραφίατης

ωραιότατηςσυζύγουτουφραγκίσκουντελτζοκόντο;

ΟαδόλφοςΒεντούρυποστηρίζειότιηγυναίκαπουει-

κονίζεταιστοπορτραίτοείναιηΚωνσταντίαντ'αβάλος,

δούκισσατηςφρανκαβίλα,"κάτωαπότομαύροπέπλο

τηςχηρείας".

Έναςάλλοςκριτικόςυποστηρίζειότιπρόκειταιγια

μιαμυστηριώδηκυρίααπότηνεάπολη,πουοΛεovάρ-

δοςζωγράφισεγιατοντζουλιάνοτωνΜεδίκων.Κιο

τζουλιάνοάφησετονπίνακασταχέριατουκαλλιτέχνη,

για να μην στενοχωρήσει με τη θύμηση μιας παλιάς

ερωμένηςτησύζυγότου,φιλμπέρτατηςΣαβοΐαςπου

είχεμόλιςπαντρευτεί.

διατυπώθηκε και μιαάλληυπόθεση:ότι ητζοκό-

νταείναιστηνπραγματικότητατοπορτραίτοενόςμε-

ταμφιεσμένουάνδρα.Γύρωαπότονμυστηριώδηαυτό

πίνακα υφαίνεται ένα πολύπλοκο μυθιστόρημα, που

ενέπνευσεσυγγραφείςκαιποιητές.

τελευταίος ο Γκαμπριέλε ντ' αvvoύντσιο, που με

αφορμήτηνκλοπήτης "τζοκόντας"απότοΛούβρο,

το1911,απόένανιταλόχτίστη,εμπνεύστηκετηνιστο-

ρία ενός "απαγορευμένου έρωτα", στο διήγημά του

"Οάνθρωποςπουέκλεψετηντζοκόντα",Ποίαείναιη

αλήθεια;ΟΒαζάριγράφειόσαάκουσεκαιπεριγράφει

τονπίνακα,χωρίςνατονέχειδειποτέτου,αφούμετά

το θάνατο τουΛεονάρδου, η τζοκόντα αγοράστηκε

γιατέσσεριςχιλιάδεςδουκάτααπότονφραγκίσκοα'

καιπαρέμεινεστηβασιλικήσυλλογήτουφοντεναιμπλό,

πριντοποθετηθείοριστικάστοΛούβρο.

Ποιά ήταν Ποιά ήταν Ποιά ήταν Ποιά ήταν Ποιά ήταν Ποιά ήταν άραγε άραγε άραγε

η Μόνα Λίζα;η Μόνα Λίζα;η Μόνα Λίζα;η Μόνα Λίζα;η Μόνα Λίζα;η Μόνα Λίζα;Πηγή: www.sciencenews.gr


omikron magazine

Το τραίνο των Βαλκανίων... σαν τίτλος ταινίας

επιχορηγούμενης από το Κέντρο ακούγεται.

Η Ελλάδα πρωτάρασταΒαλκάνια.ταΒαλκάνιαφλέ-

γονται.Βαλκανικήκουλτούρα.Βαλκανικοίσυνασπισμοί.

Βαλκάνιααγάπημου,ήκαλλίτερα...αγάπεςμου.

Παίρνεις το τραίνο... βράδυ είναι... μόνος. Πας

βόρεια, ούτως ή άλλως στη συνείδηση των περισ-

σοτέρων οι αμαξοστοιχίες πάντα προς βορρά πη-

γαίνουν... Προορισμός Κομοτηνή... τα λεφτά λίγα

και δι-αστικός (intercity) σιδηρόδρομος ακόμα δεν

υπάρχει, οπότε καρβουνιάρης. Το καλλίτερο τραί-

νο όλων... για συναντήσεις. Έχοντας κάνα 20ωρο

μπροστά σου κάνεις τις ανθρωπίνως και ηθικώς

ανεκτές διεργασίες για να εξασφαλίσεις την πολύ-

ωρη διαμονή σου στο βαγόνι... Κοινώς πιάνεις πε-

ρισσότερες θέσεις από αυτή που σου αναλογεί... για

να απλωθείς σε κάποια μελλοντική στιγμή! Όμως,

ώ! της ειρωνείας γυρίσματα το τραίνο έχει φύγει και

το κουπέ είναι άδειο... η ταμπέλα του σταθμού γρά-

φει αισίως ΛΑΡΙΣΑ και το βαγόνι ακόμα όλο για

την αφεντιά σου. Οι λατρευτές των Θείων βουλές σε

έχουν προικίσει με απίστευτη εύνοια και η απλωμέ-

νη αρίδα σου το αποδεικνύει περίτρανα.

Το τραίνο της μεγάλης απόλαυσής σου σταματά...

το πεδίο που το θαμπό παράθυρο σου αφήνει να

δεις είναι μαύρο... μαύρο σαν καλιακούδα. Ποδο-

βολητά και οχλαγωγία ηχούν στους διαδρόμους!

Αντανακλαστική -ηθικώς διφορούμενη- κίνηση το

κλείσιμο των κουρτινών! Μπαγάσα!!! Τι είναι;;; Τι

είναι;... Φαντάροι είναι! Φαντάροι εγκαταλειφθέ-

ντες εις αγρόν περί της πόλεως της Λαρίσης λόγω...

βλάβης;;; στρατιωτικής ασκήσεως;;; απλής κακίας;;;

Ποιος ξέρει;!; Οι κουρτίνες κλειστές. Το στρίμωγμα

έξω του έρημου βαγονιού σου προφανές! Το δίλημ-

μα προφανέστερο!!! Το λέει η καρδιά σου να περά-

σεις 10 και πλέον ώρες οριζοντιωμένος, ενώ παιδία

που υπηρετούν την μαμά πατρίδα να στέκονται όρ-

θια με τις αποσκευές τους ολούθε;;; Όχι! Δεν μπο-

ρείς! Ανοίγεις την πόρτα. «Ρε παιδία, εδώ έχει λίγο

χώρο... αν θέλετε να καθίσετε για λίγο».

Εννιά ώρες μετά ξυπνάς με τον Βαγγέλη αγκαλιά,

τα πόδια του Γιώργου να κλείνουν το οπτικό σου πε-

δίο, τον Κώστα να ροχαλίζει και ακόμα 9 ένστολους

με τα μπαγκάζια τους να έχουν γεμίσει τον υπό κα-

νονικές -λεπτόλιγνες- συνθήκες 8θέσιο βαγόνι σου.

Χακί παντού. Έξω η Θράκη. Αγουροξυπνημένος

αναρωτιέσαι αν θα βγεις ζωντανός από αυτόν τον πό-

λεμο... Βαλκανικά πράγματα δεν ήθελες;;; Πόλεμος

ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΡΑΙΝΟ ΜΕ ΤΡΑΙΝΟ ΜΕ ΤΡΑΙΝΟ

ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ...ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ...ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ... (Αύγουστος 2001)ΚΕΙΜΕΝΟ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΜΙΖΑΡΑΣ,ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΚΙΡΙΤΖΙΩΤΗΣ, ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΙΖΑΡΑ


Ταξιδεύοντας με τραίνο στα Βαλκάνια...

Βαλκανικός ... Με το τραίνο των Βαλκανίων...

Την έφεσή μου να κάνω ταξίδια με τρένο την

αποδίδω στον παππού μου, πατέρα της μάνας μου.

Ο συχωρεμένος γερο-Νικολής είχε μεταναστεύσει

στις αρχές του 20ου αιώνα στην Αμερική για να κα-

ζαντίσει και δούλεψε στη δημιουργία των εκεί σιδη-

ροδρομικών γραμμών. Ως φαίνεται, η πληροφορία

αυτή καταγράφηκε στο DNA μου και με καθορίζει.

Αύγουστος του 2004 και πραγματοποιώ το τάμα

που έκανα προ εξαετίας: να λείπω από την Ελλάδα

όταν θα γινόταν η Ολυμπιάδα της Αθήνας. Προορι-

σμός, μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, η Βουδαπέ-

στη. Μέσον, το τρένο. Διάρκεια, περί τις 40 ώρες.

Η αμαξοστοιχία ξεκινάει λίγο πριν τα μεσάνυχτα

από την Θεσσαλονίκη. Στην κλινάμαξα βρισκόμαστε

μόνο δυο Έλληνες. Οι υπόλοιποι είναι Βούλγαροι,

Ρουμάνοι (οι περισσότεροι) και ελάχιστοι Ούγγροι.

Το βαγόνι είναι παλιό, πεντακάθαρο και ουγγρικό.

Από την πρώτη, σχεδόν, στιγμή μας πιάνουν την

κουβέντα δυο μεσήλικες Ρουμάνες που έχουν κα-

ταλύσει στο διπλανό κουπέ. Η μία είναι παντρεμέ-

νη με έναν Έλληνα χήρο σε θεσσαλική πόλη και

πηγαίνει στην πατρίδα της για να δει τους συγγε-

νείς της. Πίνει συνέχεια μπύρες, κονιάκ κι ότι άλλο

διαθέτει το ανύπαρκτο μπαρ του βαγονιού ή έχει

προμηθευτεί από το σπίτι της. Κι όμως, είναι πάντα

νηφάλια. Η άλλη είναι σύζυγος αστυνομικού, ζει σε

μια πόλη της Ρουμανίας κοντά στα σύνορα με την

Ουγγαρία και επιστρέφει στο σπίτι της μετά από δί-

μηνη παραμονή για εργασία στον Πλαταμώνα. Στο

ίδιο κουπέ με το δικό μας ταξιδεύει κι ένας ντροπα-

λός και λιγομίλητος 30ρης Ρουμάνος αρχαιολόγος

που είχε επισκεφτεί το Άγιον Όρος. Το τοπίο ως την

Ουγγαρία καθορίζει και τα θέματα της συζήτησης.

Τα πάντα αφημένα στην τύχη τους. Σταθμοί, πόλεις,

χωριά, ύπαιθρος, εργοστάσια, εγκαταστάσεις, όλα

εγκαταλελειμμένα, παρατημένα. Των περισσοτέρων

κατοίκων το μοναδικό μέλημα είναι να επιβιώσουν.

Με οποιονδήποτε τρόπο. Τα κουσούρια του προ-

ηγούμενου καθεστώτος τούς έχουν ποτίσει βαθιά.

Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν ακόμα και σήμε-

ρα, 15 χρόνια μετά. Πανάκεια η είσοδος των χωρών

στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τελευταία τους ελπίδα.

Για όλα. Κι από την άλλη είναι αισιόδοξοι, πολύ αι-

σιόδοξοι για το αύριο. Ξέρουν ότι θα καταφέρουν

πιο πολλά απ' όσα σχεδιάζουν. Δεν το πιστεύουν

μόνο, το ξέρουν. «Εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι

παίξε-γέλασε!»

Μέσα στη μοντέρνα Ευρώπη η βαλκανική χερσό-

νησος ακολουθεί το γενικό ρεύμα και αλλάζει, χω-

ρίς να ακολουθεί τις νόρμες των Δυτικών με την πει-

θαρχημένη φύση και τη γενικευμένη ευταξία τους.

Άναρχα κτίρια μισοτελειωμένα ξεφυτρώνουν παντού

δίπλα στα παλιά κακοφροντισμένα που ερειπώνουν.

Βαλκανικός ... Με το τραίνο των Βαλκανίων...

