Ifrancisdrake.afasici.net/books/catalogo_1.pdfpresente catalogo, pur rimanendomi molti dubbi che,...

652
I Le leggi sì divine che umane sono in oggi a tal segno vilipese che non solo sono dalla maggior parte de’ legisti prese in senso diverso, ma totalmente variate o di senso o di significato, dal che ne insorgono eterne le liti, continui gli odi e le risse. O Giustiniano ove sei, se così trattar le tue leggi vedessi. Anonimo Nota sulla carta di guardia di un volume delle Istituzioni di Giustiniano Dopo quasi dodici anni di lavoro finalmente posso dare alle stampe il presente catalogo, pur rimanendomi molti dubbi che, forse, avrei potuto sciogliere se avessi potuto tenerlo per le mani ancora qualche tempo. Tuttavia giunti ad un certo punto si deve pur – soprattutto in questo genere di opere – fare il bilancio tra la bontà del prodotto (pur lontano dalla perfezione) e l’interminabilità del lavoro. Ho già avuto modo di spiegare in altra sede quale fosse la genesi di questo catalogo e che tipo di interventi metodologici siano intervenuti nel corso della sua lunga gestazione 1 . Mi limiterò quindi in questa introduzione a farne un breve riassunto ed a dare gli strumenti per la lettura. Il primo incarico di stendere il catalogo mi fu assegnato nel 1991 in occasione delle celebrazioni per il 750° anno dalla fondazione dell’Università degli Studi di Siena e con me era stata chiamata all’opera una collega, come me appena laureata in storia del diritto, che ci ha prematuramente lasciati nel 1997 2 . In seguito, rimasto da solo, ho 1 Si fa riferimento al convegno tenutosi a Siena ed organizzato da Mario Ascheri e Laurent Mayali dal titolo Rare Law Books and the Language of the Catalogues nonché alla pubblicazione degli atti del convegno col medesimo titolo a cura di Mario Ascheri e Laurent Mayali e con la collaborazione del sottoscritto. 2 Alla povera Roberta Bargagli va ancora una volta il pensiero in conclusione dell’opera che anche lei aveva iniziato e che non ha potuto portare a termine per la tremenda malattia che l’ha colpita.

Transcript of Ifrancisdrake.afasici.net/books/catalogo_1.pdfpresente catalogo, pur rimanendomi molti dubbi che,...

  • I

    Le leggi sì divine che umane sono in oggi a tal segno vilipese che non solo sono dalla maggior parte de’ legisti prese in senso

    diverso, ma totalmente variate o di senso o di signifi cato, dal che ne insorgono eterne le liti, continui gli odi e le risse. O Giustiniano ove sei, se così trattar le tue leggi vedessi.

    AnonimoNota sulla carta di guardia di un volume delle

    Istituzioni di Giustiniano

    Dopo quasi dodici anni di lavoro fi nalmente posso dare alle stampe il presente catalogo, pur rimanendomi molti dubbi che, forse, avrei potuto sciogliere se avessi potuto tenerlo per le mani ancora qualche tempo. Tuttavia giunti ad un certo punto si deve pur – soprattutto in questo genere di opere – fare il bilancio tra la bontà del prodotto (pur lontano dalla perfezione) e l’interminabilità del lavoro.

    Ho già avuto modo di spiegare in altra sede quale fosse la genesi di questo catalogo e che tipo di interventi metodologici siano intervenuti nel corso della sua lunga gestazione1. Mi limiterò quindi in questa introduzione a farne un breve riassunto ed a dare gli strumenti per la lettura.

    Il primo incarico di stendere il catalogo mi fu assegnato nel 1991 in occasione delle celebrazioni per il 750° anno dalla fondazione dell’Università degli Studi di Siena e con me era stata chiamata all’opera una collega, come me appena laureata in storia del diritto, che ci ha prematuramente lasciati nel 19972. In seguito, rimasto da solo, ho

    1 Si fa riferimento al convegno tenutosi a Siena ed organizzato da Mario Ascheri e Laurent Mayali dal titolo Rare Law Books and the Language of the Catalogues nonché alla pubblicazione degli atti del convegno col medesimo titolo a cura di Mario Ascheri e Laurent Mayali e con la collaborazione del sottoscritto.2 Alla povera Roberta Bargagli va ancora una volta il pensiero in conclusione dell’opera che anche lei aveva iniziato e che non ha potuto portare a termine per la tremenda malattia che l’ha colpita.

  • ii

    continuato ad apportare correzioni e rimaneggiamenti fi no al momento di conoscere ed entrare in rapporti di amicizia e collaborazione con Douglas J. Osler, Wissenschaftliche Mitarbeiter del Max Planck Institut für Europäische Rechtsgeschichte di Frankfurt am Main, impegnato nella compilazione di un immenso e dettagliatissimo censimento delle opere giuridiche stampate in Europa dagli inizi della stampa fi no al 1600.

    L’apporto del monumentale lavoro di Osler e della sua altrettanto monumentale esperienza hanno avuto un impatto notevolissimo e defi nitivo sulla stesura del catalogo, dal momento che da un lato si è avuto certezza che la strada seguita fi no a quel momento, nonostante l’inesperienza che ci si può naturalmente attendere da una coppia di neo-laureati alle prese con un’opera che francamente – a posteriori – appare assolutamente al di fuori delle loro possibilità, fosse per lo più giusta, dall’altro – ovviamente – si sono fatte notare moltissime imprecisioni metodologiche e, d’altro canto, anche errori veri e propri che hanno sollevato la necessità di adottare in buona parte i sistemi di Osler – pur mantenendo la continuità con le regole stabilite dal sottoscritto in una prima fase dei lavori – e, per naturale conseguenza, di riprendere in mano uno ad uno tutti i 3.000 e più libri che popolano la biblioteca del Circolo Giuridico.

    Di qui un allungarsi dei tempi in modo smisurato, essendo frattanto intervenute circostanze che richiedevano il mio tempo e le mie energie in altra sede.

    Alla fi ne, come si diceva, siamo giunti alla conclusione e del risultato, buono o cattivo che sia, non sono il solo responsabile, tanto nel bene che nel male. Alla poco sopra ricordata Roberta Bargagli si deve riconoscere l’impegno di un intero anno passato in compagnia del sottoscritto negli scantinati della biblioteca nella vecchia sede di San Francesco a compilare una prima schedatura di tutto il materiale. Il personale del Circolo Giuridico ha sopportato lo scorrazzare di due giovani ricercatori durante l’orario di distribuzione dei libri ed in seguito di uno solo che passava dieci volte al giorno con un carrello da traslocatore carico di pesantissimi volumi (costosissimi, fra l’altro) e ha avuto sempre un atteggiamento di simpatica ed attiva collaborazione. Un ringraziamento va ai miei colleghi presso il Dipartimento di Scienze Storiche, Giuridiche, Politiche e Sociali Marina Borgogni, Roberto Bartali e Carla Nastasi che avrebbero volentieri compilato parte del catalogo in cambio della maggiore serenità del sottoscritto durante gli otto anni che hanno passato con lui. Il mio

  • iii

    maestro, Mario Ascheri, che da ideatore del progetto di catalogazione e utente avanzatissimo del fondo antico, ha seguito con costanza il mio lavoro e ne ha causato, per certi versi, anche un notevole rallentamento con l’ideazione di quella sistemazione che i fondi hanno a tutt’oggi e che è in buona parte la causa di una certa confusione. La Max Planck Gesellschaft, nelle persone dei Direttori del Max Planck Institut di Frankfurt am Main Dieter Simon, Michael Stolleis e Marie Th erese Fögen, ha permesso a chi scrive di lavorare a questo progetto spesato per diversi mesi con Osler in Germania. Mia moglie, Monica Chiantini, mi ha seguito per tutto lo svolgimento dell’opera tollerando orari criminali e mesi di assenza per i miei soggiorni in Germania e mia fi glia, Clementina, già col proprio nome fa capire con quale maniacalità paterna ha dovuto convivere. Infi ne mio padre e mia madre che, avendo acquistato, raccolto e letto per tutta la vita un numero abnorme di libri che a questo punto veramente non entrano più in casa, hanno guardato con benevolenza mista a perplessità questo lavoro condotto dal fi glio per dodici interi anni.

    Un ringraziamento a parte va a Douglas J. Osler che aspetta impazientemente nella sua casa di Francoforte questo catalogo. La mia gratitudine nei suoi confronti non ha limiti. A lui devo buona parte dei suggerimenti e delle correzioni tanto pratiche che metodologiche che mi hanno consentito di fi nire il lavoro, da lui proviene la maggior parte delle citazioni di altri cataloghi che vengono riportate a pie’ della scheda. La sua pazienza infi nita nell’assistermi nella correzione e nella pulizia fi nale del lavoro merita veramente un riconoscimento particolare e, per giunta, devo anche essergli grato di avermi ospitato a casa sua per l’intero mese di settembre 2002 durante il quale ho potuto passare, per così dire, la lima sull’opera, sempre sotto la sua assistenza. Si può dire in defi nitiva che non sarebbe eccessivo riconoscergli una buona percentuale di merito e di responsabilità nella compilazione del catalogo.

    Strumenti di lettura La consultazione di questo catalogo a prima vista potrebbe sembrare

    particolarmente diffi coltosa, considerando il fatto che molte delle regole seguite nella maggior parte delle opere di consultazione bibliografi che sono state ignorate. Il che, con tutta probabilità, è ciò che rende invece il

  • iv

    catalogo assai più leggibile, oltre ad aver ottenuto il non secondario eff etto di semplifi care il lavoro del sottoscritto.

    Si è perciò fatta la considerazione che le Regole Italiane di Catalogazione Antica, le RAK (che sono il corrispondente tedesco di queste ultime) e via discorrendo siano regole a carattere locale che riguardano sistemi limitati in ambito territoriale. Alla fi ne dei conti, però, queste regole sono da considerarsi addirittura provinciali se si pensa al processo di integrazione europea in corso, sulla linea del quale sembra a chi scrive dovrebbero insistere anche le situazioni più settoriali, come è sicuramente quella della bibliografi a giuridica antica. Il metodo di schedatura perciò è stato modellato sulla base delle esigenze non soltanto proprie di chi eseguiva materialmente il lavoro, ma anche tenendo presenti i futuri utilizzi del materiale per così dire grezzo. Il principio fondamentale è la chiarezza della scheda e la sua leggibilità. Pochi campi ed organizzati in modo tale che chi legge possa capire subito l’identità del libro, dell’edizione più precisamente ed in seguito vagliare le eventuali peculiarità dell’esemplare.

    Si è mantenuto quindi il nome dell’autore nella lingua in cui è pubblicata l’opera, salvo nei casi che vedono il medesimo autore stampato in due lingue, per fare un esempio il Muratori che ha opere tanto in latino che in italiano. In questo caso si è lasciato sempre il nome nella forma utilizzata nella prima edizione considerata.

    Il titolo è stato fortemente rimaneggiato. Non si tratta di uno short title catalogue, tuttavia si è provveduto ad evitare tutti gli errori tremendi che comportano ad esempio le edizioni quasi-facsimile. Si sono inseriti puntini di sospensione là dove viene menzionato l’autore con tutti i titoli di questi e la sua provenienza; inoltre i tagli sopraggiungono nel caso di prolissità (assai frequente) del titolo, dove ci si dilunga sull’utilità dell’opera per questa o l’altra categoria di persone. Dal titolo sono stati espunti tutti i simboli non appartenenti al nostro alfabeto e sono state sciolte le abbreviazioni simboliche e riportati alla nostra pronuncia le lettere che venivano altrimenti pronunciate nel medioevo o durante la latinità. Gli esempi sono nel primo caso “j” per “i” o “&” per “et”, nel secondo “aueua” per “aveva” etc.

    Seguono quindi il formato espresso in cifre arabe e la foliazione o paginazione nelle cifre che si possono leggere sul volume stesso, in numeri romani se romani sul libro, in arabi se arabi. Tutti questi dati sono in un carattere a corpo 12, come la segnatura che chiude la scheda a destra e sono sempre presenti.

  • v

    Le successive indicazioni sono separate da un piccolo spazio orizzontale e hanno un carattere più piccolo di due punti e segnalano per tutti i volumi l’eventuale presenza di uno o più ex libris, il nome del dedicatario dell’opera (o dei dedicatari) e il nome di coloro che hanno in qualche modo partecipato alla redazione o alla compilazione del volume (traduttore, glossatore).

