I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di...

151
I PROVERBI E LE ESPRESSIONI L'ABBIGLIAMENTO TESTO FONTE (Legenda in calce) Aprili, 'un ti scupriri Candiano Avanti pezza, ca pirtusu Lo Verme Chi t'avìat'a mìntiri li panni francisi? Cassaro Di russu si vesti la 'gnuranza Ferro È di 'ntoccu finu Brancato È 'na pìspisa Candiano È un punziddruzzu Candiano È vistutu di cristianu Brancato È vistutu tuttu frìnnuli-frìnnuli Candiano Guàrdati di la livata di lu friddu Candiano Havi li canzi sciarriati cu li scarpi Brancato

Transcript of I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di...

Page 1: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

I PROVERBI E LE ESPRESSIONI

L'ABBIGLIAMENTO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Aprili, 'un ti scupriri Candiano

Avanti pezza, ca pirtusu Lo Verme

Chi t'avìat'a mìntiri li pannifrancisi? Cassaro

Di russu si vesti la 'gnuranza Ferro

È di 'ntoccu finu Brancato

È 'na pìspisa Candiano

È un punziddruzzu Candiano

È vistutu di cristianu Brancato

È vistutu tuttu frìnnuli-frìnnuli Candiano

Guàrdati di la livata di lu friddu Candiano

Havi li canzi sciarriati cu liscarpi Brancato

Page 2: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi li scarpi a cucchiareddra Brancato

Havi li scarpi 'ncrucchiuluti Brancato

Havi lu mussu tingiutu Brancato

M'accattavu un vistitu a la canna Brancato

Maju, cuomu staju Candiano

Mi stagliavu un vistitu Brancato

Né d'estati, né di 'mmiernu 'unlassari lu mantellu Candiano

Niscì 'n-tutta gala Candiano

'Nveci di dàrimi la matri, midùnanu la figlia ch'è cchiútènnira Cassaro

Pari un figurinu Brancato

Si di Jinnaru stai 'n-cammisa,'ntra Marzu scatti di li risa Candiano

Si misi all'ancilina Brancato

Si vesti cuomu a Maricchia laRinalla Giardina

Ssu vistitu ci sta a pinnellu Brancato

Ssu vistitu ci sta 'na picata Brancato

Ssu vistitu ci sta 'na scupittata Brancato

Page 3: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ssu vistitu ci sta un castigu diDiu Brancato

Ti sta 'na scupittata Brancato

Tutta parata e li piedi di fora Candiano

Va cu li garruna di fora Candiano

Vièstiti di farcuni, cá pari baruni Cassaro

LE ACCOPPIATE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Arsu, spia di re Brancato

Cazzi e contracazzi Brancato

Cazzi e mazzi Brancato

Misi 'nsèmmula fannu 'na naca Brancato

Pàrinu lu sicchiu e la corda Brancato

Parla di lu lupu e affaccia lacuda Brancato

Parla di lu vò e affàccianu licorna Lo Verme

Si juncièru "Tu chi mi dasti?" e"Ju chi ti detti?" Brancato

Page 4: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si juncièru du' vugli senza filu Lodato

Si juncièru li tri di lamaiddra: Jàpicu, Picuni ePanzamoddra Palermo

Si juncièru li tri di lamaiddra: Nofriu, Catarina eNufrieddra Brancato

Si juncieru lu lloccu e lu'ntòntaru Candiano

Si juncieru Masciu Nardu e GnuraCiu' Cassaro

Si juncièru un minchiuni e 'n-omu granni Brancato

Su' cuomu la fastuca e luscornabeccu Candiano

Sunnu "cricchi e crocchi" Candiano

Sunnu cuozzu e canali Candiano

Tu "Chi mi dasti?" e ju "Chi tidetti?" Brancato

Tutti du' puonnu fari 'n-aratu Brancato

Unu dici cìciri e l'antruarrispunni favi Candiano

Unu fa cavigli e l'antru fapirtusa Brancato

Unu jura e l'antru tistimunìa Brancato

Page 5: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Unu lampu e l'antru truonu Candiano

L'ADEGUATEZZA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A tali pignata tali cupierchiu Candiano

Chissu 'un è Vangelu pi ssaMissa Candiano

Ci sta cuomu lu caciu 'n-capu limaccarruna Candiano

Ci su' cchiú cacciatura caquagli Candiano

Cientu cani 'n-capu 'n-uossu! Brancato

Cu lu vientu ca mina ciernu espagliu Candiano

È cchiossà lu nolu ca lamircanzia Candiano

È iddru pi iddru Brancato

Fa cosi ca 'un su' pi li so'ganghi Candiano

Gruossu lu pisci, grossa laresca

Candiano

Page 6: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

resca

Quantu la pezza, lu pirtusu Brancato

Truvà l'acchiettu pi lu sòpumiettu Cardella

Truvà lu pani pi li sò dienti Brancato

GLI AFFARI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A cu li vidisti 'n-manu? Brancato

A jittallu 'n-terra ... Brancato

A lu caru cùrricci, a lu mircatupènsacci Candiano

Accatta a piglia e paga e vinni acridenza Candiano

Accatta e pientitinni Brancato

Accatta e vinni quannu sì prigatu Candiano

Accattà lu fruttu 'n-erba Brancato

Accatta vigna ca 'un ha'chiantatu, accatta casa ca 'un ha'fabbricatu Candiano

Page 7: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Avanti accattari, ca vìnniri Brancato

Avìa 'na fuddra, ca 'un ci putìadari a piettu Brancato

Avìa 'na fuddra, ca 'un ci putìadari adènzia Brancato

Buonu ci va lu paraspuolu Brancato

Caccia sempri muschi Brancato

Canta canzuni Brancato

Ccà la peddri, ccà lu gattu Brancato

Ci lu vinnì pi 'na mangiata dipasta Brancato

Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu accatta acchiana, cu vinniscinni Brancato

Cu cadi e si susi 'un si chiamacaduta Candiano

Cu cancia lardu cu lardu, unu dili du' feti Candiano

Cu cancia si leva li crozzi etingi Candiano

Cu cunta puddricini cunta pìrita Cardella

Cu disprezza compra Brancato

Page 8: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu paga avanti-avanti mangia piscifitenti Lo Verme

Cu spenni picca spenni assa' Brancato

Cu 'un accatta e 'un vinni 'unacchiana e mancu scinni Candiano

Cu 'un pò accattari pattìa Brancato

Cu va a la fera senza tarì va cu'na doglia e torna cu tri Comparato

Cunti spissi, amicizia longa Ferreri

Ddr'affari ci jì a muoddru Brancato

È misu a lu passu Brancato

Fa la fera di Palazzolu Candiano

Fa l'accatta e vinnii Candiano

Fu caru e amaru Brancato

Genti chiama genti Brancato

La junta è chiddra ca conza eguasta Brancato

La robba bona trova patruni Candiano

La robba va a tri: arrigalata,'mpristata e vinnuta Brancato

La robba va ammiscata Brancato

Page 9: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

L'accattà a scàrtitu Candiano

L'accattà a vonta spaddri Brancato

L'accattà di riguolu Candiano

L'accattà di sgarru Candiano

L'accattà salatu Candiano

L'accattari e lu vìnniri 'un èguerra civili Cassaro

Lu pagà a sangu di papa Brancato

Lu pagà caru ed amaru Brancato

Lu priezzu è chiddru ca conza eguasta Brancato

Lu puorcu e lu mircanti all'annusi vidi Lo Verme

Lu putiaru socchi havi vinni e lupannieri socchi havi appenni Lo Verme

Mercanti e puorcu vìdilu muortu Ferro

Mircanti di vinu, pòviru emischinu Candiano

Mircanti è cu perdi e mircanti ècu guadagna Candiano

Mircanzia sarbata furtuna aspetta Candiano

Page 10: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ni l’accattari e ni lu vìnniri ‘unc’è pregiudiziu Brancato

Niesci di la mà putìa e ti puonnucàdiri li soli pila via! Lodato

Nni voli... (ad es.: un miliuni) amuriri Brancato

Omu fallutu, miezz'arriccutu Candiano

Pi arricchiri ci voli canciu ditùmminu e botta di statìa Candiano

Picca la pièrdita, picca luguadagnu Brancato

Pisu e misura 'un ti leva e 'un tiduna Candiano

Puorci e mircanti si pìsanu muorti Candiano

Robba accattata patruni aspetta Candiano

Si 'un accatta, pattija Brancato

Siemmu a lu tantu a lu quantu Candiano

Tantu sta la robba 'n-chiazza,sina ca veni lu minchiuni e sil'accatta Candiano

Tiempu vinni merci Candiano

Tocca e tuccammu! Brancato

Un s'accatta la gatta ni lu saccu(')

Ferreri

Page 11: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

(')

Va' a te' pigliatillu! Brancato

Va' a tri un sordu Brancato

Vacci e stacci a la fera, cáminchiuna ci nni truovi Candiano

Vinni a-godi-pòpulu Brancato

Vinni petri pùmici Brancato

L'AGRICOLTURA

A favi e uortu 'n-omu muortu Candiano

Acqua di Giugnu ruvina lu munnu Brancato

Acqua e suli 'ntra li simenzi, micrìscinu li spranzi Candiano

Ammaisa cu li vo' e simina cu livacchi a tiempu sò Candiano

Annata acquarizza, cu simina cil'appizza Candiano

Annata busara, 'un ci cumpara Candiano

Annata di pira, annata di suspira Brancato

Page 12: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Annata di racina, torna e simina Candiano

Annata mazzariddrara, né ci vegnané ci para Candiano

Annata ricca, massaru cuntenti Brancato

Aprili, ogni guccia un varliri Candiano

Àrbulu ca 'un porta fruttu,stèddralu di pedi Brancato

Àrbulu curtu, tuttu fruttu Candiano

Àrbulu gruossu resisti a lu vientu Candiano

Àrbulu luongu, stèddralu di pedi Brancato

Àrbulu 'n-miezz'a la strata, cupassa lu scutola Candiano

Avanti èssiri curnutu, ca aviri 'nachiusa 'n-miezz'a la via Brancato

Avanti la muglieri d'antru buttana,c'aviri 'na chiusa 'n-miezz'a lavia Lo Verme

Avanti tigna, ca locu e vigna Candiano

Cirasi e pruna, chiàntani una Candiano

Cu bona zappa la vigna bona havi lavinnigna Candiano

Cu chianta la vigna picca lavinnigna Candiano

Page 13: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu è riccu di piècuri e di lapi èpòviru e nun lu sapi Candiano

Cu havi assa' jumenti e lapi èriccu e nun lu sapi Candiano

Cu havi bona la vigna havi vinu,pani e ligna Candiano

Cu havi la vigna havi la tigna; cubona la zappa bona la vinnigna Lo Verme

Cu havi l'aratu e 'un havi li vo'tutti li guai sunnu so' Candiano

Cu havi l'uortu ci hav'a stari vivue muortu Lo Verme

Cu havi piècuri havi lana Candiano

Cu havi terri havi guerri Candiano

Cu simina 'ntra la vigna né meti névinnigna Candiano

Cu vinnigna asciuttu vinni vinubuonu Candiano

Cu voli buonu mustu zappa la vigna'ntr'Agustu Candiano

Cu zappa lu turrenu funnu trovasustanza e beni ni lu munnu Candiano

Cuogli la prima fava, si vuo'cògliri la secunna Brancato

Di 'mmiernu si sarmìa e d'estati sibastimìa

Lodato

Page 14: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

bastimìa

È carricatu cuomu li murtiddri Brancato

Estati di 'mmiernu e 'mmiernud'estati 'un dùnanu mai buoniannati Candiano

Fa' la maisa funna cu li vo' elavura lu siminatu cu li vacchi Candiano

Fammi pòvira, cá ti fazzu riccu Candiano

Fava 'n-xjuri voli acqua afruvuluni Candiano

Giugnu, la fanci 'n-pugnu Candiano

Jì a fari lu prummintì Brancato

Jinnaru siccu, burgisi riccu Brancato

La crapa cu lu lupu si marita suttalu signu di la mal'annata Candiano

La gramigna ni la vigna è cchiútinta di la tigna Brancato

La maisa di la favata cuntrasta cula mal'annata Candiano

L'oliva cchiú penni cchiú renni Candiano

L'oliva renni la spisa di la puta,di lu grassu e di la zappa Candiano

Lu frummientu s'annetta cu luvientu e lu viziu cu lu turmientu

Candiano

Page 15: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

vientu e lu viziu cu lu turmientu

Marzu asciuttu, granu pi tuttu Candiano

Marzu, ogni troffa è un jazzu Candiano

Minti fumieri e 'un prigari lisanti Candiano

'Ntra Marzu mi rifazzu; 'ntr'Apriliti viegnu a vidìri: si 'un ha'attalientu, mi vinnu li vuò em'accattu lu frummientu Candiano

Pi Sant'Anna li ficu ni la canna Brancato

Pi Santu Nnirìa lu buonu massarusiminatu avìa Candiano

Picca n'aviemmu di lu malu pàtiri,sina cá li viddrani vannu a mètiri Candiano

Pruvulazzu di Jinnaru carrica lusularu Candiano

Puta a la luna di Jinnaru, si vuo'jìnchiri lu vuttaru Candiano

Quannu chiovi, 'un sicca nenti Brancato

Quannu l'ancieddru 'un fa dannu, èsignu ca contrariu avisti l'annu Candiano

Quannu 'ngrana l'arbuzzieddru, lumassaru è puvurieddru Candiano

Quannu puti l'olivu, 'un guardariramu Candiano

Page 16: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Quannu viditi nièspuli, chiangiti:chissu è l'ùrtimu fruttu dil'estati Brancato

Quantu vali 'n'acqua 'ntra Marzu eAprili, 'un vali Re Carlu cu tuttil'aviri Candiano

Quantu vali 'n'acqua 'ntra Marzu eAprili, 'un vali un sceccu cu millivarliri Candiano

San Martinu, favi e linu, si 'unsu' nati, su' siminati Candiano

Santa Cicca, si 'un piglia, sicca Lo Verme

Si a putari vai in Aprili, d'acquajinchi lu varliri Candiano

Si Frivaru 'un frivarìa, Marzu 'unerburìa Candiano

Si lu lavuri si curca, lu patrunisi susi Candiano

Si lu 'mmièrnu 'un 'mmirnìa el'estati 'un statìa, si nni va 'n-fumu la massaria Lodato

Si l'ulivuzza sbuccia 'n-aprili,basta pi còglila lu varliri; si aMaju affàccianu li buttuneddra,basta 'na misureddra; ma siritardanu pi fin'a Giugnu, l'ha' acògliri a pugnu a pugnu Candiano

Si ni l'aria 'un sta' mentri sispaglia, si 'un sta' 'n-capu di cu Candiano

Page 17: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

li lapi taglia, ti vidi arridduttua pani e aglia

Simenta spana duna spichi a lividdrana Candiano

Sina ca ni l'aria arresta lufrummientu, 'un sì tu lu patruni,ma su' cientu Candiano

Terra magra fa buon fruttu Candiano

Terra nìvura duna pani buonu Candiano

Tri cosi voli lu lavuri: simenta,tiempu e zappaturi; acqua e vientufa frummientu, acqua e suli falavuri Candiano

Turrenu vacanti 'un paga patruni Candiano

Uortu e jardinu, vacci continuu Candiano

Vanga e zappuni 'un vannu dijuni Candiano

L'ALIMENTAZIONE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Abbasta ca lu ventri sia chinu, odi paglia o di vinu Candiano

Acqua travagliata vìvini ajurnata Candiano

Page 18: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Baddra 'n-vucca e vinu 'n-manu Candiano