αποδίδω στον παππού μου, πατέρα της μάνας μου.

Ο συχωρεμένος γερο-Νικολής είχε μεταναστεύσει

στις αρχές του 20ου αιώνα στην Αμερική για να κα-

ζαντίσει και δούλεψε στη δημιουργία των εκεί σιδη-

ροδρομικών γραμμών. Ως φαίνεται, η πληροφορία

αυτή καταγράφηκε στο DNA μου και με καθορίζει.

που έκανα προ εξαετίας: να λείπω από την Ελλάδα

όταν θα γινόταν η Ολυμπιάδα της Αθήνας. Προορι-


Λουσάτα αυτοκίνητα πολυτελείας δίπλα στους πα-

λιούς κυβιστικούς κουβάδες ανατολικής σχεδίασης

και κατασκευής, που επιμένουν να λειτουργούν σε

πείσμα του χρόνου, αφήνοντας πίσω τους μαύρα

ντουμάνια καυσαερίου.

Τα τραίνα συνεχίζουν να διασχίζουν αυτές τις

υπό-ανάπτυξη περιοχές, απομεινάρια μιας άλλης

εποχής. Κακόφημα πλέον -τώρα τα λεωφορεία κά-

νουν τις ίδιες διαδρομές σε λιγότερο χρόνο, με πε-

ρισσότερη ασφάλεια- κακοδιατηρημένα, ξεχασμένα

σχεδόν από τον χρόνο, διασχίζουν το τοπίο, παγω-

μένο και εχθρικό το χειμώνα, καμπίσιο ξερό το κα-

λοκαίρι.

Και όσο και να εκσυγχρονίζονται οι πόλεις και

να παίρνουν «ευρωπαϊκή» ή «εξευρωπαϊσμένη»

όψη, η ύπαιθρος, τα χωριά μένουν πολλές δεκαε-

τίες πίσω. Κάρα με άλογα ή βόδια διασχίζουν τους

δρόμους, εμποδίζοντας τις «κούρσες» με τα σκοτεινά

τζάμια να προσπεράσουν με άνεση.

Δεν ξέρω γιατί οι βραδινές διαδρομές με τραίνο,

στα Βαλκάνια, μου προκαλούσαν πάντα μια μελαγ-

χολική αλλά και ανήσυχη διάθεση. Λίγο το κρύο

που πέφτει πάντα τη νύχτα, μια τα κυριλλικά γράμ-

ματα πάνω στις παλιές, φθαρμένες αμαξοστοιχίες

και τα βαγόνια και οι ελεγκτές και τελωνιακοί με

τα κουρασμένα πρόσωπα και τη βαριά προφορά,

οι απειλητικές φιγούρες- μέχρι να τους γνωρίσει

κανείς τουλάχιστον -των συνταξιδιωτών- ό,τι και

να κάνεις όλα αυτά σε πα-

ραπέμπουν σε μια εποχή

όπου το τείχος του Βερο-

λίνου έστεκε ακόμα όρθιο

και οι Ανατολικοί ήταν

εχθροί μας, στις χολιγου-

ντιανές υπερπαραγωγές,

όσο και στη συνείδησή

μας. Για μένα ακόμα το

τραίνο στα Βαλκάνια είναι

τα πρώτα μου ταξίδια μόνη,

γυρίζοντας από το Παρίσι,

διέσχιζα την Ανατολική Ευρώπη με συγκεκριμένες

στάσεις: Πράγα, Βελιγράδι, Σόφια-όπου είχα φίλους

να δω. Τότε δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα και οι

κωδικοί των διαφόρων χωρών μου φάνταζαν σαν

θεωρήματα κβαντομηχανικής, με μια διεύθυνση

στο χέρι κατέβαινα από το τραίνο και με κάποιο

μαγικό ή μάλλον τυχαίο τρόπο κατάφερνα να βρω

που πρέπει να πάω. Η αίσθηση της απειλής πρέ-

πει να μου έχει μείνει από τους ένοπλους στρατιωτι-

κούς-ελεγκτές που έμπαιναν στο κουπέ φωνάζοντας

«Passport control», τονίζοντας το ρο, που από μόνο

του ακουγόταν σαν επίθεση.

Η σχέση μου με το τρένο ξεκίνησε με "προξενιό".

Οι πρώτες μου διακοπές συνήθως γίνονταν Ιούλιο

και Αύγουστο αφού τότε ο μπαμπάς έπαιρνε όλη του

την άδεια και πηγαίναμε στο χωριό. Οι διακοπές

ξεκινούσαν με ένα τουλάχιστον 12ωρο ταξίδι ως τη

Δράμα και τελείωναν με άλλο ένα αντίστοιχο επι-

στροφής στην Αθήνα.

Από τότε λοιπόν, θυμάμαι ότι προετοίμαζα το τα-

ξίδι που θα ήταν μόνο δικό μου. Είχα την δική μου

τσάντα με τα δικά μου-τότε-απαραίτητα πράγματα.

Τίποτα σπουδαίο, απλά να δείχνω ότι ταξιδεύω κι

εγώ. Ακόμα θυμάμαι τον ελεγκτή που με έβρισκε

στον έλεγχο των εισιτηρίων στο μπαρ ή σε άλλο

κουπέ και με πήγαινε στους δικούς μου για να δει

ποιανού είμαι και να δει και το εισιτήριό μου αφού

δεν μου έδιναν ακόμα να το έχω στα χέρια μου (ίσως

γι' αυτό έχω ακόμα φυλαγμένα τα εισιτήρια από τα

πρώτα μου ταξίδια χωρίς παρέα).

Σαν να 'ναι χθες, βλέπω τον πατέρα μου να με

κοιτάζει άγρια κάθε φορά που με έβρισκε να κάθο-

μαι κάπου αλλού, με διάφορους τύπους και να μι-

λάω μαζί τους. Και θυμάμαι και τον "φίλο" μου που

μου έκοβε φύλλα από τα δέντρα που ήταν κοντά στις

γραμμές, αρκεί να του τραγουδάω δυνατά «Το ποτά-

μι της Λαρίσης που το λένε Πηνειό» ή να φωνάζω

στους σταθμούς στις κοπέλες «Τι σε ταΐζει η μάνα

σου;» και όλοι γύρω να γελάνε.

Έτσι ξεκίνησε η σχέση μου με τα τρένα και όταν



μεγάλωσα λίγο, άρχισα να «βγαίνω» μόνος μου. Τα πη-

γαίναμε καλά, μου άρεσε περισσότερο το βράδυ, έβλεπα

τον κόσμο να κοιμάται και προσπαθούσα να φανταστώ

τον σκοπό του ταξιδιού του: που πάει; γιατί πάει; είναι

μόνος του; κοιτάει τον διπλανό του περίεργα; πιάνει

την κουβέντα με τη διπλανή του για να περάσει απλά

η ώρα ή ζητάει περισσότερα;( Και μη μου πείτε ότι δεν

γίνονται...περισσότερα, γίνονται.) Και αυτοί που δεν

κοιμόντουσαν, ακόμα καλύτερα! Γιατί δεν κοιμού-

νται; τους απασχολεί κάτι; Μάλλον δεν νυστάζουν

γιατί πίνουν μπύρες στο μπαρ, γιατί...γιατί...για-

τί... Έτσι περνούσαν τα βράδια μας, άλλες φορές

μόνος, άλλες πάλι με παρέα και όταν έπρεπε να

κατέβω, ένα απλό νεύμα σα να έλεγα «φεύγω

τώρα, μα θα ξανάρθω».

Πέρασαν χρόνια λοιπόν, μα κάθε φορά

είναι η ίδια, η ίδια αγωνία να το δω, να

μπω και να με πάρει. Ίδια; Κι όμως...

Ας έχει τους ίδιους σταθμούς, την

ίδια πορεία, την ίδια μυρωδιά,

την ίδια καθυστέρηση, πάντα

το ταξίδι με τον καρβουνιά-

ρη θα είναι διαφορετικό

για μένα.

Το προξενιό πέτυχε, δεν

έτυχε!

omikron magazineomikron magazine

Σ ε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με αναρίθμητα αρχαι-ολογικά ευρήματα κάθε εποχής, η διατήρηση και η

ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων φανερώνει έμπρακτα περισσότερο από κάθε άλλη περίπτωση διατήρησης της ιστορικής κληρονομιάς, τις αξίες που αναγνωρίζουμε στην αρχαιολογική μας κληρονομιά. Και οι αρχαιολογικοί χώ-

ροι δεν αποτελούν υπολείμματα του χτισμένου περιβάλλο-ντος μιας άλλης εποχής που περιέπεσαν σε αχρηστία και ίσως αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξή της. Αντίθετα, οι αρχαιολογικοί χώροι θεωρούνται ως ενεργοί τόποι της πόλης όχι μόνο για επίσκεψη, αλλά και ως ζωντανοί χώροι αναφοράς τόσο στη συλλογική μνήμη των κατοίκων μιας

Στην καστροπολιτείατων Σερβίων

περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…της Δήμητρας Κύρκου

Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ.

Η ακρόπολη


omikron magazineomikron omikron omikron magazineΣτην καστροπολιτεία των Σερβίων omikron Στην καστροπολιτεία omikron Στην καστροπολιτεία omikron των Σερβίωνomikron των Σερβίωνomikron magazineτων Σερβίωνmagazine

περιοχής, όσο και στην καθημερινή τους ζωή. Η μεγάλη αυτή σημασία του αρ-χαιολογικού χώρου των Σερβίων δεν έγινε άμεσα αντιληπτή ούτε με την ανα-κάλυψη του προϊστορικού οικισμού της περιοχής το 1909 από τον Wace, ούτε και όταν ανασκαφές το 1930 και αργότερα, κατά την περίοδο 1970-1973, έφεραν πολύ σημαντικά ευρήματα στο φως, καθώς θεωρούσαν τα Σέρβια μια μεμονωμένη θεσσαλική αποικία. Μόνο οι εντατικές έρευνες μετά το 1985 με την ανακάλυψη ενός μεγάλου αριθμού προϊστορικών θέσεων και λειψάνων κατοίκησης ιστορικών χρόνων, υποχρέωσαν τους υπεύθυ-νους να δουν την περιοχή ως μια ενιαία, ανεξάρτητη πλέον ενότητα.

Βέβαια, η Αρχαιολογική Υπηρεσία είχε χαρακτηρίσει τα τείχη, τη Βα-σιλική και την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων ως “ιστορικά διατηρητέα μνημεία” το 1962. Ωστόσο, μόλις στο τέλος της δεκαετίας του 1990 άρχι-σαν να πραγματοποιούνται συστηματικές εργασίες ανάδειξης της Βυζα-ντινής πόλης των Σερβίων, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας προστασίας, διάσωσης και ανάδειξής της. Σύμφωνα μάλιστα, με τον προϊστάμενο της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η μελέτη στερέωσης του κάστρου εκπονήθηκε στα πλαίσια διακρατικού προ-γράμματος που χορηγήθηκε από την Ε.Ε. με συντονιστή την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ και εταίρους την Ιταλία, την Τουρκία και την Ιορδανία. Η κορυφαία προσπάθεια ανάδειξης

Στην καστροπολιτείατων Σερβίων

περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

Σχεδιάγραμμα Σερβίων


Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

του κάστρου των Σερβίων, ως αποτέλεσμα της συνερ-γίας αυτής, αλλά και των συνεχών ενεργειών της 11ης

Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, επιδιώκει μάλιστα την καθιέρωση της περίπτωσης των Σερ-βίων ως πρότυπο στρατηγικής και μεθοδολογίας αποκατάστασης του κάστρου.

