DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

16
% 4 y D. F. G: Dl S SERT AT 10 DE P0ËSE0S c um PICTXJRA ADFINIÏATE, QU AM , VENIA 1NCLITI ORD. THILOS, \ IN REGIO AD S AL AM ATHENJE 0 , PRESIDE AMPLISSIMO ATQUE CELEBERRIMO M A GlS T R O DnoPET'RO SVEDELIO $ Poës. Prof. Reg. et Okd. v PRO LAUREA AD EXAMEN F ÜBLICH M MODESTE DEFEKT MATTHIAS FALK Stip. Reg, Sudcimannus. IN AUD, GUSTAVIANQ Horis a. m. Soütis ©. XVI. DEC. AN NI MDCCLXXV, TJP S "ALTE, Typis Edmannianis.

Transcript of DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

Page 1: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

% 4yD. F. G:

Dl S SERTAT 10DE

P0ËSE0S cum PICTXJRAADFINIÏATE,

QU AM ,

VENIA 1NCLITI ORD. THILOS, \IN REGIO AD SALAM ATHENJE0 ,

PRESIDEAMPLISSIMO ATQUE CELEBERRIMO

M A GlS T R O

DnoPET'RO SVEDELIO$Poës. Prof. Reg. et Okd. v

PRO LAUREA

AD EXAMEN F ÜBLICHM MODESTE DEFEKT

MATTHIAS FALKStip. Reg, Sudcimannus.

IN AUD, GUSTAVIANQ

Horis a. m. Soütis

©. XVI. DEC. ANNI MDCCLXXV,

TJP S "ALTE,Typis Edmannianis.

Page 2: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

Qaas hx Tibi, Le£tor Humaniffime, pagellse fî-fl:une obfervationes de iis, quae communiafunt Poeß cum Ficiura, non fatis pro Tua

& Materiei dignitate adornatas, ultro quidem fate¬mur atque ingenue; efficic autem properans ad me-tam curfus re volubilis anni, propriis ftudiis dicati,rediensque aliorum ufibus inferviendi neceffitas, uthifee meliora in prasfenti dare nequeamus. Qua i-gitur par eft obiervantia Te, L. B. quicumquefueris, (i quis fueris, rogatum volumus, mitioremnoftri agas judicem, noftraque dum iftecc minuscomta intellexeris, ne intermittas,

- - - ut res y ita tevipora rerumQuœrere.

§. !..

Uti, tefte Tullio Romanae quondam eîoquen-tix parente, omnes artes qux ad humanitatem per¬tinent, habent quoddam commune vinculum, &quafi cognatione quadam inter fe continentur; itade Poëfi & Pi£fcura idem praedicare fas eft, eoqueillud magis, quod communem agnofcant Matrem »cui reliquae etiam, quotquot per orbem litteratumcelebrantur 9 fciendae originem debere cenfentur,

In.

Page 3: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

ü ) 3 C IIIndigenttam fcilicet humanam a). Neque fic tameniftasc fumantur, quafi vita humana absque hifce ar-tibus vel omnino non, vel faltim mifere admodumageretur; fed eo tantnm nofira valere adfercio exi-ftimetur, ut, q ti em admodum alla requirac humameconditio vkx ad necejjitatem, a lia ad commoâitatem,fic non nuliis etiam indigeat ad deleBjfionem vo-lupfatesque innocuas, quarum genus nofirum & ca-pax efie & cupidum nullius non temporis docetexperientia;;Prmeierea qualis vita eft: quam proxima leta:Quam mer ito fpernenda, aniuium finulla voluptasMulceat ? b )

I ta que ad credendum faciles inducimur, hac ferevia incedere humanam induftriam, ut, poftquaminopia rerum, in qua nafcuntur, compulfi ea fibiprofpexerint mortaîes, quibus ad vitam (uftentan-dam fervandamque carere nequeantj nen iis adquie-liant, verum longius procedendo, tales feéfenturres, quae, ut comrrode vivere poffint, efficiant. Athune adeo non ultimum efie gradum indigentiae■humanas confiât, ut medium occupare locum vi¬deatur, quo ab imo adicenditur ad fummum, h, e.ad ea, quae dele&ant, comparanda, atque adeo com-modum fit veluti necefiarium minus, jucundum ve-

A 2 ro

a) Le premier inventeur des Arts eft le befoiti, leplus ingénieux de tous les maitres, & celui dont les le¬çons font le mieux écoutées. Batteux Pr. de Litt. Tom.i; Ch. 2.

b ) Paling. Zod. Vit. L. II. v. 306-.

