Specimina et elenchus exemplorum quae in Pomerio Serm...

^

PRESENTED TO

THE LIBRARYBY

PROFESSOR MILTON A. BUCHANAN

OF THE

DEPARTMENT OF ITALIAN AND SPANISH

1906-1946

%i

SPECIMINA ET ELENCHUS

EXEMPLORUM QUAE IN POMERIO SERM.

QUADRAGESIMALIUM E^ DE TEMPORE FR.

PELBARTI DE TEMESVAR OCCUtlRUNT.

SPKCIMINA KT KLENCHUS

EXEMPLOKUM QUAE IN POMERIO SEKM.

QUADRAOESIMALIUM ET DE TEMPORE ER.

PELBARTI DE TEMESVAR OCCURRUNT.

491940

fRANKLIN-IARSULAT NyOMCAjA,

P e 1 1) a r t u m d c T e m e s v a r. Matthiae Corvini cofivum,

Ordini.s Minorura decus insigue «'sacrteque pagin* i^rofessorem»

suo tempore praeclarissimum,'") sermones suos exemplis abunde

ornasse satis iam notum est prsesertim ex creben-imis citationibus,

qua? in adnotationum serie ab Hermanno Oesterley ad editiones

Gestonim FiOmanorum (Berol. apud Weidmannos 187:2), necnon

narrationum Joannis Vauli («'Schimpf und Ernst» Stuttg. 1866)

etJ. G.Kirchhof{n^SenA\mmuU Tubingse 1869)confecta occurrunt.

Fontes, ex quibus auctor Pomerii potissimum liauriebat, sunt:

«Speculum exemplorum», amplissima huius generis narrationum

collectio, iisdem fere annis. quibus Pelbartus noster liorebat, com-

portata : « Vit;e Patrum», sub quo tituJo a temporibus S. Hieronymi

variorum auctorum scripta de eadem materia collecta sunt ; «Dia-

logi») S, Gregorii Magni ; «Dialogus miraculorum» Ctesarii Heister-

bacensis Ord. Cist. ; «Bonum universale de Apibus» Thomie Can-

timpratensis Ord. Praed. ; «Gesta Eomanorum»: Petri Alphonsi

«Disciplina clericalis»; Sermones et Promijtuarium exemplorum

Joannis Herolt Ord. Prted., qui nomine Discipuli uotior est; Ser-

mones S. Vincentii de Valentia (Ferrer) et aliorum, ut ex primo

Indice Elenchi nostri elucet.

Eam vero materise varietatem, quam hac exempla, quorum

nonnuUa ad comparationem qu.e dicitur litterarum haud parvimo-

menti sunt, complectuntur, alter Index rerum et nominum lucu-

lenter ostendit. Sunt porro quaedam inter has narratiunculas, et

inprimis inter eas, quas auctor «fabulosas» vel « fabulose narratas >>

vel «parabolice dictas» denotat, qua' partim ex fontibus remotio-

ribus, partim vero ex orah traditione sumpta esse videntur.

His enim distinctum quendam sui generis saporem inesse

comparatio earum cum aliis, plus vel minus similibus narrationibus

*) De vita et scriptis eins v. A. Szilady, Tnnrsrdri Pelhdrt eleU' i's

niunkdi. ISndap. 188U. C. Horvath, Teiii. Pdh. e's heszMei. (Egyet. rhilol.

Kozlony J. Potkotet 14.5

—

'i'6'^.) et eiusdem auctoris Teui. Pilh. i's coilexeink.

iBudap. Szeuile 171. 172. sz. Is91.i

demonstrat. Idcirco cx Iiik (|uiiHflam omiiibuK verbis expressas

cum proximis earum cognatis contuli ; (juasdam voro in Elcncbo

adnotatiunculis, pro tcmporis ac loci ratione quam brevissimis

ilhistravi. Comraentarium ampliorem ad bas Pelbarti fabuloeas

narrationes (prjesertim ad fabulam fiistitiae et Ijiiiistitiac longe late-

que divulgatam, necnon Snjnrhi. avari et incidi, Cunfessioiiis

animaliiim, Ollae lactis etc.) in dissertatione,qua ofticia AcademicK>

sodalitatis iniveram, bungarice conscripta,*) invenire potes: (|ui si

forte a barbaro Elencbi sermone qufindoque offensus eris. num-

quam oblivisceris me Pelbarto eemper fidum Acbatem etiam in

excerptis mansisse, maximeque ut par erat in iis, qua' de verbo ad

verbum descripserim.

Dabam Budapestini, mense Octobri MCMll.

Ludovicus Katuna.

I.

Itistitia et liiiiistitia.

I. Scnnirncs l'<iiiii'ni Ih Teiiq». pusrh. 8 Y.

Exeuipluui ail iJ narratur parabolicuiu. Kaui iit ijhilosoplius ait

:

Exeiupla (juitlem pouiiuus sa-jte non (|uod ita sint, sed ut addiscentet;

addiscant. Est autem similitiulo talis, ijiujd quidam dives et iniijiuit;

habuit servum fidelem et iustum. Accidit, quod servus die quadam coram

domino diceret, quod iustitia etiam in hoc mundo ])rava]et, quam iniu-

stitia. Ad quem dominus ait : Non est verum. (|uia pliis prosperatur homo]>er iniustitiam, quam per iustitiam. Contentinnc mota oblii,'avenint sc

mutuo tali pacto, quod si servus ille iu hoc probando j^rsevaleret, doiui-

nus suus teneretur sibi dare cc aureos florenos. Si autem dominus probarot

contrarium, servo erueret ambos oculos. Iverunt ergo, ut de hoc quaro

rent iudicium. Venerunt ad quendam magnum mercatorem, a quo interro-

gaverunt. Ille autem respondit, q\iod iuiustitia pra-valet : si enim ego,

inquit, omnia iuste emerem et venderem, depauperarer. Tunc dominus

ait servo : Ecce perdidisti oculos, sed tibi adhuc parco. Requiramus plures.

Venerunt ergo ad iudices. Illi similiter resj)onderunt contra iustitiam.

Iterum veuerunt ad quendam magnum episcopum ; ille etiam tenuit re-

spondendo pro iniustitia. Venerunt ad regem ; ille similiter respondit. Et

sic dominus ambos oculos servi cultro pungendo transfixit. Sed deo dante

acies visualis glaciei intacta jjermansit. Tunc ille can-atus extra civitatem

ambulans, cum solo baculo devenit sub quadam arbore, et ibi se posuit

*) Temescdri Petlxirt jnlddi. (M. T. Akad. Ertekez^sek a nyelv- es

sz^ptudomanyok korebol. XVIII. il. 1902.)

ad qviiescendum tristis. Media autc-m nocte supervenit turba daemonnm,

capitulum super illa arbore consedendo faeiens. Cumque singuli sua

facta mala in mundo referrent, unus daemon dixit : Ego feci, ut praeferre-

tur iniixstitia iustitiae sic et sic. Et princeps daemonum illi statim coronamdedit et secum sedere fecit in throno. Cui alter dt-emon invidens ait r

Gerte in-o modico ille sic honoratur. Ego sub ista arbore scio talem esse

hei"bam, quam si caecus apponeret oculis, omnem sanguinem extraheret,

vulnera curaret et illuminaretur. Sicque daemones abscesserunt. Timccaeciis hoc audito invocavit deum et coepit varias herbas sub arbore de-

cerpere et oculis applicai'e, et deo daute repperit unam inter alias, quamapphcavit et sanatus est. Rex habebat filiam, qua? sanguine oculis obtectis

erat quasi ca'ca, nec curari poterat. Intravit iste ad regem et promisit,

quod illam posset sanare. Rex autem promisit eam sibi dare in coniugem,

si sanaret. Et sic perfecte eam cum herba praedicta sanavit et eam in

uxorem accepit, et regis muneribus ac possessionibus exaltatus est. Tan-

dem iile dominus suus aiidiens, accessit ad istimi et interrogavit, quomodo.sanatus fuerit, illeque narravit modum, quod sub tah arbore haberetur

talis herba, quam tamen eidem non ostendit. Unde ille ex avaritia, ut

posset per herbam ditari amphus, ivit et phires herbas coepit deeerpere

ac temptare, Accidit, quod daemonum turba ut prius supervenit et dixe-

runt : Videamus, si aliquis est su.b arbore auscultans : nam jmdem non

conspeximus, et sic ille caecus nos fefellit. Unde dremones videntes istum

ibi esse, apprehendenmt et eidem ambos oculos omniuo eruerunt. Sicque

patuit, quod iustitia, heet ad tempus opprimatur, tamen postea subhmatur,

et iniustitia finaliter hominem perrlet, ut j^atet in Christo et Juda-is.

ergo homo, sequere iustitiam.

9. Fabula aimihs in cod. lat. s;ec. XV. n. 1:^3. Mus. Mat. Huiiij., qui

«Magister Eaopianus et Aviauus» iuscribitur.

( f. 25» ) IuHtieiam sequere, venmi ciipe corile tmor :

Si mala te cajiiant, te deiis Iiinc redimet.

Hic auctor monet uos, ut iustieiam et veritatem sequamur . . .

(l^ob) Exemplum Esopiani de veritate et ialsitate. Duo socii trans-

ientes Eomam fecenint pignus pro ocuHs. Minor tenuit falsitatem, maior

vei-itatem tali condicione, (juod cuicumque ter testimonium perhibuerit

po])uhis conimunis de suo opere, ut alteri oculos erueret. Et breuiter

iuterrogabaut multos in ciuitate Roma, cum quo melius liomo jiosset per-

trausire : an cum veritate vel falsitate. Et omnes (Hxenint, quod utique

falsitas preualet veritatem. Et sic Falsitas eruit oculos Veritati. Et iaee-

bat cecus ad deum suspirando. Cum autem ' senator (juidam Romanusdormiret, apparuit ei angehis domini in sompnis et dixit ei : Ecce regem

non liabetis in ciuitate. Maiip tacto surge, vade ad portam speciosam, et

invenies ibi nnum cecum et reoipies de rore celi, (jui est iii tilia, et unge

oculos eius, et videbit ; et ipsum ehgatis in regem. IUe autem rex, qui

ilicebattir Voritas, nmltuin henpflixit iloum et serniens(ornt) ei nsqne ad in<>r

teni. Qnadain antoni ilie vcnit Falsitiis et cnwnonit tiiiii, scilicet Veritiiteni

ot videns eum jietebat enm, nt sibi eciam erneretnr loeulufii et ponereut

enm*) in eodoin loco. sperana se eciam in regoni eloctnrnm. Quo facto

eruitur oi ocuIur ot orat cecus usque ad niortem.

l'>co iloiis \oritatoiii soni|ior iiiuat. ergo illnni dolios sonipor tonere

iii corilo tiio.

FillMllil

Pelhortus, /V Tntip.

Iimii. 39 ]):

Exem])lum liic occur-

rit <lfi nnrranda para-

bola, scil. quod iii qua-

dam. civitatc orant tres

eivfis : uniis fnit iiiiro

modo snperbus. alter

inaximo avarus, tortius

summeinvidus.Quos**)

i*ex sapiens audiens,

fecit ad so vocari illos

omnes et dixit: Petito

ijuicquiil vultis, et pro-

mitto dare prius pe-

tenti, (juod petit, ita

(juod qui posterius poti-

erit, (lujduni dabo scil.

illi ijuam ijrinio ; et

tertio similiter dnphnn

quam secundo. Alter-

catione facta superbus

noflens prius petere. ne

isti plura accipiontes

honorabiliores reputa-

rentur, allegavit, quod

jiostremo omniuin do-

beret jietore, ne honorc

lioniiiu' pristinio mino-

ratus videretur. VA oi

rex annuit, ut postre-

mus esset pro lionoro

<lt' siijmtIx), Mvaro <'t

I.

(^srahlus di' Laxku,

(jniniia Jidei 38 H :

Unde narratnr para-

bolice, qi(i)d in quadaiii

nuitute erant tres ciiies.

Vnm fuit niiiltum su-

jierhiia, secundus iiiaxiive

awtrus et tertius jjhiri-

mum inuidiis. Quos re\

accorsiuit ct ait illis

:

Petite quicquiil rultis, et

primiitto dare primo

quod jtetit, socundo pe-

tenti diijilutii, et tertio

petenti triplum. Alter-

catione inter ciuesfacta,

ait superbus regi : Ego

honorabilior sum, idoo

plus decet me accipere,

ergo ultimu.'? oro in pe-

tendo. Auarus vero cu-

piditate ductus ait, se

plura aliis velle habere,

ergo nollet esse in pe-

tendo primus. Qnibus

rex adijuieuit. Venit in-

uidus tristis effectus

pro eo, quod alius ci-

uium duplum, alius tri-

jihim debebat habcro,

(juod iit imjiodiro jios-

sot, ait rogi : Nolo, (jiiod

iiivido.

r.nili (J47:

Es waren iren drei

dio lietton lang zeit

eineni herren wol ge-

diont, dor orst kiiecht

was hoffertig, der an-

dor was geitig der drit

was neidig, der lier be-

n°ift sie all drei vnd

spraoh 7,n iiien, ich wil

eucli bolonen vmb ou-

weren dionst mit demgeding. was der erst

begert, das wil ich im

geben, begort er ein

Imndert guldin, das wil

icli im geben, dem an-

dern zwei hundcrt, demdritten noch als fil als

dem andern, fierhun-

dert gtildin wil ich im

geben, keiner wolt zumersten begeren, der hof-

fertig sprach, es ist mir

ein schand, sol ich znni

ersten begoron ich sol

zu iloiii letsten loii om-

pfahon, damit das moiii

oev doster grossor soy,

(lor goitig spraoh. i(di

sol /11 dem ainlcni niier

*) Ms. : poiirnt \. pnnitiir .'

**) Sic, ]iro ijuud.

liabeiKlo maiori. Avamsavaritia motus allegavit

se pluribiis possidendie

inhiare ; cui rex con-

cessit esse secundum

in petendo. Tnvidus er-

go victus invidentia

alieni boni, petivit sibi

erui unum oculum, ut

illi secundo petenti

eruerentur duo ; et ter-

tio erutis oculis abscin-

derentur manus, ut sic

fieret regis promiswni

in proportione duplo-

rum pra^dictorum.

mei conciues plus (juam

ego sint remunerandi :

ergo peto, ut eruas mihi

unum ocuhim, secnndo

ciui duos, et tertio am-

])ntes et manns, ut tu-

um decretum iraplea-

tur.

dritten lon empfahen

(lamit mir vil werd,

dan ich bin geitig, also

must der neidig zt°m

ersten heischen, da be-

gert er das man im

ein aug vsz steche, das

dett man, dem geitigen

stach mau beid augen

vsz, dem hoflfertigen

stach man beid angen

vsz, vnd schnit im die

oren darzu ab. Also

sein noch vil neidiger

menschen, die gern eins

augs mangleu, damit

ein anderer gar blind

sei.

2.

Peealdus, Suinnia ritiomni, (Colon., Quentell, 147*»l Vll-a^ lap. \''>.

Exemphim de quodam rege, qui concessit cuidam auaro et cuidam

inuido munus, quod ehgeret, ita tamen, quod munus ei, qui posterior

peteret, duphcaretur. Et cum uterque deferret, prapcepit petere rex in-

uido, ut prius peteret. Qui petiit, ut erueretur sibi unus oculus, volens

quod proximo enierentur ambo. Nohiit petere aliquid bonum, ne proximus

eius acciperet duphcatum.

3.

HoLKOT, Opiis siiper Safnentiani Salomonis iSpirtp, P. Dracli, 1483)

Lectio XXIX B :

Narratur de quodam cupido et iuuido insimul iter ageutibus, quod

vox de caplo venit ad eos dicens : Petat uims vestrum (juicquid voluerit

et habebit : sic tamen, quod socius eius liabebit duphim. Fit coutrouersia,

quis eorum prius peteret. 'randt^ni invidns : , Peto, inquit, ut eruatur mihi

alter ocnlus.

4.

Bkomtaed, Snmma praedicaiitiun (Norimb. Koberger, 14851 J VI, 19:

Ex iam dictis coUigitur, (juod inuidi moderni stnltioi-es .sunt, quam

illi antiqui, de quorum uno fertnr, (juod cum sibi et socio suo cupido a

domino oblatum esset, (piod ab eo pro diutino seruitio salarium quod

vellent peterent, conditionem adiungena, qnod quic(|ui(l esset a i^rimo

petitum et obtentum, secundo duplicaretur. Auarus ergo pi-imo petere

nolnit, sed ex cupiditate socium expectauit, ut portio sua duphcaretur.

Nec inuidus inuidia dnctas, ue alterius eresceret emo'umentum. Ipsis sic

altercantibus eogitauit inuidiis. (jiiod ehgeret, quod eius clectio alteri com-

8

iuoiluin non fnceret, et olegit, nt nnns ei ocnliis erueretnr, nt alins dnop

auiitteret.

De altero fertnr, (juod ad iuiperatoroni Fridoricnui veniens cumtructibua, qnos umltnm dilexit, inKressiim liabere non potnit, nisi ianitori

Incri prouiitteret uiedietatem. Iniperator vero in fructii)us iilis delectatns,

eum coegit, nt aliqnid peteret. Qni |)etiit. ut sibi centiiui ictus dari prti'-

cipcret, cnins cansaui cuui imperator cognouisset, suos ictns leniter, alte-

rins vero ^n-aniter soiui inssit.*)

5.

Gritsch, Qua(lr(uies-i7)iale (Norimb., Koburger, 1479), XIX Z:

Legitur in historiis,**) (juod dno fnernnt socii in cnria cniusdam

regis, unns inuidns et alter anarns. Et dnm mnrmnr de eis esset inter

cnriales, volnit rex eos licentiare, promittens qnicqnid peterent obtinerent,

sic tamen, qnod primus quicqnid haberet, secnndus in dnplo reciperet.

Tnnc inuidns noiens, quod socins magis bonum obtineret, noluit primo.

petere, sed tandem .sprte misso, innidus primo petiit erui sibi pro mer-

cede ocnlnm, nt socio sno dno ocnli ernerentnr.

His multi similes snnt in muudo, (jui potins duplnm damnumeligimt, scil, animse et rernm, qnam qnod alteri faueaut parnnm commodnm.

^-

Paratus, De Tenipore S. LXIV D. (1503. Argentor. 4o.)

Duo viri venernnt ad qnendam regem petentes sibi subueniri

;

nnns eornm erat innidns et alter auarus. Et respondit rex, quod quic-

qnid nnns peteret, hoc sibi daret simpliciter, et alteri daret dnpliciter..

Auarus autem distnlit petere, cu])iens sibi dnplicem ])ortionem dari :

inuidus antem innidit sibi du])lnm 'dari, et sic jietiit semetipsniu nno

oculo prinari, nt sic socins, scil. anaius^ ambobus ocnlis ])riuaretnr. Et

aic factum est. Uude versus

:

lunidns, nt noceat, iu sna damua uieat.

III.

Confessio leoiiis, liipi «'t asiiii.

QiiadrafiexviKtle I. 22 G.

(Sicnt fabnlose uarratnr, quod| Jeo et lu])ns cnm asino, dnm vellent

tranaire flnvinm, ascendernnt in navicnlam in ri|)a lurrenteni terrte. QnsB

cnm fixa maneret, dixerunt, (juod ])ropter c>il])am alicuins illornm hoc

foret; ideoque deberent facinora confitrri. Unde loo confessns est, «inod

*) In Hnugaria do rege Matthia Corvino uarratnr iCf. /'//«/<'/'-

Liebrecht, Gescli. d. Prosadicht. p. yr>7" et adu. •Wnb, Wruiht, Lat. Stoi-.

n. l!27. et Panli (;14.)

**) hystorum.

inter bestias silvsp pingniorem devoraverit. Lupus alleviavit dicens : Hocnil est, quia fames te coegit. Item Inpus confessus est, (]UOil porcam cumomuibns suis suellis devoraverit. Leo dixit : Non magnum est, prs' fame

fecisti. Asinus confessus dixit : Nescio aliud feeisse, uisi quod semel nimis

fatigatns snb onere et famescens, vidi straminis unam festucam ex caleea-

mentis domini mei laceratis extra pendere ; illam comedi : Ad quod leo

et Inpus dixerunt : Hoc maximum est peccatum, propter infidelitatem

contra domiunm tuum ; dignus es morte. Et sic devoraverunt asinum.

Huinsmodi exemplum inserui, nt dormitans populus in sermone

post prandinm expergiscatnr ad andienduni tali consolatione.

IV.

Olla Isictis.

Pelhartun, Quadrages.

n. H L:

Pro exemplo conso-

latorio ad excitandum

dormientes, nota, quod

homo, qui nimis solli-

citus est de mundiali-

bus, peccat saltem veni-

aliter, et idcirco faci-

efite deo, fraudabitur

S2>e. Contingit sibi, ut

fabulose narratnr de

quadani puella, qujp

nimis sollicita fuit, ut

traderetnr nuptui; pro-

pter (juod ssppe etiam de

hoc somniabat. Cumqueollam lacte plenam ad

forum duxisset, ut ven-

deret, et resedisset, co-

gitavit, quod de pretio

lactis calceos pulchros

emevet,quibus se posset

ostentare, ut viro pla-

ceret iu matrimonium.

In hac cogitatione ob-

dormiuit et vidit in

Jrtc. <lc Vitriaeo 51.

(Crane p. 20.1

Similes [sunt dissi-

patores] cuidam vetulae,

qufe dum in xirceo ter-

reo ad forum lac por-

taret, coepit cogitare in

via, quomodo posset

fieri dives. Attendens

autem, quod de suo

lacte tres obolos habere

posset, ccepit cogitare,

quod de iUis tribus

obolis emeret puUumgallina' et nntriret, ita

quod fieret galhna, ex

cuius ovis multos pul-

los acquireret;

qnibus

venditis, emeret jior-

cum ; quo niitrito et

impinguato, venderet

iUum, nt inde emeret

puUnm equinum, et

tam din nutriret ipsum,

(|UO(l ai>tus esset ad

e^iuitandnm. Et ccejjit

intr». si dicere : Equi-

Steph. de. Borhone 271.