Carni cruda tinta pari; quann'ècotta, bona pari Candiano

Carni fa carni, pani fa panza,vinu fa danza Candiano

«Chi mangiasti?» «Li purpetta dimà figlia la schetta.» Brancato

«Chi mangiasti?» «Minesciaallenta maritu.» Brancato

«Chi mangiasti?» «Sosizza.»«'N-culu t'appizza!» Brancato

«Chi mangiasti?» «Zorbi!» Brancato

«Chi si mangia?» «Virdura, unuovu e ... zìttiti!» Brancato

Cu mangia a crepapanza 'un sicueta si 'un si lanza Candiano

Cu mangia favi si 'ngrassa Candiano

Cu mangia picca mangia assa' Candiano

C'un uovu mangiu ju e tuttu lumunnu Ferro

Di la carni lu filiettu, di lupisci la vintrisca Candiano

È dunci cuomu lu 'ncileppu Brancato

È meglia di la carni di puorcu Brancato

Page 19: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Funci e milinciani, cuotti ocrudi, jèttali a li cani Candiano

Havi lu cuostu duru Brancato

La carni cchiú bona è chiddra cul'uossu Candiano

La carni dura ni li cuosti dura Candiano

La carni fa carni e lu vinu fa laforza Candiano

La pirnici 'un serbi, si 'un èsirbuta calla Candiano

Latti e meli, vìvicci beni Brancato

Li cosi ca pàssanu di la padeddrasmènnanu li vudeddra Brancato

Li cosi dunci su' dannusi pil'arma e pi lu cuorpu Candiano

Lu latti 'n-capu lu vinu ti'mmilena Candiano

Lu mangiari ni fa stari al'addritta Candiano

Lu mangiari 'nsigna a vìviri Candiano

Lu risu nasci ni l'acqua e morini lu vinu Candiano

Mangia a gustu tò e vièsti agustu d'antru Brancato

Page 20: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mangia beni e caca forti: 'unaviri paura di la morti Brancato

Mangia ficu, cá ti 'ngrossa luviddricu Brancato

Mangiari senza vìviri è cuomumurari 'n-siccu Candiano

Mangiari senza vìviri è cuomutruniari senza chiòviri Candiano

Mangiavu cosi cu l'ossa Brancato

Minticcinni di sali 'na visazza,cònzala cuomu vuo', sempri ècucuzza Brancato

N-uovu friscu vali assa' (') Candiano

Pani e vinu 'mporza lu schinu Brancato

Pani schittu cala drittu Brancato

Pasta grossa jinchi l'ossa Brancato

Piècura minti anfa, crastu siti Cucurullo

Pisci cuottu e carni cruda Candiano

Ricotta e meli, vìvicci beni Brancato

Ricotta 'n-frasca e vinu ni laxjasca Brancato

Si abbunna in pipi-spièzziu lu tòcuocu, lu tatanellu poit'abbruscia un fuocu Candiano

Page 21: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Spàraci, vavaluci e funci,spienni sordi assa' e nenti mangi Cassaro

Ssa minescia è lavata Brancato

Ssa pasta addivintà cuomu lumòccaru Brancato

Ssa pasta è appuntateddra di sali Brancato

Ssu cafè pari brodu Brancato

Ssu mangiari 'un mi scìddrica Brancato

Tàvula senza sali, vucca senzasputazza Candiano

Ti vuo' mangiari 'na bona'nzalata? Picca acitu, ben'oliatae quattru voti arriminata Candiano

Un ci fazzu tanta festa (') Brancato

'Un vìviri acqua assa', cá tispùntanu li giurani ni la panza Brancato

Uovu senza sali 'un fa né beni némali Candiano

Vivi a cannulieddru Brancato

Vivi 'n-capu 'n-uovu quantu 'n-capu a un vò Candiano

Vuo' stari di saluti semprichinu? Mangia ova e trinca buonuvinu Candiano

Page 22: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

L'ALTERNATIVA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

O chissu, o cazzi! Brancato

O chissu, o nenti! Brancato

O chissu, o petri! Brancato

O chissu, o rocchi! Brancato

O cu lu buonu, o cu lu riu Candiano

O cu lu buonu, o cu lu tintu Brancato

O d'intra, o di fora Brancato

O è farsu lu suli, o è farsa laluna Brancato

O lu gallettu, o lu cicirettu Brancato

O si conza, o 'un si sburdi cchiú Candiano

O siccu, o saccu Lo Verme

O sorti, o morti Brancato

O ti mangi ssa minescia, ot'allavanchi di la finescia Cassaro

O tri, o trentatrí Cardella

Page 23: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

O utri, o peddri Candiano

O vuliri, o vulari Brancato

Si 'un è muluni, è acculazzatu Brancato

L'AMICIZIA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A via d'amici si campa a ssu munnu Brancato

All'omu riccu 'un ci màncanu amici Candiano

Ama l'amicu tò cu lu viziu sò Brancato

Amicu beneficatu, nimicu dichiaratuCandiano

Amicu ca 'un ti juva, parenti ca'un ti duna e nimicu ca ti noci,pàssali tutt'unu Candiano

Amicu cu tutti, fidili cu nuddru Brancato

Amicu urtulanu, amicu d'un granu Candiano

Amicu viecchiu e casa nova Candiano

Amicu? Facci la ficu! Candiano

Avanti aviri un cani p'amicu, ca'n-amicu cani Lo Verme

Page 24: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Avanti fàrisi cientu amici, ca unsulu nimicu Candiano

Avanti 'n-amicu a la chiazza, cacent'unzi ni la cascia Brancato

Avanti pèrdiri l'amicu, ca lasparata Candiano

Avìa tanti e tanti amici, vinni lumalu tiempu e mi li sfici Candiano

Canùscinu li 'nfilici cu su' libuoni amici Candiano

Càrzaru, malatii e nicissitatiscummòglianu lu cori di l'amici Candiano

«Chi si dici?» «Cu ama a Diu campafilici, cu 'un havi grana perdil'amici.» Brancato

Cu havi amici è francu di guai Brancato

Cu l'amici e li parienti 'un si ciaccatta e 'un si ci vinni nenti Brancato

Cu lu "Dammi!" e cu lu "Te'!"l'amicizia sempri c'è; cu lu"Dammi!" e cu lu "Mu'!" amicizia'un ci nn'è cchiù Brancato

Cu sempri piglia e mai duna l'amicul'abbannuna Candiano

Cuomu lu cravuni è l'amicu cafinci: o t'ardi o ti tingi Candiano

È buonu allazzatu Brancato

Page 25: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È buonu 'ntrizzatu Brancato

È 'na speci d'amicu Brancato

Haju 'na fazzulittata d'amici Brancato

L'amici di luntanu si vàsanu limanu Lodato

L'amici di salutu sunnu tanti,l'uomini di cori picca e nenti Candiano

L'amici, a li voti, su' miegli dili parienti Brancato

L'amicizia rinnuvata è cuomu laminescia calliata Lo Verme

L'amicu d'oj è lu nimicu di dumani Brancato

L'amicu e lu cumpari a lu bisuognupari Candiano

L'amicu s'apprezza quannu si perdi Cassaro

Li veri amici e li veri parientisu' li quattru tarì cu l'alibianchi Candiano

Lu miegliu amicu ti tradisci Lodato

'N-amicu buonu 'un si pò pagari Candiano

Ni li morti e ni li carzaratini sividi lu cori di l'amici Lodato

Ogni amicu ca mori cadi un scaluni Lodato

Page 26: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ohimè, ohimè, ohimè, pi tri voti tilu dicu: «Cu cadi 'n-puvirtà perdil'amicu» Candiano

Pari c'avìssiru li viddrica'ncucchiati Brancato

Patti prima e amicizia doppu Brancato

Pi canùsciri 'n-amicu, si cci hav'amangiari 'na sarma di sali Brancato

Quannu la corda è tranta assa', silassa sula Brancato

Quannu la vutti curriva, lu cumparijiva e viniva; ora ca la vutti 'uncurri cchiú, lu cumpari 'un venicchiú Candiano

Quannu l'amicu ti fa circari, volidiri ca t'hav'a parlari Brancato

Quannu si voli sèrbiri l'amicu, silassa jiri la robba a lu fuocu Candiano

Si l'amicu 'un è fidili, arrinesciun malu fini Candiano

Si spàrtinu lu suonnu di la notti Brancato

Si spàrtinu sulu pi lu suonnu di lanotti Brancato

Si truvà sulu 'ntra 'na cunetta Ferreri

Si vuonnu bèniri cuomu li frati Brancato

Page 27: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Siemmu amici cuomu li puorci Brancato

Siemmu amici di buttiglia Candiano

Siemmu amici di cappieddru Candiano

Siemmu amici di chiazza Brancato

Siemmu amici di salutu Brancato

Siemmu amici di trizzera Brancato

Siemmu amici e passa Brancato

Siemmu tutti 'na cosa Brancato

Su' cuomu la vucca e lu nasu Candiano

Su' tolli e matolli Brancato

Sunnu cazzu e culu Brancato

Sunnu culu e cammisa Brancato

Sunnu cusuti a filu duppiu Candiano

Sunnu ficatieddru e gisieri Candiano

Sunnu fìcatu e ficatieddru Candiano

Sunnu 'nzolia e muscatieddru Lodato

'Un ci nn'è amici senza 'ntentu Candiano

Page 28: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Unni regna l'amicizia, 'un c'èavarizia

L'AMORE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A li puorci e a li ziti lu vijuolusi ci 'mpara 'na vota sula Candiano

Ama a cu t'ama e rispunni a cu tichiama Brancato

Ama a cu t'ama, e sia macaripetra! Candiano

Amari a cu nun t'ama è tiempupiersu Brancato

Amari a cu nun t'ama è tiempupiersu, cá ti commeni jiritinni aspassu Cassaro

Amuri e tussi 'un stannu cilati Candiano

Amuri pi forza 'un havi valìa Brancato

Amuri 'un senti arraggiuni Brancato

Amuri 'un senti cunsigliu Brancato

Page 29: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Amuri, biddrizzi e dinari su' tricosi ca 'un si puonnu ammucciari Brancato

Amuri, prinizzi e dinari su' tricosi ca 'un si puonnu ammucciari Candiano

Chiddra è la beddra ca a lu coripiaci Candiano

Ci adura macari li pìrita Candiano

Ci detti 'na vasata apizzicunieddru Brancato

Ci havi la sputazzeddra Candiano

Ci havi l'amuruseddra Brancato

Ci nesci lu xjatu pi 'na carusa Candiano

Cu ama l'àrbulu ama la rama Candiano

Cu havi gilusia rùsica favi, cuhavi doglia di cori mangia nivi Candiano

Cu havi li manu friddi è'nnamuratu, cu l'havi calli èmalatu Brancato

Cu li peni d'amuri si pinìa, ma 'unsi mori Candiano

Cu pati p'amuri 'un senti duluri Brancato

È 'nnamuratu fin'a li giglia Candiano

Fàtti 'ngrata, cá sì amata Brancato

Page 30: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Gioia mia, pi tìa travagliu! Brancato

Havi la sputazzeddra pi 'na carusa Candiano

La luntananza 'un abbannuna amuri,cchiutuostu minti 'na vampa a lucori Cassaro

La talìa cu l'uocchiu di lu cori Candiano

La voli ca la voli! Brancato

L'amuri è forti a pigliari e duru alassari Brancato

L'amuri nuovu fa scurdari chiddruviecchiu Candiano

L'amuri 'un è brodu di cìciri Brancato

L'amuri 'un havi timuri Brancato

L'ancieddru ca canta ni la gaggia ocanta p'amuri o canta pi raggia Cassaro

L'omu gilusu mori curnutu Cassaro

Mi cadì di lu cori Brancato

Mi cadì di lu cori e si ruppi Brancato

Mori pi 'na carusa Brancato

Pàrinu du' picciuna Brancato

Pàrinu la lapa cu lu meli Brancato

Page 31: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Pi 'na vasata fin'a Pittinè! Cassaro

Pi 'na vasata, fin'a Cammarata! Cardella

Pi 'n-amuri milli peni Brancato

Quannu la fìmmina ti chiama, volidiri ca ti ama Brancato

Si l'amuri 'un è veru, lu fini 'unè sinceru Candiano

Si tiennu manu-manuzza Brancato

Sta muriennu pi ... Brancato

Su' du' armi 'ntra un cuorpu Brancato

Sunnu accrappati l'unu cu l'antru Brancato

Tantu è l'amuri ca t'haju, ca midispiaci quannu ti viju! Brancato

Ti vuogliu bèniri quantu 'nacacata! Brancato

Ti vuogliu bèniri quant'un duluridi panza ni lu jinuocchiu! Brancato

Ti vuogliu bèniri quant'un duluridi panza! Brancato

Ti vuogliu bèniri quant'un paru discarpi viecchi! Brancato

'Un c'è amuri senza 'ntentu Brancato

Page 32: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

'Un c'è rosa senza spini e mancuamuri senza peni Brancato

GLI ANIMALI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Armali e vinu, stacci vicinu Candiano

Canciu di jumenta 'un fici mali alu staddruni Candiano

Cani abbaia e vò pasci Candiano

Di lu cani cu l'uossu tiènitiarrassu Palermo

Gaddrini e carusi càcanu li casi Lo Verme

La gaddrina cantatura né si vinni,né si duna: si la mangia lapatruna Candiano

Li scecchi buoni si vìnninu a lusò paisi Lo Verme

Lu sceccu è un cavaddru ca 'un hastudiatu Candiano

M'accattavu 'na mula mafiusa Brancato

Omu a cavaddru, sipurtura aperta Candiano

Page 33: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Pi la Cannilora figlia la vecchiae figlia la nova Candiano

Pi San Nicola li puorci fora Candiano

Scecchi bianchi e figli diburgisi, li truovi tutti mangiunae lagnusi Candiano

Scecchi e vuo', tira quantu puo' Brancato

Sceccu e mulu, càrricali 'n-culu Candiano

L'APPARENZA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Cuomu mi vidi, mi scrivi Brancato

Di la facci pari ca 'un ci curpa Brancato

È bieddru cuomu lu granatu: belludi fora e d'intra guastatu Candiano

È cuomu la cirasa: bella di fora elu vermi d'intra Candiano

È fradiciu d'intra Candiano

È la smraglia a la riversa Candiano

È tuttu carta e nenti spièzzii Brancato

Page 34: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È un Santu 'mpiccicatu a lu muru Brancato

Fa lu cuddruzzu Candiano

Fa lu fissa pi 'un pagari ladugana Brancato

Fa lu sceccu ni lu linzuolu Candiano

Havi la funcia stritta Brancato

Havi l'amaru 'n-vucca e sputadunci Candiano

Havi lu meli 'n-vucca e lu feli alu cori Candiano

L’havi tutti sutta la cuda Brancato

Né omu sutta cappa, né fìmminasutta strazza Candiano

Né tuònica fa monacu, né chirca faparrinu Candiano

Né tutti li russi su' 'mbriachi,né tutti li giarni su' malati Candiano

Pari ca 'un ci joca e ci li fajiri tutti ni la fussetta Brancato

Scrusciu di carta assa' e cubbàitanenti Brancato

Si vidi la facci e 'un si vidi lucori Brancato

Page 35: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Sugnu cuomu lu vavaluciu ni luluci: pari c'arridu e 'nveci stajumuriennu! Brancato

Tanta lana, mezza pisa Candiano

L'APPETITO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Avanti nìvuru pani, ca nìvura fami Brancato

Cani c'havi fami mangia cipuddra Candiano

Cu china havi la panza a tàvula 'unpranza Candiano

Cu havi fami 'un cerca cumpanaggiu Candiano

Cu havi pitittu mangia Candiano

Cu si curca cu la panza vacanti 'unc'è punci ca 'un senti Candiano

Haju la vucca di lu stòmacuattuppata Brancato

Haju 'na fami, ca 'un ci viju cchiúdi l'uocchi Brancato

Haju un pitittu sbrugliatu! Brancato

Page 36: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi la frevi mangiuna Brancato