Page 4: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

<f& ) 4 ( w

ro inftar commodi majoris. Quo quidera ex fantevprêter alias fcientias & artes, bas etiarn, quas no-it ra s in prasfentia facere deerevimus, Poëfin acquePi&uram, tamquam rivos, lerius ocias proHuxiflearbitramur: tenui quidem primum, quse communisrerum humanarum lors eft, initio; fucceffu vero tern»poris, fnccrefcente icem cukorum ftudio, pauilatimfurrexiffe, & tandem ad cumulum quemdamlaudis fuiffe perdu&as. Curnam vero pns ceterisgenti primordia vel utriusque vel alterutrius harumcontigerint artium, uti de prœftantîa nihil derogatita nec dicere pronum elh adrnodum. Parrhafianvfi non invencam, certe politam vindicari fîbi voluicHellas, feduia quondam fludiorum nutrix quorum •libet: c) Poëds non muito poftquam celebrari cœ-pta funt Reîigionis facra, quibus a primis ftanm

^ incunabulis inferviic mirum quantum, ad (ua allexis-fe décora hommes videtur.

§. s.Enimvero paullo propius venuftarrf hancce ar¬

tium bigam conternplari juvat, & communem uni¬que indolem confiderare. In Prchira d) ante omnia

re-

r) Inveniendi quidem gloriam fibi arrogant ^Egy-ptii : fortade non immeriroj perfeftum vero nihil ab iis-dem profectum novimus: nec quemquam eorum iftaccelebrem arte Plimits nominatj Greecornm autem henemultos. Cfr. Roll. Hiß. A. Tom. XI. L. XXII.

d) Tribus generatim Pi£turam partibus abfoîvi tra-dunt. 1:0 Compoßtione, quae Inventioriem & Dijpoßtionemcomple£litur. 2:0 Scopoy in, quo varia obfervanda ve-

Page 5: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

y ç f cS?3/ i \

requirrtur, ut inter innumeras res obvias prudenterdele&us inftituatur, eaque ex îatiiïimis vel Naturevel ârtium. campis decerpantur, quœ op»ri conti-ciendo quam maxime conducant. In Poëfi non mi¬nus exigitur, ut, qux ex iisdern fbntibus fumatin:,materia tum viribus lcribentis fit œqua, tum ad pro-pofitum apta finem. Apellearn qui profitetur ar-têm ki id ineumbat, oportet, ut, quae féliciter in¬venta (unt, feite difponantur, quo in fua quaequefede coîlocata figura attenturn reddat infpicientem..Ad Apoliinis faera qui anrmurn applicat, id quo»que agac, ut in opere fuo ftiï incomtum fit,, nilmaie locatum; fedSingula quœque locnm tentant Jortïta decenter.

Pingendi artis permis fingulas ita sdomat figuras,ut limites jute me gnitudinis non excédant, una-que alii minus refpondëat;: verum ut coneinnamomnes omnium partes inter ie ratibnem fervent,.Muiarum item fludiis qui nonien dédit, modum inrebus carminé' exprimendis adhîbeatj atquabilitatemi .bique iecletur, ne Herculis, quod ajunt, cothur-nos apcet infant! ; a tumido atque infi'ato dfeendigenere abfiineat, quum fimpliciori opus eft, neu,obi magnificum quaeritur ac fubiime, ferpat bumi.Quamquam vero caveat Pictor exceiiens ne înepto

A 3 hia-niitnt, ut CorreBïo, Elegantia, Diverßtas Scc. 3:0 Co-lorum rat ione, in qua prœfiaetia artificis maxime con-fpici putatur. Ex hifee, quae propolito juxta Se brevitatipotiilîmum velificari funt vifa, delibavimus, fingulis pro-lixius explicandis impares.

