m SPURIA. — DE GOTCGEPT.B. MARLE. 302

misera hac vifa pro tuse laudis augmento. Quid

magni esl, Domine, si tecum sim in palria, ubi sum

securus ah omni malo et ubi habeam quidqtud volo ?

Da milii, Domine, ut nunquam me pungendo sic

superent clavi limoris et miseriaehtijiis vilae, ut ante

velun descendere vel saltem deponi de cruce quam

a-te, Domine, hoc fuerit mandalum. Scd neqttc hoc

desideraiem, ut ab haccilo facias me deponi, sed

nl semper mallem propler le pendere in cnite quama nusenis his factas me in abscondito sepebri. Tu

emm, Domine,ncc desccndisti de cruce, nee sio te

tleponi peiisli. Voluntas ergo semper affligendi pro

augmento tuae laudis, crucis eril longiludo. Si qutsvullvenite post me, lollul ciucem suam quoitdte, el

sequatur me (Luc. ix, 23), et sic currat per medium

viaeperfectioms. Si nos tollamus, Donune, lu ipse

.pori bis. Finem auiem viam perfeclionis, id esl

pei severantiam ln Yolunlale, semper pio le patiendiinnuis in eo quod dicis quolidie. Si enim -unodie,

pritis quam tu jusseris, crucem deponere volumus;eam quotidienon tollimus.Qui auiem petseveraverit

usquequo eam deponas. hic in abundanti laude lua

sepulcrum ingredilur pacis aeternae.Quamvjs in hoc

verbointelligerepossumusquod sicut cruciatus pro

Alua Jaiide qttotidie deficiendo eadit, i(a orucent

qtioiidie iollere debemus, lahdis tuae desiderrum

restimendo.CAPUT VII.

fxpensio poshemoium verbotwn, et sequalur me.1

Qua \eio inlenlione in via ista sit amhulandum,innuis ullirao cum dicis, sequatut me. Quod tam de

gressu corporis qnam de menlispossumusintelhgere-,

Quia mtilli non s6lum portantes crucem, s,ed et se

suspen'enies in cruce, le gressu corpoiis stint se-

•cuii. Sequamur igitur te non Uiituin gressu bonorum

operum, sed et inlenlione coidium, ttt non solum

xonsideremus quibtis operibus nos praecesseris, se 1

qua intenlione feceris, etin hac tesrqui sludeamn^

luvenimus atitem quod in omnibus cogitalionibus,

j^verbisel factis tbis pi incipaliter qujesieris gloiiamtui Palris. Tu ergo, Doinine Jesu Christe, dirigeinleniionem nostram, ut in omnibtis gloriam ejus

quaeramus et tuam, nos abnegando, profundum,

sublimilaiein, latitudinem et longitudinem crucis

porlando, et in ea perseverando ad landem el

glonam ttiam, qui cum Patre et Spirilu sancto

vivis acregnas, Deus, per omnia saeculasaeciiloium.

Amen.

3

TRACTATUS

DE CONCEPTIONE B. MAM.E VIRGINIS"'

Prineipiua), quo salus mundi processit, mihi con-

siderare volenli occurrit hodierna solemnilas, quae

conceplione bealae Matris Dei Mariae mullis in Iocis

fesliva redchlur sss. Et quidem priscis lemporibus

fiequentiori usu celebrabaiur 330, ab eis praccipuein quibus puia simplicilas el humilior ni Deum vi-

gpbat devotio. Al! 31ubi et major seientia et praepol-lens examinatio rerum mentes quorumdam imbuit

el ereui, eamdem S3Ssolemnitalemj, spreta panpe-rum simplicitate, de medio sustulil; et eam quasiraiione vacanlem s»3 redegil in mliilum sa4. Quo-rum senlentia eo maxlire in robur excrevil quod li,

qui eam pujlulerunl, sa;eulaii et ecclesiaslica au-

cloritate diviUarumque abttndantia praeeminebart.Sed cum ego et pnscorum simplicilaiem et moder-

norum mgenii sublinntalem mecum rcvolverem,cecidit In mentem quaedam divinae Scnplurae veiba

in medioponere; et quid judicii de smguhs gerani,

piomco sensu pia consideraitone perpendere, qna-lenus S8Ssua auclortlate prohelur quid cui attii-

C ouendum, quid mej similibus sit cerla magis ra-

tioneseqiiendum. El de simplicibus quidem in ipsisveihis invenitur quod cum eis s t sermocinaiio Dei.

