Esperienza utente e fruizione dei contenuti nei quotidiani online in Italia.

Post on 27-Jan-2015

111 views 2 download

description

Partendo dall’esperienza acquisita e vissuta in prima persona durante i due anni di lavoro che hanno portato prima alla realizzazione e poi al successivo mantenimento del sito web di un piccolo giornale d’opinione a diffusione nazionale, cercheremo di portare la nostra analisi sul rapporto fra esperienza utente e fruizione dei contenuti anche ai siti web dei principali quotidiani presenti in Italia, per provare a immaginare come i nuovi modelli di business che stanno facendo breccia nel mondo dell’editoria impongano necessariamente un nuovo approccio verso qualità, quantità e fruibilità dei contenuti offerti al lettore/consumatore/cliente, e quindi un nuovo spazio di intervento per chi si occupa di architettura dell’informazione e design dell’esperienza utente.

Transcript of Esperienza utente e fruizione dei contenuti nei quotidiani online in Italia.

Esperienza utente e fruizionedei contenuti nei

quotidiani online in Italia.

IA Summit – 7-8 maggio 2010 @ Pisa

Premesse

Chi sono

➜ CristianoRastelli(AreaWeb)

➜ mioccupodiwebdesign+development

➜ alcuniannifahocominciatoadappassionarmidiAI,UX/UCDeagilità

Come nasce questo talk

➜ sonounlettoredelquotidiano“IlFoglio”

➜ dadueannimioccupodellorositoweb

➜ vorreicondividereconvoilamiaesperienzaealcuneriflessionisudiessa

Il progetto Foglio.it

Antefatto

Lo stato del sito... 14 gennaio 2008

Lo stato del sito... 25 gennaio 2008

Una chiamata inattesa...

TelasentidirealizzareilsitodelFoglio.itin15giorni?”

29 gennaio 2008

➜ TelefonatadiGiulianoFerrara,direttoredelFoglioQuotidiano:

Le mie condizioni

➜ suddividereillavoroindiversefasisucuipoterfareiterazionisuccessive

➜ adottarestrumentidicomunicazionechepermettesserodilavoraredaremoto

➜ utilizzarestrumentidiprototipazionerapidaperladefinizionedellepagine

Fase 1 - “Partire”

Brainstorming 31 gennaio 2008

Paper prototyping 1 febbraio 2008

Wireframing

footer (da definire)

BANNER

BANNER

FOGLIO BLOG DOCUMENTO DIVERTIMENTO LETTORE DIRETTORE

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continua >>

WITTGENSTEIN

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continua >>

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continue >>

La spiegazione

Giulio Meotti

Lorem ipsum dolor sit

amet, consectetur

adipscing elit, sed

diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut

labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continua >>

Chi è chi

altro box (da definire)

iniziativa speciale (o in evidenza)

altro box (da definire)

altro box (da definire)

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta nobis

eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod

maxim placeat facer possim omnis es voluptas assumenda

est, omnis dolor repellend.

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct.

Sed diam nonnumy eiusmod

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-

tur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et

dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit

distinct. Nam liber a tempor cum soluta

nobis eligend optio comque nihil quod

a impedit anim id quod maxim placeat

facer possim omnis es voluptas assumenda est, omnis dolor

repellend. Temporem autem quinsud et aur office debit aut

tum rerum necesit atib saepe eveniet ut er repudiand sint et

molestia non este recusand.

Ultimi aggiornamenti del sito

Vai all’approfondimento >>

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor >>

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta nobis

eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod

maxim placeat facer possim omnis es voluptas assumenda

est, omnis dolor repellend.

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct.

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor >>

footer (da definire)

BANNER

BANNER

FOGLIO BLOG DOCUMENTO DIVERTIMENTO LETTORE

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eiusmod

tempor incidunt ut labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continua >>

WITTGENSTEIN

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eiusmod

tempor incidunt ut labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continua >>

il blog di christian rocca

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eiusmod

tempor incidunt ut labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continue >>

La spiegazione

Giulio Meotti

Lorem ipsum dolor sit

amet, consectetur

adipscing elit, sed

diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut

labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continua >>

Chi è chi

altro box (da definire)

iniziativa speciale (o in evidenza)

altro box (da definire)

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta

nobis eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod maxim placeat

facer possim omnis es voluptas assumenda est, omnis dolor repellend. Tempo-

rem autem quinsud et aur office debit aut tum rerum necesit atib saepe eveniet

ut er repudiand sint et molestia non este recusand.