Havi la lupa Brancato

Havi 'na fami abbunnata! Brancato

Havi 'na fami di lupu Brancato

Jinchi la panza, jìnchila di spinie 'un lu fari sèntiri a li to'vicini Candiano

La fami ci scippa l'uocchi Brancato

La fami fa nèsciri lu lupu di latana Candiano

La fami 'un cerca pititti Candiano

La gula ci fa "Jàpicu-Jàpicu" Lo Verme

La gula ci fa "nicchi-nicchi" Candiano

La panza 'un senti arraggiuni Brancato

La vacca ca nun mangia cu lu vò oha mangiatu o mangirà po' Candiano

La vacca o voli fienu o voli paglia Candiano

Lu pitittu mi sta arrivannu nil'uocchi Brancato

Lu saccu vacanti 'un pò stari al'addritta Brancato

Page 37: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mangiannu mangiannu, veni lupitittu Brancato

Mi vinni 'na dibulizza! Brancato

Minti pani a denti, cá la famis'arrisenti Brancato

Ogni vucca voli mangiari Candiano

Pari un puzzu senza funnu Brancato

Pari vacanti d'intra Brancato

Pi lu pani e pi lu vinu si canciala facci a lu vicinu Candiano

Quannu ci spercia, mangia Brancato

Si spunnà a Don Cola Carogna Brancato

'Un voli mangiari mancu a diàvulu Brancato

L'ASPETTO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Cuomu havi la facci havi lu cori Brancato

Di lu pau si nni vìdinu li pinni, dila palummeddra lu pizzu e l'ala Cassaro

Page 38: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È acchiancatu Candiano

È cchiú nìvuru di San Calo' Brancato

È cuom'un puorcuspinu Brancato

È 'na caràmula Brancato

È 'na giarriteddra senza cuoddru Brancato

È 'na testa di vò Brancato

È 'na tradàntula Brancato

È nìvuru cuomu la pici Brancato

È pilusu cuomu 'na scimia Brancato

È russu cuom'un gàmmaru Brancato

È russu cuom'un pipìu Brancato

È un callaruni Brancato

È un cavatuni Brancato

È un finucchinu Brancato

È un lucirtuni di cannitu Brancato

È un sosizzuni Brancato

Facci ca 'un havi culuri: o iddru èlatru o è tradituri Cassaro

Page 39: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Facci di pala! Brancato

Havi la facci arrappata Brancato

Havi la facci chiappina Brancato

Havi la facci chiatta Brancato

Havi la facci crafuocchi-crafuocchi Brancato

Havi la facci cuomu lu cascavaddru Macaluso

Havi la facci di bamminieddru Brancato

Havi la facci di beduinu Brancato

Havi la facci di burrània muscia Brancato

Havi la facci di cani Brancato

Havi la facci di cavaddru Brancato

Havi la facci di c... Brancato

Havi la facci di cucca Candiano

Havi la facci di culu Brancato

Havi la facci di grasta Brancato

Havi la facci di 'mpisu Candiano

Havi la facci di picareddra Brancato

Page 40: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi la facci di pruni Brancato

Havi la facci di puorcu Brancato

Havi la facci di purpiettu Brancato

Havi la facci di zarca Brancato

Havi la facci giarnusa Brancato

Havi la facci 'ntribbulata Brancato

Havi la facci quant'un purtieddru Brancato

Havi la facci tavuluta Brancato

Havi la facci tòrbita Brancato

Havi la facci virdi cuomu l'aglia Candiano

Havi la funcia di puorcu Brancato

Havi la 'mpalazzata Brancato

Havi la nasca arrappata Brancato

Havi la nasca di cani Brancato

Havi la nasca di pipìu Brancato

Havi la nasca 'mpipiriddruta Brancato

Havi la panza quantu 'na vutti Brancato

Page 41: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi la testa cuomu 'n-acculazzatu Brancato

Havi la testa di puddricinu Brancato

Havi la testa di vò Brancato

Havi la testa 'ncucchiata cu lucuoddru Brancato

Havi la testa tumminara Brancato

Havi la varba spana Brancato

Havi la vucca a culu di gaddruzzu Candiano

Havi la vucca chiappina Brancato

Havi li capiddri a paraccu Brancato

Havi li capiddri cuomu li sparacogni Brancato

Havi li capiddri giovetti Brancato

Havi li dienti cacati Brancato

Havi li dienti di cavaddru Brancato

Havi li dienti 'ntartarati Brancato

Havi li spaddri quant'un cantaranu Brancato

Havi l'oricchi a paraccu Brancato

Havi lu cuoddru luongu cuom'ungaddruzzu Brancato

Page 42: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi lu nasu a pipiollu Brancato

Havi lu piettu palumminu Brancato

Havi lu varbaruozzu cuomu lu Cori diGesù Brancato

Havi l'uocchi a pampineddra Brancato

Havi l'uocchi cuomu du' pirtusa Brancato

Havi l'uocchi cuomu du' pruna Brancato

Havi l'uocchi cuomu lu tri d'aremi Brancato

Havi l'uocchi di crastu Brancato

Havi l'uocchi 'nfussati Brancato

Havi l'uocchi 'nfussunati Brancato

Havi l'uocchi scasati Brancato

Havi l'uocchiu vivu cuomu la sarda Brancato

Havi 'na ristucciata pi capiddri! Brancato

Havi 'na trumma di nasu! Candiano

Jetta li piedi di latu Brancato

La carni sta beni sina a lu gattu Brancato

La pirsuna, cuomu è vista, ègiudicata Cassaro

Page 43: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

L'uocchiu voli la sò parti Brancato

Ogni nasu sta a la sò facci Brancato

Pari a lu pizzu s'è marbizzu Candiano

Pari abbarsamatu Brancato

Pari ca camina 'n-capu li tràmpuli Brancato

Pari ca s'avissi agliuttutu unmànicu di scupa Brancato

Pari ca si ci pò cunfissari Brancato

Pari ca 'un ha cacatu Brancato

Pari la Madonna di l'arsòliu Giardina

Pari la morti ‘n-pirmissu Brancato

Pari 'mpilatu a lu spitu Candiano

Pari 'na gaddrina ammurbata Brancato

Pari 'n-antr'e tantu Brancato

Pari un cani vastuniatu Brancato

Pari un cuorbu Brancato

Pari un picciuttieddru schiettu Brancato

Pari un santu 'mpiccicatu a lu muru Brancato

Page 44: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Pari un surci viecchiu Brancato

Si fici li capiddri a la mascagna Brancato

Statti arrassu di cuoddru apassiluni Candiano

Tali nasu, tali fusu Candiano

LE ASSURDITÀ

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Aviss'a gridari lu vò e grida lavacca! Brancato

Ci vinni spinnu di lattid'ancieddru Candiano

Ci voli 'mparari a lu diàvulu asantiari! Brancato

Ci voli 'mparari a lu pisci anatari! Cardella

Ciccu 'un era natu e Franciscu sichiamava Lodato

Hav'a parlari lu vò e parlal'aratu! Candiano

Lu latru assicuta lu sbirri! Candiano

Page 45: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu latru fa lu boia e l'arrubbatu è'mpisu! Candiano

Lu lupu vinni carni! Candiano

Lu vò dici curnutu a lu sceccu! Brancato

'N-capu lu re c'è lu vicirè Brancato

Nn'havi cuda lu maccarruni? Brancato

Persi la jumenta e va circannu lacuddrana Ferreri

Persi lu sceccu e va circannu lucapistru Brancato

Pi scantu di li cuorbi, 'uns'hann'a siminari favi? Candiano

Pi scantu di li cuorbi, 'unsiminammu linu? Candiano

Prima la cammisa e doppu lu jippuni Candiano

'Un havi crapa e vinni latti! Candiano

'Un pò caminari e voli cùrriri! Brancato

'Un pò purtari quattru tummina e sivoli carricari mezza sarma! Lodato

'Un s'ha dittu mai a lu munnu lapiècura mangiàrisi lu lupu Candiano

Page 46: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Viegnu di lu muortu e mi dici ch'èvivu? Brancato

Voli addrizzari l'anca a li cani Candiano

Voli addrizzari li gammi a li cani Candiano

Voli addrizzari lu cannuni cu lujinuocchiu Candiano

Voli affucari lu cani cu li lasagni Candiano

Voli dari a capiri ca lu suli sentifriddu Candiano

Voli fari tràsiri lu sceccu pi lacuda Brancato

Voli sprìmiri lu cuti Brancato

Vuogliu cruvicari a mà patri cu lipiedi di fora Candiano

Vuogliu lu cicirettu, 'un luvuogliu lu gallettu Brancato

I BAMBINI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Ancora ci feti la vucca di latti Brancato

Page 47: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ancora havi la scorcia 'n-culu Brancato

Ariu di 'mmiernu e picciliddru'mpasciatu, a chi è niettu a chiè cacatu Candiano

Camina a brancicuni Brancato

Camina a quattru gammi Candiano

Ci fici lu cuntu Brancato

Ci livà la minna Brancato

Cu lestu minti li dienti aspettalu parenti Candiano

Cu lestu minti li dienti lestulassa li parienti Candiano

Cu nasci è bieddru, cu si maritaè buonu, cu mori è santu Candiano

È ancora ni la scorcia di l'uovu Brancato

È bieddru cuom'un suliddru Brancato

È mezza fìmmina Brancato

È un pupiddru di commadinu Brancato

È un scravaglieddru Brancato

Havi la vucca ca pari uncuraddruzzu Brancato

Page 48: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Li picciliddri pìglianu cuomu lamenta Lo Verme

Novi misi, novi visi Brancato

Pari addrivatu Brancato

Talè ssu Cacalinusu! Ancora va'cacannu casa-casa! Brancato

Talè ssu scardillicchiu! Brancato

Talè ssu scramucchiusu! Brancato

Talè ssu scricchia-favi! Brancato

BASTA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Basta!» «Fasola cu la pasta.» Brancato

Agnieddru a sucu e spiddrì luvattìu Brancato

Chioppi, scampà e 'un si nni pozzaparlari cchiú! Brancato

Cu fici-fici! Brancato

Cu nn'appi, nn'appi, guastiddruzzifritti! Ferreri

Page 49: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cuomu fu e cuomu nun fu, ... Brancato

Cuomu fu-fu, 'un si nni pozzaparlari cchiú! Brancato

E stùjati lu mussu! Brancato

Lu fattu è fattu e 'un si nnipozza parlari cchiú! Brancato

Quannu la finisci, è sempri tardu Brancato

Tagliammu curtu! Brancato

LE BATTUTE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Beddra Matri!» «Sí, bieddrupatri!» Brancato

«Cu ti fici?» «San Filici.» Candiano

«Già!» «Giugnu!» Brancato

«Mischinu!» «Cá ci doli luschinu!» Brancato

«Nenti c'è ...» «Intra 'na casavacanti.» Brancato

«Pirchí?» «Pi l'asini ca su'tri!» «E cu tìa fannu quattru!»

Brancato

Page 50: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

tri!» «E cu tìa fannu quattru!»

«Pirchí?» «Pirchí du' e unu fannutri!» Brancato

A tò ma'! Brancato

A tò suoru! Brancato

Arrimina, cá quaglia Brancato

Caru amicu, la ticchiara fa laficu! Brancato

Cunsumatu pi cunsumatu, frìjimi 'n-uovu! Candiano

Haju un duluri di panza ni lujinuocchiu Brancato

Jisti a Naru e 'un t'ammazzaru: o'un ti vìttiru o ti sbagliaru Candiano

Mangi pisci e ti va' curchi Brancato

Masciu Fastiddiu! Brancato

Mi stinnicchiu e mi stinnacchiu Brancato

Miegliu aviri 'na causa a Naru! Cardella

Nn'havi chichireddra di sparagnu? Brancato

Nn'havi visticeddri di primafiglianna? Brancato

Page 51: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si 'un fussi pi l'aglia e l'uogliu,... Brancato

Tiritùppiti e tiritàppiti! Brancato

Vossa trasi, cá ci la 'nzaju Brancato

LA BELLEZZA E LA BRUTTEZZA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Quantu sì làdia!» «Piacivu a cuappi di piàciri.» Brancato

Artizza è mezza biddrizza Brancato

Biddrizza e santità 'un si cunfà Candiano

Cu beddra si voli fari guai e penihav'a passari Brancato

Cu havi beddra facci si marita Candiano

Cu nasci beddra nasci maritata Brancato

È làdia cuomu 'na scimia Brancato

È làdiu quant'è buonu Brancato

Havi la facci di panittera Brancato

La biddrizza è mezza dota Candiano

Page 52: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

La biddrizza 'un dura tuttu tiempu Candiano

Scorcia, figlia, e fa biddrizzi Brancato

'Un sunnu li biddrizzi ca ti fannuamari, sunnu li modi e li dorciparoli Cassaro

LE BENEDIZIONI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Biniditta la terra unn'arriposa! Brancato

Biniditta la terra unni ciarripòsanu l'ossa! Cassaro

Biniditta la terra unni posa lipiedi! Brancato

Chi putìssitu pigliari 'n-amu a lujuocu di lu lottu! Brancato

Chi ti vinissi lu beni! Brancato

Lu Signuri ci hav'a alluminari latesta! Brancato

Lu Signuri ci hav'a fari mìntiri latesta a puostu! Brancato

Lu Signuri ci hav'a gràpiril'uocchi! Brancato

Page 53: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu Signuri t'aiuta e Mariat'accumpagna! Brancato

Lu Signuri t'hav'a aiutari e a mìa'un m'hav'a scurdari! Brancato

Lu Signuri t'hav'a aiutari unni vae unni vieni! Cassaro

Lu Signuri t'hav'a aiutari! Brancato

Lu Signuri t'hav'a dari socchiaddisiddra lu tò cori! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari camparicent'anni Brancato

Lu Signuri t'hav'a guardari! Brancato

Lu Signuri t'hav'a mannari tutti ligrazii c'addrisiddra lu tò cori! Brancato

Lu Signuri ti l'arrunchia! Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a arrunchiaricu la pala! Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a rènniri 'n-capu l'arma e la saluti! Cassaro

Lu Signuri ti lu renni! Brancato

Lu Signuri ti nn'hav'a dari tuttasaluti! Brancato

Lu Signuri ti nn'hav'a dari tuttipruvvidenzi! Brancato

Page 54: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu Signuri ti nn'hav'a dari tuttubeni e saluti Brancato

Lu Signuri ti pozza allungari lijorna! Brancato

Lu Signuri 'un ci hav'a livari lamanu di 'n-cuoddru! Brancato

T'avìss'a viniri lu beni di Diu! Brancato

T'aviss'a viniri lu beni! Brancato

T'hav'a fari ùttili! Brancato

Tuttu buonu e binidittu chiddru cat'haju fattu! Brancato

Tuttu buonu e binidittu! Brancato

IL BENE E IL MALE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A cu fa mali 'un crìdiri mai Candiano

A cu voli mali Diu ci leva li lumi Candiano

A lu mali 'un c'è funnu Candiano

Cu ad antru procura dannu sipripara l'affannu Candiano

Page 55: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu addisiddra lu mali ad antru lusò l'havi darriè la porta Brancato

Cu beni ad antru fa, beni a iddrusi fa Fazio

Cu cerca lu mali, lu mali si trova Candiano

Cu fa beni mori ammazzatu Brancato

Cu fa beni pi paura nenti vali epicca dura Candiano

Cu fa beni pi usanza nenti vali epicca avanza Candiano

Cu fa mali, mali aspetta; cu fabeni, beni aspetta Brancato

Cu fa piaciri, piaciri trova Candiano

Cu mali fa mali pensa Candiano

Cu pripara lu vilenu, la primatazza è sò Candiano

Cu scava la fossa pi antru ci cadiddrà intra Ferreri

Cu simina guai arricogli malanni Candiano

Cu simina spini 'un pò arricòglirirosi Candiano

Cu ti voli beni 'n-casa ti veni Brancato

Page 56: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu ti voli mali 'un ti lassa picurtu Candiano