    Le opere stampate nel XVI secolo hanno inoltre l’impronta (sulla presenza della quale vedi più sotto) e, nel caso di autori medievali, l’incipit e l’explicit che sono inoltre indicizzati nel terzo tomo. Si è ritenuto infatti che là ove le opere a stampa siano la conseguente derivazione delle opere manoscritte fosse utile porre all’attenzione degli studiosi anche l’incipit e l’explicit in modo da poter collazionare l’opera manoscritta senza la necessità di avere la stampa nelle proprie mani. Di questi campi si off rono anche gli indici, e dell’explicit l’indice a scalare in modo da dare la maggiore informazione possibile.

    Un ruolo importante giocano i riferimenti ai cataloghi che sono stati aggiunti perlopiù grazie all’aiuto di Osler3, salvo il rinvio al Catalogo dell’Ilari della Biblioteca Comunale degli Intronati di Siena. Tale rinvio si è ritenuto necessario sulla base della considerazione che i libri del Circolo Giuridico non siano che una parte, rilevante almeno per quanto attiene al settore giuridico, del patrimonio librario senese. Inoltre va considerato che il catalogo dell’Ilari, sul quale ci si è basati per introdurre i riferimenti, nonostante sia ormai datato ed organizzato in modo non particolamente agevole alla consultazione (cioè per materia), tuttavia abbia ancora una notevole validità, anche perché i libri sono ancora alla segnatura indicata4.

    3 Si fa riferimento in questo caso ai soli libri di argomento giuridico, che peraltro costituiscono la maggior parte del Fondo Antico e del Fondo Scaduto, mentre per quanto attiene al Fondo Bonci Casuccini abbondano anche i libri non giuridici. Una certa quantità di libri non di argomento giuridico si trova anche nel Fondo Antico. In questi casi i riferimenti sono stati inseriti potendo consultare i cataloghi direttamente al Max Planck Institut di Francoforte.4 Vedi Lorenzo I, La Biblioteca pubblica di Siena disposta secondo le materie, volumi 1-4, Siena, All’insegna dell’Ancora, 1844-1848. Quanto detto per l’Ilari vale anche per il catalogo della biblioteca fi orentina attualmente conservata presso la sede della Facoltà di Giurisprudenza dell’Università degli Studi: Gaetano R, Catalogo della Biblioteca del Collegio degli avvocati di Firenze, Firenze, Tipografi a di G. Carnesecchi e fi gli, 1890. Dico questo perché si è insinuato – e l’aff ermazione contiene un fondo di verità – che questi cataloghi siano vecchi e superati. È altresì vero che i suddetti cataloghi permettono ancora oggi, a distanza di un secolo e mezzo, di sapere esattamente quale sia la consistenza

  • vi

    Questo delle segnature è un vero problema. Mentre i fondi Scaduto e Bonci Casuccini hanno un semplicissimo ed effi cace numero di catena che rispecchia semplicemente l’ordine di acquisizione del materiale e dà la possibilità di reperire immediatamente il volume desiderato, il fondo generale ha avuto un travagliato sviluppo che ha portato all’attribuzione di segnature che complicano non poco la vita dell’utente. La storia in breve: il fondo generale era in origine mescolato con i libri moderni. In questa situazione lo scrivente ha cominciato il lavoro di schedatura. Nella sede di Piazza San Francesco venne ad un certo momento ricavato uno spazio apposito per i libri antichi ed a questo punto arrivarono i problemi perché fu deciso di ridistribuire il materiale secondo una sistematica del tutto contraria a qualsiasi regola biblioteconomica, ignorando il formato e la topografi a della biblioteca, ma assegnando arbitrariamente i volumi a dei settori sistematici (es.: Pratica Processuale o Giurisprudenza Umanistica e Francese [sic!]), inserendo quindi un suffi sso che tenesse conto del nome dell’autore ed infi ne un numero di ordine per autore. Quindi la segnatura veniva fuori più o meno in questo modo: F.A. Prat. Proc. CALD 1. Non sfugge che solo inserire in un cartellino una segnatura del genere è impresa non da poco. Parziale rimedio a questa follia è stato trovato nel sostituire al nome della materia un numero in cifre romane maiuscole (es.: Prat. Proc. = VI), aggiungendo una lettera maiuscola per il formato (A=folio B=quarto C= ottavo e dodicesimo D=formati più piccoli) e quindi ancora il suffi sso col nome e il numero d’ordine ancora per autore. Dico che il rimedio è parziale perché ancora la segnatura è troppo lunga, ignora ancora qualsiasi regola valida dalla fondazione della Biblioteca d’Alessandria in poi5 e conduce ad altre storture che vado ad elencare.

    In primo luogo la forma del nome – che di solito è in latino e comunque nella lingua nella quale è scritto il libro – è in questo modo attribuita in modo assolutamente arbitrario e quindi di diffi cile reperimento. Si fa l’esempio dei cognomi napoletani con la particella De, che nel nostro

    dei fondi e di ritrovare qualsiasi libro con grande rapidità. Fra l’altro si è a conoscenza dell’imminenza della pubblicazione di un catalogo del fondo fi orentino aggiornato ad oggi per mano del solito Osler. Sul problema della reperibilità dei libri e delle segnature comunque vedi quanto ho da dire nel testo.5 Mi piacerebbe fare un’indagine per sapere in quale altra biblioteca del mondo appaiono sui cartellini segnature del genere: F.A. XVIII-B COSE SEN 1.

  • vii

    catalogo non viene considerata all’inizio, ma alla fi ne del nome (es.: Carlo d’Alessio=Alexio, Carolus de) oppure, ancora, il caso che esistano autori che hanno lo stesso cognome, ma non lo stesso nome e alla segnatura dei quali deve essere aggiunta l’iniziale puntata del nome (es.: Mariano Socini senior, Bartolomeo Socini, Mariano Socini junior).

    Ma c’è di peggio: in questo modo non è possibile sapere a colpo d’occhio se un libro manca dal posto, se è stato rubato o se proprio non c’è mai stato. L’accrescimento viene inserito nell’ordine alfabetico delle iniziali del cognome cosicché ogni volta che si acquista un libro, a meno che non sia di un autore il cui cognome comincia per zeta, si devono spostare metri e metri di volumi e via così.

    Per non parlare del fatto che per seguire questa regola di ordinamento per materia si è dato luogo a vere e proprie atrocità: l’Opera omnia di Francisco Caldas y Pereira, ben rilegata ed evidentemente costituente un unico corpus, si trova sotto la segnatura VI-A CALD 2-4 (Pratica processuale!!!), mentre il primo volume, che contiene i consilia si trova sotto la segnatura IV-A CALD 2, vale a dire nel settore dei consilia, appunto.

    Non v’è chi non rilevi la perversità del risultato ottenuto. E grazie al cielo che un senso della decenza ha impedito che si prendesse il Th eatrum del De Luca (che spazia in ogni materia dello scibile umano) e si sfascicolasse per capitoli, assegnando a quest’ultimi una segnatura e spargendoli per tutta la biblioteca.

    De hoc satis. Sul campo dell’impronta mi sono già espresso in altra sede. Basta quindi

    in questa accennare al fatto che tale campo è stto inserito solamente nelle descrizioni dei libri stampati nel Cinquecento e che – per molti versi – ha anche una certa effi cacia. Purtroppo va detto che iniziando questo lavoro con un’altra preparazione forse avrei risparmiato tempo ed energia evitando di inserirlo. In alcuni casi infatti – come si è detto altrove e da studiosi ben più valenti del sottoscritto – l’impronta fallisce il proprio scopo, quello cioè di fornire un’identifi cazione univoca dell’edizione e, in ogni caso, richiede molto tempo ed attenzione che, nel nostro caso potevano essere messi a frutto in modo più profi cuo.

    Vengono aggiunti poi, quando si rendano necessari, dei campi di note nei quali vengono specifi cati alcuni dati che non sempre sono presenti, ma che attengono sempre all’esemplare e non all’edizione. Si è infatti provveduto a dividere la scheda in due parti, nella prima delle quali si cerca di dare una

  • viii

    descrizione completa e soddisfacente secondo i criteri di cui si è dato conto sopra. La seconda parte attiene invece alle peculiarità dell’esemplare o degli esemplari in possesso della biblioteca. In questo parte rientrano quindi gli ex libris, le note di possesso e le note manoscritte quando siano presenti e leggibili o, per le ultime, quando abbiano un qualche interesse.

    È proprio grazie all’attenzione posta alle note di possesso ed agli ex libris che si è potuto rilevare come in buona parte il fondo generale sia anche il precipitato di due o tre librerie private poi confl uite nella biblioteca dell’Università di Siena. In particolare viene da osservare come la biblioteca del giurista bolognese seicentesco Giovanni Battista Gargiaria sia in parte stata acquisita dalla biblioteca, così come quella di Giuseppe de’ Nobili e di Antonio Maria Stasi.

    Infi ne, per quanto attiene alle citazioni degli altri cataloghi, la scelta – come ho spiegato all’inizio – è stata in gran parte eff ettuata sulla base delle indicazioni di Osler. Si è per ciò optato per i grandi cataloghi anglosassoni della British Library e del catalogo Adams delle Biblioteche Universitarie di Cambridge; si è riportato per i consilia il catalogo delle edizioni di consilia conservate nella Washington Library of Congress edito da Pazzaglini-Hawks; le biblioteche più simili al Circolo Giuridico sono rappresentate dai cataloghi di Moranti padre per il Cinquecento e Moranti fi glia per il Seicento delle edizioni conservate nella Biblioteca Universitaria di Urbino, di Rocchi per la Biblioteca Universitaria fi orentina, di Gentilini per la raccolta Zauli Naldi di Faenza, di Sapori per la Biblioteca Universitaria milanese e di Santoro per la Biblioteca Nazionale di Napoli (solo per le seicentine) ed infi ne per le edizioni non giuridiche ci si è rivolti, oltre che a tutti cataloghi suddetti anche al bellissimo catalogo dello Shaaber.

    A questo punto, come di recente si è espresso un illustre studioso, passo il testimone con le parole di Leporello: «... il catalogo è questo».

  • Riferimenti bibliografi ci

    AdamsCatalogue of books printed on the continent of Europe 1501-1600 in Cambridge libraries, compiled by H. M. Adams.Cambridge, at the University Press, 1967.

    BLTh e British Library General Catalogue of Printed Books to 1975. 1 (-360).London, Clive Bingley; London, München, New York, Paris, K.G. Saur, 1979-87.

    BL (Suppl)Th e British Library General Catalogue of Printed Books to 1975: Supplement. 1 (-6)London, Munich, New York, Paris, K.G. Saur 1987-88.

    BL.STC.(Fr)Short-title catalogue of books printed in France and of French books printed in other countries from 1470 to 1600 in the British Museum. (Unrevised reproduction of the original edition of 1924.)London, the Trustees of the British Museum, 1966.

    BL.STC.(Fr.Suppl)Short-title catalogue of books printed in France and of French books printed in other countries from 1470 to 1600 now in the British Library. Supplement.London, the British Library, 1986.

    BL.STC.(Ger)Short-title catalogue of books printed in the German-speaking countries and German books printed in other countries from 1455 to 1600 now in the British Museum.London, Trustees of the British Museum, 1962.

  • x

    BL.STC.(Ger) [Selected works]Catalogue of books printed in the German-speaking countries and of German books printed in other countries from 1601 to 1700 now in the British Library.London, the British Library, 1994.

    BL.STC.(Ger.Suppl)Short-title catalogue of books printed in the German-speaking countries and of German books printed in other countries from 1455 to 1600 now in the British Library. Supplement.London, the British Library, 1990.

    BL.STC.(It)Short-title catalogue of books printed in Italy and of Italian books printed in other countries from 1465 to 1600 now in the British Museum.London, Trustees of the British Museum, 1958.

    BL.STC.(It) XVIIShort-title Catalogue of seventeenth century Italian books in the British Library.London, the British Library, 1986.

    BL.STC.(It.Suppl)Short-title catalogue of books printed in Italy and of Italian books printed in other countries from 1465 to 1600 now in the British Library. Supplement.London, the British Library, 1986.

    BL.STC.(Neth)Short-title catalogue of books printed in the Netherlands and Belgium and of Dutch and Flemish books printed in other countries from 1470 to 1600 now in the British Museum.London, Trustees of the British Museum, 1965.

    BL.STC.(Sp)Catalogue of books printed in Spain and of Spanish books printed elsewhere in Europe before 1601 now in the British Library. Second edition.London, the British Library, 1989.