(LeCOY DE LA MARfHEp. ^26.1

Item audivi qnod,

cum cuidam anciUaj de-

dit domina sua lac do-

minicale, et ipsa por-

taret.iUnd super caput

suum ad vendendum ad

nrbem, cnm iret inxta

fossatum, incepit cogi-

tare, quod de pretio

lactis emeret gaUinam,

(jute faceret ei pnUos

multos;

quod factos

(sic !) gaUinas venderet,

de quibus faeeret oves,

et de iUis boves ; et sic

paulatim ditata, contra-

heret cum quodam no-

biU. Et cum gloriaretur,

cogitans, cum qitanta

gloria dueeretur ad vi-

rum iUum cum e(jno.

et quasi si puugeret

e((nnm caloaribus, pede

terram j^ercuteret, di-

cendo equo io ! io ! lu-

10

snninis oaleeos siIm

piilchros eiiiptos, iiiins

ciim conaretur ad pedes

trahere, ecce lactotuni

in olla calcanoo oliso

repente perhniit, ct ex-

citata rtere ec^pit, cjuod

et lac et pretiuni ])er-

difiit, ncc caleeos ha-

lere potuit, sed verbe-

rari cipineruit.

talio ci|nuiii illuni, et

tlucani a<l pascua, i't

(licani (i'\ io ! hi ! Cuni-

autom hac coffitaret,

coepit niovei*e pedos, ot.

rpiasi oalcaria in pedi-

l)UR haberet, ccppit talos

movere et pru' <,'audio

nianibus plaudere; ita

(juod motu |(eduni et

])lausu uiauuum urce-

nm tregit, et laete eftu-

so, in manibus snis

nihil invenit ; et, sicut

prins pauj)er fuerat, ita

postea j)auperior fuit.

brieatus est pes eius. et

cecidit in fossato, et

olla eins fracta est et

lac elTusum. Rt itaami-

sit totuni (juod se ad-

opturain sperabat et

(|Uod adquisierat.

V.

Fridolin.

(Sehiller: «Der Gansr naoh dem Eisenhammer».)

1.

DisripuLU8, l^e Sa7U't. 48 in fine.

Le»itur de (juodam nobili, (juod

in extrenia infirniitate ])ositns dt)-

ouit tiliuni suuni tria. Primo eavere

a mala soeietate . . . Seeundo so

debere conformare aliis hominibns

in licitis et honestis . . . Tertio an-

dire niissam cjuotidie. Et post re-

commeiulavit filinm sunm domino

sno regi, et sic obiit. Erat aiitem

quidam offieialis regis, qni es in-

vidia aecusavit illnm invenem cnmregina apnd regem, addens pio

signo, si offenderet reginam ad He-

tum, tnnc invenis fleret eum ea. Et

rex eandem percussit reginam ad

maxillnm in piiosentia iuvenis, et

ijjsa inecpit flere, et invenis simili-

ter cuui ea. Et rox ait (inioiali :

Quomodo iuteifieiam eum, eum ])a-

rKi.BAiiTus, De Teitij). aentir. 1 H.

Quidam nobilis docnit filinm snnni

tria observare. Primo cavere a mala

sociotate. Seeundo eouforniare se

hominibus in lieitis. Tertio (jnotidie

missam audire. Patre mortuo filius

intravit euriam regis et factns est

famnlns regintp, ptaceej^tissimns rogi

et regina- prjodicta semjier observa-

bat. Quidam officialis regis iuveui

isti invidit et accnsavit enni falso de

illicito amore iuter enm ot reginam

oxistente, addens j)ro siguo, (juod

(juando regina rideret, tnnc et iuve-

uis iste corriderot, ot eum flente

fleret. Rex temjitare voluit et annu-

lum sunm reginu' obtulit, sujier (jno

regina gavisa risit. Quo visoin\euis

otiaui astaus risit. Altcni dio lex

reginam in maxillaui jjereussit et

f.C'

Jwtf(c^J (fa. r^,Vl f n/i

11

ter snus mihi eum fideliter recom-

mendavit? Et ille : Vocate cementa-

rios vestros, qui sunt in silva et

praecipite ipsis in secreto, quofl

(juicumque cras mane veniet ad

eos nomine vestro, quod illum pro-

iiciant in fornacem calcis, et nulli

de hoc dicant. Rex autem summomane misit iuvenem ilhim nomine

suo ad cementarios. Et cum sic

equitaret in silva. audivit pulsare

ad missam in capella quadam in

silva, et diviavit (sic) a via et audivit

missam illam usque ad finem. Et

alius officiahs se(}uebatur eum et

prspvenit iuvenem. dicens cementa-

riis : Fecistis, sicut vobisimîeratum

est a rege ? Responderunt : Adhueuon fecimus, sed iam faciemus. Et

proiecerunt officialem ilhim in for-

nacem calcis . . . Re-x his auditis

vocavit iiivenem secrete et interro-

gavit ipsiim. (juare pridie flevisset

cum regina, et quomodo iam devi-

asset a via ? Et indicavit regi ille

iuvenis, quomodo pater suus in.ex-

tremis rehquisset sibi illa tria do-

cumenta dicens : Mi fiU, si illa tria

servaveris, coram deo et hommibussalvus eris. Et sic intellexit invi-

diam et fraudem officiaHs et inno-

oentiam ilHus iuvenis et reginsp, et

eum et eam amphus phis dilexit.

ipsa fiere ccBpit, et iuvenis memorpriBcepti patris sui, conformavit se

et flevit. Tunc rex cogitavit, quo-

modo ilhim occulte perderet. IUe

autem officialis consuhiit, ut rex

pr;TPciperet cementariis secreto, qnod

quicumque cras mane ad illos pri-

mum veniret nomine regis dicens :

Fecistisne. quod rex iussit ? statim

proiicerent ilhim in fornacem ar-

dentem calcis, et nulU de hoc quid-

cuuKiue dicerent. Tunc rex iuvenem

misit hoc modo mane ad cementa-

rios in silvam. Sed iste audiens piil-

sari ad missam, intravit ecclesiam

et missam usque finem expectavit.

Interim officiaUs iUe putans hunc

iam occisima, stimulatus invidia

pervenit, et .sic statim a cementariis

in foi'nacem est proiectus. Tandemiuvenis iUe advenit dicens cemen-

tariis : Fecistisne. quod rex man-davit ? Responderunt : Dic regi, quod

iam perfecimus. Et sic ille salvus

rediit. Rex autem admiratus inqui-

sivit, cur risisset et flevisset. Et

exposuit hoc a patre sibi fore com-

missum, et quod etiam missam au-

diendo tardasset. Cognovitque eius

innocentiam et accusatoris iUius

nequitiam, et sic istum subhmavit.

Stejihaniis de Borhi/ne 373. led. Lecoy de la Marche p. 329.)

Frequenter aceidit ut eandem mortem (juam procurat invidus vicino

Kuo incurrat . . . Audivi quod, cum ([uidam domicelhis gratiose cuidam

jjrincipi serviret, quidam eius prs^jôsitus malitiosus, ei invidens, accusavit

eum apud dominum snum, dicens quod pro certo sciebat quod ctim uxore

sua commisceretur, addens aUîua falsa iutersigna. Cum autem ei credi-

disset, habuerunt consiUum iniquum, et vocavit eius consiUo dictus priu-

ceps quosdani oiioiarios, (jui foruacem in nocte iUa debebant succendere

ad calcem facieu(Jam, et fecit eos iurare quod iu mane illum mittereut

12

iHfornacem qui prinius ad eos veniret. Cum autem summo mdne convo-

casset dictns princeps dictnm invenem, inssit nt festinanter iret ad opera-

rios, et dieeret eis, ijuod omnino facerent qnod sibi fnerat iinperatum.

Ille autem, sicut sincrnlis diebus consueverat anteqnam aliquid faceret,

volnit prins audire missam qnam ire. Pra^poaitns antem gaudens, cumcrederet iam eum ad fornacem venisse et combnstnm, prapvenit eum, et

ab operariis in fornacem proiectns est. Similiter accidit illis qni Danielem (!)

proiecerant in fornacem ex invidia (Dan. IV. Ynlf.' III. i.

3.

Martinus Polonus, Pmwpt. e.r. XVIII A: il4%. Argentor. fol.)

Quidam nobilis, cnm diu fideliter regi sno servivisset, in morte sua

recommendavit tilinm sunm Gilhelmum nomiue re»i, nt ipsnm in snunr

&ervitinm reciperet. Qnod cnm rex annuisset, ille filio in secreto dixit

:

Pili, tria tibi consulo, et illa si tenueris, bene tibi erit. Primum ut nun-

c|uam sis in societate invidi et detractoris. Secnndnm est, ut quoties-

eunque videris dominuni vel dominara turbatos vel tristes, ipsis te con-

dolere ostendas. Tertinm est, nt pro nnlla necessitate missam obmittas

audire. Gum ergo Gilhelmus mortno patre in servitio regis prudenter

ageret et omnibus plaeeret, quidam baliVus regis videns, qnod Gilhelmns

ab eo caveret tam(|nam a detractore, motns invidia accnsavit Gilhelmuni

apud regem, quod reginam adamaret. Et si, inqnit, vnltis i>robare. pro-

vocate reginam per verbum contnmeliie ad tletnm, eCvidebitis Gilhehnnm

ipsa t^ente Here. Qnod et factnm est. Cumque rex nimis iratus cogitaret.

quahter Gilhelmnm perderet, occulte tamen, ille invidus consuhiit regi,

ut maudaret magistro calcis, quod quicunque cras mane primns ex parte

regis ad foruacem iret, ipsum sine mora in fomacem calcis iactaret. Rex

ergo in sero dixit Gilhelmo, nt nullo modo dimittoret et quin snmmoulane pergeret ad fornaeem et diceret magistro, ut faceret, quod rex sero

sibi praeceperat. Gilhelmus ergo tota nocte sollicitns, (juomodo mandatnili

regis expleret, cito mane surgens cum iter ageret, audivit in nemoremissam pulsari, et recordatus consilii patris, illnc divertit. Cumqne sacer-

dos moram pertraherot et din expectans missam de Beata Virgine solem-

niter inchoaiet. ille multum timens imperium regis uegligere, urgebat

exire, et tamen j>ropter deum et patris consihum nolebat missam diujit-

tere. Dnm sic per missam detineretur, ille invidus impetrato a rege, ut

ad fornacem vadens sciret, utrum Gilhelmus iam crematus esset, qutp-

rente ipso a magistro, utrum iussum regis implesset, audivit, qnod non.

sed protinus, inquit, faciemus. Et ipsum rapiens proiecit in fornacem.

Tandem finita missa Gilhelmus veniens ad foriiacem et (juivrens a forna-

rio, si mandatnm regis imj)leret, resj)ondit illo : Dicite domino regi, (jnod

fecimus (juic(juid dixit. Cnm ergo ad regem vonisset, ot ro\ ij)snm, quemcombustum credebat, vidisset : quaesivit, ubi fuisset, quod tam diu moram

13

fecisset. Ille timeiis re^^eiii. (|U(i(l ractiiiii fitGrat i<,niorans. propter niihsaui

detGiituui se fnisse respoiidit. (|uaiii de cousilio patris sui nullo niodo

dimittere ausus fuit. Tunc rcx iuveniens ilium invidum divino iudicio

combustum fuisse, Gilhelmum, quem plus omnibus fidelem inveuit, ex

tunc plus omnibus honoravit.

4.

Sc'.\LA (JAELI 18(lb (118(1. Uhutf, fol.)

(De Missa.) Legitur in li. de septem donis Spiritus S.,' ) (|uo(l fuit

quidam miles, qui habens armigernm bonum et sanctum, accusatus est'-»

per a-mulos, quod uimis erat famiUaris uxori mihtis. Et (juia miles habebat

furnum tegularum et vitri in neuiore. misit litteram de consensu aemuh

et co cousulente ad rectorem furnorum, ut in furnum pouerent primum;ijui de hospitio suo ad eos veniret. Taudem missa littera. summo manearmiger accusatus mittitur, sed iu via decliuauit, sicut semper consuc-

uerat et missam audiuit. Tandem a^muhis volens scire, au praeceptum

domini esset completi;m, de liceutia militis illuc accessit, et quia iste"')

fuit primus et pra-uenit alium, missus est in fornacem et combustus est.

alius vero iino^cens, audita missa ultimo veuiens saluatus est. Et rector >(

furni per eum doiniuo mandauit rem gestam, qui videns iudicium deJ y " ^super mortuum, laudauit! deum et postea multum dilexit armigerum.

(Alabb ugyauo fejezetben egy mas hasonlo tortenet, mely Scliiller «Taucherur

janak alapmotivumaval van egybeszove.)

5.

Bromyard, Swnina praedicantiuni (Norimb. Koberger. 14N5i J VI.

-26—27 :

... . Sicut patet per historiam, in (jua continetur de quodam lu-

vido, (jui iuuenem quidamM inuidit, quod tautam habuit gi'atiam coram

domino, cui ambo seruierunt, quod puerum informauit, (luod (juando

domino suo ciphum porrigeret, ab illo faciem diuerteret. et (luia anheh-

tum habuit fcetidum. J)omino vero dixit, quod ideo facicm ab eo diuertit,

quia flixerat domini anhelitum abominabilem. Pro ([uo domiuo suasit,

quod carbonariis in nemore nocte prsicedenti pra'cij)eret, quod primum

iu crastiuo de domo illa ad eos venieutem in iguem pi'oiicerent, et (juod

in crastino mane iuuenem illuc mitteret. Quod cum factum esset, festi-

nauit inuidus videre, quomodo iuuenem occiderent. Quo tameu ecclesiam

quandam, iuxta quam transibat, intrante, ut missam audiret, invidus

illum priPuenit. Quem licet reniteutem et reclamantcm et diceutem, quia

sum ego, ad ignem traxerunt, dicentes : Festina oboedire domini nostri

mandatis.

*) = Stephanus de Borbone (v. supra s. n. "i.).

'') Scil. armiger. — ') Ubte in ed. 14<S().

*) Sic, pro iuuent cuidaiu.

14

VI.

Vinea bis viiideiniata.

I.

Caesarius, Dialoiim wiravulondii X, liJ. (ed. btraiige 11., p. i{27.)

Miles (juidani in dandis suis deciiuis tanta- erat devotionis ac

iustitia', ut ei suuinium esset studiuin illas solvero sine uiora, sine dolo.

sine vexationo. HaHeljat autcni vincaiu (luandain .(lua- circa deceui carra-

tas annuatiiu facerc solebat. 'J'einpore (juodain iit post patuit uiayis ex

Dei dispensationo (luam ex aeris intempcrie, post(|uam cullectum ost

vinumque expressum. una tantum inventa est carrata. (ûo audito miles.

servo suo verbum memoria dignum rcspondit : Quod nienm erat, intiuit.

mihi Dominus tulit, ego illi portioiiem su;ini non aufoiiini : vadc ot da

sacerdoti carratam lianc pro decima. Quod ot factum est. E(jdem tempore

militis germanus sacerdos (juidam iuxta pradictam vineain transicns, eam

uvis refertam vidit ; mox(|nc ad iratrcin intrans, de ncgligentia illum

arguit dicens : Quare nondum coliecta est vinea vestra ? liospoiideute iilo,

diu collecta est: sacerdos subiunxit : >«'equa(|uam ; iaui illam {ilenam vidi.

Qua'situm est et invcntum. nec unîuam al!(|iio aimo uberiores fructus

fccit (juam in iilo. Ha'c nobis eodem tempoie recitata sunt, et satis doleo

quod nomen miiitis sive loci non rctiniii ...

Pklbartus, De Temp. astiv. •i\ Iv.

Ttcm in Hungaria ciuitate Biulonsi pîblice factum miraculum fer-

tur, (juod dum (juidam bonns vir pauperibus erogaret jdurima, ecce tem-

pore vindemia* collecta vinea iterum reperta est plena botris oiitimis, ac

si uon fuisset ante collecta, qua' vinca us(|ue modo \ocatur sancti Lazari

viuea, quia illi liosjiitali delegata.

Qnadragesimale.

Pars I.

1. IF: Caruifex, qui derisit susceptiouem ciuemuii. pumtus. Cuesa-

rim (Dial. mir, X. 53.) et Discipuhis (De Temp. 38 G.i

2. 3 N : Mulier clevota, qua' per 30 annos oniiii die derioviuat pas;~io-

nem Chr., die parasceues mortua. Mag. Nidcr iu Sermouo. (Discip. (il T.i

3. 4 R : Visio S. Arseuii. Ex Viti.s Patruni. Vide iufra 9.

4. ** 6 C : Lupus poenitens in cuculla monachi. Libro KUiC.

5. 6 F : De usurario et duobus fiHis eius. Spec. e.irinpL IX, !313. et

Vitae Patr.

6. 7 M : Exempla coutiueuti* ex vitis philosophorum et sanctorum.

HieronynniH contra louiniauum et hbro Antiquitatuiii.

7. 8 R : Eremita ab angelo ter diversis verbis salutatus, secundum

profectionem in modo ieiunii. ( Aue brutum ! Aue homuncio ! Aue ange-

lice homol) Cf. 349.

8. 9 Z : Monachus damnatus, qui cum ieiunare credebatur, occulte

comedebat. Gre(/urim in Dial. (IV. 38.) V. n. 38

L

0. llL:"visio S. Arsenii. Cf. 3. 134. 188.

10. 12 N : De procrastinatione pcenitentia'.

jXl. 12 P : De agone illius, qui nimis confisus iiierat suis meritis.

Apianus et Spec. ex. V, 108.

12. * 13 T : Qucedam nobilis et ditissima mulier illegitime concept.

et peperit successiue tres filios, (juos fecit erudire, et iacti suut doctores

maximi, ita quod per eos multi de ecclesia illuminati sunt. Unus illorum

fuit theologus maximus, alius cauonista, tertius historiai'um magisteri

Cumquc mulier illa ad extremam tandem horam in infirmitate porue-

nisset, accesserunt prBodicti filii eius et monebant eam ad poenitentiam.

Illa dixit : Non possum dolere peccata illa, ex quibus tanta prouenit uti-

*) Exempla singulis asteriscis notata ad verba expressa sunt : illa

vero, qua' binos astoriscos pra- so ferunt, in disscrtationo p. 4. citata

fusius tractantur. In auctorum citatione iiuidquid uncis inclusum vides.

a me additum est. Miracula B. Maripp V., (|Uiv alio loco rcconscndii duco,

hic omisi.

16

litas. iit talcs (l()ct(ii'us ^ciiiii riiii. \i illi iiiuiifiili:s i-aiu dilifûnter ct solli-

citc, iiuliixuiiiiit, ut (loloat du lioc saltuiii, (|ii(i(l iion |tossut doloruui babere.

Illn asscntieiis, sic discessit. Kt tandeiu cuidani \ iro Ijoiio a|»j)arnit, dicens

su esse in purgatorio ot sic de saliiandoniin niuuero.

m. 1;!Z: Peccata in scliodiila conscripta ot pa-niteutia dolcta.

Camoius 1. c. (II, 10.)

l\. 14 C : Caput mortui in rundauiento palatii rupurtuui baptisari

aulieJans. Petrus tlr Pahide Supcr IV. (= Scriptuui iu Quartuiu Sonteu-

tiaruui.)

15. liF: Voluntas contitendi saluat reuiu'. Spcc. r.v. IX, 41.

1(5. liH: Mulior vidua, occulte uicretrix facta, (jua- se diabolo

(laturaiii iurauit, si eaiu ditaret. Jarohus de Vitnaco.

17. l(j P : Quam necessaria sit contritio ad delenda pcccata. Sjirr. e.r.

IX, 3<l. pt Magister Jacohiis Cai-tliu.sierms in libro De peccatis uiortalibus.

18. »17Z: Dc Sancto Ladislao rege nostro . . . legitur

i|uod iêccata populi maxiuiis ot multis lachrymis plauxit, adeo, ut la-

chrymis etiaui lajudes duros cauaiet.

IJ). * Ibid. Narratur etiam, qiiod (juidam doctor sanctus uxpellerot

danuonem de (juodam obsesso. Daauou (jua'sivit, (jua' esset optimaacjua super omnes a(juas mundi? Cum(jne doctor ille diceret de

a(jua boncdicta et dc a(jua baptismi, da^moii irridebat diceus : Adhuc est

alia aqua molior his. Unde doctor ille dixit de a(jvia, qua' ex latere Christi

fluxir in cruce, et de aqua, qua' iimuiscetur vino iu calice, eo quod transit

Ln sanguiuciu Cliristi. Da>mon dixit, (luod adliuc pi-a; his esset a^pia

Ixominibus utilior, scil. (j ii ;c fliiit sursum a suo tonte. Quod cumnon intelligeret doctor illc. adiurauit illuiii por crucitixum dicoro nudamveritatem. Tunc respondit : Aqua super omnia optima est lachrymarum

tlueutium de cordis fonte contriti sursum in oculos. Sine enim ista aliiv

parum valent; hoc est : siue contritione vera etc.

2(). 18 E: De Plioenice aue regia. Aristt itrlrs li. animaUum et

.ii)ihrosius in Hexaemeron. (Cf. Lauchert, Gesch. des Physiologus p. 10 et 237.)

21. 19 L: De cervo senio grauato. Orosius suj)er Cantica. (Cf.

Lauchrrt 1. c. 27, 1.53, 177.)

22. Ibid. Do a^juila senio grauata. (Cf. Lauchert, I. c. '•.)

2J^. * iO O : Videmus, quod nubes aufert nobis liimen solis;

sed quando per -veutum tollitur uubes, totaliter lumen soli in spleudore,

calore et jiulchritudine priiis habita restituitur. Sit facit et ptpuiteutia etc.

2i. Ibid. iPcenitentia) assimilatur carbunculo, do (juo Diimori-

des*) dicit, quod viucit canes et fugat tenebras.

2."> Ô P : Pcccator sine contessiono, sod non sine coutritionc mor-

tuus, post miiltas poenas tandem die iudicii uovissimi salnabitur. Apia-

nm 1. IL c. 78. (Spec. ex. V, li:ii

*) Diascorides.

17

: UMJ; JlFi: Dv lia r|t y ;t.*j .lllxitns Mai/iiKs, li. ilu ;miiu;i!ilHis.

i27. -2\ 7. : Visio cuiiiydam cleriei a])Uil Luj^duiiuui, ;ii)iu) Doiuini

Mt-IV. (lo iTOinitentibus vestes suas iu dumine lachrymaruiu lauantibns

et (le Ohristo illos adiunante. i Tincentius Bdluvacmsis ) in Spec. historiali

et Spec. ex. IV, .57.

28. ** ^HQi : Confessio leonis, lupi et ;isini. (Vido supra p. 3'.^.)

21). 'i''l\: Mulieri lachrymas Christi quotidie deiiote horrorauti la-.

chryma- verae conpunctionis donantur. Mag. Meffreth in Sermouo.

HO. Ibid. Christus cuidam p(jenitenti et peccata detlenti appai-et ot

pauem eius in vulnera sua intingi iubet. Spec. ex. IX, 149. - -

IM. 23 N : Qui(him teutatus de vitio carnali digitum igni applicabat.

Vitae Patmm. Cf. n. -IIH.