Την αξιόλογη αυτή ανάδειξη του αρχαιολογι-κού χώρου των Σερβίων μπορεί να βιώσει κάθε

επισκέπτης που θα επιλέξει να περιηγηθεί στους σύγχρονους περιπατητικούς και τους παλιούς λιθόστρωτους δρόμους και τα αλώνια. Εκεί θα μάθει ότι η ευρύτερη περιοχή των Σερβίων ήταν κατοικημένη από τα προϊστορικά χρόνια, αλλά και ότι το κάστρο των Σερβίων είναι το μοναδικό Βυζαντινό κάστρο στη δυτική Μα-κεδονία. Ατενίζοντας μάλιστα την εκπληκτική θέα από τον λόφο που υψώνεται πάνω από τη

σύγχρονη πόλη των Σερβίων, θα αντιληφθεί τη σημαντικότητα της θέσης του κάστρου πάνω από

την πεδιάδα του Αλιάκμονα. Η ίδρυση του κά-στρου και της παλιάς πόλης στη θέση αυτή, εξασφάλιζε μια πλούσια ενδοχώρα σε συνδυ-

ασμό με την προστασία του αγροτικού και κτηνοτροφικού πληθυσμού της, καθώς η φυσική της οχύρωση κατέστησε το κάστρο

απροσπέλαστο στους εχθρούς. Ο παλιός οικισμός, λοιπόν, των Σερβίων,

χτισμένος σε ένα από τα πιο στρατηγικά ση-μεία της μακεδονικής ενδοχώρας εξασφάλιζε τον έλεγχο στα περάσματα και στις διαβάσεις

από και προς τη θεσσαλική γη, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη του αλλά και στη δημιουργία μιας από τις σημαντικότερες πόλεις του βορει-οελλαδίτικου χώρου κατά τη διάρκεια ολό-

κληρης της Μέσης και Ύστερης Βυζαντινής περιόδου. Ιδιαίτερο σημαντικό είναι όμως το γεγονός ότι ο οικισμός που άρχισε να ανα-

πτύσσεται σε αυτήν την περιοχή δεν είχε τον χαρακτήρα μιας απλής στρατιωτικής εγκατάστα-σης, αλλά συγκέντρωνε όλα τα χαρακτηριστικά Διακοσμητική λεπτομέρεια στους πύργους


Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

μιας μεγάλης βυζαντινής πόλης. Μάλιστα, το ιδιαίτερα αξιόλογο σύστημα οχυρωματικής του κάστρου των Σερ-βίων μπορεί επάξια να συγκριθεί με αντίστοιχα αμυντικά συστήματα σημαντικών πόλεων της ίδιας περιόδου, όπως εκείνα της Θεσσαλονίκης, της Βέροιας ή των Σερρών.

Συγκεκριμένα, ο οικισμός των Σερβίων είχε τριμερή διάταξη κι έτσι, ο επισκέπτης ανεβαίνοντας στο λόφο του κάστρου και ακολουθώντας την έντονη κλίση του εδάφους θα συναντήσει αρχικά την κάτω πόλη στο κατώτερο σημείο, στη συνέχεια την άνω πόλη μέχρι να καταλήξει στο ψηλό-τερο σημείο του λόφου όπου είναι χτισμένη η ακρόπολη του κάστρου. Τρεις σειρές τειχών -το εξωτερικό, το διάμεσο μεταξύ κάτω και άνω πόλης, και το τοίχος της ακρόπολης-, ορίζουν διαδοχικά επίπεδα άμυνας εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν τη μέγιστη προστασία των κατοίκων σε περι-όδους πολιορκίας της πόλης.

Η τριμερή διάταξη του κάστρου ορίζει και έναν διαχω-ρισμό στην κοινωνική διαστρωμάτωση την παλιάς πόλης των Σερβίων, όπως άλλωστε συνέβαινε και στα περισσό-τερα πολεοδομικά συστήματα παλαιότερων αλλά και πιο σύγχρονων εποχών. Η κάτω πόλη με τα 75 στρέμματα κά-λυπτε τη μεγαλύτερη έκταση της καστροπολιτείας κι εκεί διέμεναν οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι εργάτες. Η άνω πόλη φιλοξενούσε τη λεγόμενη μεσαία τάξη σε μια έκτα-ση των 20 στρεμμάτων, ενώ στη μικρή ακρόπολη των 2,5 στρεμμάτων έμενε ο στρατιωτικός διοικητής, ο ανώτερος δηλαδή άρχοντας μιας πόλης-φρούριο. Η πιο πυκνοκα-τοικημένη περιοχή στο σύνολο της πόλης ήταν σίγουρα η κάτω πόλη, όπως αποδεικνύουν ένα πλήθος λειψάνων και ερειπίων από κατοικίες, τμήματα υδραγωγείων, μια κινστέρνα, ένα μικρό λουτρό αλλά και επτά εκκλησίες με αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο φανερώνοντας το σημα-ντικό ρόλο της θρησκείας στην εποχή εκείνη. Εκεί βρίσκε-ται και η μεγάλη Βασιλική, που αποτελούσε πιθανότερα τον καθεδρικό ναό της πόλης.

Τα καλύτερα διατηρημένα τμήματα της βυζαντινής καστροπολιτείας των Σερβίων είναι ωστόσο, τα σωζόμενα ερείπια των τειχών, επιτρέποντας μια γενικότερη αντίληψη της οχυρωματικής ιδέας στο σύνολο του κάστρου αλλά και μια σαφέστερη εικόνα του ακανόνιστου σχήματος του οχυ- Άποψη των Σερβίων από την ακρόπολη

Λεπτομέρεια τμήματος τείχους

Ήπιες επεμβάσεις στον αρχαιλογικό χώρο


omikron magazineomikron magazineΣτην καστροπολιτεία των Σερβίων

ρωματικού περιβόλου του. Το ακανόνιστο αυτό σχήμα των τειχών επέβαλε η ανώμαλη διάπλαση και η απότομη κλί-ση του βραχώδους εδάφους. Αν και το εξωτερικό τοίχος δεν σώζεται σε όλο το μήκος του, διακρίνεται η πορεία του στην ανατολική πλευρά που καταλήγει μέχρι την ακρό-πολη με τα ίχνη ενός τετράπλευρου πύργου, ενώ τμήμα του διατηρείται και στη βόρεια πλευρά της πόλης, όπου υπήρχε κι η κεντρική πύλη του κάστρου. Την κλίση του εδάφους ακολουθεί και το διάμεσο τείχος σε σχήμα πολυ-γωνικό και με ημικυκλικούς, κυκλικούς ή ορθογώνιους πύργους στις γωνίες.

Πολυγωνικό σχήμα είχε και ο περίβολος της ακρόπο-λης αλλά μόνο τέσσερις σωζόμενους πύργους. Στην ανατο-λική πλευρά δεν υπάρχει αξιόλογη οχύρωση, καθώς δημι-ουργείται ένα ισχυρό φυσικό όριο με τον βαθύ και απότομο γκρεμό. Στα δυτικά όμως, υψώνονται δύο τετράπλευροι πύργοι δυναμικής κατασκευής, οι οποίοι υπεράσπιζαν την είσοδο στην ακρόπολη. Η διαφορά στην κατασκευή της τοιχοποιίας τόσο στα τείχη, όσο και ανάμεσα στους πύργους μαρτυρά διαφορετικές εποχές επεμβάσεων και επισκευών τους. Οι ξύλινες οπές, που διακρίνονται στο πάχος της τοι-χοποιίας και που πιθανότερα στήριζαν τα ξύλινα πατώματα των ορόφων, και η όλη οικοδομική των πύργων δείχνουν μια όχι μάλλον επιμελημένη κατασκευή. Αντίθετα, μεγα-λύτερη επιμέλεια εμφανίζεται στις προσόψεις των πύργων. Εδώ γίνεται χρήση πλίνθινων στοιχείων ενσωματωμένων

στη λοιπή τοιχοποιία, χαρακτηριστική των βυζαντινών χρόνων. Παρουσιάζεται μάλιστα, μια προσπάθεια διακό-σμησης των όψεων αυτών, με κεραμικά πλακίδια, αβαθείς κόγχες ή τυφλά διακοσμητικά τόξα.

Η καλαισθησία και η προσπάθεια για διακόσμηση δεν φαίνεται να λείπει από την πλευρά των κατοίκων των Σερβίων, ούτε στα εσωτερικά των εκκλησιών τους. Οι τεχνίτες που έχτισαν τις εκκλησίες αυτές προσπάθησαν να μιμηθούν τοιχογραφίες και διακοσμητικά σχέδια από αξιόλογους καλλιτέχνες των μεγαλύτερων αστικών και καλλιτεχνικών κέντρων της περιόδου. Μπορεί βέβαια τα έργα αυτά να διακρίνονται από έναν περισσότερο λαϊκό χαρακτήρα, αλλά όπως πολλοί μελετητές έχουν σημειώ-σει “προσδίδουν ένα θέλγητρο στα ταπεινά ναΰδρια των Σερβίων”.

Tμήμα του διάμεσου τείχους


omikron magazineomikron magazineΣτην καστροπολιτεία των Σερβίων

Αυτήν την ταπεινή και λιτή εικόνα των εκκλησιών με την ταυτόχρονη επιβλητική και δυναμική παρουσία των τειχών προσπαθούν να διατηρήσουν οι αρμόδιες υπηρε-σίες συντήρησης και ανάδειξης του κάστρου των Σερβίων. Οι σύγχρονες επεμβάσεις σέβονται το μνημειακό σύνολο με μηδαμινές και όχι μόνιμες προσθήκες, αναστρέψιμες επεμβάσεις με ελαφριά και όσον το δυνατόν φυσικά υλι-κά, που εντάσσονται αρμονικά στον περιβάλλοντα χώρο του κάστρου, αλλά και στο φυσικό του περιβάλλον. Οι πλακόστρωτες διαδρομές, τα ξύλινα μονοπάτια αλλά και οι ξύλινες εξέδρες με τα καθιστικά, δημιουργούν πορείες και χώρους στάσης σε όλη την έκταση του αρχαιολογικού χώρου, επιτρέποντας στον επισκέπτη να γνωρίσει μια κα-στροπολιτεία και ταυτόχρονα να απολαύσει την ανυπέρ-βλητη ομορφιά του φυσικού τοπίου.

Με λίγα λόγια, αν και “τα μνημεία των Σερβίων δεν είναι από άποψη αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής έργα με-γάλης καλλιτεχνικής αξίας”, ωστόσο αποτελούν αδιαμφι-σβήτητα ένα ιδιαίτερα αξιόλογο μνημειακό σύνολο, “από την έρευνα του οποίου πολλά έχει να επωφεληθεί ο προ-σεκτικός παρατηρητής”1. Τα ταπεινά αυτά ερείπια δίνουν μια αρκετά σαφή εικόνα μιας μικρής βυζαντινής πόλης, με χαρακτήρα στρατιωτικό και φρουριακή μορφή, όπου ο κάθε επισκέπτης είναι ελεύθερος να ταξιδέψει σε εποχές αλλοτινές.