IIlos vero quos multa scientia sine charitale peilu-sifatfeinnt eadem scienlia inflari pojius quam veri

boni inlegritale sohdari. Gum ergo illos Dei seimo-

cinaiio inslruat, et istos sua scieniia quadam vento-

silate dislendat, qui aequa-discernere uon verentur

cui magis parti sit cedendum, precor, edicas, collo-

quio videlicet Dei inhaerenli, an de sni cordis pcr-

spicacia ultra aequumlumenli. Et hiquidem ut nulla

memoiia de conceplione Vjrginis Matus in Ecclesia

filii ejus fiat, non sibi raliomss 86videri affirmant, eo

quod ex a3fnativitate illius quaeubique festive reco-

litur, conceptionis ejus exordium saiis memoretur,nec enim, aiunt, nala esset, si"coneep!a non fuisset.

El cum in lucem ex materni utcn secreto prodivit,clarura fuit quod In alvo parentis concepla

S38in

humanam formam concrevit. Cum iiaque corj Ons

ejus specificata compositio, el in luijus mundi latUtt-

XARIM LECTIONES.

»8 Collattisest tum mss. Ctumac. et Coib. — Ms Cluniac. ineipit : TractatusB. Anselmi De concept o ,e

B Mariaj Vir<nms ss9Ms Coib. el edtlto Ray quae de conceptione .. locis recohtur "• Ms Loiti.a

quibus"am pf^niibtts lempor.bus... celebrati.r ™ Ms Cotb. Atque S3SM>Corb. landem »j»

Cgrb. carenlem ssi Ms Gorb. vinculum S35Ms Corb. quantumS36Jh Corb. non srae ratione Ms

Corb. in , 38Ms Coib. in peccatis concepta

103 AB C-PERA S, ANSELMIAPPENDHL Sfri

~«lineis'exhibiiio venerelur a cunciis, snpei \acQe illa

adhue informlsmaleria coleietur^Vqnae innonnullis

saepe, priusquam plene in humanam efligiem trahs-

eal, deperit et admhilatur. Hac animi sui sagaci-

lateperfuncti qiiodanliquorumsimplicilasetpeifeclain dominanoslra ^conslilueral charitas,feslumsci»Iieetxie concepiione ipsius sacratissimjedommae sua

qua se pollere gloriabantur auctoritaiis latione abo-

lere non umuertint.Visa ergo ratione summorum virorum in abolitio-

ne fesliviiaus Matris Deiproficienlium S4S,videamus

etiara chantaiem simphcium de lanii gaudii amis-

sione gemenlium sts. Simphces suni, ci proftindisrationibus philosopborum responsa qua» expetuni,fortassis reddeie nesciunl. Dicunt tamen m devoia

jn Domini Matrem cliartlale fundari, non magni

ponderis stBsibi vitteri omne quod digniiati aut hp-

nori ejus humana laude deferlur, si meriiis illras et

insigmbus comparetur.Yeiunuamen tltimlpsa insignia sua, ut dignum est,

devolione roundus ubique veneralur, quid sit qi'od

supremam originem lllorum >Mnon pio ocnlo 111-

tueltir, nonmhil mirantur.

Tantoium enun bonorum consummatio, quaeper

ipsam Doraiiu Matrem loti creaturae^rovenerunt,videtur admonere s" mentem humanam pietatisaffeclu cxordium suum consideiare. Et ultque eam

venluram,4)c Doraini Malrem fuluiam iola Yeieris

Insirumenli s48 series pandit. Sed utrum ila »"

