ISOLE 35 - Servizio Minoranze Linguistiche · meicht, hòt er gem a hònt en an iatn oa’ as...
1
V enerdì 6 dicembre San Nicolò, l’angelo e i dia- voli saluteranno i bambini della valle. L’appun- tamento è alle 19 nella piazza di Fierozzo. I klòff enk van Hailige Nikolas as de bart verpai gea’ en Vlarotz der doi vraita um sima zobenz. Pa- roat enk avai zòmm kemmen de krampus aa as sai’ de sein scheilen taivler as mòchen de vorcht en kloa’na ont groasa aa. Ver glick, der Hailige Niko- las hòt an hèlver aa, s Engl as bart schaung van braffen kinder ont bart mòchen vortstea’ de znichtn taivler. Ober ber ist der Hailige Nikolas ont avai tea’ ber en vaiern? Kinder, setzt enk nider, plaibt still ont lisnt schea’ bos as i kontar enk. Der Nikolas ist augòngen en Turchia, an plòtz runt vèrr van inger Bersntol, vour vil jarder. Der ist kemmen gamòcht Pischòft ont der hòt gearn ga- hòp en òlla de lait. Der hòt tschauk van kinder, iberhaup van sein as sai’ plim aloa’, a’ne mama ont tata. S ist a braffs mentsch gaben ont òlla hom en en gear gahòp. Der ist galept en a hòrta zait, bou de lait hom nicht gahòp ont der òrmeket ist iberòll gaben. Ober der hòt gahòp an groasn hèrz ont an stòr- chen glam en Gotterhear. Bou ont abia hòt er ga- meicht, hòt er gem a hònt en an iatn oa’ as noa’t hòt gahòp. Der ist stòrm as de secksa van schantònderer ont derno va sèmm de hom en Hailige galeik. Hait ist er kennt va òlla abia der Hailige Nikolas ont as de secksa van schantònderer kimmpt er òll jor, zòmm en engl ont en de taivler za griasn de kinder, za schaung benn de sai’ braf gaben ont za gem s n zickerler ont siasa dinger za èssn. S sai’ gabònt glaicht no en sèll van Pischòft prope avai der ist gaben an Pischòf ont aa benn der kimmpt lai a vòrt as jor er kennt òlla de kinder ont sicht van himbl benn de volng oder nèt. Alura kinder! Paroat enk as en doi vraita kimmpt er bider. Der geat verpai asn plòtz en Vlarotz um sima zobenz. Der kimmpt zòmm en egl, gònz u’galeik va bais pet groasa vling ont en de kram- pus. Ober der praucht enk nèt verchtn benn haier sai’t er braf gaben! Chiara Pompermaier I sozi de l’APT se à binà a Poza: smaora turisc de l’Est Europa geböllt bizzan zo lazza soi lånt, Lusérn, un asò dopo a par djardar in da naüge bèlt izze gestorbet umbròmm soi hèrtz iz gestánt atz Lusérn, lai dopo azta di tochtar Maria izzese boratet pinn an Merikà. Sofi hatt est 19 djar un iz khennt gezüglt in a stèttle vodar modèrnega Mèrika. Soi gántza famìldja iz est sémm, in da séll earde vort bait un asò gántz ándarst baz dasèll vodar Ånna, boda Sofi hatt nia gesekk ma hérta gihörtzan ren: in haus izta hérta khennt giredet vo Lusérn un vodar bisnona o, bia schümma un guat si iz gest, hérta luste ankà azze hatt gihatt durchgimacht zboa kriang, vorliarante allz, soine djunge djardar o. Sofi ha’ lai a foto, an uantzega foto, vodar bisnona Ånna, givuntet kissà bo ma ke est traktze hérta ummar pitt irn, ‘inn in libar vo Romeo un Giulietta, soi liabarste libar. In disa foto sekma di bisnona, a djunga un schümmana diarn azpe biane, å pitt an boróasatln konsött, schümma gestrélt pi’nan sakà in di har. Nidar nå dar bisnona izta a schümmandar månn, höachar baz di Anna bodase åschauget in di oang, zboa oang voll liabe. Dar månn hatt ågihatt a rüst, gesichart ummana von soldàn. Ma a bettadar soldàdo? Un umbròmm a soldàdo? Umminüm soinda gest ploaz åndre laüt, alle luste, sovl bi sa beratn nå zo vaira eppaz. (…)” “A foto, a viàzo, a lem” iz ‘z stòrdjele bo da ‘z