112. !2.5 Z : Da-mon peccatori cuidam vitia improperat, sed post con-

fessiouem eius uihil mali de isto se scire dicit. Caesarius. (III. 6.i

liii. 26 F : Suffragia pro mortuis in pnrgatorio degentibus uil pro-

Biiut, si orautes in peccato mortali morantur. Spec. ex. IX, 148.

'Vt. * 27 L : Legitur in Clironicis Minorum, (luod Parisins quidamclericus phiiosophica scientia prseclarus, sed hibricus infirmitatem incurrit.

A sociis mouitus, ut contiteretur, vocatum confessorem fratrem minoreni

repulit ut desper;itus. Unde frater iste pro illo orauit. Et ecce infirmus

vidit iuxta lectum apertiim puteum, de quo ascendebat draco ingens ore

aperto spirans flammam sulphuream volens infirmum deuorare. Tunc ille

timore percussus ocuUs in cadum leuatis vidit Jesum \ ehiti cruci affisum

in.aei'e, sed sangiiinem fundentem, ac jirsedictum fratrem vidit ad i^edes

Christi orantem, ut iufirmo misereretur. Ait Jesus : Confiteatur et ndnn€gabo veniam, ut in euangelio scil. pracepi et promisi. Ille ergo ad s§

reuersus mox pro dicto fratre mittit et plene confessiis est. Tandem de-

Mutu couuahiit et ordinem miuorum intrauit et sancte vixit.**)

'Vct. ^ 29 Y : Narratur in Ge.stis Piowanorum ic. .58.), quod rex (|uidaui

videns in suo regiio multos fore malefactores, talem legem statuit, ut saltem

aliquibus fieret misericordia, (juod videlicet quicuiKiue m(3rti adiudicatus

posset dicere tres veritates tales, ut millus eis obiicere posset, mortemilla vice euaderet. Accidit autem inter multos quendam deprehendi de

latrocinio, et morti est ille adiudicatus. Ille autem cogitans, (juod omnesscireirt- suam malitiam, et ita deberet occidi, dixit tres veritates se fateri.

Priinam dixit : A principio semper mahis fui et mahi feci. liespondit iudex,

et qui iUum nouerant : Verum dicis; ideo nunc mori iuste dcbes. Secun-

dam vei'itatem ait : Mihi displicet valdo, quod in ista forma mori meoportot. Respouderunt oiunes : Credimus hoc. Tertiam veritatem (hxit

:

Si hac vice euasero, nuuquam fgo ;id istum locum iudicii et formatu huius

*) arpia.**) Hoc exemi>him ab Hermanno Or.sterlei/ in aduot. ad cap. 12.

(iestorum Pcomanoruni vulgat.T- odit. iBerolini IS72, p. 71.5.1 falso

citatur. uam in>n ad historiaiu ibi tractatani pcrtinet.

IR

mortis vohintnrip vpninm. Omnes respondpriint : Credim\is. Et sic liheratns

PFt nb illa morte inxta Heoretum regi?.

Sio dens statuit. quod honvo oonfite(reitur peccata. qua> licet nouit

deus iudex et angeli ; et si eidem peocatum displicet et oanere de cetero

proponit, liberetur a morte snterna.

3C», 29 Z : Alexandruui de Alesio. cum onus pcpnitenti»' in ordino

graue reputaret, ("hristus sanguine perfusus et cnicem in dorso trahens

eonsolatur. Spec. e:i', iIX, KiO. i

37. ;-!0 C : Leones leguntur, qui oBtenderunt plagas suas homini. ut

Fnnarentur. Sicut patet in Leffenda S. Hvronrfmi.

38. 30 D: 8. Bonauentura in Vita S. Francisoi.

39. *30Dint. : Sed (juoniam hodie est dominica La-tare. ponamuB

exemplum Ifftificatiuum pro exoitatione dorniitantium. Legitur in Geftix

Bomaiuintw cap. CLXIIL, <juod filius ouiusdam Alexandri imperatoris

nomine Celestinus, magistri norma- traditus a<l discendum, exeundo spatia

tum viderunt oues duas breui chorda colligatas oomedere herbas prope

equum soabiosum iacentem in jnato; qua- oiies in pastu rna ad dexteram,

alia ad sinistram equi transierunt sio, quod chorda media per dorsuni

equi ascendit, scabiem la-sit, pro])ter quod equus repente surrexit, du»que

illa> oues de])endentes calcitrare copperunt. Undc eqxius ex pondere gra-

uatus et la-sus calcitrans furiose oucurrit in domum molendini iuxta exi-

stentem aperta ianua, in qua ardebat ignis. Ubi calcibus dispergendo ignem,

se cum ouibus et domo combussit. Txmo magister ille ait filio imperatoris:

Ecce vidisti gesta ha>c; ^fao super hao re versus, et (luis horum debeat

damna soluere ? x\lias fiagellaberis. At ille cum nesciret reote versus

componere et timeret verberari, oontristatur multum. Cui oum esset (ab-

sente magistro) solitarius, apparuit diabolus dicens: Promitte, quod eris

seruus meus fidelis, et faciam optimos versus. Celestino ergo consentiente

diabolus edidit istos versus

:

Nexus ouem binauj per spinam traxit equinam

;

Laesus surgit equus, pendet uterque*) pecus.

Ad molendinum pondus portabat equinum.Dispergendo focum, se cremat atque locum.Custodes aberant, singuli**) damna ferant.

Cuinque attulisset hos versus magistro, miratus est, et inquisiuit eum. et

tandem Celestinus puer retulit, (luod se diabolo obligauerat pro his.

Dnde magister contristatus ipsum induxit, ut confiteretur cum contritione

magistro ac diabolo abrenuntiaret. Et post hoc factus est homo sanctus.

ut scribuntur haec libro eodem. (Cf. Cae-^^arii Fragm. Libror. VITT ]\Hrac.

II. U. ed. Meister p. 8.o.)

40. * 31 L : Exemplum a fidedigno fratre minori circa annum domini

M . CCCC . XCV. accepi. quod qusedam vetula in Hungaria ciuitate Strigoni-

*) Gesta Kom. vulg. 103: utrumque, Dick 180: utvaque.**) G. E. vulg. et Dick : singula.

ensi diias filias innnptas habens. accidit illas pestis morbo infectas nnr>

die morbo decedere. CumqiU' ronfessor vocatus adiienisset, unam earumprius audiuit et postea altoram, et illis ccmmunionom dedit. Posti|uam

sacerdos reces-sit, una illarum deuote mortua est, post horam altera illarum

in agone eonstituta ait matri : O.mater, scito, quod soror mea niigrauit

ad Christum, cui in niorte vidi assistere angelos in specie auium candi-

dissimaruiii, eo quod piinssimani fecit confessif)neni. Sed ego misserima

non bonam feci confessionem de peccatis, sed peccatum pra- verecundia

tacni. Ideo ecce aduenerunt dspmones in specie horrendorum conwirnni, qni

durent animam meam in infernum. Sicque statim expirauit.

'»1. 32 E .- Frater Kufinus a diaboln tentatur de hoc, quod essei

prascitus ad damnationem. In Chronicis MinorWn et in Sper. e.v. di. VII. ex. 24.

iU. ;-{3 Z : Quidam frater ordinis Prfrdicatoi-um post confessioneni

aiidit \ocem dicentem sibi : Vade, et iterum caput tuum rade ! Ex S]'ifr.

pxeiiipL fli. VII. ex. 45.

iJi. 34 F: Diabohis in sjjecie cuiiisdam iuuejiis confitens, sed pceni-

tentiam sibi a sacerdote iniunctam denegans, (piia se humiliare nescit.

Cac.iiiiiu.'' in Dial.

W. 35 K : I)e duobus IVatribus in studio Parisiensi, (|uoruiii iunior

erat deuotus, senior autein pestilentis moribus, (^ui morti proximus vidit

Christuru spinis coronatum et crucem humeris fei'entem etc. Ex Spec. ex.

di. X. ex. 1.

45. »36M.- Legitur, quod cuidam diabolus multimode vuhieratus

appaniit. Qui interrogauit, quis sibi li;pc fecerit ? Et res])ondit : Tu, inquit,'

quia (juotiens confessus es, totieus cultrum uiihi infixi.sti.

'l<>. * 3(i V : Exemphim legitur lilyro de Dono Tiinoiin (Steph. de Borb.).

militi cuidam coufitenti in poenitentia inunctum esse, «(|uod quandocun-

que annuhim in manu videret, de morte et jjcenis inferni memor esset.'

Quod cuiii pluries fecisset, emollitus est ad vere poenitendum.)» Cf. infra n. 313.

47. 37 Z : CaesanuK in Dial. (III, lo.j de aurifabro Darbacensi (recte :

Atrebatensi), (juem clericus depauperatus et soror eius occiderunt

48. 38 C : Caesarius in Dial.. (XI. 38.) et Spec. ex. di. VI. ex. 83.

de magistro theoL morituro, (jui diabolo astanti : Quid hic stas cruenta

bestia? dixit etc.

4J). * Ibid. 8ed ut pro consolatione aliquid insejam, L'xem])lum ad

pxcitandum a somno. Nolite confiteri ficte, ut narratur de quodam, qui

iuit ad macellum volens videlicet carnes astute rajjere, et ])rius intrauil

ecclesiam viditque ibi sacerdotem confessiones audientem. Accessit quo-

que et secreto quasi ficta confessione dixit eidem: Domine, habeo

quendam soeium ])essimum, (pii non est confessus a multis annis. Nuncinduxi eundem, ut confiteatur. Audite ergo eundem et corrigite dure, quia

auanis est et de pecunia jiotius vobis loquitur (juam de aliis. Sacerdos

ait : Adduc illum ad me. Tunc ille in macello acceptis carnibus dixit

carnifici : Mitte seruum tuum mecum et illi persoluam in hospitio. Quemadduxit ad saeerdotem, eui susurrando dixit: Tste est homo, de quo dixi

20

vobis. Saferdos Hiuiplox «cscicns doliuu dixit illi seruo oaniificis : Expeota-,

fili. quoustjuc perficiam iaui istius coufossioucm, scil. quoui iiudire ca^|>ii

ot ifostea tUspouemus. Hoc isto <lo soluoudo [uitauit. Illo autoui intorim

cum carnibus abscessit. Postea orjô sacordos dixit illi seruo : Confiteru,

fili, pocciita tua. At ille: Quid mihi do coniessione ? i'ersolue protium i>ro

carnibus ! Saccrdos dixit : Miser, audiui de to, cjuia totus es auarus et

sompor pocuuiam somuias. Scito, (juia luinc, confiteri to oportet, qui non

68 oonfessus a multis annis, ut dixit milii socius tuus. Sicque altercatione

mota majûa rixa est iuter oos oxorta otc. (Straparola N. IM. fav. 2. i • •

r»(). 38 H : Exem])lum notabilo, (juod loj,'itur iu libro dicto SniUt

rurli [M. -tâi et in Sl>e<\ ex. di. IX. ex. •>!. do matrona |)r;L' vorecwudia

confiteri uolente et de duobus iratribus, iiuorum uuus erat paMiitentiariHij

papcC et alter innocens.

iil. 3'J : Exemplum luirnitur in hiôriis do obrio, cui pro jâ-ni;

tentia iniunetum fuerat aquaui nou bibere, et qui propter veram pa>ui-.

tentia' obscruationem saluatus est.

r>2. -il Z : Ex. de (|uodam lej,'. in S/irc. ex. di. IX. cx. "iXl. (|ui non

rostituit nec pLsnituit, et (juem in visione (juidam trater vidit iacentem

in profundo inferni, et ex oius ventre in altum erectam ui-borem, in cuius

ramos suspensi erant omnes «de illius genealogia, (jui scicnter retinuorunt.x

53. 42 D : De Constantiuo imi)oratore in le;/enda S. SilueMri.

54. Ibid. Aliud excmplum ex /«/. Beatricis.

55. 43 F : Exemplum terribile legitur in Apiariu iThomiv Cantimpr.i

et in Spex. ex. di. V. ex. 49.

5f». 431 : Ex. leg. in Apiario et in Spec. eu>, di. V. ex. 212, do Maria

de Ognios et de matre damnata eitis.

57. 44 P: Ex. leg. iu Spec. rx, di. IX. ex. 101. do puem nouem

annorum propter nouem denarios Hallenses retontos damnato.

58. 4."-) Z : Ex. finale, quod lcg. in Spec. c.v. di. VIII. ex. 2. de visione

S. Dunstani.

50. 46 D : Pro excitando populo dormitantc inseramus consolatorium

ex., quod leg. in Scala caeliet in Spec. ex. di. IX. ex. 167. de milite in ecclesia

deserta vigilante et a daemonibus (puiter tentato. ( Cf. R. Kohler, Kl. Schr. II, 2 1 3..1.

(j(). 46 H : Ex. narrat Mefret in suis sermonibus de iueue in lux-uv

riam recidiuo ad" uierotrices eunte, cui Christus et daemon occurrerunt.

(il. * 47 M : Exemplum leg. de philosophis, qui dicebant vitain

hominis currere debere per (juattuor rotas. In prima rota sic scri-

bitur : lego, (juod feci, i. e. reuoluo in memoria peccata, qua? feci. In

Bscunda : Lego, quod facio, scil. vere pcenitendo. In tertia : Lego, quod

faciam, scil. satisfaciendo dietim. In ([uarta : Lego, quo vadam. quia scil.

in breui transeo ad futuram vitam, ubi pcrpetuo ero.

(52. 47 O : Ex. leg. in historiis Roinanorum gestis ca. 18. de S. J u 1 i a n o.

(>3. 48 Z: Ex. finale leg. in Spec. ex. di. III. ex. 34. de .lesu Christo.

raissam celebrante, et calicem ostendente, (jui lachrynias pcenitentiw

Maritp Magdalena' continobnt.

<>^. * 4n K : Exemplnm . . . de S. Francisco, (jiii a Christo appa-

rente simnl cum B. Virf(ine et anfj^elis in ecclesia S. Mariii^ de Portiun-

enla Assisii impetranit plenarias indnlgentias, offerendo rosas, qu* mira'

ciiJose excreuerant ex aspersione sanjifuinis Beati Francisci inter veprea

et R])inas, ut patet in Actibus Franeisci. (Cf. 106.)

05. * 50 O : Ad lut-c exempla physiealia proponamns aliijua. Primumde apibuj,. Quando enim apes inuicem strepunt et clamorem et diseor-

diam faeiunt, siornum est, (juod rex vult alveare dimittere. Item in aui-

Im.s. dicit Solinus \n libro rernm (natur.), (]uod eo anno, (]U0 videntur

anea in alto aere {nignare, fnturum esse jiestilentiam et strages et neces

in inferiori regione fieri. (|nia instinctu naturali anes terram et aerem

iu-ferius sentiuut esse corruptioni proximam. Ideo \n altum leuant se. Sie

spiritaaliter (]uando homines discordant, strepunt vel ])ugnare videntur,

signnm est, f]uod rex Christns recedit ab eis, et pestihnitia vitiorum ac

damnationis sequetur in eis.

..... 66. * 50 S : Ex, leg., (luod dtemones multum gaudent de hominumdiscordia; Gum enim B. Franciscus Aretium venisset ; vidit da;moiie3

esultare de illius ciuitatis intestino bello, et jier socium mandauit ex

parte dei, ut exirent dtemoncs de ciuitate. Et ecce statim recesserunt, et

eiuitas concordiam fecit.

Pais II.

. j: .- 67. 3 N : =(- Item andini a i:arrantibus iidedignis, qnod in hoc regno

stipendiarius quidam dum moreretur, animam suam alloquebatur taliter

dicens : Egiedere maledicta auima mea, egredere ; noli me cruciare ; nul-

lum bouum fecisti in hac vita ; vade ergo iam cum diabolo. Et sic infelix

expiranit.

(»8. 3 Q : Ex. ad id Icgitur de pluribus euntibus ad peccandum, qnibus

Gha'istus vnlneratu^ et recenti sanguine fluens oecurrit, ut eos retineret.

: . i\\). ** GL: Olla lactis. (La Fontaine VTI, 10. v. supia p. iO.).

; 70. (U).- Vitae Patr. (Cf. n. 331.1.

71. 7T: Collat. Patr. iRosw. 5.5,5»).

72. 7 Z : Grciior. Dial. IV. (eap. 10.).

78. SF: Spec. ex. di. IX. ex. 201.

, 74. 9K: CaesaHus et Spec. e.v. di. VI. ex. 91.

i.. 75. 10 N: Caemrius et Sjiec. ex. di. VI. ex. 5.

7fJ. 11 R: In Vita Soc. R. Francisci et in rHsa/jido (Serm. I U ) de

apostata ex ordine exeunte, cni Cliristus sanguinem ex (piinque vulneribus

ffnndcns aj^paruit. (Cf. fiS.)

77. HZ: Caesarius (Dial. mir.) ot S))ec. e.r. di. VI. ex. W.

78. 13 E: Spec. ex. di. IIL ex. 9.

79. 13 H: Spec. ex. di. VIL ex. .54.

H1K * 14N : Sed pro excitatione dormitantium dicannis consolatorium

exeniplnm, (juod narratur contigisse in regno videl. isto, quod quidam

prttfdiues cnm mnltos tlorenos auri congregasset in cistam desuper fora-

men habeuteui, ]jer quod immitteret sepiper successiue plures. Quidam eius

paupiT (•oiiuiciiMciis picHui tcnoliat. (|u;i' sirpius per ituiestraiu liiuitis

illius .ibscutis iiitrnus, rostro pcr toiHUicn tlc tlorenis oxtrahebat (ûfit-

ijuot poterat. \it asoendens ad pilaui cnciirbitit istius, qua* pendebat in

sigmiui niedonis propinati (ut moris est), raptos tiorenos reponebat. Post

multum temporis honio ille paujier deticientc medone deposnit ])ilam

suam, scil. cucurhita'. et iuucnit iu ca alicjuot centcnos tlorenornm. Ad

jiiirans dc hoc, iterum exposuit pendentom pihim, et consideraudo sa^piu^

vidit [licam ibi rcponeutcm tloieiios. Tandem diues iik- (luadam die ertuii-

dens (ie cista tioreiios et uumcrans, vidit iu multis deficere, ct ncsciens

(juo de])eriiKsent, tristatus cst ct olidormitarc co^pit cogitando. Interim

pica sujierveniens rai>uit iiiiiim ex tioreuis etiusis in mensa. Excitatuaque

repeute diues vidit illam rapieutciii ct coyitauit, ut in indicium attraheret

illum pauperem couuicaueum. Tuuc iu iudicio inteirofâtus ilie iiuuper

dixit se nolle iiro illa pica in suis factis et rapinis responderc. Quid

plura .' ludicium diftiniuit picam suspeudi deberc. Et data est in mauus

diuitis, ut suspendat. Ille autem turbatus contempsit sententiam et picam

jllam elisit ad paiietem. Tunc pau])er illc reconueniens* I diuitem dc hoc.

quod picaui coutra sententiam iudicii tam dire occiderit aliter (piam

diftinitum fuerat. Ecce iu iudicio de homatjio quadraginta florenorum auri

diues coiidemuatns est pro contemjitu. Sic crit in iudioin diuino, quod

homo 1)10 contomjitu grauius punitur.

, : 81. 14Q: Ex. leg. in Libro de VII ilonis et in Spcc. ex. di. IX. ex.

Ji7. de mouaolio Cisterciensi, (]uem ox ordine exire volentem mater mortua

redaiguit, ostendens ei modicuni experimentuni ])0'uaruiii iuferni.

82. loY: Spn:. ex. di. VII. ex. 31.

8:1 1«D: Vitae Patr. (YIII. 46.).

; 84. Ihid. Spec. e.i: di. YI. ex. 28. cx. Cae.sarii Dial. (IV. 5.1.

85. 16 F: Ex. in (Summa) Antonivu (p. 11. ti. 4. ca. 5.) de (luodam

doctore, qui se dixit ejiistolas Pauli melius iutelligei-e quani ipse Paulu*

apostolns, quem deus sic puniuit. quod statim ohlitus cst ]icniTiis omuis

scientia', ut ucc literam coguosceret.

80, 17 K : Exem]}la plura historica dc aiiihitiouc : * Mam |iiopter

hoc (scil. amhitionem) Romulus occidit fratrcm Kemuui. ut solus regnaret.

Similiter Athila occidit tratrem suum Budam, qui ciiiitatem suo nomiue

budam nominauit. Item Jxilius Ca-sar plurima liella .gessit contra Pom-

peium multis occisis, ut silii imperiiuu usuijiarct. Itcni iuagiius Alcxander

ex amhitionc multa holla fecit. Etc.

87. * 18N: (J uiUiel )ti u-î in Summa allegat, quod iiuidaui i)liilo.soplius

cuidaiii militi tur])ia ^crlia ])rofereuti ait : Aut \cstcs aurca>. dc])ouc, aut

teipsum munditiu' tiiaruiu \cstium conforma.

88. * Ihid. Ex. narrat Antiminiis ubi supra (scil. in Summal de quadaiii

comitissa, (lUie licet orat lihcralis ad omnes pauiicres ct oraticnihus dcdita.

sed iu ornatu \ana. Et jiost uiortcin a])ijarnit cuidam (iciu)tic mulieri sibi

*j a r g u i t vel a c c u s a u i t scil.

23

fannliari, liabens capnt plpnnni serppntibns inordentibns. et rlixit se

Llamnataui propter ornatnni capitis.

89. » 18 P : Ex. narrat Antoninnti ibidem, quorl frater quidam visi-

tans quendam mundanum seholarem compatriotam snum. vidit in illius

camera pompani lecti delicati et ait ei : Charissime, recorderis, quid dixit

Esa. XIV. (11.) de talibus : Concidit cadauer tnum, scil. in morte, subter

te sternetur tinea, et operimentum tuum erunt vermes. Et hoc verbum

adeo impressum est cordi illius, quod non potuit quiescere, sed religio-

uem intrauit.

90. 19 Z: Ex. leg. in TVm- Patruni de S. Machario, cni duee per-

fecta' mulieres ostenduntui'.

91. iO F : Ex. de ingratitudine filii ex iibro Apuni Spec. ex. di. V. ex. 40.

92. 21 M: Ex. de S. Bernardo pra^dicante. quem in medio sermoniB

popuhmi liere videntem vana gloria tentauit.

93. :i2 S : Secundnm Vahriimi lie nnturis rfruiii ['}) antiqui irse vi-

tium sub specie Martis depingebant etc. IJt dicit Seneca li. 11. de Ira.

Deinde subiungitur fabula AeKopica de Lu])o et Agno. (Phsedr. I, l.i

94. =f 23 G : Legitur ex. in Viia /jliilo.sophoruoi de Diogene iram ai-

lentio vincente, item de Theodosio imperatore, qui cum se iratum sentiret,

nunquam sententiani ferel)at, nisi prius XXIV. iiteras morose intra se

diceret etc.