  • xi

    BL.STC.(Sp)Short-title Catalogue of eighteenth-century Spanish books in the British Library.London, the British Library, 1994.

    BaudrierBibliographie lyonnaise. Recherche sur les imprimeurs, libraires, relieurs et fondeurs de lettres de Lyon au XVIe. siécle, par le Président Baudrier, publiées et continuées par J. Baudrier. (Réimpression exacte de l‘édition originale.)Paris, F. de Nobele, 1964.

    EDIT16Istituto centrale per il catalogo unico delle biblioteche italiane e per le informazioni bibliografi che. Le edizioni italiane del XVI secolo. Censimento nazionale. Volume I: A. Seconda edizione (-Volume IV: C).Roma, ICCU, 1990-96.

    GW [Gesamtkatalog der Wiegendrucke]Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Herausgegeben von der Kommission für den Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Band I - Band VIII, Lieferung 1.Leipzig, Verlag von Karl W. Hiersemann, 1925-1940.

    Gesamtkatalog der Wiegendrucke. Herausgegeben von der Deutschen Staatsbibliothek zu Berlin. Band VIII - Band X, Lieferung 4.Stuttgart, Anton Hiersemann; Berlin, Akademie-Verlag; New York, H.P. Krause, 1978-1998.

    GentiliniLa Repubblica dei Giuristi. Edizioni giuridiche del ‚500 della libreria Zauli Naldi. A cura di Anna Rosa Gentilini. Contributi di: Anna Rosa Gentilini, Isolde Oriani, Andrea Padovani, Daniela Simonini, Fabiano Zambelli.Faenza, Palazzo delle Esposizioni, 1994.

    Goff [USA]Incunabula in American Libraries. A third census of fi fteenth-century books recorded in North American collections. Reproduced from the annotated copy maintained by Frederick R. Goff , compiler and editor.Millwood, New York, Kraus Reprint Co., 1973.

  • xii

    Goff (Suppl.) [USA]Incunabula in American Libraries. A supplement to the third census of fi fteenth-century books recorded in North American collections (1964). Compiled and edited by Frederick Richmond Goff .New York, the Bibliographical Society of America, 1972.

    IAIndex Aureliensis. Catalogus librorum sedecimo saeculo impressorum. Prima pars. Tomus I-X. [Letters A-Cte].Aureliae Aquensis [=Baden-Baden], aedibus Valentini Koerner, 1965-93.

    IGI [Italy]Indice generale degli incunaboli delle biblioteche d‘Italia, a cura del Centro Nazionale d‘Informazione Bibliografi che. Volume I (-V).In Libreria dello Stato, 1943-1972.

    IGI (Suppl.) [Italy]Indice generale degli incunaboli delle biblioteche d‘Italia. Volume VI: Aggiunte, Correzioni, Indici, compilato da Enrichetta Valenziani e Paolo Veneziani, con la collaborazione di Giuliana Sciascia Villani.Istituto Poligrafi co e Zecca dello Stato, Libreria dello Stato, 1981.

    IlariLa Biblioteca pubblica di Siena disposta secondo le materie. Volumi 1-7. A cura di Lorenzo Ilari.Siena, Tipografi a all‘Insegna dell‘Ancora, 1845-1848.

    MachielsCatalogus van de boeken gedrukt voor 1600 aanwezig op de Centrale Bibliotheek van de Rijksuniversiteit Gent, samengesteld door J. Machiels.Gent, uitgaven van de Centrale Bibliotheek, 1979.

    MorantiLuigi Moranti. Le cinquecentine della biblioteca universitaria di Urbino. Biblioteca di bibliografi a Italiana LXXX.Firenze, Leo S. Olschki editore, 1977.

  • xiii

    Moranti (XVII)Maria Moranti. Le seicentine della biblioteca universitaria di Urbino (1600-1699). Bibliotheca Bibliographica Aureliana CLVI.Baden-Baden, Valentin Koerner editore, 1997.

    Osler (MPI-16)Bibliographica Iuridica 1. Catalogue of books printed on the continent of Europe from the beginning of printing to 1600 in the library of the Max-Planck-Institut für Europäische Rechtsgeschichte, Frankfurt am Main, compiled by Douglas J. Osler.Frankfurt am Main, Vittorio Klostermann, 2000.

    Osler (MPI-SPN)Bibliographica Iuridica 2. Catalogue of books printed in Spain, Portugal and the Southern and Northern Netherlands from the beginning of printing to 1800 in the library of the Max-Planck-Institut für Europäische Rechtsgeschichte, Frankfurt am Main, compiled by Douglas J. Osler.Frankfurt am Main, Vittorio Klostermann, 2000.

    Pazzaglini-HawksConsilia. A bibliography of holdings in the Library of Congress and certain other collections in the United States, by Peter R. Pazzaglini and Catharine A. Hawks.Washington, Library of Congress, 1990.

    RocchiCatalogo della biblioteca del Collegio degli Avvocati di Firenze. Compilato a cura del consiglio dell‘ordine e per opera dell‘ Avv. Gaetano Rocchi.Firenze, tip. di G. Carnesecchi e fi gli, 1890.

    SantoroI quaderni della Biblioteca Nazionale di Napoli. Serie VI 2. Le Secentine Napoletane della Biblioteca Nazionale di Napoli, a cura di Marco Santoro.Roma, Istituto Poligrafi co e Zecca dello Stato, 1986.

    SaporiUniversità degli studi di Milano. Facoltà di Giurisprudenza. Pubblicazioni dell‘Istituto di Storia del Diritto Italiano 7. Giuliana Sapori. Antichi

  • xiv

    testi giuridici (secolo XV-XVIII) dell‘Istituto di Storia del Diritto Italiano. Introduzione di Giulio Vismara.Milano, Dott. A. Giuff rè Editore, 1977

    ShaaberSixteenth-century imprints in the libraries of the University of Pennsylvania. M. A. Shaaber.University of Pennsylvania Press, 1976.

  • A

    . A.C. Della impudenza letteraria. Sermone parenetico di A.C. contro un libro inti-

    tolato Memorie anedote spettanti alla vita ed agli studi di F. Paolo Servita rac-colte ed ordinate da Francesco Griselini …

    [s.l.]: [s.t.]; [ca. 1760]. 8° : pp. 84. Cont. Francesco Griselini

    F. A. XIV-B IMPU 1

    . A.C.E.M.G. Offi cium magistratus christiani circa sacrum ministerium qua publicum et ex-

    ternum, ex praxi veteris Ecclesiae et iudiciis primorum inter reformatos theo-logorum. Adiecta sunt ad calcem responsa duo ad totidem quaesita de suppli-cio Abiathari et institutione Sadochi 1. Reg. Cap. 2 vers. 26 …

    Hagae-Comitis: ex typographia Adriani Vlaq; 1662. 12° : pp. 67. Leg. Grotius Hugo | De imperio

    F. S. 1396

    . A.C.S.B. Degli Ordini Regolari considerati per rapporto alla civile società dissertazione

    accademica dell’A. C. S. B. Torino: presso Giammichele Briolo; 1788.

    8° : pp. 240. F. S. 3156

    . A, V Dizionario storico delle vite di tutti i monarchi ottomani fi no al regnante

    gran signore Achmet IV. e delle più riguardevoli cose appartenenti a quella monarchia …

    Roma: per Luigi Vescovi e Filippo Neri; 1786. 4° : pp. xxxii, 392. Ded. Domenico Orsini cardinale

    F. A. XIV-B ABBO 1

  • 2

    . A, J Dialoghi di amore composti per Leone medico, di natione hebreo et di poi fat-

    to christiano. Vinegia: (in casa de’ Figliuoli di Aldo; 1545).

    8° : ff . 261. Impr. si:& e,ol reue inti (3) 1545 (R) Inc. F. 1r] «Ph. Il conoscerti ò Sophia …». Exp. F. 261v] «… amorosa m’obligano. Vale». Bib. Adams A.58 BL.STC. (It) 3 Leg. Speroni degli Alvarotti Sperone | Dialoghi

    F. B. 996

    . A, G Dell’origine ed antichità della zecca pontifi cia, ove con autentici monumenti e

    con nuove osservazioni si conferma l’antichissimo temporale dominio e la so-vranità della Santa Sede ne’ propri Stati …

    Roma: a spese di Veneziano Monaldini nella stamperia di Angelo Rotilj e Filippo Bacchelli; 1752.

    2° : pp. l. Ded. Benedetto XIV papa

    F. S. 1253 . A Academia habita coram illustrissimo ac reverendissimo D.D. Alexandro Zon-

    dadario archiepiscopo senensi cum primum seminarium suum inviseret. Senis: apud Bonettos; 1715.

    2° : pp. 42. Ded. Alessandro Zondadari arcivescovo di Siena

    F. A. XV-A COSE SEN 2, 1-5 (3)

    . A C Vocabolario degli Accademici della Crusca, con tre indici delle voci, locuzioni

    e proverbi latini e greci posti entro l’opera … Venezia: appresso Giovanni Alberti; 1612.

    2° : pp. 960. Ded. Concino Concini conte

    F. B. 4779

    . A C Vocabolario degli Accademici della Crusca. Quarta impressione … Firenze: appresso Domenico Maria Manni; 17291 |17312|17333|17354|17385-6.

    2° : pp. 890; 923; 783; 824; 370, 101; 342. Ded. Giovanni Gastone Medici I granduca di Toscana

    F. A. XIV-A ACCA 1, 1-6

  • 3

    . A C Giunta di vocaboli raccolti dalle opere degli autori approvati dall’Accademia

    della Crusca apposta nell’edizione napoletana del vocabolario della medesima Accademia, seconda edizione.

    [Firenze]: [s.t.]; 1751. 2° : pp. 204.

    F. A. XIV-A ACCA 2

    . A, C De praeparatoris iudiciorum ac rerum naturalium bipartita tractatio quam Ca-

    millus Accarisius, patritius Senensis acad. Intronatus, ad praeparanda sibi Se-nensium doctorum consortia publico disputationis examini biduo proponit.

    [Senis]: [apud Matthaei Florimi]; [1615]. 4° : pp. 132. Ded. Alessandro Orsini abate Bib. Moranti (XVII) 27 Rocchi 4534 Ex. verso del front. con insegne dell’Accademia degli Intronati inc. | carta succ. al front.

    con insegne degli Accarigi inc. Leg. Accarisius Franciscus | Disputationes Leg. Finettus Ioannes Baptista | Ex una quaeque ut dicunt Leg. Haslang Henricus ab | Th eses ex iure feudorum Leg. Lutius Iacobus | De bonorum possessionibus liber

    F. S. 1623

    . A, F Disputationes habebuntur publice in Senis in Aula Comitorum, anno

    M.DC.XV. mense septembris, die 6. et 8. hora XX. Senis: apud Haeredes Matthaei Florimi; 1615.

    4° : pp. vi, 12, 40. Note sul secondo front.: «Praeordinatio singularum lectionum ad l. Lecta et l. Vinum D.

    Si cert. pet. …» | Sul terzo front.: «Promptuarium scholasticum ad praeparandam lectionum ordinariam partem, quae de edendo inscribitur …». | Sul quarto front.: «Dispartita enucleationum collectio ad prima Dig. Vet. partem …».

    Leg. Accarisius Camillus | De praeparatoris iudiciorum F. S. 1623

    . A, F [Consilia seu responsa, in nova quidem hac editione diligentius quam hacte-

    nus fuerint ab ingenti mendorum copia repurgata. Argumenta deinde singu-lis eorum dimidia plus quam antea parte … accessere, industria et labore Pe-tri Vendramaeni …].

    [Venetiis: apud Nicolaum Bevilacquam & socios; 1572]. 2° : ff . 181. Impr. d.de b.st fi m. inri (3) 1572 (Q) Inc. F. 2rb] «In Christi nomine, amen …». Exp. F. 181ra] «… et ita concludo in praemissis.».

  • 4

    Cont. Petrus Vendramenus Bib. EdIt16 A.141 Gentilini 3 IA 100.302 Moranti 5 Pazzaglini-Hawks A-4

    Rocchi 1342 Impf. Esemplare mutilo del frontespizio, i dati mancanti si ricavano da Osler.