Fa' beni e scordatillu, fa' mali epènsacci Brancato

Fa' beni e socchi veni veni Candiano

La mala parti è di cu la fa e no dicu la ricivi Brancato

Lu beni è sempri rinnutu a mali e,si 'un è rinnutu a mali, 'un si pòdiri ch'è beni Cassaro

Lu beni si canusci quannu si perdi Candiano

Mali e beni a lu fini veni Candiano

Mali 'un fari e paura 'un aviri Brancato

Ogni mali 'un veni pi nòciri Brancato

Pensa a lu mali, cá beni ti nniveni Brancato

Si quarcunu t'avverti lu beni, 'unti l'ha' a pigliari a mali Candiano

'Un caminassi scanzu cu siminaspini Candiano

'Un fari beni a puorci e limuòsinaa parrini Cassaro

'Un t'ammiscari, 'un ti 'ntricari,'un fari beni, cá mali ti nni veni Brancato

Page 57: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

IL BISOGNO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A cu aiutu 'un ti pò dari lu tòcori 'un cunfidari Cassaro

A cu mi duna pani ci dicu papà Brancato

A lu 'mbriacu tutti lu pòrtanu avìviri Brancato

Aiutu a lu bisuognu, e no cunsigliu Candiano

Amara ddra porta c'aspetta laminescia cotta! Cassaro

Amaru cu havi bisuognu d'antru! Brancato

Amaru cu sta a spranza d'antru! Brancato

Cu havi bisuognu s'accala Brancato

Cu sta a spranza d'antru e lapignata minti va p'arriminari e 'untrova nenti Brancato

Cu voli a mìa veni a la casa, cuvoli a Diu si nni va 'n-chiesa Brancato

Cu voli anna, cu 'un voli cumanna Brancato

Lu bisuognu è masciu e 'nsigna afari

Candiano

Page 58: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

fari

Lu bisuognu è parenti di lanicissità Candiano

Lu bisuognu fa cùrriri li ciunchi Candiano

Lu bisuognu fa fari valintizzi Candiano

Lu trìvulu 'mpara a chiànciri Brancato

Tinta acqua serbi a li bisuogni Cassaro

Unni mi vuontu-vuontu, truovu scuru Brancato

Va' ni lu patutu, 'un jiri ni lusaputu Candiano

LA BONTÀ

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Buonu sí, ma buonu-buonu no Candiano

Cu piècura si fa lu lupu si lamangia Brancato

Cu troppu s'accala tutti lupìstanu Candiano

È buonu, ... si 'un si guasta Brancato

Page 59: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È cchiù buonu di lu pani di casa Brancato

È la crema di li cristiani Brancato

È lu re di li galantuomini Candiano

È 'na pàmpina di paradisu Candiano

È 'na pampineddra di paradisu Brancato

È 'na pasta d'àngilu Brancato

È 'na pasta di meli Candiano

È un carusu cuomu l'oru Brancato

È un galantomu pi daveru, e no apamparì Brancato

È un piezzu di pani Brancato

Lu meli si fa liccari e lu feli sifa sputari Candiano

Né tantu buonu di fàritiscrapisari e mancu tantu tintu difàriti schifiari Ferro

Quannu unu è troppu buonu, tuttici nni fannu Brancato

Si fa cacari 'n-vucca Brancato

Si fa pisciari 'n-vucca Brancato

Page 60: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si fici maniari di tutti Brancato

Si fici xjavuriari Candiano

LE BOTTE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«D'unni vieni?» «Viegnu di lumulinu.» Candiano

A iddru ch'è narisi! Brancato

Biniditti li manu! Candiano

Ci abbuddravu la facci Brancato

Ci aggiustà li custuri Candiano

Ci alliscià la carina Brancato

Ci arrizzà lu pilu Brancato

Ci detti lignati a-leva-pilu Brancato

Ci detti lignati d'uorbi Brancato

Ci detti masciddrati a la riversa Brancato

Ci detti 'na bella livata dilignati Brancato

Page 61: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ci detti 'na filacata di nirbati Brancato

Ci detti 'na jinucchiata ni licugliuna Candiano

Ci detti pira jazzuliddri Candiano

Ci detti pugna a la 'n-sutta Brancato

Ci detti un saccu di lignati Brancato

Ci detti un saccu e 'na sporta ditimpuluna Brancato

Ci detti vastunati all'urbina Brancato

Ci detti vastunati uorbi Brancato

Ci fici addivintari li carni cuomuli milinciani Candiano

Ci fici arrussicari li chiappi dilu culu Brancato

Ci fici cuntari li scaluna Candiano

Ci fici jittari li virmicieddri Candiano

Ci fici la facci lenzi-lenzi Brancato

Ci fici scrùsciri li masciddri Brancato

Ci fici vìdiri li stiddri dijuornu Brancato

Page 62: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ci fici vìdiri li stiddri dimezzi-juornu Brancato

Ci fici vìdiri lu lampu cu tuttulu truonu Candiano

Ci fici viniri lu giudiziu Brancato

Ci fiddrià la facci Brancato

Ci frìjinu li manu Candiano

Ci li detti all'urbisca Brancato

Ci li detti di la dritta e di lariversa Brucculeri

Ci li detti ni li chiappi di luculu Brancato

Ci ruppi li corna Brancato

Ci scaccià li puddrizzuna Brancato

Ci scutulà li puddrizzuna Brancato

Ci scutulà l'oricchi Brancato

Ci scutulà lu pilu Candiano

Ci scutulà lu pruvulazzu Candiano

Ci stuccà li rini Brancato

Page 63: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ci xjaccaru li corna Brancato

Cu ni duna si l'aspetta Candiano

Cu ti rumpi la testa ti sana, cuti rumpi lu cori 'un ti sana Candiano

Cu 'un senti russuri 'un sentivastunati Brancato

È carni di vastuni Candiano

È un saccu di vastuna Lo Verme

Fuoru manu santi Candiano

Havi li manu luonghi Brancato

L'abbuddrà a vastunati Brancato

L'ammaccà a lignati Brancato

L'ammaccà buonu pi buonu Brancato

L'ammazzà a fircunati Brancato

L'arridducieru cuom'un Cristu a laCruci Brancato

L'arrimuddraru a lignati Brancato

L'arrimuddraru a vastunati Brancato

L'arrizzittà pi tutti li festi Brancato

Page 64: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Li lignati fannu fari li figliparrini Brancato

Li lignati fannu viniri lugiudiziu Brancato

Lu fici abballari 'n-capu 'nacorda Brancato

Lu fici abballari senza suonu Brancato

Lu fici firrijari cuomu 'natuòrtula Brancato

Lu fici stari cuomu l'Ecce Homo Brancato

Lu fici stari cuom'un Cristu Brancato

Lu fici stari un schifìu Brancato

Lu fracculià Brancato

Lu lardiaru a lignati Ferro

Lu 'mpiccicà a lu muru Brancato

Lu piglià a pagnittuna Brancato

Lu piglià pi lu pizzu di lu culu elu jittà fora Brancato

Lu purtà all'ugnu di muriri Candiano

Lu struppiaru buonu pi buonu Brancato

Page 65: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu sturdieru a lignati Brancato

Lu vastuni 'nsigna lu garzuni Candiano

Mi granciulìanu li manu Candiano

Scippa li vastunati di 'n-manu Brancato

Si ci jittà di 'n-cuoddru Brancato

Si pigliaru a capiddrati Candiano

Sientu xjàvuru di vastunati Brancato

Ti fazzu vìdiri di chi erba si fala scupa! Brancato

Tiritìnghiti e tiritànghiti Candiano

LE BUGIE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Cunta cìciri e favi Candiano

Dici Diu ca nun è Diu Brancato

Dici Diu ca 'un è Diu Brancato

La farfantarìa havi lu nasu luongue li gammi curti Lo Verme

Page 66: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu dissi a pamparì Brancato

Lu dissi apposta Brancato

Lu farfanti dici la vrità e 'un ècrittu Lodato

Lu farfanti hav'a aviri memoriabona Candiano

Mi voli fari cuddrari un cucùmmarutuortu Cardella

Si la niscì di la manica Brancato

LA CALMA E LA FRETTA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Mi nni vaju, c'haju prescia.»«Chi ha' a jiri a dari lu latti alu picciliddru?» Brancato

«Mi nni vaju, c'haju prescia.»«Mancu s'avìssitu lassatu lipicciliddri ca chiàncinu!» Brancato

A li curti! Brancato

A lu puostu di lu sangu ci haviacqua Brancato

Allargammu lu cumpassu! Candiano

Page 67: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Arrivà cu la lingua di fora Brancato

Arrivà cu lu cori 'n-vucca Brancato

Arrivà cu lu xjatu a la gula Brancato

Burrasca furiusa dura picca Candiano

Chi è tutta ssa prescia? Chi èvuddru ca si jetta? Brancato

Ci jì di nott'e notti Brancato

Cu curri s'arrizzola Lo Verme

Cu fa li cosi adasciu mai la sgarraCandiano

Cu t'assicuta? Candiano

Cu va adasciu fa gran caminu Candiano

Cu va adasciu 'un rallenta Candiano

Cu va chianu va sanu e va luntanu(e ... perdi la cursa) Brancato

Curri a la sdirrutta Brancato

Curri a riètina stisa Brancato

Curri cuomu 'na nièvula Brancato

Curri cuom'un liebbru Brancato

Curri, ca pari assicutatu Brancato

Page 68: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È lestu di pedi Candiano

Havi cchiú prescia di la mammana Candiano

Havi lu pedi lieggiu Brancato

Havi lu scìddricu Brancato

La gatta priscialora fa ligattarieddri uorbi Brancato

Lu fici a scatta-cori Brancato

Pari assicutatu Brancato

Pari c'aviss'a jiri a pigliari la'ntinna Brancato

Pari un furgarieddru cu lu spitu'n-culu Brancato

Si misi li carcagna 'n-culu Brancato

Si misi li scarpi 'n-culu Brancato

Si stuccà li gammi a viniri Brancato

Veni sempri arrubbatu Brancato

Vinni a li quattru-a li cincu Brancato

IL CAMMINARE

Page 69: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Camina all'urbina Brancato

Camina catàmmaru-catàmmaru Brancato

Camina cuomu 'na tradàntula Brancato

Camina latinu-latinu Brancato

Camina muru-muru senza jirianciddriannu! Brancato

Camina 'ntusciatu Candiano

Camina sodu-sodu Candiano

Camina tuornu-tuornu Candiano

Camina xjanchinu Brancato

Chi va' anciddriannu? Brancato

Chi va' cazzuliannu? Brancato

Chi va' scamparduniannu? Brancato

Ci allatinà lu pedi Brancato

Havi li piedi tunni Brancato

Mi misi lu pedi a la via Brancato

Si nni jì a cavaddru di li scarpi Brancato

Page 70: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si nni jì giru-giru Brancato

Va firrijannu nuveni Brancato

LA CAPACITÀ E L'INCAPACITÀ

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A chi lu dissi, a chi lu fici Brancato

Acchiana mura lisci cuomu li gatti Brancato

Appena mi vuontu l'uocchi, mi la faBrancato

Chi nascì 'mparatu? Brancato

Chissa è botta di masciu Candiano

Ci cuntà li pila di 'n-culu Brancato

Cu ssa misa 'un cumìna nenti Brancato

È capaci di muriri 'n-miezz'a liguasteddri Candiano

È cuom'un puddricinu ni la stuppa Candiano

È di la curina Candiano

È di mangiari e di sprìmiri Candiano

È lu spizzieddru 'n-miezz'a la'nsalata Candiano

Page 71: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È mancusu e drittusu Candiano

È 'na minchiareddra Brancato

È un cani di caccia Brancato

È un diàvulu Brancato

È un figliu di buttana Brancato

È un figliu di cacata Brancato

È un figliu di Matri Filippa Brancato

È un gliòmmaru malu 'ncugliutu Brancato

È un vrazzu di mari Brancato

Fa a cu cadi-cadi Candiano

Fa li cosi a la fuddrisca Candiano

Fa li cosi a la vò Brancato

Fa li cosi a trugliu Brancato

Fici catinazzu Candiano

Fici lu santu e la vigilia Ferro

Fici lu tularu masciu Candiano

Fici 'na 'nchiappa grossa Brancato

Page 72: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Fici un juocu di manu Candiano

Havi la testa 'n-capu li spaddri Brancato

Havi la testa 'n-capu lu cappieddruCandiano

Havi li corna Candiano

Havi li curnicchia Candiano

Havi li manu biniditti Candiano

Havi li scagliuna Brancato

Havi lu meli e nun si lu sapiliccari Brancato

Havi setti para di cugliuna Brancato

Havi tanti trasuti e nisciuti Candiano

Jì a ligna senza corda Brancato

Li cugliuna ci strìcanu 'n-terra Brancato

Lu buonu stari e lu malu fari Cassaro

Lu vonta e lu sbonta cuomu ci parie piaci Candiano

Mancu sapi fari la "o" cu lubicchieri Brancato

Mancu sapi s'è vivu o s'è muortu Brancato

Page 73: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mancu si sapi attaccari li canzi Candiano

Mi la fici davanti-davanti Brancato

Mi la fici sutta l'uocchi Brancato

Minti lu mànicu unni voli iddru Candiano

Nenti pani cuottu pi li sgangulati Ferreri

Ni sapi una cchiossà di lu diàvulu Brancato

Pari ca la spirtizza l'avissi tuttaiddru Brancato

Piglia l'acqua cu lu catu senzafunnu Candiano

Piglia l'acqua cu lu panaru Brancato

Quattru coccia si li mangia Brancato

Quattru fila si li mangia Brancato

Sapi l'Ave Maria a la dritta e a lariversa Candiano

Sapi quantu ci nn'hav'a calari Brancato

Sapi stari 'n-miezz'a la genti Brancato

Sapi unni lu virsieriu teni la cudaCandiano

S'arrimina cuomu lu scravagliu nila stuppa Brancato

Page 74: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si mangia la terra La Verde

Si mangia li petri crudi Brancato

Si nni jì a ligna senza corda Brancato

Si sapi cacciari li muschi di lunasu Candiano

Si sapi fari lu fattu sò e chiddrud'antru Candiano

Si sapi firrijari Brancato

Si sapi quartijari Brancato

Simina all'acqua e arricampa a luvientu Brancato

Ssa cosa è fatta cu li piedi Brancato

'Un ci la porta la stràula a luchianu Candiano

'Un è buonu mancu a fari un pilesi Candiano

'Un la perdi la birritta 'n-miezz'ala fuddra Brancato

'Un nni fa una bona Candiano

'Un sempri jencu arrinesci d'aratu Candiano

'Un si sapi attaccari mancu licanzi Candiano

Page 75: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

'Un vinni né un firrijuolu né unpumiettu Candiano

Va circannu lu mètiri a cavaddru Candiano

Va circannu maccarruna pi stufatu Candiano

Va circannu radici p'arruttari Brancato

LA CASA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Avanti a la tò casa cu picca pani,ca 'n-casa d'antru cu pirnici efasciani Brancato

Avanti lu picca 'n-casa tò, cal'assa' 'n-casa d'antru Brancato

Avanti pani e tumazzu 'n-casapropia, ca gaddrini e fasciani 'n-casa d'antru Candiano

Buffetta e cufilaru all'artizza dibaccalaru Brancato

Chiavuzza, chiavuzza, ognedunu a lasò casuzza Cassaro

Cu 'un havi casa 'un havi vicini Lodato

Cu 'un havi la casa sò 'un pòmangiari quannu voli Lodato

Page 76: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Frabbica di 'mmiernu dura 'n-eternu Candiano