95. X- 22 U : Exemplum consolatorium j^ro excitatione dormitantium

narratur, quod uxor cuiusdam viri recurrens ad niulierem sortilegam,

Yoluit maritnm suum ut incantationibus prouocaret illum ad amoremsuum. Et illa commisit, ut sibi apportaret de pilis oculorum mariti. Cum-

que vir ille ad mercandum cum sociis deberet ire longius, uxor eius dixit

ei: O mi domine, da mihi aiiquid de pilis oculorum tuorum, ut teneam

interim apud me ])ro memoria tua' dilectiouis. Vir astutus dedit sibi de

pilis pharetrse sua-, quam super se hg-bebat. Cumque pertransita diseta

cmu sociis hospitati forent in hospitio, et sero Iseti eonuersarentur, ecce

pharetra illins pendens in gonpho commota stre])itum feeit. Dixerunt

omnes : Quid lioc ? Vir ille recognoseens dixit : Forsitan vias vult currere.

Et sic tertio commota reuersando sagittis excidentibiis hie et illie, exiuit

per ostium donec domum i^erncnit. Unde illius uxor eonfusa contra inten-

tnm verbera incurrit.

9(>. 24 N: Ex. leg. in Siunma Antonini parte II. ti. VIII. c. VI. i 3.

in tine.

97. 25 Q : Auifustinm \ I)e ci v. dei XXII. 8. 1 de vidua maledicente decem

tiiiiB, qui toto corpore tremnli effecti sunt.

98. 25 T: De puero qiiin(|ue annorum Gref/orim IV. Dial. (c. 18.j et

ibid. exemplnm, quod refert 1'i'triis Jjniiiiuni et habetur iu Spec. e.c.Ai. I.

(ex. 85.) de gallo assato.

99. 20 Z: Legitur in Diul. Grei/urii et iu Spec. ex. di. I. ex. 61.

100. 27 C: Ex. narrat Antoninus in Summa parte II. ti. V. c. II. de

quodam eoucubinario.

|Ol. '27 K: Ex. luirrat iii Sornioiie Wavn ile iinodain soilniiiita.

HV2. "27 F: l''x. lej:;. iii S/ter. e.r. di. IX. ex. H4. ile ijiuulani iuveHe

luxnrio.so post ninliere.s malas rnbetuni intrante, cui Christus occnrrit.

KKl. !2.S I : (in'i/tirius li. Dialowornni lIII. ;2I.) do i|uil)usdani prae-di-

catitibus veritateui iidei, iinoruni lingiup per Wandalos abscissii- Runt radi-

citus, et postea tamen miraculose loquebantur ore vaciio. Sod iinus (lornni

iii liixuriain cadeii.s perdidit hoc donum.

mil. Ibid. Xarrat Petriis Dauiiani de qiiodiiiii siincto |iresliyto.ro,

qui ihim inissam celebraret, consueuerat angehis adiieniie et cnrpus

daniini ex ofterentis manibus assumere, (|ui postea cadens iii luxiiriain

haiic ijratiam amisit. '

105. 2SM: Exemplum ex Vitis Patriiiii de sanctoruni liicta contra

a^illtui.s. t«ntationem.

KKJ. Iliid. Alind simile de N. [''rancisni (jiiod iani siipra nn. i\Ay

fusiu,< citatnr.

- 107, ^29 0: Petrm Damiani in Epistolari snn de- quodam, ijui duiw-

1'rixas studiose cavnes furtiue cnmodisset, ilico tantus ardor libidinis eiwu

in^iaftit, ut peccatum contra naturam conimiserit.

108. 29 P : Exempla naturalia, primo de serpente ex Aristiitslia

VII. ile animalibus, deinde de crocodilo*) ex fVn/siiilof/u et h. Wlll. Ue

ProiiriHatilius iBiirthol. Anglici). '•

lOJ). ^!) Z : Legitur in Sjieculo ex. di. VII. ex. 82. de monacho Helia

raptn, qui vidit pcsnam cuiusdam gulosi.

110. Ibiil. Ex SpiT,. i'x. di. VI. (92) de bufonibus suspensis, (|uibuar

])Vo piscibup (|niilam miles gulnsus in inferno vescitui-. (Ex (^'a^^sario XII, lKi|:

•'-" 1'11. 30 C : Valeriiis ii. VI. c. 2. dc rege l'liilip))o, qni ninlierem-

itiiiocentem damnauit temnlentus. illa autem appellauit ad sobrium et rex'

sent^ritiam reuocaiiit.

.-:' 112. *.30D: In Gestis Pioiiianor. legitur pro exemplo cap. 159. quod^

.Josephus li. de cansis rerum naTuralium**! refert, quod videhcet Noe

inuenit vitem silnestrem, i. e. labj*uscam, qua» cum esset amara, tulit

sanguinem animalium istoruin : scil. bouis, agni, porci, galli ot ursi.

Qnibus terrje commixtis fecit fimum, quem ad radices labruscarum jioBiiit;

et sie virium dulcoratum fuit. Indeque dicitur, (juod aliijui potantes vinum-

fiunt superba loquentes ut leones, alii deuotizantes usqne ad lachrymas-

tauqiiam agni, alii prtecipites in Intnni et luxnriam ut |)nrci, alii secreta

*•) Cf. Laueliert, Ge.sch. des Physiologns 2.% 153, :><>2. Qua- Pelbartua.

hic de serpente ijuodam parvulo, cindorum vocato liabet, in Physiologo'

dehydro leguntnr, (juem GriPco sermoner/uootv, ev-joc-.ov scri|)tuni iu cin-dorum defignratum esse pro certo habeo. (Cf. Librode los Ga--tos ed. P. Gayaniio.H, Bibl. de aut. esp. LI. p. -540. enx. 13. _rOdo d-^

Ceritona Fab. IS. ed. Herririi.r op. cit. IV, 192.1

.**) In G. R. cap. citato vulg. editinnis, sicut et in ms. antiquissimo(fecl. Dick c. 1^9) quatuor animalia, quorum sanguine Noe vitem irrigat,

3unt 1 e 0, a g n u s, ]) o r c u s et s i m i a.'

- •

ih

jiropalantes nt ^nWi canentes, alii autein lepente irascentes et raurmnran-

tes nt nrsi. H;ec de vite non habennis ex scriptnra anthentica, tainen de

ehriosis sie facere expertnm est.

Wa. * 30 F : Exemphim ad id (scil. ad ebrietatem) pro cou-

solatione exercitationis |sic!) refert Eobertns Holhut super h. Sapienîaa

lect. liJl., cjtiod rusticus (inidam inebriatus (juicîuid videliat, duo sibi

apparebaiit. Kediit domum et videns fihos suos (hios, apparuit cjuod esseiit

tjuattnor. Imposiiit ergo uxori, quod dtios illorum geuerasset sine scitu

suo. lUa negante iussit pro purgatione vomerem afterri et poni in igneni,

i[iJiit(4ue uxori, (jtiod omnino uon crederet, nisi ferntm ignitum manii

aucla portaret. At illa prtidens femiua (hxit : Ego faciam,. sed tjt ferrtiiii

ipsum ignitum manibtts tuis capiens mihi trade. Qttod ille tangens manumeombiiRsit et sobritis esse coejît. Additur, (juod etiam narratitr ab ahqtti-

ImT!;.. q.iTOcL mtther ccepit viritm sttttiti aitre capta ad iuga trahere. Cui iUe :

Quid sic facis ? lUa respon(ht : Qtiia bos facttts cs cjttadrupes. majiibits

et iêdibtts rejitans. iitgum te trahere oportet. Sic(jtte ille se recognouit et

taoidem- abstinuit. ittinam moderni ebrii homines corrigentttr ex dicti».!

.i. .114. 30 L: Legitur in Caesario et in Summa Francisci Coniesttjris.

de.. vitiis (•?), de quodam peregrino inebriato et visione eius.

._; 115. 31 S: Leg. in Caesario et in Spfc.ix. di. VI. ex. 25. de dtiobtts

(ji.vibitjS Coloniensibus, (jiti credebaut sine luendacio nil htcrari posse.

„.; 110. * 33 D : Exemphim legitur, quod (|itidam miles in alea diuri

pei" oculos dei inrasset, luox ipsius proprii ocitli de cajiite exsilientes.

sjnper aleam ceciderunt.

:.i.:.-^ 117. 33 F: Ex. bonum legitur ad id in (restis flaiiianor. cix\). 128..

118. 33 G : In Specido historiali \incefntii (Behovacensis) h. X. caj^».

ti5< ,de' vidua Alexan(h'ina nomiue Melaittia, qita' falso accnsauit vir-

gineui Eiigcniam de stupro et non chu post ttua cttm famiha, (jiia- fal-

«tni te.stitii(!nium dederat, caehca iJamma combusta est.

119. 34 K : ValcHu-t refert h. VII. c. i. de Alexandro ct Aua=si.ni e iie. ,

1!20. Ibid. Viriiilius iu Aeneide II. de Assaraco Troiam ifditicare

voieutcj. (Non de Ass., sed de haoincilonte simile (juid narratur Ov. M<-t. XI.

I<J4 iWO.I

JiJ..-;121. 34 0: Vincmtius (BeUov.) in Speculo (histor.) h. XXI\'. (c. !:2L)

des<t.nco |)eriuro tempore Karoh Magni. (Spec. ex. IV, 34.) .

V .: .1!22. Ibid. Spcc. e.r. (h. IX. ex. IG!). ex Orosio. .

V2,ti. 35 Ii : Ex. de tjitodam nsurario divite, (jitem jikdianus nohtit

iWi-Cceuieterium sejiehre sed corpus asino imposuit, (jui iiuUo i|isum dit-

(•fitJ.te.:Q.Jiiis s.ub patibulum portauit. iF.x .Jarolio de Vilriaro, ed. Craiie, No.

lJ7..p..7r). et adnot. j). !206.i .

1U4. 3.") U : Usiirai'ius impa-nitens a (hcmonilnis in na\i i'a])itni.

Antoninus ubi supra parte II. ti. I. c. 6.

V2Xi. 3(i J^B : Exempl. ex Caesario (XTL •')7.i S/iec. ejf. di. VI. ex.

[yKi. de reygip«;o,: cjLii it-tate puerili. obolum a germano. suo furatus est.

4fi

r2<{. H7 K : Fnl.iiln iPiiis Midar o\ Dr/V/// Miliun. XI. iSri— 19:?.|

thiiiritiir.

127. Iliiil. Ex chronica Martiniuna (scil. Martini Polonii ttpiid Antu-

ninuni ubi supra p. TI. ti. 1. ile i|uodani iliuite. i|ui ex anaritia emebat

b 1 a il aM inulta, ut c ari st i aua*) induecret.

128. 871: * Ex. iu Vitis Patr. legitur et Antoniniin (ubi suprai

ponit etiain, quiid (iiio fratres nun(|uani ])olueriint rixari, licet unue

alium prouocarel ilc iiintl!i, iii (|ua florniire habebant, iliceiulo : mea est,

et alius statim sibi cessit ilicens : Sit tua in nomine dei.

129. 'M \. : Ex. leg. in Dial. Caenarii et in ^pec. ex. di. VI. ex. S.^i.

de muliere auara. iiiin' iiioritiira vidit caput totuni coruis et coriiicibUB

repleri.

IJit), :W Q : Ex. lef;. in Vitix Pati iini et iu Antimini Summa de

quodam sancto, qui dixit niinus nialum esse comedere carnes animalium

in die ieiunii, quam carnes homimmi per detractionem.

131. » 38 T : Pro exemplo potest poni consolatorio, q\iod narratur

factum in hoc leguo in oppido nomine Batha, quod qnidam frater duui

quwstns causa praedicaret stans super dolium, et fistulator quidam in

toro ac quipstu aduersaretur eideni. mutuo sibi ipsis detralientibus pu-

bhce, astutus fistulator fictadeuotione acces.sit circa doUum, super quo ille

prsfdicabat, et clam sub paUio rescidit circulos dolii. ('umque i^raedicans

ille cum impetu pede fortiter tangendo super dohum diceret : Hic idem

submergav. si non verum est, qiiod dico. Mox asseribus dolii decidentibuis

praedicator ijise in faeces dolii cecidit. Sic solent etiam da-mones hidificare

detractores, qui dum detractiones affirmaut, caduut snbita morte in fseces

inferni. iCf. SzUdd;i 1. c. ^25. n. 2. et Horrdth I. c. 400.)

132. 38 Z: Ex. tinale leg. in Spec. e.r. di. IX. ex. 5.5. de clerico et

laicn niagnis detractoribus.

133. 41 Q : Valeriun li. II. ca. 4. et Aufiustinus li de civ. Dei de

Posthumio, qui puniuit filiuni inoboidientem.

13^. 4:2 Z : Pro populi aediticatione exem|)lum, quod leg. in li. de

i '«/•(/(/? -so (?) de visione Arsenii.

IJ-Jo. 481): Ex legenda S. Sebastiani, qui Cromacium') prsefec-

tum curauit.

13(». » Ibid. : Legitur de S. Bernardo. quod cum iii pueritia

graui dolore capitis vexaretnr, adducta est ergo incantatrix. Sed Ber-

uardus mox exclamans repulit eam, et projiteiea per dominum continui^

ab omni dolore est liberatus.

137. * 48 F : Ex. leg. in S/jec. Krempl. di. X. ex. Ui., quod mulier

quti-tlam pietio dato cuidam so)tilego emit coutra doloiem oculorum

suorum chartaiii scriptum per illum sic : Dieujun euellat oculos tuos

') frumeutum.

''l cai'itatem auuoufie.

^) In Ley. aur. c. 23. (ed. Graesse p. 111.) Chromatiut.

et stercoribns inipleat loca eoriiin. Mira vps : nniliei- peitiilia' ciedens

sanata est. Postqiiani anteni andisset pra'(licanteiu, qiiod nil valerent

Imiusniodi chartse, illa restitit verbis illius. Tunc pra;dicator accepit ehar-

taxn illam et displicans eam, vnlgai-iter exposnit sibi scripta in ea. Mosilla stnpens poenitentiani egit et de cetero talibus non credens, meliorem

sanitnteni obtinuit. Siniile accidit lebricitanti cnidani etc.

1H8. i'i I : Legenda S. I u s t i ii ii- tangitnr obiter.

lJi9. 4i K : (Notanda de s a n g n i n e o c c i s i m a n a n t e i n p r a» s e u-

ti.a occisoris Lludicinni fei-etri, Bahrgericht], qu!P verbotenus exscrip$i

in ephemeride Kthnof/iaphia XI. '278., additis locis parallelis ex Osualdi

de Tjosko Biga Sahitis Qnadr. 21. U.)

Deinile sic. pergit : t- Pi'0 exeniplo ponamus, cjuod etiam AriHlotelen

propterea li. de Secretis (Secretoruml ad Alexandrnm dicit: O Alexander,

uiouui te frequenter et adhnc inoneo, ubi(]ue parce sanguinem fundere

humani generis, et cane quantuni potes. qiiia soli deo conuenit, qui uouit

sjecreta eordium digna morte. Noli igitur tibi assumere diuinum ofticium.

Ha^c si seruaueris, regnnm tn\un (hirabile erit, ahoquin pjo clamore san-

gninis vindictam a deo excipies et regnum perdes.

140. * 45 S: Ex., (|nod narrat quidam doctor theologia;

AViennensis (Pauius Wann?i (piod Rom;v custos ecclesi* sancti Petri

petiuit Gregorium papaiii, nt iu crastino festi omnium sanctorum

celebraret per se vel per ahum inissam pro anniuersario cuiusdam ciuis,

qui dotanit ibideiu unum ahaie, nbi sepuhus est, et or^hnauit missam

perpetuam. Cumque sanctus Grcgorius missam diceret : Kequieiu :»ter-

nam il (j n a eis douiine etc, \<ix caditns sonnit dicens: Non faciam.

Sed dubitans, si hoc esset a deo vel diabolo, iterauit ergo papa

:

He(juiem a^ternam etc. Iternui insonnit: Non faciam pro ista

anima damnata, quia quodain anno non commnnicauerat tenens iram,

nec po^nitnit de hoc. Exinde papa statnit miss:v introitnm semper iterare

pro menioria huius reuelationis. (Cf. ri79.l

141. 45 Z : Ex. leg. in VitiM Patruin (Rosw. 480») et uarratur in

4-ntonim (u. s. scil. in Summa) de mnliere conuersa per maleticium in

equaui et jier S. Macharium iu formam pristinam redacta.

142. * 4(i G : Pro consolatorio narratur de (piodam viro panpere,

qni in agro vidit caneni suniu [ledibus fodere, accuj'j-eiis(|iie repperit

the^anrum absconditum et furatns est: canemque intantnm dilexit, quod

tandem moituum sepehuit in sacro cu^miterio, proptei- (|uod per plebanum

tractns est in indiciuin. Et videiis, (juod damuabitui' per senteiitiam, ob-

tulit singulis iudicibns pecuniam niagnam dicens, (piod canis suus per

linguani moitnus fuerit et in testamento h.vc ipsis iegaueiit. ludices visis

aureis acceptis illecti falsam sententiam tulerunt contja plebanum, quod

debuisset ire processionahter cum ci-uce ad sepehemhim canem talem.

14J{. 46 K : E\. quod scribitur in Spec. ex. di. IX. ex. 9:]. de vetula.

qutt' discordes facit coniuges, iuter quos da^mon a pluribus aunis iuvanum

iaborauerat discordiam parare.

^2^

l't't. 17 P: l"A'. Ip^. in Sfirr. f.r. di. X. e\. "'7. de sntore, (pii )ira»-

flicanti crintra calceos rostrntos malodixit.

145. ** 49 D : Ex. (ientU Jv»tianor. (c. T)?. vnlfj. ed.i de fahro Foe a

*it <le ini])Gratoro Tito, cnins nonien in c;dd. Jêlbarti in Atthnm vel

Athnm dotignratnr. Ceterocjnin narratio Pelharti satis fidoliter aerjnitnr

fontem, cnm hac tamen discrepantia notabili, ijnod versibns in frout^

statna* scriptis additnr tertins : A n d i. vi <1 o, t a c e, si vis vineie in

paê, qni in -Gestis Rom. c. (iS. vnl». ed. innenitnr.

.-; .'.i - 14(». 49F: Kx. lej;. in S/irr. f.rrtn/il. di. VII. ox. 72. de festornm

il«i*ot-rt coleltratione et eins rotribntiono in viln fntnra.

147. r)OR: FiX. leg. in ///(/•(* Aptttti (Thoma' Cantimpr.) et in Hpec. eu:

dir-Vi ex. 13<>. do ])nolla tentata ot aspoctn vnlnernm Christi a peccato re-

tenta. lCfv 68. 7(».)

s. - 14S. oOS.' Simile refertnr in Sper. r.r. di. V. ex. 1;{1. de (jnodam

fiiilite. (jni post^jnam in ordinem intranit, tentatns est, nt exiret, sed

Gliristnk panem in sangninom vnlnoris siii iiitinctnm dedit ei. (jno eomesis

ab omni tentatione liberatns est.

De Tempore.

141). Hiem. '^Q: Tnba mortis. ,/(;/<. /)a»/rt.smiM.s- (Barlaam et Josa-

2)hat. Leg. anr. cap. 180. ed. Gra^sse p. 814. Gesta Rom. 143.)

l.">0. 7 C : Scala damnatornm. Prtnta Dattiiani do docem comitibns

tJamnatis suecessive propter qnoddam j^nvdinm, qnod prinnisex illis jirogoni-

t@¥-Seqnentinm abstnlerat ininste ab ecclesia Motensi. Et visi snnt in nna-

scaJa infornali, primns in fnndo, et sic porro.

ir>l. 7G: De S. Agathone abbate in 17t/.v /latniiti ot de oins

timore damnatiouis.

lv)2. 7 G : \ineentiiis de I «/«j/m de archidiacono Lngdnneusi dicent-e

«qnod de triginta milibus solum quinque fuernnt salvati.»

i ; 153.7 6: Hietotii/iinis iu testamento sno dicit : «qnod ex decem mi-

libus, qni male vixernnt, vix nnus salvatur.»

-- 154. 8L: De Traiano imperatore, cuins sententia damnationia

iiiialis fnit suspensa usque ad temjôra S. Gi-egorii jâiiu', (jui j^ro ill(>

oravit. Lef/. S. (Tfef/ot-ii. (Leg. aur. c. 4G. ed. Gripssei>.

19(j.

i

155. 8 L : De magistro famoso Parisiensi, qui infra oxsequias ter in

feretro se erexit et dixit primo die .• lam ad indicium vocatns snm. Altero:

lam indicatus snm. Tertio : Insto dei indicio iajii condomnatns snm.-

( ffiif.( 'atthiisien.s. otdini.s.

15(». 8 O ; De morte S. M a r t i n i. S. 1-'J i z a li c t li. P>. M a r i a- V i r g.

(M. (it-eyur. Dial. IV. C.M

157. SP: Do tratre ord. Pra.dicator. lidente iu aâme. l>i-;ri/>ulttii

2»

(Sermo (leTeni|). IX. P. et of CXXIX-ri. Gfrm-dua Jc-Fnrrhô.- Yvin- Fr.

Or<l. Pra'(l. ed. lieiohert, p. '•11(\. V. iii codifc Erdv, p. 'Jli. huiit,';irice de

verbo ad verbum ex Pelb. 1. c.)

158. 9 K : De quodam, (lui ad extremaiu Iioram por(hictus oravit

deum, ut sibi revelaret (jui(hjuid iu eo pcccati esset, de (juo rite absolutiis

noii esset. (jrref/or IHal. IV. ...15t>. !) X : De tribus resuscitatis per merita S. H i e r o n y m i. Kidstiila

i)/rilli ])atriarcha' Hierosol. ad Augustimim de mirac. S. Hieron.

160. HJC: Mala mors divitis vitiis pleni, (juem tilius monachu?>

nomine Ma.rittim a da^monibus animam oius evellentibus non [lotuit servare

(iretfor. Dial. IV. (38.)

Kil. 10 H: De S. Lazaro per Christum resuscitato. S. J;///M.s'imM<

et- S. ( 'hri/sosioinus.

lii'2. II C: De apibus ct jege earum Aiiihrosius in Hc.vameronÛiti. li2S: De vita sinjûlari et eius periculis.

IH-i. 14D: Leo gratus militi, (jni eum a serpente liberaverat.

1H5. Ibid. infra : Leo, quem S. Hieronymus a sentibus sanavcrat,

semjier deserviendo adha'sit tVatribns suis. (Cf. Audroclum. GestaR o m. 1 04.