    F.A. IV-A ACCO 1

    . A, F Interpretatio obscuriorum locorum et sententiarum omnium operum Aristo-

    telis et praecipuorum dubiorum … et de fl uxu et refl uxu maris brevis tracta-tus. His additis non paucarum sententiarum diffi cilium Th eophrasti in libris de plantis explanatio et in librum Galeni de temperamentis annotationes …

    Romae: apud Sanctium & Soc.; 1590. 2° : pp. 822. Impr. reut s.æ, Vtn. vise (3) 1590 (R) Ded. Sisto IV papa Inc. [p. 1] «Communis Philosophorum schola hoc Aristoteleum …». Exp. [p. 819] «… diff erre sum coactus». Bib. Adams A.100 BL.STC. (It) 4 EdIt A.163 Moranti 6 Shaaber A.18

    F. B. 2287

    . A, N De privilegiis creditorum tractatus absolutissimus, in quo celebriores et in usu

    forensi frequentiores quaestiones de praeferentiis creditorum discutiuntur et solidissima doctrina resolvuntur … Editio quarta, mendis innumeris quibus anteriores scatebant repurgata.

    Genevae: sumptibus Haeredum Cramer et fratrum Philibert; 1739. 2° : pp. 335.

    Bib. Sapori 860 F. A. III-A COST 1

    . A Acta inter Bonifacium VIII., Benedictum XI., Clementem V. PPP. et Philip-

    pum Pulc. regem christian. Tractatus sive quaestio de potestate PP. scrip. cir-ca ann. 1300. auctiora et emendatiora, historia eorumdem ex variis scripto-ribus.

    [Parisii]: [s.t.]; 1614. 8° : ff . 183. Ex. front. con nota di poss. ms. «Communitatis S.M. Gauriisval. ord. Bramon.».

    F. A. III-B ACTA 1

    . A, T Tractatus novus legalis de infi rmitate eiusque privilegiis et eff ectibus, in quo

    et de comparatis ipsis aegrotis, nempe senibus, mulieribus praegnantibus … aliisque impeditis plene agitur …

    Venetiis: apud Iuntas; 1603.

  • 5

    4° : pp. 280. Ded. Ottavio Bandini cardinale Ex. front. con nota di poss. ms. «Joannis Antonii Mansii IC».

    F. A. III-B AZZI 1

    . A, A F Dissertazioni critiche … in cui molti importantissimi argomenti si trattano so-

    pra le antichità etrusche, romane e de’ Mezzi Tempi appartenenti alla città di Firenze, e si esamina il genio e lo spirito de’ suoi scrittori e specialmente degli storici e con somma erudizione e perfettissimo giudizio si dà un metodo per compilare una diff usa ed esatta istoria fi orentina.

    Pisa: presso Agostino Pizzorno; 1761. 4° : pp. xxiv, 175. Ded. Giovanni Battista Guadagni

    F. A. XIII-B ADAM 1

    . A, P [Rerum ab omni antiquitate iudicatarum, liber primus [- decimus] …] [Parisiis: apud Michaelem Somnium; 1588].

    2° : ff . 459. Ded. Huralt Cheverne Inc. F. 1r] «Constat ius ex his partibus …». Exp. F. 459v] «… & apud Livium, lib. I.». Bib. Ilari II 185 BL.STC (Fr) 38 IA 111.017 Impf. Esemplare mutilo del frontespizio, i dati mancanti si ricavano da BL.STC e Ilari.

    F. A. XI-A AYRA 1

    . A AisÒpou mÝqoi. Aesopi Phrigis fabulatoris celeberrimi lepidissimae fabulae

    graece et latine, nunc ex optimis exemplaribus quam correctissime in lucem editae, cum aliis opusculis …

    Romae: typis Salvioni; 1714. 12° : pp. 600.

    F. A. XIV-C AESO 1

    . A, C Controversi iuris resolutiones cum novissimis decisionibus supremorum Re-

    gni Neap. tribunalium … Neapoli: [s.t.]; 1656.

    2° : pp. 525, 36. Ded. Gaspar de Brachamonte y Guzman conte Nota L’autore è nominato anche col nome da chierico Gaetano Andrea. Ex. front. inc. con insegne della Congregazione dei Canonici Regolari.

    F. S. 1662a

  • 6

    . A, C Controversi iuris resolutiones, cum novissimis decisionibus supremorum Re-

    gni Neap. tribunalium … In hac praeclari operis novissima editione nunc primum adiecta sunt singulis capitibus eiusdem auctoris supplementa, quae antea in calce voluminis apponebantur … Demum pro coronide in lucem ed-itus est eiusdem celeberrimi I.C. admodum rarus tractatus de actionibus dev-oluto feudo extraneo haeredi defuncti vassalli adversus dominum directum competentibus.

    Neapoli: ex typographia Abbatiana; 1748. 2° : pp. 314.

    F. S. 3057

    . A, M De iure protomiseos tractatus gravissimorum iurisconsultorum D. Matthei ab

    Affl ictis et Baldi de Perusio cum multis additionibus … illustratus et qui antea separati nunc coniuncti et qui mendosi impressorum incuria nunc autem industria multorum peritissimorum doct. mirum in modum expurgati atque recogniti.

    Venetiis: (per Bernardinum Bindonum); 1544. 8° : ff . 119. Impr. t :n- e.re stse tear (3) 1544 (R) Inc. F. 5v] «Quoniam iuris sanctio …». Exp. F. 119r] «… C. de rescinden. venditione. Bal. de Perusio.». Cont. Baldus de Ubaldis Bib. Moranti 1133 Leg. Caccialupus Ioannes Baptista | De pensionibus

    F. S. 3424

    . A, M Decisiones Sacri Regii Consilii Neapolitani ab … eiusdem Sacri Consilii

    regiis consiliariis collectae, Matthaeo de Affl ictis, Antonio Capycio, Th oma Grammatico, nunc demum hac postrema editione diligentius recognitae, atque ab innumeris quibus scatebant erroribus emendatae …

    Venetiis: apud Hieronymum Scotum; 1572. 4° : pp. 1375. Impr. 30on on27 ada- cupe (3) 1572 (R) Inc. [p. 1b] «Nihil enim est in hac vita …». Exp. [p. 1375b] «… & executum nemine discrepante. Th omas Grammaticus.». Cont. Antonius Capycius | Th omas Grammaticus Bib. Osler (MPI-16) 134 Shaaber N. 34 Ex. front. con nota di poss. ms. «Lilii Conti».

    F.A. V-1-A NAPO DAFF 2

    . A, M In utriusque Siciliae Neapolisque sanctiones et constitutiones novissima

  • 7

    praelectio. Interiecta sunt Ioan. Antonii Batii et aliorum erudita annotamen-ta. Hac postrema editione a multis quibus scatebat erroribus repurgata. Prima [- tertia] commentarii pars in primum earundem constitutionum librum …

    Venetiis: apud Ioannem Variscum & socios; 1580. 2° : ff . 243, 185. Impr. X.a. 307. o-i. 8S7C (3) 1580 (R) Inc. F. 1ra] «Bene quidem observatum est …». Exp. F. 185vb] «… & exaltatum in saecula saeculorum amen.». Cont. Ioannes Antonius Batius Bib. BL.STC (It) 10 IA 101.365 Moranti 1136 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Joannis Baptistae Gargiarei J.C.

    […]» canc. e parzialmente illegg. | recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Joseph de Nobilibus» | recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Ad usum Antonii M. Stasi».

    F. A. VII-A DAFF 1

    . A, M [] In utriusque Siciliae Neapolisque sanctiones et constitutiones novissima

    praelectio. Interiecta sunt Ioan. Antonii Batii et aliorum erudita annotamen-ta. Hac postrema editione a multis quibus scatebat erroribus repurgata. Prima commentarii pars in primum earundem constitutionum librum …

    Venetiis: apud Ioan. Variscum & Paganinum de Paganinis; 1588. 2° : ff . 243. Impr. mo.5 **13 itce 8S7C (3) 1588 (R) Inc. F. 1ra] «Bene quidem est obseruatum a sapientiae ….». Exp. F. 243vb] «… super incisionib. col. 5. num. 25.». Cont. Ioannes Antonius Batius Bib. Adams A.317 IA 101.367 Rocchi 1000 Ex. front. con nota di poss. ms. «Abb. Petri Pedicini».

    F. S. 267 | F. S. 2825

    . A, M [] In utriusque Siciliae Neapolisque sanctiones et constitutiones novissima

    praelectio. Interiecta sunt Ioan. Antonii Batii et aliorum erudita annotamen-ta. Hac postrema editione a multis quibus scatebat erroribus, repurgata. Se-cunda commentarii pars in secundum et tertium earundem constitutionum librum …

    Venetiis: apud Ioan. Variscum & Paganinum de Paganinis; 1588. 2° : ff . 185. Impr. 89e- dede tom, cure (3) 1588 (R) Inc. F. 3ra] «Non expedit continuare ….». Exp. F. 185vb] «… & exaltatum in saecula saeculorum. Amen.». Cont. Ioannes Antonius Batius Bib. Adams A.317 IA 101.367 Rocchi 1000

    F.S. 267 | F.S. 2825

  • 8

    . A, M Decisiones Sacri Regii Consilii Neapolitani … Th omae Grammatici et Cae-

    saris Ursilli I.C. Neapolitan. aureis adnotationibus, casuumque novis quibu-sdam decisionibus separatim olim editis illustratae et quam diligentissime hac postrema editione recognitae. Accessere additiones aureae Io. Angeli Pisanelli, Prosperi Caravitae, Hieronymi de Martino et M. Ant. Pulverini magni nomi-nis iurisconsultorum, cuique decisioni Affl icti subnexae.

    Venetiis: apud Societatem Minimam; 1604. 2° : ff . 401 [=402]. Ded. Nicola Antonio Gizzarello Cont. Prosperus Caravita | Th omas Grammaticus | Hieronymus de Martino | Ioannes

    Angelus Pisanellus | Marcus Antonius Pulverinus | Caesar Ursillus F. A. V-1-A NAPO DAFF 1

    . A, M Decisiones Sacri Regii Consilii Neapolitani Matthaei de Affl ictis … His acces-

    sere alias Th omae Grammatici et Caesaris Ursilli I.C. Neapolitan. aureae ad-notationes, casuumque novae quaedam decisiones, nec non etiam praeclarae Io. Angeli Pisanelli, Prosperi Caravitae, Hieronymi de Martino et M. Ant. Pul-verini I.C. singulis Affl icti decis. adnexae adnotationes. In hac vero nostra edi-tione novissima, praeeditis aprime recognitis … Ioannis Aloysii Riccii … su-peraddidimus decisiones …

    Venetiis: apud Iuntas; 1635. 2° : pp. 860. Cont. Prosperus Caravita | Ioannes Angelus Pisanellus | Marcus Antonius Pulverinus |

    Hieronymus de Martino | Ioannes Aloysius Riccius Ex. front. con nota di poss. ms. «Th omae Guidi U.I.D. Aquavivae» | colophon con nota

    di poss. ms. «Ex bibliotheca Th omae Guidi U.I.D. Aquavivae». F. S. 1662

    . A, M [] Tractatus de iure protomiseos sive de iure congrui … Additionibus seu potius

    observationibus Francisci Rummi … auctus. Opus supremarum incliti regni Neapolitani curiarum decisionibus egregie refertum … Editio novissima … in tomos duos distributa. Tomus primus.

    Neapoli: ex typografi a Vincentii Manfredii, expensis Josephi de Lieto; 1777. 4° : pp. iv, 239. Cont. Franciscus Rummus

    F. S. 656

    . A, M [] Tractatus de iure protomiseos sive de iure congrui … Additionibus seu potius

    observationibus Francisci Rummi … auctus. Opus supremarum incliti regni Neapolitani curiarum decisionibus egregie refertum … Editio novissima … in tomos duos distributa. Tomus secundus.

  • 9

    Neapoli: ex typografi a Vincentii Ursini, expensis Josephi de Lieto; 1783. 4° : pp. 267. Cont. Franciscus Rummus

    F. S. 656

    . A, I Dizionario precettivo, critico ed istorico della poesia volgare … Parma: presso Filippo Carmignani; 1777.

    8° : pp. 355. F.A. XIV-B AFFO 1

    . A, I Vita del graziosissimo pittore Francesco Mazzola detto il Parmigianino … Parma: presso Filippo Carmignani; 1784.

    4° : pp. viii, 111. Ded. Ferdinando Borbone infante di Spagna

    F.A. XIV-B AFFO 2

    . A, C N Fori feudalis epitome cum suis assertionibus … in qua iura feudalia ad pra-

    xim praecipue supremorum tribunalium Neap. examinantur. Praeponuntur pro iuventate [sic] apologia, de feudo Regni utriusque Siciliae libellus et brevis de iure domanii notitia eiusdem Auctoris.