djar pasàrt hatt gibunnt in dritte Prais “Tönle Bintarn”, an konkorso vor sachandar gischribet in da zimbar zung. Haür o, dar Kulturinstitut Lusérn, pittnåndar pittn Curatorium Cimbricum Veronese un pinn Zimbrische Istitut vo Robån, zo untarstütza, zo halta au un zo traga vür ‘z gischraiba in di zung von Sim Kamöundar, von Draiza Kamöundar un vo Lusérn, hatt bidar augelek au disan prèmio, bo da bill khemmen vürgitrakh vor di djar bo da bartn khemmen o. bar mang propio khön ke dar Prais iz nètt lai eppaz zo macha schraim az pe biar in laüt ma daz earst von alln zo machase khennen no mearar pezzar fra de se, zo macha bortn naüge tschélln fra Lusérnar, Slegar, laüt vo Giazza, Bosco Chiesanuova, Verona un alle di åndarn lentar von Sim un von Draitza Kamoündar.Di vünf pestn stòrdje bartn gibinnen an iPad vorumma, bo da bart khemmen auzgètt in da schümma sala von Kmaou vo Sleghe proprio in a par tang, an såntzta boda khinnt. An grozan “in maul von bölfle” in alln in laüt boda bartn gebinnen in prais. l ISOLE 35 8 dicembre 2013 vita trentina L’ Azienda per la Promozion Turistica de Fascia se enjigna a la sajon da d’invern e desché vigni an, da d’uton, à metù al luster ai sozi programes e prospetives. Prejentà te duc i ponz dal president Enzo Jori l bilanz de previjion che l se palesa prudent, su la ona de chel de l’an passà e al dò di envestimenc’ jà envié via, per na suma che va fora a la pèr de 4 milions e mez euro. Desché neva de chest invern l servije a paament per i ghesc’ del skibus: dezijion touta adum al Comun Generel e ai empianc portamont. I sozi de l APT arà smendramenc, i cognarà i vener fora e ence l’encèria de fèr entener la rejons de n servije che dant era del dut deband. Se la neif e l freit rué dantfora i é da confort, i operatores no scon n cert cruzie per la situazion de l’economia nazionela. E se i turisc taliegn i smendra, smaora al dò de la previjions chi dei autres paises europeans, soraldut chi de l’Est. L diretor Andrea Weiss à rejonà de la scomenzadives promozionèles metudes en esser via per chest an, recordan i evenc leé a la gran fieres del turism de Polonia e Russia. Anter i etres ponc’ uzé fora, l reclam fat per uzèr fora l’inom de Fascia te la maores radio nazioneles e ence chela fonestres leedes al meteo che les fèsc parbuda te la maor televijions nazionèles. Depiù i é stac i intervenc porté dant dai sozi de l’ APT: ster adum e creer na rei anter i setores de la valèda entria, i besegnes primaries; jir a recuperèr l mercià di paises todesc’ che l’é jit a mencèr te la ultimes sajons da d’invern; se fèr portaousc del patrimone culturel che l’é jà a la leta, e l prejenter ai ghesc’ desché proponetes per chi turisc che rua te la valèda e che no va coi ski, e sensibilizer i legislatores e l setor de la banches a na maor averda per chel che verda i sostegnes a la aziendes, sofoèdes da steveres e da burocrazies semper più pesoches. Per chel che vèrda i empianc portamont, l’é vegnù recordà che te Fascia la sajon pea via ai 5 de dezember. Duc’ chi che à enteress podarà se oujer ai l’ofizes skipass per se comprèr ite i abonamenc’ per jir coi ski. Desvalif l’é l prijie di abonamenc per l skipass Fascia e Ciaresa che l perveit de più categorìes de zedoles. Per i joegn nasciui dai 30 de november del 97 inant, l costiment de la zedola sarà de 360 euro, per i bec che à manco de 8 egn de 160 euro. L cost standard por na persona grana é de 475 euro, con 50 euro de sparagn se l biliet vegn comprà ite dant de