Frabbica e liti 'un ni faciti Candiano

Frabbichi e liti, pruvati e viditi Candiano

Havi 'na casa ca si ci pò jucari cudu' spati Candiano

Havi 'na casa ca, prima di tràsiri,t'ha' a stujari li piedi Brancato

La casa capi quantu voli lu patruni Brancato

La tò casa abbrazza e vasa Cassaro

Ni la casa senza suli trasi lumièdicu a tutti l'uri Brancato

Ogni gaddru ni lu sò gaddrinaru Brancato

Ogni puorcu a lu sò munnizzaru Candiano

Ogni seggia havi lu sò donu Brancato

Pi casa havi un cacatoju Brancato

Pi ogni ancieddru lu sò nidu èbieddru Candiano

Quannu chiovi e malu tiempu fa, cu è'n-casa d'antru mali sta Brancato

Ssa casa è 'na nivera Brancato

Ssu cessu è accussì pulitu, ca si cipò mangiari

Brancato

Page 77: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

pò mangiari

Sta a casa addruvata Brancato

Sulu-sulu l'aria ca c'è ni ssa casa Brancato

Teni la casa cuomu 'na cappella Brancato

Teni la casa cuomu 'na paglialora Brancato

Teni la casa cuom'un cacatoju Brancato

Teni la porta a filazzeddra Brancato

Teni la porta a vaniddruzza Brancato

Unni c'è lu liettu c'èl'arrizziettu Cassaro

LA CATTIVERIA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«È buonu!» «Sì, quannu dormi» Brancato

A lu puostu di la peddri ci havicùtina Brancato

A lu puostu di lu cori ci havi uncuti Brancato

A lu schirsuni si ci scaccia latesta Candiano

Page 78: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Avanti lu tintu pruvatu, ca lubuonu a pruvari Brancato

Ci cunzà un bellu capizzu Brancato

Ci dissi lu Signuri a SanGiuvanni: «Di li singaliatiguardatinni» Candiano

Ci fici li scarpi Brancato

Ci fici varba e capiddri Brancato

Cu è malu, malu pensa Candiano

È babbu tintu Brancato

È cchiú fitusu di la latrina dili carrabbunera Cardella

È cchiú tintu di la dètta vicina Lodato

È cchiú tintu di la mala matina Brancato

È cchiú tintu di la mala morti Brancato

È cchiú tintu di lu diàvulu Brancato

È cosa d'ammazzallu Brancato

È cuomu lu cascavaddru: d'unni lupigli-pigli, ti gratta li manu Brancato

È cuomu lu diàvulu zuppiddru Brancato

È la cuda di lu diàvulu Candiano

Page 79: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È 'na carnetta Brancato

È 'na mala frùscula Candiano

È 'na mala sperra Brancato

È 'na mala spina Candiano

È 'na mala strippa Brancato

È 'na mala zìppula Candiano

È 'na razza tinta Brancato

È 'n-arcissimu diàvulu Brancato

È pulitu, ... quannu si lava lafacci! Brancato

È tintu e malu vattiatu Brancato

È tintu quantu Diu lu potti fari Brancato

È tintu, ca 'un ci nni voli cchiúBrancato

È un bellu trispu Brancato

È un Cainu Brancato

È un chiuovu tuortu Brancato

È un cruoccu masculinu Candiano

È un feti-vivu Brancato

Page 80: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È un ghiaccu di furca Brancato

È un juogu tuortu Candiano

È un lignu tuortu Brancato

È un mala-cunnutta Brancato

È un malu drappu Brancato

È un parmu di Giuda Cassaro

È un Patri Lanuzza Candiano

È un taddru di Giuda Candiano

È un trispu tuortu Brancato

Feti cchiossà di lu pìritu Brancato

Havi la peddri dura Brancato

Havi li tinturìi a setti sulara Cassaro

Havi lu cori cu lu pilu Brancato

Havi lu cori di cuoriu cu tuttulu pilu Candiano

Havi lu cori di petra Brancato

Havi lu cuoriu duru Brancato

Havi lu sangu tintu Brancato

Page 81: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Jetta ni lu tintu Brancato

La lapa, pi muzzicari, persi lavrisca e lu meli Cardella

La mal'erba 'mprucchia lestu Candiano

L'erba tinta 'un sicca mai Brancato

Li cosi tinti 'un muòrinu ma' Cassaro

Lu cravuni, si 'un tingi,mascarìa Brancato

Lu diàvulu si nn'aggira Giardina

Lu diàvulu 'un ci po’ Brancato

Lu lignu tuortu l'addrizza luluci, l'omu tintu l'addrizza laliggi Candiano

Lu lupu c'è 'mparatu a li gridatiCandiano

Lu lupu di mala coscenza cuomuopera pensa Lo Verme

Lu meli si fa liccari e lu felisi fa sputari Candiano

Lu praniu 'un pò fari pira lisci Candiano

Lu tintu fa scannaliari a lubuonu Lo Verme

Malatia di lupi, sanitàd'agnieddri Candiano

Page 82: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Né tantu buonu di fàritiscrapisari e mancu tantu tintu difàriti schifiari Ferro

Nn'havi tinturìi cchiossà di ludiàvulu Brancato

Si ci vaju davanti, mi mùzzica;si ci vaju darrieri, mi cancija Cardella

Si juncieru chiddri di lu malucunsigliu: cu lu sapi cu hav'achiànciri! Candiano

Su' lu lampu e lu truonu Cassaro

Tinturii nn'havi pi iddru e pil'amici Brancato

Un pruvari lu tintu, cá, cchiú lupruovi, cchiú tintu lu truovi Cassaro

I CONSIGLI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Acqua, cunsigli e sali, a cu 'unti l'addumanna 'un ci nni dari Brancato

Cu sulu si cunsiglia sulu si penti Candiano

Cu 'un ascunta a li chiù granniappenni li vièrtuli a mali banni Brancato

Li cunsigli di li viecchi sipìglianu Candiano

Page 83: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu miegliu mistieri è chiddru didari cunsigli Lo Verme

Ogni cunsigliu lassa e lu tòpiglia Candiano

Paroli di li genti 'un ni pigliu,bona cuscenza mi duna cunsigliu Candiano

Pi tintu cunsigliu miu, ... Candiano

Piglia cunsigliu di prudenti, cámai ti nni pienti Candiano

Piglia cunsigliu di viecchiu,surbizzu di giùvini e 'un tifidari di nuddru Candiano

Sarbatillu pi li to' bisuogni Candiano

Un cunsigliu sanu vali pi cientumanu Candiano

I CONTADINI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A lu viddranu 'un ci dari labacchetta 'n-manu Candiano

Arristà cu la scorcia di viddranu Brancato

Cu fa un favuri a lu viddranu unjuornu sarà cacatu 'n-manu Cassaro

Page 84: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Diu ni scanza e libera di lividdrani arrinisciuti! Brancato

È viddranu cu li piedi xjaccati Candiano

È viddranu grugnu Brancato

È viddranu 'ncarcatu cu la mazza Brancato

Fa' beni a lu viddranu, cá ti nnivoli mali; facci mali, cá ti nnivoli beni Candiano

Havi li piedi 'ncritati Brancato

Li viddrani hannu li caddra 'n-testa Brancato

Li viddrani hannu l'uocchi ni lijinocchia Brancato

Lu viddranu fattu riccu 'uncanusci né parienti né amici Candiano

Lu viddranu havi la vièrtula di la'gnuranza e la vièrtula di lamalizia Candiano

Lu viddranu si curca vistutu:cuomu la pensa la cosa, la fa Lo Verme

Lu viddranu sta sempri cu l'uocchi'n-celu Brancato

Lu viddranu teni lu cuntu ni labirritta Candiano

Pi cummàttiri cu la testa d'unviddranu, ci voli 'n-antru Candiano

Page 85: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

viddranu, ci voli 'n-antruviddranu

Pi cunvìnciri un viddranu 'un cipuòttiru mancu quaranta abbucati atavulinu Brancato

Quannu lu viddranu si mangia lagaddrina, o è malatu iddru o èmalata la gaddrina Candiano

Scarpi gruossi, testa fina Brancato

Testa cotta a lu suli! Candiano

Testa di zuccu! Candiano

Tri cosi lu Signuri 'un pottiaddrizzari: cucùmmari, cucuzzi etesti di viddranu Candiano

Viddranu 'un è cu nasci viddranu,viddranu è cu fa viddranii Candiano

IL CONTENTARSI E L'INGORDIGIA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A cu ti duna lu cuddruruni 'un ciaddumannari la guasteddra Candiano

Acqua ca duna a du' vaddrunaall'unu o all'antru veni menu Candiano

Avanti chissu, ca un pugnu 'ntra'n-uocchiu Brancato

Page 86: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Avanti cu lu picca gòdiri, ca cul'assa' trivuliari Brancato

Avanti magru a li purrazzi, cagruossu a la zammatarìa Candiano

Avanti oj l'uovu, ca dumani lagaddrina Brancato

Avanti un maccarruni, ca cientuvirmicieddri Candiano

Chi va' circannu? Candiano

Chi va' scallannu? Brancato

Chiangiu c'un uocchiu Brancato

Chissu passa lu cummentu Brancato

Chissu passa lu cuvernu Brancato

Cogli lu cuottu e lu crudu Candiano

Cu abbrazza assa' 'un strinci nenti Ferreri

Cu assicuta a du' cuniglia nén'ammazza e mancu ni piglia Candiano

Cu cerca assa' 'un trova nenti Candiano

Cu du' vucchi voli vasari una di lidu' l'hav'a lassari Candiano

Cu havi lu maccicuni gruossus'affuca Brancato

Page 87: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu s'accuntenta godi Brancato

Cu si jetta a lu picca, a l'assa'si ci trova Candiano

Cu tuttu voli tuttu perdi Lo Verme

Cu va pi pigliari du' cunigliatutti li lassa e nenti ni piglia Lo Verme

Cu voli fari muzzicuna gruossis'affuca Candiano

Cu voli gòdiri du' regni o lassa lamassarìa, o lassa li gregni Cardella

Du' regni 'un si puonnu gòdiri Brancato

Fa cuomu lu gattu: futti e chiangi Brancato

Lu cacciaturi ca spara a du'cuniglia unu lu sbaglia e l'antru'un lu piglia Brancato

Lu picca m'abbasta e l'assa'm'assuperchia Brancato

Lu riccu e lu potenti un sunnu maicuntenti Candiano

M'abbasta e mi nn'assuperchia Brancato

Mi cuntientu di chiddru ca c'esponilu cori Brancato

Miegliu di nenti! Brancato

Page 88: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Miegliu d'un pugnu 'ntra 'n-uocchiu! Brancato

Quannu la carni a lu spitu è assa',resta cruda Lo Verme

Santu Mangiuni nascì prima di luSignuri Cassaro

Sempri stenta cu mai si cuntenta Brancato

Si vuo' campari cuntenti, vòntatidarrieri e no davanti Candiano

Socchi abbasta a unu abbasta acientu Cassaro

Socchi 'un puo' aviri 'un ludisiari Brancato

Sta beni e ci doli lu culu Brancato

Tanti regni 'un si puonnu gòdiri Candiano

'Un lassa spichi pi darriè Candiano

'Un nesci un cani cu 'n-uossu 'n-vucca! Brancato

'Un pò mangiari carni e surchiabrodu Brancato

'Un si pò aviri greca e cappucciu Candiano

'Un si pò aviri la xisca china e luvutieddru gruossu Candiano

Page 89: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

'Un sulu ca ti dugnu lu meli esparti la burnìa! Candiano

Voli addrattari a du' minneddri Brancato

Voli la vutti china e la muglieri'mbriaca Brancato

Voli lu meli e lu 'nziriddru Lodato

Vulissi pigliari lu munnu cu tuttidu' li manu Brancato

I CONTRASTI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Cu arridi e cu chiangi! Brancato

Cu la voli cotta, cu la volicruda e cu la voli abbruscata lacannila Candiano

Janni no e Giuvanni sí Brancato

Ju munnu la cipuddra e a tìat'arzìanu l'uocchi! Brancato

Ju travagliu e tu sudi! Brancato

La festa a Naru e lu Santu aRacarmutu Cardella

La gaddrina fa l'uovu e a lugaddru ci abbruscia lu culu

Cardella

Page 90: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

gaddru ci abbruscia lu culu

La nivi piedi-piedi e lispièzzii 'n-carta Lo Verme

La porta aperta e la chiavi a lacinta Lo Verme

Li scecchi livaru li ferra a licavaddra! Candiano

Lu fattu è unu e lu discursu è'n-antru Brancato

Mà nannu era purciddratu e jumuoru di fami! Candiano

Mangia cu la sarbietta e senzali piatta Cardella

Su' cuomu lu diàvulu e SanBinnardu Brancato

Trìvulu di casa e sbìu divaneddra Brancato

Unni vidi, unni svidi! Brancato

Uocchi chini e manu vacanti Brancato

IL CORAGGIO E LA PAURA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Page 91: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Addivintà quant'un trasèntulu Candiano

Appi lu stòmacu di ... Brancato

Cchiossà è lu scantu c'havi di 'n-cuoddru, ca antri cosi Brancato

Ci addivintà la facci bianca cuomula carta Brancato

Ci addivintà la facci bianca cuomuli muorti Brancato

Ci fici mìntiri du' piedi 'ntra 'nascarpa Brancato

Ci fici trimari li puddrizzuna Brancato

Ci 'ngrussà lu sangu Candiano

Ci trema lu culu Candiano

Ci voli stòmacu Brancato

Cu havi scantu si fazza monacu Candiano

È omu di fìcatu Brancato

È pigliatu d'appagnu Brancato

È pigliatu di suggizioni Brancato

Havi la facci stracanciata Brancato

Havi lu cori di cunigliu Candiano

Page 92: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi lu trimulizzu Candiano

Havi 'na battitina di cori! Candiano

Lu culu ci fa "trìnguli-mìnguli" Candiano

M'addivintà lu sangu acqua Brancato

Mi fici pigliari 'n-arrisantuni! Brancato

Mi guastavu lu sangu Brancato

Paura guarda vigna e lu guardianusi la vinnigna Brancato

Paura guarda vigna e no sipala Candiano

S'armà di coraggiu e ci jì Brancato

Si cacà li canzi Candiano

Si fici la facci granni Candiano

Si piglià di scantu Brancato

Si scanta di l'ùmmira sò Brancato

Si teni lu culu cu tutti du' limanu Candiano

Spavientu novanta! Brancato

Ti cachi? Brancato

'Un 'm'abbasta l'armu Brancato

Page 93: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

'Un si scanta mancu di lu diàvulu Brancato

LE CORNA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Piezzu di curnutu!» «Curnutuci sì tu e cu 'un ti lu dici!» Brancato

«Quannu vieni?» «Ni lu juornudi San Minni, quannu ci fannu lafesta a li curnuti.» Brancato

Avanti èssiri curnutu, ca 'unèssiri ascuntatu Lo Verme

C'è curnutu ca nni mori, c'ècurnutu ca ci coli Candiano

Corna e vastunati, cu l'havi sili teni Candiano

Cu 'un è curnutu 'un è figliu diDiu Candiano

Curnutu a lu tò paisi e babbuunni va'-va' Brancato

Curnutu ci lu fici schifiari Brancato

Curnutu pi un cuornu, curnutu pidu' corna Brancato

È cchiú curnutu di 'na carteddradi vavaluci Brancato

Page 94: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È curnutu di 'rredi e 'rriditati Candiano

È un curnutu, sarbànnucci lu SanGiuvanni Brancato

Fa lu curnutu pacinziusu Brancato

Havi cchiú corna di li capiddric'havi 'n-testa Brancato

Havi li corna a setti sulara Brancato

Havi li corna accussì luonghi,ca ci nièscinu di lu cappieddru Candiano

Havi li corna 'nturciuniati Brancato

Havi mangiascinu ni li corna Brancato

Li corna cu l'havi si li serra Candiano

Li corna su' cuomu li dienti:d'allura fannu màliri, ma doppusièrvinu pi mangiari Brancato