1. Ξυγγόπουλος, Ανδρέας 1957, Τα μνημεία των Σερβίων, Μ. Μυρ-

τίδου, Αθήνα

Η Βασιλική, ίσως ο καθεδρικός ναός του οικισμού


omikron magazine

Αναπνέεις, περπατάς, τρως, πίνεις, µιλάς,

έχεις κινητό, αυτοκίνητο, µπορεί και σπί-

τι, οι εξετάσεις σου είναι µια χαρά, η δουλειά σου

το ίδιο, η γυναίκα σου, τα παιδιά σου πιθανόν και

ο σκύλος σου υπάρχουν γύρω σου γιατί τα επέλε-

ξες να σου θυµίζουν πως ζεις, πως είσαι ζωντα-

νός πως έκανες κάτι. Θα έχουν όλοι να πουν έναν

καλό λόγο για σένα, θα αφήσεις κάτι πίσω σου

για να σε θυµούνται όλοι. Κάπου εκεί τριγυρνάει

η θεωρητική ευτυχία στην ζωή αυτή.

Βεβαία πάντα υπάρχουν τα προβλήµατα που

σε κάνουν πολλές φορές να ξεχνάς πως έχεις την

θεωρητική ευτυχία, πως είχες και έχεις τα προσό-

ντα για να την έχεις, αλλά προβλήµατα είναι αυτά,

πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν.

Πρόβληµα ήταν και σοβαρό φαντάζοµαι για

τους πρωτόγονους και γεµάτους ένστικτα το ότι

δεν βρήκαν µαµούθ, ελάφι η οτιδήποτε τρώ-

γεται, πρόβληµα είναι και το να µην µπο-

ρείς να πληρώσεις το κινητό σου ή την

κάρτα σου ή ακόµη και το φαγητό σου.

Πιθανόν να µην άλλαξαν και τόσο

πολύ τα πράγµατα από τότε, πάνω

κάτω τα ίδια προβλήµατα. Μια ζωή

στην επιβίωση και τότε και τώρα.

Η επιβίωση κάποια στιγµή µετο-

νοµάστηκε σε ζωή µε οδηγό το

όνειρο, ένα όνειρο για µια καλύ-

τερη επιβίωση.

Μπαίνουµε λοιπόν στην διαδικασία της προ-

σπάθειας για µια καλύτερη ζωή, όλοι µας, ο καθέ-

νας µε τον τρόπο του, άλλος µε τον εύκολο τρόπο,

που πιθανόν η λέξη εύκολο, µπορεί να µετονο-

µαστεί σε έξυπνο, άλλος δυσκολότερα και τέλος

πάντων ο καθένας βρίσκει τον τρόπο του. Κάπως

έτσι φτάνουµε να πούµε πως ζούµε ή ζήσαµε και

δηµιουργούµε ή δηµιουργήσαµε. Έχει µία καλή

βάση αυτό και πάνω κάτω εκεί κινούµαστε

όλοι.

Γιώργος Τσαρτσιανίδης του Χρήστου & της Μαρίας το γένος Ακριτίδη[email protected]

Live it or...Leave it...


omikron magazine

Πιάνουµε τώρα τον οδηγό της ζωής που όπως

είπαµε ή µάλλον είπα, γιατί µπορεί και να δια-

φωνείτε, είναι το όνειρο. Ο καθένας ονειρεύεται,

αν και το σωστό όπως έχει γίνει είναι φαντάζεται,

κάτι γι’ αυτόν και τους γύρω του και µπορεί και

να το καταφέρνει αν και πολλές φόρες απλά το

φαντάζεται.

Τώρα δεν ξέρω γιατί, αλλά όλα τα παραπάνω

που τόση ώρα γράφω µου φαίνονται µίζερα και

νοµίζω πως δεν είναι αυτός ο λόγος που ήρθα-

µε στον κόσµο αυτό, µετά από τόσο µεγάλη µάχη

µε εκατοµµύρια άλλα σπερµατοζωάρια. Γιατί νο-

µίζω πως πίσω από κάθε χαµόγελο που κυκλο-

φορεί, κρύβεται ένα µεγάλο δάκρυ. Γιατί νοµίζω

πως ο καθένας µέσα του κρύβει όσα περισσότερα

µπορεί, γιατί νοµίζω πως κανείς δεν είναι αυτό

που δείχνει, αλλά προσπαθεί να δείξει κάτι άλλο

από αυτό που πραγµατικά είναι, κάτι που απλά

το φαντάζεται αλλά έχει πείσει και τον ίδιο του

τον εαυτό. Αυτό που δεν αντιλαµβάνοµαι από

όλα αυτό το µεγαλείο της ζωής

είναι το γιατί να γίνεται

αυτό.

Το κακό είναι πως αυτό όλο και αυξάνεται, όλο

και περισσότερο κρυφτό ο ένας από τον άλλο και

στο τέλος θα φτάσουµε να κρυβόµαστε από τους

εαυτούς µας, αν δεν το κάνουµε ήδη. Και όταν

αρχίσεις να κρύβεσαι από τον εαυτό σου ψάχνεις

να φύγεις, αλλά από τον εαυτό σου δεν µπορείς

να ξεφύγεις, πάντα µαζί σου ήταν, πιστός σε όλες

σου τις επιθυµίες, δε σου είπε όχι ποτέ, αλλά πα-

ρόλα αυτά θες να ξεφύγεις.

Η αλήθεια είναι κάπου γύρω µας, κοντά µας

αλλά δεν τη βλέπουµε, δεν βλέπουµε πως η ζωή

δεν είναι όλο αυτό. Φυσικά δεν είµαι εγώ αυτός

που θα πει τι είναι ζωή και τι όχι αλλά σίγουρα

µπορώ να λέω τι µε εκφράζει. Νοµίζω πως τα

πάντα τα καθορίζουν οι στιγµές που ζήσαµε, είτε

είναι καλές, είτε είναι κακές.

Μια στιγµή µπορεί να αλλάξει τα πάντα και

κρατάει ελάχιστα σε σχέση µε τον χρόνο που

καταναλώνουµε γύρω µας. Μια στιγµή µπορεί

να αλλάξει την πορεία µας και να φέρει τα πάνω

κάτω ή και τα κάτω πάνω γιατί δεν ξέρω το σωστό

πιο είναι.

Έχουµε µπει σε µία τροχιά µε πλαστές ανά-

γκες και πάντα µε οδηγό την λογική. Μια λογική

που για να ασπαστούµε µας πήρε πολλά χρόνια

εκπαίδευσης και στο τέλος γίναµε και οι ίδιοι

«δάσκαλοι» αυτής της λογικής. Δεν πρέπει να

κυνηγάµε το όνειρο µας, το πραγµατικό όνειρο,

πρέπει να είµαστε πάντα καρφωµένοι σε αυτό

που τόσα χρόνια και µε τόσο κόπο µάθαµε,

να µη πάει χαµένη όλοι αυτή η προσπά-

θεια, να πνίξουµε τα ένστικτά µας που µε

τόση χαρά µας έδωσε η φύση και που

για τόσα χρόνια το ανθρώπινο είδος

είχε για οδηγό.

Η λογική «µας» λέει να µπού-

µε σε µια ζωή που όταν ήµασταν

µικροί ποτέ δεν θα θέλαµε, όµως

µπαίνουµε και µε σηµαία την πρό-

φαση της επιβίωσης καταφέρνου-

Πιάνουµε τώρα τον οδηγό της ζωής που όπως

είπαµε ή µάλλον είπα, γιατί µπορεί και να δια-

φωνείτε, είναι το όνειρο. Ο καθένας ονειρεύεται,

αν και το σωστό όπως έχει γίνει είναι φαντάζεται,

κάτι γι’ αυτόν και τους γύρω του και µπορεί και

να το καταφέρνει αν και πολλές φόρες απλά το

φαντάζεται.

Live it or...Leave it...


omikron magazineµε να κάνουµε την ζωή µας κάτι άλλο, όχι αυτό

που πραγµατικά θέλουµε και το χειρότερο, όχι

αυτό που µπορούµε. Φοβόµαστε να κάνουµε ένα

βήµα που θα µας οδηγήσει στο ταξίδι, το άγνωστο

πάντα ήταν εχθρός, οι σταθερές που δηµιουργή-

σαµε γύρω µας, γιατί έτσι έπρεπε, µας καταδίκα-

σαν σε µια ακινησία, προσδιόρισαν τον χώρο που

µας επιτρέπετε να κινηθούµε.

Και φτάσαµε να δεχόµαστε ότι δε θα δεχόµα-

σταν ποτέ, ότι ακούγαµε µικροί, τότε που είχαµε

ανεπτυγµένα ένστικτα και λέγαµε, εγώ δεν θα το

κάνω ποτέ και όµως όχι µόνο το κάνουµε αλλά

πλέον το διδάσκουµε και στις επόµενες γενιές.

Φυσικά από ένα σηµείο και µετά αυτό δεν έχει

γυρισµό δεν µπορείς να πεις Live it or Leave it,

δεν µπορείς γιατί έχεις «ποτίσει» πλέον από τα

τοξικά γύρω σου και κατάφερες να γίνεις ότι δεν

ήθελες ποτέ και το χειρότερο το απολαµβάνεις και

το έκανες να σου µοιάζει ιδανικό και έτσι ανα-

γκάζεσαι απλά να το ζήσεις γιατί δεν µπορείς να

δεις τίποτε άλλο πέρα από αυτό.

Η ζωή νοµίζω πως δεν ήταν ποτέ ευκολότερη

απ’ ότι είναι στις µέρες µας, όµως έφτασε να θε-

ωρείτε προβληµατική. Γιατί να παιδεύουµε έτσι

τους εαυτούς µας, γιατί µας έκαναν να φοβόµα-

στε και να θέλουµε εγγυήσεις για την υπόλοιπη

ζωή µας για να κάνουµε ένα απλό βήµα, που τις

περισσότερες φορές τόσο πολύ θέλουµε;

Δεν βγαίνει νόηµα για µένα, το µόνο που βγαί-

νει είναι πως όλα αυτά πρέπει απλά να είναι λογι-

κά και αν αυτή είναι η λογική, εγώ θέλω να είµαι

παράλογος, δεν νοµίζω πως θα είναι χειρότερα.

Επιλέγουµε να µη ζήσουµε αυτό που τόσο θέ-

λαµε, επιλέγουµε να αυτοπαραµυθιαστούµε, να

διαλέξουµε το λογικό, που τελικά είναι το τέλειο

λάθος αλλά θα µας προσφέρει µεγάλη αυτοπε-

ποίθηση στις µελλοντικές µας επιλογές. Αφήνου-

µε να περνάνε από µπροστά µας και να χάνονται

όλα αυτά που κάποτε θέλαµε να αρπάξουµε και

να µην αφήσουµε ποτέ. Δε µπορούµε να ονειρευ-

όµαστε γιατί φοβόµαστε το πώς θα ξυπνήσουµε,

φοβόµαστε µη χάσουµε τον «ιδανικό» κόσµο

γύρω µας, την πλαστή ευτυχία που δηµιουργήσα-

µε και είµαστε και χαρούµενοι γι’ αυτό.

