Parlèmm milanes - Primm Liber · 2017. 1. 27. · regole del milanese. LA GRAFIA DEL CHERUBINI...

PARLÀMILANES

PRIMM LIBERPART PREPARATÒRIA

ARMANDO SEMPLICE"

PRIMM LIBERPART PREPARATÒRIA

ARMANDO SEMPLICE

INDICE

TABÈLLA SINTETICA DE I LEZION DENTER EL PRIMM LIBER............................................1PART PREPARATORIA............................................................................................................................... 1

LEZION DE RÒBB................................................................................................................................. 1ESERCIZZI DE RIPASS.............................................................................................................................. 1

ESEMPI E ESERCIZZI .......................................................................................................................... 1INDICAZIONI PRATICHE PER LA PRONUNCIA.....................................................................2

ACCENTI E LORO FUNZIONI..................................................................................................................... 2VOCALI....................................................................................................................................................... 2

A,E, I...................................................................................................................................................... 2O............................................................................................................................................................ 2OEU....................................................................................................................................................... 2U............................................................................................................................................................. 2

CONSONANTI............................................................................................................................................. 3PAROLE STRANIERE................................................................................................................................. 4LA GRAFIA DEL CHERUBINI...................................................................................................................... 4

PART PREPARATÒRIA............................................................................................................6PRIMA LEZION............................................................................................................................................ 7SECONDA LEZION..................................................................................................................................... 9TERZA LEZION......................................................................................................................................... 12QUARTA LEZION...................................................................................................................................... 14QUINTA LEZION........................................................................................................................................ 17SÈSTA LEZION......................................................................................................................................... 19

ESERCIZZI 1................................................................................................................................... 21SÈTTIMA LEZION..................................................................................................................................... 22

ESERCIZZI 2................................................................................................................................... 23OTTAVA LEZION....................................................................................................................................... 24

ESERCIZZI 3................................................................................................................................... 25NÒNA LEZION........................................................................................................................................... 26

ESERCIZZI 4................................................................................................................................... 27DÉCIMA LEZION....................................................................................................................................... 28

ESERCIZZI 5................................................................................................................................... 30LEZION: QUÈLLA DI VUNDES.................................................................................................................31

ESERCIZZI 6................................................................................................................................... 32LEZION: QUÈLLA DI DODES.................................................................................................................... 33

ESERCIZZI 7................................................................................................................................... 34LEZION: QUÈLLA DI TREDES..................................................................................................................35

ESERCIZZI 8................................................................................................................................... 36LEZION: QUÈLLA DI QUATTORDES........................................................................................................38

ESERCIZZI 9................................................................................................................................... 38ESERCIZZI DE RICAPITOLAZION...........................................................................................................39

ESEMPI ED ESERCIZZI 10............................................................................................................39ESEMPI ED ESERCIZZI 11.............................................................................................................40ESEMPI ED ESERCIZZI 12............................................................................................................41ESEMPI ED ESERCIZZI 13............................................................................................................42ESEMPI ED ESERCIZZI 14............................................................................................................43ESEMPI ED ESERCIZZI 15............................................................................................................44

PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER tabèlla sintetica de i lezion denter el primm liber

TABÈLLA SINTETICA DE I LEZION DENTER EL PRIMM LIBERLEZIONPART PREPARATORIA

Lezion de ròbb

PRIMAVOCABULARIGRAMMATICA Ròbb e color Affermazion e negazionPronòm de persònaFèmminil de i aggetiv

Seconda Dimension Positiv e comparativ

Tèrza Pòst e posizion Verbo «vèss» al singolarPreposizion de loeughAggetiv dimostrativCongiunzion «ma»

Quarta Moviment Present indicativ e imperativPronòmm nominativ e accusativAvvèrbi «ghe»

Quinta Numer Primm trè lezion al plural

Sèsta L'alfabètt e i termin doperaa per lalettrura e la scrittura

Ortografia e pronunciaAggetiv numerai e ordinai

Sèttima VestiiPossess

Aggetiv possesivVèrbo «avè»

Ottava Plural de i verb

Nòna Quantità Avvèrbi de quantità

Décima Nient, nagòtta, quai còss;quai vun, nissunAnda denter, vegnì denter, andàfoeur, vegnì foeura, settass (giò), levàsù, dà, dì

Complement indirettVèrb riflessiv «Ghe» promòmm

Quèlla di vundes Vedè, capì, sentì, mangià, bev, Preposizion «con»Aggetiv «bon, cattiv, ben, mal»

Quèlla di dodes I gust, i odor.Piasè.

Bèll, brutt

Quèlla di trèdes Podè, vorè, avègh de.Perchè.Congiunzion «se»Proposizion «senza»

Proposizion secondari.

Quèlla di quattòrdes Al ristorant

PRONÒMM E CASO

ACCUSATIVESERCIZZI DE RIPASS

Esempi e esercizzi

Pronòmm «ne»

Pronòmm «ghe» cont on numer ò ona quantità

Avverbi «ghe» e «ne»

Uso de on sol pronòmm accusativ ò dativ

Uso de duu pronòmm accusativ e dativ

pag. 6 di 61 stampaa Armando Semplicecorsi cultura milanese


INDICAZIONI PRATICHE PER LA PRONUNCIA

ACCENTI E LORO FUNZIONI

Gli accenti usati in milanese sono di tre tipi: acuto ( ´ ) per indicare un suono chiuso: ásen, sérc, rís, gótta',

grave ( ` ) per indicare un suono aperto: màtta, tèrra, fìtt,fòss, tùtt,

circonflesso ( ^ ) per indicare un suono particolarmente chiuso e prolungato. Si trova solosulla -ô finale: sô ‘sole’ (pronuncia suu).

Non portano accento: le vocali doppie finali, che sono sempre toniche, lunghe e chiuse: andaa, andeghee, vestii,

scorlacoo, cazzu, le finali nasali: magnan, seren.

Nelle parole composte, se il primo elemento si scrive con una ò, l’accento grave rimane anchese nella nuova parola l’accento tonico cade sul secondo elemento: dò + míla = dòmila.

VOCALIa,e, i

Possono essere: brevi sia aperte (à, è, ì) che chiuse (á, é, í) ◦ quando sono seguite da due consonanti (màtt, pèss, pìzz; tárd, ténc, pínza),◦ quando sono accentate in fine di parola (mangià, vedè, finì; gabaré, tasí);

lunghe sia aperte (à, è, ì) che chiuse (á, é, í) ◦ quando sono seguite da una sola consonante (màder, vèdov, rìgol; pás, pés, fíl),◦ sono doppie finali (andaa, andeghee, vestii).

oPuò presentarsi come: ò tonica aperta, come nell’italiano ‘porta’: ◦breve ( ŏ ) se seguita da due consonanti (fòss, bòccia, pòrta, vòlta), ◦ lunga ( ō ) se seguita da una sola consonante (ròsa, dòna);

ó tonica chiusa, pronunciata come la 'u italiana', l’accento grafico nell'uso corrente non èobbligatorio:◦breve ( ŏ ) se seguita da due consonanti: róss, tóss (pronuncia russ, tuss)◦ lunga ( ō ) se seguita da una sola consonante: tósa, vós (pronuncia: tusa, vus).

ô tonica, sempre in fine di parola, pronunciata come una 'u italiana prolungata'; èfrequente nei nomi di mestieri: bisgiô, carrettô, lustrô, resgiô, sô (pronuncia: bijuu, carrettuu, lustruu,rejuu, suu);

oo finale, pronunciata come una 'u italiana prolungata': andaroo, mangiaroo, vegnaroo(pronuncia: andaruu, mangiaruu, vegnaruu);

o atona, pronunciata sempre come la 'u italiana': domà, poccià, vèscov, polìtica (pronuncia: dumà,puccià, vèscuv, pulìtica)'.

o nasale, quando è seguita da -m o -n che con essa formino sillaba tonica o pretonica:trómba, óngia, pensión, bombás (pronuncia trumba, ungia, pensiun, bumbàs).

oeuÈ sempre in sillaba tonica e si pronuncia come la 'eu francese di jeune , peu'. Può essere: aperta



◦breve ( ˘ ), specialmente nei singolari (poeù, el fasoeù), ◦ lunga (ˉ) (moeùr, roeùda),

chiusa e lunga, generalmente nei plurali (i fasoeú).

u Generalmente si pronuncia molto chiusa come la 'u francese' o la 'ü tedesca':◦breve ( ˘ ) quando è seguita da due consonanti (frútta, tútti), ◦ lunga (ˉ) ▪ seguita da una sola consonante (múr, scúr) ▪ doppia finale (bevuu).

Si pronuncia come la u italiana:◦ nei gruppi gu-, qu- seguiti da vocale: quadèrno, guast, guèrra, quèst,

◦ nel dittongo au- auròra, autorità (fa eccezione autor che si pronuncia autur).

CONSONANTI

Le consonanti doppie finali si pronunciano ben marcate in fine di parola: màtt, córr; meno marcate ma con una durata maggiore all’interno: màtta, corrént; b e g in fine di parola tendono a diventare sorde con suono incerto: ròbb (pronuncia ròpp),

vègg (pronuncia vècc).

Le consonanti semplici prolungano la vocale tonica precedente: tèner, ròsa, dovér.

In fine di parola la s tende a diventare sonora ( ʃ ): bombás, amís (pronuncia: bumbaʃ, amiʃ),

d, g Gutturale e v tendono a diventare sorde con suono incerto: díd, fìdegh, vèscov (pronuncia:dít,fìdech, vèscuf).

h Rende gutturale il suono di c e g: chìcchera, tàcch, ghèzz, stòmegh.

j Rende il gruppo gl palatale italiano: àj, mèj.

m, n Si pronunciano come in italiano. Hanno suono nasale solo quando sono semplici e formano sillaba, tonica o pretonica, con

la vocale che le precede (sémper, ambaa; brontolón, ànta, sentee); altrimenti si pronunciano rispettivamente come labiale (làma, rèmm, pòdom; lùna, tosànn, àsen)

s Si pronuncia come in italiano e può quindi essere: sorda (s) , come nell'italiano ‘sorso’, quando è preceduta o seguita da un’altra

consonante oppure è doppia: fársa, pénsa, fáls, pòsta, spàss, pèss, mèssa, pòssa; sonora (ʃ), come nell’italiano ‘viso’, quando è intervocalica: ròsa,fésa, lìsa, pòsa, proeùsa, scùsa

(pronuncia ròʃa,féʃa, lìʃa, pòʃa, proeùʃa, scùʃa).

v Se intervocalica tende a scomparire: scova (pronuncia scùa), trovà (pronuncia truà).

z Ha un suono intermedio tra la s e la z italiane e può essere: sorda-breve (z), come la s di ‘sole’ ma con la lingua appoggiata sulla parte alveolare dei

denti (non esiste parallelo in italiano): ànzi, fòrza, gràzia, dólz, zerimònia; sonora-breve (ʒ), come la s di ‘rosa’: ránza, zabajón (pronuncia ranza, zabaiun); sibilante, come la s di ‘sole’: zafrán, zíffol, zúccher (pronuncia safrán, sìfffful, s üccher).



zz Può essere: sorda-lunga (zz) con suono intermedio tra la s e la z italiane, ma con la lingua

appoggiata sulla parte alveolare dei denti (non esiste parallelo in italiano): piàzza, crùzzi,ghèzz, pìzz, striòzz, gùzz;

sonora-lunga (ʒʒ), generalmente intervocalica, come la s di ‘rosa’ ma con una duratamaggiore (non esiste parallelo in italiano): bàzzega, bòzzera, mèzza, lazzarón.

gl Si pronuncia come in italiano e quindi può essere: gutturale: glìcin, gloriós

palatale: svéglia, bìglia

gn Ha suono palatale come in italiano, ma più nasale: págn, gnàgnera,

sc Si pronuncia come in italiano: scándol, scernì, scigóla, scoeùd, scúr.

s’c Si trova solo davanti alle vocali e, i; l’apostrofo interposto indica che i due suoni devonoesserepronunciati separatamente (s sorda + c palatale), come nell’italiano ‘scentrare’: s’ceppà,s’ciào.

sg Si pronuncia in genere come in italiano; seguito da e e j assume il suono della j francesein ‘je’:resgiò, rónsgia (pronuncia rejuu, runja).

s’g Si trova solo davanti alle vocali e, i, l’apostrofo interposto indica che i due suoni devonoessere pronunciati separatamente (s sorda + g palatale), come nell’italiano ‘sgelare’:s’gelà, s’giàff.

PAROLE STRANIERE

I termini stranieri pienamente assimilati dal dialetto vengono scritti secondo le regole dellapronuncia milanese: fòlbal, fòlber s.m. (sport) calcio.I termini di recente introduzione sono scritti nella grafia originale e si p0ronunciano con leregole del milanese.