Page 6: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

■®& 1 ^ £ c !$^ )" K %

hiatu vel adfpeftum offendat, vel naufeam moveatintuenti, tancum tamen abeft, ut eodem femper mo¬do eamdem rei exprimat indolem , ut potins mirafe fpe&arltibus commendet diverfitate. Neque aliterVätes Aonius legentium mulcebit animos, nid co-piam uberrimam fuavitate conditam imperciat va»rio, pro temporis adfe&uumque ratione difpari, ha-bitu. Miramur denique Piclorum artem, in eo ma¬xime confpicuam, quod varii generis colores fapien-ti quadam permiftione ica adorn are didicerint, utex eorum differentia, alterna vice fefe excitante,luminis atque umbra; temperamentum oculis obver-fetur amœniffimum. Sic eciam Poëta tum demumomne tuliffe pun&um erit cenfendus, cum in car¬miné, flexanimo quodam lepore, triftia tetis jünge¬re valet, dulciaque amaris divina conciliare facundia.

Atque hifce fere pailibus incedunc artes noftrse,ampliffimum Naturae fpatium peragrantes. Quumreliquas fcientias ipfam, qualis eft, nacuram ind3gant,resque obvias qua veram cujusque indolem fifterelaborant ; hœ ex omnibus, quas larga manu offert alma,quanta quanta ed, natura, undique colliguntegregiaquseque & venuftiftîma , fint licet haud raro mirumin modum diverfa, e) atque ex his tamquam parti¬bus, variando, componendo, illuftrando, totum

quod-e) Notum eft fa£tum Zeuxis, qui Helenam pi&urus,

ex Virginibus formte prœftantioris quinque delegit: qunmputaret om nia, qute qusereret ad venuftatem, uno in corpo¬re fe reperire non polfe. Cic de Inv. L. II. Sic etiamnon unicum Poëtte atque domefticum fibi proponere fo-

Page 7: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

^ n ( e§!?jJ C \

quoddam producunt, novurrt quidem illud & fi-£tum, nec tarnen a Natura alienum; fed veluti nu-dum ex illa defumtum ornant & perfîciunt, atqucadeo eamdem, non qtiaiis ubique eft, fed qualise(Fe poteft, imitantur. Quam vero amice in hifceconfpirent Pi&ura & Poëlis, qnamque belle a nonnemine appellata fuerit illa Poëfts muta, hasc Pi-elura loquensy haud difficulter perlpiciunt, quibusutramque jufta penfare trutina arridet.

§. 3-Ättamen per fe patet, non univeiTam Poëti-

cam, fed iftam duntaxat ejus partem, quae in de-fcriptionibus adornandis exercetur, hane pofle in-gredi comparationem. Quamquam enim Vo/fiusf)omnem Poëfin in imitatione confidere monet; re-£tius tarnen forte dixeris, tam capax efle di vinas ar-tis ingenium x ut ea etiam comple&atur, q use dumcarminibus atque poëtici ftili luminibus illudramus,fimul eadem imitari non fumus dicendi. Si verode hac Poëfeos parte fermo fit, nemo facile nega¬verit, inter ilhm atque pingendi artem hane incerce-dere cognationem, ut imagines rebus ipfis quamfimillimas utraque fiftere debeat , veriffimumqueproinde efie illud Horatii:Ut p iciura Poëfts erit.

E te-

lent exemplum ; fed quidquid aptum judicaverint undiqueconquirunt; cui rei indicio ex inmimeris eflo Mifantbro-pus Mollievianus.

f) De Artis Poëtf natura, p. 21.

Page 8: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

C$2s ^ ö fcgg= / O K

Eteniüi licet in quovis pcëmatum genera rerurrsq oaromvis irnaginibus exhibendis non asque oppor-tunus concedatur locus, at multo tarnen magis inhac arte verfari Poëtas confiât, quam leviter intu-encibus videri pofîit. Nempe ut difoedamus ab il*lis locorum, flumînum, prœliorum, hominum itemaliorumque anirnalium defcriptionibus aliquando pro-lixioribus, quibus de in'duflrîa poëmata exornantur,gjinnumerae etiam funt breviores, quae attento le£fcori& fim.ul artîs periro tan tam pariunc voluptatem, ur.illis ipforum conceptnum venuftas mirum in modumaugeri videatur h*). Hsec vero non eo valere quis-quam exiflimet, ut nulluni prorfus inter Poëfin at«que Pi&uram de effe di fc rimen evincanius. Quum

enim

g) Exempli loco fit faucius ille ferpens, cui navimSerçrëfi f raclam ac mutilam adfmilat f7irg. /En. L. V.<E>