)

HHi. 14 G : B. Franciscus fecit memoriam nativitatis iHinnni

prasparato pra-sepio et fu?no et adductis bove et asino et ajijiaruit ei j)uer

Jesus in pra-sepio «et fcenum ibi positum valuit ad miracula sanitatum.»

167. * 16 Q : S. Hugo vidit B. Virginem in vigilia nativitatis

Domini in ulnis filium tenentem, qui dicebat : Nosti, magister, quod diem

natalis mei ecclesia cum gaudio celebrat ? Et ubi est uunc diabolus, qui

antea hominibus pra^valebat ?

168. Ibid. infra: Coram S. Antonio Hebat diabolus iu specie pueri

eo, quod eum superarc non poterat. ] itae Patr.*)

16t). 19 0: Miraculum, (juod in Actibus S. Francisci (ed Sa-

liatier, caj». i-'">. p. 142 et locis ibi citatis) de fratre Aegidio uarratur, hio

fratri Leoni adscribitur. (Quomodo diceute fratre Aegidio : virgo ante par-

tum virgo iu partu, virgo post partum, orta sint tria lilia.l Pelb. incijiit :

Legitur exemplunj libro de vita sociorxim S. Francisci, qua^ forma

citationis maxime congruit tituh) libri. qui inscribitur : Sj)eculumVita- B. Francisci et Sociorum cjus, dc (juo v. Sabatier, Vie de

S. FrauQois d'Assise p. LXIX. ss. Hac narratio ctiam hungarice legitur

in codice s. XV., qui nomine possessoris cod. Elireufeld dicitur, fo-h

77. et s. (V. Nyelvemlektar VIL 36.)**)

'. *) Huic exemplo adduutur ha^c verba : Scd iieu hodic quothomines superat diabolus per vitia superstitionum et ma'lorum tripudiorum ac gula' ac aliorum peccatorum (jua* S:Ot

lent homines istis diebus (scil. circa festum Nativ. Dominii f ac e i^Bi

**) Panlo inferius, (19P) ha-c verba, pi-a-sertim versus finem UQtatudignissiiua leguutur : «Sicut Philosophjis XIX. de Auimalibus dicit.. Inprimo iustanti figurationis et animationis homiuum comiiiuniter adeo

30

170. lOT. pp oriKine ^ a 1 s n mi. (ff. Ttineraria Terrnp Sanctpp, e. gr.

Iibnuii. qiii inscrihitnr (' o ni p p n d i o 8 a i| n ;r rl a ni n e <• m i n ii s 1 e c t n

ioi-unfla rl e .<c r i p t i <^ nrbis H i c r ii s ii I f iii . . . ji r r c(uenilan) '1 e-

votinii in Christo fratrem iH v i Frnncisci ordinis d e obser-

vantia Natifjnis vero Hungarice . . . Impressuni Vienne s. a. et

n. typogr.l F. XV. g, et XXIII. I. — Et de hoc lihro v. I r o rl a 1 <> m t ort.

Kozlem. VII. Ii3.l

171. -21 L: Petnis Alphimsiix in hl>ri' su<> <! e m i r a c u 1 i k (Disciplina

clericahs 19. Gesta Hoiii. IO:{.i rk triluis consiliis emptis. fiufp sorvarunt

vitam tilii regis.

172. « 21 M : Kefert Miifirt in sernionf (ed. Monac. l»il:>: I. UTh I cxem

plum. (juod miles <|uidam de Austria totus fuit mundo deditus. cui de pompa

mundi cogitanti appariiit domiiKi (|uadam pulchcrrima et ornata dicens:Ecce"

assum. (juam toto amore (|ua'sivisti. Ille iu aspectu eius gaudens diligen-

tius intutbat eam. et illa suhiunxit: Sicut ine dc ante vidisti, ita et a

retro intuearis. Et ecce a tergo vidit eam plcnam vcrmilius. putredine et

foetore. scil. sulphurei (juasi ignis infernalis. et diceus : Ego sum gloria

rnundi, disparuit. Et miles perterritus se emendavit ac nnindo renunciavit.'

(Gesta Mom. ll(H. Cf. Kourad v. Wiirzburg. Der weiltc lon. Discipuli

Prompt. ('\. M. ^!S. ]]o(l cod. ji.d. :- I.obkowitz cod. p. 27fi—278.)

17I{. * -1\ O : /)'</« refert. (luod in Anglia (luidam in extremis con-

stitutus vidcns iiifernum sibi apeitum pertimuit. Cumque coiifortaretur ab

astantilius, ut de dei misericordia speraret. ait : Tarde surrexi, et sic male

decessit.

174. -K 21 'i):Nam Acicennn libro luveiialiumC) recitat. (juod pruden-

tes intjuisitores auri (juarunt ipsum sciitellis cburneis subter aijuas. Ratio.

fjuia ut Plinius dicit in Speculo naturali (Hist. nat.', ebore naturalner

attrahitur aurum, quemadmodum adamante ferrum. Ita spiritualiter qua^ri"

debet aurum spii-ituahs consolationis in .Jesu assimilato auro, ut supra

tactum est, quia seutell.i' eburnefe significant corda et corpora casta se

cundum Hieronymum, (juap attrahunt per amorem ipsum Christum.

175. 22 B: Filius ingratus. Cae-sarii Dial. (VI. 22.)*!

parva est quautitas in foetibus. quod parvum (sic» excedit quantitatem

formica-. Nimirum hoc scire valde convenit mulienbus et obstetricibuji.

ut videlieet quando viderint ahquem foetum nasci tam parvum et organi-

satum. sciant esse aniiuatum et non projiciant putantes esse abortivum.

sed servent et onutriant in arviua calida et recenti porcina, vel consimih.

Qnia si projicient fcetum talem. animam eius sine baptismo existentem

in periculum daut damnationis a-terna', quod non parvum est peccatum.

animam scil. perdere, (juam possent salvare. Nam eg<> vidi plureshomines virtuosos et militem virtiiosum. (j u i sic parvinati fuisse asserebantur et servati pra^dicto modo facti

Bunt viri optimi.» (Paulo inierius vero dicit : «corpus

communiter hominum XLVI. die secundum Augustinum animatur animarationali.)

*l Pelbartus (juidem Caesdriiiiii cxpressis verliis aHeit laiius nnrrationis

31

176. 22E: Parentes boni columbifi, mali ciconiis a>similantiii . (Exemphim ponit «qiiirlam rloctor.»|

177. iiriX: Qniflam cnm sponsa alterius violata firle contraxit matri-

moniuni. «et statim prima nocte ambo obsessi fiierunt a rleemonibus et arl

clamoreni vexationis eorum tota civitas concurrebat, sed postea per here-

rnitam nomine Fortunatum liberati, rediit ilia arl priraum sponsum»178. iJii Y : >rulier Inxuriosa nocte rapta in spiritu arl tribunal iudicis

©mendationem morum promittit. sed iterum ad peccatum consuetum re-

lapsa post inalam mortem corpus eins a dur)bus canibus effoditur et dilace

ratur. Caesarii Dial. (XI, 59.)

179. * 25 Z : .VfeC/V^-f refert, (IuihI (juidam devotus vidit animam cnius-

dam hominis carnalis ad infernum deduci. ct princeps da-monum in ca-

thedra tota ijjfnita secum fecit eam s<-dere. Et ecce dapmones obtulerunt

vas plenum potu amarissimo, foRtido et immundo. VA dixit princeps diP-

monum : Bibe hunc potum, ({uem bibisti in sapcalo. Et coactus est bibere.

Et duo (laMnones in eius aures tubis insutflavernnt. ct statini per oculos.

aures et nares et ceteros meatus exibat tlamiiui ignea. Ha'c, in(|uiunt,

habeas pro cantilonis, in (|uibus delectuliaris. Posuerunt etiani serpen-

tes cii'ca collum et bufones in faciem dicentes : Haec propter ainplexus

meretricios. DiPmon dixit : Canta ! Ille respondit : Quid cantabo nisi rnale-

dictionem '.* Maledicta liora, in tpux natus suni ! Maledicta terra. aqua et

panis, quibus alitus mihi fiiit, et sic de cjbIo et de doo etc.

180. t^ :26 K : Legitur in Vita Socioruiu S. Francisci,*) (]uod

quidam interrogavit sanctum fratrem Aegidium dicens; Potestne aliquis

peccare mortaliter cum pi"opria uxore ? At ille ait : Dic tu mihi, potestne

quis mortaliter inebviari de vino proprio, ((uod habet in suo cellario ?

181. 26 L: Visio fratris ord. min. de poana patris sui, (jui pi'opter

enormia peccata luxurife cum uxore commissa damnatus erat.

182. 27 Q : Exemplum ex Valerio Maximo li. VI. ca. 2. allatum de

patre filiam cui nuberet Themistoclem consulente.

183. 27 X : Libro Apiario T7jowas- (Cantimpratensisl refert (11,30.

55.1 (juendam, propter illicitas et inhonestas contrectationes cum uxore

propria, quadam nocte, cum ad secessum ivisset, omnia viscera edidisse.

(Cf. IHscipidi Promptuar. ex. M 16 et. Spec. e,v. ed. Majoris, Sodomia S.

)

181. 27 Y : Exempla varia de continentia et castitate animalium : scil.

elephantis, leonis, ciconifP.**i Dein de siuaragdo non sustinente

bixuriam, de camphora. (Afferiintur ex Philoa. de Animalib., ex Plinio,

e Proprietatibus rerum Bai-thol. Anfflici li. XII., cx Alherto Magno de

auctorem, quit tamen in Apiario Thomae Cantimfiratms-is, Cfesario ferecoaevi invenitur libro 11. cap. 7. 5' 4. Csesarius 1. c. simile (juid narrat,sed (pro bufone in facie) serpens in collo filii ingrati haeret. Exem-plum hoc fusius tractatur a H. Kohirr, Kleinere Schriften I, i7.3 et ss,

(Ad n(it. 1. p. 475. cf. Discipuli Serm. de Tcmp. 24 Y.)

*) De hoc libro vide supru No. 169.

**) Cf. Gesta Eom. 181. et 82.

32 -V:. V --.L

Minoralib. li. XTT. Tiivpninntnr autem •oimii.i et alift siinilin in Plnfînlofjn.

de (|ii(» V. ^-iiiir.i iiotjmi ;i(i niiiii. His.i.

.:. IH."». ^ST)i Do iepro.sis noii tinioiidis cx. narrat <iris<m, (•unceihirinp

Parisimsis.

IHii. "lU H : Mxoiiij>I; l)oni ct iiiali iirincipis, priiuuiii ados|K.>ton, ttlte'

nini ex flclinando ct ]'inrnUio Hfllov. Spcc histor. TIT, <>. de (jiiodam frutpe

ord. C"ist., cui cuni ajôret in cxtremis, beatus Bonedictus aniinani cius

e-corj)ore edu.xit ot ostcndit ci niansioncs cloctorum ct suj^plicia dam*

na+orum. • -.

187. :!<> circa tiiicin : T)o j,'loriticati<)nc lidci h>S. Kucliaristia', niirftT

riiiuin, (|Uo(l eveiiit in ejîscopatii TJrixicnsi et narratiir iii I'roniiituarir>

excnijiior. JHscifnili i F. \'2.\

188. '.',11: Visio S. Arsenii (Gesta Rom. Kio.iex \'iti.s I '((tnnn {isiit

Hofw. .")(l(ib, fi;^.')b, (iSla). Cf. suj)ra no. :',. (», 134. .>

'18J). * 3;2 Ti : Jvxemjihim de (juodam liercmita narratur, (|ui dixit.;

T)oinine deus, custodi me tamcn a minorihiis ot (juotidianis peccatis. a ma-

ioribus bciie me ego ipse oustodiam. Et cecidit in maiora jiroj^ter j>ra?:

sumj tioiiem.

IIM). 3;2 Tj : Visio S. Antonii, (lui vidit totum munduni hKjiieis |de-

ntim, (jui tantuiu huiiiiHtate scil. \er;c jxcnitentia' evadi possunt. i \'Utifi

l'<itr. ed. Ttosw. -V^lbj.

IJU. 32 1{: Tentatio in ta^dio. Tn Serm. Themttri. -

15)2. •{'2 U : Tcntatio monachi Anastasii.IJKi. ;i2U intVa : Discij^nilus cuiusdam senis septies tentatus, sed teiita-

t-ionibus non devictus, cui magister suus in excessu mentis sejitem coronai^

jira-j aratas vidit. Vita<' Patr. (ed. Ilosw. oUOb ct Discij)uli Sermones de

Teinj). CLI F.)

Il)i. 33 Iv : LegLtur in Vitis Patruin de (juibusdam sanctis in horemef

<jui clemosyuam ojieribus mauuum ad(juisitam dabant, ut illa jiro ij)sis

dtirniiciitibus oraret «et .sic hicrareutur etiaiii tomjius dormitionis.» '

IJKl. 33 Iv inlerius: Quidam audiens iratres in clausti-o temjioro iioctis

(?antare «Te Deum laudamus», di.xit : cccc illi deum lestinant laudare. tif

v«ru'vis in lecto tota nocto dormire ? Kt sic se redargucns i-cligionem

intravit.

IIMJ. 34 Q.- Do S. Autonio ct Tanlo eremitis. {Vitac Patr.)

IJ)7. 34 K : Dc longievitate abstincntium. S. \'imTiitiiis iFerrerft =

11)8. 30 L : Dc iusta damnatione pcccatoris. Logitur intcr Mira-

ftula I?).

1{)J). 3tiT{: De eo. (jui vcndidit aiiimam suam diabolo et eam una

cuui corpore pertlidit. In liliru A]iiii/i di. V. irecte TT, r>(i, 2. Cf. PauU 28(1.1

'2H0. 3(i Z : De multitiKline daiiinatorum Meftrct.'-"•• -'201. 37 C : Do rcge tiliuiii cajitivuni rcdimovc volcntc. N. \'iiicciitiiis

(Ferror?)

*2\V2. 37 Iv : D(! pancitatc clcctonim .S. \'iiiccntius iT'cn('rl iii Senn. et

ahud cxemplum similc ostcudcns ex iiUOd aiiiiiialuis solniiL.ties »i;ai\atas csso.

S3

203. ** 30 D : FalTula dc superbo, avaro et invido. (Y. in Append.

siib no. IT. 1. p. 37.)

• 204. 40 T : Exerupliim refert At-noldits (in Gnotcsdljtoi snppr illud

Mat. XIX, (29.): Oninis qni reliqnerit etc.

20o. iOX: Kx. de coniite qnodain lubrico, qni convcrsus cst auditis

in ecclesia Ezech. XVIIl. i!2l,:2!:i) verbis: Quacumque hora ingemuerit hotno

etc.*) «Et post mortem eius super sepnlehrum eius invcntum est scriptum

literis aureishoc dictum Psal. (CYI, !^0.i: Misit Dominus verbum sinim etc.»

20(>. 40 Z: Visio Panii abbatis e VitiH Patniw.

207. 41 D : Ex. narrat S. Yinrentiuii (Ferrer) de <iu(>(ian. iuvent sce-

lerato. (|ui in somniis .se vidit trabi ad iudicium t-t j^ra^ timore siibilf)

caniis factus est.

208. 41 G : De ser|iente venenoso (jui mordet radicem alicuius arbo-

i-ie et omnos fructus eius morsu \enenati cfficiuntur. Ex. S. Vincentii ser-

mone. (Cf. (iesta l-iom. 176b et 18.5.)

200. 411: De efficacitate prnnlicatonis S. Bernnrdi in convcrsione

peccatoris. MefYret in sermone.- 210. ^-^S: De andieudo verl)o Dei exempium dnarum ollarum,

mftftdgp et sordidfe. Vitae Patr. 1. IV, c. 106. (?i

211. 42T: Ex. ex narratione Jacobi de Vitriacv*^\ et .S. Vinrentii de

Valencia aliorumque. De diabolo mnnmerabiles pixides liabente, ex quibn.<«

ungebat in aermone aliîuilms aures. aliis oculos, aliis ora, aliis pectus,

aliis bursas illorum.

212. i< 43 Bf> : l<(^gitur iji vita beati Amaudi episeopi, qui cumpryf.'diciiret, (juidam ioculator ivridebat eum et sic verbum Dei contemne-

bat et wliis cButemaendum ostendebat. (ûi arreptus est a diabolo et se

ipsum lacerans unguibus et dentibus cxspiravit.

21*{. < Ibid. infei-ius : Legitur de S. F r a n c i s c o. qui diim prffflicaret

in -castro Cilernae, quai-dam uiulier cuin cymbalo pulsando irridebat. Pra?-

monita a S. Fran. noluit obcedire. Tandem S. Fran. dixit: Tolle, tolle

diaboler quod tuum est. Et statim in aera rapta pcr dppmones exstitit et

deinceps non est visa.

214. 43 DD: Pastor viso bufone ad s*pius audiendum sermonem com-

motus. (VL Discipuli Serm. de Temp. 17 M., ubi simile quid de quodam

fratrc uarratnr, sed^ s-ine applicatione ad audiendam pncdicationem.)

215. 44 C : (ûidam homo lubricus popnitentiam differens tandem

apparitione Christi crucifixi conversus.

216. 44 E: In Vitis Patruni (ed. Kosw. ."i70ai legitur ex. heroiuit.T-

a lUiilrere tentati, qui digitos manuuju igne combtxssit et sic tontationem

vicit. (Cf. Discipuli Sei-m. de Teiup. CXXV. 0. et Jac. de ]ilnacu -lAG.cnm

notis ed. Crane p. 237.) V. sttpra n. 31.

*) Loco cit. Ezech. tantum ad sensum simile quid invenitur.^"^} Inter exempla I. Vilriacensis a 0"rt7i^ edita non invcni.

^4

217. « H O : T,pfjitiir lihro de Honis Spirf+ns 'Sancti fStephnnJ de

Boyhonf'^, ()nod iiivenis (jiiidaui iugressiis purgatorinm S. PatriciT.

inter varias pcpnas aniinanin) vidit circulmii ferreiiru conRtipatum clavis

acutissimis, in quibus (juasi in chorea vertebantur plures compluti continue

igne siilphureo, (|Uorum etiani viscera corrodebantur usque ad ossa. Angehis

reqiiisitns (iiiid ha^c essent ? respondit : Taies sunt et tah suj)])hcio pler-

tiintur oumeB. qui choreis et damationibus iuipudicis vel saltibus. ample-

xibns. osculis, tactibiis, hidis et verbis concitant ad libidinem ahosetse.*!

218. 4o O : Muher. (piHc clioreis et cantilenis assueta et assidua erat,

turhine in aitum rapta et a spiritu mahgno crudehter verberata. Ex Api-

ano (li. II.) ca. 7. (Discij)uhis. de Temp. 154 G.)

2IJ). Ibid. inferius njiraculum in regno Hungariii' cca. ann. 1480

vel quasi eventum, quod v. apud Szilddy I. c. 6. in adnot.

220. 46 T: Visio cuiusdam, qui a iuventute nutritus in deserti mona-

sterio erat, de chorizautihus. I.egitur in Vitif< Patnm.

221. * 4t) Y : Legitur, ut narrat in sermone quidam doctor PaiiluK

("Wann), quod in dicecesi Coloniensi in quadam villa erexerunt spectacuhim

arietis et chorefp, quod sacerdos loci prohibebat. sed ilh non curaverunt; et

cnmesset aris serenitas. ecce subito fulgur et grando comminuerunt omnes

segetes, fructus vinearum et arborum totius ilhus villa' et provincifp cir-

cumiacentis, ex qua pojjulus ad tale sjjectacuhim convenerat,**)

222. 46 Z: Mater fiham suam virginem «secundum cursum mundi»

pompose orrans ab angelo monetur et variis Dei j:)lagis jiradictis ad

poenitentiam convertitur. Mejfret in sermone.

223. 47 F: Ex GWis Bom. (c. IH8.)

224. 47 H : Ex Ajnario (1. II.) ca. 77. (De chorea et eius poena

horribih.l

225. 47 1: Ex eodem il. 11.) ca. 76. (De eadem matena. ad quam

V. ea, qua- sub titulo Unneprontiik in ephem. hung. EthnographiaXI. 1900. commentatus sum.)

22f>. P a s c h. 6 E : Varia exempla de r e s u r r e c t i o n e J. C hr i si i.

a ) Ajies : Aricenna h. VIII. de Animalibus.

h) Leo .- Rahnnus snj). Genes.

c) Panthe)a ; Phydologas.

d) Cocodrillus (sici et natantia: Hnyv de Flondo Prnto.

*) In editioue uarrationum Stejjh. de Borb. quam I.ecoy df la

Marche curavit. non inveni, sed iegitur fen^ iisdem verbis hoc exemplumin Promptuario IHscipuli C 9, ubi etiam e libro de donis dejjromptumaflfertur. Pelbartuu) e Discipuh farragine hausisse verisimillimum est.

**) Doctor iste Paulus, quem Pelbartus noster liuius exemph aiVc-

torem affert, est Paulus Wann, cuius «Tractatus de corea cancionibusinfitnimentis musicis ad jjopuhim Budedl jjr*dicatus» in CatalogoManuscriptorum Bibl. Monacensis iMss. Latt. VI, 479= 16:2:2'.) i )uemoratur.Saeciilo XV. floruisse videtur. Ser)uones eius t}'j)is exjjressi simt Patav.

1491 et Hagenoa^ 1499. (Bibl. Card. Simor Strigonii) et postea saepius.

""J 35

i" / Phoenix : Atnhrosiiis in Hexam.

relicaniis: Psal. CI (vs. 7.i.

f/

J

« serpentem vincens : Auc/usHniis.

hl « Libro Oritima. (sicl, (juo forsitan Isidori Originee indi-

gitaDtiir.

i ) Sidera.

227. 7 S : liatro conversus exemplo monaclioruui. larithus ilf ]itriaro

(ed. Crane no. 6S. p. -29. et adnot. p. Ifii., locis iliifl. allatis addendum ept

.\lphal). Narrat. 7. — Recull 1.)

228. ** 8Y: Fabula lustitiiP et Iniustitia-. (V. p. 3n. et ss.)

22!). ;• H : De captioue et dornesticatioue elephantis. FhHo-^^ophua 1

—•Aristotcles) et Solinus.

2JM). 10 K: Legenda septem dormientinm «a Iheodoro el liupnn»

pcripta «et liabetur in legenda communi {=Le(/. aurea c. 101. ed. Graesse

J).4"i.T.I

2Jil. 11 U : Fabula virgarum unitarum et sohitarum do bono con-

crtrdia' etr malo discordia'. (Aesopus Halm 103. Plutarchus, de garrnlitate

c. 17. Kabrius 47. Faernns 35. La Fontaine lY, 18. Desbillons II, 12. G.