provime nascluiia quo\is oiaculo aut angelo nun-

tiata sit, sicttt Dominus 5S0 Lhusius fihus ejus, aui

healus Joannes praenirsor el baplista ej'usdem filii

ejusscl, aut ilh vel Ule de qmbus, ut pene ommbus

hquet, saciaeHistonae plenissime nairant, in divina

pagina non hahetur, m canonica Scriplura-non j'epe-

iitur. Ih quo quid dispensatori omnium rerum Spi-

ijttti sanclo placuerit, uon salis digne me posse con-

jsideraie confileor, abs re lamen et conlra fidem esse

non aeslimo, si exordium conceptionis ipsiusS5Slam

a simplicibus Ecclesise filiis aeslimetur sss, ut tam

sublime, tara divinum, lam ineffabile fueul, ulin

illud mens humana nuila perspicacitale assurgere

possii.Nec mirum : fundamenlum siquidem et quasi

quoddam semiiiaTiumm civiialiset habilaculi summi

Loni m eo ponebalur; et mansio lucis aeleinae,ci

lemplum quod coiporahter inhabilaiel llle ineorpo-

reus el incircumscriptus et creatus S55 simul et vivi-

licans omnia Spinlus parabatnr.Dicit forteahquis: Quitl enim, major et excellen-

lior sestimari dehet conceplio fulurae Matris Dei,

A qtiam conceptio venienhs in eaineFiIii Dei? Con-ceptio namque incarnandt Filu Dei ab angelo, sicut

Evangelium refeit 206,eoelitus praenuntiata el huma-nitus intellecta est. Si ergo ahquid excellentius etquod humanum inlellecinm supervolet, conceptio-nein B. Mariaedesignasse aesfimandumjesl, excellen-tior gloria et major dignitas in ejus quam in ChrisliDonuni eonceptione di\iniius enliuiSses" verisimiliratione videiur. Non hoc dieo, sed Fihus Dei, can-dor lueis aeternaeet ipse luv. inaccessibihs, formamservi accepluius semelipsum exuiant\it, smimqtieadventum ita humanis meiilibus coniemperavit ut

capi posset et inielligi; nam si in diuniiatis sua)essemia veniens appareret, nemo capeiet, nemo sus-tineiet.

B Beata veto tbs Maria Mater Del fulura, sicut eum,qui super omnla est incomprehensibilis, verum erat"homlnem ineffabili motlo de sua subsianiia Virgopaiitura, ac per hoc in divinitatis jllius'sss unitaiehitransitura, non ,M absttrde credi potest piimordtaconceplionis ejus tahta deitalis sublimitatepiaesigna-la, ut humanariim conceptio menlium ea plene peneirare non~valerel.

Hoc iiaque s61pura simplicitas supplexque ln

—Deum eHn-thleelissimam ilairem-ejus puritas dileciionis aestimare de conceptione lilius Dei genitricisnon vereiur.

El idciico 563ejusdem conceptionis dies fesliviir

laudibus a cunctis fidehbus suo judicio merito tele-„ brarelur S63.De ipsa qmppe, multis saeculis anleoi-

ium ejus S6tvel conceptumscs, Isaiam Spnilu sanctoafflatuni dixisse conslal : Egredtetur vuga cletadtccJesse, el flos de radtce ejus ascendet; et tequiescelsupei eum Spititus Domint, Sphuus sapienltm eltn

ielleclus, spirilus consilti et fmliludtnis, spitiiusscientim^t pielalis, et teplebtl eum spuilus ttmortsDdminis6e (Isai. xi, 1-3). Haecitaque vlrga quaetalerhex se protuht florem, nullo dlssemienle, Yugo Maiia

fuit, et flos, qui de radice ejus ascendit, benedictus

Fihus, super quem et in quo omnis pleniludo divini-tatis essenliallter requievit. Haec igitur Yirgo s07,tanti Fihi dignissima parens, cum in alvosuae pa-rejilis naturali lege conciperetur, quis non concedat

Dei sapienliam a fine usque ad finem periingeniem,

p cuncta implenlem, cuneta regenlem, novoquodam etineffabili gaudio eceltim, lerram, etomnia quae ineis

*unt, perfudlsse S68; ac ineffablh jubilatione pio sui

jemlegraiione, quara per illam sihi e\enturam di-vma et occuha mspiralione pravidebant, perltislras-ses6S?Sed cuni ipsa conceptio fundamenium, ut

diximus, fuerit habilaculi 2,tlsummi boni, si peccaiiYARLE LECTIONES.