Li curnuti su' furtunati:senz'èssiri re, su' 'ncurunati Lo Verme

Lu ciervu, di fronti a tìa, ètignusu Brancato

Lu curnutu è l'ùrtimu a sapillu Candiano

Piezzu di curnutu! Brancato

Quantu va 'na bona 'ncurnatura'un va 'na bona truvatura Brancato

Page 95: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si li corna niscìssiru fora, lucelu fussi pirtusa-pirtusa Candiano

Si piglià li corna di 'n-terra esi li misi 'n-testa Candiano

'Un c'è mànnara senza spini e'un c'è parintela senza corna Candiano

Vuo' sapiri cu 'un havi corna?Cu s'affaccia a lu suli e 'un faùmmira Candiano

IL DANNO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Ci abbruscià lu pagliuni Brancato

Cu ha fattu lu malannu si lu chiangi Candiano

Cu rumpi paga e cu perdi cunsigna Lodato

Cu rumpi paga e li coccia sunnu so' Candiano

È cchiú dannusu di la carni di puorcu Cardella

È cchiú dannusu di 'na crapa Cardella

È cchiú dannusu d'un sceccu 'ntra 'n-uortu Brancato

Fici 'na froscia di cent'ova Brancato

Page 96: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi lu tuortu e lu muortu Candiano

Pi 'mpidugliari 'un ci voli nenti; pispidugliari ci voli la menti Lo Verme

Si cunsumà cu li so' manu Brancato

Si scavà la fossa cu li so' piedi Candiano

IL DARE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Avanti dari la lana, ca la piècura Candiano

Ci jinchì lu culu Brancato

Ci lu detti cu l'arma e lu cori Candiano

Ci lu fici vìdiri cu la cannilicchia Brancato

Ci lu fici vìdiri ni lu cannuolu Candiano

Ci lu stricà mussu-mussu Brancato

Ci nni detti cu lu cucucciu Candiano

Ci nni fici tastari 'na sbrizza Brancato

Cosi dati, manu tagliati, pizzuddra-pizzuddra 'n-capu li casi Candiano

Cosi dati, muzzicuna e cutiddrati Brancato

Page 97: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu duna lu sò pani a lu cani d'antruperdi lu pani e lu cani midè Lodato

Cu duna prima duna baddannu, cu dunaappriessu duna 'ncarcannu Candiano

Cu duna prima hav'a suppurtari doppu Candiano

Cu 'un havi 'un pò dari, cu 'un sapi'un pò 'nsignari e cu cchiossà sapicchiossà vali Candiano

Dari e prigari è castigu di Diu Candiano

Li detti a li cani e a li gatti Brancato

Lu datu è datu e lu 'mpristatu torna Lodato

Lu teni a stecchettu Brancato

Mi cali li canzi e mi riji la cammisa Brancato

Ogni xjuri è signu d'amuri Cassaro

Prumminti assa' e 'un duna nenti Lodato

Quannu lu pòviru duna a lu riccu, ludiàvulu si nn'arridi Candiano

Quannu ti dùnanu la purceddra, currilestu cu la curdiceddra Candiano

Santu Francu murì Brancato

Socchi serbi a tìa 'un lu dari adantru Lodato

Page 98: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Va' pi Diu e pi carità! Brancato

I DEBITI E I CREDITI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A lu pigliari lestu, a lu pagari 'untantu lestu Candiano

Amaru cu hav'a dari! Brancato

Avanti 'n'ura arrussicari, cacent'anni 'nvirdicari Brancato

Cent'unzi di malincunia 'un puòttirupagari un granu di dètta Brancato

Ci detti la casa 'n-facci Brancato

Ci fici cacari fin'all'ùrtimu sordu Brancato

Cu ci campa paga Brancato

Cu duna a cridenza perdi l'amicu e lidinari Candiano

Cu hav'a dari hav'a pagari Candiano

Cu 'mpresta perdi la testa Candiano

Debiti 'n-capu debiti, 'un ti farimalu pàtiri, cá, cu lu fari debiti, Brancato

Page 99: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

carzaratu 'un ci puo' jiri

Debiti nn'havi cchiossà di licapiddri c'havi 'n-testa Brancato

Dètta livata, 'n-celu acchianata Brancato

Di lu malu pagaturi o uoriu o paglia Candiano

È cu lu ghiaccu a la gula Candiano

È 'mpricignatu di debiti Brancato

E siemmu paci! Brancato

Havi cchiú debiti ca 'un pisa Candiano

Havi 'mpignata fin'a la cammisa Brancato

Havi 'mpignati fin'a l'uocchi Brancato

Lu buonu pagaturi è patruni di lavurza d'antru Brancato

Lu dannu si fa quannu 'un si paga Lo Verme

Mi mangià un cuostu Brancato

Mi sta sucannu lu sangu Brancato

Nata 'n-miezz'a li debiti Brancato

Ognunu si paga la sò dètta Candiano

Page 100: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Pagari e muriri, cchiú tardu ca si pò Brancato

Purtà li sordi a pipitunieddru Brancato

Quant'è bellu diri di no! Ti restal'amicu e la robba tò. Si dici di sí,pierdi l'amicu e li quattru tarì Brancato

Scrivi a lu muru Brancato

Scrivi! Quannu 'un ha' chi fari,lieggi! Brancato

Si chiama torna Brancato

Si li 'mprièstiti fùssiru buoni, si'mpristàssiru li muglieri Brancato

Siemmu paci Brancato

Socchi t'ha' a 'mpignari ti lu vinni Lodato

Suca lu sangu a li puvurieddri Brancato

'Un la po’ livari mancu cu luspicciaturi Brancato

'Un 'mpristari, 'un pliggiari, 'unfari beni cá l'ha' rinnutu a mali Candiano

'Un si la po’ livari di 'n-cuoddrumancu cu lu rasuolu Brancato

Zicchi e dinari su' forti a scippari Brancato

Page 101: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

LE DIFFICOLTÀ

TESTO FONTE(Legenda in calce)

«Cuomu jammu?» «Jammu avanti pi 'unjiri annarriè.» Brancato

Ammurrà lu sceccu! Brancato

Ci voli la manu di Diu Candiano

È cuomu circari lu setti d'oru 'n-miezz'a quaranta carti Brancato

È cuomu circari 'na spìngula ni lupagliaru Candiano

È cuomu lu gruppu di Salamuni Candiano

È 'na marreddra difficili di sbùrdiri Brancato

Havi carduna spinusi pi li manu Candiano

Havi chi scardari Candiano

Havi firrizzi pi li manu Candiano

Havi lana assa' di cardari Candiano

Minti sempri sticchi e puntiddri Brancato

Quannu pi tanta scarsizza di lazzu,quannu pi tanta funnizza di puzzu Candiano

Page 102: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Sbrugliammu ssa matassa! Brancato

DIO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Aiùtati, cá Diu t'aiuta Lo Verme

All'omu limusinieri Diu è dispinzieri Candiano

Ama a Diu e nun falliri, a li gentilàssali diri Candiano

Cu ama a Diu campa filici, cu 'unhavi dinari perdi l'amici Brancato

Cu voli a Diu si lu prega Candiano

Diu ha cuvirnatu e Diu cuverna Candiano

Intra 'n'ura Diu lavura Cassaro

L'omu pensa e Diu dispensa Candiano

L'omu proponi e Diu disponi Brancato

L'omu proponi e Diu s'indisponi Brancato

Lu sapi Diu e nuddru cchiú! Brancato

Lu Signiruzzu havi lu pedi di chiummue junci a tutti Brancato

Page 103: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu Signuri chiuj la porta e grapi lupurticatu Brancato

Lu Signuri duna li viscotta a cu 'unhavi dienti Brancato

Lu Signuri duna lu meli a cu 'un silu sapi liccari Lodato

Lu Signuri è granni Cassaro

Lu Signuri è granni e Maria ca prega Brancato

Lu Signuri è lagnusu, ma 'un èscurdusu Candiano

Lu Signuri havi la manu longa Brancato

Lu Signuri pruvvidi pi quantu vidi Brancato

Lu Signuri 'un ascunta àngili cantarie mancu voli sèntiri asini ragliari Candiano

Lu Signuri, cu lu sò piduzzu dichiummu, junci a tutti Brancato

O cu gaddru o senza gaddru, Diu fa lijorna Lo Verme

Ogni buonu desideriu Diu concedi Brancato

Sà chi vitti lu Signiruzzu! Brancato

Si lu Signiruzzu m'aiuta e la sceccacamina, ... Brancato

Page 104: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Un c'è volontà di Diu (') Brancato

Un sulu Diu, un sulu maritu, 'na sulapatria Candiano

'Un t'inimicari cu Diu e mancu cu ludiàvulu Brancato

Unni manca, Diu cuverna Brancato

I DISPETTI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A dispiettu di lu munnu e lu'mpiernu! Candiano

A la facci di cu 'un voli! Brancato

A la facci di cu 'un voli,guastiddruzzi e ravioli! Brancato

A la raggia tò! Brancato

A la raggiazza tò! Brancato

Ci fici fari li vudeddra purriti Brancato

Ci fici fari lu stòmacu purritu Brancato

Ci fici li raggi Brancato

Page 105: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ci fici mangiari cugliuna cu lu sali Brancato

Ci fici mangiari currìi cu lu sali Brancato

Ci fici mangiari li gùvita Brancato

Lu fici muriri cu lu fietu dil'arsòliu Brancato

Lu fici muriri cu lu fietu di lucravuni Brancato

Lu fici muriri pilu cu suppilu Brancato

IL DOLORE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Arraggia cuom'un cani Brancato

Avanti doglia di vurza, ca doglia dicori Brancato

Chi ti murì lu sceccu? Brancato

Chiànginu sina li petri Brancato

Chiangiu làgrimi di sangu Brancato

È muortu d'intra Giardina

È 'n'arma di Priatoriu Cardella

Page 106: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È 'n'arma 'n-pena Brancato

Haju 'na pena muta ni lu cori Brancato

La pena c'è, ma lu mangiari ci voli Brancato

La pena lu purtà a lu fussuni Brancato

M'accupa lu cori Brancato

Mi 'ntisi scippari l'arma Brancato

Mi 'ntisi spàrtiri lu cori Candiano

Mi strazzà lu cori Brancato

LA DONNA IN CHIAVE NEGATIVA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Amaru cu ci ancugna! Brancato

Amaru cu ci càpita! Brancato

Amaru cu ci 'ncaglia! Brancato

Beddra di facci e làdia di cori Brancato

Cu fìmmini e picciuotti 'un ticunfidari Candiano

Page 107: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu la munci e cu la vasa, cu lastrinci e l'accarizza Candiano

Cu scecchi caccia e fìmmini cridilusciu di Paradisu 'un nni vidi Candiano

Discursi di fìmmini e grida dipàpari 'nzalanìscinu lu munnu Candiano

Diu ni scanza d'omu spanu e difìmmina varbuta! Ferreri

Donna ca troppu nesci pi la strataperdi lestu la strata e lacuntrata Candiano

Donna, fuocu e mari fannu l'omupriculari Candiano

Du' sorti di làgrimi hannu lidonni: una di duluri e l'antra di'nganni Candiano

Duna cuocciu a tutti Brancato

Duna 'mmastu a tutti Brancato

È accussì làdia, ca fa calari lulatti a li scecchi Brancato

È accussì làdia, ca fa siccari lulatti Brancato

È accussì làdia, ca pò jiricaminannu a mezzannotti Brancato

È accussì làdia, ca pò jiri 'n-miezz'a 'n'armata di spagnuoli Candiano

Page 108: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È accussì làdia, ca pò jiri 'n-miezz'a un reggimentu di surdati Brancato

È beddra cuomu lu funnu di lapadeddra Brancato

È beddra scuncirtusa Brancato

È beddra sdignusa Brancato

È cchiú facili guardari un saccudi punci, ca 'na fìmmina Candiano

È cchiú làdia di la morti Brancato

È cchiú làdia di lu piccatumortali Brancato

È cchiú làdia di lu scuru Brancato

È fìmmina di mal'affari Brancato

È fìmmina pubblica Brancato

È fìmmina tinta Brancato

È làdia affriggiusa Brancato

È làdia ca 'un ci nni voli cchiú Brancato

È lieggiuliddra Brancato

È malu fatta Brancato

È 'mpastata cu lu sivu Brancato

Page 109: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È munciunijata Brancato

È 'na barracana Brancato

È 'na cani figliata Brancato

È 'na cani gneffa Brancato

È 'na cani sciuta Brancato

È 'na carusa maniata Brancato

È 'na carusa musciuliata Brancato

È 'na cavalla Brancato

È 'na farca Brancato

È 'na farcazza Brancato

È 'na frazzata Brancato

È 'na gatta morta Brancato

È 'na gatta mùmia Brancato

È 'na gatta parda Cassaro

È 'na giarra di puostu Brancato

È 'na pala di baccalà Brancato

È 'na pala di ficudìnia Brancato

Page 110: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È 'na papazza di bacarà Brancato

È 'na porca spunnata Brancato

È 'na sarda Brancato

È 'na scupittata Brancato

È 'na troia, sarbànnucci lu vattìu Brancato

È 'na truscia di robbi luordi Brancato

È 'na virsera Brancato

È 'n-cavaddruta Brancato

È numinata Brancato

È 'nzilla e tappinara Cardella

È parata cuomu lu cavaddru diRaitanu Brancato

È passata di cuttura Brancato

È passata di lievitu Candiano

È sempri 'n-capu d'iddra Brancato

È sicca cuomu 'na sarda Brancato

È sicca cuomu 'na signa Brancato

Page 111: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È sicca cuom'un sgruoppu Brancato

È tutta appitturata Brancato

È tutta 'nciancianiddrata Brancato

È un bellu scàmpulu Brancato

È un cantaranu Brancato

È vanniata Brancato

È vistuta all'airò Brancato

Fa la bella giùvini Candiano

Fa la fissiusa Candiano

Fa puntina Candiano

Fìmmina gilusa, fìmmina priculusa Lauricella

Fìmmina varbuta di luntanu sisaluta Candiano

Fìmmina vasata ‘un perdi vintura Lauricella

Fìmmini e fuocu, stacci luntanu Candiano

Fìmmini e pàpari, quantu menupuo' Candiano

Fìmmini e spranza, foddri cu cihavi fidi Candiano

Page 112: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Guàrdati di buttana vecchia e diputiaru giùvini Candiano

Havi la facci ca pari SantaCatarina di Siena Candiano

Havi li gammi a friscaliettu Candiano

Havi li gammi di fierru-filatu Brancato

Havi li minni allaccarati Candiano

Havi lu carusieddru ruttu Brancato

Havi lu culu antu Brancato

Havi lu culu chiattu Brancato

Havi lu culu lisciu Brancato

Havi lu culu quantu 'na coffa Brancato

Havi lu culu quant'un tùmminu Brancato

Havi lu culu strafalàriu Brancato

Havi lu culu strusciatu Brancato

Havi lu culu vasciu Brancato

Havi lu mussu cuomu lu cularinu dila signa Brancato

Havi lu piettu lisciu cuomu 'natàvula

Brancato

Page 113: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

tàvula

Havi 'na catina Brancato

Havi un culu ca pari 'na batìa Candiano

La donna spissu si lamenta e dolie si fa malata quannu voli Candiano

La fìmmina bona è chiddra ca 'unhavi né uocchi né oricchi Candiano

La fìmmina ca si 'mpupa e fatoletta o è 'nnamurata o è cajordanetta Candiano

La fìmmina ca va 'mpupata di tuttiveni sparlata Candiano

La fìmmina è cuomu la canna: aogni vientu s'inchina Candiano

La fìmmina è cuomu l'ardica: puncia cu la tocca schirmenti, e no acu la frica cu li piedi Candiano