273 - 279.QuaIis (œpe vice deprenjus in aggere ferpens,/Evea quem obliquiim rota transit, mit gravis iBa .

btemineçem liqkit faxo , lacernmque vintor,Nequidquam longos fugiens dat corpore tortus,vParte fevox, ardensque oculis, iE ßbiia collaArduus attollens ; pars vulnere chmda retentâtNexantem nodis, jeque in [ua itiembra plïcantem.h ) Quid concinnius efe poteft breviffima pi£lura vel

verni temporis? Georg, L. r. 43.Vere novo, geJidus canis cum montibus humorLiqiiitnr, Éf zephyro putris fe gleba refolvit.

Vel maturini? JEn. L. VIÏ. 25.jlamque rubefeebat radiis mare, £r cetherc ab altoAurora in vofeis Julgébat lutea bigis,

Page 9: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

# ) > ( nenirn diverfiffîrna fît materies, ex qua fuas utraqueimagines effingat, quatenus illa quidem vocibus,haec coloribus uti cur ; quum etiam rîifparis line in-do lis res, quas fibi imitandas u triusque artis pericîproponunt, fieri profe&o nequit, ut in fingulis de-feribendis seque féliciter Poëta atque Pi£tor ver fen-tur. Nempe licet non diffiteamur, utramque ar¬tern & corporum faciem & animae adfe£iiones ex¬prime re; attamen quantum piftura in hs exhibendis,quae oeuiis ufurpari poffunt, poëticam poft fc re-linquit, quando fuis finguia coloribus, fecundumaccuratiffirnas Opticcs & proportionis leges adornac*Tantum ex adverfh ab eadem vincitur, ubi in iis,qu$ anims 'habitom aut fun&iones refpiciunt, de-pingendis, fuarn exercet induftriam* Sic hominumvuitns & corporum quorumlibec vera faciès, ficuslocorum atque ameenitas perfe&ius forte arque ac-

. curatius in piâis tabulis, apta luminis atque umbracmlxtura , reprsfentanttar, quam in Vatis opere ver-borum coloribus folent depingi; i) at vero internimotus mentis, difparia ingénia, a&iones atque ve-bementiores animi commotiones multo melius a Poë-cis qmm P.&oribus adumbrari videmusA), Hi enimid tantum exprimunt, quod in vulru aut geftibus,

ß proi ) Sic imaglms quldem Polypbemi fatis congruam i-dearn excitât Ftrgilius unico hoc verfu: /En. L. III. 658.

Monßvum borrendum, in forme, intens, cui lumen aäemtum\•illam tarnen quin potuiffet pi£lor melius atque ad un-guem exprimere, non negamus.

-k) Hue pertinet illa A-chillis cum alacritäte & forti-

Page 10: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

V TD (M ly A

pro varia mtntis adfe&ione, m-utatur; illi vero fi«îîiuI animas ipfa velut adyca iriveftigant atque ape-fciunto Neque tarnen in omnibus iis, quae externis.percipiimtur fenfibusy pingendis, palm a m Pcefi prae-ripere Pi£turam exifilmamuSo, Fäcit nempe ïHa f,quae Pùëfi etiani; cum Mufica intercedit adfinitas, uzea, (]ux motu peraguncur, vei etiam certo cum fo»-no fieri folent, multo faepe felicius atque vividiusdefcribantur a Po c ca, quam quidem ä FiÛore etiamfollertifiimo». Dum enim vel auftri fibilbm 5, vel Ii«,tuo tubae permiftum fonitum, vei rapidflapfüm flu-minis, tonitrua aut hujus generis alla hic depinge*re nititur, tum vero aut operam perdit & oleum,:auç-eàf faltem exprimit quae öculis, non quae auri.ibus uCurpantur : die contra voces ipfas- atque nu-merorüm ffuxum mirö artificio ica rei, de qua a-ghur 9 accommodâtut non modo coram ade fie;,fed & audiri omnia videantur /).