tS9 J¥S Coib, laliludmera !MMs. Cotb. communicatur sw JlfsCotb. Domina rerum leg. puroDominamnostramstsJMs Coifc.piofieisci

s" MsCoib.omit. SUJJS Coib. enim sis Edil.nec magnipondeus esl S4°IIs Coib. otwt. s*rMs Coib. videlur attlem movere omnem s48Ms Cotb. leslamenii !M Ms Coib.omiititin sso Ms Cotb.ipse sbl Ms Cotb. oinit. ejtis sss Ms Cotb. lanti SS3Ms Corb. et S5terf.sacrarium 5SbMs Goib. et trintis S56Ms Coib, lesialnr m JtfsCoib. emicuisse sssJlfs Coib. etadtt.Yngo

SS9 Ms Corb, et ed. Deilalem ilhus. S6°ed. ila non s61Ms Coib. ita S6SJJfsGotb. el ed. ideoi6Sed. mulus fidelibus merilo celebralur £HJ/« Cotb. celebretur B6Sed omit. vel conceplum s66IfsGotb. et edtt. hmcomit. 267ed. omit. virgo

sfs Ms Goib. el edil, yrofundisslmaS6Sed, praevidebat,

peiilluslrasse !70Ms Cotb. concepuo habilaculi fuent

5§5 SPUIUL — DE CONCEPT. B. MARLE. S">6

alicujus ex primae praevaricationisoiigine maculam

lraxila 71,quid dicemus? utiqtie"?\oce divina diclturad Jeremiam : Puusquam teformatemin uteto, novite : el -anlequam exites de venlte, sancitficavi le; et

piophetam tn genltbus dedt le S!s\Jei 1, 5). De Joanne

quoque angelus, qui eum nasciluiuiii praenunliabai,asseittit quod Spniiu sanclo lepieretur adhuc ex

utero mairis suae(Luc.s, I?). Si igitur Jerenuas, quia1,3 in gentihus erat propheta fulurus, in vttlva est

sauctiflcatus, el Joannes, Dominum in spiritu, et \n-tute Miae praecessurus (tbtd , 17), Spiiiiu sancto estex uiero matns repletus, quis diceie audeat singulaietoiius saeeulipropiiiatiorjum, ac Filii Deioronipoten-tis dtrlcissimum reclinatorium, mox in suaeconcep-liouis exordio Spiiiius sanclt graiiae illuslrationedestitulum. Teslanie vero Scriptura •:Ubispiutus, ibiMierlas (II Cor. ui, 17), a servitule igitur omuis pec-cali libera futl, quae omnium m peccatorum propi-liaiori aula, 3nqua etex qna personahler homo fie-

iet, Spiriius sancti praesentia el opeiatione construe-halur. Quod si quis eam primae originis peccato non

omnimode expertem fuisse pronuntiat, cum illam ex

legall conjugiomaris et leminaeconceptam veiissime

conslet, sentenlia catbohca est. Ego a calhohcae etuniversahs Ecclesije veritate nulla ratione volo tlis-

sentire, niagnificentiama7Slamen operalionum vir-

luiis dmnae quadam quasi mentis hppitudine proposse considerans, videor mihi videre quia si quid

origmahs, peccati in propagaiione ejus, et comrau-nis vitii exsiitit, illud piopagantmm et non propa-galaeprolis fuil.

Castaneam invicem altende: cum de sui videlicet

geneiis arhore prodit nascltuia, involucrum illiusloium hispidurn et densissimis ^culeis undiqueseplura apparet. lnlus castanea concipilur, prinioquidem nucleum lactei liquoris, nihil hispiduin, ni-

hil asperum, nec ahquibus aculeis noxium in se ha-

hens,sed si aliquateuus seivans illie in summa leih-tale ntilrilur, fovelur et^hlur, ac forma in sui spe-ciem et habiiudinem jam adulla, rupto involuti o-abomni spinaiumpunclione et.onere hbeiriinaualuia

egredilur. Allendo.Si Deus castaneae confert ut inler spinas remoia

punctione concipiatur i 76, alatur, fonnetur, non

poltiii hsec dare humano quod ipse sibi parabal tem-

plo iii quo corporahter habitaiei, eff de rmo 111uni-tate suaepersonae perfectus homo fierei, ui hcet in-ler splnas peccalorum conciperelur, ab ipsis tamen