la vea de Nadèl. Rebasc ence per la jent de età, spartìda te la categorìes senior, nasciui dant di 30 de november del ‘48, e super-senior chi che é più veies de 80 egn. Per ic’ i costimenc’ de l’abonament sarà de 360 e 320 euro. I abonamenc per duta la sajon pel esser sotescric’ ence tres internet, e i à la regnèda dai 30 de november enscin ai 6 de oril del 2014. m.d. LADINO CIMBRO In lai a par tang bartma bizzar ber da hatt gebunnt in Prais “Tönle Bintarn 2013” Di stòrdjela haltn lente zung un kultur foto Zotti Il portale della Val di Fassa si arricchisce della versione in lingua russa AS DE SECKSA VAN SCHANTÒNDERER Kinder plaibt still ont teat lisn bos as i hòn za song enk… S di Andrea Zotti S abato 7 dicembre, nella Sala Grande del comune di Asiago, si terrà la premiazione del concorso di scrittura in lingua Cimbra “Tönle Bintarn 2013” aperto a tutti coloro che vogliono scrivere nella lingua del cuore, il cimbro, nelle sue tre varianti di Luserna, dei Sette e dei Tredici Comuni. Il concorso è indetto dall’Istituto Cimbro di Luserna, in collaborazione con l’Istituto Cimbro di Roana e il Curatorium Cimbricum Veronense. “Sofi hatt nia gikhennt soi bisnona. Si hatt lai gebizzt ke soi famìldja hatt gimocht lazzan daz khlumma lentle vo Lusérn in di djardar dopo in kriage. ‘Z gèlt iz gest bintsche, di arbat vort von lånt hatt girüaft un ma hatt nètt gimakk khön vo nò. Di bisnona Ånna hattzan nètt MOCHENO
Transcript of ISOLE 35 - Servizio Minoranze Linguistiche · meicht, hòt er gem a hònt en an iatn oa’ as...
V enerdì 6 dicembre San Nicolò, l’angelo e i dia-voli saluteranno i bambini della valle. L’appun-
tamento è alle 19 nella piazza di Fierozzo.
I klòff enk van Hailige Nikolas as de bart verpaigea’ en Vlarotz der doi vraita um sima zobenz. Pa-roat enk avai zòmm kemmen de krampus aa as sai’de sein scheilen taivler as mòchen de vorcht enkloa’na ont groasa aa. Ver glick, der Hailige Niko-las hòt an hèlver aa, s Engl as bart schaung vanbraffen kinder ont bart mòchen vortstea’ deznichtn taivler.Ober ber ist der Hailige Nikolas ont avai tea’ beren vaiern? Kinder, setzt enk nider, plaibt still ontlisnt schea’ bos as i kontar enk.Der Nikolas ist augòngen en Turchia, an plòtz runtvèrr van inger Bersntol, vour vil jarder. Der istkemmen gamòcht Pischòft ont der hòt gearn ga-hòp en òlla de lait. Der hòt tschauk van kinder,iberhaup van sein as sai’ plim aloa’, a’ne mama onttata. S ist a braffs mentsch gaben ont òlla hom enen gear gahòp.Der ist galept en a hòrta zait, bou de lait hom
nicht gahòp ont der òrmeket ist iberòll gaben.Ober der hòt gahòp an groasn hèrz ont an stòr-chen glam en Gotterhear. Bou ont abia hòt er ga-meicht, hòt er gem a hònt en an iatn oa’ as noa’thòt gahòp.Der ist stòrm as de secksa van schantònderer ontderno va sèmm de hom en Hailige galeik. Hait ister kennt va òlla abia der Hailige Nikolas ont as desecksa van schantònderer kimmpt er òll jor, zòmmen engl ont en de taivler za griasn de kinder, zaschaung benn de sai’ braf gaben ont za gem s nzickerler ont siasa dinger za èssn. S sai’ gabòntglaicht no en sèll van Pischòft prope avai der istgaben an Pischòf ont aa benn der kimmpt lai avòrt as jor er kennt òlla de kinder ont sicht vanhimbl benn de volng oder nèt.Alura kinder! Paroat enk as en doi vraita kimmpter bider. Der geat verpai asn plòtz en Vlarotz umsima zobenz. Der kimmpt zòmm en egl, gònzu’galeik va bais pet groasa vling ont en de kram-pus. Ober der praucht enk nèt verchtn benn haiersai’t er braf gaben!