?♦ 4*tudinc conjun&a ferocitas , quam- pingtt fTomtius A. P..V, 121.

Impiger, ïrneundus, inexorabilis, neer,Jura neget fibi mita, nihil non arroget armis,

quam certe- pi£tor bulla arte poruilfet lie exprimere. Ne-que ipfe* /1pelles umquam vaklifier œque bene il Itéré il-lam Didus amore incenfse crefcentem aegritudinem, ac aVirgilio hpc faflum admiramur, /En. L. IV. i.

At Regina gravi jam dudum faucia curaFit lulls alit venis, <if cœco carpitur igni.I) Sic ventQS depreeiianres & ipfum violenna? tem-

pèfEatis fonitum, quem nullo modo exprimere valet pi-£tor, optime. nobis fiftit Firgilius-) & quidem ira, ut

Page 11: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

' ) i' c #§ 4'

Quema'drrro'dum vero nihflo minus, qiiod cui-vis apparere arbitramur, cbmiimnia cültorum flu-dia reqiïirunt hœ artes, fie easdem magna ex par¬te amant facultates mentis, Ita,que excelienn* Me»moria & Pqetâî & Pilori opus éft, qua féliciter ad-jutus uterque facili promit negotio, qua vel fua

B .2 i-auribtis fialvîs vix legi poïîit verfius cum ipfis vends fiufiur-ro veluti certans,, /En. L. I. 57.

Luttantes : ventos tempeßatesgue fonoras.Sic bovis etiam, graviore accepto vulnere, cadentis la-bantia genua, tardum câfum atque pondus fimulque fo-num ab utroque venientem,. modo pi&oribus haud imi-tando , exprimit. L. V, 481.

StmntiiY exanimisque tremens ' procumbit hurrii bos,atque equi concitati tam vivam<, excitât ideam hoc verfu,L. VIII. 596.

Oiiadrupedante putrem fonitu quatit unguia ca-mpftîn,ut fimul ipfium modum currendi atque veiocitatis men¬fin ram carminis rapiditate aequiparare videatur. Paremquoque admirationem meretur aequäbilis ille fimulqueCeicrrimus columbte volatus. L. V. 216.

- - - Mox aère lapja quiet0Radit iter liquidum, celeres neque cbmmovct nias,

Gigantum ingens Se perquäm difficilis labor, Georg. L.I. 28 uTer fuTit conati imponere Pelio offam,Scilicet y atque ojjœ frondefum involvere Olympum,

Vel denique facilis illa monftri fiatalis in Ilium investit),adjuvantium alacritate & fubje&arum adminiculo rota-rum accelerata, JEn. L. II. 240.

Illa fubit mediteque minans illabitur urbi.

Page 12: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

W > « ( W

jpfïus did ici t opera, ve! aliorum exemplis ad'monîtirsanimo fedulus infixit, hisque fultus fciibfidii^

Vel famam fequiturvel co.nvenie.ntia firigit. m)Infignem deinde ufum prceflat in exercenda utraque;harum artium Lmaginanch vis, cujus ope varib mo¬do cone&untur ea, qute feorfum Na fura f enfibusexhibet, 8z verfa vice ea non numqqnm feparanrur,quae per fe funt fpfa conjnnÖra. Neque tarnen hocrpfo auc vis Natura; irrfercur a ut dedecus,, immQ=vero fulgen ti us foa radiât munifkencise gloria, Va-tum Piftorumque opera-, eui miervift, mirifice H-3u fira ta. Ingenium porro quantum in Foëfi pariteratque.- Pi&ura vaieac, quamq;ue propemodum. fit &penus & promus condus, res fat loquicur ipfa«.Non en im vir tus ejus iïv eo tantnm coafp ici tun,,tat iflter diverfas animo reprüfen ta tas res hVniiicm-dinem ahcri fe&entur deteganrque (ludto artinrnnoftrarum peritir verum* admirabüi etiam vi poMettam eoncinne ramque vivide exprimendi fingula,,ut absque moiella indagine cuivis appareat 8z fco-pus amfloris 8t follertia. Eil vero ai;quid liarumcultoribus artium familiäre: eftq inquarn, hngularealiquid atque1 ad" ftuporem usque mirabile, quod in-genium ipforum aeuit,. aoimum incendir, operiqueperfe&ionem conciliât, feilîcet