spinarum aculeis omnimode exsoi s recldeiethr'po-iut plane, etvoluit; si igilur voluit, fecit. Et qtn-deni quidquid dignum unquam de aliquo extrasuam personam voluit., peiperam est eum de le,o heatissima feminarum, noluisse; voluit emm le

j\ fieri malrem suam, et quia voluit, fccit essc : quasidiceietnr, Malrejn suam te fecil llle rerum Domi-

iius,Creatorelguheinalor; rerum, inquam, omnium,non solum inlelligibilium, sed omneni intellectumti anscendentium Dominus et faclor le dominam et

imperalrieem constituit coelorum atque terrajum,et sic marium et omnium elementorum, cura onmi-

bus quaein ipsis sunt, domina et imperatiix exsti-

tisli et exislis, et ut ita esses, in ulero malris tuae

a primordiis conceplioms, qperanie Spitiiu sancto,cieabaris s77. Ila est, hona Domina, et gaude-mus ita esse. Nunquid ergo, duleissima domina,

uunquid tu tanla futuraS 78,Summi videlicet Mater

unica, el omnium quae fuerunt, suiu vel eiunt, pru-tlens ac nobihs post filium luum imperatiix, nun-

B quid in exordioluotalis esse debuisli ul omnium quo-rum te Dominum 179

gerere cerlissime novitrus ant

impuritaii aut subjectioni pottiissel addicI'JIle as-

sertor purae verilalis, et a filio luo j'amIn cceloprae-sidentevas eleclioiiis'(ognominalus, omnes homines

peccasse in Adam faleiur, vera utiqtie senlentia, et i

•cui conlradici nefas esse pronunlio. Sed cum emi- ,

nenliam gratiae Deiin te considero, sicul te nonin-tra omnia, sed super ximnia quae facta sunt, inaesti- ''

niabili modo conlueor, lta le non lege naturae utalios in lua conceptione devinctam fuisse opinor,sed singulari et huniano inlelleclui impeneirabilidivinitatis virlute et operatione ab omni peccati ad- "'

junclione Iiberrimam. Solum etenim peccatura fuerat

quod homines a parte Dei diiimebat; etut illud Fi- '

G lius Dei evacuaret, sicque ad placereDei humanum

genus revocaret, homo fieri voluii, et tahs, ul nec in

eo aliquatenus concordaiej; ei, unde homo a Deo

discordabat: quia ergo ita fieri oportcbat, matrem

de qua talis crearetur sso, muhdam esse ab omni

peecato deeebat. Aliterenim quo paclo llh stimmas

puiitali caro lanla conjunclione uniieiur, ut homo

assumplus ita essel in unura, ut quaeDei sunt, indif-

ferenter hominis essent^ et quaehominis Dei ^81?

Adhue propone tibi palaiium, quod specialitersuis usibus aplum existat, conslTuere volentem, m

qno et ipse frequenliori et festivion cursu converse-

lnr, et omhihus ope ejus -alque auxilio indigenlibusmiliorl et laetiori vultu respondeat, et auxihelur.

Patereturne, quaeso, in pnncipio paktii fundamen-D uim invalidum, et struclurae, quae foret aedificandae

incongruum, et non cohaerens' Non puto, si sape-

rel, et proposilum suum ad effectum perducere vcl-

lel.T.rgo Sapientiam ante omnia saecula proposuisstssibi habitacuhun, quod specialiter lnbabitaret, con-

struere simihter indubitala fide tenemus. Quod au-

tem habiiaculum islud fueril, jam dudum innotuil;

hoc enim habltaculum tllud sacraiium Sphiius san-

YARI.E LEGTIONES

871ed. conlraxit 57s 4d,hmcotntt. 3" MsJCotb. el ed. qui *n ed. olim S7ied. magnilntlinejn"\ed. recipiatui "7 ed. ciealis !7S ed. m lanta futura glgria

"" ed. Doinmium ^" ed, lalis lolleretuss*' Ms Cerb. Evplicit Anselmus de Conceptione B. MariaoYil'3Uii& ,