Ο καθένας µπορεί να συνεχίσει τον δρόµο του

όπως θεωρεί «λογικό» ή µπορεί να µπει στην

όµορφη λογική του παραλόγου. Νοµίζω πως εί-

ναι τόσο µπροστά στα µάτια µας η αλήθεια αλλά

φοβόµαστε να σηκώσουµε τα βλέφαρά µας και να

τη δούµε. Εάν κάνουµε το «λάθος» και τη δούµε

είναι τόσο όµορφη που θα πρέπει να τη ζήσουµε

και για να τη ζήσουµε χρειάζεται να απαρνηθού-

µε όλο το παρελθόν µας και να δεχτούµε πως κά-

ναµε λάθος στον τρόπο και την πορεία µας.

Είναι δύσκολο και το ξέρουµε γι’ αυτό το απο-

φεύγουµε. Δυστυχώς το παρελθόν καθορίζει και

ρίχνει άγκυρα στο µέλλον µας αν και θα έπρεπε

να µας δίνει φτερά, ευτυχώς όµως που υπάρχουν

οι στιγµές που καθορίζουν το παρόν µας και αγω-

νιούν για το µέλλον µας.

Νοµίζω τελικά πως όλοι µας µπορούµε να το

ζήσουµε όσο αργά και αν είναι, να µην το αφή-

σουµε, να έχουµε τη χαρά ακόµα και να «πληρώ-

σουµε» γι’ αυτό.

Φυσικά οι καλές νεράιδες των παραµυθιών

υπάρχουν πάντα γύρω µας και προσπαθούν να

σηκώσουν τα βλέφαρά µας για να δούµε τις στιγ-

µές που αλλάζουν τη ροή της ζωής µας.

Δεν θυµάµαι πολλά στη ζωή µου από τις λογι-

κές επιλογές µου, ζω όµως µε τις αναµνήσεις από

τις «παράλογες», έντονες, ενστικτώδεις αντιδρά-

σεις και αποδράσεις µου...

ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ. ΒΑΣΙΛΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε.∆ΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ

Ε∆ΡΑ: Κοίλα Κοζάνης Τηλ.: 24610 45666, Fax: 24610 45669

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: 13ης Οκτωβρίου 37, Τηλ.: 24620 22 222

www.vnikolaou.gr - [email protected]

Μία φορά δεν κάναµε

σωστά

την δουλειά µας

και αυτό...

για να µη χαλάσουµε

το παραµύθι!

αφήστε τους... λύκους

να ανησυχούν.

«Γιατρέ μου δεν αντέχω. Η κοιλιά μου κοντεύει να σκάσει από το πρήξιμο».

«Τι ήθελα και βγήκα για φαγητό. Το έντερο με πέθανε στον πόνο».

«Γιατρέ εδώ και 20 μέρες μετά το τρακάρισμα που είχα δεν μπορώ να αεριστώ εύκολα, με πειράζουν όλα τα

φαγητά. Τι έχω;»

«Τι είναι το ευερέθιστο έντερο;»

Μερικάαπόταβασανιστικάερωτήματακαιενοχλήματαπουαπασχο-

λούνπολλούςανθρώπουςτηςσημερινήςπραγματικότητας.

τοΣύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ)αποτελείτησυχνότερηπά-

θησητουγαστρεντερικούσωλήνα.είναιγνωστότεροστηνκοινήγνώμημε

τηνονομασία«σπαστική κολίτιδα ή σπαστικό έντερο» χωρίςόμως να

είναιιατρικάακριβήςοορισμόςαυτός.Πρόκειταιγιαμιαλειτουργικήκαθαρά

διαταραχή,ηοποίαανκαιδημιουργείχρόνιακαιβασανιστικάενοχλήματα

δενπρέπειναπροκαλείφόβοκαιπανικό.

Συμπτώματα εμφανίζει περίπου το 15% του πληθυσμού. το ποσοστό

μπορείναείναιμεγαλύτεροστιςκοινωνίεςμετονδυτικότρόποζωής.υπάρ-

χειμιατάσηναείναισυχνότεροστιςγυναίκες(σχεδόνδιπλάσιο).

Σχετικάμετηναιτιολογίατουυπάρχουνδιάφορεςυποθέσεις.Παλαιότε-

ραυπήρχεηαντίληψηότιτοΣεεαποτελείεντερικήεκδήλωσηψυχιατρικών

παθήσεων («υστερικέςήυποχονδριακές»καταστάσεις).Σήμεραθεωρείται

ότιευθύνονταιδιάφοροιμηχανισμοίπουαφορούνκαθαράτοντρόπομετονοποίολειτουργείοεντερικόςσω-

λήνας.Γιαπαράδειγμαμπορείτοέντεροναέχειαυξημένηευαισθησίαήαντιδραστικότητα,ναεμφανίζειτροφικές

αλλεργίεςήναυπάρχειιστορικόμεύπαρξηαυξημένουstress.

ΒασικόενόχληματουΣεεοκοιλιακόςπόνος.Μπορείναεμφανίζεταιοπουδήποτε.ΟΜωΣέχειχαρακτηριστι-

κήεντόπισηγιατοκάθεάτομοξεχωριστά.τιςπερισσότερεςφορέςεμφανίζεταιγιαπρώτηφοράαπότηνεφηβεία

(σπάνιαέχουμεεμφάνισημετάτηνηλικίατων50ετών).Προκαλείται,χειροτερεύεικαικαλυτερεύειαπόδιάφορες

καταστάσεις,οιοποίεςείναιΣταθεΡεΣΓιαΚαθεανθΡωΠΟ.δηλαδήξέρειαυτόςπουπάσχειαπότοΣεεότι

κάποιεςτροφέςήσυνθήκεςθατουπροκαλέσουνπόνοστηνκοιλιά.Άλλασυμπτώματαείναιελαφρέςδιαρροϊκές

κενώσεις,μετάτοφαγητόσυνήθως,πουσταματούνκαιτονπόνοπολλέςφορές.Μάλισταμπορείναεναλλάσσο-

νταιμεπεριόδουςδυσκοιλιότητας.Οασθενήςμπορείνααναφέρειέντοναφουσκώματα(μετεωρισμός),αποβολή

δυσοσμωναερίωνήναέχειευαισθησίαότανογιατρόςεξετάζειτηνκοιλιά.Έναάλλοχαρακτηριστικόείναιόταν

οασθενήςτελειώνειτηναφόδευσηέχειτηναίσθησηότιθέλεικαιάλλο(αίσθημαατελούςκένωσης).Κατάτην

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥΠΕΛΤΕΚΗΣ Γ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ


Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου - Πελτέκης Λεωνίδας

διάρκειατουύπνουσπάνιαέχουμεσυμπτώματαμεαποτέλεσμαναμηνδια-

ταράσσεταισυχνά.τέλος,υπάρχειέξαρσητωνσυμπτωμάτωνσεπεριόδους

παρατεινόμενουstress.

Τι πρέπει άραγε να κάνει κάποιος όταν υποψιαστεί το ΣΕΕ; Κατάπρώτολόγοβέβαιαδενπρέπειναπανικοβληθεί.εάνοιενοχλήσεις

γίνουνκαθημερινέςκαιμηανεκτέςτότεμιαπρώτηεπίσκεψηστονοικογενει-

ακότουιατρό(ΓενικόιατρόήειδικόΠαθολόγο)κατάδεύτερολόγοθατον

βοηθήσεισημαντικά.ανάλογαμετοτισυμπεράσματαθαβγάλειογιατρόςθα

χρειαστούναπλέςαιματολογικέςκαιακτινολογικέςεξετάσεις.υπάρχειόμως

περίπτωσηναχρειαστείκαιηεκτίμησηκαιαπόειδικόΓαστρεντερολόγο.Ο

τελευταίοςθακρίνειεάνχρειαστείκαιενδοσκοπικόςέλεγχος(κολονοσκόπη-

ση-γαστροσκόπηση)ήειδικέςεξετάσειςκοπράνων.

Υπάρχει θεραπεία για το ΣΕΕ;ανάλογαμεταευρήματατηςκλινικήςεκτίμησηςκαιτωνεργαστηριακώνεξετάσεωνμπορούμεναανακουφί-

σουμετουςασθενείςσεμεγάλοβαθμό.θεμέλιοςλίθοςστηναντιμετώπισηείναιηκατανόηση,ηεμπιστοσύνηκαι

ησυνεργασίαμεταξύασθενούςκαιιατρού.θαχρειαστείχρόνοςγιατοναποτελεσματικόέλεγχοτηςκατάστασης.

Ηδιατροφήείναιτοπρώτοθέμαπουθαασχοληθείογιατρόςκαιείναιεξίσουυπεύθυνοςκαιοασθενής.

είναιαπαραίτητηηπαρατηρητικότητατουασθενήστιςτροφέςκαιτιςκαταστάσειςπουπροκαλούντηνέξαρση

τωνενοχλήσεων.αφούαποκλειστεί(μετηνπραγματοποίησητωνεξετάσεων)ηπερίπτωσηο

ασθενήςναπάσχειαπότροφικέςαλλεργίες(δυσανεξία)τότεμπορείνατρώειελεύθερα

τροφέςυγιεινάμαγειρεμένες,πουδεντονενοχλούν,σελογικέςποσότητεςκαιπάνταμε

τηνύπαρξηάφθονωνφυτικώνινών.

φάρμακα,πουχρησιμοποιούνταιγιατοΣεευπάρχουνπολλώνκατηγοριών.Μερικές

απόαυτέςείναιτασπασμολυτικά,τααντιδιαρροϊκά,ταενάντιαστηδυσκοιλιότητα,όπως

καιορισμένααγχολυτικάκαιαντικαταθλιπτικά.Βέβαιαμόνοογιατρόςθααποφα-

σίσειεάνείναιαπαραίτητηηχρήσηκαιποιαςκατηγορίαςτους.Ηπολυφαρ-

μακία μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που

μπορείναλύσει.

Άφησαγιατοτέλοςτοσημαντικότεροπράγμαπουπρέπεινακάνει

αυτόςπουταλαιπωρείταιαπόκαταστάσειςόπωςτοΣεε.ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ

ΖΩΗΣ.Όσοχρόνωνκαιανείναι,ότιεπάγγελμακαιανκάνει,ότιπρο-

βλήματα και αν αντιμετωπίζει αυτό που πρέπει να καταλάβει είναι ότι

όσοπερισσότεροπροσπαθήσειναισορροπήσειτηζωήτουμεκέντρο

τονίδιοτουτονεαυτόκαιτηνπροσωπική-οικογενειακήζωήτου,τόσο

περισσότεροκαταστάσειςόπωςτοΣεεθακαταλάβουντηναληθινήτους

θέση,δηλαδήαπλά,παροδικάενοχλήματαπουδενδιαταράσσουντηνψυχικήκαι

σωματικήγαλήνηκαιισορροπία.

Είναι απαραίτητη

η παρατηρητικότητα

του ασθενή

στις τροφές

και τις καταστάσεις

που προκαλούν

την έξαρση

των ενοχλήσεων.


Ε ίναιγνωστόακόμακαιστουςέχοντεςμικρήσχέ-

ση με το χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,

ότισήμερακάθεελληνικήπεριφέρειαδιαθέτειπερισ-

σότερααπόένατριτοβάθμιαιδρύματα.τομεγαλύτερο

άλλωστεμέροςτωνυποψηφίωνφοιτητών,βρίσκειπλέ-

ον μια θέσηστην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώόσοι

επιλέγουν το δρόμο της φοιτητικής μετανάστευσης,

σύμφωνα με τα στοιχεία, το κάνουν διότι επιθυμούν

ναακολουθήσουντιςσχολέςμεγάληςζήτησης,όπως

συνηθίζονται νααποκαλούνταιοι πολυτεχνικές καιοι

ιατρικέςσχολές.