LA GRAFIA DEL CHERUBINI

L'opera di F. Cherubini (1789-1851) è fondamentale per la lingua dialettale milanese e per lasua letteratura, si pensi soltanto ai due Vocabolari, rispettivamente del 1814 e del 1839-42, ealla Collezione delle migliori opere scritte in dialetto milanese (1815-17) in ben dodici volumi.Chi studia il nostro dialetto si scontra subito con due difficoltà, specialmente se non lo haappreso da piccolo come lingua viva. La prima consiste nella corretta pronuncia di o apertao chiusa (per es. fòss e toss). Nella scrittura definita nella GRAMMATICA DEL DIALETTOMILANESE di Claudio Beretta (1998) questa difficoltà è stata superata segnandocostantemente le o toniche aperte con un accento grave o aperto ò (fòss). Tutte le altre onon portano accento e vanno pronunciate chiuse, cioè come u aperta (polìtega, bott) o uchiusa italiana (mì el soo, resgiô).La seconda riguarda la collocazione di una doppia consonante interna o in fine di parola.Criterio discriminante è qui sempre l’accoppiamento di una vocale lunga con unaconsonante breve (pas, pes, fil, moeud, ciòd, ecc.), oppure di una vocale breve con una



consonante lunga, indipendentemente dal timbro di tale vocale: pass, pess, strill, bòtt (dibotto, le botte), bott (pronuncia butt ‘la botte’).Nei suoi vocabolari del 1814 e 1839 Cherubini usa esiti in doppia -nn- come: rianna, scenna, finna,voeunna, coronna, lunna. Invece nei dodici volumi della Collezione delle migliori opere usa: riana,scena, fina, voeuna, corona, lima. Perché?Cherubini stesso lo spiega: nel 1814 ha adottato la grafia di Balestrieri (1714-80) checonsiderava suo grande Minestro. Nella Collezione (1816-17), avendo dovuto riscrivere interitomi (per es. tutto il Maggi) ha elaborato una grafia più vicina alla realtà fonetica.Nel 1839 avrebbe voluto mantenere quest’ultima, perché “... pareva già cosa di soverchio pazza einutile il raddoppiare le lettere nelle parole d’un dialetto nelle quali non si pronunciano doppie...", ma, poichél’uso delle doppie era invalso e in conseguenza delle critiche ricevute per i dodici tomi, decisedi continuare con la pseudografia del primo vocabolario, anche se molto a malincuore.Arretrando l’analisi, sempre in forma statistica, su Balestrieri e C. M. Maggi (1630-99), èrisultato che quest’ultimo, nelle sue poesie di ambito privato e familiare, usava la forma piana-ina, mentre nelle poesie posteriori, di ambito pubblico, quali lettere aperte, e nelle commedieusava le forme ridondanti -anna, -enna, -inna, -oeunna, -unna, associate a una forma apofonica della atonica lunga e chiusa (per es.: chaer, andae al posto di car, andaa).L'ipotesi più ragionevole è che Maggi, creatore di Meneghino - immagine del milanese,indipendentemente dalla classe di appartenenza - abbia voluto attribuire al personaggio dellesue commedie la lingua dei più umili, nei quali egli stesso cristianamente si identificava: questiumili erano probabilmente un ceto immigrato dalla Bassa, una propaggine emiliana lungo il Po,nel Pavese e nel Lodigiano, che usava quel tipo di pronuncia.D. Balestrieri (1714-1780), per rispetto al Maggi, usò questa grafia nelle proprie poesie fino acirca il 1760 (ma non nella traduzione della Gerusalemme liberata) abbandonandola poi comeresiduo formale, oramai anacroni- Itlco.L'indagine, condotta anche sugli aspetti formali e concettuali, ha dimostrato che, nellaformulazione del suo codice grafico in -ae, -inna. Maggi si è ispirato, a sua volta, ai due codici diPaolo Lomazzo (fine 1500), dei quali uno normale (-ana, -ina) e uno convenzionale nei documentidella Badia (associazione culturale di cui era presidente): i Rabisch dra Academiglia dor CompùZuvargna, con influssi convenzionali dal dialetto della Val di Blenio.Fra i successori di Cherubini, alcuni si orientarono sulla forma del Vocabolario (prevalentementei fedeli o i conservatori, per es. Barrella), altri sulla forma della Collezione (il teatro di fineOttocento e gli autori più impegnali per es. Tessa).Quest’ultima forma, con l’adeguamento messo a punto nelle Fiabe lombarde, nei Vangeli, nelDizionario milanese tascabile Vallardi e in tutti i lavori posteriori alla grammatica di Beretta del1980, sembra oggi la più idonea per la sua aderenza alla realtà fonetica, la fedeltà allatradizione e la facilità di lettura: per tali motivi è stata adottata anche nel dizionario Milanese diVallardi a cura del Circolo Filologico Milanese del 2001.(da Dizionario Milanese Vallardi ed. 2011)


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA Lezion di ròbb

PART PREPARATÒRIA

(lezion di ròbb)


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA prima Lezion

PRIMA LEZION

(RÒBB)

el liber la carta

el lapis la lavagna

el soeul la scatola

el plafon la cadrega

el mur la pòrta

el teater la finèstra

el gessètt la gesa

el tavol la riga

el carton la stazion

el giornal la pènna

Cosa l’è? L'è el liber, el lapis , la scatola ...

Quèst l’è el liber? ecc. Quèst l’è el liber...Quèst l’è minga el liber...

Quèsta l'è la lavagna? ecc. Quèsta l'è la lavagna, …Quèsta l'è minga la lavagna, ...

Quèst l’è el soeul ò el plafon? Quèst l'è el souel, el plafon, ...

Quèsta l’è la cadrega ò la pòrta? Quèsta l'è la cadrega, la pòrta ...

Quèst l’è el mur ò la finèstra? Quèst l'è el mur, …Quèsta l'è la finèstra, ...

Quèsta l’è la riga ò el gessètt? Quèsta l'è la riga, …Quèst l'è lel gessètt, ...

colorel lù

l'è

rossbloe

ubianc

hneghe

rgiald verd

marron

gris

lalee

l'è

rossa

bloeu

bianca

negragiald

averd

amarro

ngrisa

El liber l’è ross, el lapis l’è verd, la scatola l’è gialda, la lavagna l’è negra, ...

De che color l’è el liber? El liber l’è ross.

De che color l’è el lapis? El lapis l’è verd.

De che color l’è el gessètt? El gessètt l’è bianch.

De che color l’è el tavol? El tavol l’è marron.

Cosa l’è 'quèst? L’è el liber.

De che color l’è el liber? L’è ross.

El liber l’è ross? Sì, l’è ross.Nò, l’è minga ross.


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA prima Lezion

De che color l’è? L’è verd.

De che color l'è el soeul, el plafon, el mur, el carton? ecc De che color l'è la scatola, la cadrega, la riga? ecc

El gessètt l'è bianch. La carta l'è bianca.

El lapis l'è giald La scatola l'è gialda.

El carton l'è marron. La cadrega l'è maròna.

El liber l'è gris. La riga l'è grisa.

Cosa l'è quèst? L'è la carta.

De che color l'è el gessètt? L'è bianch.

Cosa l'è quèst?. L'è el gessètt. De che color l'è el gessètt? L'è blanch. … ecc.

Cosa l'è quèsta? L'è la scatola. De che color l'è la scatola? L'è marron. … ecc

El lapis l'è ross e bloeu. La scatola l'è gialda e bianca.

De che color l'è el lapis?, … ecc. De che color l'è la scatola? L'è marron.

El tavol l'è bianch ò marron?. ... ecc La cadrega l'è bloeu ò bianca?, … ecc.

De che color l'è el lapis?, … ecc. De che color l'è la scatola? … ecc.

numer 1 2 3 4 5

el lù vun duu triiquatter

cinch /cinqula lee voeuna dò trè


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA seconda Lezion

SECONDA LEZION

(DIMENSION)

El lapis giald l'è longh.

El lapis negher l'è minga longh, l'è curt.

La riga gialda l'è longa.

La riga grisa l'è minga lunga, l'è curta.

El lapis giald l'è longh?

El lapis negher l'è curt?

La riga gialda l'è curta?

La riga grisa l'è longa ò curta?

De che color l'è el lapis curt?

De che color l'è la riga longa?

El giornal l'è largh

El liber l'è minga largh, l'è strètt

La finèstra l'è larga La pòrta l'è strètta

El giornal l'è largh?

La pòrta l'è larga?

El liber l'è largh?

La finèstra l'è strètta?

El giornal l'è lungh e largh,

l'è grand.

El liber ross l'è curt e strètt,

l'è piscinin.

La finèstra l'è granda. La pènna l'è piscinina.

El liber ross l'è grand?

La pènna l'è granda?

De che color l'è el liber piscinin?

Milan l'è grand?



Monza l'è piscinina?

Monza l'è piscina ò granda?

El liber verd l'è èrtigh El liber marron l'è suttil.

La pènna l'è suttila, la porta l'è èrtiga.

El liber verd l'è èrtigh?

El liber marron l'è èrtigh ò suttil?

La carta l'è értiga?

La pènna l'è suttila?

La pòrta l'è ertiga ò sottila?

El mur l'è alt. El banch l'è minga alt, l'è bass.

La pènna l'è suttila,

la porta l'è èrtiga.

La finèstra l'è alta.

La cadréga l'è bassa.

El mur l'è alt?

El banch l'è alt ò bass?

La cadréga l'è bassa?

La pòrta l'è alta?

La torr Branca (del Parco) l'è alta ò bassa?

el, lù longh

curtlarg

hstrètt grand piscinin alt bass

èrtigh

sottil

la, lee longa

curta

larga

strètta

granda

piscinina

alta

bassa

èrtiga

sottila

pussee ...de

minga inscì ...come

inscì ...come

El lapis giald l'è long e el lapis bloeu l'è minga long.



El lapis giald l'è pussee long del lapis bloeu.

El lapis giald l'è pussee long del lapis bloeu? Sì, l'è pussee long.

El liber bloeu l'è pussee grand del liber gris.

El liber gris l'è pussee piscinin del liber bloeu.

El liber bloeu l'è pussee grand del liber gris?

El liber gris l'è pussee piscinin del liber bloeu?

El soeul l'è pussee largh del tavol.

El tavol l'è pussee alt de la cadrèga?

Milan l'è pussee grand de Monza?

La finèstra l'è pussee alta de la pòrta.

La pòrta l'è minga inscì alta come la finèstra.

El plafon l'è inscì longh come el mur.

El tavol l'è inscì longh come el mur?

La pòrta l'è inscì granda come ('me) la finèstra?

El liber marron l'è pussee èrtigh del liber ross?

Monza l'è pussee grand de Milan?

numer

6 7 8 9 10

ses sètt vòtt noeuv des


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA Terza Lezion

TERZA LEZIONOn omm. Ona dònna. Ona tosa.

L'è on scior?Sì, l'è on scior.

Nò, l'è minga on scior.

L'è ona sciora?

L'è ona signorina?

El scior Brambilla la sciora Brambilla la signorina Brambilla.

Lù l'è el scior Brambilla?Sì, lù l'è el scior Brambilla.

Nò, lù l'è minga el scior Brambilla

Lee l'è la sciora Brambilla?Sì, lee l'è la sciora Brambilla.

Nò, lee l'è minga la sciora Brambilla

Lee l'è la signorina Brambilla?

Sì, lee l'è la signorina Brambilla.

Nò, lee l'è minga la signorina Brambilla

L'è lù el scior Rossi? Nò, ... L'è lù el scior Colomb? Nò,... Chì l'è lù? Lù l'è el scior Brambilla

L'è lee la sciora Rossi?

Nò,... L'è lee la sciora Colomba?

Nò,... Chì l'è lee?

Lee l'è la sciora Brambilla.

Chì l'è quèsto scior? Sto scior l'è ...

Chì l'è quèsta sciora? Sta scior l'è ...

Chi l'è quèsta signorina? Sta signorina l'è ...

mì sont el scior... Lù l'è el scior..., Lee l'è la sciora..., Lee l'è la signorina... Sont mì el scior...? Sì, lù l'è el scior... Nò, lù l'è minga el scior... L'è lù el scior...? Sì, mì sont el scior... Nò, mì son minga el scior...Chì son mì? Chì l'è lù? Chi l'è lee? Chi l'è 'sto scior? Chi l'è 'sta sciora?

mì sont el professor. Lù l'è el scolar.Chi l'è el professor? L'è lù. Chi l'è el scolar? Son mì.mì sont la professorèssa. Lee l'è la scolara.Chi l'è la professorèssa? L'è lee. Chi l'è la scolara? Son mì.

El scior Brambilla, la sciora Brambilla, la signorina Brambilla.

Te see tì el scior Brambilla?

Sì, tì te see el scior Brambilla.

Nò, tì te see minga el scior Brambilla

Te see tì la sciora Brambilla?

Sì, tì te see la sciora Brambilla.

Nò, tì te see minga la sciora Brambilla

Tì te see la signorina Brambilla?



Te see tì la sciora Rossi? Nò,... Te see tì la sciora Colomba? Nò,... Chì te see tì? Te see tì la scioraBianchi? Chi l'è 'sto scior? Chi l'è 'sta sciora? Chi l'è 'sta signorina?

mì sont el scior... Tì te see el scior..., Tì te see la sciora..., Tì te see la signorina... Sont mì el scior...? Sì, tì te see el scior... Nò, tì te see minga el scior... L'è lù el scior...? Sì, mì sont el scior... Nò, mì son nò el scior...Chì son mì? Chì te see tì?

su, sòtta, in de; in dove?

El liber l'è su el tavol. La scatola l'è sòtta el tavol. El gessètt l'è in de la scatola.El liber l'è su el tavol? La scatola l'è sòtta el tavol? El gessètt l'è in de la scatola.

El lapis l'è su la cadrèga? Nò... L'è sòtta la tavola? Nò... In dove l'è? L'è sù la tavola.In dove l'è el gessètt? In dove l'è la cadrega? Lù l'è in del corridor? In dove l'è lù?

denanz, dedree, ma

El tavol l'è denanz de mì. La lavagna l'è dedree de mì. El liber l'è denanz de mì. El mur l'è dedree de mì.El tavol l'è denanz de mì? El mur l'è dedree de tì? El mur l'è dedree de lù? El mur l'è dedree de lee? In dove l'è la lavagna denanz ò dedree a mì? Lù l'è denanz a el tavol? Lee l'è denanz a el tavol? Tì te see denanz al tavol? mì son denanz a tì? mì son denanz de lù? mì son denanz de lee?

El tavol l'è minga denanz a mì, ma dedree de mì.mì son minga minga denanz a la lavagna, ma denanz a la finèstraLa lavagna l'è denanz a mì? Tì te see denanz a la finèstra? Lù l'è denanz la finèstra? Lee l'è denanz la finèstra?El liber l'è sòtta el tavol? Nò, l'è minga sòtta el tavol, ma... La cadrèga l'è bianca? Nò, l'è minga bianca, ma... La pòrtal'è bassa? Nò, l'è minga bassa, ma...

settaa giò, in pee

mì sont in pee; tì te see settaa giò; lù l'è settaa giò, lee l'è settada giò. La sciora B... l'è settada giò.Chì l'è in pee? Chi l'è settaa giò? La sciora B... l'è settada giò ò in pee? Tì te see in pee denanz a la finèstra Lù l'è in pee denanz a la finèstra? Lee l'è in pee denanz a la finèstra? Nò, mì son minga in pee denanz a la finèstra, ma denanz a la lavagn.

El tavol l'è minga denanz a mì, ma dedree de mì.mì son minga minga denanz a la lavagna, me denanz a la finèstraLa lavagna l'è denanz a mì? Tì te see denanz a la finèstra? Lù l'è denanz la finèstra? Lee l'è denanz la finèstra?

chì, là

El lapis ross l'è denanz de mì. El lapis negher l'è su la cadrèga denanz de la finèstra. 'Sto lapis chì l'è ross, quèll lapis là l'è negher. 'sta scatola chì l'è granda; quèlla scatola là l'è piscinina.'Sto lapis chì l'è ròss? Sì, 'sto lapis chì l'è ross. Quèll lapis là l'è negher? Sì, quèll lapis là l'è negher.Qual'è 'sto lapis chì? L'è el lapis ross. Qual'è quèll lapis là? L'è quèll negher.Qual'è 'sta scatola chì? Qual'è quèlla scatola là? Qual'è el carton verd?