Vai all’approfondimento >>

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct.

Lorem ipsum dolor >>

Sed diam nonnumy eiusmod

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing

elit, sed diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut

labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct. Nam

liber a tempor cum soluta nobis eligend optio comque

nihil quod a impedit anim id quod maxim placeat facer

possim omnis es voluptas assumenda est, omnis

dolor repellend. Temporem autem quinsud et aur office debit aut tum rerum

necesit atib saepe eveniet ut er repudiand sint et molestia non este recusand.

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta

nobis eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod maxim placeat

facer possim omnis es voluptas assumenda est, omnis dolor repellend. Tempo-

rem autem quinsud et aur office debit aut tum rerum necesit atib saepe eveniet

ut er repudiand sint et molestia non este recusand.

Vai all’approfondimento >>

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct.

Lorem ipsum dolor >>

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta

nobis eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod maxim placeat

facer possim omnis es voluptas assumenda est, omnis dolor repellend. Tempo-

rem autem quinsud et aur office debit aut tum rerum necesit atib saepe eveniet

ut er repudiand sint et molestia non este recusand.

Vai all’approfondimento >>

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct.

Lorem ipsum dolor >>

Sed diam nonnumy eiusmod

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing

elit, sed diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut

labore et dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit distinct. Nam

liber a tempor cum soluta nobis eligend optio comque

nihil quod a impedit anim id quod maxim placeat facer

possim omnis es voluptas assumenda est, omnis

dolor repellend. Temporem autem quinsud et aur office debit aut tum rerum

necesit atib saepe eveniet ut er repudiand sint et molestia non este recusand.

Ultimi aggiornamenti del sito

2 febbraio 2008

Wireframing

footer (da definire)

BANNER

BANNER

FOGLIO BLOG DOCUMENTO DIVERTIMENTO LETTORE DIRETTORE

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continua >>

WITTGENSTEIN

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continua >>

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur

adipscing elit, sed diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat.

Continue >>

La spiegazione

Giulio Meotti

Lorem ipsum dolor sit

amet, consectetur

adipscing elit, sed

diam nonnumy eius-

mod tempor incidunt ut

labore et dolore magna

aliquam erat volupat.

Continua >>

Chi è chi

altro box (da definire)

iniziativa speciale (o in evidenza)

altro box (da definire)

altro box (da definire)

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta nobis

eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod

maxim placeat facer possim omnis es voluptas assumenda

est, omnis dolor repellend.

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct.

Sed diam nonnumy eiusmod

Lorem ipsum dolor sit amet, consecte-

tur adipscing elit, sed diam nonnumy

eiusmod tempor incidunt ut labore et

dolore magna aliquam erat volupat. Et

harumd dereud facilis est er expedit

distinct. Nam liber a tempor cum soluta

nobis eligend optio comque nihil quod

a impedit anim id quod maxim placeat

facer possim omnis es voluptas assumenda est, omnis dolor

repellend. Temporem autem quinsud et aur office debit aut

tum rerum necesit atib saepe eveniet ut er repudiand sint et

molestia non este recusand.

Ultimi aggiornamenti del sito

Vai all’approfondimento >>

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor >>

Lorem ipsum dolor sit amet

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct. Nam liber a tempor cum soluta nobis

eligend optio comque nihil quod a impedit anim id quod

maxim placeat facer possim omnis es voluptas assumenda

est, omnis dolor repellend.

Consectetur adipscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipscing elit, sed

diam nonnumy eiusmod tempor incidunt ut labore et dolore

magna aliquam erat volupat. Et harumd dereud facilis est er

expedit distinct.