    Neapoli: offi cina Novelli de Bonis; [non prima del 1670]. 4° : pp. 48, 260. Ded. Giacomo Capece Galeota cavaliere di San Giacomo Bib. BL.STC XVII (It) 8 : 607 Santoro 22 Ex. front. con nota di poss. ms. «Domini Francisci Lancillotti».

    F.A. XII-B AGET 1

    . A, C N Annotationes pro Regio Aerario ad Supremi Regiae Camerae Summariae Sena-

    tus regni Neapolis decisiones, per luculentos tractatus et quaestiones ad rem fi -scalem attinentes exaratas, a … Dom. Annibale Moles … anno 1670 in lucem editas, quibus virili spiritu plurima ad regalia sustinenda atque administranda luculentissime elucidantur. Opus … quatuor in partes divisum, pluribus histo-rico-politicis monitis, variorum I.CC. allegationibus, causarumque cameralium novissimis decisionibus ditatum, additisque undecim quaestionibus cum suis decisionibus eiusdem … D. Annibalis Moles in aeditione praefati anni 1670 non impressis, cumulatis enucleatisque pluribus Regiae Camerae ritibus novis-sima in eorundem rituum editione praetermissis … Pars secunda [- quarta].

    Neapoli: ex offi cina typographica Jacobi Raillard; 1692. 2° : pp. 375, 198, 134. Ded. Federico de Toledo1 | Juan Francisco Paceca Gomez2 | Paulo de Spinola de Auria3

  • 10

    Cont. Annibal Moles | Th omas Moles Bib. BL.STC.(It) 8 : 607 Santoro 20

    F.S. 764-765

    . A, C N [-] Annotationes pro regio aerario ad supremi Regiae Camerae Summariae sena-

    tus regni Neapolis decisiones, a spectab. dom. D. Annibale Moles … exaratas et anno 1670. in lucem editas. Opus thesaurarium … quatuor in partes divisum, pluribus historico-politicis monitis, variorum I.C.C. allegationibus, causaru-mque cameralium novissimis decisionibus ditatum, additisque undecim quae-stionibus cum suis decisionibus eiusdem amplissimi regentis D. Annibalis Mo-les, in editione praefati anni 1670. non impressis, cumulatis enucleatisque, plu-ribus R. Cam. ritibus novissima in eorundem rituum editione praetermissis … Praemittitur notitia practica aerarii universalis … Accessit tandem mantissa va-riarum recollectionum eiusdem auctoris … Nunc vero subnectuntur quaedam animadversiones … Dominici Albarellae … Pars tertia et quarta …

    Neapoli: ex offi cina Angeli Vocula; 1736. 2° : pp. 254. Ded. Gaetano Corvo Cont. Annibal Moles Bib. Rocchi 1884 Ex. recto della carta di guardia ant. con timbro di poss. «Avv. Prof. F. Scaduto. 28 via

    Alessandro Farnese. Tel. Interpr. 20-824. Roma» | front. con timbro di poss. «Parisio». Leg. Albarella Ioannes Dominicus | Animadversiones

    F.S. 2505

    . A Constitutiones Fratrum Eremitarum Discalceatorum Sancti Augustini Italiae. Romae et Mediolani: ex typographia Francisci Vigoni; 1665.

    16° : pp. 219. F.S. 983

    . A, G De l’arte de metalli partita in XII. libri. Aggiungesi il libro … che tratta de-

    gl’animali di sottoterra … Tradotti in lingua toscana da Michelangelo Florio Fiorentino.

    Basilea: per Hieronimo Frobenio et Nicolao Episcopio; 1563. 2° : pp. 542. Impr. ‘lte o.i- e,me pada (3) 1563 (R) Cont. Michelagnolo Florio Bib. BL.STC (It) 10 EdIt16 A.527 Moranti 26

    F.B. 4310

    . A, D Tractatus de tacita onerum et conditionum repetitione quo tacita repetitio ab

  • 11

    aequivoco coniecturalis repetitionis et earum respective substantiae … cui ac-cessit eiusdem authoris discursus super offi ciis venalibus generalitatis Cathalo-niae pro servanda quoque rei patriae notitia editus.

    Viennae Austriae: typis Wolff gangi Schwendimann; 1721. 2° : pp. 332, 104. Bib. Sapori 8

    F.A. III-A AGUI 1

    . A, A Codex diplomaticus Siciliae sub Saracenorum imperio ab anno DCCCXXVII.

    ad MLXXII. nunc primum ex mss. mauro-occidentalibus depromptus … To-mus primus …

    Panormi: typis regis; 1787. 2° : pp. iv, 48.

    F.A. I-1-A COD DIPL SIC 1

    . A, I P [] Tractatus vere aureus de advocato et causidico Christiano in duas partes divisus

    … Secunda editio … Cremonae: apud Marc. Antonium Belpierum; 1610.

    4° : pp. 119. Ded. Giacomo Mainoldi senatore Bib. Sapori 18 Leg. Capriolus Constantinus | De successione

    F.A. III-B CAPR 1

    . A, I P [] Tractatus vere aurei de advocato et causidico christiano pars secunda … Cremonae: apud Marc. Antonium Belpierum; 1610.

    4° : pp. 64. Ded. Paolo Sfrondati cardinale Bib. Sapori 18 Leg. Capriolus Constantinus | De successione

    F.A. III-B CAPR 1

    . A, P [] Totius iuris canonici compendium … Tomus prior continens Decretalium,

    Sexti, Clementinarum, Extravagantium, tum Ioannis XXII tum communium epitomen, praecipuamque glossae doctrinam …

    Romae: sumptibus haeredis Bartholomaei Zannetti; 1622. 4° : pp. 804. Ded. Giannettino d’Auria cardinale Bib. Moranti (XVII) 61

    F.S. 1790

  • 12

    . A, P [] Totius iuris canonici compendium … Tomus posterior continens epitomen

    Decreti Gratiani. Romae: sumptibus haeredis Bartholomaei Zannetti; 1623.

    4° : pp. 190. Bib. Moranti (XVII) 61

    F.S. 1790

    . A Dioecesana synodus aletrina a Pietro Stephano Speranza aletrinae ecclesiae

    episcopo habita anno MDCCLXXXX. … Romae: ex typographia Arcangeli Casaletti; [1790]

    4° : pp. xxviii, 275, 190. Ded. Pio VI papa Cont. Pietro Stefano Speranza

    F.A. I-2-B ALAT 1

    . A, I H Erudita atque luculenta disputatio … de immunitate ecclesiarum … Eiusdem

    varia ac diversa consilia … Romae: excudebant Valerius et Aloysius Dorici fratres; 1553.

    2° : pp. 426. Impr. i-ue itbi odt. didu (3) 1553 (R) Ded. Giulio III papa Inc. [p. 1] «Si quid est, in quo diuinam opem …». Exp. [p. 426] «… salua tamen saniori sententia.». Bib. Adams A.428 BL.STC.(It) 12 EdIt16 A.625 Gentilini 9 IA 102.130 Moranti

    37 Ex. front. con nota di poss. ms. sovrascritta «anno Domini M.d.l.xxxi» | front. con nota

    di poss. ms. «Ad usum mei Mutii Contuccii Sansovini I.U.D.». F.A. VIII-A ALBA 1

    . A S, I D Animadversiones … ad notitiam practicam Reg. Aerarii universalis Nicolai

    Caietani Ageta … [Neapoli]: [s.t.]; [ca. 1736].

    2° : pp. 180. Impf. Esemplare mutilo del frontespizio, i dati si ricavano dall’intestazione. Leg. Ageta Caietanus Nicolaus | Annotationes

    F.S. 2505

    . A, F Discorsi politici … nei quali viene riprovata la dottrina politica di Giovanni

    Bodino e difesa quella d’Aristotile … Roma: per Giacomo Dragondelli; 1664.

  • 13

    8° : pp. 644. Ded. Niccolò Ludovisi principe di Piombino Bib. Ilari II 62 BL.STC XVII (It) 11 Moranti (XVII) 69 Ex. front. con nota di poss. ms. «Ex libris Coll. de Prepost. Fide» | front. con timbro di

    poss. «C.D.». F.A. XIII-B ALBE 1

    . A R Dictionarium iuris tam civilis quam canonici quod quidem post omnes om-

    nium editiones diligentissime emendatum ac praeter additiones ad hanc usque diem impressas, quibus authorum suorum nomina in fi ne singularum sunt de-scripta, plus mille et octingentis additionibus nunquam antea in lucem emis-sis auctum et locupletatum est per … Io. Franciscum Decianum ex variis tum antiquorum tum iuniorum commentariis necnon consiliis excerptis …

    Venetiis: impensis Societatis Librorum Legalium; 1601 (1602). 2° : ff . 368. Ded. Giovanni Vincenzo Gonzaga Cont. Ioannes Franciscus Decianus Leg. Limpius Pompeius | Elenchus Leg. Limpius Pompeius | Ad dictionarium

    F.A. II-A ALBE 1

    . A, G A Istruzioni pratiche per l’ingegnero civile, o sia perito agrimensore e perito

    d’acque … Venezia: appresso Pietro Savioni stampatore e libraio; 1782.

    4° : pp. viii, 264. F.B. 4137

    . A, A [Constitutiones Marchiae Anconitanae]. (Romae: in aedibus Francisci Priscianensis; 1543).

    2° : ff . 147. Impr. 1110 ,&s, a-o- cugi (3) 1543 (R) Inc. F. 1r] «Volentes, sicut nobis commissi sollicitudo …». Exp. F. 147v] «… iura civilia observentur.». Bib. EDIT16 A.310 IA 102.795-96 Ex. ultima pagina di testo con nota di poss. ms. «All’Ill. Sigre et Pne Ossmo il Sigre Jacomo

    de Talisini. Bologna». Impf. Esemplare mutilo del frontespizio, il titolo si ricava dall’intestazione della prima

    pagina di testo. F.S. 1126

    . A, A Aegidianae constitutiones cum additionibus carpensibus, nunc denuo recogni-

  • 14

    tae et a quampluribus erroribus expurgatae, cum glossis … Gasparis Caballini de Cingulo …

    Venetiis: [al segno della Fontana]; 1588. 2° : pp. 412. Impr. r.n- f-75 d-i- lule (3) 1588 (R) Inc. [p. 1a] «Volentes (sicut nobis commissi sollicitudo requirit …». Exp. [p. 412b] «… libro. pen. & fi n.». Cont. Gaspar Caballinus (Charles Du Moulin) Bib. EdIt16 A.313 Gentilini 6 IA 102.801 Sapori 756 Shaaber A.257 Ex. carta di guardia ant. al front. con nota di poss. ms. «Hieronymi Cabetti de Cantio Ill.

    equitis aureati nunc Rosati Tonelli empt. 8.50». F.A. I-1-A AEGI CONS 1

    . A, G B Forestiero illuminato intorno le cose più rare e curiose antiche e moderne del-

    la città di Venezia e dell’isole circonvicine con la descrizione delle chiese, mi-nisteri, ospedali, tesoro di San Marco, fabbriche pubbliche, pitture celebri e di quanto v’è di più riguardevole …

    Venezia: presso Giambattista Albrizzi q. Gir.; 1765. 16° : pp. 419. Ded. Federico Cristiano re di Polonia Nota Il nome dell’autore è ricavato dall’epistola dedicatoria.

    F.A. XIV-C ALBR 1

    . A, A Iudiciarii processus compendium atque adeo iuris utriusque praxis, in gratiam

    studiosorum nunc primum typis excusa. Lugdu.: apud Vincentium Portonarium (apud Franciscum Iustum); 1537

    (1536). 8° : ff . 243. Impr. e.as i.i. emem dipe (3) 1537 (R) Bib. Baudrier V.460 IA 102.907 Ex. front. con nota di poss. ms. «Marci Ant.ii Marchii Piscien.».

    F.A. XI-B ALCI 8

    . A, A Commentaria in rubri. iuris Canonici. Nunc primum in lucem eduntur … Lugduni: [Iacobus Iunta], (ex offi cina calcographica Ioannis à Cameraco); 1538.

    8° : pp. 416 [= 411]. Impr. doa- o.e- a-§. Deo- (3) 1538 (R)

    Bib. Baudrier XII.399 F.A. XI-B ALCI 1

    . A, A [] Index locupletissimus … super Commentariis Codicis Iustiniani Imperatoris …

  • 15

    Lugduni: [Iacobus Giunta]; 1542. 8° : ff . [20]. Impr. 3224 0455 58n- PuPu (C) 1542 (R) Bib. Baudrier VI.198-99

    F.A. XI-B ALCI 4

    . A, A [] Ad rescripta principum commentarii … Lugduni: apud Iacobum Giunctam; 1542.