El liber 'sto liber



quèll liber

La scatola'sta scatola

quèlla scatola

11 12 13 14 15

vundes dodes trèdes quattòrdes

quindes

QUARTA LEZION

El professor el ciappa el liber. El professor el met el liber su la cadrèga. Ti te mettet la scatola sòtta el tavol. Lù el met la scatola sòtta el tavol. El professor el dèrva el liber. El sara sù el liber. El derva la pòrta. El sara sù la pòrta.Sì, el ciappa el liber. Nò, el ciappa nò el liber.El professor el met el liber sòtta al tavol? El professor el derva el liber. El ferma la finèstra.El professor el ciappa el lapis? Nò,... El ciappa la riga? Nò,... Cosa l'è che'l ciappa? El ciappa la carta.Cosa l'è che'l professor el met su la cadrega? In dove el met el gessètt? El professor el ciappa el liber marron? Nò,... Che liber el ciappa?La professorèssa la ciappa el liber. La professorèssa la met el liber su la cadrèga. Lee la met la scatola sòtta el tavol. La professorèssa la dèrva el liber. Lee la sara sù el liber. Lee la derva la pòrta. Lee la sara sù la pòrta. La professorèssa la ciappa el liber? Sì, la ciappa el liber. Nò, la ciappa nò el liber.La professorèssa la met el liber sòtta al tavol? La professorèssa la derva el liber. La ferma la finèstra.La professorèssa la ciappa el lapis? Nò,... La ciappa la riga? Nò,... Cosa l'è che la ciappa? La ciappa la carta.Cosa l'è che La professorèssa la met su la cadrega? In dove la met el gessètt? La professorèssa la ciappa el liber marron? Nò,... Che liber la ciappa?

El professor el tira el tavol. El ruza el tavol. El tira la cadrèga. El ruza la cadrèga.El professor el tira el tavol? El ruza la cadrega? El scolar el ruza la cadrega? Nò,...Chi ruza la cadrèga? Cosa l'è che'l ruza el professor?

La professorèssa la tira el tavol. La ruza el tavol. La tira la cadrèga. La ruza la cadrèga.La professorèssa la tira el tavol? La ruza la cadrega? La scolara la ruza la cadrega? Nò,...Chi ruza la cadrèga? Cosa l'è che la ruza la professorèssa?

Tì te tiret el tavol. Te ruzet el tavol. Tì te tiret la cadrèga. Tì te ruzet la cadrèga.Tì te tiret el tavol? Tì te ruzet la cadrega? Nò,...Chi ruza la cadrèga? Cosa l'è che ruzet tì?

El professor el dèrva la pòrta? Nò,... El dèrva la finèstra? Nò,...La professorèssa dèrva la pòrta? Nò,... La dèrva la finèstra? Nò,...Tì te dèrvet la pòrta? Nò,... Tì te dèrvet la finèstra? Nò,...

Cosa l'è che'l fa el professor?

El dèrva el liber.

El met la scatola su la cadrèga.

El ciappa el lapis.

El tira el tavol.

Cosa l'è che la fa la professorèssa?

La derva el liber.

La met la scatola su la cadrèga.

La ciappa el lapis.



La tira el tavol.

Cosa l'è che te fee tì?

Tì te dèrvet el liber.

La met la scatola su la cadrèga.

La ciappa el lapis.

La tira el tavol.

El professor el va vèrs la finèstra. El ven cers de tì. El ven vers lù. La ven vers de lee. La professorèssa la va vèrs la finèstra. La ven vers de tì. La ven vers lù. La ven vers de lee.Cosa el fa el professor? El va vers la pòrta? Nò,... In dove el va? El va vers la fonestra. El professor el ven vers de lù? El professor el ven vers de lee? El professor el ven vers de tì? Sì, el ven vers de mì. Nò, el ven minga vers de mì.Cosa la fa la professorèssa? La va vers la pòrta? Nò,... In dove la va? La va vers la finèstra. La professorèssa la ven vers de lù? La professorèssa la ven vers de lee? La professorèssa la ven vers de tì? Sì, La ven vers de mì. Nò, la ven minga vers de mì.

mì sont el professor. mì ciappi el liber. Scior, ch'el ciappa el liber. Sciora, che la ciappa el liber. Ti te ciappet el liber. Ciappa tì el liber. Ch'el ciappa lù el liber. Che la ciappa lee el liber. Ciappa tì el liber.Mì metti el liber su la cadrega. Scior, ch'el metta el lapis su la cadrèga. Signorina, che la metta el lapis su la cadrèga. Ti te mettet el lapis su la cadrèga. Scior, ch'el metta lù el lapis su la cadrèga. Sciora, che la metta lee el lapis su la cadrèga. Mett tiel liber su la cadrèga.Cosa foo mì? Cosa te fee tì? Cosa el fa lù? Cosa la fa lee? Tì te ciappet el liber? Lù el ciappa el liber? Lee la ciappa el liber? Chi ciappa el lapis, el liber? In dove ti te mettet el lapis? In dove lù el met el lapis? In dove lee la met el lapis? Sù la cadrèga?

mì voo vers la pòrta. Và tì vers la pòrta. Ch'el vaga vers la pòrta, Scior. Che la vaga vers la pòrta, Sciora.Tì te vee vers la finèstra? Lù el va vers la finèstra? Lee la va vers la finèstra? Tì te vee vers la pòrta? Lù el va vers la pòrta? Lee la va vers la pòrta? Chi va vers la pòrta? In dove voo mì? In dove te vee ti? In dove el va lù? In dove la va lee?

Mì vegni dennanz a tì. Mì vegni denanz a lù. Mì vegni denanz a lee. Vèn tì denanz a mì. Ch'el vegna denanz a mì, scior. Che la vegna lee denanz amì, sciora.Ti te vegnet denanaz a mì? Lù el vèn denanaz a mì? lee la vèn denanaz a mì?Mì vegni denanz a tì? Mì vegni denanz a lù? Mì vegni denanz a lee?

Cosa foo mì? Cosa te fee tì? Cosa el fa lù? Cosa el fa lù? Cosa el fa el scior?In dove voo mì? In doe te vee tì? In dove el va lù? In dove la va lee? In dove la va la sciora?

Scior, ch'el ciappa el liber. Lù el ciappa el lapis? Nò, scior, mì ciappi monga el lapis, ma el liber. Lee, la vaga vers la finèstra. Signorina la va vers la pòrta? Nò, scior, mì voo minga vers la pòrta, ma vers la finèstra. Sciora, che la ciappa el liber. Lee la ciappa el lapis? Nò, scior, mì ciappi monga el lapis, ma el liber.Tì, met la scatola sòtta del tavol. Tì te mettet la scatola su la cadrèga? Nò, mì metti minga la scatola su la cadrega, ma sòtta del tavol.

Mì voo minga vers la pòrta, mì voo minga vers la finèstra; mì resti denanz del tavol.Ti te vee minga vers la pòrta, ti te vee minga in del corridor, ti te restet su la cadrèga.Lù el va minga vers el corridor, lù el va minga a la finèstra, lù el resta a la lavagna.Lee la va minga vers la lavagna, lee la va minga vers el corridor, lee la resta a la finèstra.



El scior Rossi el va minga in uffizi. el resta in de la class. El scior Rossi el resta in de la class? mì voo vers la pòrta? Ti te vee vers ò te restet su la cadrega? Lù el va vers el corridor ò el resta a la lavagna? Lee la và vers la lavagna ò la resta a la finèstra?

Ti te ciappet el liber?

Sì, mì el ciappi. mì dervi el liber? Sì, tì te'l dervet

Lù el ciappa el liber?

Sì mì el ciappi. mì dervi el liber? Sì, lù le derva

Lee la ciappa el liber?

Sì mì el ciappi. mì dervi el liber? Sì, lee le dervet

Ti te ciappet la riga?

Sì, mì la ciappi. mì sari sù la pòrta?

Sì ti te la saret sù.

Lù el ciappa la riga?


Si lù la sara sù.

Le el ciappa la riga?


si lee la sara sù.

mì sarì sù la pòrta?

Nò, ti te la saret minga sù.

Nò, lù la sara minga sù.

Nò, lee la sara minga sù.

El professor el tira el tavol Nò, lù le tira minga.

La professorèssa la tira el tavol? Nò, lee le tira minga.

Ti te ruzzet la ciav?

Nò, mì la ruzi nò.Lù el ruza la ciav?

Lee la ruzza la ciav?

mì sarì sù el liber?

Nò, ti te'l saret minga sù.

Nò, lù le sara minga sù.

Nò, lee le sara minga sù.

El professor l'è dedree el tavol? Sì, lù el gh'è.Mì voo vers la pòrta? Sì tì te ghe vee. Sì, lù el ghe va. Sì, lee la ghe va.Tì te vee vers finèstra? Lù el va vers la finèstra? Lee la va vers la finesta? Nò, mì ghe voominga.La professoressa la va in de l'uffizi? Nò, la ghe va minga

verbo mì tì lù lee

Ciappà ciappi te ciappet el ciappa la ciappa

Mètt mètti te mèttet el mètt lee la mèt

Sarà sù sari te saret el sara lee la sara

Dervì dèrvi te dèrvet el dèrva lee ladèrva

Tirà iri te tiret el tira lee la tira

Ruzzà ruzzi te ruzzet el ruzza lee la ruzza

Andà voo te vee(t) el va la va

Vegnì vègni te vègnet el vèn la vèn



el vegn la vègn

Restà resti te restet el resta la resta

16 17 18 19 20

sèdes dersètt desdòtt desnoeuv vin


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA quarta Lezion

QUINTA LEZION

1 vun, voeuna 50 cinquanta

2 duu, dò 60 sessanta

3 trii, trè 70 settanta

4 quatter 80 vottanta

5 cinch / cinqu 90 novanta

6 ses 100 cent

7sètt

101centvun,centvoeuna

8 vòtt 102 centduu, centdò

9 noeuv 110 centdès

10 des 111 centvundes

11 vundes 200 dusènt

12 dodes 300 tresènt

13 trèdes 400 quattercènt

14 quattòrdes 500 cinchcènt

15 quindes 600 se'cent

16 sèdes 700 settcènt

17 dersètt 800 vòttcènt

18 desdòtt 900 noeuvcènt

19 desnoeuv 1.000 mila / milla

20 vint 1.001 mila e vun

21 vintun 1.100 mila e cènt

22 vintiduu 2.000 dòmila

30 trenta 3.000 tremila

31 trentun 8.000 vòttmila

32 trentaduu 10.000 desmila

40 quaranta 100.000 centmila

41 quarantun 1.000.000 on milion

42 quarantaduu 1.000.000.000 on miliard

1, 2, 3, 4, 5... mì cunti. Cuntè, per piasè. Vialter cuntii. mì cunti de 10 a 15: 10,11,12,13,14,15.Cosa foo mì? Cosa fii vialter? Cuntè de 50 a 60. Cosa fii vialter?

4 l'è un numer, 25 l'è un numer.Qual'è che'l numer chì? 3, 13, 21, 30, 56, ... 3 e 4 fann 7, 5 e 8 fan 13.Quanto (se) fann 3 e 4? Quanto (se) fann 9 e 6? ecc.

3 e 4 fann 7 3 vòlt (per) 4 fann 12


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA quarta Lezion

5 e 8 fann 13 5 vòlt (per) 8 fann 40

Quanto fann 3 vòlt 4, 4 vòlt 5, ecc?

Un liber, duu liber, trii liber, ecc. Ona cadrèga, dò cadregh, trè cadrègh, ecc.

Su la tavola a gh'è trii liber, ses lapis.Quanti liber a gh'è su la tavola? Trii. Quanti de lapis? Ses.Quanti cadregègh a gh'hinn in de la class? Quanti finester, pòrt, scolar?

Un brasc. El brasc dèster (drizz), el brasc sinister (manzin): i duu brasc.Ona man. La man dèstra (drizza), la man sinistra (manzina9: i do man.Un pè. El pè dèster (drizz), el pè sinister (manzin): i duu pee.Un oeugg, i duu oeugg. L'orèggia, i do orègg.La tèsta, i cavèi. El did, i des dida.

Cosa l'è?

L'è el liber. A hinn i liber.

L'è la cadrèga. A hinn i cadrègh.

L'è on liber. A hinn di liber.

L'è ona cadrèga A hinn di cadrègh.

L'è el pè dèster(drizz), l'è el pè sinister (manzin). A hinn i duu pee.

L'è man man dèstra (drizza), l'è la man sinistra (manzina).

A hinn i dò man.

De che color l'è 'sto liber L'è ross.

De che color hinn 'sti liber Lor hinn ross.

'Sti lapis hinn bloeu? Nò, lor hinn minga bloeu.

De che color l'è 'sta cadrèga?

L'è marrona.

De che color hinn 'sti cadregh?

Lor hinn marron.

De che color hinn 'sti liber? Vun l'è ross, l'alter l'è negher.

Chi l'è 'sto scior? L'è el scior Bianchi. Chi hinn 'sti sciori? A hinn i sciori Bianchi e Brambilla.Chi l'è 'sta sciora? L'è la scior Rossi. Chi hinn 'sti scior? A hinn i scior Rossi e Colomba.Chi l'è 'sta signorina? L'è la signorina Brambilla. Chi hinn 'sti signorin? A hinn i signorin Brambilla e Magni.

mì sont in pee e lor hinn settaa giò. mì sont in pee e vialter sii settaa giò. Numm sèmm settaa giò.Hinn in pee lor, signorin? Sii in pee vialter, signorin? Nò, scior, numm sèmm minga in pee, ma settaa giò.Sèmm numm in de la class ò in del corridor?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA quinta Lezion

SÈSTA LEZION

Alfabètt

A B C D E F G H I J L

a be ce de e èffa ge acca i ilunga

èlla

M N O P Q R S T U V Z

èmma ènna o pe cu èrra èssa te u ve zètt

El professor el ciappa el gessètt. El scriv su la lavagna. El scriv l'alfabètt: A, B, C, D, ecc.Cosa el fa el professor? In dove el scriv? Cosa el scriv? Chi scriv su la lavagna?

Ciappe on lapis e de la carta. Scrivì l'alfabètt. Lor scriven l'alfabètt su la carta. Vialter scrivii l'alfabètt su la carta. mì ciappi el gessètt e scrivi su la lavagna.Cosa foo mì? Cosa fann lor? Cosa fii vialter? In dove scrivii vialter? In dove scriven lor? Chi scriv su la lavagna?Cosa scrivi?

mì ciappi el liber, el dervi, e legì. mì legi l'alfabètt.Ciappe el liber e legí l'alfabètt. Che ciappen lor el liber e che legen l'alfabètt. Vialter legii. Lor legen. La signorina la leg.Cosa la fa la signorina? Cosa foo mì? Cosa fii vialter, Cosa fann lor? Vialter legii a la lavagna ò su el liber? Lor legen a la lavagna ò su el liber?