Vai all’approfondimento >>

Lorem ipsum dolor >>

2 febbraio 2008

Visual design 7 febbraio 2008

Go-live 16 febbraio 2008

Prima iterazione 28 febbraio 2008

Risultato

➜ unsistemaeditorialedipubblicazioneegestionedeicontenuti(realizzatoad‐hoc)

➜ unnuovositowebche,agiudicaredaifeedbackricevuti,piacevamolto

➜ unadimostrazionecheimetodidilavoroadottatifunzionavanodavvero

Fase 2 - “Rifinire”

Migliorie apportate al sito

➜ aggiuntenuovesezioni=rubriche

➜ aumentatalatrovabilitàdegliarticoli

➜ registrazionedellepaginesuimotori

➜ creazionedifeedRSS

➜ paginazionedeglielenchidiarticoli

➜ realizzazionediunsearch‐engineinterno

Ricerca sul sito

➜ dueopzionifracuiscegliere:

➜ unsistemadiricercafull‐textinterna

➜ adozionediGoogleCustomSearch

➜ sceltalasecondastradapermotividitempo(edibudgeteconomico)

Modulo di ricerca

Risultati ricerca

Risultati ricerca

Due errori in un colpo solo

➜ unerrorediarchitettura:

➜ perchésistannousandoduesistemidiricercanonconnessifraloro

➜ unerrorediusabilità

➜ perchéperl’utentenonèintuitivocomepoterusareilmodulodiricerca

Arriva la pubblicità

Piccoli grandi cambiamenti

➜ Tempomediodipermanenzasulsito

➜ Page‐viewscomplessive

Introduzione di nuove “metriche”

Fase 3 - “A pagamento”

Introduzione di un “paywall”

➜ Trelivellidiaccessoaicontenutidelsito:

➜ nonabbonato:accessoadalcuniarticoli

➜ abbonatoalsito:accessocompletoatuttiicontenutidelFoglio.it

➜ abbonatoalquotidiano:accessoatuttiicontenutidelsitoealquotidianoinPDF

Paywall / Non abbonato

Paywall / Abbonato

Le sfide del passaggio al “freemium”

➜ nuovostatologicosulCMS

➜ integrazioneconsistemagestionale

➜ ripensarel’architetturadelsitoweb?

➜ differenziarepertipologiadiaccesso?

➜ comeinibirelaletturasenza“escludere”?

Il tag identificativo

Il tag identificativo

Il tag identificativo

➜ noninterferisceconipatternacquisiti

➜ semplicedaindividuareacolpod’occhio

➜ noncambialaUXperidiversilivelli

Fase 4 - “A regime”

Il sito web così come è oggi

L’archivio del sito

➜ 50sezioni

➜ 20.000articoli

➜ 4.000immagini

➜ 20.000commenti}

Raggiunti limiti evidenti

➜ dimensioneverticaledellahomepage

➜ trovabilitàdeicontenuti

➜ paginazionedeglielenchi

Raggiunti limiti evidenti

➜ dimensioneverticaledellahomepage

➜ trovabilitàdeicontenuti

➜ paginazionedeglielenchi

➜ eppureeranoscelte“giuste”...

I grandi quotidiani

Proviamo ad allargare l’orizzonte

➜ Hofattounaveloceanalisiqualitativasu:

➜ strutturaefruizionedellahomepage➜ trovabilitàdeicontenuti

➜ Hosceltolecorazzatedell’informazione:

➜ corriere.it➜ repubblica.it➜ ilsole24ore.com

euristica(Bussolondixit)

Homepage

www.corriere.it www.repubblica.it www.ilsole24ore.com

Giornali diversi, stessi problemi

➜ stratificazioneeaccumulosuccessivi

➜ paginestrabordantiditesti,immagini,link,banner,video,call‐to‐action,ecc.

➜ difficoltàadindividuarel’organizzazionelogicae/ovisualedeicontenuti

Se la homepage fosse fatta di carta?

Quanti link contiene una homepage?➜ Provateaindovinare...

+400!Quanti link contiene una homepage?➜ Provateaindovinare...

+400!Quanti link contiene una homepage?➜ Provateaindovinare...

➜ Altroche“paradossodellascelta”...