Pesti 51. Halaj)i IV, 31.1

2.tT2. 14 Z: De trajislationc aninuH insti cuinsdam iu cielum. Vitae

Patrui/i ot alibi.

2i{8. KiL: Cuiudia cadi iuefitabilia. I>i.sct/>M77/.s in Promptuario pxem-

plor. ^(i -2. et 4. ('{'. Ethnographia IX. 402 et X. 16.5.1

'2iVi. 18 E: Kevelatio, qnam habuit S. Bernardus de passion

Christi. In Vita cius.

2J^5. 18 F: Y'isio cuiusdam nobilis oppressoris jiauperum. ] inda^

riiis et Mfffret iu scrmone.

2JJf». 191: De vano oruatu muliebri. Vitae Fatr.

'2H'7. 19 P: De gaudiis ca^h et pcBnis inferni, visio cuiusdam mona-

chi ord. Cisterciensis tentati de exitu. Disi'ipul'u.'< in Promptnario ex. fG

15, ubi hoc exemj)Ium ex libro atlertur, cuius titnlus est : Magnum e x-

ordium Ord. Cisterc.)

2ii8. 20 Y: De melndia c^lusti: !S. Magdalena «trigiuta annis nil

gustavit jjra' snavitate cadestis melodia', ad quam elevabatur per angelos

in caa-Ium, ut audiret.»

2im. Ibid. Avicula cielestis. Kx Di.scipuli Serm.* i ( De Teujp. LXXXIV,N.

Cf. Specnl. ex. IX. 65. Martinns Polonns Prompt. ex. 16 B. Mau-rice de Snlly in «Romania» Y, 473— 485. Odo de Ceritona, Sar-

mones dominic. Paris 1520. fol. LXVIIlb Bozon, Contes moral. ed. I/Ucy

Tonlmin-Snuth p. 267 note 3. Hervieux I. c. IV. 295. B o z o n ed. cit. p.

*) In tine huius exempli legitnr : «Hoc idem narratur in libro, qui

dicitur Speculum exemplorum», ex quibus verbis Pelbartum ex Di-

scipuli et Speculi haud discrepantibus narrationibus suam contaminavissp

colligi potest.

m

WH. Scala cfpli ecl cit. / lO^îPanli 562 cnra adnott. in ed. Oesterley.

Duniop IAfhrerhf. ftf^ch. d. !'rosadicht. 04.3. pt ea. "qnfp de hoc exempln

in ephem. hiinc: Katîolikns S z e in I e \IV. .i29 et hil. commenta-

tus sntn.i

240. :2() Z : Ixevelatio tacta cuidam subpriorisfiH- per monialeni. qu«p

ei post mortem apj)aruit. de gandiis c^pli. Fa PtscipiiH Promptuano ex*

(G 10.1 Ibidem additur exemplum, qnod iam superius e Sermone partis

Hiem. :-{2. U. in hoc Elencho suh no. 19.S. allatnm est.i

241. 41 C: iFignravitip terrestris.) Antiqni philosophi depingebant

vitam prsesentem in fornia hominis iocunde vestiti super globo rotundo

volubili sedentis. in manibus tenentis caiidelam acccnsani et eversam,

atque in ore eius niellis argum, et super caput hos versus scripto«

habebat :

Est niihi mel mundus, ideo sto veste iocunduhSto super incerto, vitam cnm himine \erto.

Ex istis patet, quod contemnendus est niundus. tForsitan ex Imagi-

Bibus Fulgpntii. de quo libro vide Oenterle]! in ed. Gestor. Komanor.

p. 252.)

242. ^HV : Daemones consumuntur cupidine videnrli Deum. ¥,\

Apiario ThomaE' Brabantini (i. e. Cantipratensis) et l>i\cipiili Promi»tuario

ex. (G 1.) V. n. 293.

243. 23 F : Gaudia cfeli inetfabilia. Aiirjiistinus ad Cyrillum de

laudib. b. Hieronymi.

244. 24 P: Exemphim viri adulteri in facie deformati ex lincentii

(Ferrer) Sermone in octava Resurrectionis. (Cf. infra exemplntn simile in

Sermone partis Aestiv. In F. no. i!90.)

24^. 24 S: De obsessa in civitate Colonia? «in (jua da^mon interrega

tus, quid facere vellet, ut ad cselestem beatitudinem pervenire posset. res-

pondit : si esset ferrea columna rasoriis et clavis aecutissimis circumssepta

a terra usque ad ca^lum alta. si carnem haberem. usque ad finem mundi,

inquit. vellem per illam ti-ahi quotidie sursuni et deorsum, dum possem

ad beatitudinem pervenire.» Caftnrius iDial. niir. V. 10. i et D/.».-^ /»)//»/.•;

(Serm. de Temp. LXXXFV L).

246. 2fi M : S. Franciscus ui pJures alii lieatoruni m agoio cpf-

lestem audivere melodiam. (Cf. 28<S.)

247. 27 Z : Mors prodigiosa Juliani Apostatsf. In ]'itis Patnim

(ed. Rosw. 225») et Speciih exempl. (ed. Majoris s. v. Apostata 10. p. 11. ex

Vita S. Basilii scripta per Amphilochium apud Surium.)

248. 28 H : S. Bernardus et rusticus. Lrr/mfla S. Brrnardi (I>eg.

aur. e. 120. ed. (ira^sse p. 534).

249. 28 H inferius : Quomodo sit orandum. Kx Vitîs Patriim (ed.

Rosw. ?)

250. 28 K : Virtus maxima. Vitar Patriini {ed. Rosw.? cf. Gesta Rom.197. et cod. hnng. (]ui intitulatur P ('

1 d a k k (> n y v e p. IH 18 et 19:—20,

:i7

ubi eontentio siniilis quintiue, lesp. trium liereniitarum de virtute maxima

et Deo carissima, e Discipiilr Promptuario ex. U 26. et 28. sumpta narra-:'

tur. Peljjartus uoster nec hanc, nec illam, sed aliam, qute exemplo iu

Gestis Rom. occurrenti proxima est, pra> se habuisse videtur.)

250 1). :29 S : Visio S. Bernhardi de angelis. conscribentibus in

choru psahnos et orationes fratrum. Jjegitur in S,j>erulo f.vettrplor. dist. III.

cap; 17.

251. 30 Z: Oratio S. Servatii contra Hunos in GalUam venturos-,

In lec/. eius. (Leg. aur. cap. 2il. ed. Grtpsse p. 9n4. saltem tangitur liic eventus

vitae 8, Servatii. Fusius in ie^endis sancti amplioribas, qua* in Biblioth.

haifioj^r. Lat. sub nomine eius citantur.)

252. 30 A: Visio S. Macharii, qui vidit diabolos orationem fra-

iruiii vanis cogitationibus turbare conantes. Ex Vitia Patrum (Rosw. 481 b).

253. 30 C : Vii'tus maxima, ut dixit S. Agathon, oratio, quia hanc

dar-niiiues semper impedire festinant. In Yitix Patruni (ed. Rosw. p. 613»),

254. 31 E: Vinum vexieno corruptum. Juliux Se.ctii-^ li. IX. ca. 5. (Cl.

Gesta Rom. 88. Pauli 661 : «.Jiili\is sextus libro II. stratagematum etc.»)

255. 32 Q : De causa diminutionis gratia*. Vitae Patr.

25fJ. Ibid. inferius : S. A.mandu^ li. I. ca. 10. de poenis damnatorum.

257. 33 Z : De novicio, qui ordinem relinquere voliiit et visione re-

tentas est. In Gentu S. Franci.tci et Speculo exeniplor. (Vil, 19.)

258. 34 K: Tres litter*. Spec. exenipJ. (IX, 47. CA. Gesta Rom. 12o

intine et 188.1

.. . ^SH'. 36 Q : «Veni Creator.» Spec. exempl. ied. Majoris p. 461.1

26(^>. 37 T : De provincia Hibernia:', ii. Pi-oprietatum (BarthoJ

Auglici) XV.

261. 39 0: Cur liomo tam saspe cadat in peccatum. Vitae Patr.

262. 40 X : l^e quibusdam muHeribus devotis, qua^ pra- dulcedine

grati:i\ rapiebanttir in extasin. Jacohua de Vitnaco.

263. AtQii: Christus pai atus rursus mori pro liDmiuibus. IMonysius

\n -epist. ad Demophilum,• 264. * 41 D: Vidi etiam Thurcos quosdam, quorum princeps tenens

castrum in conhnibus Hungario', dum nocte quadam vigilans vidisset to-

t^.m versus christianorum regionem esse in luce quadam scil. gratiae clari-

tatem siguificante, et versus regnum Thurcorum ubique tenebras foce,

cum hoc idem aliis suis retulisset et quidam eorum, ut dieitur, consi-

militer vidissent. mox castrnra illad christianis dederunt et ad baptismum

venerunt. eontemnentes omnia ac devotissime Christo servientes adeo;

quod ille princeps factus christianus, quotiens nomen Jesu in pra?dicatione

vel in missa audiebat, totiens genibus procidebat in terram adorando J-

Christum.

*i Actus S. Frau. ed. Sabalier.c. '1-1. (p. 7ai = Speculum \ itse

lOlb

;^>5

'2Vui. il I': Ai)t,'eli lii-taiitiiv dc coil(>(|iiiis siilntireris fratvnm ot iu-

digunntnr contrariis. Vitar Ptitr. ot Sjjfc. i-xniiplof. IJ. V.k

2(M>. Jliid. inforius: De S. Francisco simile.*) Si>fi-. exempL.

'2(J7. 42 K : Oratio vaJet pro coiiversione peccatoris.

liiH. 4l2 () : HuniiJitas S. Joliannia El emo s y n ar i i.

*J(>J>. Il)i(l. infra: Hnniilitas S. I'"rancisci.

U70. i.{Z: Dc fratre iiuodani ereuiita. (|ni filiiiui sacerdotis pagani

gjbi. in uxoreiu dari v(dens nofâvit deum. liaptisnium et professioneni et

tanien a deo non dorelictns et dein conversus cst. Kx VitiK J'atriim.

.'. : V 271. Aestiv. 1 (i: Kalier ebriosus in agono niortis vidit infeniunj

apertuni Hcilfi in Jlist. Anijlor. (Spec. ex. III. 9.1

272. » 1 H : Auditio missae servat a periculis. (Cf. Gesta Rom. iS'.i.\

lu / V.'«(<>H//Serui(«ne de fructibns niiss;i' (de Sanct.48.) V. in A p p e u d i c e p. 41

.

27Ji. "2 '1': Antêli ad pugn;ini contra da^mones parati defenduut

qnendani a tentatione fornicationis. Vitar Patrum (Kosw. 638 a i.

"21\. ?>&.: l)e inala morte peccatoris. Vitar Patr. et Spfrnlnm e.rfin-

plor. di II. ex. ;>01.

275. ** 4G: De capco et contracto. Vincmtius (BellovacensiB) mSpecnlo morali li. IIT. parte 2. di. 20. (Cf. Gesta Rom. cap. 71, V.

supra in Apj). p. 1"i.l

27(i. ** 4K: I)e fratrilnis stulto ct sapienti. Ihid. |Cf. (jeata

Rom. c. 1)7. V. in Appendice p. 4H.)

277. 4 H : Visio cuiusdam sancti lieremitae de nmltitudine damna-

torum et pauco nnmero eorum, ([ui in purgatorium deveuiuut, panciasiniu

autem illorum, qui salvantur. Jjiher dr Orlii iMrthusimxiuni.

278. 5 0: Visio Saneti Carpi de misericordia Christi. In epist;

IHonysii ad Deiiiophilum.

. . 279. H S : De vauo ornatu muliebri.

28(>. 7 F : De tahernario a da^monibus rapto. Sjirc. r.rrmpl. di. IX.

ex. 37.

281. 7 G : Oj)era bona cniusdam sancti lieremitiv iu uuituum data

contra peccata sibi confessa cuiusdaiu houiiuis pessimae vitft'. Sjirc. r.rrmpL

di. IX. ex. 40.

282. 8L: \'irgo qufedem ceterum devota, sed superba, piopter hoc-

unum peccatum damnatnr. Sper. f.rriii/il. di. IX. e\. (2('0.) Refert .lue\

Carthu.fieim.'^.

.1 28!-{. 9X: S. Bernardus et aê&tor.Ge.ita Runiami . c&\>. I70. (Cf.

ea, quse (ie hoc exemplo in editione versionis Imngaric* Gestor. liomauor.

in. parte II. libri «Harmas Istoria» inscripti ad capitulum cit. aduotavi.)

284. 9 BB : Aiiiuiie bouoruiu et maloruni e corporibus forma difte-

renti egrediuntur. IHscipiiliis in Promptuario exemploruni (|)assimi.

28i>. I" 1 : luiago Christi crucifixi retraxit inanns clavatiis de lit;uo

*) Actus S. Friincisci ed Salniticr ciip. 14, ip. 5().i cf. eod. Ehreu-teld p. 135. Spcc. \' 1 1 a.' f. ."j4a.

qriicis et obturavit aures iii exequiis cuiusdam hominis. qui iniuriis sibi

tactis nullo modo indulgere vf>luerat. Spec exempl. di. IX. cap. 94. et

Scala caeli (f. 107 b ).

286. 11 U: Simile de muliere, quae offensionem dimittere nolebat.

Spec. expvipl. di. IX. cap. 96.

287. 11 X: Frater occisi parcit occisori propter p.inguinem Christi.

Sermo S. Bemardini de Senis et Spec. exeniplor. (I, 105. et V, 4-5.)

288. 13 Q: Pactum Silvestri II. papse cum diabolo. Ex Chrunica

Martiniana. iCf. Liebrecht, Zur Volkskunde p. 47., ubi eadem narratio ex

Gualteri Mappii Niigis curialium dist. IV. cap. 11. iillata commentario

iUustratur.I

289. 14Z: Legenda S. Cyp riani. (Leg. aur. 142. ed. Graesse p. 632. i

290. 1.5 F : Miles teutonicus post adulterium in facie deformatus. Ex

Apiario (h. II. c. 29.) et Spec. e.x. (di. V. ex 81.) Cf. ad hoc ex. quae supra

no. 244. adnotavimus et infra num. 310.

291. 15 H : Quomodo angeli introdticant auimas sanctorum in ca-los.

Spec. ex. di. III. cap. 22.

292. 16 N et 17 T: De diversis arboribus.*f P/i«r*/.s-, Solinui^ et Qesta

Ale.r. Maf/ni.

29Ii. 16 Q : Daemones cupiunt videre faeiem Dei. Sjifc. e.r. (IX, 63. 1

et Discipuli Prompt. ex. (G 1. Cf. n. 242.1.

294. 17 \': Apparitio cuiusdam clerici post mortem «cum habitu de

pergameno totaliter sophismatibus descripti et intns flamnia ignis videbatur

ardere.D Spec. ex. di. VIII. ex. 65.

295. 18 K: Quomodo B. V. Maria oraverit. Sijeculirm Vircfinis.

296. 19 P : Aspectu impudico perditur gratia. Vincentiiis dc Valentia

in suis sermonibus.

297. 19 Y: Confessio devota sanat Jtgrotum, cuiua ex ore «quasi bu-

foues septem, quasi septem vitiorum diemonia» post absolutionem eiiciun-

tur. lA. Apiiiti et Spec. ex. di. V. ex. 107.

298. 19 Z.- Quidam nomine Servulus paralyticus morti proximus

audit resonare laudes in ca?lis. (rretfuriiis Dial. (IV. 14.1

299. 20 D : Exemplum cuiusdam regis P^rancia:', qui moribuudus ex-

clamavit : «Heu mihi, quo vado ? L'bi erit hac nocte hospitium meum?-Quam rationem reddam Deo de tot bonis, (ju* omnia relinquo ?>> Hugo

de hlurido-iJainpu (s. de Prato-Florido.)

IIOO. 20 1: Parabola Menenii Agrippa? de ventre et membris.

(Cl. Aesop. Halm VJl. Livius JJ, 20, 3. etc. in H. Kurz ed. fabular. B Wal-

dis II. Anm. .M. ad fab. J. 40. ad La Foutaine III, 2. ed. Hegnier I,

20o. Pauli ed Ocsterley 399. Quibus addi possunt G. Pesti 40. Hel.--

t a i 42. K o 1 o z s V. 1 767 : 48. H a 1 a p i V, 40. J a c o b u s d e V i t r i a c o 73,

e^...Orane p. 33. et adnot. j). 167.1

*) 17 T occurrit verbum liunguricum Gengyer icarbas), de quo v.

S z i 1 a d y 1. c. p. 68.

;UH. Il>i<l in tiiio: Do poriciilis t;i-(lii. S. Aiitoiiius iii Vitis Patrnm

(V. 7, I ; .a. Kossv. .o84b i.

302. 'Jl L: Cnrare intirinos plus valet ieiuniu ((uanri lontjissinie pro-

tr^ipto. Vitae Patr. et Spec. e.reni]jl. ili. II. ex. 177.

303. "21 K: Kx vita S. .1 o h ii n n i s E I eni o s y n a r i i. S/^fr. rx. di.

VIJI. ex. (30. et ss.i.

34>i. * Ibid. Infra: Tii)erius secuniius inipcrator chrifitianiaaimus

dabat pauperibus iarjjissimc ita nt etiani iniperatrix euni do hoc repre-

lienderet. Cui ille ilixit, (juod Deiis provideret. Ecce autem altera die iii

palatio suo ambulans vidit, quod in uno lapide pavimenti signum crucie

tuit insculptum et dixit: Nou est bonum signum crucis pedibus conculcari.

Kt praecepit statim lapidem illum erui, suli quo invenit alium lapidem et

sub illo tertium consiraili signo. Quibus omnibus erutis invenit plns quani

iliille centenaria auri. Et postea in loco illo invenit etiam thesauruiu

maximum. In Chronicis iwperaturuin et SpecuJo exempl. di. IX. ex. (1:27.),-

305. =*--»= Ibid. inferius : Miraculum Bu d e n se de vinea S. LazariV. in Appendice sub no. VII. p. 48.

3<K>. ^2 X : De negligentia parochoium. Cae.^^ariu.t iii Dial. mir.

(XII, 6.(.

307. Jbid. infra: Simile.

3(^8. ±2k: I)e S. Forseo. LWa |in Hist. Anglor. cf. cod. hung.

qni Peldak konyve inscx-ibitur, Nyelvemlektar VIII. p. lUl.)

30J>. 2:! H : De gratiarum actionis ntilitate. Spec. e.rewpl. (IV, ly.)-

310. 24 1': Tres aiicilla' S. AnastasiiP (Agape, Cionia et Hireneh'

Ley. S. Anastasiac. (Leg. aur. c. 7. ed. Gr:i'-iso ji. i"^. et loca ad Pelb. de

Temp. a'.stiv. 1.5 E citata sub no. 29U.). Sti«uf\-rvfrt» , Jt.JI-f-i-

311. 2.T Z : Visio fratris Jj e o n i s ex Artihus S. Franci.tci et socioruuj

eiu.s et in Spec. r.rruipJ. di. VIL ox. 41. (Actns S. Fian. td. Sahatirr cap.

tJ4. p. 188.)

312. -tc 26A: Exemplum legitur in meditationibus Brniardi et ser--

mouibus, quod scil. Ari s tot e I o s*i apparuit post mortem cuidam 9UO

discipulo. et ille interrogavit Aristotelem dicens : Quid geuus ? quid spe--

cies ? quid differentia? Et Aristoteles respondit dicens : Non est apud

nos inferos quid genus, species et huiusmodi, sed tantummodo quid ignis,

quid dolor et quicquid quid noii esset poeua. '313. 26 B : Ajinulus a papa Alexandro militi datus pro poenitentia-

et ab eo sa^pius inspectus inducit eum tandem ad poinitentiam veram.

In Libro de dono timoris. ( Steph. de Borhune ! ) Cf. supra n. 46.

314. 26 (i : Pritsumptuosa exultatio cuiusdaiu moribundi. Apiariu-r

et Spec. cxenipl. di. V. ex. 108.

: 315. -tt 29 E : Exemplum narratur de (juodam sanctissimo, (|ui in

insula quadam manens nullam aliam orationem dicere sciebat, nisi h*c

tria verba: Miserere tui deus. Accidit autem beatum Ambrosium epiaco-

*) Pelbartus semper Arestotelem scribit iu hoc exemplo.

il

{jUiu Rcilibet ii.ivi-^anteiu a ventd in illain insnlani i^ropelli, nbi sonem

illum in cella repperit. ynein inter cetera verba requisivit, quid oraret,

Ille: dixit, qnod nesciret aliud dieere, nisi sic orare : Miserere tui deas;

Ciii sanctiTs Ambrosius dixit : Non sic dicere debes, sed dic: Miserefe

mei deus. Ille aliquotiens repetivit. Et postquam inde i*ecessit sauctus

A., accidit, quod senex iste oblitus est orationis istius formam traditam,

(.te quo dolens ivit post eum. Et ecoe per mare pedibus repente j)ost illum

pervenit dicens, se oblitum fuisse orationis modum. Quo viso miracwto

sanctus A. ait : Vacle et semper dic eo modo, quo hactenus dixisti. Et iste

per mare ambulans rediit. (Pauli 332. et loca in ed. OesfeHey ad hauc

narrationem citata. Mikes epist. CCVI. in ed. F. Toldy p. 213, et ex hoc-

tiMite apud Mich. Vorosmarty in poemate «Szent ember» inscripto.

ed. P. Gyulai II, 239. cf. adnot. editoris p, 30(3.)

- 316. 29 K : S. Tiburtius resuscitat mortuum oratioue Uomiuica.

317. Ihid. infra: Somnium de hamo aureo. Spec. e.reiiiplor. di. IX,

318. Ibid. inferius: Unum «Pater nosteru phis valet modio auri

cumulato. IJber Floriirn.C?)

319. 30 P : S. Antonius eremita didicit humilitatem exempio

coriarii Alexandrini. \'itae Patr. et Spec. exempl. di. II. ex. .58.

• •> . 320. 31 X: Via sahitis ostenditur abbati Arsenio his verbis':'-

Fuge (scil. mundnm), 1 u .i,' e (scil. ])eccatH tua), t ae e (scil. pecoata proximi

et secreta), quiesce iscil. a sa-cnli tnmultn). IVi«^' Pc/f/-. |ed. Rosw. 528» ).

:-: '321. ** 32 H : Anjjfelus et eremita. .lar. ile Yitriai-i) ( 109. ed. Crane

p. 50. et 179 ss. Cf. Gesta Kom. 80. et 127. et ea. qun.' de hoc exempld-

in ephem; hung. Ethnographia tomo XI. anni 190O., p. 145 ss. et

199 ss. commeutatus aum. Cf. infra 403.) 'JIl^ ^Sl-^^TelU-

...: 322. 33 M : Ijxemphim de nimia fortuua timeuda. Ex leifenda S.