A l'è ona lèttera, B l'è ona lèttera, C l'è ona lèttera. In de l'alfabètt milanes a gh'è venticinch lètter.Ecco (Tè chì) la lèttera A; tèla chì la lèttera B.Qual'è 'sta lèttera? A l'è ona vocale; E l'è ona vocale. In de l'alfabètt milanes a gh'è cinqu vocai : A, E, I, O, U.B, C, D, F, G hinn di consonant. In de l'alfabètt milanes a gh'è vint consonant.La lèttera A l'è denanz a la lèttera B. La lèttera C l'è dòpo la lèttera B. La lèttera H l'è tra lètteraG e la lèttera I. Quanti lètter gh'è in de l'alfabètt milanes? Quanti vocal (vocali?)? Quanti consonant? In dove l'è la lèttera H, denanz òdòpo la lèttera G? Che lèttera a gh'è dòpo la V. Che lèttera a gh'è tra la M e la O?

Ghe né minga de lètter denanz a la A. A l'è la prima lèttera de l'alfabètt. L'alfabètt el comincia con la lèttera A.Ghe né minga de lètter dòpo la Z. Z l'è l'ultima lèttera de l'alfabètt. L'alfabètt el finiss con la lèttera Z.A l'è la prima lettera, B la seconda, C la tèrza, D la quarta, E la quinta, ecc. Z l'è l'ultima, V l'è lapenultima.Qual'è la prima lèttera de l'alfabètt, la seconda, la tèrza, ecc.? Con che lèttera comincia l'alfabètt? Con che lèttera el finiss? A che pagina comincia la sèsta lezion de 'sto liber? A che pagina finiss la quarta lezion? Che pagina l'è questa?

Mì scrivi ona paròla. mì scrivi la paròla «carta». In de la paròla carta, a gh'è cinqu lètter.Quanti lètter a gh'è in de la paròla «cadrèga»? Qual'è la prima lèttera? Qual'è l'ultima lèttera?

mì disegni di fior su on foeuj de carta: la ròsa, la vioeula, el tulipan, el narcis, el gili, el garòfen, el pamporzin, la camelia.Quanti fior a gh'è su el foeuj? Qual'è el primm fior, el second, el tèrz, el quint, l'ultim?



«Scior» l'è ona paròla milanesa. «Gentleman» l'è ona paròla inglesa. «Herr» l'è ona paròla tedèsca. «Señor» l'è ona paròla spagnoeula.L'è ona paròla milanesa? L'è ona paròla inglesa? L'è ona paròla tedèsca? «Señor» l'è ona paròla spagnoeula ò italiana? 'Sto liber l'è tedèsch ò milanes? 'Sto liber l'è spagnoau ò milanes? 'Sto liber l'è ingles ò milanes?

Mì son milanes; mì parli milanes. Vialter sii italian (ingles, tedèsch, spagnoeu, frances); vialter parlii italian (ingles, tedèsch, spagnoeu, frances).

A Milan se parla milanes. A Londra se parla ingles. A Berlin se parla tedèsch, ecc.

Tì te leget l'ingles? Tì te scrivet el milanes? Tì te parlet el tedèsch? Lù el lèg l'ingles? Lù el scriv el milanes? Lù el parla el tedèsch? mì legi, mì scrivi, mì parli el milanes, ma mì parli minga né l'ingles, né el tedèsch.Tì te parlet el spagnoeu? Lù el parla el spagnoeu? Nò, mì el parli minga, ma mì el legi.

In milanes, la pronuncia de Londra l'è «Lundra»; la «ò» in milanes la se pronuncia «u», come la «u» italiana.In milanes, la pronuncia de Ròma l'è «Roma»; la «ò » in milanes la se pronuncia «ò», come la «ò» italiana.Come se pronuncia scòla, fior, ecc

Mì disi l'alfabètt: A, B, C, D, ecc. Recita tì l'alfabètt: A B C D E F G H I J L M N O P Q R S T U V Z.Ch'el recita lù scior, l'alfabètt: A B C D E F G H I J L M N O P Q R S T U V Z. Che la recita lee sciora, l'alfabètt: A B C D E F G H I J L M N O P Q R S T U V Z.

Vialter recitii l'alfabètt. Cosa fii vialter? Lor reciten l'alfabètt. Cosa fan lor?

Domand Rispòst

In dove l'è el liber? L'è su la tavola.

Chi te see tì? mì son el scior Brambilla.

Chi l'è lù? mì son el scior Biianchi.

Chi l'è lee? mì son la signorina Colomba.

Tì te parlet milanes? Sì, mì parli milanes.

Lù el parla milanes? Sì, mì parli milanes.

Lee la parla milanes? Sì, mì parli milanes.

Mì foo ona domanda: «In dove l'è el liber?» La risponda lee a la domanda, sciora? «L'è su la tavola». Se la fa lee? mì rispondi a ona domanda. La faga ona domanda al scior. Scior ch'el risponda a la domanda de la sciora. Chi fa la domanda? Chi fa la rispòsta?

Sègn de punteggiadura: dòpo ona domanda, numm mèttom on pont de domanda (?). Dòpo larispòsta, numm mèttom on pont (.). Ecco ch' l'apòstrof (' ), i paréntes (), el pont esclamativ (!), iduu pont (:), el punt e virgola (;).

In milanes gh'hinn trii accent: l'accent cius (´), l'accent avèrt (`) e l'accent circonflèss (^).



ESERCIZZI 1

1. De che color l'è el plafon?2. La finèstra l'è strètta ò larga?3. Milan l'è pussee grand de Monza?4. La tavola l'è inscì alta come la lavagna?5. Chi te se tì? Chi l'è lù? Chi l'è lee?6. In dove te see tì? In dove l'è lù? In dove l'è lee?7. La tavola l'è denanz ò dedree de mì?8. Mì sont in pee?9. Su cosa tì te see settaa giò? Su cosa l'è settaa giò lù? Su cosa l'è settada giò lee?

10. El scior Rossi el va a la stazion?11. La signorina Brambilla la ven de Còmm?12. Vialter prendii ona lezion?13. Quanto fa 7 vòlt 8?14. Quanti persònn gh'hinn in 'sta stanza?15. Quanti dònn?16. Quanti òmen?17. Quanti lètter gh'hinn in de l'alfabètt milanes?18. La paròla «yes» l'è ona paròla milanesa ò inglesa?19. Chi rispònd a 'sta domanda?20. La frase: «Tì te parlet milanes?» l'è ona domanda ò ona rispòsta?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA sesta Lezion

SÈTTIMA LEZION

I vestii: la giacca, el gilé, i pantolon, el soprabit , el vestii. el cappèll, i guant, i scarp, la cravatta, el fazzolètt. La giacca la gh'ha trii botton; a gh'è di sacòcc. El gilé el gh'ha quatter saccòcc. La giacca la gh'ha di manegh. El gilé el g'ha minga de manegh. La giacca l'è pussee granda del gilèt. El soprabit l'è pussee long de la giacca.Quanti botton la gh'ha la giacca? E quanti saccòcc? El gilé el gh'ha di manegh? El gilè l'è pussee piscinin de la giacca? El soprabit l'è pussee long de la giacca?

'Sto òmm el gh'ha on cappèll su el coo. mì gh'hoo minga el cappèll su el coo. Ti te gh'hee i guant? Lù el gh'ha i guant? Lee la gh'ha i guant. Quanti guant te gh'hee tì? Quanti guant el gh'ha lù? Quanti guant la gh'ha lee? Mì gh'hoo i guant?

Mì gh'hoo on fazzolètt in de la saccòccia. Còssa gh'hoo mì in de la saccòccia? Tì te gh'hee on fazzolètt. Lù el gh'ha on fazzolètt. Lee la gh'ha on fazzolètt.

Vialter gh'avii (gh'hii) on liber e mì gh'hoo on liber. Numm gh'èmm di liber. Numm gh'èmm i liber ross ò i liber bloeu?

El professor el gh'ha on liber. I scòlar gh'hann i liber.

Numm gh'èmm duu oeugg, dò orègg. Quanti oeugg a gh'èmm numm? Quanti orègg?

I òmm gh'hann on cappèll su el coo? Nò, lor gh'hann minga el cappèll su el coo. I dònn gh'hann i cavèi long? I òmen gh'hann i cavèi curt?

mì gh'hoo on cappèll; ti te gh'hee on cappèll. El me cappèll l'è marron; el tò cappèll l'è negher; el sò l'è gris. El mè gilé l'è negher; el tò l'è gris: el sò l'è bloeu.La mia cravatta l'è negra; la toa cravatta l'è rossa, la soa cravatta l'è verda.El mè cappèll l'è marron? Sì, el tò cappèll l'è marron. Sì, el sò cappèll l'è marron. La mia cravatta l'è negra? Nò, la toa cravatta l'è verda. Nò, la soa cravatta l'è bloeu.

El La I

mì mè lapis mia cravatta mè guant

tì tò cappèll toa scatola tò scarp

el, lù,lee sò soprabit soa riga sò vestii

numm nòster liber nostra lavagna nòster lezion

vialter vòster fazzolètt

vòstra class vòster gessètt

lor sò professor soa gesà sò giacch

L'è el guant del scior Rossi? Sì, scior, l'è el sò guant. L'è la cravatta del scior Rossi? Nò, scior, l'èminga la soa cravatta, l'è el sò fazzolètt. L'è el cappèll de la sciora Rossi? Sì, scior, l'è el sò cappèll. L'è el fazzolètt de la signorina Brambilla. Nò, scior, l'è el mè fazzolètt.

El tò vestii l'è ross? Nò, scior, el mè vestii l'è verd. La nòstra class l'è granda? Chi l'è el tò professor? Chi el sò professor? Chi l'è el vòster professor? I sciori X e Y hinn in de la soa class?

Chi l'è el professor de 'sti tosann? El scior Colomb l'è el sò professor.



Gh'avii vialter i mè guant? Gh'hoo mì i vòster liber? El scior X, el gh'ha i sò liber?

Cosa l'è che 'sti tosann gh'hann in di sò man? Lor gh'hann i sò guant.



mì gh'hoo (a) gh'hoo mì? mì gh'hoo minga (nò)

tì te gh'hee, gh'heet te gh'hee tì? tì te gh'hee, gh'heet minga (nò)

lù el gh'ha el gh'ha lù? lù el gh'ha minga (nò)

lee la gh'ha la gh'ha lee lee la gh'ha minga (nò)

numm gh'èmm (a) gh'èmm numm? numm gh'èmm minga (nò)

vialter gh'avii / gh'hii (a) gh'avii / gh'hii vialter? vialter gh'avii / gh'hii minga (nò)

lor gh'hann (a) gh'hann lor? lor gh'hann minga (nò)

ESERCIZZI 2

1. L'è el mè liber?2. L'è el lapis del professor?3. L'è el cappèll del scior Brambilla?4. Hinn i guant de la signorina Rossi?5. Te gh'hee tì on soprabit gris? El gh'ha lù on soprabit gris? La gh'ha lee on soprabit gris?6. 'Sto òmm el gh'ha on cappèll su el coo?7. El tò fazzolètt l'è in de la toa saccòccia? El sò fazzolètt l'è in de la soa saccòccia?8. Tì te scrivet i tò esercizzi a cà? Lù el scriv i sò esercizzi a cà? Lee la scriv i sò esercizzi a

cà?9. El professor el gh'ha el sò liber? El professor el gh'ha el tò liber?

10. Cosa gh'èmm ai pee?11. La signorina Brambilla la ven de Còmm?12. De che color hinn i mè cavèi?13. I vòster cavèi hinn castan?14. Còssa gh'hii (avii) in de la man drizza (dèstra)?15. Gh'hii (avii) i duu pee su el soeul?16. Gh'hii (avii) la man manzina in de la saccòccia?17. Quanti bottoni el gh'ha el mè gilé?18. El vestii de la signorina Bianchi el gh'ha di manegh long ò cort?19. 'Sti òmm gh'hann di giacch negher?20. I sò cravatt hinn verd?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA settima Lezion

OTTAVA LEZION

Ciappè on liber. Vialter ciappi on liber, mì ciappi on liber: numm ciappom on liber.Cosa fii vialter? Cosa foo mì? Cosa fèmm numm?

El scior Brambilla el ciappa el sò cappèll. I scolar ciappen i sò cappèi.Cosa el fa el scior Brambilla? Cosa fann i scolar?

Numm mettom i noster liber su el tavol; numm dèrvom i nòster liber e numm legiom.Cosa fii vilater? Cosa foo mì? Cosa fèmm numm?

El professor el mett el sò lapis in de la soa saccòcia. In dove 'sti dònn metten i sò lapis? Lor i metten in de sò borsètt. 'Sti òmen dèrven i sò liber e legen.Cosa fann 'sti dònn? Cosa fann 'sti òmen? Dervi i vòster liber e legì. Cosa fii vialter? El scior Bianchi el derva el sò liber. Cosa el fa lù?

Numm sarom sù i finèster. Dòpo la lezion i scolar saren sù i sò liber. Cosa fèmm numm? Cosa fann i scolar dòpo la lezion?

mì scrivi, vialter scrivii: numm scrivom.Cosa fii vilater? Cosa foo mì? Cosa fèmm numm?

El professor el scriv su la lavagna. I scolar scriven su la carta: numm scrivom.Chi scriv a la lavagna? In dove scriven i scolar? I scolar scriven dei esercizi? Sì, lor scriven dei esercizi. Ie scriven in class ò a cà?

Mì legi, vialter legii: numm leggiom. Vialter legii i paròll a la lavagna. Numm leggiom l'ottava lezion del liber. Signorina, che lezion la leg? Cosa l'è che legii vialter su la lavagna? I scolar legen i sò lezion a cà? 'Sti òmen legen el sò giornal (la soa gazzetta)?

El teater, la gèsa, la scòla. mì voo a teater, vialter andii a teater: numm vèmm a teater. El scior Rossi el va in gésa. La Gianna e el Paul vann a scòla.mì voo a teater? Sì, lù el (lee la) ghe va. Ti te veet a teater? Sì, mì ghe voo. Lù el (lee la) va a teater? Sì, mì ghe voo. Vialter andii a teater? Sì numm ghe vèmm. Numm dèmm a teater? In dove el va el scior Rossi? In dove vann la Gianna e el Paul? Dòpo la lezion, i scolar resten minga in de la class, ma vann a cà.