Σεότιαφοράστηνεσωτερικήφοιτητικήμετανάστευ-

σηείναιπερισσότεροαπόπροφανέςότικερδισμένηδε

β γ α ί -

νει η απομακρυσμένη ελληνική περιφέρεια. τα α.ε.ι.,

αλλάπολύπερισσότεροτατ.ε.ι.βιώνουνκάθεχρονιά

τιςσυνέπειεςαυτούτουμεταναστευτικούφαινομένου.

ιδιαιτέρως,σεμιασυγκυρίαπουταπανεπιστήμιααντι-

μετωπίζουνμιασειράαπόμεγάλακαικρίσιμαπροβλή-

ματαδεν είναι εύκολο ναμιλάει κανείς και ναβλέπει

μεαισιοδοξίατομέλλοντωνπεριφερειακώντμημάτων.

ακόμηδεπερισσότεροείναιδύσκολοναμιλάγιαεπί-

τευξητωνστόχωντηςενδοπεριφερειακήςαποκέντρω-

σηςτωνπανεπιστήμιων,τηστιγμήπουστηνπραγματι-

κότηταδενέχειεπιτευχθείακόμαηαποκέντρωσησε

επίπεδοχώρας.

Όλαταπαραπάνωαπαιτούνσταδιακήμετάβασησε

ένακαθεστώςαποκέντρωσηςκαιόχιγρήγορεςαποφά-

σεις,οιοποίεςθαμπορούσανναθέσουνσεκίνδυνο

ακόμακαιτηνίδιατηνισορροπίατωνπανε-

πιστημιακών δομών.Η λογική του πανεπι-

στημίουφαστ-φουντμελίγοαπ’όλα,μόνο

κακόμπορείνακάνεισεέναπανεπιστήμιο

τόσοταλαιπωρημένο.

Παρόλααυτά,μέσασεαυτότομάλλον

δυσοίωνο τοπίο, τρία νέα τμήματα«ξεφύ-

τρωσαν»στοτ.ε.ι.δυτικήςΜακεδονίας,τα

οποίαείναιενταγμέναστομηχανογραφικό

δελτίοκαιθαλειτουργήσουναπότηνεπό-

μενηακαδημαϊκήχρονιά.Πρόκειται για τα

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα,

μεγάλα προβλήματαΤης Ιωάννας Κωσταρέλλα✳


Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα

τμήματα επιχειρησιακής πληροφορικής, διαχείρισης

εφοδιαστικήςαλυσίδας(logistics)καιμαιευτικής.

από πλευράς ποσοτικής, το τ.ε.ι. φαίνεται κερδι-

σμένο,αφούαισίωςθαφτάσειτα18τμήματασετέσ-

σεραπαραρτήματα,μεπροοπτικήτα19τμήματαπολύ

σύντομα.απόποιοτικής,όμως,άποψηςτίθενταιπολλά

ζητήματα.

Πρώτο και καλύτερο το ζήτημα των πλασματικών

αριθμών, καθότι οι μαθηματικές αλχημείες το μόνο

πουμπορούννακάνουν,είναιναεξασφαλίσουνλίγο

ακόμαχρόνοζωήςσεκάποιασχεδόν«ετοιμοθάνατα»

τμήματα,όπωςγιαπαράδειγμααυτάτουπαραρτήμα-

τοςτηςφλώρινας.Μετοζόριφοιτητέςδενέρχονται,

αλλάούτεκαιθέλουντέτοιουςφοιτητέςταπεριφερει-

ακάτμήματα.Οιμαγικέςαριθμητικέςεικόνεςδενανε-

βάζουν,δυστυχώς,τοεπίπεδοσπουδών,σπουδαστών

καιεκπαιδευτικών.τομόνοπουκάνουνείναιναπαρα-

τείνουνμιααδιέξοδηκατάσταση.

Σεαυτήτηναδιέξοδηκατάστασηέρχεταιναπρο-

στεθείκαιτοπρόβληματωνυποδομών.Πουθαστε-

γαστεί, άραγε, το νεοσύστατο τμήμα μαιευτικής στην

Πτολεμαΐδα;Πουθαγίνονταιταεργαστήριακαιπουτα

θεωρητικάμαθήματα;Πιθανότατασεχώρουςπουθα

υποδείξεικαιθαπαραχωρήσειητοπικήαυτοδιοίκηση

καιτοΜποδοσάκειονοσοκομείο,ώστεπροσωρινάνα

καλυφθούνκάποιεςανάγκες.τιθαγίνει,όμως,μακρυ-

πρόθεσμα;υπάρχειλόγοςκατασκευήςκτιριακώνεγκα-

ταστάσεωνήμήπωςότανέρθειαυτήηστιγμήδενθα

υπάρχειλόγος,γιατίδενθαυπάρχουνπλέονφοιτητές

καιθαέχουμεξανάτηνοδυνηρήεμπειρίατωνκτιρίων

«φαντασμάτων»;

Σεόλααυτάπλάιστέκεταικαιτοθέματηςέρευνας.

είναικοινήπαραδοχήότιοβασικόςρόλοςτωνεκπαι-

δευτικώνιδρυμάτωνείναινακάνουνέρευνα,παράλλη-

λαμετοναπαρέχουνγνώση.Ητακτική,όμως,τωνδιά-

σπαρτωντμημάτων,πουακολουθείται,προκειμένουνα

εξυπηρετηθούνμικρόνοεςτοπικέςπολιτικές,μόνοτην

έρευναδενβοηθά.Μεδεδομένη,μάλιστα,τηναπουσία

ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και πλήρως εξοπλισμένων

εργαστηρίων,αυτόπουαναπαράγεταιείναιηίδιαστρε-

βλήαντίληψηγιατηλειτουργίακαιτηνπροοπτικήτων

τμημάτωντριτοβάθμιαςεκπαίδευσης.Οιυποτιθέμενες

δεξαμενές σκέψεις έχουν μετατραπεί σε άδειες από

ιδέες,έρευνακαιγνώσειςαίθουσεςδιδασκαλίας.

απαιτούνται,λοιπόν,ριζικέςαλλαγέςστηναντίληψη

κυρίωςπουέχουμεπερίταεκπαιδευτικά.Μεεπαρχι-

ώτικεςαντιλήψειςκαιμικρόνοεςλογικέςδενχτίζονται

πανεπιστήμια, πολύπερισσότεροδεμε τηφιλοδοξία

νααποτελέσουνπυρήνεςέρευνας.αντίθεταδημιουρ-

γούνταιεπιπλέονπροβλήματαστηνήδηδύσκοληκα-

τάσταση. Μια κατάσταση που επιβαρύνεται από την

ανησυχητικήανορεξίατουσυνόλουσχεδόντωνμελών

τωνεκπαιδευτικώνκοινοτήτωνγιακάτικαλύτερο,αλλά

καιτηναδυναμίατωντοπικώνκοινωνιώνναταδουνως

κάτιπαραπάνω.

tόσαχρόνιαηελληνικήπεριφέρειαχτίζει τομέλ-

λοντηςπάνωσταθεμέλιατηςεκπαιδευτικήςανάπτυ-

ξης.Όπουεκπαιδευτικήανάπτυξηεστίηεπένδυσηστα

οφέληπουθαπροκύψουναπό τηδημιουργία και τη

λειτουργία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για

τηνοικοδέσποιναπόληκαιτιςγύρωπεριοχές.τουτέ-

στιννεόδμητεςοικοδομέςμεγκαρσονιέρεςπροςενοι-

κίασησεφοιτητέςσευψηλότατεςπολλέςφορέςτιμές,

καινούργιαμπαράκια,κλαμπάκιακαιόλατασυναφήγια

τιςανάγκεςψυχαγωγίαςτωνφοιτητών,αλλάκαιπιτσα-

ρίεςκαιωνουκέστιναριθμόςφαστφουντάδικα.

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα,

μεγάλα προβλήματα

...αφενός μεν ένα πανεπιστήμιο

δεν μπορεί να αποτελεί τη μια

και μόνη αναπτυξιακή λύση,

αφετέρου δε, δεν μπορεί να

λειτουργεί χωρίς κόπο.


Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα

αυτό,όμως,πουδελάβαμεστασοβαράυπόψημέ-

χρι τώρα είναιότι αφενόςμεν έναπανεπιστήμιοδεν

μπορείνααποτελείτημιακαιμόνηαναπτυξιακήλύση,

αφετέρου δε, δεν μπορεί να λειτουργεί χωρίς κόπο.

Ουσιαστικάδηλαδήτηνεκτίμησηκαιτηθέσητουκάθε

ίδρυμα θα πρέπει να την κατακτά κάθε μέρα. Πως;

Όντας ορατό και ξεκάθαρα διακριτό σε επιστημονι-

κόεπίπεδο.Έτσιώστεναθέλουνναδουλέψουνεκεί

σοβαροίεπιστήμονεςκαιναθέλουνναέρθουνκαλοί

φοιτητές.αλλιώςκαταντάειαποθήκησαβούρας,από-

μαχωντηςεπιστήμηςκαιαπαίδευτωνφοιτητών.

Κακάταψέματα.δεγίνεταιαναπτυξιακήπολιτικήμε

τονα«φυτεύονται»δεξιάκαιαριστεράεκπαιδευτικές

υποδομές διαφόρων επιπέδων. Μπορεί βραχυπρό-

θεσμακαιγιατιςεπικοινωνιακέςανάγκεςτουτοπικού

πολιτικού προσωπικού να ωφελούν οι ανακοινώσεις

νέων τμημάτων και τα επαρχιώτικης λογικής εγκαίνια,

σταοποίαόλοιθαφωτογραφηθούνκραδαίνονταςτο

ψαλίδι,βλάπτουν,όμως,σοβαράτοεπίπεδοτηςπαρε-

χόμενηςεκπαίδευσης.

Όσο,λοιπόν,κιανμαςπονάειηαλήθεια,καλόείναι

νατηναποδεχτούμε.Γιατοκαλόμας.

✳Η Ιωάννα Κωσταρέλλα είναι δημοσιογράφος-

επικοινωνιολόγος, επιστημονική συνεργάτιδα του

τμήματοςδημοσίωνΣχέσεωνκαιεπικοινωνίαςτου

τειδυτικήςΜακεδονίας.

...Δε γίνεται αναπτυξιακή πολιτική

με το να «φυτεύονται» δεξιά

και αριστερά εκπαιδευτικές

υποδομές διαφόρων επιπέδων...


• Ένα τετράγωνο κομμάτι χαρτί δεν μπορεί να

διπλωθείστομισόπερισσότερεςαπό7φορές.

• Σεμια έρημο, ένας αντικατοπτρισμόςπροκα-

λείται όταν ο αέρας κοντά στο έδαφος είναι

καυτότεροςαπότοναέρα.

• Περισσότεροιαπό100εκατομμύριαάνθρωποι

έχουνάδειεςκυνηγιού.

• ΟιπρώτοισύγχρονοιΟλυμπιακοίαγώνεςδι-

οργανώθηκανστηναθήνα1896.υπήρξαν311

άντρεςαλλάκαμίαγυναίκα.

• Μιαμπάλαποδοσφαίρουαποτελείταιαπό32

κομμάτιαδέρματος,καιέχει642ραφές.