Avibtvsii. (Leg. anr. c. 57., ed. Gnpsse p. 2,53. Cf. Schiller: Der King de&

Polykrates.)

32Ji. 33 N : Date et Dabitur vobis. Cae.^^arius in Dial. (Spec. ex. VI. 43. J.

324. 34 Q : Abbas Achilles de causis acidisf. Vitae Fatniiii (ed.

Rosw. p. 589a c. 28.).

:- 325. 34 X : De S. Vitali et Ursiciuo. In officio S. Vitali-:.

t^<>. Ibi<l. inferius : De S. Paulino episcopo. (7re((ori'us Dial. Illr

(cftp. 1;)

327. .35 C : Keges et imperatores volentes adire paradisu-m;« y • X e r X e s, b} C a m b y s e s, c) A l e x a n d e r M a g u u s, </ y N e r o. Huic

exempio Pelbartus mysticam subiungit expositionem sequentem : « Per

reges quatuor significantur homines in (juatuor mundi partibus habitan-

tes, scil. ad orientem, occideutem, meridiem et aquilonem. Qui (fuamvi.s-

appeterent naturali inclinatione cadeste paradisum, quia (ut dicit Bcetius

et Augastinus) unicuique nostrum inserta (sie!) est illius boui veri cupi"'

ditas, sed multi non perveniunt ad caeleste paradisum, i|uia deficiunt ali-^

qui prae fame, eo quod non habent -cibum verbi divini et potum fidei

catbulicrt', et sic Deiini dili^erc fjiatnite nesciunt . . . Alii ileficiniit al*

aiiuifl concupiscentiii' et Inxurifi- . . . Alii pnnterea deficiiint et iuipediuii-

tur a cwlesti paradiso ab igne avuritia' et cupiditatis . . . Alii impedi-

untur u defectu charitatis ver»', ijuia snnt mortui morte cnlpae cuiua-

tfUDque.»

328. 'AQ L : Prapmium patienti*. Spec, i'a;empl. di. 111. ex. 40.

'>V2\). 'M V : Diaholns a S. Machario sola iiiimilitate charitativa

vincitnr. Vitae Fatr. et Spec. e.vewpl. (11. 50. i.

liiiii. 37 K : De amore S. Angustini in Christnin.

liSl. 38 Z: Peccatum magis foetet angelo tjnam cadaver corruptum.

Sper. e.eemj)l. di. IX. ex. 1()3.

IKi^. Ibid. inferins: Peccatum renovat passionem Christi. IH.tcifjuliu

iu Sermone (de Temp. 1 H et 161 (.'i.

'^m. 39 E : Filii sagittant in corpus patris mortni. (ienta Huin.

cap. 45.

JiJM. 40 L : Gratitudo animalinm pluribus exemplis demoustra-:

tur, scil. :

a) Elephantis. Ca~mo(loru.s.

h) Eqnornm, boum, canum.

r ) Bufonis. (Exempluni lioc ex Vitia Patrinii ailatum non spectat

ad hanc materiam, sed Deum in omni creatura sua landandum esse docet.

Cf. supra ex. simile de pastore et bufone sub no. :214. i.

d) Leonum. Yita S. Macharii. iVitae Patr. Rosw. :228b).

liH^. 40 N : Gratia' snnt Deo agenda' etiam in rebns adversis

N. Vineentius de Valentia.

3JWi. 4(tO: De fratre Mernlo. (rreiionus \)m\. \V\'.AR .) Spee. exemiA..

(di. L) ex. 71.

3Ji7. 41 Y : Faber in paupertate elemosynarius, dives et poteus

factus cessat ab elemosyna. (Jaesanus (.? Cf. Spec. ex. Majoris p. :24tj. ex. 3.i;.

J<38. 4i2 G : Usurarius dives damnatur, qnia omnia bona, qu» fecit.

in peccato mortali facta nihil pro eo redimendo valebant. Meffret.

339. 4!21: Pcenae divitum et usurariorum in inferno. Peti us

Clnniacensis in Speculo e^ceuipl. di. IX. ex. 85.

340. 43 P : Duo heremitae olera habentes et diverse orautes : uuud

modo pro serenitate, modo pro pluvia, alter omnia divina? provideutia

committens. Huins olera bene provenerunt, alterius antem arefacta sunt.

Vitae Patruin et in Sermonibns Thesauri.

341. Ibid. inferius : Simile de duobus sutoribus. Spec. e.i eittpl. di...

VIII. ex. 45. (Cf. Discipuli Sermon. de Temp. 117 H).

342. 43 Q : Ethicius paverat pau))eres et Dens largiter retribuit ei.

Specid. ejem/il. di. IX. ex. 130. :

34J^, »* 4.5 B : Nuntii mortis. S. Vincentiu.s (de Valeutiai iu Ser-

mone. (Cf. Pauli !2<J7 et !268. Kirchhoff Wendunm. I, SJ, 1SJ4. cumadnott. Oesterley.)

344. 45 F : Mors devoti. Meffret et alii iu Sermonib.

i:;

J^4i>. 4fi K : Dosidoriiini niortis laudalMle osse eTompliH denionstrat

?>. AtKju^tirvis.

:{4(i. 4<)L: Mors S. Claruf. lu legenda eius.

347.47 S : Recordatio passionis Christi Deo acceptissimum servitiniu,

S/jfciil. KVfiiipl. di. IX. ex. loS.

li\S. 48 Y : Peccatum luxuria' etiani dial>olo maxime fottet. sed

«propter Incmm)» ali eo promovetur, «sicnt cloacarius foetorera cloacjfc.

licet abhorreat, tamen propter hicrum in ea laborat.» Meffrct in Sormone.

34t>. 48 Z: Ave bestia ! Ave hom<> ! Ave angele ! lCf. n. 7.i

I}5(). Ibid. inferius : S. Franeiscus contra tentationem carnis

proiecit se in foveam glacie et nive plenam.

I^ol. oO M : Pistor diera dominioam non sanctiticans miraculo terri-.

biii panum sanguinolentorum punitur. In \ ita S. Hiuioni-^ lAncmirmia.

tto^. 51 S : De S. T h e o d o s i a virgine. Siiec. exevipl. di. VIII. ex. 10.

'\^i. 52 & : Frater Martinus monachus ot leprosus. (TieifiiHivsDia.l.

.III. Ui.)

J^4. •'>;-! B : De perseverantia. Gerson in libro de interna cou-

versatione.

1^55. 53 F: Collo(|nium S. Francisci de servitio Deo acceptiasimo.

ISpec. e.cetnj)l. di. VII. ex. V).

lK>f». rjoZ : Phis Deoconfidendumquam medicis. .S)>fC.^.f. di.III. ex. 28.

J{57. 56 F : S. Bernardus in ultima sua infirmitate raptus ad

tribunal Dei. Leffcmla S. Beniardi.

Ji58. 56 G : Filius recusaus curare novercam. Seneca li. IV. Narrat.

»ive Deciarationum. (Sic pro Declam. Cf. (iesta Rom. 11^.1

lioD. 57 K : Confessio liberat a diabolo. Biscipulm in Sermone |i;58 J)..

H()0. 57 N : Eremita malis cogitationibus tentatus. Mtae Patrum.

tttjl. 58 Q : Quidam religiosus in extremis horrendos videt diemones._

Spec. exeinp}. di. IX. ex. 84.

362. 58 T : Pcpna- damnatorum et beatitudo sanctonim. Spec. e.ceinpL

di. IX. ex. 214.

363. 59 X : Visio cuiusdam mortui ad se redeuntis de presbytero

Laurontio. Greijoriux in Dial.

364. Ibid. inferius : S. Macliarius invenit in deserto caput raur-

tiium horainis, qui ei de inferno et de habitaculis damnatoium christia

uorura et paganorum qutedam retulit. Vitae Fatruni. iRosw. 526";.

365. 59 & : Descriptio inferni secundum Vincentiuin de Valentia.

36(t. Ibid. inferius : Visio cuiusdam de inferno et de toruientis eiu.s :^

«Si enim omnia folia arborum verterentur in linguas hominura etc»

(Cf. «Und wenn der Himmel wiir Papier» apud Jri. KdJiler. Kleiuere

Schriften III, 307 ss. et ea, quae in ephem. hung. Ethnogr aph i a IX,

402. et X, 165. de his et similibus dictis commentatus sum.) Caesarius

Dial. mir. et Spec. e.cemjiL di. VI. ex. 93.

1^67. 6U C : De constantia c-uiusdam professi tentatiouem parentuui

3ibi exitum persuadere volentium reeusautis. Spec. exettipL di. VII. ex. 51.

u

'"" lUm. iKKi' : Popiia^ infenii sef'iiii(liiiii (liversitatcni ppocatnruui di-

veisrt-. Vivcmtius de Valentia.

'MH). 00 H : Discipulus ciiiusdani niafîatri post rnorteni apparet ei

et interiMâtus de qiuvstionibus. quii' apud iuforos verterentur. respondet :

«Ibi iioc solum (iuii>ritur. ijuid est. (iiiod non sit eis puiia». S. Beniardua

iiit Meditationibus. (Cf. sujira suli no. '.U-i.^

=• Ji70. lil O: De fructibus terrn' et diversis jdatris eoruni. Hnlkot su\).

Ifbr. Sap. lect. '20±

lill. <)(2 L' : Infirniitns corporis coiifert saluti honiinis. Leif. S. Thmnae

( untiiaritnnin.

H72. ()J Z : Jeiuni" piiis salet '-er\ ii f infirinis \il(ir Hatr. (Cf.

snpfa n. 3UiJ.)

1-^73. tiH F : Syuiboiuna ajiostoliciini tiif^;il (heinoiics. l arsariuy iXl,

17.) et Spec. e.i-fwpl. di. VI. ex. !S().

'S7î. 64 L : Keligiosus professionem violans piinitur acerbissiiue.

Hetru.s Daiiiiani et Spec. exeiiipl. di. J. ex. 110.

375. * H.5 Q : Exemplum legitur, quod in Italia quidam suspensus

pro peccatis mox visus est senuisse, ut n a r r a t u r a fide diguise'tiam fratribus n o s t r i s. qui vidornnt. Et \o\ facta est

dicens : Si iste bene vixisset, debnisset usque ad talem canitiem attigisse.

376. * 6511: Sagittarius et philomela.*) Borlaani (et Josaphat

Johanni Damasceno adscriptus. Vitac Patr. ed. Rosw. 2^f». ^-L epitomen

in Jjeg. a u r. caj). 180. ed. Gra-sse j). Slo". et Gesta Roui. c. 167.1

377. ** lliid. inferius : Homo fugieus unicornem in barathrum in-

cidit et ibi ramusculo se appeudens, inter diversa pericula, qua" 9ibi

minantur, nielle de arbusto stillante fruitur periculornm oblitus. Barlaain

(et Josaphat. Vitae Patr. ed. cit. -iM*^ et epitomen iii l-eg. au i. c. 180.

ed. cit. p. SlO, necnon cf. G e s t ii K o m. e. 168.)

378. 66 T : De bono patientia' et malo inipatientiie. S. ]inre)itiu-s

iFerrer.)

3711. 66 1': ((Kxemplum terribile refert (jiiidam doctor in suo ser-

mdue», (|uo demonstratur, cuv S. (iregorius introitum missai pro

defunctis «Keqniem aeternam etc» iterari ordiuaverit. (Cf. 140.)

Ji80. 66 Z : Exemplum de seternitate. Horuloifiuni SapiÛiae li. 1.

cap. 1. (Vide de hoc oxemplo a pnedicatoribus trito h'. Kiihler. Kl. Schrif-

ten II, 37.)

J^l. C)? E : Monachus (luidam, qui ieiuuium secreto sa?pius frau-

gebat, iii agone mortis se dracoiii tradituni vidit. (rreiinriiix Dial. IV.

(cap. 38.) V. supra n. 8.

• " !{82. Ibid. inferius : S. Maria de Oignies ^jro mairf biia damnata

invamim orans. Speculuiii e.ceinpl. di. V. ex. Iî2. (De S. Maria de O. vide

Introd. in ed. exemplor. Jac. de Viti-iaco, quam Crane curavit.i

*) Pelbartus noster philomeuam scribit, sicut et iu Gestis

Komauor.' lejjitur.

Vr,-

383. 6*i T : Dfe poenis danlnatomm. AriJiulo parte TT. cap. f?o. et in

sermonibn.s Meffret.

384. * 70 F : Auerroia supcr libruni flo sen.su et sensatodicit expertum fore, qiiod quidam puer nutritui» niit in quodam loco, ubi

nullus loquehatur eidem et sic nullnui idioma scivit, sed mugiebat tandem

et faciebat vocem similem cuidam seratura-, qu;im sfppius audierat fieri

in hostio illius camera', dum aperiebatur et claudebatur. Sic proprium

-habet lingua, quod qu»' assuescit. Iiona vel mala, illa loquitur.

J^o. 70 G : Figura poetica do lingua' custodia. Fiilffinfins i Ima-

gines).

38H. 70 H : De eudem exem[)l. cx JVt/.v Pdtriiin ct aliud cx Ser-

monib. Meffret.

Ji87. 71 P: l^e Thaysi meretrice. Vitne Patr. led. Rosw. p. 374;)'-

388. 71 Q: De fratre Egydio, qui minimam gratiam in religione

habere maluit, quam masimam in sa-culo. JAIir" (,'(mformifatinn (Barthol.

de Pisis, Mediol. I.tIO. et 1.51::).

i

l^Si). * 7;2 S : Narratur de (puxiani cive in Jtalia, (jui Core a XL.

annis nunqnam extra portas civitatis, ul)i manebat, exierat, (|nod cumsenatus de eo didicissent (sic.l, iniunxerunt sibi sub pcpna, ut nunquamaudeat exire civitatem. Ad quod impatiens factus non potnit sufferre tale

mandatum, quamvis nunquam voluerit exirc. Quare hoc. nisi quia hbet'

tatem naturahter appetit homo etiam in his, (lua- non vult facere in

effectu. Et tam maximum boiium ost libertas animae, quod prout Aeso-

pus ait :

Non bene iibertas pr(j toto venditur aur(j.*)

Unde hanc offerre Deo est maximum. (Cf. Pauli .319.

i

390. * Ibid, inferius : Legitur etiam. (|Uod quidam heremita Deunfi

orabat, ut sibi revelaret, quid acceptius et sibi salubrius posset Deo offerre

pro peccatorum suorum remissione, Et affuit die (juadam diabolus In

specie boni angeli dicens, quod debex"et ofterre lunam novam, solerh

et rotse quartam partem. Quae si non obtuleris. damnaberis, (Signi-

ficatio huius aenigmatis est COR: C signiticat lunam uovam, effigiem

Bolis habet et R est quarta pars verbi ROTA.i Gntsch in Sermone 47.

391. 73 H : Mors abbatis Sisois. ]itae Patr. et Si>ec. e.rempl. di,

IL ex. 116.

392. 741: Xerxes cognovit vita' humuna" brevitatem, B. Hiern-

nynm!< in Epist, nb.

393. 74 K : De tempore perdito, Hiimliertii.s li, de septu])lici timore

(seu de dono timorisi.

394. .74 Q : Annos in vanitate mundi cousumptos uou computftt

quidam senex sanctus. «Legitur in historia Barlaam, quam videl. Dama-

*i Hic- versus ox Anouymo Neveleti aftertur. Aes. Nevel, ed.

Erancot. Hitid. p. 5i'5. in fine fabula' 54. Anonymi. Sed ibi tali inversione

legitur : Non bene pro toto libertas venditur auro.

46

Kccnnp scrijisit, iit liahetur etiaiii in lependa.» iVitae Patr. ed. Kosw.

p. iiK-Jb). :.,

It!)."». Iliiil. iiiiii iiis : IIox .iiiiiiiiis |in>vi(liis. HarUituit (et Josajihat.

VitfK' l'atr. 1(1. Kosw. |i. tiTHb ct opitoiJic iii Le<;. a ii r. 1S!(). ed. Gr*s8e

p. M7. (1'. Gcsta Jdiiu. cajj. 2-J4.)

JtlM». « 75 8: Exeiuj)hini narrant ahi|iii r.r ilictU S('nfc<i<-i'h, videl.

qudd (|uidaui rex habens filios tros, jiidposiiit eis talo iiroblciinia {s\e.)

de avibiis dicens : Fili niei, ost (jua>da)ii aviiiiu sjiecies, (|UiH iiiuiis albe

vdlaiit, sicut t)st aqiiila; alisp sunt. (juas jiriiu-ijics juaiiii portant, ut falco ;

alia' siint, (|U!i' ciiiu uiultitiidino sncietatuiii volant et ai-bori insident ac

frncfiis do,i,'ustuiit, iit ost ficedula. Tunc iiiterj-Of^avit rex luaiorein filium,

iu (|uaiii istaruiii se ti*ansi'orinare vellet, si posset ? Et ille respondit : In

a(|uilaiii. ut esseui altior ceteris avibus. Secundus interrogatus dixit: In

lalcououi, iit jjortaj-etur uianilms principuni. Tertius dixit de ticedula, nt

cutii luultis esset et arboris iVuctus dulces coiuederot. Tunc rex cogitavit,

quis istoriiiu ad rej,'nanduuj aptior esset '? Trininiu intellexit esse super-

buui et contemjitorem alioruiu. Secundnm raptoreiu et opjiressoreiu jjan-

peruiu. Tertium, quia elegit multitudinis diiectionem et iii fructu arborum

delectari, intellexit, quod esset charitativus, et hunc re^no jira^fecit tamquam

diRiiiorem. (Cf. Spec. ex. IX, H»."'). Paiili 677. Wrii/th, liat. stories .34. p. 36.,

nbi. tres aves sunt accijjiter, sturnus et cj'j,'nus. Pater trium filio-

mm est «quidam nobilis in Anglia»;primogenitus, qui accij)itri assimilari

vult,- obtiiiet terras patris in Anglia, «(juia terra pacis et iustitia-. et in

ea rapere non potei"it impune.» Secundus hapies fit terrarum in Wallia,

«quae est terra discordias? at guerriP, tjuia jier curialitatem malitiain tem-

perabit incolarum». Jnniori autem nullaui terram assignat pater, «qum

saj)iens erit et per sapientiam suam sufticienter sibi adquiret.» Hic mortno

j>atre «factus est cujjitalis iustitiarius Angliio.» IVriffht 1. c. in adnot. ad

hanc narrationem haec habet : «This story, told thore JAltdeutsche Blatter

vol. II. jj. 81.] of King William the Conqueror, is introduced into the

Anonyinous French metrical continuation of tho Brut, printed in M.

Michels Chroniques Anglo-Normandes toiii. I. pp. .SO—89).

I{97. 7.5 Z : Caliphus rex Tartaroriim ad fidem Christi convorsus

miraculo,* ) (juod demonstravit fide montes transferri. Spee. exempL di. IS..

ex. 145. ot DianpiiH Prompt. ex. (F6.)

Jtt)8. 76 D : Quidam frater conversus sine purgatorio ad Deiim ire

promeruit Iiac oratione, quam cjuotiescunijue coram crucifixo transiret..

recitare solebat: «Domine Jesu, jier illam amaritudinem acerbissimam.

quam sustinuisti pro me in cruce, maxime (|uando anima tua egressa est

de corjjoro tuo, miserere anima' meie in egressu suo.» Speciil. ex. di. VI.

ei, \(H. ex Cae.mrii (Dial. mir. XII, 51.)

*) Discipulu.s 1. c. lioc miraculum ox Sjieculo historiali linrmtiiBeUoiacen.s-is atTert, qni eventum anno 1225 adscribit. Pelbartus noster

(in editione a. 1.501 Hagen. 4») anno CXXV. evenisse e Spec. ex. I. c.

:l-7

399. Ibid. infprius : De moi-tis rlolore acerbispimo. ('i/)ilh(s in epist.

ad Augnstinimi de miraculis h. Hieronymi.

400. 76 E : Divitem morientem divitia- sna' non comitantur. (Cf.

Discvpuli Prompt. exempl. T6=Delireczeni codex :2.']0. I r o d a 1 o m-

tort. Kozlem. XI, 449.)

i(H. * 76 F : Exemplum . . . lejîtur dc <|Uodam Saladiuo |)rin-

cipe SarHConorum et habetur in S}iecitlo ejceniiilonuii di. W. ex. .59.. quod

Saladinus apud Damascum, •cum sciret sibi mortem imminere, vocavit

Bigniferum suum dicens : Tu, (jui in liellis fers vexillum uienm. fer nunc

vexilltim mortis meae, scil. vilem ] anniculum per totam Damascum clami-

tando : Ecce rex orientis moriens ex onmibus bonis suis non fert secum

nisi hoc vile linteamen. Sic erit de omnibus peccatoribus. (Cf. DisciimH

Prompt, ex. T 7, Bod codex 5 = Iôbkowitz cod. !:274 5. Jacoljus

de Vitriaco ed. Crane 119. p. 54. et adnot. p. 185. Meffret ed. Monac.

1612. I. ]). 98». R. Kohler, Kl. Schriften II, 565. GctMon Paris, Iâ legen.dfi

de Saladin, 1893.)

402. 78 Z : Judaûs quidani in civitate Coloniensi ad deridendam

fidem Christianorum sacraiuentum Eucharistia' sum])sit, dein hostiam in

manum exspuit et vidit in manu puerulum vagientem, quem post()uam

deglutire incassum conatus est, in coemeterio sepelivit. Postea vero omnia

Haec saeerdoti confessus et ad fidem Christi conversus est una cum ceteris

•Judsis civitatis.

408. 79 D : Angelus et eremita. Vitae Patr. ( Migne, Patrol. Lat.

LXXIII, p. 995. Odo de Ceritona Parab. IV. ed. Hervieux p. ::2G6. Diacijntli

Sermo de Temp. CXLIX B. V. ea, qua' de hac parabola in EpJ)em. hung.

Ethnographia t. XI. a. 1900. p. 145 ss. et 199 ss. commentatus sum'.

Cf. supra 321.)

404. 79 F : Mors repentina non semper adinstar ptpna' homini

infligitur. Bupertu.s (Holkotl sup. lib. Sapientia'. Cf. sujn-a n. 321.

405. 79 K : Quidam nobilis in Brabantia propter tria peccata dam-

natus, scil. propter decimas sacerdotibus subtractas, propter pisces religi-

oBorum furatos et propter damna, (juaE' canibus siiis venaticis in segetibtxs

et vineis jjauperum discurrendo fecerat. Apiarius et Spec. exempl.