Impetus ille facer\ qui Votum fwclora nntrit,quemque etiam, pro rata*, fentire foienc ac debentPi flores. Hi'c mentis ahius elevatae fervor jure Cx*bi vindicat,, qjuidquid egregii usquam 8z umquam

vel

m) Hörnt. A. P. v. 119;

Page 13: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

m. Tn- c «S©:-câô- )• A"3 v

vel carminé efüogi poteft vel cclbribus d i (fingui.-Quibas enirn feli» il l a contigit fors , tir in intimarernm penetrare facile queanr, & puîcfrrunr quod-c]li e ac fubfime erusre, qui bu s veine i n ipfo animéefunds res depingendl optata ceftk alacrims; qui*bus- denique ùaviter incalefcunt peéfora ex corntemplatione pr-arftantiœ rerum , & velurl divifto quo-dam afflata Nomine ignefeunt; illi diTci negouo,quod. opnrnum ût & vemiftiftùmirïiq arripiunr, no-vaque id'em.ridem forma/ & habita indutum per-lu¬ft ran t omnenv- ociiloRîm mentisque aciem- in* id in*figuoe unumr cetera o m ni a-, irorno fe ipfos qu'aftdeor-fum verfurm lpefentg ftio- tànt-u'm èperi intert-ci 7i):. innumena qnas alios fugiant, quseront*, inve-n i an c, ob ferva ne, dignofcunr, componunt. exor--nant, &, q cmadmodum praclare a PIauto diâum ed,

• • Pc et a fitemque Picl'orp cum tabulascepit fibi>Qua t it. quad nusquam eß gentium., 7 dpverit tanum.-

Blic furor die elf, quo abrepei Va tes perhibentur:flic drornus■ iile; fpirhust quo fe jafftam agitatos men-tisque viribus excita tos-: ; ardua profecto- res atquefii 51 imis-, & fenîu quam expîicafu fhciHor.

Cere-rum nec.- fuus Gufiup locus denegandus,quo non fane mediocri, verum exquid to maximegaudeantu oportet, qui; in. hifceartibos- egregii quid

B T urte-4- -'

rtj ZT Ëntboiiflafin'e* fe' feiltmieux qu'il ne*peut fe,dé¬finir; Quand un Auteur en eft. fa ifl, fon - efpri t Poe häu¬fe, fön imagination f allume., toutes les.facultés de fbn-

■ ame fe-reveilient' pour concourir a làperfection de.fan.ouvrage. RolL>. H.< 4* Töm, XIL b. XXV.

Page 14: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

N 'T A t c^3^ep y 14 v •Is5

prœftabunt. Quantum enim ad veritarem percipien-dam efficit intelligentia, tantum in faono atqiie a-mabili cujusque rei detegendo valet guftus. Quod(i a. teneris adftiefcere multum eft, ne in vero inda-gando hallucinemur, fallarique decipiamur fpecie ;mature quoque hic fenfus erigendus eft 8z perfi-ciendus, ne, quae vilia funt & vulgaria, temere ex-tollantur, neu quae prsftantia excellimt, male intél-le&a culpentur proterve.

§• 5-Sed pergamus, & quem finem artes noflxas

communem habeant, difpiciamus. Ad dele£tandurneasdem natas fa&asque efle, §. i:a breviter indica-virnus; verum nec dubitamus ufum aliquem il-lum quidem non adeo levis momenti acceptum iisreferre. Saluberrima vitas praecepta o) tam planatamque amcena via inculcant, ut in docendi facili-tate ipfos moruxn magiftros haud raro (uperare pu*tentur, liquidem

Segnius irritant animos demiffa per aurein,Quam quce Junt oculis jubjecia fidelibus ; p )

& fi quando invoJucris dogmata fua obtexerint, utnegotium inquirentibus faceiïere v idean tur; fvavisadmodum hic labor eft, ipfaque mora dulcis. Pra;-claris inflruunt exemplis, quae tametfi limites excé¬

danto) Les Poëfies d' Homere Sc de Virgile ne font

point de vains Romans; - - au contraire, on doit lesregarder comme des grands corps de do&rine, --qui con¬tiennent - - les principes fondamentaux de la MoraleBùtteux L. e. T. I. p. III. C. 3.

p) Horat. K. P, v. igo.