• τογκολφείναιτομόνοάθλημαπουέχειπαι-

χτείστοφεγγάρι.

• τα περισσότερα τηλεφωνήματα γίνονται την

ημέρατηςμητέραςστιςΗ.Π.α.

• το1870υπήρχανπερισσότεροι ιρλανδοίστο

Λονδίνοπαράστοδουβλίνο.

• Οιπιθανότητεςατυχήματοςαπόκεραυνόείναι

1προς600.000.

• το27%τωντροφίμωνστιςανεπτυγμένεςχώ-

ρεςκαταλήγουνστασκουπίδια.

Γνωρίζε-τε ότι...Γνωρίζετε ότι...

• ΣτιςΗΠα,περίπου280εκατομμύριογαλοπού-

λεςπωλούνταιγιατονεορτασμότηςημέρας

τωνευχαριστιών.

• Ομισόςπληθυσμόςτηςγηςείναικάτωαπό25

ετών.

• Κατάμέσονόροστηδύση,οιάνθρωποιμετα-

κομίζουνκάθε7χρόνια.

• τοαμερικανικόταχυδρομείοχειρίζεταιτο43%

του παγκόσμιου ταχυδρομείου. Ο κοντινότε-

ροςανταγωνιστήςτουείναιιαπωνίαμε6%.

• το παγκόσμιο μέσο σχολικό έτος είναι 200

ημέρεςτοχρόνο.ΣτιςΗΠα,είναι180ημέρες

στη Σουηδία 170 ημέρες, στην ιαπωνία είναι

243ημέρες.

• Οι φωτεινοί σηματοδότες χρησιμοποιήθηκαν

πριντηνεμφάνισητουαυτοκινήτου.

• ταηλεκτρικάαυτοκίνηταεισήχθησαντο1896

καιμέχριτοτέλοςτουαιώνασχεδόν50%των

αυτοκινήτωνπαγκοσμίωςήτανηλεκτρικά.

• Περισσότεροιαπό60εκατομμύριαάνθρωποι

επισκέπτονταιετησίωςτηΓαλλία.

Φ ανταστείτε τώρα! Ένας μικροβιοτέχνης στις

αρχές της δεκαετίας του ’70 αποφασίζει να

επενδύσει ένα μικρό κεφάλαιο, αγοράζοντας κάποια

μηχανήματα, νοικιάζοντας ένα μικρό εργαστήριο και

προσλαμβάνοντας λιγοστούς εργαζόμενους. Ο μι-

κροβιοτέχνηςθέλεινααρχίσειναπαράγειμπισκότατα

οποίαθαπωλούνταισταsupermarketsκαισταπερί-

πτερα.Έωςεδώέχουμεμιααξιέπαινηεπιχειρηματική

προσπάθεια ενός μικρομεσαίου επιχειρηματία, που

όπως έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να τον

ονομάζουμεείναιη«ραχοκοκαλιά»τηςελληνικήςοι-

κονομίας.

τοπροϊόνλοιπόναυτούτουαξιέπαινουβιοπαλαι-

στήπουεργάζεταιγιατηνεπιτυχίατηςεπιχείρησήςτου

και τη διασφάλιση της εργασίας των υπαλλήλων του,

πηγαίνει πολύ καλά έως τις αρχές τηςδεκαετίας του

’80όπουεμφανίζονταιταπρώτασύννεφα.Οανταγω-

νισμόςέχειενταθείκαιπαρότιοίδιοςείχεόλητηδε-

καετίατου’70πρόσβασησεφτηνόχρήμακαιεξασφα-

λισμένεςκλειστέςαγορές,όπουμόνοαυτόςκαιάλλοι

συμπατριώτες τουμπορούσαν να πωλούν το προϊόν

τους,τώρακαιάλλοιεπιχειρηματίεςαπόάλλεςχώρες

έχουν τη δυνατότητα να πωλούν στη δική του, έως

πρότινος αποκλειστική, αγορά το προϊόν τους. αυτό

συνέβηδιότιηχώρατουαντάλλαζεόλητηνπροηγού-

μενηδεκαετίαβιομηχανικάκαιάλλαπροϊόνταμεάλλες

φτωχότερεςχώρεςκαιαπαιτούσεταδικάτηςπροϊόντα

ναμηνυπόκεινταισεδασμούςπουκαθιστούναπαγο-

ρευτική τηναγοράτουςστιςντόπιεςαγορές.επίσης,

οι αρχές της χώρας του έχουνσυνειδητοποιήσει ότι

ο ανταγωνισμός από άλλες αγορές θα βελτιώσει και

τηντιμήκαιτηνποιότητατωνπωλούμενωνπροςτους

καταναλωτέςπροϊόντων.

Όμως, διάφορα προβλήματα εμφανίζονται προς

αυτήν τηνπορεία.Οιαρχές τηςχώρας τουμικροβι-

οτέχνηδενεπιθυμούννατοναφήσουνέτσιαπότομα

έκθετο στον ανταγωνισμό, αλλά να τον βοηθήσουν

μέσω επιδοτήσεων και φτηνών δανείων να βελτιώσει

ποιοτικάτοπροϊόντουκαιτηνπαραγωγικήαπόδοση

τηςεπιχείρησηςτου.Έτσι,αυτότοφτηνόχρήμακαιοι

επιδοτήσειςπουπληρώνειοφτωχόςφορολογούμενος

τηςχώραςτου(όπωςγιαπαράδειγμα,έναςεργαζόμε-

νοςστοταμείομιαςτράπεζας)θαπιάσουντόπο,κα-

θώςομικροβιοτέχνης,ηραχοκοκαλιάτηςοικονομίας,

θαβελτιώσει τοπροϊόν του,πουείναι καλόγια τους

καταναλωτές, θα αυξήσει την παραγωγή του με νέα

μηχανήματα,πουείναικαλόγιατηνοικονομίακαιθα

διατηρήσειτιςθέσειςεργασίας,πουείναικαλόγιατην

κοινωνίακαιτηνοικονομίαευρύτερα.

αυτήηπολιτικήτηςχώραςτουσυνεχίζεταιγιαδυο

καιπλέονδεκαετίες,μεόλεςτιςκυβερνήσεις,όνταςπε-

πεισμένοιόλοιοιπολιτικοί,ακόμακαιαυτοίτηςευρω-

Όλα τα Κουτιά

Όλα τα Λεφτά

Όλα τα Κουτιά

Όλα τα ΛεφτάBασίλης Μαγκλάρας:

Πολιτικός Επιστήμων, Διδάσκων στο ΕΑΠ


Όλα τα Κουτιά Όλα τα Λεφτά

παϊκήςΈνωσης,ότιταλεφτάπιάνουντόπο,ηκοινωνία

διατηρείτησυνοχήτηςκαιηοικονομίαπροοδεύει.Άλ-

λωστε,τιείναιοιεπιδοτήσειςμπροστάστηνοικονομική

μεγέθυνση.Μιαδιαφορετική,έμμεσηεπενδυτικήπολι-

τικήπουέχειωςστόχοτηναπαραίτητηπροσαρμογή

τηςοικονομίαςστιςπαγκόσμιεςαλλαγές.επιπλέον, τι

ανάλγητοθαήταν εκμέρουςμιαςολόκληρηςκοινω-

νίαςνααφήνειμεγάλεςκοινωνικέςομάδεςστοέλεος

τουανταγωνισμού.

ωστόσο, στις δύο δεκαετίες που εφαρμόστηκε

αυτή η πολιτική κάτι απίστευτο συνέβη που δεν είχε

προβλεφτείαπόκαμίακυβέρνηση.Οιμικροβιοτέχνες

τσέπωνανταλεφτάκαιαντίναπροβαίνουνσεεπενδύ-

σειςκαιαλλαγέςστοντρόποπαραγωγής,εθίστηκανσε

έναείδοςεξασφαλισμένουκαιξέγνοιαστουεισοδήμα-

τος.αυτόείχεωςαποτέλεσμαηπαραγωγικήτουςδυ-

νατότηταναπαραμείνειεξαιρετικάχαμηλή,τοπροϊόν

τουςκακόκαιακριβό.Οικαταναλωτές,όπωςκαιοιίδιοι

ωςκαταναλωτέςάλλωνπροϊόντωνδενεπιθυμούσαννα

αγοράσουνταδικάτουςπροϊόντα,καθώςταεισαγόμε-

ναήτανφτηνότερακαικαλύτερα.Άλλωστε,οιγεύσεις

τωνμπισκότωντουςήτανπαρωχημένες.αίφνης,ηκυ-

βέρνηση διαπιστώνει ότι πολύ σύντομα η ευρωπαϊκή

Ένωση θα απαγορεύσει τις επιδοτήσεις προς αυτές

τις κοινωνικές ομάδες και η κατάκοπη οικονομία της

χώραςδενμπορείναστηρίζειάλλο,ειςβάροςτωνάλ-

λωνκοινωνικώνομάδων,τοξέγνοιαστο

εισόδημα μιας αντιπαραγωγικής

κοινωνικήςομάδας.

αυτόόμωςδεν είναιανε-

χτό από τους μικροβιοτέχνες μπι-

σκότωνπουβρίσκονταιπλέονσεαδιέξοδο.Έχουνμια

επιχείρηση που παράγει ακριβά και κακής ποιότητας

μπισκότα,πουοιάλλοιδενεπιθυμούννααγοράσουν

καιοιίδιοικινδυνεύουνναχάσουντηδουλειάτουςκαι

ναμείνουνπλέονστοδρόμοήόσοιαπόαυτούςμπο-

ρούν,νακατέβουνστηνπρωτεύουσαναεργαστούνγια

ένα ελάχιστο εισόδημασε κάποια τράπεζα,μεαπλή-

ρωτηυπερωρίακαινατροφοδοτούνμέσωτωνδικών

τουςπλέονφόρωνάλλεςκοινωνικέςομάδεςπουβρί-

σκονται σε οικονομικό κίνδυνο.αυτόόμωςδεν είναι

ανεχτόαπότουςμικροβιοτέχνες.Μετάαπότόσαχρό-

νιααποτυχίαςστηδιαχείρισητωνεπιδοτήσεωνκαιτων

φτηνών δανείων (δανεικών και αγύριστων), μόνο μια

λύσηέχουν.τοναγώνα!Έτσι,κατεβαίνουνστιςεθνικές

οδούς,διακόπτουνμεταφορτηγάτουςτηνκυκλοφο-

ρίακαιαναρτούντεράστιοπανόμετααιτήματάτους:

«ΌλαταΚουτιά,ΌλαταΛεφτά».

Οι μικροβιοτέχνες τσέπωναν τα λεφτά και αντί να προβαίνουν

σε επενδύσεις και αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, εθίστηκαν σε ένα είδος εξασφαλισμένου και

ξέγνοιαστου εισοδήματος...