La fìmmina è fatta pi lavarivacila e piatta Candiano

La fìmmina è la causa d'ogni mali Candiano

La fìmmina e la gaddrina si perdi,si troppu camina Candiano

La fìmmina è lu dannu di la nostraorigini Candiano

Page 114: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

La fìmmina e lu vinu lèvanu lugiudiziu all'omu Candiano

La fìmmina è 'na musca cavaddrina,ca duna ardenti assa' li muzzicuna Brancato

La fìmmina senza amuri è cuomu larosa senza oduri Lo Verme

La fìmmina tinta è cuomu lagiummarra, ca la produci la cchiútinta terra Candiano

La fìmmina vacanti di testa è lu'mpiernu di l'arma e lu priatoriudi la vurza Candiano

La furnaci prova l'oru e l'oruprova la fìmmina Candiano

La miènnula xjurisci e la fìmmina'mpazzisci Candiano

Làdia di facci e làdia di cori Brancato

Li fatti su' màsculi e li parolisu' fìmmini Brancato

Li fìmmini chiàncinu cuomu laluna Candiano

Li fìmmini hannu li capiddriluonghi e lu cirivieddru curtu Brancato

Li fìmmini hannu setti spirdicuomu li gatti Candiano

Li fìmmini hannu un diàvulu picapiddru

Brancato

Page 115: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

capiddru

Li fìmmini 'un si pìglianu lusceccu, cá ci strazza li linzola Candiano

Li sordi di la beddra si nni vannututti a bianchettu Candiano

L'omu ca 'n-sacchetta 'un havinninni è cuomu la fìmmina senzaculu e senza minni Candiano

Lu bellu di la fìmmina è chiddruca 'un si vidi Lo Verme

Lu cavaddru cu la vìria e cu luspruni e la fìmmina c'un buonuvastuni Candiano

Lu cori di la fìmmina havi cientucrafuocchi Candiano

Lu juocu è juocu, ma cu donni èfuocu Candiano

Lu mari duna lu sali e la fìmminaduna lu mali Candiano

Lu sceccu, la fìmmina e la crapahannu la stessa capa Candiano

Madama Tinnirina Candiano

Madonna di la Catina,scatinatimillu ssu mà figliu! Brancato

Moru! Moru! Moru! Sentu fetud'omini e mi sbongiu! (Doppu tri Brancato

Page 116: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

jorna si nni fujì c'un favarisi)

Muzzicuni di fìmmina ti lassa 'nalàdia ferita Candiano

Na fìmmina e 'na pàpara fannu 'nafera (') Candiano

Nn'ha fattu di tutti li sorti emaneri Candiano

Nn'ha fattu quantu Nureddra Brancato

Pari ca ci avìssiru passatu luchianuozzu 'n-capu lu piettu Brancato

Pari canciatu di li donni Brancato

Pari la Pischiriddra La Vecchia

Pari la zita di Pòddraru Brancato

Pari 'na Befana Brancato

Pari 'na consunta Brancato

Pari 'na pupa di vitrina Brancato

Pi culu havi 'na maiddra Brancato

Pi culu havi 'na truscia Candiano

Pò dari 'mmastu a 'n-esièrcitu disurdati Brancato

Page 117: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Porta lu culu a passijari Brancato

Quannu la fìmmina movi l'anca, si'un è buttana, picca ci manca Brancato

S'annaca cuomu s'avissi li puncidi 'n-cuoddru Brancato

Sbirri, bagasci e cani càmpanuabbuttati e a li vicchizzi muòrinudi fami Ferreri

Si parà cu tutti l'armiggi Brancato

Tannu la fìmmina sta ferma cu unu,quannu lu turcu si fa cristianu Candiano

Tira cchiossà un pilu di fìmmina,ca cientu parigli di vo' Brancato

Tira cchiossà un pilu di fìmmina,ca li vo' di Cucurullu Ferreri

Tri su' li ruvini di la casa:vinu, juocu e fìmmina Candiano

Tutta ca si natichìa Brancato

Tutta ca si stucchìa Brancato

'Un c'è cchiú maliziusu di lafìmmina Candiano

'Un havi culu cuomu li santi Brancato

'Un la vuogliu tuccari mancu cu'na canna Brancato

Page 118: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Unni ci su' campani ci su'buttani Cardella

Un pilu di fìmmina tira unbastimentu a mari Candiano

LA DONNA IN CHIAVE POSITIVA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A la fìmmina massara talìacci lascala Candiano

A talialla squaglia 'n-vucca Brancato

Beddra di facci e beddra di cori Brancato

Biniditta sò ma' ca la fici! Brancato

Camina cu l'uocchi 'n-terra, figliamia! Brancato

Ci màncanu sulu li canzi Brancato

Ci màncanu sulu li cugliuna Brancato

Cuomu vuliti vu', signura, fazzu,cá di la vita mia 'un nni tiegnucuntu Brancato

È allattunata Brancato

È anta di cudera Brancato

Page 119: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È anta di munta Brancato

È beddra cuomu 'na ntorcia Alaimo

È beddra cuomu la luna Brancato

È beddra cuomu l'oru Brancato

È beddra cuomu lu suli Brancato

È beddra cuomu 'na pupa germanisa Candiano

È beddra quantu Diu la potti fari Brancato

È bona Brancato

È bunazza Brancato

È dritta cuomu 'na cannila Brancato

È dritta cuom'un fusu Brancato

È fatta a pinnellu Brancato

È massaruna e studiata Brancato

È 'na bannera Giardina

È 'na campera Brancato

È 'na capitana Brancato

È 'na cassata Brancato

Page 120: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È 'na cassata di Pasqua Brancato

È 'na cumannatura Brancato

È 'na fìmmina ca fa annivìsciri limuorti Brancato

È 'na fìmmina ca fa sangu Brancato

È 'na fìmmina ca si fa taliari Brancato

È 'na fìmmina ca 'un finisci mai Brancato

È 'na fìmmina ca 'un si sparda mai Brancato

È 'na fìmmina mafiusa Brancato

È 'na fìmmina scioccata Brancato

È 'na fìmmina scioccatunazza Brancato

È 'na fìmmina spartana Brancato

È 'na jumenta Brancato

È 'na lattuca ovata Brancato

È 'na 'ntinna Brancato

È 'na rosa Brancato

È nìvura e caddrusa Brancato

Page 121: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

È tutta beddra Brancato

È tutta casa e chiesa Brancato

È un bellu piezzu di baccalaru Brancato

È un bellu stoccu di fìmmina Candiano

È un masculuottu Brancato

Fa firrijari la testa Brancato

Facci minutiddra, culu di maiddra Candiano

Fimmina di casa è! Brancato

Gaddrina vecchia fa brodu buonu Brancato

Havi la peddri bianca cuomu lacira Brancato

Havi la peddri bianca cuomu lulatti Brancato

Havi la peddri di sangu e latti Candiano

Havi la peddri fina cuomu la sita Brancato

Havi li carni cuomu la scuma Brancato

Havi li minni tisi Brancato

Havi li pinnulara luonghi Brancato

Page 122: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi li punza di 'na lavannera Brancato

Havi lu culu a mandurlinu Brancato

Havi lu culu a pizzu Brancato

Havi un bellu minnularu Candiano

Havi un bellu pirsunali Brancato

Havi un culu di tràinu Brancato

Havi un culu malandrinu Brancato

Havi un paru di minni ca ci pòaddrattari un sceccu Brancato

Havi un paru di minni priculusi! Brancato

Làdia di facci e beddra di cori Brancato

L'omu è lu fuocu, la fìmmina è lastuppa, veni lu diàvulu e xjùxja Candiano

Manca lu xjatu a talialla Brancato

Pari fatta cu lu tuornu Brancato

Pi uocchi havi du' curaddra Brancato

Pi uocchi havi du' stiddri Brancato

Si la suca cu l'uocchi Candiano

Page 123: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Si pò vìviri 'ntra un bicchierid'acqua Brancato

Si 'un è beddra, è vuteddra Candiano

Sìccanu l'uocchi a talialla Brancato

Vavaluci a sucari e fìmmini avasari 'un puonnu mai saziari Candiano

Veni lu cori a talialla Brancato

LA DONNA IN GENERALE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Biddrizzi, dinari e donni, cchiossàci nn'è, cchiossà ci nni vuonnu Brancato

Chissu è un maccicuni ca 'un silassa Candiano

È 'na cuniglia Brancato

La gaddrina c'ha fattu l'uovu 'un sichiama cchiú puddrascia Candiano

Ogni donna e ogni vacca havi la sò'ntacca Candiano

Tri su' li cosi friddi: manu divarbieri, nasca di cani e culu difìmmina Candiano

Page 124: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Tri su' li potenti di lu munnu:fuocu, oru e donna Candiano

'Un c'è sciloccu senza acqua e mancufìmmina senza xjacca Candiano

'Un mìntiri la paglia vicinu a lufuocu Brancato

L'EGOISMO E L'ALTRUISMO

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A tiempu di ficu 'un c'è parenti emancu amicu Candiano

A tiempu di scattioli: «Cumma', cijammu addifora?»; a tiempu di ficufatti: «Cumma', ni jammu sparti» Lodato

Avanti li mà dienti, ca li màparienti Candiano

Cu mangia sulu s'affuca Brancato

Cu si piglia la pena di la carnid'antru, la sò si la màncianu li cani Cassaro

Cu si piglia lu pinsieri d'antruannuvrica Brancato

Cumpagnu unni vuliti, fora di latàvula Candiano

Page 125: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Doppu di mìa, cu mori mori Candiano

La prima carità vegna a nu' Asaro

La tò è carità pilusa Brancato

Lu cuorbu, pi pigliàrisi la penad'antru, annuvricà Brancato

Lu mulinaru tira acqua a lu sò mulinu Candiano

Lu pani è cucca: cu l'havi sil'ammucca Lo Verme

Nuddru ti dici «Làvati la facci, cápari cchiú beddra» Cassaro

Ognunu pensa pi lu sò muccuni e tiralu brasciu a lu sò cuddruruni Cassaro

Ognunu si guarda la sò peddri Candiano

Ognunu si prega lu sò santu Candiano

Ognunu si raspa la sò rugna Candiano

Ognunu si stuja lu culu cu la sòcammisa Candiano

Ognunu si tira lu sò cuntu Lo Verme

Peddri pi peddri: avanti la tò, ca lamia Candiano

Prima di tutti ju; tutti l'antridoppu di mìa

Brancato

Page 126: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

doppu di mìa

Quannu avìa lu "chi", chiamava a unue ni vinìanu tri; ora ca 'un haju lu"chi", tutti mi dìcinu: «Chi càvulusì?» Candiano

GLI ERRORI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Appinnì li robbi a mali banni Candiano

Cancia l'oru pi lu stagnu Brancato

Ci la sbagliasti! Brancato

Junci pipi a li càvuli Candiano

Mi jivu a arriparari unni chiovi Brancato

Piglià un granciu fuddruni Candiano

Raccumannà la piècura a lu lupu Lo Verme

Santu 'Nzerta, Santu Sbaglia Brancato

Sbagliari va'! Cassaro

Sbagliasti persuna e cantunera Ferro

Page 127: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Scancia bussichi pi lanterni Brancato

Scancia la Francia cu la Spagna Candiano

Si cridi ca lu fùttiri è cuomu lupisciari Cardella

Si cridi ca lu scìnniri è cuomul'acchianari Cardella

Si misi sutta scupa Brancato

Sina lu parrinu sbaglia a diri lamissa Cassaro

Succedi sina a lu burdunaru disbagliari la strata Candiano

Trùppica lu sceccu cu quattru piedi e'un hav'a càdiri chiddru cu du'? Candiano

Viju lu miegliu e m'attaccu a lu pjeu Candiano

L'ESAGERAZIONE

TESTO FONTE(Legenda in calce)

... 'un tantu e 'un quantu! Brancato

Ammazzà un sceccu pi du' pira Candiano

Cala, si vuo' vìnniri! Brancato

Page 128: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

D'ogni filu ni fa un travu Brancato

D'un travu fici 'na naticchia Candiano

E, all'ùrtimu, ci su' li pira Candiano

Mi cridìa ca chiuviva, ma no casdilluviava Candiano

S'ha mangiatu lu puorcu e si fascrupulu di li 'nziti Candiano

Si 'mpascia la testa prima divinìricci lu duluri Brancato

Si voli mìntiri cu la Santa Chiesa! Brancato

Taglia bruòcculi Brancato

'Un havi pani e surchia brodu Brancato

LE ESCLAMAZIONI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A sta cuòppula! Candiano

A sta mi'! Brancato

A sta milinciana! Brancato

A sta mìnica! Candiano

Page 129: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

A sta minna! Candiano

A sta misca! Brancato

A sta pipa! Brancato

A sta zorba! Candiano

A stu cani! Brancato

A stu càvulu! Brancato

Arràssati, cá mi tingi! Brancato

Arràssati, callara, cá mi tingi! Candiano

Beddra Matruzza! Brancato

Buttana di lu diàvulu! Brancato

Buttana di tò ma'! Brancato

Cammurrìa! Brancato

Caspitina! Brancato

Cavaddru e carrettu! Brancato

C'èèè! Brancato

Ci vaju 'n-culu! Brancato

Ci vaju 'n-sacchetta! Brancato

Page 130: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cissu! Cissu! Cissu! Brancato

Cosi di foddri! Brancato

Cristu di Diu! Brancato

Cruci di Diu! Brancato

Curnutu di Giuda! Brancato

Curnutu di lu diàvulu! Brancato

Diu di la Cruci! Brancato

Diu ni scanza e libera! Brancato

Diu ni scanza! Brancato

Giudiziu patataru! Brancato

Lassa ca di l'ossa mia ni facìssirupizzuca di mangiatura! La Verde

Lassa l'uossu! Brancato

Macari ogni figliu di mamma! Brancato

Mai, Maria! Brancato

Mala via fa lu fumu! Lo Verme

Mallitta la miseria 'mpami e cani! Brancato

Page 131: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mascaratu! Brancato

Mascaruni! Brancato

Matri Maria! Brancato

Menzamà Diu! Brancato

Mi juocu l'arma! Brancato

Mi nni futtu d'arsu fin'a re! Brancato

Mi'! Brancato

Minchiuni! Brancato

Minica! Brancato

Minicheddra! Brancato

Minna! Brancato

Misca! Brancato

Miscareddra! Brancato

Mischinazzu! Brancato

Mischinieddru! Brancato

Mischinu! Brancato

Mìzzica! Brancato

Page 132: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mizzichina! Brancato

Musciaccà! Brancato

Naca ca t'annaca! Brancato

'N-cuscenza di l'arma! Brancato

Ni li naschi! Brancato

'N-nomu di lu Patri, di lu Figliu edi lu Spirdu Ssantu! Brancato

'N-nomu-di-lu-Patri! Brancato

Oh, Diu di la paci! Brancato

Oh, paci di Diu! Brancato

Oh, piccatu mortali! Brancato

Oh, specchiu! Brancato

Passa ccà! Brancato

Passa ddrà! Brancato

Patri, Figliu e Spirdu Ssantu! Brancato

Porca Madosca! Brancato

Pròsita! Brancato

Page 133: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Pròsita veru! Brancato

Puorcu lu nimicu di Diu! Brancato

Quant'onuri e piaciri a la casa mè! Brancato

Quantu cosi cu 'na lira! Brancato

San Firticchiu Apuòstulu! Brancato

Sangu di Giuda! Brancato

Sangu di lu diàvulu! Brancato

Scasciu! Brancato

Schifìu di cani arripuddruta emacinata! Candiano

Scioccatu! Brancato

Scugna! Brancato

Scunzulatu! Brancato

Sì biddrazzu pi daveru! Brancato

Si dici sí, ma no accussì! Candiano

Signuri, scanzàtini! Brancato

Spirdi e miènnuli virdi! Candiano

Page 134: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ssu Baconchi! Brancato