El professor el ven denter la class. I scolar vegnen a scòla per ciappa i sò lezion. Prima de la lezion, resten in de l'uffizi. El scior e la sciora Brambilla vegnen de Sondrio. Sciori, de dove vègnii vialter? Numm vegnom de Còmm. El scior X el ven minga chì, el sta in de l'uffizzi. Vialtere mì, vèmm minga in strada, numm restom in de la class.El professor el ven in de la class? In dove i scolar vegnen a ciappa i sò lezion? Resten in segreteria prima de la lezion? De dove vegnen el Scior e la Sciora Brambilla? Vialter vegnii a scola de milanes?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA settima Lezion

verbo mì tì lù/lee numm vialter lor

Ciappà ciappi te ciappet el/la ciappa ciappom ciappii ciappen

Mètt mètti te mèttet el/la mètt mèttom mèttii mètten

Sarà sù sari sù te saret sù el/la sara sù sarom sù sariì sù saren sù

Dervì dèrvi te dèrvet el/la dèrv(a) dervom dervii dèrven

Scriv scrivi te scrivet el/la scriv scrivom scrivii scriven

Lég lègi te lèget el/la lég lègiom lègii lègen

Andà voo te vee(t) el/la va vèmm andii vann

Vegnì vègni te vègnetel/la vén

vègnom vegnii vègnenel/la vegn

Restà resti te restet el/la resta restom restii resten

ESERCIZZI 3

1. Che lezion ciappi vialter a la scola de milanes?2. Vialter vègnii a scòla, cosa ciappi: l'autobus, la filovia, el tramm ò la metropolitana?3. I scolar scriven, cosa gh'hann in di man?4. In dove mèttom el nòster fazzolètt?5. 'Sti dònn metten di guant?6. Cosa mètt el professor sora el tavol?7. Dervom i nòster liber?8. I professor derven i finester dòpo la lezion?9. I scolar saren sù i sò liber?

10. Scrivom di esercizi in class?11. In dove scrivii i vòster esercizi?12. Vialter leggi di liber in milanes?13. 'Sti òmen legen di liber ò di gazzètt?14. Dèmm a teater?15. El scior Rossi el va a Pavia? Nò,...16. I scolar vann a cà dòpo la lezion?17. El professor el ven in de la class prima de la lezion?18. I scior Brambilla e Bianchi vann a Lodi? Sì,...19. I scior Colomb e Magni vegnen a la scola de milanes? Sì,...20. Dèmm in del corridor ò restom in de la class?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA ottava Lezion

NÒNA LEZION

Tì te gh'hee trii lapis; mì gh'hoo cinqu lapis. mì gh'hoo pussee lapis de tì. Lù el (Lee la) gh'ha trii lapis; mì gh'hoo cinqu lapis. mì gh'hoo pussee lapis de lù (lee). Vialter gh'avii trii lapis; mì gh'hoo cinqu lapis. mì gh'hoo pussee lapis de vialter.Tì te gh'hee des euro. El scior Rossi el gh'ha sètt euro. El scior Rossi el gh'ha mén danee de vialter.Lù el (Lee la) gh'ha des euro. El scior Rossi el gh'ha sètt euro. El scior Rossi el gh'ha mén daneede vialter.Vialter gh'avii des euro. El scior Rossi el gh'ha sètt euro. El scior Rossi el gh'ha mén danee de vialter.Quanti lapis te gh'hee tì? Quanti lapis el (la) gh'ha lù (lee)? Quanti lapis gh'avii vialter? Quanti lapis gh'hoo mì?A gh'hoo pussee de lapis che tì (lù, lee, vialter)? Tì te gh'hee mén lapis de mì? Lù el (Lee la) gh'ha mén lapis de mì? Vialter gh'avii mén lapis de mì? Chi el gh'ha pussee lapis tì (lù, lee, vialter) ò mì?

Tì te gh'hee cent euro; mì gh'hoo sessanta euro. Lù el (Lee la) gh'ha cent euro; mì gh'hoo sessanta euro. Vialter gh'avii cent euro; mì gh'hoo sessanta euro.Quanti danee te gh'hee tì? Quanti danee el (la) gh'ha lù (lee)? Quanti danee gh'avii vialter? Quanti danee gh'hoo mì? Tì te gh'hee pussee danee de mì? Lù el (Lee la) gh'ha pussee danee de mì? Vialter gh'avii pussee danee de mì? Mì gh'hoo mén danee de tì (lù, lee, vialter)? Chì el gh'ha mén danee?

El liber gròss el gh'ha 300 pagin. el pscinin el gh'ha 50 pagin. Che liber el gh'ha pussee pagin? Che liber el gh'ha mén pagin?

Mì gh'hoo 20 euro. Tì te gh'hee 30 euro. Lù el (Lee la) gh'ha 30 euro. Vialter gh'avii 30 euro. El scior Maggi el gh'ha 20 euro. Mì gh'ho pusse mén danee de tì (lù, lee), ma mì ghe n'hoo inscì tanti come el scior Maggi.A gh'hoo inscì tanti danee tì (lù, lee, vialter)? Tì te gh'hee pussee danee de mì? Lù el (Lee la) gh'ha pussee danee de mì? Vialter gh'avii pussee danee de mì? A gh'hoo pusse danee del scior Maggi? El liber piscininn el gh'ha inscì tanti pagin come el liber gròss?

In del liber gròss, a gh'è né tanti de pagin (500). In del liber piscinin a gh'è né pòcch de pagin.Tì te gh'hee tanti cavéi. Lù el (Lee la) gh'ha tanti cavéi. Vialter gh'avii tanti cavéi. El scior Scòtti el gh'ha pòcch cavéi. El scior Visconti el gh'ha tanti danee. mì gh'hoo pòcch danee in de la mia saccòccia.A gh'è tanti pagin in del liber gròss? E in quèll piscinin? A gh'è tanti scolar in de la class? Tì te gh'hee tanti danee in saccòccia? Lù el (Lee la) gh'ha tanti danee in saccòccia? Vialter gh'avii tanti danee in saccocia? El scior Scòtti el gh'ha tanti cavéi?A gh'è tanti sofranèi in 'sta scatola?

mì gh'hoo ona scatola de sofranèi. mì métti di sofranei su la tavola e métti di sofranèi su la cadréga.Cosa méetti su la tavola? E su la cadréga?

Cosa l'è?

L'è ona scatola de pènn.

L'è ona scatola de sofranèi.

L'è ona pènna. L'è on sofranèll.

A hinn di pènn. A hinn di sofranèi.

A hinn i pènn. A hinn i sofranèi.

A gh'è di liber su la tavola e a gh'è di liber su i cadrégh. De che color hinn 'sti cadrégh? Voeuna l'è marrona, l'altra l'è negra.I do cadrégh hinn de l'istèss color? Nò, a hinn de color discompagn.



Qual'è la differenza tra 'sti do cadrégh? Voeuna l'è marròna, l'altra l'è negra.'Sti liber hinn de l'istèss color? Tì te gh'hee l'istèss numer de liber che mì? Lù el (Lee la) gh'ha l'istèss numer de liber che mì? Vialter gh'avii l'istèss numer de lider che mì?



ESERCIZZI 4

1. Tì te gh'hee pussee liber de mì? Lù el (Lee la) gh'ha pussee liber de mì? Vialter gh'avii pussee liber de mì?

2. Vialter vègnii a scòla, cosa ciappi: l'autobus, la filovia, el tramm ò la metropolitana?

3. I scolar scriven, cosa gh'hann in di man?4. In dove mèttom el nòster fazzolètt?5. 'Sti dònn metten di guant?6. Cosa mètt el professor sora el tavol?7. Dervom i nòster liber?8. I professor derven i finester dòpo la lezion?9. I scolar saren sù i sò liber?

10. Scrivom di esercizi in class?11. In dove scrivii i vòster esercizi?12. Vialter leggi di liber in milanes?13. 'Sti òmen legen di liber ò di gazzètt?14. Dèmm a teater?15. El scior Rossi el va a Pavia? Nò,...16. I scolar vann a cà dòpo la lezion?17. El professor el ven in de la class prima de la lezion?18. I scior Brambilla e Bianchi vann a Lodi? Sì,...19. I scior Colomb e Magni vegnen a la scola de milanes? Sì,...20. Dèmm in del corridor ò restom in de la class?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA nòna Lezion

DÉCIMA LEZION

Sora el tavol, a gh'è on carimaa, una scatola e di liber, di lapis, ecc. Sora la cadrèga, a gh'è nagòtt.Cosa a gh'è sul sora al tavol, sora la cadréga?

A gh'è di liber sora el tavol? Sì, scior, a ghe n'è (ne è).A gh'è di cadrégh denanz del mur? Sì, scior, a ghe n'è (ne è).A gh'è di guant sora el tavol? Nò, scior, a ghe n'è (ne è) minga.A gh'è tanti (assosènn) paròll in de 'sto liber? Sì, scior, a ghe n'è (ne è) tanti (assosèn).

I liber hinn sora el tavòl? Sì, scior, a gh'hinn? El tò lapis l'è in de la tua saccòccia? Nò, scior el gh'è nò. El sò lapis l'è in de la soa saccòccia? Nò, scior el gh'è nò. I vòster lapis hinn in di vòstersaccòcc? Nò, scior a gh'hinn nò. Te seet a Milan? Sì, ghe son. Lù (Lee) l'è a Milan? Sì, ghe son. Vialter sii a Milan? Sì, ghe sèmm. Tì te gh'heet on cappèll? Sì, mì ghe n'hoo vun. Lù el (Lee la) gh'ha on cappèll? Sì, mì ghe n'hoo vun. Vialter gh'avii on cappèll? Sì numm ghe n'èmm vun. Quanti guant te gh'hee? mì ghe n'hoo duu. Quanti guant el (la) gh'ha? mì ghe n'hoo duu. Quanti guant gh'avii vialter? Numm ghe n'èmm duu. Tì te gh'hee assosèn danee in saccòccia? Nò, mì ghe n'hoo minga assosèn. Lù el (Lee la) gh'ha assosèn danee in saccòccia? Nò, mì ghe n'hoo minga assosèn. Vialter gh'avii assosèn danee in saccòccia? Nò, numm ghe n'èmm minga assosèn. El scior Brambilla el gh'ha pòcch cavèi? Sì, ghe n'ha pòcch.

A gh'è nagòtt sora la cadréga, ma a gh'è on quaicòss sora el tavol. a Gh'è on quaicòss in de la mia man drizza. A gh'è nagòtt in de la mia man manzina. Tì te gh'è on quaicòss in lde a man drizza? Lù el (Lee la) gh'ha on quaicòss in de la man drizza? Vialter gh'avii on quaicòss in de la man drizza? Còssa te gh'è in de la man manzina? Còssa el (la) gh'ha in de la man manzina? Còssa gh'avii in de la man manzina?

Chì gh'è denanz a 'sto tavol? L'è el Carlo. Chì gh'è denanz a la pòrta? L'è la signorina Rossi. Chì gh'è denanz a finèstra? Nissun (Nanca un'anima). A gh'è nissun (nanca un'anima) in del corridor, ma a gh'è quaidun in de 'sta class. A gh'è un quaidun denanz del tavol? Denanz de la pòrta? In del corridor? A gh'è quaidun chì? Chi?

Ti te see denanz del tavol. Denanz de còssa te see? Lù l'è (Lee l'è) denanz del tavol. Denanz de còssa l'è lù (l'è lee)? Vialter sii denanz del tavol. Denanz de còssa sii vialter? Mì son denanz del tavol. Ti te see arént del scior Bianchi. Lù l'è (Lee l'è) arént del scior Bianchi. Vialter sii aréntdel scior Bianchi.De chi te seet arént? De chi l'è arént? De chi vialter sii arént? A gh'è un quaidun arént de tì? A gh'è un quaidun arént de lù (lee)?A gh'è un quaidun arént de vialter ? Chì?A gh'è on quaidun dedree a mì? Nò,...Chi gh'è a la drizza del scior Brambilla e chi a la soa manzina? Chi gh'è a la toa manzina? Chi gh'è a la soa manzina? Chi gh'è a la vòstra manzina? A la mia drizza?

Andà dént Andà foeura setass (giò) levà sù.

Vegnì dént Vegnì foeura

mì voo dént in de la stanza. mì vègni dént in de la stanza. mì me sétti (giò).mì me levi sù. mì voo foeura de la stanza. mì vegni foeura de la stanza. Scior, per piasè, ch'el vaga foeura de la stanza. Scior, per piasè, ch'el vègna foeura de la stanza.Ti te vee foeura de la stanza. Ti te vègnet foeura de la stanza. Lù el (Lee la) va foeura de la stanza. Lù el (Lee la) vén foeura de la stanza.



Se te fee? S'el fa lù? Se la fa lee? S'el fa 'sto scior? Lù el (Lee la) vaa foeura. Lù el (Lee la) ven foeura. Lù el (Lee la) vaa dént. Lù el (Lee la) ven dént.

Tì và dént, per piasé. Tì vén dént, per piasé. Tì te vee dént, in de la stanza. Tì te vègnet dént, in de la stanza.Ch'el (Che la) vaga dént, per piasè. Lù el (Lee la) va dént, in de la stanza.Ch'el (Che la) vègna dént, per piasè. Lù el (Lee la) vén dént, in de la stanza.

Se te fee?

Tì séttess (giò).Tì te se séttet (giò).

Te se séttet (giò)?Sì, scior, mì me sétti (giò).

Tì leves sù. Tì te se levet sù. Te se levet sù? Sì, scior, mì me levì sù.

S'el fa lù?

Lù ch'el se sétta (giò).

Lù el se sétta (giò).

El se sétta giò? Sì, scior, mì me sétti (giò).

Lù ch'el se leva sù. Lù el se leva sù. El se leva sù? Sì, scior, mì me levì sù.

Se la fa lee?

Lee che la se sétta (giò).

Lee la se sétta (giò).

La se sétta giò?Sì, scior, mì me sétti (giò).

Lee che la se leva sù.

Lee la se leva sù. La se leva sù? Sì, scior, mì me levì sù.

Numm vémm dent in de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vémm dént.Numm vémm foeura de la class dòpo de la lezion? Si, scior, numm ghe vémm foeura.Numm vègnom dent in de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vègnom dént.Numm vègnom foeura de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vègnom foeura.