307 AD OPERA S. ANSELMl APPENDIX. 308

clijcsse falemur, in quo ct pei quod eadejn Sapien-lia humanae nafurae conjnngi voluit et incorporari,et omnibns se pura mente confilenlibus parcere et

miseieir, quod sacrarium, aula videlicel universalis

propiliationis, cum opeiante Spiritu sancio conslrue-

Tetur, si fuiidameiUum illius, scjlicet inituim sive

primordium foimalionis beatae Mariae, corruplumfuit, ipsi ceite censlruciurae non congmei at nec

cohaei'el)ai. Insciane ftiit et impolens sapienlia Dciet virius mundum sibi babitaculum condere, remota

omni labe conditionis humanae?Angelis aliis peccan-

tibus, bonos a peccalis servavit, et feminara, Ma-

trem snam mox fuluram, ab aliorum peccalis exsor-

tem servarenon valttit? In aeternilate consilii fixum

staluit eam dominalncem et reginam fore angelo-

rnm, et nunc infeiipiem angelis nalam, in consor-

iium acceptam esse credemus omniumpeccatoium?Existimet hoc, et argnmenlis suis probet qui vult,

ego donec ostendal raihi Deus aliquid dtgnius ex-

cellentia dominaenoslraepossedici, quaedixi, dico;quaescripsi non mulo; caelerum meei inlenlionem

raeam filio ejus, et illi commitlo.

Nihil libi, domina , aeqtiale , nilnl comparahileest: omne enim quod est, aut supra te esl, aul stibtus

le esl: quod supra te est, solus Deus est; quod ih-

fra le , omne quod Deus non esl. Ad tuam tantam

excellenliam quis aspiciel? quis attinget? Et certe

tit ad hanc exCellenliam pervenires, in humilbmo

loco, id est in ntero matris tuae, purissima oiieba-

TIS. Quod si lali modo eoncepla et ordinata non

fuisses, ad lanlam celsiludinem non succrevisses.

Quisquis Igitur de crementi tui magniludine gau-

det ac laelalur, de ordinadone ipsius cremenli

jequum est ut exlularelur. Qui ergo a die beatae

conceptionis tuaegaudium ejusdem conceplionis tol-

lit Ecclesiae Dei, aut non bene atlendit, aut allen-

dere negligit, vel nescit bonum quod inde processitomnicieaturae Dei. Sed immensitatem boni Ipsius

quis explicahit' Fateor non ego; longe enim a me

et mei simihbus, hoc esl peccatoribus, tanta salus;

vetumlamen, ut ^utumo, quasi in aenigmateadverii

aliquatenuspolerit, si malum , in quod nalura hu-

mana ex peccato Adaecoiruit, anle mentis oculos

praefigatur, el ila in ipsius mali contrarium, bonum

scilicet quod per hanc dominam mundo provenit,animus considerare volentis defigatur.

Omne quippe bonum , ad quod homo condilus

fuerat, perdidit in Adam , et idem ipsum bonum

multo exeelleiitius humana natura jecuperavit in

Maria. Duas siquidem bealitudines et duasmiseriasesse novimus. Harum heatitudinum et miseriai ura

unam raajorem,alteram minorem esse constat. Bea-

titudo major, regnum cceiorum; minor, qua pri-mus homo potiebattir ante peccatum; majormiseria,

pcenaeinfernales; minor, in quibus vivimus conli-

nuae tribulationes, et nos ipsarum beatitudinum

«vperientia penitus ignaii, experienlia miseriaium

srmlimus nos usquequaque gravari; suh una gemi-

aiu, aham , ne nos lapial, foimidamus. Conside-

A rdlione-etenim minons, si vigilani animo studiuni

ttdhiberaus, aliquanlum quae sit major misena con-

jicere valemus , licet porro infra quam sit. Qualiia-tem vero healiludinis vel minoris,nisi percontra-riam miseriam in qua sumus , non facile' peiciperepossumus. De-majori autemheatiludinedictum jesti-

mo quod oculus non vidiljnec dutis audtvit, nec incoi hominis ascendtl, qum ptwparavit Deus diligen-tibus se (I Cor. n, 9).

