Download - ISOLE 35 - Servizio Minoranze Linguistiche · ni e vento, a volte addirittura in un tornado come quello formatosi sopra Asiago qualche giorno fa. Sidar a par bochan ‘z bèttar hatt

Transcript
Page 1: ISOLE 35 - Servizio Minoranze Linguistiche · ni e vento, a volte addirittura in un tornado come quello formatosi sopra Asiago qualche giorno fa. Sidar a par bochan ‘z bèttar hatt

G li esperti meteo di Luserna – gli anziani delpaese – prevedono che pioverà ancora per 10

giorni, fino alla fine dei 40 dopo l’Ascensione. Previ-sioni a parte, complice il caldo delle ultime settima-ne, anche sulle nostre montagne non è raro che unleggero scoscio di pioggia si trasformi velocementein un vero e proprio temporale estivo con lampi, tuo-ni e vento, a volte addirittura in un tornado comequello formatosi sopra Asiago qualche giorno fa.

Sidar a par bochan ‘z bèttar hatt ågiheft zo tüanabazzez bill: est izta di sunn un in a par minutn ma-gat’z abekhemmen in zikkln. Sa auz pa aprìle, in disèlln tang vo hitz, hattma vil gehöart tondarn unpliztegen azpe ‘z berat dar pon von summar. Distecharstn temporél bodase skatenàrn alz in anstroach dipéndarn defatti vo dar hitz; di sunnbèrmp ‘z bazzar bodada iz afti earde un dar loakh

heft å zo hevaze zuar in hümbl. Bela-mån azta diza nezz heftze, khintze z’soina hèrta kheltar fin azze konden-sàrt: asó bortnda di bolkhnen. In digroazan bolkhnen von temporél mak-ma rivan fin afti viarzekh grade untarzero un di trupfan bazzar tüan palle zolegase in schaur. Dar 90% von plitzegarbobar seng stian lai in drin in di bol-khnen un az iz nacht machanza a liachtsovl azpi berat takh; daz åndar 10% anvetze riftafti earde, af alle di sèlln sachandarn bo da håm anspitz, azpe dar kampanìl, di haüsar, graozekhnottn, èlbarn, un asó vür. Aztada iz nicht bo davenzart au vo dar earde un boda iz schümma ho-ach, az bi tortimitt in an kampìgl, magatz khem-men vür ke di saette valn af di vichar (lai ‘z djar pa-sàrt in Milegruam soinda gistånt toat zboa khüa)

Il tornado nei cieli sopra Asiago

un afti laüt. A plitzegariz guat zo macha fer-marn ‘z hertz vo ‘namentsch odar zo schade-ga di polmü, ma ‘z iz nèttkhöt ke alle mochanstèrm. Daz birsarste, vordi sèlnen boda übarlem,soinz lai groazan prüslaraf di haut. In da gåntz

bèllt aniagalz djartausankh laüt khem-men gipòkht von ar saetta un vo alle di-se lai zboahundart stèrm; Di meararstnsoin khennt givånk balsa soin gest nåzo vissa odar zo spila a golf: da ka üs ‘zberat destrar az khemmat vür in pa baltantånto azpar gian na brigàlde.

Andrea Zotti

L a Crousc Checena de Fascia la domana aiut.Apontin la lia, tras la ousc de sò presidentMauro Pederiva la se ouc’ ai sentadins de

Fascia per domanèr n didament a ge fèr front a laspeises per l garage nef. N lech che fajessabesegn, olà meter i passa 20 mesi a la leta delcomitat fascian. Ambulanzes e auti che vegndoré per la desvaliva ativitèdes portèdes dant dala sociazion. Anchecondì i é passa 250 ivolontadives che ge laora laite e che se cruzia,apede al prum socors sanitarie, ence del’assistenza a la jent d’età, i besc’ a domizilie, altrasport di malé e apedechest ence de endrezèr icorsc de prum socors.L’é da chesta ativitèdes, e autres servijes, che laCrousc Checena tira fora la ressorses che ge serfper jir inant, zenza se pojer sul contribut public.Ressorses che no bèsta a tegnir poz ai 400 mileeuro che i é vegnùi doré per comprer apontin lgarasc nef.Per chest, la sociazion, che chest’an zelebrarà i50 egn de ativitèdes, la se à òut a la popolazion.Va ence recordà che i 260 i volontadives de la

Crousc Checena, te la sezions de Vich e de Moena,ensema ai 12 dipendenc’, dal scomenz de l’an iàjà passà fora i 100 mile chilometres de viajes.21 l’è i mezi che, anter ambulanzes, furgons,pulmins e roulotte, i à a desposizion per duta lapertes sanitaries. Na lingia de vetures che lesvegnia loghedes dutintorn. Da la emergenzes aibesc’ a cèsa, passan per la regoeta demagnadives, i é desvalives i servijes che la CrouscChecena porta inant. L’é da chest che la lia tirafora la maor pèrt de la resorses per sò endrez:zirca n miglion de euro. Tel garage nef, a Soraga,apède ai mesi che no se doura, troarà lèrga n lechper lavèr la ambulanzes, apost co la normaambientèles, coche cheles per dejenfetèr i meside socors. N lurier da fèr doi outes a l’an. Un dilocai l vegnarà dedicà a la magnadives che laCrousc Checena à mandat de dèr fora a la familiesche stenta. L garage nef é vegnù comprà aldò dela colaborazion semper più strenta anter i gropesde Fascia, Vich e Moena, e chela coi volontadivesdel socors de Fiem.

m.d.