Ssu scioccatu! Brancato

Talè d'unni mi va a firrìja! Brancato

Viva sta minchia e la banna ca sona! Brancato

Zu-cu-zzù! Brancato

LE ESORTAZIONI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

Allibirtàmmuni e senza tanti c...! Brancato

Allibirtàmmuni, cá lu llorgiufirrìja! Brancato

Amuninni, cá ni canuscieru! Brancato

Annacàmmuni! Brancato

Annàcati! Brancato

Armàmmuni e jìticci Brancato

Arricuglièmmuni li stigli e amuninni Brancato

Caminati appriessu di mìa, cá vi'nsignu l'Ave Maria Candiano

Page 135: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Faciemmu pipa! Brancato

Forza, cá xjacca! Candiano

Jammu a l'accurzu! Brancato

Jammu a li curti! Brancato

Lesta la manu, lesti li punti, cá alu Sabatu siemmu junti! Brancato

Lèvacci manu! Brancato

Livammu l'offisa di Diu! Brancato

Lu suli cuddrà li 'ntinni: curàtulu,amuninni! Candiano

Uocchiu a lu vijuolu! Brancato

L'ESPERIENZA E L'INESPERIENZA

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A putìa vecchia 'un circari addràuru Candiano

Avanti lu viecchiu pruvatu, ca lunuovu a pruvari Brancato

Bannera vecchia onura capitanu Candiano

Crìscinu l'anni e crisci la malizia Candiano

Page 136: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cu è azzannatu 'na vota, la secunnagrapi l'uocchi Candiano

Cu 'un ci passa 'un ci cridi Brancato

È ancieddru di primu pilu Brancato

È ancieddru di primu vuolu Brancato

È mula di 'na manu Brancato

È scannaliatu e l'acqua fridda cipari calla Brancato

È un lupu viecchiu Candiano

Ha passatu vaddri e vaddruna Candiano

Havi li pila arsi Candiano

Lu cani scallatu fuji l'acqua fridda Candiano

N'ha' a mangiari ancora cuddrurunaaffumati! Brancato

N'ha' a mangiari ancora pani duru! Brancato

Noè avìa novicent'anni e ancora avìaa mìntiri giudiziu Cassaro

Quantu cosi hav'a vìdiri un cristianuprima ca mori! Brancato

Sina la vurpi vecchia 'ncaglia ni lulazzu Candiano

Page 137: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Sugnu arsu di l'acqua calla, veni lafridda e mi scalla Candiano

'Un c'è a cu pruvari! Brancato

Viennu l'anni e veni lu giudiziu Brancato

L'ETÀ

TESTO FONTE(Legenda in calce)

... anni l'havi 'ntra un jinuocchiu Brancato

... anni 'un l'ha' a fari cchiú Brancato

«Haju trent'anni.» «Sí, intra 'naganga.» Brancato

Anni e corna cu l'havi si li teni Brancato

Anni e piccati su' sempri cchiossà diquantu si dìcinu Candiano

Criscì Cacalinusu: 'un ci caca cchiùintr'a la casa! Brancato

Havi l'anni di la cucca Candiano

Havi l'anni di la 'nzolia Candiano

Havi l'età di lu sivu Brancato

Page 138: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Havi quattru vintini e mezza Brancato

Havi tant'anni 'n-capu lu jimmu Candiano

L'anni mancu ci pàrinu Candiano

Passannu la quarantina, un malannuogni matina; passannu la cinquantina,un malannu sira e matina; passannu lasissantina, la morti s'avvicina Brancato

Quann'era 'n-picciuttanza, ... Brancato

Quannu avìa la spaccazzeddra pidarriè, ... Brancato

LE MALEDIZIONI

TESTO FONTE(Legenda in calce)

A cu si mangià la mà guasteddra cihann'a càdiri fìcatu e vudeddra! Brancato

Acqua davanti e vientu darriè! Brancato

Acqua davanti e vientu darrieri,quantu ti porta Barbanera! Brancato

Ammazzatu! Li cani ca ti màncianu! Brancato

Avissit’a muriri ammazzatu, piezzudi disgraziatu! Brancato

Page 139: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Avìssit'a cannariari ni lu fuocudi lu 'mpiernu! Brancato

Avìssit'a muriri a Santu Vitu! Brancato

Avìssit'a muriri allampatu! Brancato

Avìssit'a muriri consuntu! Brancato

Avìssit'a muriri di ccà a dumanimatina! Brancato

Avìssit'a muriri di morti sùbbitu! Brancato

Avìssit'a muriri ora stessu! Brancato

Avìssit'aviri 'na mala chiamata! Brancato

Campana santa e vuci di Maria,pinsàticci Vu' pi cu voli mali amìa! Brancato

Campana santa e vuci di Maria,stuccàticci l'ossa a cu voli malia mìa! Brancato

Casa gastimiata, o iddra è pòvira,o iddra è malata Brancato

Chi t'arricampassi la terra,quantu ti lievi davanti l'uocchimia! Brancato

Chi ti cridi ca vuogliu lu sòmali? Li cani si l'hann'amangiari! La Licata

Page 140: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Chi ti vinissi 'na botta d'acìtu! Brancato

Chi ti vinissi 'na botta d'àcitu! Brancato

Chi ti vinissi 'na botta di nenti! Brancato

Chi ti vinissi un nenti! Brancato

Chi ti vinissi un scasciu! Brancato

Ci avìssir'a càdiri li jita a cusi lu piglià! Brancato

Ci avìssir'a càdiri li manu a cusi lu piglià! Brancato

Ci hann'a ammuddrari li manu a cumi l'arrubbà! Brancato

Ci hav’a ammuddrari la lingua a cuparla mali di mìa! Brancato

Ci hav'a fari 'ntuòssicu e vilenu! Brancato

Cu 'un cridi a mìa l'hav'apruvari! Brancato

Cu voli fari un mali a mìa 'unhav'a aviri né forza e mancu valìacuomu li petri di 'n-miezz'a lavia, quantu si scorda la casa, laporta e la via! Candiano

Dulura d'ossa e morti mai! Brancato

Frevi ci vegna a cu frevi mi misi,cá sugnu xjuri di tutti li misi! Candiano

Page 141: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

cá sugnu xjuri di tutti li misi!

Fuocu e fraschi! Candiano

Furca ca ti 'nfurca! Brancato

Ghiaccu ca t'affuca! Brancato

Ha' a dari cuntu a Diu di chiddruca fa! Brancato

Ha' a muriri addannatu cu ludiàvulu a capizzu! Brancato

Ha' a muriri addannatu! Brancato

La mammana t'avìa a lassari cu luviddricu di fora! Brancato

La morti t'hav'a trari li piedi! Brancato

La pesti ca ti mangia! Brancato

Li gastimi su' di caniglia: cu lijetta si li piglia Cassaro

Li guai ca fa' vìdiri a mìa ssuDiu l'hav'a fari vìdiri a tìa! Brancato

Li sordi ca ha' ti l'ha' amangiari tutti a purritìi! Brancato

Li sordi ca m'ha' mangiatut'hann'a jiri tutti 'n-fumu! Brancato

Li supirchiarii ca mi sta'faciennu ssu Signuri ti l'hav'a Brancato

Page 142: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

rènniri!

Lu gabbu agghica, la gastima no Candiano

Lu Signuri ci hav'a pinsari a cusi minti 'n-vucca li figli dimamma! Brancato

Lu Signuri m'hav'a fari la graziaca 'un t'hav'a agghiurnari! Brancato

Lu Signuri mi l'hav'a fari vìdiricu li mà uocchi! Brancato

Lu Signuri t'avìa a fari muriricent'anni prima! Brancato

Lu Signuri t'avìa a fari muririprima di nàsciri! Brancato

Lu Signuri t'aviss'a arricògliri! Brancato

Lu Signuri t'hav'a chiantari lichiova giusti pi giusti! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fariagghiurnari muortu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari ammuddrarila lingua, quant'accussì 'un fa'dannu cu ssa vuccazza fitusa! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari ammuddrarituttu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari arristaricu lu culu di fora! Brancato

Page 143: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari arristarisenza un lazzu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari chiàncirilàgrimi di sangu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari jittarilàgrimi di sangu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari muriripòviru e pizzenti! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari santari lalingua! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari scattari! Brancato

Lu Signuri t'hav'a fari siccari lalingua! Brancato

Lu Signuri ti nn'hav'a mannariguai e malatii, ca 'un ha' a aviriunni mìntili! Brancato

Lu Signuri t'hav'a mannaripurritànii di capu d'annu! Brancato

Lu Signuri t'hav'a 'ncarcari lamanu! Cassaro

Lu Signuri t'hav'a sdirrupari! Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a farichiànciri! Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a faripruvari! Brancato

Page 144: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a fari vìdiri'n-capu li to' figli! Brancato

Lu Signuri ti l'hav'a rènniri! Brancato

Lu Signuri ti nn'hav'a mannariguai e malatii, ca 'un ha' a aviricuomu arrunchialli! Brancato

Lu Signuri 'un ci hav'a livari lamanu di 'n-cuoddru! Brancato

Mala morti, Signuri! Brancato

Mala scadenza! Brancato

Malanni ca ti pòzzanu viniri, jirie viniri! Brancato

Malatia longa e morti a la'mpruvvisa! Lodato

Malatia longa e morti mai! Brancato

Mallitta ju ca t'annacavu! Brancato

Mallitta la naca ca t'annacà! Brancato

Mallitta tò ma' ca ti misi a lumunnu! Brancato

Mallittu cu ti trà li piedi! Brancato

Mallittu lu latti ca ti detti! Brancato

Mallittu lu momentu ca nascisti! Brancato

Page 145: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Mangiatu di li cani! Brancato

Morti ca 'un vegna e guai cu lacarriola! Asaro

Morti ca 'un vegna e guai cu lapala! Asaro

Motu ca ti veni! Brancato

Nora, nuriddra, sòggera t'ha' afari, li guai c'ha' fattu a mìa atìa ti l'hann'a fari! Cassaro

Priegu a Diu ca t’accurza lijorna! Brancato

Quannu chiangìvatu t’avìa ascattari lu viddricu! Brancato

S’avìanu a rùmpiri li chiova di lanaca! Brancato

Santa Luciuzza t'hav'a fariannurbari di tutti du' l'uocchi! Brancato

Santa Luciuzza t'hav'a privari dila vista di l'uocchi! Brancato

Si c'è, ssu Diu 'un t'hav'a farivìdiri lusciu pi tutti li settigenerazioni! Brancato

Socchi ha' lu Signuri 'un til'hav'a fari gòdiri! Brancato

Socchi ti mangi 'un t'hav'a fariùttili! Brancato

Page 146: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Sper'a Diu ca a liettu un ci ha' amuriri! Brancato

Sper'a Diu ca ha' a arristarijittatu intra un funnu di liettu! Brancato

Ssi vuccuna ca mi sta' dannu luSignuri ti l'hav'a fari sguttari! Brancato

Ssu Cristu 'nchiuvatu ci hav'apinsari! Brancato

Ssu Signuri 'un si l'hav'ascurdari, a li muorti-muortiunn'è! Brancato

T’hav’a siccari lu sangu di lucori! Brancato

T'avìa a fari vilenu lu latti cati detti! Brancato

T'aviss'a ammuddrari la vucca! Brancato

T'aviss'a arrivari 'na mala nova! Brancato

T'aviss'a arrivari 'na petra dil'àriu quannu menu ti l'aspietti! Brancato

T'aviss'a càdiri la lingua quannuparli! Brancato

T'aviss'a fari vilenu! Brancato

T'aviss'a nèsciri lu sensu! Brancato

T'aviss'a scattari lu cori! Brancato

Page 147: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

T'aviss'a scattari lu sangu di lucori! Brancato

T'aviss'a viniri lu castigu diDiu! Brancato

T'aviss'a viniri lu morbu! Brancato

T'aviss'a viniri 'na botta dimotu! Brancato

T'aviss'a viniri 'na botta disali! Brancato

T'aviss'a viniri 'na botta disangu! Brancato

T'aviss'a viniri 'na botta divilenu! Brancato

T'aviss'a viniri 'na cancarena nila lingua! Brancato

T'aviss'a viniri 'na frevimaligna! Brancato

T'aviss'a viniri 'na mortisubitània! Brancato

T'aviss'a viniri 'na pipitamasculina! Brancato

T'aviss'a viniri 'na pipita ni lalingua! Brancato

T'aviss'a viniri un càncarumasculinu! Brancato

Page 148: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

T'aviss'a viniri un cuorpu disali! Brancato

T'aviss'a viniri un cuorpu disangu! Brancato

T'aviss'a viniri un duluri dipanza ni li jinocchia! Brancato

T'aviss'a viniri un motu! Brancato

T'avìssir'a ammuddrari li gammi eli vrazza! Brancato

T'avissir'a càdiri li dienti! Brancato

T'avìssir'a carricari li diàvuli! Brancato

T'avìssir'a livari di 'n-miezzulestu ch'è lestu! Brancato

T'avìssir'a mangiari li ciàuli! Brancato

T'avìssir'a mangiari li viermi! Brancato

T'avìssir'a pigliari a scanciu! Brancato

T'avìssir'a sparari a lu largu,quant'accussì nuddru ti pò dariaiutu! Brancato

T'avìssir'a sparari! Brancato

T'avìssir'a truvari muortu intraun lavinaru! Brancato

Page 149: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

T'avìssit'a arriddùciri cu lipezzi 'n-culu! Brancato

T'avìssit'a scippari l'ova dil'uocchi! Brancato

T'avìssit'a stuccari la nuci di lucuoddru! Brancato

T'avìssit'a stuccari li gammi! Brancato

T'avìssit'a stuccari lu cuoddru! Brancato

T'avìssit'a truvari tra càncari emali dulura! Candiano

Testa, tistuni e diàvulu ca tiporta! Candiano

T'hav'a fari vilenu chiddru ca timangi! Brancato

T'hav'a finiri cuomu lu cani diDon Cecè! Candiano

T'hav'a finiri cuomu lu cani di luBaruni! Candiano

T'hav'a nèsciri lu sensu cuomu laParrineddra! Brancato

Ti nn'avìssir'a viniri guai quantuli capiddri c'ha' 'n-testa! Brancato

Ti nn'avìssit'a jiri a lu 'mpiernucu tutti li scarpi! Brancato

Page 150: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Ti pòzzanu mangiari li cani e abanna d'acqua, quantu l'armaluzzimàncianu e vìvinu! Brancato

Ti pòzzanu mangiari li cani e abanna d'acqua, quantu l'armaluzzi'un s'affucanu! Cardella

Ti vegna lu malannu e la malanova! Candiano

'Un t'hav'a lùciri! Brancato

Uocchi ch'aviti fattu chiàngiri,chiangiti! 'Un è meraviglia siddrulagrimati! Lodato

I proverbi e le espressioni fanno partedella

Raccolta del Dott. Giuseppe Brancato

Legenda:

Brancato =Dott. GiuseppeBrancato

Candiano =Cav. PietroCandiano

Cardella =Avv. LucianoCardella

Page 151: I PROVERBI E LE ESPRESSIONI · lassari lu mantellu Candiano Niscì 'n-tutta gala Candiano 'Nveci di dàrimi la matri, mi ... pasta Brancato Cu a nenti si minti nenti si trova Brancato

Cassaro =Sig.ra ConcettaCassaroBrancato

Comparato =Farm. InaComparato

Ferreri =Dott. AgostinoFerreri

Ferro =Sig.ra GraziaFerro Giardina LoVerme =Rag. Paolo LoVerme

Lodato =Prof. DiegoLodato

http://www.canicatti-centrodoc.it/