Il peso dell’advertising...

Trovabilità

Come trovo quello che cerco?

➜ menudinavigazioneecatalogazionisonocompletamentedispersiinhomepage

➜ gliarchivinonesistonooppurenonsonoaltrochehomepagedisecondolivello

➜ laricercaperparolechiaveraramentefunzionacomedovrebbe

Alcune considerazioni

Alcuni aspetti da non sottovalutare

➜ l’impattodell’advertisingsullescelte

➜ lacontinuastratificazionedeicontenuti

➜ ilbackground“cartaceo”deigiornalisti

➜ ilsapertrovareigiusticompromessi

Alcune lezioni che si possono trarre

➜ nonsempreiterazioneeagilitàsonocompresedalcommittente

➜ nonsempregli“erroridiprogettazione”sonopercepiticometali

➜ attenzioneallescelte“temporanee”

Ma di questo, che ne pensano gli utenti?

➜ percepisconorealmentequestiproblemidi“cattiva”user‐experience?

➜ sonosolofalsiproblemidiunarchitettooundesignertropposcrupoloso?

➜ sonoormaiassuefattiorassegnati?

Il valore della user-experience

IA/UXD Cliente

Utente

Il valore della user-experience

IA/UXD Cliente

Utente

VALORE

Il valore della user-experience

IA/UXD Cliente

Utente

VALORE COSTO

Il valore della user-experience

IA/UXD Cliente

Utente

VALORE COSTO

PREZZO

Il valore della user-experience

IA/UXD Cliente

Utente

VALORE COSTO

PREZZO

Conclusioni

Grandi difficoltà = Grandi opportunità

➜ ampispazidimanovrapermigliorareorganizzazioneefruizionedeicontenutineisitiwebdeiquotidianionlineinItalia

➜ enormispazidiinterventoperchisioccupadiarchitetturadell’informazioneedesigndell’esperienzautente

Il passaggio da utente a cliente...

➜ inuovimodellidibusinessimporrannoaglioperatoriunnuovoapproccioversoiproprilettori

➜ questopassaggiomentaleporteràconséancheunnuovoapproccioversoqualità,quantitàefruibilitàdeicontenuti

... e da lettore a cliente

➜ ilettoristessiacquisterannomaggiorconsapevolezzaquandodovrannopagareperavereciòchevogliono

➜ sipensiaquelcheèaccadutoconilpassaggiodallaTVgeneralistaallapay‐tv

Le sfide per noi

➜ saperconciliare“principi”e“business”

➜ trasmettereiprincipiperfarlidivenireterrenocomune

➜ saperfarculturapressoilcliente

... farsi “notare” di più!

Cristiano Rastelli - Area Webwww.didoo.net

Grazie per l’attenzione.

Extra

La piattaforma CMS

La piattaforma CMS

La piattaforma CMS

La piattaforma CMS

La piattaforma CMS

La piattaforma CMS

Sondaggio lettori del Foglio.it

➜ raccoltainformazioniditipodemografico

➜ modulocartaceo+formonline

➜ circa30domandearispostamultipla

➜ circa3000questionaricompilati

Hai trovato difficoltà?

B6. Hai trovato difficoltà sul sito del Foglio?

Choices Percentage Count

Total 825

Unanswered 1307

a trovare vecchi articoli 494

a navigare fra le sezioni del sito 155

altro 142

a iscrivermi e pagare l’abbonamento 34

Report sondaggio lettori del Foglio / Sezione BJul 6, 2009 9:15 PM

59.88%

18.79%

17.21%

4.12%

[ View ]

Total 2657

Unanswered 475

vorrei più breaking news 359

vorrei diverse sezioni 325

vorrei interagire con altri lettori 198

vorrei più video 158

altro 131

Other 26

Report sondaggio lettori del Foglio / Sezione EJul 6, 2009 9:22 PM

13.51%

12.23%

7.45%

5.95%

4.93%

0.98%

E4. Cosa cambieresti del Foglio.it (online)?

Choices Percentage Count

aumenterei i contenuti 861

vorrei interagire con i giornalisti 599

32.4%

22.54%

Cosa cambieresti?