Addendum. 46 b. Quadrag. 1. 37 U : Exemplum leg. Spec. c.r. di.

IX. ex. 110. de sacerdote coram Karolo Magno missam celebrante

propter peccatum fornicationis non confessum ab aranea occiso.

Inciex anrtoruni ct librornm, qni a PplbartocMtantiir.

Nnineri Indicis ;h1 nnmiTos crassiores Elonchi referendi svint.l

Actus IV. (jestal S. Francisci ij^ss.)

64. f)6. 106. 169. 180.^57.-266,311.

Aesopns 93. (:231.l (300.1

Albertus .Magnus (li. de Animaiibiis)

26. m.S. .\inbrosius (Hexaemeron i 20. 16-i.

Anunlus (liberl 383.

Antoniims (Florentinns in SummalSo, 88. ^9. 96. 100. 124. 127. 128.

130. 141.

.\piarius ip. liber Apumi 11. 25.55.

56. 91. 147. 183. 199. 218. 224. 22."-..

242. 290. 297, 405.

Anetoteles 20. 108. 139. 184. 229.

Arnoldus ide Geilhovem 204.

S. Augustinns iDe civ. Deii 97. 133.^

(ad Gj-r. de laudib. b. Hieron.)

243. lalibi) 345.

Averrois 384.

Avicenna 174. 22''>.

Bapda iv. Beda Yener.) 173. 271. 308.

Bartholmnaens Anglicns 108. 184.

260.

Bartholom. de Pisis (Lib. ContV.rmi-

tatuml 388.

S. Bernardus (in Medit. et Sermonib.i312. 369.

S. Bonaventura iLeg. S. Francisci

Ass.i .38.

Csesarius (Dial. mirac.) I. 13. .32, 43.

47. 4S. 74. 7.5. 77. S4, 1 10. 1 14. 1 15.

125. 129. 175. 178. 245. 306. :-!23.

337. 366. 373. 398.

Cassiodorus 334.

Chronica imperatorum 304.

Chrouica Martiniana (scil. MartiniPolonii 127. 2S8.

Chronica Minorum 34. 41.

S. Chrysostomus 161.

Comestor (Franciscus. in Summa 34vitiis'?i 114.

S. Cyrillus (Hierosolvmitanusi 1.59L

399.

Dionysius 263. 278.

Dioscorides 24.

Discipnlus (De Temp.i 1. 76. 1.57.

239. 245. 332. 359.

- iPrompt. ex.i 187. 233. 237. 240.

242. 284. 29;s. 397.

Fulgentius 241. 385.

Gerson iCancellarius Parisiensisi

185. 354.

(jesta Alexandri Magni 292.

Gesta Romanorum 35. 39. 62, 1 12.

117. 145. 223. 283. 333.

S. Gregorius (Magnus). Dial. 8. 72.

98. 99. 103. 156. 15«. 160. 29S.

326. 336. 3.53. .363. 381.

Gritsch (Joannes) 390.

Guilhelmus 87.

Helinandus 18'i.

S. Hieronymus 6. 1.53. 392.

Holkot (Piobertus s. Rupertusi 113.

370. 404.

Horologinm Sapieutia- 380. ' •

Hugo de Florido Prato 226. 29H.

Humbertus (de Romanis! 393.

Tacobus Carthusiensis 282.

.Tacobus de Vitriaco 16, I2M. 211.

227, 262, 321.

S. Joannes Damascenus (Vita SS.Barl. et Josaph.l 149, 376. 377.

394. 395.

Julius Sextus 254.

Kilil" (liberl 4.

l.pgenda lv. \itai S. Amandi 212.

S. Ainlirosii 322. S. Anastasii'310. hii, oT. oS, 7^9. (V.]. 73, li. 7."). 77.

S. Bpatrifis hi. S. Bernardi 13«, 7S, 711, 81, «2, S4, 01. 9S. '»'.», |(»"2,

-234. 2iS. 3.=)7. S. Clara> 34H. S. I()<». 110. 115. 122. 125. 12'.». l;-;2.

Cypriani 2S9. S. Francisd Ass. 137. 143. 144. 14«. 147. 14S, 247.

KW, 213. 24(j, 2(i9, 350. S. Grogorii 2o<»b. 257, 25S, 259, 2(J5, 2(ifS,

154. S. Hieronvmi 37, I(i5. S. Hu- 274, 280. 281. 2n2, 285. 28(i. 2S7,

gonis Lincon.' 351. S. Joannis 290, 291. 293. 294, 297. 302, 303.

Elem. 2fiS. S. Jnstina. 138. S. 304, 311, 314. 3!7. 319. .328. 329.

"Magdaiena' 2:is. S. Sehastiani 135. 331. 336, 339. 341, 342, 347. 352.

Sej)teni dormient. 230. S. Servatii 3.55. 356, 361. 362. 3(i6. 3(i7. 373,

251. S. Silvestri 53, S. Tiburtii 374. 382. 391. 397. :i9S. 101, 40.5.

316. S. Tliomse Cantnar. 371. S, Specnlum Vitn' IJ. I-'rancis(.'i ot Soc.

YitHlis ;i25. 76. 169. 180. 257. 266.

liiber Flornm :!ls. Steplianus de Borbone (li. de Douolabev de Origino iv. Urtui Ord. Timoris s. de \'I1 Donist 46, 81.

Carthns. 155. 277. 217, 313. (303.1

Liber ile Paradiso l;!4. Thesaurus (libei- Sermonuml 191.

:\reffrcth (v. Melfret v. IVTotret) 29, 34(».

60. 172. 179.200, 209. 222. 2:15, Valorius iMaximiisi 93, 111, ll'.i,

;ii4. ;{8:5, ;i86. i;!3, 1S2,

Xider iJoann.) 2. \'incentius Bellovacensis iSpec. iiist.j

Orosius 21, 122. 27, 118,121, 186. (Speo. mor.) 275.

Ovidiiis 126. 276.

Petriis Alplionsi |1)isc. clor.l 171. S. Vincentius do Vulentia (Ferier)

Potrus Damiaui 98. I04. I(i7. 150. 1.52, 197. 201. 202. 207. 2()S. 211.

374. 244. 296. 3:!5, :M.3. ;365. 368. 378.

Petrus de ralude 14. Mrgilius 120.

Phj-sioloi,ais 108. 226. Viridarius 235.

Plinins 174, IS4. 292, Vita' Patrum :^, 5, 9. 31. 70, 71,83,Rabanus Maurus 226. 90. 105. 128. 130, 141, 151. KiS.

Scala cjoli 50, 59, 285. 18S, 193. I".»4. 196. 206. 210. 216,

Seneca ide Ira) 93. (iNanat. s. De- 220. 232. 23(i, 217, 249. 250. 252.

clam.) 358. |ex dictis ?) :-i96. 253. 255. 261, 2(i5, 270, 273, 274.

Solinus 65. 229, 292. :^0]. .^02. :5I9, ;-i20, 324. 329, 334,

Speculum B. M. Virginis 295. :!40. :j(iO, :^64, 372, :i87. 391. 403.

Speculum cxomplcu-iun 5. 11, 15, 27, Vita phiIosoplioi'um 94.

30, :J3. 36. 41. 42. 44, 4s. .50. 52. 55, Wann (Paulusi 101, 221.

Iiiclex reruiu et iioiuiiium uotatu (li^iiiuvuui.

(Numeri Indicis ad numoros erassiores Elenchi rolcrondi sunt.)

Abstinentium longa^vitas 197. Agapo, Cionia et Hirene iv. Irenei

Accipiter :^96. 31(».

A-eliilles abbas :J24. S. Agathon 151.

Acidico caussH 324. Alea 116.

Adulter in tacie derorinatiis 214. Aleator et S. Bernardus 283.

290. Alexander de Halesio 'Sd.

Adultoriiim piinitur obsessione da'- .\Iexander et Anaximenes 119,

monis 177. Alexander Magnus 86, 119, ;)27.

Aenigma 390. Ambitio s(j.

Fr. Aegydius |v. Egydius) 388. S. Anastasia' tios ancilbo 310.

Aeternitatis oxemplum ;380. Anastasii monaclii tontatio 192.

hn

AnRximpnes pt Aloxander 110.

Aiigelus pt ereiuitn (rTcsta H<>iii. Mi.

et h27.i X;2I. MVA.

Angeloruiu hetitia et tristitia ^^n"). 'iiir..

Aniiualiuui gratitudo 'yM.

Aniuiaui una cuui corpore tiialxilu

veudidit (luidaui 109.

Anni iu vanitatc uniudi consuuipti

n(ui coiuputautur HOr).

.\nnulus poMiitentiii' ^H, 'M'.',.

S. Antouiiis ereiu. 1H8.

S. Antonii visio 19(1.

S. Antouius et Paulus (>reiuitn' I9H.

Apps 65. 162. 226.

Aciua optima luuudi 10.

Aquila 22.

Arbores divprsa' 202.

Aristoteies apparens post luorteui

cuidam discipulo suo 312.

Arsenii visio ;i, 9, 134. 188.

Aspectns impudicus 29H.

Assaracus 120.

Athila 86.

S. Augnstiui amor iu Christmu '''io,

Aurum (luomodo (jua-ritur 174.

Ave liestia, ave homo. ave au^ele !

7. 349.

Aves in aere piijinauteh (io.

Avicula cielestis 230.

Balsami origo 170.

Batha oppidum Huiig. 131.

S. Ben(-dictus I8(j.

S. Beruardi visio 2.50.

S. Bernardus et aleator 283.

S. Bernardus et rusticus 248.

S. Bernardus raptus ad trihunal Dci357.

hlada (frumentumi 127.

Brevitas vitfe humana- ;>92.

Buda civ. Hungaria' 86, 305.

Buda frater Athiia- 86.

Bufonis gratitudo 334.

Bufonom videns pastor ad audieudum sa?pius sermouom couimotus214.

("aacus et coutractus ((lesta Bom.71.) 275.

Cajlestis melodia 238. 230. 246, 298.

Caelestiuus (Oesta Hoin. 163.) 30.

Caeli gaudia 233. 237.

Calcei rostrati 144.

Caliphus rex Tartarorum 397.

Cambyses 327.

Camphora 184.

Canis in sacro coeiiictciiu sepuitus

142.

rantileufP 179.

(aput mortui baptisari anheians 14.

CarlfUiiculus 24.

(anstin (caritas aniion»'i 127-

Carolus Magniis 121. i6b (Add.i

S. Carpi visio 278.

Cerviis 21.

Chromatius 1.35.

Chorea et cantilona' 21 x. 210, 2?0,

221. 224. 225.

Cicoiiia 184.

Ciconiii-imagines |iarentiim maioriim176.

' imlxnts s(-rpeiis 108. et adiiot.

S. ('Iar:i' mors 346.

Colonia civitas Germaiiia- 245. 4<)?

Coiuiiiliie iiiiiigiues piircntuiii bono-

rum 176.

Confessio iniiiuulium (laliuia) 28.

Confi^ssio ticta 49.

(^onfessio liberat a diaboio 3.50.

Constautinus iMagnus 53.

ContinantiiJ' exempla 6.

Coriarius Aloxandriiius 319.

Corpus usurarii asino im]iosituTn

123.

Crocodilus 1()S. fconidnUus) 226.

Cyguus 396.

S. Cypriani legenda 289.

Dtomones fugantur symboio aposlo-

lico 373.

Diomouum ciipido videndi Deum242. 245, 293.

hato et Dabitur vobis 323.

DeciiiKV subtracti? 405.

Denarii Hallenses 57.

Deo piiis confidonduui ijuam medi-cis 3.56.

Diabolus aufert irrisores ina-dica-

tionis 212, 213.

Diaboliis cuni pixidibus 211.

Digitos comburit eremita contrateutationem carualem 216.

Diogenes 94.

Diverse orantes eremitse 340.

Divorse orantes sutores ,341.

Divos oppressor pauperum 235.

Divitiio non sequuutur horaindnl])Ost mortem 4(J0.

Dormientes septem 230.

S. Dunstauus 58.

Elephantis captio et domesticatio229.

Filephantis gratitudo 334.

Elephas 184.

S. Elisabeth 156.

.1

Ethicius 341.

SS. Encharistibe giorificatio 187.

Eugenia virgo Alexandriiia 1 18.

Faber panper elemoRvnarius, di\es

avarus 3.37.

Figura de linguae custodia 385, 38tj.

Figura vitae terrestris i4l.

PMlii sagittant iii cor])Us patri^ iuor-

tui (Gesta Hoiu. 45.1 333.

Filius ingratns 91, 175.

Filius recusans curare iioveifani

iGesta Roui. ll;2.i 3.58.

Focus faber (Gesta Roni. 57.).

Foetor peccati 331.

S. Forseus 308.

Fortuna nimia timenda 3:2^.

S. Francisci huniilitas •'2(39.

S. Franciscus quoraodo xiccrit cai-

nis tentationem 350.

Frater ridens in agone morlis l.")7.

Fructns teri'* et plagae eornm 37o.

Fnge, iuge, tace, quiesce MO.Gallus assatus 98.

Gaudia cjeli 233, 237, 243, 3CJ2.

Gregorius Magnus papa 140, \?,i.

Gulosi poeua 109.

Hallenses denarii 57.

Harpya 26.

Helias monachns 109.

Hibernia 260.

S. Hieronymus 159.

S. Hugonis visio in vigilia Nativ. 167.

Huni, v. S. Servatius 251.

Imago Christi crucifixi obturansaures suas 285.

ImpatientiiP malum 37X.

Incantatrix 137.

Inferjms apertus 173.

Inferni descriptio 635.

Infirmoscurareplus valet jeinnio :'>72.

S. .Joanues FJem. 303.

S. .Joannis Elem. humilitas 26S.

Joeulator iiridens Sancto Amaiidopraedicanti 212.

Irse tigura 93.

.Judifi Colonienses hostiam sacrilega

manu hedentes et dein miracnlocouversi 402.

.Jnihcia Dei occulta 321.403. \. .\ii-

gelns et ei'emitii.

.Judicium feretri 139. V. Sanguis.S. .Julianus (Gesta Kom. 18.).

•Juliani Ai^ostatte mors ])rodigios;i

247.

.Julius Cttsar 86.

Justitiie et luiustitia- fabula 22<s,

Jnvenis repente canus factns prttrimore indicii 207.

Lachrymarnm riumen 27.

S. Ladislans rex Hung. 18.

Latro conversns exemplo monacho-rum 2i!J7.

S. Jjazari vinea (BnditM 305.S. Lazarus 161.

Leo 184, 226.

Leo gratns 164, 165, 334.Leonis. lupi et a.sini confessio 28.Leo plagas suas homini ostendeu»

37, (165), 334.

Fr. Leonis visio 311.Lejiro.si 185. 353.

f-inga- custodia .^N5, 'ASti.

Lingua hominis 384.

Longtevitas abstinentium 197.

Lupns et agnus (fabulai 93.

Lnpns poeniteus (fabulai 4.

Luxuria adimit gratiam 104. V. So-domia.

S. Macliarii visio 252.S. Macharins 90, 141, vincit diabo-lum 329. leo grarns erga S. Mach,334.

S. .Magdalena 238.

Magister Parisiensis ter iu feretro se

erigens 155.

Maria de Ognies 56, 382.B. Maria Virgo ijuomodo orav^rit

295.

B. Marite \ irg. mors 156.

S. Martinus 156.

Kr. Martinus monachns et leprossus

353.

Maitis tignra iram signil. 93.

Mater tiliis maledicens 97.

Maximns monachus 160.

Melantia 118.

Melodia caelestis 238, 239, 'U*j,

298.

.Mendacinm 1 15.

Menenii .\gi-ipp!e faliuhi .3IM».

Mernhrs, Frater 336.

Midas 126.

Miles in ecclesia vigilans a dgemo-nibrrs iiuater tentatrrs 59.

Miiacrrlnm t|uod in Ka])us cca. a.

14N0 evcnit 219.

.Miserere tui Deirs 315.

Missii' auditio servat a periculia

.

iGesta Bom. Oesterley 283.) 272. d

Mors repfutina non semper poena404.

Mortis nrrntii 343.

oi>

Miilicris Iii\iii°iii5;:i- jioonn jinst iiioi'-

tfiii I7S.

Miiiier iici- miilclioiimi iii ci|iijiiii

coineisii 141.

ijuliei' pricdicatioiii S. I"rniicisci

irridciis -JIH.

Miiltitiiilo «laiiiUiitoriiui tiOl). '271.

MiiiKli iimij,'o (<'"'slii Koiii. ( icstcilcv

Nativitas Doniini Kid.

Nero 3:^7.

>.iijiiu tbrtniui tiuienda 'A'22.

Nitiniiir iii vctitinn 38!>.

(Jbsessi a (liciiionilnis 177.

(Jlla lactis (raluila ilc — i (59.

Olla iniiiida et sordidu '^Ki.

Oratio Douiiiiica resiiseitat luoiliinin

;{l(i. A'. S. Tiliiirtius.

0)'iiutiis \aiiMs iiiiilieltris NS. t>iiti.

2i.3(i, :i79.

i'aftuin cuni dialiolo Iti, 199. Sii-

vestri i)U]iic 11. ^2.SS.

l'anes saii^ûijiolciiti ;^5I. ^'. ristor.

Vantheru ^!2fi.

PiH'adisuiii adire volentes reges et

im))eratores .'!27.

i'arentes lioiii et luali 17().

Patientia' boiiuni 378.

1'atientia' ]irfRmiiiiii 3!^8.

S. Patrieii iûrgatoiinm :217.

Pauci salvantur "277.

Paiici siiut electi ^0:2.

Paiili abliatis visio '2()fi.

S. Paulinus eiiiscojius 346.

1'eccuta coiiscri])ta ])ociiiteutia do-

lentiir 13.

Peccator sub patibulo rej)ente se-

nescens 375.

Peccatuui contra ii.aturain 1(J7. V.Sodomia.

Peecutum Iiixiiria' etiaui dialiolo

fu'tet 348.

Peccatuiu niugis fo^tet angelis (jiiuiii

cadaver corriiiituiu 331.

Peccutinii i'eiioviit jiassioiicni Cliristi

332.

Peliciinus 'i4(i.

Pfcriuriiiui 121.

Pliili])l»us rex Maccdo III.

Pha-uix uvis 20, 22().

Piea pro])ter rurtiiin coiidcinuatu S().

Pisces leiiyiosoruui furati 40.").

Pistor dieiu Domiiiicaiu iiou sauoti-

ticans liorribili iiiiracnlo |iiiiiitiis

.tr.i.

Plagi» diversu' fructuum torr:u 37(1.

Pocn;i' infcrni S|. 179. 2.:7. J."»(i. ;{()•-',

.3H(i, :{(is, :{fi9. ;{s3.

Poiujieiiis Sti.

Posthiiinius i;{3.

Piiifâtoriiim S. Putricii 217.

• îialis avis tieri velis ".' 39().

(jliiiituor rotii' \ ita- lioiniuis (il.

He(|iiieui ii-ternani . . . 140. 379.

Kex aniiuus ((iesta Knin. Oesterlev224.1 :{95.

Kex filiuni cai)ti\iiiii rediuicrc vo-

leiis 2(»l.

Kcx tribiis fiiiis di\i(leus rejîiuiii

;^.96.

Koinulus et Keuiiis 8(i.

Kotic (|uatuor vitie biiuuiuit' 61.

Kusticiis et S. Keriiardus 24.S.

Kusticus inebriatiis ab iixore oor-

reptus 113.

Su2:ittariii8 et jjliilomelu ((iesta Korn.

i67.) 376.

Saladiuus iu mortis ajône 401.

Saufûis occisi iuanaiis pnfseuteoccisore l:{9.

Scala dumuatoruiij 150.

Scjêtes i)uui)eriiiii u canibus veuatioit

dovastat;e 105.

Septem coroiKi' pro tentatiouibut

septies victis 193.

Septem dormientes 2.30.

Serpens 108.

Serpens venenosus ad radicem ar-

boris (desta Koui. 176b ct 185.

i

208,S. Servatii oratio coutra Huuos 451.

Servitiiim Deo acceptissimuni :i.55.

Sidera 226.

Sifîlliim defuucti (Gesta Koui. 128.)

117.

Sisois abbatis mors 391.

Smaragdus IS4.

Sodomia 101. 107.

Sodomiii cuiii iixore lefîtima 180.

181, 18;{.

Sol, iiubcs. vciitus 2:1.

Snrtile,i,'iiiiii 95.

Sortile.uus 137.

S])ect!iculuiu arietis ot clioreib 2^1.

Stiij,'oiiium eivitas Huuârite U).

Stultus et sapieus (Gesta Kom. (i7.i

27(i.

Stui'nus 396.

Superbus. avuriis ct iii vidiis i fabiila»

203.

Symboliun apostolieum fuafat dtvmo-ues 373.

ha

Testiinuiiiuui talsiiui 117, 1 KS.

Thays (vel Tliaisl moretrix i)S7.

Theuiistocles lSi2.

S. Theodosia '.ih'-2.

Theodosiiis imperator Ui.

.Tiberius iuiperator 304.

S. Tiluirtii oratio H16.

'J'raiauus 154.

'l'res litterie ((lesta lloui. \"2'>. et 188.1

yo8.

'.L'res veritates ((icsta Honi. 58.) 35.

Tria cousilia eiupla ((iesta Koui. 1U3.I

171.

Tria peccata dauuuuit uobileui Bra-bautiuuni 405.

Tuba mortis (Gesta Hom. 14;>.) I4H.

Turcornni priuceps miraculo ad tidemChristi c-onversus '2(^4:

Unicoruem fugiens liomo incidit iu

barathrnm (Gesta Hom. Ifi8.) 377.

Usurarius 5, li23, li>4. 338. 339.

Vana gloria 9iJ.

Ventris et membrornm fabula 3(J(J.

Vetula peior diabolo 143.

Vexiilum Saladiui 4U1.

Vinea S. Jja/ari bis vindemiata 305.

Vini proprietates ((iesta Rom. 159.)

11^2.

Vinum veneno corruptum ((Testa

Rom. 88.) !^54.

Virgif uuita' et soluta' itabula) :i3l.

Virtus maxiuui ^50.

Vita liominis j)ei' quatnor rotas cur-

rere debet 61.

Vita' luuuanift brevitas 39!2.

Vita» terrestris imago 241.

SS. ^italis et UrsieinuB '^"25.

Waudali 1U3.

Xerxes 3*^7, 39:i.

University of Toronlo

Library

DONOT

REMOVE

THE

CARD

FROM

THIS

POCKET

Acme Library Card Pocket

LOWE-MARTIN CO. LIMITED

Specimina et elenchus exemplorum quae in Pomerio Serm...

Documents

Transcript of Specimina et elenchus exemplorum quae in Pomerio Serm...