Ah his igitur bealitudinibus omni modo sepafatifuimus per praevaricaiionem noslri piimi paienlis,ei uttique miseriae infeliciter obnoxii fadi. Jlfois

namqne pet peccalum Adaeiniravtt m mundum , et

ita in omnes homines peiliansivil (Rom. v, 12), nec

ahquis anle adventum filii sanctae Mariae inde po-" leral liberari. Et quaemors ' llors animae pi uno qua

homo perdidit vilam aeternam , Deum videlicet ad

cujus similitudinem factus fuerat. Infelix perdere,peidere quod summe est etvere, et sine quo rohil

unquam bene habetur vel est 1Hanc miseram mor-le~m et omni malo incomparaJnlem mors quoquecoipoiis sequebalur, per quam anima , quae adhuc

in corpore degens vitae coelestis flaium amiseial,inulto miserior claustris infeini submersa deperibat.Hanc inaestimabilem damnationem nemo qui eva-

deiet, qui inde hberaietur nemo erat, hbeiandi

potestas in lota erealura ntilli rei accidehat; soliDeo qui hominem fecerat, et contra quera homo

deliqueral, baee liberandi potestas supeierat. Sed

r quis? ipse offensus, ipse despectus, ipse"ut parcereta nullo digne peiebaiur, de dte in dlera scelera

multiplicabantttr, et ira Dei ad puniendum polius

quam ad parcendum provocabalur. Al ille cujus

pielas non exhauniur, cuj'us miserieoidia non ex-

inanitur, cujus bonilas nunquara deficit, cujas raa-

jestas quod vult efficit, hominem ad simililudineiii

sui creatum,ne tolus in aelerna damnatione perirei,liberare instituil, el ordme, quo gralior essenon

potuit, ipse videlicet qul hoc et per se faceret,homo fieri voluit, nec talis ul caeteri homines, sed

ut ipse et assumpta humanilalis in una personaesiei perfeclus Deus el perfeclus homo, ex anima

utionali et humana earne subsistens; sed lota hu-

mana n.uura in radice sui vitiata fuerat alque cor-

D lupla, nec Deus coirupiioni et viliopeccalipotestconsociari. Necesse igitur fuit ut nalura, dequasehominem facere volebat, et humana et munda ab

omnis peccali conlagio essel; quod non invenirei,

cum, ut dixi, mlnl lnconnplum vitiala cunclorum

ladice existeret, sed qui humanaeperdiliohi subve-nire disponebat, Dei virtus et Dei sapientia nuncu-

patur. Itaque ad omnia qtiaevult posse suppetit illi,nec sapientiae illius ullus est numerus, quae perlmgita fine usque ad finem, cuncla disponens (Sap. vm,

1). Poterat ergo de massa peccatrice naturam hti-

manara ab omni labe peccati immunem facere,uiide in unam personam sui susciperet, ut homo

integer essel el divinitali sttae nihil minueret. PI^JU-

destmata fuit eiptaeoidmata in hoc opus-mlrabilc,

509 SPURU. — DE COJNCEPT.B MARL4C. SI6

et omnibus opeiibus Dei praestans et inenanabile, j

Maiia, scilicet illa magni maris nohilissima slella,hocesl tolius saeetih lllustialio, et omnittm in lem-

pestalibus divejsorum casuum titubantium inde-ficiens levamen et consolatio, uec non ab aeternaeinortis inleuiu pavenlium ac sub ejus praesidiumeonftigienuum iulum j'uvamen atque redemplio.

Te igilur, domina, quani in lanium culmen proe-destinavii et exiulit diviua potentia, quam tot

praeiogalivls dotavil cuncla disponens Dei sapien-lia, quam sibi malrem elegil ad mundo subvemen-dum ipsa omnium salvandorum ineffabihs miseri-

cordia, credideiimne, quaeso, le morte peccali, quaeper invidiam diaboli occupavil oibem terrarum, intuo conceptu potuisse gravaii ? me namque Uefum

atque iletum ipsas, quassupeiius commemoiavj,lationes consuleranle, animus hoc credere vilat,intenliO abhorrel, Imgua fateri non audet.