    8° : pp. 700. Impr. ueim m,o- isbo scad (3) 1542 (R) Ded. Pietro da Cesi cardinale Bib. Baudrier VI.198-99

    F.A. XI-B ALCI 4

    . A, A De singulari certamine liber. Eiusdem consilium in materia duelli, exceptum

    ex libro quinto Responsorum. Lugduni: sub Scuto Coloniensi (excudebant Ioannes & Franciscus Frellonii Fra-

    tres); 1543. 8° : pp. 107. Impr. arad s.am tins (C) 1543 (R) Ded. Francesco I re di Francia Bib. BL.STC (Fr.Suppl) 2 Baudrier V.187 IA 102.934 Leg. Ferrettus Iulius | [Consilia][2]

    F.A. XI-B ALCI 5 | F.A. IV-A FERR 2

    . A, A Parergon iuris libri decem, partim nunc primum, partim multo quam antea

    emendatius in lucem editi … Basileae: [s.t.]; [non prima del 1543].

    8° : pp. 606. Impr. ,&a- d.00 a-re infu (3) **** Ded. Ottone di Truchsen Bib. IA 102.933

    F.A. XI-B ALCI 2

    . A, A [] Paradoxorum ad pratum libri sex. Eiusdem in libros quorum nomina in se-

    quenti pagina reperies. Lugduni: apud Iacobum Giunta (ex offi cina Petri de Sancta Lucia alias Le Prin-

    ce); 1545. 8° : pp. 751. Impr. ros- n-o- uri, fi ad (3) 1545 (R) Ded. Antonio da Prato

  • 16

    Bib. Baudrier *VI.209 : XII.185 IA 102.945 F.S. 1776

    . A, A [] Index locupletissimus D. Andreae Alciati iurecon. in rub. iur. civil. et annota-

    tiones in varios autores … Lugduni: apud Iacobum Giunta; 1546.

    8° : pp. [16]. Bib. Baudrier *VI.209 : XII.185 IA 102.945 Ex. front. con nota di poss. ms. «Ex libris U. D.I. Michaelis Brunii».

    F.S. 1776

    . A, A In aliquot titulos tomi tertii Pandectarum iuris civilis (quod Digestum Novum

    vocant) commentarii, hactenus nusquam editi … Lugduni: apud Haredes Iacobi Giuntae (excudebant Godefridus & Marcellus Be-

    ringi fratres); 1550 (1551). 8° : pp. 299. Impr. m-e- eaf- eaar alqu (3) 1550 (R)

    Bib. Adams A.615 Baudrier III.50 : *VI.264 IA 102.972 Pazzaglini-Hawks A-8 (sub.) Shaaber A.156

    F.A. II-B ALCI 1

    . A, A Tractatus de praesumptionibus cum annotationibus et argumentis Io. Nicolai

    Arelatani … Venetiis: (apud Cominum de Tridino); 1564.

    8° : ff . 153. Impr. acur o-mi .iat iivi (3) 1564 (R) Ded. Antoine Arler Cont. Ioannes Nicolaus Arelatanus Bib. EdIt16 A.850 Gentilini 20 IA 103.005

    F.A. XI-B ALCI 6

    . A, A [] Omnes qui in hunc usque diem prodierunt in utrumque ius, civile et cano-

    nicum, luculentissimi commentarii, quibus adduntur Emblematum liber ab ipso auctore recognitus et auctus, De magistratibus civilibusque et militari-bus offi ciis liber, De ponderibus et mensuris liber, Annotationes in Corne-lium Tacitum et rerum ac vocum in toto opere memorabilium indices locu-pletissimi. Tomus primus.

    Basileae: apud Th omam Guarinum; 1571. 2° : coll. 462. Impr. emn- 4033 r,is bire (3) 1571 (R) Ded. Aggeo de Albada | François de Tournon arcivescovo

  • 17

    Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019

    F.A. XI-A ALCI 1, 1-2

    . A, A [] Lucubrationum in ius civile et pontifi cium tomus secundus, qui quid conti-

    neat proxima pagina ordine recensetur. Basileae: apud Th omam Guarinum; 1571.

    2° : coll. 568. Impr. iaob tiod a-r- huma (7) 1571 (R) Ded. Giovanni Selva | Filippo Saulo | Giacomo Minuzi senatore | Ottone barone di

    Waltpurg | Giovanni Pelorda senatore | Girolamo Archino senatore | Leopold Dick | Galeazzo Visconti duca di Milano

    Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019 F.A. XI-A ALCI 1, 1-2

    . A, A [] Lucubrationum in ius civile et pontifi cium tomus tertius, cuius contenta pro-

    xima pagina plenissime referuntur. Basileae: (apud Th omam Guarinum); 1571.

    2° : coll. 991 [= 1091]. Impr. n-er n-er t,i, teaed (7) 1571 (R) Ded. Antonio da Prato cancelliere | Pietro da Cesi cardinale | Guillaume de Cambray |

    Alessandro Campegio vescovo | Francesco I re di Francia Nota Per errore di stampa dalla colonna 605 si passa alla colonna 506 senza interruzioni

    nel testo. Si deve quindi aggiungere alla cifra fi nale delle colonne (991) 100 unità. Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019 Pazzaglini-Hawks A-11

    F.A. XI-A ALCI 1, 3

    . A, A [] Operum in sex tomos Digestorum Index rerum ac vocum memorabilium qua-

    drigeminus, fi deli opera collectus … Huc accedunt diversae saepius evulga-tarum lucubrationum lectiones, ex fi deli variarum editionum collatione ad lec-toris usum huc congestae.

    Basileae: apud Th omam Guarinum; 1571. 2° : pp. [167]. Impr. 56m: m&56 a:51 duco (C) 1571 (R) Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019

    F.A. XI-A ALCI 1, 4

    . A, A [] Lucubrationum in ius civile et pontifi cium tomus quartus, commentaria in

    titul. Pandectarum De verborum obligationibus et aliquot iuris canonici titulos proxima pagina enumeratos et tractatum de praesumptionibus continens.

    Basileae: (apud Th omam Guarinum); 1571. 2° : coll. 820.

  • 18

    Impr. 13E. i-15 a-47 ArAr (3) 1571 (R) Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019

    F.A. XI-A ALCI 1, 4

    . A, A [] Lucubrationum in ius civile et pontifi cium tomus quintus, qui commentaria

    in Digestorum seu Pandectarum iuris civilis titulos aliquot tertia abhinc pagi-na enumeratos continet.

    Basileae: (apud Th omam Guarinum); 1571. 2° : coll. 1046 [=1038]. Impr. d.i- o-a. ust. aqre (7) 1571 (R) Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019

    F.A. XI-A ALCI 1, 5

    . A, A [] Lucubrationum in ius civile et pontifi cium tomus VI. et ultimus, quo com-

    mentaria in Pandectarum, Codicis et Decretalium aliquot titulos tertia abhinc pagina enumeratos compraehenduntur et Emblematum libellus ab auctore postremum recognitus et emblematibus nonnullis auctus.

    Basileae: (apud Th omam Guarinum); 1571. 2° : coll. 1260. Impr. 6260 urc, t.de resi (7) 1571 (R) Ded. Massimiliano duca di Milano Bib. Adams A.581 Gentilini 21 IA 103.019

    F.A. XI-A ALCI 1, 6

    . A, A De verborum signifi catione libri IIII. Eiusdem in titulum XVI. Lib. L.

    Digestorum commentarii … Lugduni: apud Ant. Gryphium; 1581.

    8° : pp. 586, 62. Impr. a-em edor ere- stti (3) 1581 (R) Ded. François de Tournon arcivescovo Bib. Baudrier VIII.379-80 Ex. piatto della cop. ant. con cartellino di poss. «Ex libris Castello di Duino».

    F.A. II-B ALCI 2

    . A, A Emblemata, cum Claudii Minois ad eadem commentariis et notis

    posterioribus, quibus emblematum omnium aperta origine, mens auctoris explicatur et obscura omnia dubiaque illustrantur.

    Lugduni: apud haered. Gulielmi Rovillii; 1600. 8° : pp. 818. Impr. ocme s.i. a-ua isum (3) 1600 (R) Cont. Claudius Minois

  • 19

    Bib. Baudrier IX.464-65 BL.STC. (Fr) 8 F.A. XI-B ALCI 3

    . A, A Additiones super Decretalibus … quae quales sint consulto dicere omittimus,

    studiosi lectoris iudicio relinquentes quam utilitatem sint allaturae, non enim e re duximus, tanti Doctoris nomen fucatis verbis off endere, de quo tacere sa-tius est, quam pauca loqui. E tenebris, ubi latebant, eas extrassisse in tui gra-tiam operae precius existimavimus, quod nostri operis est, aequi bonique con-sule, reliqua Deo Opt. Max. et Alciato accepta ferto …

    Venetiis: apud Socios Aquilae Renovantis; 1605. 4° : pp. 56. Bib. Moranti (XVII) 1399 Rocchi 15 Sapori 785 Ex. front. con nota di poss. ms. «I.U. Pieraccini»[1] | Le prime sei carte ms. e contengono

    l’indice delle rubriche[1]. Leg. Alciatus Andreas | Additiones super Sexto[1] Leg. Alciatus Andreas | Additiones super Clementinas[1] Leg. Corpus Iuris Canonici | Clementinae[1] Leg. Corpus Iuris Canonici | Extravagantes Ioannis XXII[1] Leg. Corpus Iuris Canonici | Margarita Decretalium[1]

    F.S. 1930 | F.S. 2487

    . A, A Additiones super Extravag. Com. … quae quales sint consulto dicere omitti-

    mus, studiosi lectoris iudicio relinquentes quam utilitatem sint allaturae, non enim e re duximus, tanti Doctoris nomen fucatis verbis off endere, de quo ta-cere satius est, quam pauca loqui. E tenebris, ubi latebant, eas extrassisse in tui gratiam operae precius existimauimus, quod nostri operis est, aequi bonique consule, reliqua Deo Opt. Max. et Alciato accepta ferto …

    Venetiis: apud Socios Aquilae Renovantis; 1605. 4° : pp. 262. Bib. Moranti (XVII) 1399 Rocchi 15 Sapori 785 Leg. Alciatus Andreas | Additiones super Decretalibus

    F.S. 1930

    . A, A Additiones super Sexto Decretalium … quae quales sint consulto dicere omit-

    timus, studiosi lectoris iudicio relinquentes quam utilitatem sint allaturae, non enim e re duximus, tanti Doctoris nomen fucatis verbis off endere, de quo ta-cere satius est, quam pauca loqui. E tenebris, ubi latebant, eas extrassisse in tui gratiam operae precius existimavimus, quod nostri operis est, aequi bonique consule, reliqua Deo Opt. Max. et Alciato accepta ferto.

    Venetiis: apud Socios Aquilae Renovantis; 1605. 4° : pp. 64.

    Bib. Moranti (XVII) 1399 Rocchi 15 Sapori 785

  • 20

    Leg. Alciatus Andreas | Additiones super Decretalibus F.S. 1930

    . A, A Additiones super Clementinas … quae quales sint consulto dicere omittimus,

    studiosi lectoris iudicio relinquentes quam utilitatem sint allaturae, non enim e re duximus, tanti Doctoris nomen fucatis verbis off endere, de quo tacere sa-tius est, quam pauca loqui. E tenebris, ubi latebant, eas extrassisse in tui gra-tiam operae precius existimavimus, quod nostri operis est, aequi bonique con-sule, reliqua Deo Opt. Max. et Alciato accepta ferto …

    Venetiis: apud Socios Aquilae Renovantis; 1605. 4° : pp. 30. Bib. Moranti (XVII) 1399 Rocchi 15 Sapori 785 Leg. Alciatus Andreas | Additiones super Decretalibus

    F.S. 1930

    . A, A Emblemata cum commentariis Claudii Minois … et notis Laurentii Pignorii

    … Novissima hac editione in continuam unius commentarii seriem congestis, in certas quasdam quasi classes dispositis et plusquem dimidia parte auctis. Opera et vigiliis Ioannis Th uilii … Accesserunt in fi ne Federici Morelli … co-rollaria et monita ad eadem Emblemata …

    Patavii: apud Petrum Paulum Tozzium (ex typographia Laurentii Pasquati); 1621.