Vialter vii dént in de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vémm dént.Vialter vii foeura de la class dòpo de la lezion? Si, scior, numm ghe vémm foeura. Vialter vegnii dent in de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vègnom dént.Vialter vegnii foeura de la class prima de la lezion? Si, scior, numm ghe vègnom foeura.

Su còssa numm se settom (giò)? Vialter ve settii (giò) denanz de la finèstra? In dove el se sètta (giò) el professor? El se sètta (giò) denanz del tavol.

I scolar vann dént in de la stanza e se sétten (giò). Dòpo la lezion, se leven sù e vann foeura de la class.I scolar vègnen dént in de la stanza e se sétten (giò). Dòpo la lezion, se leven sù e vègnen foeura de la class. In dove vann dént i scolar? Su còssa se sètten (giò)? De dove vègnen foeura?In dove vègnen dént i scolar? Su còssa se sètten (giò)? De dove vann foeura?




Andà dént voo dént te vee(t) dént el/la va dént vèmm dént andii dént vann dént

Vegnì dént vègni dént te vègnet déntel/la vén dént

vègnomdént vegnii dént vègnen déntel/la vegn dént

Andàfoeura

voo foeura te vee(t) foeura el/la va foeura vèmm foeura andii foeura vann foeura

Vegnìfoera

vègni foeura te vègnetfoeura

el/la vén foeuravègnomfoeura

vegniifoeura

vègnenfoeurael/la vegn

foeura

Settass(giò)

me setti(giò)

te se settet(giò)

el/la se setta(giò)

se settom(giò)

ve settii(giò)

se setten(giò)

Levà sù me levi sù te se levet sù el/la leva sù se levom sù ve levii sù se leven sù

mì te doo el me liber. mì ghe doo el me liber. Damm el tò lapis, per piase. Tì te me dee el tò lapis. Lù el me da el sò lapis. Lee la me da el sò lapis?Se foo mì? Se te fee tì? Se'l fa lù? Se la fa lee?

Signorina, che la daga 'sto lapis al scior. Lee la da el lapis al scior? Sì, scior, mì ghe doo el lapis.El professor sl da di lezion ai scolar? Sì, lù ghe ne daa. mì ve doo di esercizi de scriv? Sì, lù ghe ne da.


Dà doo te dee(t) el/la da dèmm dii dann

Parlà Dì

mì ve parli. Mì ve disi on quaicòss.

Tì te me parlet. Tì te me diset on quaicòss.

Lù el (Lee la) me dis. Lù el (Lee la) me dis on quaicòss.

El professor el te parla. El te dis on qauicòss. El professor el ghe parla. El professor el ghe dis on quaicòss.Ti te parlet al professor. Ti te ghe diset on quaicòss. Lù el (Lee la) parla al professor. Lù el (Lee la) ghe dis on quaicòss.'Sti signorin parlen al scior Brambilla; lor ghe dann on quaicòss. El scior Brambilla el ghe dis «Grazie».

mì te disi el me nòmm. mì ghe disi el mè nòmm. Di tì el tò nòmm, per piasè. mì ghe disi el me nòmm. Ch'el disa lù el sò nòmm, per piasè.Cosa te disi? Cosa te me diset? Cosa ghe disi? Cosa el (la) me dis? Te diset el tò nòmm a la signorina? Nò, mì gh'el disi minga. Lù el (Lee la) dis el sò nòmm a la signorina? Nò, mì gh'el disi minga. Te diset on quaicòss al scior? Nò, mì ghè disi nagòtt. Lù el (Lee la) diset on quaicòss al scior? Nò, mì ghè disi nagòtt.


Dì disi te diset el/la dis disom disii disen

Parlà parli te parlet el/la parla parlom parlii parlen



ESERCIZZI 5

1. A gh'è on quaicòss su el tavol?2. Gh'avii on quaicòss in d la saccòccia?3. El Carlo el scriv i sò esercizi, el fa on quicòss?4. E la Teresa, la fa on quaicòss? Nò, ...5. On quaivun l'è settaa (giò) denanz de tì? On quaivun l'è settaa (giò) denanz de lù? On

quaivun l'è settaa (giò) denanz de lee? On quaivun l'è settaa (giò) denanz de vialter?6. A gh'è on quaivun in pee dedree de tì? A gh'è on quaivun in pee dedree de lù? A gh'è on

quaivun in pee dedree de lee? A gh'è on quaivun in pee dedree de vialter?7. El scior l'è settaa (giò) dedree de tì? El scior l'è settaa (giò) dedree de lù? El scior l'è

settaa (giò) dedree de tì? El scior l'è settaa (giò) dedree de vialter? 8. In dove l'è settaa (giò)?9. L'è a la toa drizza ò la toa manzina? L'è a la soa drizza ò la soa manzina? L'è a la vòstra

drizza ò la vòstra manzina? 10. El professor el leva sù?11. Tì te scrivet i tò esercizi in pee? Lù el scriv i sò esercizi in pee? Lee la scriv i sò esercizi in

pee? Vialter scrivii i vòster esercizi in pee?12. Te rester ancamò in class dòpo la lezion? El resta ancamò in class dòpo la lezion? La

resta ancamò in class dòpo la lezion? Restii ancamò in class dòpo la lezion?13. Cosa te fee tì? Cosa el fa lù? Cosa la fa lee? Cosa fii vialter?14. El professor el da di lezion ai scolar?15. Tì te dee on quaicòss al professor? Lù el da on quaicòss al professor? Lee la da on

quaicòss al professor? Vialter dii on quaicòss al professor? Nò, ...16. Chi te da di lezion de milanes? Chi ghe da di lezion de milanes? Chi ve da di lezion de

milanes?17. Te me parlet? El me parla? La me parlet? Vialter me parlii?18. Met el lapis su el tavol. Mì te disi on quaicoss? Met tì el lapis su el tavol. Mì te disi on

quaicoss? Ch'el metta el lapis su el tavol. Mì ghe disi on quaicoss? Che la metta el lapis su el tavol. Mì ghe disi on quaicoss? Metti vialter el lapis su el tavol. Mì ve disi on quaicòss?

19. Cosa te disi? Cosa ghe disi? Cosa ve disi?20. I scolar ghe disen «a rivdèss» al professor dòpo la lezion?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA decima Lezion

LEZION: QUÈLLA DI VUNDES

On lapis, ona pènna, ona stilografica, on cortèll. Numm scrivom cont on lapis, cont ona pènna.Numm tajom cont on cortèll. Numm ciappom cont i man. Numm camminom cont i pee.

Con cosa scrivom su la carta? Con cosa mì scrivi su la lavagna?

Lù el gh'ha onlapis? El scriv

ben?La mia pènna la scriv minga ben; lascriv mal.Lee la gh'ha on

lapis?

Cosa fèmm cont i man, cont i pee? Con cosa tajom la carta? Con cosa camminom?

ìCont i oeugg, numm vedom. Cont i orègg, numm sentom. mì sari sù i oeugg, mì ghe vediminga. Mì sari i orègg, mì ghe senti minga. Mì dervi i oeugg, mì ghe vedi. Mì dervi i orègg, mìghe senti. El Mario Brioschi l'è minga chì: mì el vedi minga. El Mario Brioschi l'è minga chì: mì elsenti minga. Cosa vedii vialter su la tavola? Chi vedii vialter in de la class?

Mì parli;lù el me sent parlà. Mì parli; lee la me sent parlà. Mì picchi a la pòrta. El me sent apiccà a la pòrta? Nò,... On quaivun el picca a la pòrta? Nò,... Sentom di otomòbil in strada?Nò,... Gh'è nissun in la stanza arent; sentii on quaicòss? Nò,...

verbo mì tì lù/lee numm vialter lorVedè vedi te vedet el/la ved vedom vedii veden

Sentì senti te sentet el/la sent sentom sentii senten

Cont el nas, numm sentom. I fior senten de bon. El gass el sa minga de bon, el spuzza de gramm.Te chì di fior: la ròsa, la violétta, el tulipan, el narcis, el gili, el garofen, el pamporzin, la camelia,la margherita La ròsa la sent de bon? El gass el sent de bon?La carta la sent de bon ò de gramm? La sa ne de bon ne de gramm, la sa de nagòtta.

verbo mì tì lù/lee nummvialte

rlor

Sentì senti te sentet el/la sent sentom sentii senten

Spuzzà

spuzzi

tespuzzet

el/laspuzza

spuzzom

spuzzii

spuzzen

Con la bocca, numm mangiom e numm bevomNumm mangiom del pan, de la carna, de la verdura e de la frutta.

Verdura

i faseou, i erbionn, el patati, el verz, el broccol, el gambus, la caròtola,el tomates

Frutta el pòmm, el per, el pèrsegh, l'uga, la magiostra, el marron, la bruna, lamognaga

Cosa fèmm con la bocca? Mangii del pan? Mangiom de la carna? Disimm di nòmm de verdur. Che frutta mangiom?

Numm bevom de l'acqua, del vin, de la birra, del tè, del cafè, del latt. Lù el bev del vin? Che vin el bev lù: bianch o ross?Mì bevi del cafelatt.Lù el bev del cafè? Lù el mètt del zuccher in del tè?



verbo mì tì lù/lee nummvialter

lor

Mangià

mangi

temanget

el/lamangia

mangiom

mangii

mangen

Bev bevi te bevet el/la bev bevom bevii beven

Mì mangi del pan. Mì mangi minga del pan.

Mì mangi de lacarna.

Mì mangi minga de lacarna.

Mì bevi de l'acqua. Mì bevi del cafè.

Mì mangi de lafrutta.

Mì mangi minga de lafrutta.

ESERCIZZI 6 1. Con còsa lù el scriv su la carta?

1.1. Con còsa la scriv lee su carta? 1.2. Con còsa scrivii vialter su larta?

2. Con còsa el professor el scriv su la lavagna? 3. Sto lapis el scriv ben o mal? 4. Chi el ved lù in de la class?

4.1. Chi la ved lee in de la class? 4.2. Chi vedii vialter in de la class?

5. Chi el ved lùdenanz a lù? 5.1. Chi la ved lee denanz a lee? 5.2. Chi vedii vialter denanz a vialter?

6. Lù el ved el professor? 6.1. Lee la ved el professor? 6.2. Vialter vedii el professor?

7. Lù el sent quaivun parlà in de la stanza arent? 7.1. Lee la sent quaivun parlà in de la stanza arent? 7.2. Vialter sentii quaivun parlà in de la stanza arent?

8. Lù el sent picà a la pòrta? 8.1. Lee la sent picà a la pòrta? 8.2. Vialter sentii picà a la pòrta?

9. Lù el ven a scòla; el ven a pee ò el ciappa l'autobus? 9.1. Lee la ven a scòla; la ven a pee ò la ciappa l'autobus? 9.2. Vialter venii a scòla; venii a pee ò ciappii l'autobus?

10. Lù el cammina tanto? 10.1. Lee la cammina tanto? 10.2. Vialter camminii tanto?

11. I frances beven tanto vin? 12. I tedesch beven pussee vin de birra? 13. Disimm di nòm de frutta. 14. Disimm di nomm de verdura. 15. El pan l'è aliment? 16. I patati hinn de la verdura? 17. Lù el mangia tanta frutta?

17.1. Lee la mangia tanta frutta? 17.2. . Vialter mangii tanta frutta?

18. I magioster hinn bon de mangià? 19. El gass el sent de bon?



20. La carta la sent de bon o de gramm?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA lezion quèlla di vundes

LEZION: QUÈLLA DI DODES

El cuggiaa, la forzellina, el cortèll, la marmitta, la fiamenghina, la teera, la caffetera, labottiglia, el biccer, la tazzina, la chicchera, el piattin, el tond, la fondina.

Numm mangiom la minèstra cont on cuggiaa. Numm tajom la carna cont on cortèll. Nummmangiom la carna e la verdura cont ona forzellina.Con còsa numm mangiom la minèstra? Con còsa numm

la carna? Con còsa numm mangiom la Con còsa numm mangiom la verdura?Con còsa numm tajom la carna? Lù el mangia la minèstracon la forzellina? Lee la

mangia la carna cont elcuggiaa?

Numm pòrtom in tavola la carna su ona fiamenghina; numm la tajom e la servom nel tond.

Numm bevom el vin, la birra, l'acqua in d'on biccer. Numm bevon el cafè in d'ona chicchera, eltee in d'ona tazzina. Con còsa pòrtom in tavola la carna? In còsa la servom? In còsa nummbevom el vin? Lee la bev el vin in d'ona tazzina? Còsa la bev in d'ona chicchera?

El vin l'è denter la bottiglia. Numm el versom in d'on biccer per bevel. In de còsa versonm eltee per bevel? Lù el bev el tee in d'on biccer?

Tanti person mètten del zuccher e del latt in del sò cafè o tee; alter mètten domà del latt e altermètten né zuccher né latt. Lee la mètt del latt in del sò cafè?

El vin l'è bon de bev. L'asee l'è minga bon de bev. Sto lapis el scriv minga, l'è minga bon. El m'ècortèll el taja minga, l'è minga bon. Sta pènna l'è rótta, l'è minga bòna. L'altra pènna l'è bòna.El vin l'è bon de bev? E l'asee? El vòster lapis el scriv ben? L'è bon? El mè cortèll el taja ben, l'èbon? La pènna rotta l'è bòna?

La ròsa la sent de bon. La gh'ha on bon odor. El gass el sent de gram. El gh'ha on cattiv odor.L'odor de la magiostra l'è bon? E l'odor del gass l'è bon. La magiostra la gh'ha on odor e on bonsavor.

I magioster, i scires, i pèrsich gh'hann on bon savor. A numm ghe pias mangia di magioster, discires, di persigh. A num ghe pias mangià i ròbb bònn. A numm ghe pias minga mangià i ròbbgram.A lù ghe pias bev la limonada? Ai tosann ghe pias mangià i bombon? Ai dònn ghe pias el tee? Alee ghe pias Ia musica? A lù ghe pias parlà milanes?

I ròbb che in bon a vedèss hinn bèi. La statoa de Venere l'è bèlla. El Dòmm l'è bèll.L'ippopòtamo l'è minga bèll, l'è brutt. La mosca l'è minga bèlla, l'è brutta.La statoa de Venere l'è bèlla? El vestii de la signorina l'è bèll? El sò cappèll l'è bèll? El sciorBianchi el gh'ha ona bèlla cravatta? Lù el gh'ha ona bèlla calligrafia? La signorina Rossi la gh'hadi bèi scarp? La giacca della sciora Brambilla la gh'ha di bèi bottoni? El ballabiòtt l'è bèll obrutt? La scimbia l'è brutta? El pavon l'è bèll? La llingua milanese l'è bèlla de sentì? A lù ghepias sentì parlà milanes?

verbo

mì tì lù/lee numm vialter

lor

piasè

piasi

tepiaset

el/la pias piasom

piasii piasen

tajà taji te tajet el/la taja tajom tajii tajen



versà

versi

teverset

el/laversa

versom

versii versen



ESERCIZZI 7 1. Con còsa numm tajom? 2. Con còsa numm mangiom? 3. In còsa numm pòrtom in tavola la minèstra? 4. In cosa mangiom la verdura? 5. In còsa versom el vin per bevel? 6. Lù el bev la birra in de ona tazzina?