La Crousc Checena domana sostegn

BI BAHEMME BÈKHSLTA DI ZAIT ATZ LUSÉRN

Tondrar, reng un schaur

lait. Der meardinstzentrum, gem va degamoa’ va Garait, ist gònz voll va laitgaben. Ont pet òlla de sèlln studentn,der trèff ist gabert zboa stunnen ont draiviartler. De mearestn hom gagaik degaig; drai hom gagaikt de tastiera.S sai’ kemmen vourstellt liader van òllade schòrtn: van berstolern tròchtn, vantròchtn van gònze Trentino, van Tirol, vade Baviera. An ettlena hom vourstellt aaliader va jazz, swing, van tròchtn vanRusslònt. Nèt laicht ver de studentn,iberhaupt za gaing aloa’, vour souvlelait. An ettlena liader sai’ kemmen

gagaikt va kloa’na oder baitera gruppn,finz as zbelf-draizen gaiger zòmm. Aschea’na moglechket ver òlla de draiskstudentn as hom toalganommen, ver dejingern iberhaupt, as hom lai sim jorgahòp. Ont de jungen sai’ boltn: s hòtstudentn as sai’ en earste jor van kurs,ont dòs ist eppes as tschicht òll jor. Derlearer Matteo Paoli ist vroa bavai s billsong as de lait as gaing sai’ boltn, ont asde vernaiern se jor ver jor.Òlla bissn as de musik ist eppes as pfòllten an schouber lait en inger tol: en òllade kirchtecher hòt s òlbe oa’n as gaik. En

de birtn van derver aa, zobenz, ist eftermoglech za lisnen oa’n as gaik. Durch entrèff der pirgermoaster va Vlarotz LucaMoltrer hòt kein as s ist schea’ za sechenbiavle jungen van tol glaimern se en demusik. Er hòt kein as learnen za gaing ista bichtega moglechket, as mòchtkemmen pesser a mentsch. S ist noubichteger ver an jung, as hòt mear zait zaprauchen abia de groasn. Er kennt guatde doin sòchen bavai er ist aa an gaiger.De doin kursn sai’ u’gaheift van anschouber zait, schoa’ van jor 1992.Secks jor no, en jor 1998, ist kemmen

De gaiger pet der sai’ learer Matteo Paoli

der learer Matteo Paoli za viarn de kursn,ont er hòt se nea’mer augahòltn. Pet dejarder de inntschrim sai’ mearerkemmen: bea’ne mear as zeichena avòrt, draisk ungefèr iaz. De mearestn sai’van tol, van òlla de gamoa’n. An ettlenakemmen gor va aus, ober de hom anlegame petn tol: magare de hom vrai’ten tol, magare de sai’na eltern sai’vortgòngen van tol ver de sai’ òrbet. Vilde gaiger, vil de pegaistertn: en sunta,gèltsgott en de musik, vil lait van gònzetol hom se gameicht zòmmtroffen.

ISOLE 10 giugno 2018

LAD

INO

CIMB

RO

di Nicola Oberosler

La musica ha la capacitàsempre sorprendente diappassionare le persone, edi unire le generazioni.

Domenica 3 giugno al centropolifunzionale di Frassilongo, gliallievi del maestro Matteo Paoli sisono esibiti nel saggio di fine anno,presentando i loro brani davanti aduna platea molto numerosa, di circa200 persone. Il saggio è ilcoronamento di un percorso di lezioniindividuali e di gruppo portato avantinel corso dell’anno dai musicisti. Inumerosi allievi, di tutte le età, si sonoavvicendati per due ore e tre quarti,suonando brani tratti dalla tradizionemusicale mòchena, trentina, tirolesee bavarese. Sono stati presentatianche dei brani moderni. L’incontromusicale è stato molto apprezzato edimostra la parte che la musicapopolare ha nella nostra comunità.

Nichts abia de musik pfòllt en dejungen ont en de òltn, ont klauptzòmm de lait. No a gònzes jor vakursn va musik, en sunta as de draivan doi mu’net der learer va musikMatteo Paoli hòt organisiart an trèffpet de sai’na studentn, as homparoatn ausòndera liader ont as homgagaikt vour an òllgamoa’ va 200

MÒCHENODe studentn van learer Matteo Paoli hom vourstellt de sai’na liader vour a groasa òllgamoa’

35vita trentina