    4° : pp. lxxx, 1004. Ded. Nicola Oddi abate | Conrad Peutinger Cont. Claudius Minois | Federicus Morellus | Laurentius Pignorius | Ioannes Th uilius Bib. BL.STC XVII (It) 13 Moranti (XVII) 87 Impf. Per errore di fascicolazione le pagine XIII-XIV si trovano dopo la pagina XV. Ex. carta di guardia con annot. «edizione citata dal Brunet come la più ampia».

    F.A. XI-B ALCI 7

    . A, A Tractatus de symbolicis contractibus in quatuor titulos divisus, in quorum

    primo tractatur de symbolicis contractibus in genere, secundo de locati, conducti, empti, venditi et permutati symbolicis contractibus, tertio de societatis, mandati et communionis symbolicis contractibus, quarto de mutui, depositi, commodati et pignoris symbolicis contractibus … Opus ex omni sui parte subtiliter excusum, nunc primum a tenebris extractum …

    Neapoli: ex typographia Hyacinthi Passari, suntibus [sic] Ignatii Rispoli; 1675. 2° : pp. 564. Ded. Domenico Carafa Paceca duca Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Ad usum Josephi de

    Nobilibus». F.A. III-A ALDE 1

  • 21

    . A, A De haeredibus illisque diversis tractatus novissimus et singularis, in quo et si

    mole exiguo, pondere tamen et ingenii industria magno, tractatur de haerede in genere, haerede sanguinis, haerede adoptivo, adrogato et putativo, haerede dubio, haerede ex testamento, haerede ab intestato, haerede ex repraesentatio-ne, haerede ex transmissione, haerede ex pacto, haerede ex iure accrescendi et cum benefi cio …

    Neapoli: ex typographia Caroli Porsile; 1683. 2° : pp. 242. Ded. Gaspare de Haro y Guzman marchese Bib. BL.STC XVII (It) 14 Rocchi 3367 Santoro 40

    F.A. III-A ALDE 2

    . A, S [] Consiliorum liber primus. Romae: ex typographia Vaticana; 1594.

    2° : pp. 535. Impr. V.ae. stl. s.e, ib2. (3) 1594 (R) Ded. Alessandro Peretto cardinale Bib. EdIt16 A.889 IA 103.117 Pazzaglini-Hawks A-14 Ex. front. con nota ms. «Hic Sylvester Aldobrandinus fuit pater Clementis Pape VIII. et

    cardinalis Io. Aldobrandini [illegg.]» | front. con nota di poss. ms. «Ioannis Antonii Murtii».

    F.A. IV-A ALDO 1, 1

    . A, S [] Consiliorum … [Liber secundus]. Romae: sumptibus Vincentii Castellani, ex typographia Andreae Phaei (apud An-

    dream Phaeum); 1617 (1616). 2° : pp. 314. Ded. Paolo V papa Bib. Pazzaglini-Hawks A-15 Ex. front. con nota di poss. ms. «Alexandri Abbattis».

    F.A. IV-A ALDO 1, 2

    . A, G Enarrationes vocum priscarum in libris de re rustica … Philippi Beroaldi in li-

    bros XIII. Columellae adnotationes. Aldus de dierum generibus, simulque de umbris et horis quae apud Palladium.

    Lugduni: apud Seb. Gryphium; 1541. 8° : [s.p.] Impr. o.di p.o. l.8. caMo (C) 1541 (A) Cont. Philippus Beroaldus | Aldus Manutius Leg. Cato Marcus e Varro Marcus Terentius | De re rustica libri

    F.B. 1972

  • 22

    . A, A Genialium dierum libri sex, varia ac recondita eruditione referti, accuratius et

    maiore fi de quam antehac usquam impressi … Parisiis: apud Aegidium Gorbinum; 1565.

    8° : ff . 384. Impr. neu- i-3. aea- ruqu (3) 1565 (R) Ded. Pierre Lyset senatore di Parigi | Andrea Equevia duca di Adria Bib. IA 103.245 Ex. piatto della cop. ant. con nota ms. «Ultimi pridie Kl. septembris 1650» | verso della

    carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Henrici Trii Utinensis I.U.D.» | front. con nota di poss. ms. tagliata.

    F.A. XI-B ALES 1

    . A, C Observationes … ad consultationes libri secundi D. Hectoris Capycii Latro …

    in quibus diffi cillima I.C. responsa noviter ac subtiliter declarantur et omnia in eisdem consultationibus exarata attente discutiuntur, inspecto pontifi cio, Caesareo, quam huius Neapolitani regni iure, quamplurima quoque tam ad res feudales quam Burgensaticas ac etiam criminales, civiles et mixtas spectantia ad examen revocantur, imo variae quaestiones theologicae explicantur et demum omnes materiae novis decisionibus ac recentiorum I.C. auctoritatibus et argumentis diligenter ornantur …

    Neapoli: ex typographia Francisci Mollo, sumptibus Nicolai Rispoli; 1702. 2° : pp. 448. Ded. Carlo Brancacci

    F.S. 3032

    . A, D La Divina commedia … con una breve e suffi ciente dichiarazione del senso

    letterale … Verona: presso Giuseppe Berno; 1749.

    8° : pp. lxii, 336. Ded. Cangrande della Scala | Scipione Maff ei marchese Nota Nel volume in realtà è stampato il solo «Inferno». Nota Contiene inoltre due vite dell’autore ed un catalogo delle principali edizioni della

    Divina Commedia. F.B. 923

    . A Allegazione contra le pretensioni della Corte Romana su’l Regno delle Due Si-

    cilie del Sacerd. Sec. A. d. F. d. C. di T. [s.l.]: [s.t.]; [non prima del 1789]

    12° : pp. 105. Nota La presunzione della data si ricava dalle pagine preliminari.

    F.S. 426

  • 23

    . A, G Spiegazione e rifl essioni … sopra alcuni sacri monumenti antichi di Milano … Milano: per Beniamino Sirtori; 1757.

    4° : pp. xii, 190. Ded. Giovanni Corrado de Oliveira marchese Ex. tavv. ripieg.

    F.A. XIV-A ALLE 1

    . A, G M Esercizio di preparazione alla visita di Maria Vergine nella sua miracolosa Im-

    magine dell’Impruneta proposto alle RR. MM. di S. Caterina dette di S. Gag-gio … l’anno M.DCC.XI.

    Firenze: nella stamperia di Giuseppe Manni; 1714. 4° : pp. 57. Leg. Casotti Giovanni Battista | Memorie

    F.A. XIII-B CASO 1

    . A, P A L’Albert moderne ou nouveaux secrets éprouvés et licites, recueillis d’après les

    découvertes les plus récentes …Tome prémier. Paris: chez la Veuve Duchesne; 1782.

    12° : pp. iv-xii, 344. F.B. 4970

    . A, P In Caii Svetonii Tranquilli de XII. Caesaribus libros VIII. commentarii … Hagae-Comitum: apud Adrianum Moetjens; 1727.

    4° : pp. 955. Ded. Giuseppe di Portogallo conte

    F.A. XIV-A SUET 1

    . A, J B Institutiones iuris naturae et gentium secundum catholica principia … Brixiae: excudebat Joannes Baptista Bossini; 1768.

    4° : pp. 367.

    Ded. Angelo Carlo Isnardi marchese F.A. IX-B INST 1

    . A, B Collectanea sive reportata ad mille insigniora loca I.C., ex variis tam antiquo-

    rum authorum monumentis longo studio ac magna diligentia conquisita et congesta … nunc primum in lucem edita …

    Venetiis: apud Franciscum Zilettum; 1570. 8° : ff . 246.

  • 24

    Impr. s.p- uaus l.e- DoL. (3) 1570 (R) Ded. Bonsignore Finetti auditore di Rota Bib. BL.STC (It) 20 EdIt16 A.1122 Gentilini 23 IA 103.623 Moranti 99 Sapori 42

    F.A. III-B ALPA 1

    . A, A Singularis liber de nobilis et studiosae iuventutis institutione … Amstelodami: apud Ludovicum Elzevirium; 1653.

    12° : pp. 344. Ded. Th eodorius de Wassenaer Ex. front. con nota di poss. ms. «Vincentii Victorii».

    F.A. X-B ALST 1

    . A, A D Ecclesiae iurisdictionis vindiciae adversus Caroli Feureti et aliorum tractatus

    de abuso, susceptae ab Antonio Dadino Alteserra … Aureliis & vaeneunt Parisiis: apud Raymundum Mazieres; 1702.

    4° : pp. xxviii, 330, 164. F.A. VIII-A DADI 1

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus I. De ecclesiasticis iurisdictionis vindiciis adversus Caroli

    Feuretii et aliorum tractatus de abusu susceptis, cura et sumptibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. lvi, 338. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1573

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus II. Asceticon sive originum rei monasticae libri decem,

    cura et sumptibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana. Neapoli: [s.t.]; 1777.

    4° : pp. 281. Ded. Guillelmo de Lamoignon senatore Cont. Michael Marotta

    F.S. 1574

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus III. in duas partes divisus, quarum prior notas et obser-

    vationes in Anastasium de vitis Romanorum Pontifi cum, altera vero notas et observationes in XII. libros epistolarum b. Gregorii papae, huius nominis I. cognomini Magni exhibet, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio pri-ma neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777.

  • 25

    4° : pp. xvi, 290. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1575

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus IV. volum. I. Rerum aquitanicarum priores libri quin-

    que, in quibus vetus Aquitania illustratur, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xx, 188. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1577

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus IV. volum. II. Rerum aquitanicarum libri quinque qui se-

    quuntur, quibus continentur gesta regum et ducum Aquitaniae, a Clodoveo ad Eleeonoram [sic] usque, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xix, 224. Ded. Pierre Seguier cancelliere Cont. Michael Marotta

    F.S. 1577

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus V. in quatuor partes divisus, quarum prior de ducibus et

    comitibus provincialibus Galliae libros tres, secunda de origine et statu feudo-rum pro moribus Galliae librum singularem, tertia vero in libros Clementina-rum commentaria, quarta demum sex praelectiones solemnes habitas pro in-staurandis scholis, exhibet, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio pri-ma neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xvi, 311. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1576

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus VI. De fi ctionibus iuris libri septem, quibus accessit so-

    lemnis praelectio ad l. cum societas ff . pro socio, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xxiv, 139. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1578

  • 26

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus VII. Brevis et enucleata expositio in Institutionum Iusti-

    niani libros quatuor, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima nea-politana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xxviii, 314. Ded. Jean Baptiste Colbert marchese di Seignelay Cont. Michael Marotta

    F.S. 1578

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus VIII. volum. I. Recitationes quotidianae in Claudii

    Tryphonini libros XXI. disputationum et varias partes digestorum et codicis, tomis duobus distinctae, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. lvi, 420. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1579

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus VIII. volum. II. Recitationes quotidianae in varias partes

    Digestorum et Codicis, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. 418. Ded. Ludovico XIV re Cont. Michael Marotta

    F.S. 1580

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus IX. Dissertationum iuris canonici libri sex, quorum duo

    priores de adiutoribus episcoporum, duo medii de sacris censibus, duo ultimi de parochis, deque offi cio et potestate parochi, cura et sumtibus Michaelis Ma-rotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1777. 4° : pp. xxiv, 174. Cont. Michael Marotta

    F.S. 1581

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus X. quatuor voluminibus distributus, in quo exhibetur

    commentarius perpetuus in singulas Decretales Innocentii III. quae per libros quinque Decretalium sparsae sunt, cura et sumtibus Michaelis Marotta …

  • 27

    Editio prima neapolitana. Neapoli: [s.t.]; 1780.

    4° : pp. xx, 480. Ded. Pierre Seguier cancelliere Cont. Michael Marotta

    F.S. 1582

    . A, A D [] Innocentius III. seu Antonii Dadini Alteserrae … Commentarius perpetuus

    in singulas Decretales huisce Pontifi cis quae per libros quinque Decretalium sparsae sunt. Tom. X. vol. III.

    [Neapoli]: [s.t.]; [1780]. 4° : pp. 483-940.

    F.S. 1582

    . A, A D [] Opera omnia. Tomus XI. exhibens notas et observationes ad X. libros historiae

    Francorum b. Gregorii turonensis episcopi et supplementum Fredegarii, cura et sumtibus Michaelis Marotta … Editio prima neapolitana.

    Neapoli: [s.t.]; 1780. 4° : pp. xx, 227. Ded. Jean Baptiste Colbert marchese di Seignelay Cont. Michael Marotta

    F.S. 1582

    . A, L [] Elementa philosophiae in adolescentium usum ex probatis auctoribus

    adornata … tomus primus in quo traduntur philosophiae prolegome-na et elementa logicae. Pars prima complectens elementa arithmeticae et geometriae.