Chiara Pompermaier
I sozi de l’APT se à binà a Poza: smaora turisc de l’Est Europa
geböllt bizzan zo lazza soi lånt,Lusérn, un asò dopo a par djardar inda naüge bèlt izze gestorbetumbròmm soi hèrtz iz gestánt atzLusérn, lai dopo azta di tochtar Mariaizzese boratet pinn an Merikà. Sofi hatt est 19 djar un iz khenntgezüglt in a stèttle vodar modèrnegaMèrika. Soi gántza famìldja iz estsémm, in da séll earde vort bait un asògántz ándarst baz dasèll vodar Ånna,boda Sofi hatt nia gesekk ma hértagihörtzan ren: in haus izta hérta
khennt giredet vo Lusérn un vodarbisnona o, bia schümma un guat si izgest, hérta luste ankà azze hatt gihattdurchgimacht zboa kriang,vorliarante allz, soine djunge djardaro. Sofi ha’ lai a foto, an uantzega foto,vodar bisnona Ånna, givuntet kissà boma ke est traktze hérta ummar pittirn, ‘inn in libar vo Romeo unGiulietta, soi liabarste libar. In disafoto sekma di bisnona, a djunga unschümmana diarn azpe biane, å pitt
an boróasatln konsött, schümmagestrélt pi’nan sakà in di har. Nidar nådar bisnona izta a schümmandarmånn, höachar baz di Anna bodaseåschauget in di oang, zboa oang vollliabe. Dar månn hatt ågihatt a rüst,gesichart ummana von soldàn. Ma abettadar soldàdo? Un umbròmm asoldàdo? Umminüm soinda gest ploaz åndrelaüt, alle luste, sovl bi sa beratn nå zovaira eppaz. (…)” “A foto, a viàzo, a lem” iz ‘z stòrdjelebo da ‘z djar pasàrt hatt gibunnt indritte Prais “Tönle Bintarn”, ankonkorso vor sachandar gischribet inda zimbar zung. Haür o, darKulturinstitut Lusérn, pittnåndarpittn Curatorium Cimbricum Veroneseun pinn Zimbrische Istitut vo Robån,zo untarstütza, zo halta au un zotraga vür ‘z gischraiba in di zung vonSim Kamöundar, von DraizaKamöundar un vo Lusérn, hatt bidaraugelek au disan prèmio, bo da billkhemmen vürgitrakh vor di djar bo dabartn khemmen o. bar mang propiokhön ke dar Prais iz nètt lai eppaz zomacha schraim az pe biar in laüt madaz earst von alln zo machasekhennen no mearar pezzar fra de se,zo macha bortn naüge tschélln fraLusérnar, Slegar, laüt vo Giazza,Bosco Chiesanuova, Verona un alle diåndarn lentar von Sim un von DraitzaKamoündar.Di vünf pestn stòrdjebartn gibinnen an iPad vorumma, boda bart khemmen auzgètt in daschümma sala von Kmaou vo Slegheproprio in a par tang, an såntzta bodakhinnt. An grozan “in maul vonbölfle” in alln in laüt boda bartngebinnen in prais.