6.1. Lee la bev la birra in de ona tazzina? 6.2. Vialter bevii la birra in de ona tazzina?

7. I ingles beven tanto tee? 8. El cafè e latt el gh'ha on bon savor? 9. Lù el mètt tanto zuccher in del cafè?

9.1. Lee la mètt tanto zuccher in del cafè? 9.2. Vialter mètii tanto zuccher in del cafè?

10. Ve pias el savor del limon? 11. Cosa mettom su la verdura per savori la verdura? 12. Lù el mètt de la saa in del cafè?

12.1. Lee la mètt de la saa in del cafè? 12.2. Vialter mettii de la saa in del cafè?

13. Ai bagai ghe pias el zuccher? 14. Gh'hinn tanti bèi monument a Milan? 15. On bèll quader l'è bèll de vedè? 16. La Venere de Milo l'è brutta? 17. A lù ghe pias el cafè negher?

17.1. A lee ghe pias el cafè negher? 17.2. A vialter ve pias el cafè negher?

18. El rinoceront l'è bèll? 19. Chi l'è pussee bèll, on cavali o on cammèll? 20. Milan l'è ona bèlla città?


PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA lezion: quèlla di dodes

LEZION: QUÈLLA DI TREDES

Mì pòdi. Mì pòdi nò (minga)

Mì tocchi el tavol, mì tocchi la cadrega, el liber. Lee la tocca el tavol. Lù el tocca el tavol. Tì tetocchet el tavol. Vialter tocchii el plafon. Lee la pò nò toccà el plafon. Lù el pò nò toccà elplafon. Numm pòdom nò toccà el plafon. Vialter podii nò toccà el plafon. Lor pòden nò toccàel plafon. Mì pòdi nò toccà el plafon.

Mì voo foeura de la stanza. Mì voo denter la stanza; mì sari sù la pòrta. La pòrta l'è sarada; mìpòdi nò andà foeura. Mì dèrvi la pòrta. La pòrta l'è avèrta; mì pòdi andà foeura.Mì gh'hoo on lapis; mì pòdi scriv

Mì pòdi vedè i ròbb denanz de mì. Mì pòdi nò vedè i ròbb dedree de mì. Vialter sarii sù i oeugg.Vialter podii vedè? Nò, numm pòdom nò vedè. El scior el gh'ha minga el corttèll, el pò tajà elfoeuj? Nò, lù le tajà nò. El scior Brambilla el pòrta i oggiai. Lù el pò vedè con i oggiai. Senzaoggiai, lù el pò nò vedè.

verbo

mì tì lù/lee numm vialter

lor

podè pòdi tepòdet

el/lapò

pòdom

podii pòden

Pòdi toccà el plafon? Nò, lù el pò minga toccal. Podii toccà la lampadina. Lù el pò cuntà i mècavèi? Lee la pò cuntà i mè cavèi? Numm pòdom s'ceppà la ciav? El scior el pò s'ceppà elsofranèll?

Numm pòdom tajà senza cortèll? Vialter podii mangià la soa minèstra senza cuggia? Nummpòdom parlà senza dervì la bocca? El professor el pò scriv su la lavagna senza el gessètt? Iscolar pòden legg senza liber?

Perché

Pòdi mètt sto liber in la saccòccia del mè gilé? Nò. Lù el pò minga. Perchè? Perchè la soasaccòccia le tròppa piccola, ò perchè el liber l'è tròpp grand per la soa saccòccia.Lù el pò nò toccà el plafon perchè l'è tròpp alt. Lee la pò nò toccà el plafon perchè l'è tròpp alt.Tì te pòdet nò toccà el plafon perchè l'è tròpp alt. Mì pòdi minga tajà el foeuj perchè gh'hoo nòel cortèll. Vialter pòdii nò andà foeura de la stanza perchè la pòrta l'è sarada sù. El sciorBrambilla el pò nò vedegh ben, perchè el gh'ha nò i oggiai.Perchè lù el pò nò toccà el plafon? Perchè lee la pò nò toccà el plafon? Perchè tì te pòdet nòtoccà el plafon? Perchè mì pòdi nò tajà el foeuj? Perchè vialter podii minga andà foeura de lastanza? Perchè vialter podii nò vedè el scior Rossi? Perchè l'è minga chì.

Mì voeuri

La pòrta l'è averta. Lù el pò andà foeura? Lee la pò andà foeura? Tì te pòdet andà foeura? Sì, mìpòdi andà foeura. Perchè el va minga foeura? Perchè la va minga foeura? Perchè te vee mingafoeura? Perchè lù el voeur nò. Perchè lee la voeur nò. Perchè tì te voeuret nò.Lù el pò strascià el sò liber? Lee la pò strascià el sò liber? Tì te pòdet strascià el tò liber? Sì, mìel pòdi strascià. Perchè le strascia minga?El pò lù andà foeura? La pò lee andà foeura? Te pòdet tì andà foeura? Lù el voeur andà foeura?Lee la voeur andà foeura? Tì te voueret andà foeura?Lù el pò s'ceppà la finèstra? Lee la pò s'ceppà la finèstra? Tì te pòdet s'ceppà la finèstra? Sì, mìla pòdi s'ceppà. Luu el voeur s'ceppala? Lee la voeur s'ceppala, Tì te voeuret s'ceppala?Che lingua vorii parlà vialter chì?

pag. 46 di 61 stampaa Armando Semplice

corsi cultura milanese


verbo

mì tì lù/lee nummvialter

lor

vorè voeuri

tevoeuret

el/lavoeur

voeurom

vorii voeuren

Lù chì el voeur parlà milanes? Lee chì la voeur parlà milanes? Tì chì te voeuret parlà milanes?Lù chì el voeur parlà frances? Lee chì la voeur parlà frances? Tì chì te voeuret parlà frances? Lùcòsa el voeur leg on liber ò on giornal? Lee còsa la voeur leg on liber ò on giornal? Tì còsa tevoeuret leg on liber ò on giornal? Lù el voeur mangià on quaicòss? Lee la voeur mangià onquaicòss? Tì te voeurt mangià on quaicòss? Nò, grazie, mì voeuri mangià nagòtt. Lù el bev onquaicòss? Lee la bev on quaicòss? Tì te bevet on quaicòss? Cosà el voeur bev? Cosa la voeurbev? Cosa te voeuret bev?

Se

El liber l'è saraa, lù el pò nò leg. El liber l'è saraa, lee la pò nò leg. El liber l'è saraa, tì te pòdetnò leg.Se el liber l'è avèrt, lù el pò leg. Se el liber l'è avèrt, lee la pò leg. Se elliber l'è avèrt, tì tepòdet leg.Se mì scarpì el mè fazzolètt, pòdi minga soffia el nas. Se la pòrta l'è sarada, numm pòdom nòandà foeura.Se numm sarom sù i oeugg, numm pòdom nò vedè.Se mì gh'hoo minga de gessètt, mì pòdi nò scriv su la lavagna.Lù el pò leg se el liber l'è saraa? Lee la pò legg se el liber l'è saraa? Tì te pòdet legg se el liberl'è saraa?Numm pòdom andà foeura se la pòrta l'è minga avèrta? Mì pòdi scriv sul quadèrno, se gh'hoominga ne lapis ne pènna. I scolar pòden leg se gh'han minga de liber.

Mì gh'hoo de

La pòrta l'è sarada, mì pòdi minga andà foeura. Se mì voueri andà foeura, mì gh'hoo de dervi lapòrta. Mì pòdi minga andà foeura senza dervì la pòrta.Numm pòdom minga vedè se numm dèrvom minga i oeugg. Numm gh'èmm de dervì i oeuggper vedè.Per scriv su la lavagna, mì gh'ho d'avègh el gessètt.Cosa el gh'ha de fà per andà foeura? Cosa la gh'ha de fà per andà foeura? Cosagh'hoo deavègh per scriv su la lavagna?

ESERCIZZI 8

1. Podom toccà el plafon? 2. Pòdi andà al cinema se gh'hoo minga de danee? 3. Podom mangià la minèstra cont ona forzellina? 4. El pò toccà el plafon ò l'è tròpp alt per lù?

4.1. La pò toccà el plafon ò l'è tròpp alt per lee? 4.2. Te pòdet toccà el plafon ò l'è tròpp alt per tì?

5. Podom parlà senza dervi la bocca? 6. El scior Bianchi el pò vedè ben senza oggiai? 7. El pò vedè i persònn in strada se el resta sarà sù in cà? 8. El pò contà i paròll de sto liber?

8.1. La pò contà i paròll de sto liber? 8.2. Te pòdet contà i paròll de sto liber?

9. Perchè lù i cunta minga? 9.1. Perchè lee i cunta minga? 9.2. Perchè te i cuntet minga?

10. Perchè el ciappa lezion de milanes?




10.1. Perchè la ciappa lezion de milanes? 10.2. Perchè te ciappet lezion de milanes?

11. El voeur mangià on quaicòss? 11.1. La voeur mangià on quaicòss? 11.2. Te voeuret mangià on quaicòss?

12. El voeur restà chì dòpo la lezion? 12.1. La voeur restà chì dòpo la lezion? 12.2. Te voeuret restà chì dòpo la lezion?

13. El pò s'cieppà el sò orelògg? 13.1. La pò s'cieppà el sò orelògg? a) Te pòdet s'cieppà el tò orelògg?

14. Perchè lù le s'cieppà minga? 14.1. Perchè lee le s'cieppà minga? 14.2. Perchè t'el s'cieppet minga?

15. Pòdi scarpà el fazzolètt? 16. Perchè el scarpi minga? 17. Sto scior el gh'ha de dervì el sò liber per leg? 18. Cosa gh'hoo de avegh per scriv su la lavagna ? 19. Semm settaa, cosa gh'èmm de fà per andà foeura? 20. Cosa la gh'ha de fà la sciora per dervì la pòrta?



PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA lezion: quèlla di tredes

LEZION: QUÈLLA DI QUATTORDES

Al ristorantEl scior Brambilla el va al ristorant per disnà. El mèt el sò cappèll e el sò paltò nel guardaròba, el se sètta a on tavol e el ciama el cammerer.S. Brambilla (al camerer) Pòdi avègh la lista, se ghe dispias minga?Camerer Te la chì, sciorS. Brambilla El me da on risòtt giald per comincià e dòpo ona cotoléttaCamerer El voeur de la verdura con la cotolétta?S: Brambilla Si, in piase, di patati.Camerer E de bev, scior? La lista di vin l'è a la fin della lista di pitanz.S. Brambilla Ona mèzza bottiglia de Barbera de S. Colomban e el me pòrta de la saa e del

pever per comodà e on alter mantin.Camerer El voeur minga tastà del pèss prima de la carna?S. Brambilla Nò, brazie. Vedi che gh'avii de sparg. El voeur dammen dòpo la cotolétta?Camerer Va ben, scior.S. Brambilla Vedi nò de l'acqua su la tavola. Pòdi aveghen?Camerer La ghe va la soa cotelètta ?S. Brambilla Sì, grazie, l'è pròppi moresina. La carna dura la me pias nò.Camerer Tel chì i vòster sparg, scior.S. Brambilla Grazie, per piesè el pò damm de l'asee e de l'òli?Camerer El voeur del formagg, scior?S. Brambilla Nò, grazie, ma gh'avii de la frutta per desèr?Camerer Sì, scior! Gh'èmm de naranz, de scires, de magioster.S. Brambilla El me da di magioster cont el zuccher e del lattimel.Camerer Va ben, scior. El voeur el cafè?S. Brambilla Sì, per piesè e el me pòrta cunt.

(el camerer el pòrta el cafè e el cunt)S. Brambilla Quanto ghe devi?Camerer Trentases Euro.S. Brambilla Tel chì quaranta Euro.Camerer Grazie, scior. Tel chì el rèst: quatter euro de restS. Brambilla Nò, l'è la vòstra bònaman.Camerer Grazie, a rivedèss, scior.

ESERCIZZI 9

1. Perchè el scior Brambilla el va al ristorant? 2. Dove el mètt el sò cappèll e el sò paltò? 3. Chi l'è ch'el ciama? 4. In dove el scior Brambilla el ved quèll che gh'è de mangià? 5. Cosa el mangia per comincià el scior Brambilla? 6. El voeur bev on quaicòss? 7. Che vin el bev? 8. Perchè el scior Brambilla el dis al camerer de dagh la saa e el pever? 9. El me dis i nòmm de on poo de verdur?

10. Qual'è el contrari de dur? 11. La cotolètta la ghe va al scior Brambilla? 12. Che desèr el voeur el scior Brambilla? 13. El mangia del formagg prima ò dòpo el desèr?

13.1. La mangia del formagg prima ò dòpo el desèr? 13.2. Te mangiet del formagg prima ò dòpo el desèr?

14. El gh'ha de pagà per quèll che el mangia al ristorant? 14.1. La gh'ha de pagà per quèll che la mangia al ristorant? 14.2. Te gh'hee de pagà per quèll che te mangiet al ristorant?

15. Cosa el gh'ha d'avègh per pagà? 16. Quanto el paga el scior Brambilla per el sò disnà?



PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA lezion: quèlla di tredes

17. El gh'ha de la moneda? 18. Con cosa el paga? 19. Quanto el ghe da de bònamann al camerer? 20. El gh'ha de dagh la bònamann al cinema?



PARLÈMM MILANES - PRIMM LIBER PART PREPARATORIA lezion: quèlla di quattordes

ESERCIZZI DE RICAPITOLAZION

ESEMPI ED ESERCIZZI 10

El sara sù el mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stoliber.La sara sù el mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stoliber. Te saret sù el mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stoliber.

Sì, mì el legi.Nò, mì el legi minga.

El ciappa la mia, toa, soa, nòstra, vòstra, soa, 'stariga. La ciappa la mia, toa, soa, nòstra, vòstra, soa, 'stariga. Te ciappet la mia, toa, soa, nòstra, vòstra, soa,'sta riga.

Sì, mì la ciappi.Nò, mì la ciappi minga.

Numm bevom el mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stovin.