Page 15: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

g>Q, ) Tr / &Z)J 1) (

dånt veritatis hiftoricse, non definunc tamen effeut vero (îmilia-, ita utiliffima : immo vero fortadead= fle&endum animurn non numquam magis ido-nea , quam qiuB re- ipfa fa&a commémorant anna¬les,. Ingenium & guftum perpoliunt atque-exa-cniint, quin etiam mirum quantum intentiorem vir-tutis amorem excitant, vitiorumque fœditatem &,quam adierunt, perniciem detegunt, lafcivasque cu-pidincs coërcent, non juffis gravinribus,. fed velutialiiciendo bîandeque homines ad honefta qutevis &egregia in vitand o. Inooxia juxta atquehumano ge-nere digniffima prxbent obledfaraenta, animurn pa-rirer ac lenfus fuaviter adficiendo, Quem enim pi»geat obiefhri rebus adeo follerter Pi&ura expres-fis, ut vivere,. cogitare, imrno fpe&antem alloqnivelie ferme videanmr, ve! eciam tam nobili tam-que ingeniofo carminé defcriptis, ut conbdere anteoculos & prope moveri exidimentur? Lstanturquicumqne ad haec facra acceiïerintdoQ:i pariterarque indoGi, i 11 i, quod rationem artis intelligant,hi, qnum volupratem fen t lan t, & ((une verba Ci-ceronis ) tacito quodam fenfu fine u/la arte, quœ fintin anibus reffa. dijudicent. Quidquid exhibent, de-leBrat modo perfe&um lit: five triftia fuerint, fivelaeta, horrida vel gra ra : ipfa denique mondra &,dicerene aufirn , vicia egregie delineata artificemcommendant, commovent fp. Étantes»

Ç. 6.Reftat tandem, ut verbo dicamus de communi artium

laudatarum adminiculo, quo & perfici easdem pofle, &vo

Page 16: DE P0ËSE0S cum PICTXJRA ADFINIÏATE,

ï$43 1 Y 0^3

vcîucris fati, quod, icientiis œque tic ambus liberaîïbtisimminere vifum nonnullis ebb, quodatn faltini inodo tar-dari alas arbritramur. Quod quidem in eo pofitura vi-derur , ut libéra cordato .cuique & fapienti concedaturomnium cenfura :

- - Förnuftig Granfkning ar en vordnadsvàrdïg fak :En fnnnings verkflad> renings ugn for Jeder y vett och [mak.Uti enim pingendi quondam artis principam non

pigebat tabulas fiias publice omnium oculis & judicioexponere, & vel infimi cujusvis faniori conlilio adnioni¬mm easdem emendare; ira transverfo iis calamo atrumal Iinere iignum, qute quis in ope re fuo prudenter atqueamice ab aiiis reprehenfa animadverrerit, nid qui libinimiurn indulgeat ipfe, detre&are confidimus neminem*Quantum vero incrément! tali ex ccnfura capient artesipfse, exercitatione atque exemplis ditatte : quantum itemguftus hominiim eredbioris indolis limabitur; tantum et-hm via prarcludi poffe videtur intempeftivo fingendi.fcribendique pruritui, dum increpantur incpta, erratacorriguntur, mediocria perficiuntur perfecbaque pénli-tantur. S inidris licet judiciis aliquando egreginm exci-piant opus, qui difiicilioris funt naturaef cequa tarnen sefti-matione idem deftinii non facile patientur, quibus redbefapere datum ed. His namque ut nil yeritate charius,ira immoåerato carpcndi deliderio nil funeftiua. Quorumeriam fi forte noftra quantulacumque fubjiciarur oculis-opella, adeo nil incommodi tirnemus, ut ypti nos

cenfeamus damnatos, 1 te tique ejustlerajam factum velkuus

Fi N EM. '