�
ISOLE 358 dicembre 2013
vita trentina
L’ Azienda per la Promozion Turistica deFascia se enjigna a la sajon da d’invern e
desché vigni an, da d’uton, à metù al luster aisozi programes e prospetives. Prejentà te duci ponz dal president Enzo Jori l bilanz deprevijion che l se palesa prudent, su la ona dechel de l’an passà e al dò di envestimenc’ jàenvié via, per na suma che va fora a la pèr de4 milions e mez euro.Desché neva de chest invern l servije apaament per i ghesc’ del skibus: dezijiontouta adum al Comun Generel e ai empiancportamont. I sozi de l APT arà smendramenc,i cognarà i vener fora e ence l’encèria de fèrentener la rejons de n servije che dant era deldut deband.Se la neif e l freit rué dantfora i é da confort, ioperatores no scon n cert cruzie per lasituazion de l’economia nazionela. E se iturisc taliegn i smendra, smaora al dò de laprevijions chi dei autres paises europeans,soraldut chi de l’Est. L diretor Andrea Weiss àrejonà de la scomenzadives promozionèlesmetudes en esser via per chest an, recordan i
evenc leé a la gran fieres del turism de Poloniae Russia. Anter i etres ponc’ uzé fora, l reclamfat per uzèr fora l’inom de Fascia te la maoresradio nazioneles e ence chela fonestresleedes al meteo che les fèsc parbuda te lamaor televijions nazionèles.Depiù i é stac i intervenc porté dant dai sozide l’ APT: ster adum e creer na rei anter i
setores de la valèda entria, i besegnesprimaries; jir a recuperèr l mercià di paisestodesc’ che l’é jit a mencèr te la ultimessajons da d’invern; se fèr portaousc delpatrimone culturel che l’é jà a la leta, e lprejenter ai ghesc’ desché proponetes per chiturisc che rua te la valèda e che no va coi ski,e sensibilizer i legislatores e l setor de labanches a na maor averda per chel che verdai sostegnes a la aziendes, sofoèdes dasteveres e da burocrazies semper più
pesoches.Per chel che vèrda i empianc portamont, l’évegnù recordà che te Fascia la sajon pea via ai5 de dezember. Duc’ chi che à enteress podaràse oujer ai l’ofizes skipass per se comprèr ite iabonamenc’ per jir coi ski. Desvalif l’é l prijiedi abonamenc per l skipass Fascia e Ciaresache l perveit de più categorìes de zedoles. Peri joegn nasciui dai 30 de november del 97inant, l costiment de la zedola sarà de 360euro, per i bec che à manco de 8 egn de 160euro. L cost standard por na persona grana éde 475 euro, con 50 euro de sparagn se l bilietvegn comprà ite dant de la vea de Nadèl.Rebasc ence per la jent de età, spartìda te lacategorìes senior, nasciui dant di 30 denovember del ‘48, e super-senior chi che é piùveies de 80 egn. Per ic’ i costimenc’ del’abonament sarà de 360 e 320 euro.I abonamenc per duta la sajon pel essersotescric’ ence tres internet, e i à la regnèdadai 30 de november enscin ai 6 de oril del2014.
m.d.
LAD
INO
CIMBROIn lai a par tangbartma bizzar ber dahatt gebunnt in Prais“Tönle Bintarn 2013”
Di stòrdjela haltn lentezung un kultur
foto Zotti
Il portale della Val di Fassa si arricchiscedella versione in lingua russa
AS DE SECKSA VAN SCHANTÒNDERER
Kinder plaibt still ont teat lisn bos as i hòn za song enk…
Sdi Andrea Zotti
S abato 7 dicembre, nellaSala Grande del comune diAsiago, si terrà lapremiazione del concorso
di scrittura in lingua Cimbra “TönleBintarn 2013” aperto a tutti coloroche vogliono scrivere nella linguadel cuore, il cimbro, nelle sue trevarianti di Luserna, dei Sette e deiTredici Comuni. Il concorso èindetto dall’Istituto Cimbro diLuserna, in collaborazione conl’Istituto Cimbro di Roana e ilCuratorium Cimbricum Veronense.
“Sofi hatt nia gikhennt soibisnona. Si hatt lai gebizzt ke soifamìldja hatt gimocht lazzan dazkhlumma lentle vo Lusérn in didjardar dopo in kriage. ‘Z gèlt izgest bintsche, di arbat vort vonlånt hatt girüaft un ma hatt nèttgimakk khön vo nò. Di bisnona Ånna hattzan nètt
MO
CHEN
O