Μαγκλάρας Βασίλης

διδάκτωρΠολιτικώνεπιστημ

ών,

Πανεπιστημίουαθηνών

www.MaGLaraS.com


Ηομορφιά και η ασχήμια είναι φαινομενικά δύοέννοιεςαλληλένδετες.Συνηθίζουμε,μάλιστα,να

θεωρούμετηνασχήμιαωςτοαντίθετοτηςομορφιάς,

σε σημείο που αρκεί να προσδιορίσουμε τη μία για

να κατανοήσουμε την άλλη. ωστόσο, στο πέρασμα

τωναιώνων,οιδιαφορετικές εκφάνσεις τουάσχημου

είναιπιοπλούσιες καιαπρόβλεπτεςαπ’ό,τισυνήθως

πιστεύουμε. τόσο τα κείμενα όσο και οι εκπληκτικές

εικονογραφήσεις αυτού του βιβλίου μάς οδηγούν σ’

ένασυναρπαστικόταξίδιπερίπουτριώνχιλιάδωνχρό-

νων,ανάμεσασεεφιάλτες,συλλογικέςφοβίεςκαιέρω-

τες, όπου το αποκρουστικό συμβαδίζει συχνά με το

συγκινητικό και το πονόψυχο, όπου η απόρριψη της

δυσμορφίαςσυνοδεύεταιαπότηγοητείαπουγεννάη

παραβίασηκάθεκλασικούκανόναομορφιάς.

Οαναγνώστηςπουθαδιαβάσειτοβιβλίοαυτόθα

αναφωνήσει σίγουρα: «Πόσο όμορφη είναι η ασχή-

μια!».

TA ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ

ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑΣ

Γιατίτο95%τωναμερικανώνείναιθρησκευόμενοι,

ενώστηνευρώπησυμβαίνειτοαντίθετο;Ποιοςορό-

λος τηςθρησκείαςστηνπολιτική τουΛευκούΟίκου;

Ο αμερικανός Πρόεδρος είναι «τρελός» ή εμείς οι

ευρωπαίοιδεναντιλαμβανόμαστετηναμερικανικήιδι-

αιτερότητα;

τιείναιηcivilreligion;Σετισυνίσταταιηιδιοπροσω-

πίατουαμερικανούανθρώπουκαιοαμερικανικόςατο-

μικισμός;τιενώνειτη«βαθιά»καιτην«άλλη»αμερική;

ΓιατίηaριστεράδεναναπτύχθηκεποτέστιςΗΠακατά

το ανάλογο της ευρώπης; Ποιοι και γιατί φοβούνται

την αλλοίωση της αμερικανικής ταυτότητας λόγω της

αύξησηςτων ισπανόφωνωνμεταναστών;Πώςαντιμε-

τωπίστηκαντασυνεχήμεταναστευτικάκύματακαιποιες

πολιτικέςυπέθαλψαντους«εμφυλίουςτωνκάτω»;Γιατί

οιΗΠαεπέστρεψανστο1920,ενώοιαριστεροίνο-

σταλγούντο1960;

τι είναι ο «πραγματισμός» και γιατί μια ορισμένη

aριστεράτονεπικαλείταισήμερα;Γιατίηανατροπήτης

«κακήςεικόνας»τωνΗΠαστονκόσμο(αντιαμερικανι-

σμός)έχεικαταστείκεντρικόστοιχείοτηςαμερικανικής

εξωτερικής πολιτικής τόσο τωνρεπουμπλικάνωνόσο

καιτωνδημοκρατικών;

αυτάείναιτακεντρικάερωτήματασταοποίααπα-

ντάτοHomoamericanus,έναβιβλίοπουαναλύεισε

βάθος τη διαδικασία διαμόρφωσης της αμερικανικής

σκέψηςστηνολότητάτης,παρουσιάζονταςδιεξοδικά

ταχαρακτηριστικάτηςαμερικανικήςιδιαιτερότητας.

«ιστορίατηςασχήμιας»Ουμπέρτο ΈκοΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Δήμητρα Δότση, Ανταίος Χρυσοστομίδης

«HoMoaMeriCaNUS»Παπασωτηρίου ΓιώργοςΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Omikron MagazineΑριστοτέλους 29 - Κοζάνη, Τηλ./Fax: 24610 37711

www.omikron.tv - [email protected]

Η παράδοση γίνεται µε την ACS Courier

Ετήσια Συνδροµή για το Νοµό Κοζάνης11 Τεύχη, €55,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια Συνδροµή για την υπόλοιπη Ελλάδα11 Τεύχη, €65,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια ΣυνδροµήΔήµων - Οργανισµών - Τραπεζών11 Τεύχη, €120,00

Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ!στο Μηνιαίο Περιοδικόστο Μηνιαίο Περιοδικόστο Μηνιαίο Περιοδικόστο Μηνιαίο Περιοδικόστο Μηνιαίο Περιοδικόστο Μηνιαίο Περιοδικό

της Δυτικής Μακεδονίαςτης Δυτικής Μακεδονίαςτης Δυτικής Μακεδονίας

Εξουσιοδοτηµένος συνεργάτης για Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά:

Λ. Α. Παπανδρέου 17, Tηλ./Fax: 24610 30001e-mail: [email protected]

Σύντοµα OnLine στο www.e-resolution.gr

Το RICOH MP2500LN αποτελεί ένα ψηφιακό φωτοαντιγραφικό και

εκτυπωτή/σαρωτή υψηλής ταχύτητας και παραγωγικότητας, που συνδυάζει

την οικονοµική λειτουργία και την άριστη ποιότητα κατασκευής Ricoh.

Είναι κατασκευασµένο σύµφωνα µε τα διεθνή στάνταρ και φέρει τη

σήµανση CE.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ:Ταχύτητα Φωτοαντιγραφής: 25σελίδες το λεπτό (Α4),

Χρόνος προθέρµανσης: µικρότερος από 15 δευτερόλεπτα,

Χρόνος 1ου Αντιγράφου: µικρότερος από 6 δευτερόλεπτα,

Μέγεθος Πρωτοτύπου/Αντιγράφου: Α6-Α3, Βάρος χαρτιού: 52–157g/

m², Τροφοδοσία Χαρτιού: Στάνταρ 2x500 φύλλα & bypass 100 φύλλων, max.

2.100 φύλλα, Αυτόµατη ∆ιπλή Όψη: Στάνταρ, Αυτόµατος Τροφοδότη

Πρωτ.: προαιρετικός ARDF 50 φύλλων, Μνήµη: 64ΜΒ, Ανάλυση Φωτοα-

ντιγραφής: 600x600dpi, 256 τόνους του γκρι, ΖΟΟΜ: 50%200%, µε µετα-

βολή 1%, Πολλαπλά Αντίγραφα: 1999, Εκτυπωτής: Στάνταρ, Ταχύτητα

Εκτύπωσης: 25 σελίδες το λεπτό (A4), ΑνάλυσηΕκτύπωσης: 600x600dpi,

Λειτουργικά Συστήµατα: Windows98/2000/Me/XP/Server2003, Σύνδεση: USB2.0, Ethernet, Σαρωτής: Στά-

νταρ, Ανάλυση Σάρωσης: έως 600dpi, Οδηγοί Σάρωσης: TWAIN

Η σειρά RICOH Aficio MP3350B

περιλαµβάνει ασπρόµαυρα ψηφιακά

µηχανήµατα τεχνολογίας laser που ενσωµατώνουν όλες τις σύγχρο-

νες τεχνολογικές εξελίξεις. Απευθύνεται σε όλους τους εργασιακούς

χώρους που αναζητούν ένα αξιόπιστο και παραγωγικό µηχάνηµα. Στη

βάση του το Ricoh Aficio MP3350B αποτελεί ένα φωτοαντιγραφικό µη-

χάνηµα µε δυνατότητα επέκτασης σε εκτυπωτή / σαρωτή και fax τριών

διαφορετικών γραµµών G3. Επιπλέον, µπορεί να συνδεθεί στο δίκτυό

σας επιτρέποντας έτσι σε όλους τους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε

αυτό και µάλιστα από τον προσωπικό τους υπολογιστή. Και φυσικά είναι

κατασκευασµένο από τον ηγέτη στα ψηφιακά µηχανήµατα: τη RICOH.

RICOH MP2500LN

RICOH Aficio MP3350Β

Τιµή � 4.990

Τιµή � 4.330

Θήκη MIDI 3307 400W

Μητρική ASROCK G31M-GS

ΕπεξεργαστήςINTEL CELERON Prescott

D430 - 1.8GHz

Μνήµη 1GB DDR2 667MHz

Σκληρός ∆ίσκος EXCELSTOR 80GB SATA II

Κάρτα Γραφικών On Board up to 128MB

Οπτικά ΜέσαSAMSUNG DVD-RW

SH-S223F SATA

Πληκτρολόγιο Keyboard BASIC Black

ΠοντίκιMOUSE OPTICAL Basic

black USB OEM

ΕΓΓΥΗΣΗ 2 ΧΡΟΝΙΑ

RESO - 1

Θήκη ATX-4063-CA 400W

Μητρική ASUS M2A-MX

Επεξεργαστής AMD XP 6000+ X2 AM2


Σκληρός ∆ίσκοςWESTERN DIGITAL 320GB

16MB SATA II KS

Κάρτα Γραφικών ASUS EAH4670/DI/512M

Οπτικά ΜέσαPIONEER DVR-216D-BK

SATA Black


ΠοντίκιMOUSE OPTICAL Basic

black USB OEM


RESO - 2

Θήκη ASUS TA-861 (450Watt) Black

Μητρική ASUS P5KPL-AM

ΕπεξεργαστήςINTEL PENTIUM CORE 2 DUO

FSB1333 E8500 - 3.16GHz


Σκληρός ∆ίσκος HITACHI 500GB SATA II 16MB

Κάρτα Γραφικών ASUS EN9500GT/DI/1GB/A

Οπτικά Μέσα ASUS DRW-2014S1 Black


MICROSOFT MOUSE OPTICAL Basic black USB,

CAMERA VX1000, MODEM CRYPTO OEM V92 INT.


RESO - 3

Θήκη ASUS TA-861 (550Watt) Black

Μητρική ASUS P5QL-E

ΕπεξεργαστήςINTEL PENTIUM CORE 2 QUAD Q9550 - 2.83GHz

Μνήµη 2GB DDR2 800MHz x2 = 4GB

Σκληρός ∆ίσκοςWESTERN DIGITAL 640GB

16MB SATA II KS

Κάρτα ΓραφικώνASUS EN9800GT

HB/HTDI/1GB

Οπτικά Μέσα ASUS DRW-2014S1 Black

Πληκτρολόγιο COMFORT CURVE USB Black

MICROSOFT MOUSE OPTICAL Basic black USB,

CAMERA VX1000, MODEM CRYPTO OEM V92 INT


RESO - 4

Τιµή:� 229

Τιµή� 369

Τιµή:� 545

Τιµή: � 120

Τιµή:� 806

µε την αγορά κάθε Η/Υ

∆ΩΡΟ!ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΗΜΑ

CANON MP 140ASUS VW193D-B Black Colour

Οθόνη 19”, LCD Wide, Resolution WXGA 1440 x 900 max, Pixel pitch: 0,285mm, Brightness: 300cd/m2, Contrast Ratio:

850/2000:1 (ASCR), Viewing Angle: 170o, 5ms Response Time, 15 Pin D-sub Analog Input

3 ΧΡΟΝΙΑ ΕΓΓΥΗΣΗ

ΠΡΟΣΦΟΡΑ Η/Υ ΣΕ ΜΟΝΑ∆ΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ!!!

Σηµείωση: Oι τιµές δεν περιλαµβάνουν Φ.Π.Α 19% και ενδέχεται να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση.

omikron magazine

Κοζάνη-ΠτολεµαΐδαTηλ.: 24610 [email protected]

Omikron Magazine No08

Documents

Transcript of Omikron Magazine No08