Sì, numm el bevom.Nò, numm el bevomminga.

Lor laven la mia, toa, soa, nòstra, vòstra, soa, 'stacamisa.

Sì, lor la laven.Nò, lor la laven minga.

Vialter mangii i mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stipòmmes.

Sì, numm je mangiom.Nò, numm je mangiomminga.

El mangia i mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stinaranz. Lee mangia i mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stinaranz. Te mangiet i mè, tò, sò, nòster, vòster, sò, 'stinaranz.

Sì, mì je mangi.Nò, mì je mangi minga.

1. El mangia el lapis? La ciappa el lapis? Te ciappet el lapis? 2. Vialter ciappii el lapis? 3. El scior Bianchi el ciappa la riga? 4. Numm gh'èmm i liber? 5. Mì gh'hoo el sò cappèll? 6. Mì gh'hoo la toa cravatta? 7. El gh'ha i mè guant? La gh'ha i mè guant? Te gh'heet i mè guant? 8. Mì sari sù la pòrta? 9. El dèrva la finèstra? La dèrva la finèstra? Te dèrvet la finèstra?

10. Vialter dervii la finèstra? 11. 'Sti tosann ciappen i cappèi? 12. I scolar gh'hann i sò pènn? 13. Numm legiom 'sto liber? 14. El scriv i sò esercizi? La scriv i sò esercizi? Te scrivet i sò esercizi? 15. Vialter scrivii i vòster esercizi? 16. Mì gh'hoo el sò cappèll? 17. El sent el professor? La sent el professor? Te sentet el professor? 18. Vialter sentii el professor? 19. El ved el professor? La ved el professor? Te vedet el professor?




20. Vialter vedii el professor? 21. El ved la sciora Bianchi? La ved la sciora Bianchi? Te vedet la sciora Bianchi? 22. Vialter vedii la sciora Bianchi? 23. El ved i scolar? La ved i scolar? Te vedet i scolar? 24. Vialter vedii i scolar? 25. El me ved? La me ved? Te me vedet? 26. Vialter me vedii? 27. El scior Bianchi el le scolta? El scior Bianchi el la scolta? El scior Bianchi el te scolta? 28. El scior Bianchi el ve scolta? 29. Lù le ved? Lù la ved? El te ved?





Lù el mangia delpan?Lee la mangia delpan?Tì te mangiet delpan?

Sì, mì mangi del pan. Sì, mì ne mangi.

Nò, mì mangi nò delpan.

Nò, mì ne manginò.

Lù el bev del vin?Lee la bev del vin?Tì te bevet del vin?

Sì, mì bevi del vin. Sì, mì ne bevi.

Nò, mì bevi nò delpan.

Nò, mì ne bevinò.

El scior Colomb el mangia de lacarna?La sciora Colomba la mangia de lacarna?

Sì, lù el mangia de la carna.Sì, lee la mangia de lacarna.

Sì, lù ne mangia.Sì, lee ne mangia.

Nò, lù el mangia nò de lacarna.Nò, lee la mangia nò de lacarna.

Nò, lù ne mangianò.Nò, lee ne mangianò.

El scior Colomb el bev de la birra?La sciora Colomba la bev de la birra?

Sì, lù el bev de la birra.Sì, lee la bev de la birra.

Sì, lù ne bev.Sì, lee ne bev.

Nò, lù el bev nò de la birra.Nò, lee la bev nò de la birra.

Nò, lù ne bev nò.Nò, lee ne bev nò.

Numm mangiom dipòmm?

Sì, vialter mangii di pòmm. Sì, vialter ne mangii.

Nò, vialter mangii nò dipòmm.

Nò, vialter ne mangiinò.

Numm bevom de lagazosa?

Sì, vialter bevii de lagazosa.

Sì, vialter ne bevii.

Nò, mì bevi nò del pan. Nò, vialter ne beviinò.

scriv quatter rispòst a tutti i domand 30. El mangia del pan? - La mangia del pan? - Te mangiet del pan? 31. Vialter mangii del pan? 32. El Giorgio el mangia la carna? 33. El bev del latt? - La bev del latt? - Te mangiet del latt? 34. Vialter bevii del latt? 35. Mì bevi de la limonada? 36. La signorina Franca la voeur del zuccher? 37. 'Sti sciori mangen di sparg? 38. Lor beven de l'acqua? 39. Lor voeuren del cafè? 40. El gh'ha del vin? - La gh'ha del vin? - Te gh'hee del vin? 41. Vialter gh'avii del vin? 42. El voeur de la birra? - La voeur de la birra? - Te voeuret de la birra?




43. Vialter voeurii de la birra? 44. 'Sti tosann voeuren del tee? 45. Voeuren del latt? 46. El vòster professoeur el gh'ha di foeuj? 47. El gh'ha di penn? 48. El voeur de l'incòster? 49. Mì gh'hoo di liber? 50. Mì scrivi di lètter? 51. El scriv di lètter? - La scriv di lètter? - Te scrivet di lètter? 52. Vialter scrivii di lètter? 53. El sò professor el leg di liber ingles? - El tò professor el leg di liber ingles? 54. El vòster professor el leg di liber ingles?





Mì gh'hoo on lapis. Mì ghe ne hoo vun. Mì ghe n'hoo vun.

Mì gh'hoo duu lapis. Mì ghe ne hoo duu. Mì ghe n'hoo duu.

Mì gh'hoo trii lapis. Mì ghe ne hoo trii. Mì ghe n'hoo trii.

Mì gh'hoo tanti lapis.

Mì ghe ne hoo tanti.

Mì ghe n'hoo tanti.

Mì gh'hoo pòcch lapis.

Mì ghe ne hoo pòcch.

Mì ghe n'hoo pòcch.

Quanti pènn el gh'ha? Quanti pènn la gh'ha? Quanti pènn te gh'hee?

Ghe n'hoo voeuna, dò, tree, quatter, cinqu,ses, sètt,...

(Lù) Ghe n'ha tanti? (Lee) Ghe n'ha tanti? Te ghe n'hee tanti?

Sì, ghe n'hoo tanti

Nò, ghe n'hoo pòcch.Ghe n'hoo pòcch, ma ghen'hoo pussee de lù (lee) (tì).

1. Quanti liber el gh'ha? Quanti liber la gh'ha? Quanti liber te gh'hee? 2. Quanti liber gh'avii? 3. Quanti dida gh'èmm'? 4. Quanti lezion el ciappa? Quanti lezion la ciappa? Quanti lezion te ciappet? 5. El gh'ha pòcch danee? La gh'ha pòcch danee? Te gh'hee pòcch danee? 6. Gh'avii pòcch danee? 7. El scior Brambilla el gh'ha tanti cavèi? 8. (A) Gh'è tanti liber sul tavol? 9. Ciappom tanti lezion?

10. I tedesch beven tanta birra? 11. (A) Gh'è tanti pènn in sta scatola? 12. El ved tanti person in sta stanza? La ved tanti person in sta stanza? Te vedet tanti

person in sta stanza? 13. Vedii tanti person in sta stanza? 14. Quanti scior eI ved? Quanti scior la ved? Quanti scior te vedet? 15. Quanti scior vedii? 16. Quanti tosann el ved? Quanti tosann la ved? Quanti tosann te vedet? 17. Quanti tosann vedii? 18. Quanti tavol (a)gh'è chì? 19. Quanti cadregh (a) gh'è in sta stanza? 20. Quanti finèster? 21. El gh'ha pòcch danee? La gh'ha pòcch danee? Te gh'hee pòcch danee? 22. Gh'avii pòcch danee? 23. Gh'èmm pòcchi esercizi? 24. El scriv tanti lètter? La scriv tanti lètter? Te scrivet tanti lètter? 25. Scrivii tanti lètter? 26. El leg tanti liber? La leg tanti liberi Te leget tanti liberi 27. Legii tanti liber?





El liber l'è su el tavol. Sì, el gh'e.Nò, el gh'è minga

La riga l'è nel cassètt.Sì, la gh'e.

Nò, la gh'è minga

El scior Rossi el va vers lafinèstra.

Sì, el ghe va.

Nò, el ghe vaminga

La sciora Bianchila la ven atavola.

Sì, la ghe ven.Nò, la ghe venminga

Mì voo a la finèstra.Mì vègni denter lastanza.

Mì ghe voo. Mì ghe voodenter

Mì vègni de la finèstra.Mì voo foeura de lastanza

Mì ne vègni Mì ne voofoeura.

1. El professor l'è denanz la lavagna? 2. (Lù, Lee) L'è denanz el tavol? 3. Vialter sii denaz el tavol? 4. El vòster liber lè sul banch? 5. La pènna l'è in del stucc? 6. El va in de la corridora? La va in de la corridora? Te veet in de la corridora? 7. Vii in de la corridora? 8. El ven de Còm? La ven de Còm? Te vègnet de Còm? 9. Vègnii de Còm?

10. El va a Milan? La va a Milan? Te veet a Milan? 11. Andii (vii) a Milan? 12. Mì voo foeura de la stanza? 13. Mì vègni denter in de la stanza? 14. El Carlo el va su la cadrega? 15. El resta su la cadrega? 16. El ven giò su la cadrega? 17. I scolar hinn in de la stanza? 18. El scriv su la lavagna? La scriv su la lavagna? Te scrivet su la lavagna? 19. Vialter scrivii su la lavagna? 20. Numm scrivom sui foeuj? 21. Sèmm in de la stanza? 22. Andemm a la stazion? 23. Sti fioeu vègnen de la scòla? 24. El va in gesa? La va in gesa? Te veet in gesa? 25. Vii in gesa?



ghe ne



Mì do el lapis Mì eldo. Mì do al scior Ròssi. Mì ghe

do.

Mì do lapènna.

Mì lado. Mì do alla sciora Bianchi. Mì ghe

do.

Mì do i lapis. Mì i do. Mì do ai sciori Ròssi e Bianchi. Mì ghedo.

Mì do i pènn. Mì i do. Mì do alla sciora Ròssi e alla scioraBianchi.

Mì ghedo.

Cosa el da al scior Ròssi? Mì ghe do on liber.

Cosa la da alla sciora Bianchi? Mì ghe do ona pènna.

Cosa el da el professor ai scolar? El ghe da di lezion.

Cosa dii alla sciora Ròssi e alla scioraBianchi?

Nous ghe dèmm di fior.

Cosa te me dee tì? Mì te doo di danee.

Cosa ve doo mì?

El (La) ghe da ona lezion demilanes.

Te ghe da on lezion de milanes

(rispond con i pronòmm per i nòmm scrivuu in corsiv)

1. Cosa el (la) da al scior Ròssi? Cosa te dee al scior Ròssi? 1. Cosa dii al scior Ròssi? 1. Cosa ghe passa la sciora Bianchi? Cosa te passa la sciora Bianchi? 2. Cosa ve passa la sciora Bianchi? 3. Cosa da el professor ai sò scolar? 4. Cosa el (la) me spediss? Cosa te me spedisset? 5. Cosa me spedii? 6. La sciora Bianchi la parla con la signorina Rossi? 7. Cosa disen i signorin Colomballa sciora Brambilla? 8. Cosa me da el scior Bianchi? 9. Cosa ghe do? Cosa te do?

10. Cosa ve do? 11. Cosa passi al scior Ròssi? 12. A chi el(la) scriv 'sta lèttera? A chi te scrivet 'sta lèttera? 13. A chi scrivii 'sta lèttera? 14. Cosa el (la) scriv al scior Colomb? Cosa te scrivet al scior Colomb? 15. Cosa scrivii al scior Colomb? 16. A chi el (la) da 'sti bombon? A chi te dee 'sti bombon? 17. A chi dii 'sti bombon? 18. Cosa el (la) da ai fioeu? Cosa te deet ai fioeu? 19. Cosa dii ai fioeu? 20. A chi el (la) ofriss di fior? A chi te ofrisset di fior? 21. A chi el (la) l'ha ofrii di fior? 22. Cosa l'ofriss a la signorina? Cosa t'ofrisset a la signorina? 23. Cosa ofrii a la signorina? 24. A chi el servitor passa el vin?




25. Cosa la passa la servidora al scior Ròssi? 26. Cosa el dis de fà el professor ai scolar? 27. Cosa el ve dis el vòster professor intanta ch'el va foeura de la stanza? 28. Cosa ghe risponden i scolar?





Mì ghe do el liberMì ve el do.

Mì v'el do.

elliber

lascatola

igessè

tt i

pènn

Mì te el la i do

Mì ghe el la i do

Mì ve el la i do

Te me el la i dee

Te ghe

el la i dee

Mì ghe do del pan Mì ve ne do

delpan

de lacarn

a

dipòmm di per

Mì te ne ne ne do

Mì ghe

ne ne ne do

Mì ve ne ne ne do

Te me ne ne ne dee

Te ghe ne ne ne de

e

Cosa el da al scior Ròssi? Mì ghe do on liber.

Cosa la da alla sciora Bianchi? Mì ghe do ona pènna.

Cosa el da el professor ai scolar? El ghe da di lezion.

Cosa dii alla sciora Ròssi e alla scioraBianchi?

Nous ghe dèmm di fior.

Cosa te me dee tì? Mì te doo dei danee.

Cosa ve doo mì?El (La) ghe da on lezion de milanes.

Te ghe da on lezion de milanes

(rispond in manera affermativa e negativa con i duu pronòmm)

1. El (la) me da la scatola? 2. Te me passet el pan? 3. Mì ghe disi el mè nòmm? 4. I scolar me disen el sò nòmm? 5. Te spedisset la lèttera al scior Brambilla? 6. El (la) dis el sò indirizz al scior Colomb? 7.El scior Rossi el ghe dis el sò indirizz? 8. El professor el da i liber ai scolar? 9. Vorii dà 'sti fior a 'sti dònn?

10. Te me dee di pòmm? 11. Mì ghe doo di danee? 12. El scior Bianchi el ve da dei lezion? 13. Te voeuret dà di bombon ai fioeu! 14. El (la) spediss di fior ai tosann?




15. Te pòdet spedigh (spedì a numm) di vestii? 16. El (la) scriv di lètter ai sò amisi 17. Te dee la bonaman al camerer del ristorant? 18. El (La) pòrta di esercizi al sò professor? 19. El ve domanda di spiegazion? 20. El ve da di esercizi de scriv?



Parlèmm milanes - Primm Liber · 2017. 1. 27. · regole del milanese. LA GRAFIA DEL CHERUBINI...

Documents

Transcript of Parlèmm milanes - Primm Liber · 2017. 1. 27. · regole del milanese. LA GRAFIA DEL CHERUBINI...