    Ferrariae: Josepho Rinaldi typographo; 1770. 8° : pp. 23, 232. Ded. Clemente XIV papa Ex. tavv. ripieg.

    F.B. 2544

    . A, L [] Elementa philosophiae in adolescentium usum ex probatis auctoribus adornata

    … tomus alter in quo traduntur elementae metaphysicae et physicae generalis. Pars prima complectens elementa metaphysicae.

    Ferrariae: Josepho Rinaldi typographo; 1770. 8° : pp. 16, 439. Ex. tavv. ripieg.

    F.B. 2545

  • 28

    . A, L [] Elementa philosophiae in adolescentium usum ex probatis auctoribus adorna-

    ta … tomus tertius in quo traduntur elementae physicae particularis. Ferrariae: Josepho Rinaldi typographo; 1771.

    8° : pp. 18, 626. Ex. tavv. ripieg.

    F.B. 2546

    . A, B [] Tractatus de nullitatibus in XIV. rubricas divisus, in quibus … plurimis novis-

    simis decisionibus supremorum tribunalium urbis Neap., Rotae Romanae ac caetororum munita, resolutum est quidquid ad praedictas nullitates sententia-rum, decretorum, laudorum, arbitramentorum ac quorumcumque actuum iu-diciariorum quoquomodo spectare aut contingere potest … Pars secunda …

    Neapoli: typis haeredum Lucae Antonii de Fusco; 1682. 2° : pp. 713. Ded. Ferdinando Joachim Façardo de Rechesens y Zunica marchese Bib. BL.STC XVII (It) 14 Moranti (XVII) 90

    F.A. III-A ALTO 3

    . A, B Pragmaticae, edicta, decreta, regiaeque sanctiones regni Neapolitani, pluribus

    additis suisque locis optima methodo et labore collocatis per U.I.D. Blasium Altimarum … cum superintendentia ill.mi D. Caroli Calà … Tomus primus [- tertius].

    Neapoli: in offi cina typographica Iacobi Raillard, eiusdem sumptibus; 1682. 2° : pp. 1-462, 463-1028, 1029-1527. Ded. Ferdinando Joachim Façardo de Rechesens y Zunica marchese Cont. Carolus Calà Bib. BL.STC XVII (It) 607 Santoro 1865 Sapori (Addenda) p. 671

    F.S. 571-573

    . A, B De nullitatibus contractuum, quasi contractuum, distractuum, ultimarum vo-

    luntatum et quorumcumque actuum extraiudicialium tractatus amplissimus, in plures tomos divisus, in quo fere tota materia legalis quo ad contractus, ultimas voluntates et actus extraiudiciales late et luculenter tractatur et explicatur …

    Neapoli: ex typographia Caroli Porpora et Nicolai Abrì, expensis Caroli Porpora, in cuius libraria prostant; 1700.

    2° : pp. 464. Bib. Santoro 57 [pp. 536?]

    F.A. III-A ALTO 2

    . A, B [] Pragmaticae, edicta, decreta, regiaeque sanctiones regni Neapolitani, pluribus

  • 29

    additis suisque locis optima methodo et labore collocatis per U.I.D. Blasium Altimarum … cum superintendentia ill. D. Caroli Calà … Hoc primo tomo continentur rubricae omnium pragmaticarum aliarumque sanctionum usque ad annum MDCLXXXVIII., item initia pragmaticarum et catalogus earum quae peculiaribus nominibus allegari solent, adiecto tempore uniuscuiusque promulgationis … tomo primo.

    Neapoli: typis et sumptibus Michaelis Aloysii Mutio; 1715. 2° : pp. 368. Ded. Girolamo Capece principe Cont. Carolus Calà

    F.S. 1213 | F.S. 1215

    . A, B [] Pragmaticae, edicta, decreta, regiaeque sanctiones regni Neapolitani, pluribus

    additis suisque locis optima methodo et labore collocatis per U.I.D. Blasium Altimarum … cum superintendentia ill. D. Caroli Calà … [Tomus secundus].

    Neapoli: typis et aere proprio Felicis Mosca; 1715. 2° : pp. 454. Ded. Girolamo Capece principe Cont. Carolus Calà

    F.S. 1214

    . A, B [] Tractatus de nullitatibus sententiarum in XIV. rubricas divisus, in quibus …

    plurimis novissimis decisionibus supremorum tribunalium urbis Neapolita-nae, Rotae Romanae ac caetororum munita, resolutum est quidquid ad prae-dictas nullitates sententiarum, decretorum, laudorum, arbitramentorum ac quorumcumque actuum iudiciariorum quoquomodo spectare aut continge-re potest … Tomus primus [- secundus] …

    Venetiis: ex typographia Balleonii; 1720. 2° : pp. 408; 520. Bib. Rocchi 5151 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Audit.re Persacchini».

    F.A. III-A ALTO 1, 1-2

    . A, B [] Tractatus de nullitatibus contractuum, quasi contractuum, distractuum, ulti-

    marum voluntatum et quorumcumque actuum extraiudicialium, in quo fere tota materia legalis quoad contractus, ultimas voluntates et actus extraiudicia-les … tractatur et explicatur. Tomus tertius [- quartus] …

    Venetiis: ex typographia Balleonii; 1724. 2° : pp. 346; 332. Bib. Rocchi 5151 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Audit.re Persacchini».

    F.A. III-A ALTO 1, 3-4

  • 30

    . A, B [] Tractatus de nullitatibus contractuum, quasi contractuum, distractuum, ulti-

    marum voluntatum et quorumcumque actuum extraiudicialium, in quo fere tota materia legalis quoad contractus, ultimas voluntates et actus extraiudicia-les … tractatur et explicatur. Tomus quintus [- sextus] …

    Venetiis: ex typographia Balleonii; 1727. 2° : pp. 322; 290. Bib. Rocchi 5151 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Audit.re Persacchini».

    F.A. III-A ALTO 1, 5-6

    . A, B [] Tractatus de nullitatibus contractuum, quasi contractuum, distractuum, ulti-

    marum voluntatum et quorumcumque actuum extraiudicialium, in quo fere tota materia legalis quoad contractus, ultimas voluntates et actus extraiudicia-les … tractatur et explicatur. Tomus septimus [- octavus] …

    Venetiis: ex typographia Balleonii; 1727. 2° : pp. 300; 381. Bib. Rocchi 5151 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Audit.re Persacchini».

    F.A. III-A ALTO 1, 7-8

    . A, I Controversiae forenses, una cum duabus eiusdem decisionibus, quas subse-

    quuntur consilia D. Ioannis Baptistae Saminiati … in quibus plures arduae quaestiones tam circa feudalia quam ultimas voluntates, iudicia et contractus, aliaque in usu forensi frequentiora iuxta veras et receptas doctorum sententias resolvuntur. Editio novissima … Tomus primus [- secundus].

    Genevae: sumptibus Chouet, G. de Tournes, Cramer, Perachon, Ritter & S. de Tournes; 1701.

    2° : pp. 255; 364, 97. Ded. Ranuccio Farnese II duca di Parma e Piacenza2 Cont. Ioannes Baptista Samminiatus Bib. Pazzaglini-Hawks A-20 Rocchi 1352 Sapori 53 Ex. front. con nota di poss. ms. «Ph. Corazza» | front. con nota ms. «Alter tomus est seq.

    alt. 255 [illegg.]». F.A. VI-A ALTO 1, 1-2

    . A, L Difesa per la Republica di Lucca contro le censure fulminate da monsig. Cesa-

    re Raccagni … Colonia: [s.t.]; 1640.

    2° : pp. 44.

    Nota Autore presentato con lo pseudonimo di Girolamo Beraldi. Bib. BL.STC XVII (It) 25

  • 31

    Leg. Altogradus Laelius | Relatione F.A. VII-A ALTO 1

    . A, L Relatione di alcuni successi occorsi alla Repubblica di Lucca negl’anni

    M.DC.XXXVIII., XXIX., XL. dopo la venuta a quel vescovato del Sig. Cardi-nal Franciotti …

    Colonia: [s.t.]; 1640. 2° : pp. 36. Bib. BL.STC XVII (It) 25 Leg. Altogradus Laelius | Difesa

    F.A. VII-A ALTO 1

    . A, L [] Consiliorum sive responsorum et rerum super iis iudicatarum liber primus,

    nunc primum in lucem editus, in quo plures arduae iuris quaestiones tam cir-ca iudicia quam contractus et ultima voluntates … resolvuntur …

    Lucae: ex typographia Balthassaris de Iudicibus; 1643. 2° : pp. 740. Bib. Pazzaglini-Hawks A-21 Rocchi 1353 Sapori 54 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Ad usum Josephi de Nobilibus

    nunc Antonii M. Stasi». Impf. Esemplare mutilo delle pagine 741-752.

    F.A. IV-A ALTO 1, 1

    . A, L [] Consiliorum sive responsorum in celebrioribus controversiis coram iudicibus

    diversorum Italiae tribunalium agitatis redditorum et rerum super iis iudicata-rum aliarumque decisivarum consultationum liber secundus …

    Lucae: typis Bernardini Pierij & Hyacinthi Pacij & C.; 1654. 2° : pp. 671. Bib. Pazzaglini-Hawks A-21 (sub.) : A-22 Sapori 54 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «Ad usum Josephi de

    Nobilibus». F.A. IV-A ALTO 1, 2

    . A, F Le ricchezze della lingua volgare sopra il Boccaccio … di nuovo ristampate, ri-

    corrette et ampliate dallo istesso autore, con le dechiarationi, regole, osserva-tioni et aggiontovi le cadenze o vero le desinenze di tutte le voci del detto Boc-caccio e del Petrarcha …

    Vinegia: per Paulo Gherardo (per Comin da Trino); 1557. 4° : ff . 395. Impr. duel aAie a.0. etco (3) 1557 (R) Ded. Alessandro Farnese cardinale

  • 32

    Bib. BL.STC (It) 21 Ex. recto della carta di guardia ant. con nota di poss. ms. «I.A.N.».

    F.B. 638

    . A D V, G De privilegiis pauperum et miserabilium personarum, ad legem unicam Cod.

    Quando Imperator inter pupillos et viduas aliasque miserabiles personas co-gnoscat tractatus, in duas partes divisus. Editio tertia. Accedunt Ioannis Ma-riae Novarii … de privilegiis miserabilium personarum, item de incertorum et male ablatorum privilegiis tractatus duo … Tomus primus [- secundus].

    Lausonii et Coloniae Allobrogum: sumptibus Marci-Michaelis Bousquet & Socio-rum; 1739.

    2° : pp. 328; 487. Cont. Ioannes Maria Novarius Nota I fogli R1 e Hh1 sono falsi frontespizi per i due trattati di Novarius, all’ultima è

    aggiunto «Accesserunt nonnullae allegationes D. Francisci Severini». F.A. III-A ALVA 1

    . A, I C Leges novellae v. anedoctae Imperatorum Th eodosii iunioris et Valentiniani

    III. cum ceterarum etiam novellarum editarum titulis et variis lectionibus ex vetustissimo cod. ms. Ottoboniano depromptis, quibus accedunt aliae Valen-tiniani III. constitutiones iam editae quae in Cod. Th eod. desiderantur ac tan-dem lex romana seu responsum Papiani tituli anecdotis variisque lectionibus auctum ad fi dem praefati codicis et alterius sveco-vaticani …

    Romae: aere Venantii Monaldinii, typis Zempelianis; 1767. 2° : pp. cii, 324. Ded. Giovanni Carlo Boschi cardinale Bib. Rocchi 53

    F.A. I-1-A CODE TEOD 2

    . A, M A Decisiones Rotae provinciae Marchiae … nunc primum in lucem editae … Venetiis: apud Georgium Variscum; 1601.

    2° : ff . 129. Ded. Girolamo Mattei cardinale Bib. Ilari II 193 Moranti (XVII) 149 Sapori 2572

    F.A. V-1-A MACE DAMA 1

    . A, A Prolegomena feudalia ad tit. Quae sint regalia et ad cap. I. An agnatus. [Neapoli]: [s.t.]; [1626].

    4° : pp. 91. Ded. Antonio Alvarez de Toledo duca Bib. Santoro 65

  • 33

    Impf. Esemplare mutilo del frontespizio, i dati mancanti si ricavano da Osler. F.S. 419

    . A, A Consiliorum seu responsorum centuria una, cum decisionibus seu con