Quod si dicitur te, si ante partum beati fihi lui

prjeventa coipoiis rooite fuisses, originalis peccatiiegem ahorum more evadere non poimsse, inepledicilur, nec lanti est ut ei respoiidealur. Qualnerenim Maier Dei fulura praeordinata fuisses, si adhoc le, qui praeordinavil, Deus non peiduxihsel?Nam in Deonon esl, est el non, sed simplex esl inillo est. An mors valentior esseposset Deo, de cuj'usmanu uemo valet quidquam lapcre ? Nunc autem,qttia lanlt apud Deum prae omni cieatura es, utMaler ejus dtgnissime fieri meruisses, sicutipse nontantum supercastus et mundus, sed ipsa caslitas

ipsaque mundilia esl: iia carne verum honnnem

parituia eras, munda prae oinmbus jure esse de-hueras. Prlniordia itaque creationistuae mento filiisanclae Ecclesiaedebenl venerari, si sancta, si casla,si a corruplionis vel peccali ruga illa credunt essediscreta.

Qui aliter sentiunt, quod melius approhant, cre-dant. Ego, piissima domina, ego tuus qualiscunqueservulus, ego scio, eredo et confiteor quia inde exladice Jesse ptilchertlma, ac per hoc omni quod le

.tliqualenus docoloraret peecati vulnere aliena pro-diisli, el integerrima permanens fiorem speciosissi-liium protuhsti: florem, inquam, proluhsti, et non

qualemeunque, sed super quem sepiiformis Spi-ritus sanctus requievil, el odore vitae perennis,odore salulis aeleinaeomnem creaturam gratia divi-iutatis suae respersit aique replevit. Per Imnc a

peccato piimi parentis hheramur, el moi lem quaeperislud iniravit in orhem lerrarum evadimus, mi-serias qnibus opprimebatur omnis caroob mentum

ipsius dehcti, jam ahas in re, ahas in spe, conculcat

lpsa taro redempta cruore ipsius floris, unici sci-licet liln ttii et dilecli. Per Iiunc quoque non modo

paradiso, unde Adam fuit repulstis, restituimui,sedet regno ccelorum,quod non habueiit, sed hahi-lirns eial si non peccasset, multo felicius iilo el

dignius Invehimur. Nam si Deo hiobediens non

ftiibset, nunquam Filius Dei homo fierel, in quo vel

juo qjo niortem patiens ac resurgeus rcgnum coelo-

Aiuni in subslanlia nostrae cauiis uoniinandi juie

penelraiet.Nunc autem quae gloiia, quis honor, quaejubilalio

cordis, quaejucundilas menlis, quaesecuritasaeternsebealitudinis enl humanae naluree, quando illum sibividerit toncorpoialem, quera omnis niiluia ccelo-rttra adorat super se verum Deum, cum Patre et

Spiritu sanclo omma Tegentem, omnibus impejran-tem, et aelerne Patri suo consubstaiilialem et

cooiiiiilpotenlem ? Hanc glonam, banc lanloiumhonorum possessionem nunquara humana nalura

adqnsCeietur, si Deus ipse, pro expiatione peccaliAdae,in carne humana non nasceretur. Multo igiturfehcius et dignius inreguo ccelorumenmus quamsi Adam non peccasset futuri esseraus. Et qnid eril,

B ioite ahquis . . . . de memoiia inaiorum, proquo-ltiui lntegeitima aholulone inieiminabiles gratiasageienl ilfi, quem praesenlem seniper hahebiiiit,suo piissuno Redemptori quicunque ibi fuerint ln -

mines ? Conslal enim quod omnes omnium consciei -

tia3 singulis patebunt non solum hominibus, sed ct

angelorum et hominum et angelis et hominlbus.Cum igitur cljeruhimet seraphim, tliioni et donu-nauones, Dhaequecoelorum virtuies, in conscienlia

singulorum cognoverint peccaia illoium, seque la-rhum \iderint omniifo insonles, quomodo fieri poteritut eoS non compuient exinde vihores quam sj nun-

qtiain eis aliqui tales dominati fuissent erroies?Quomodo ergo fehehis et dignius erunt in socielate

angelorum, quoium vihlas nominatur ex commu-nione peecati Adae aeslimalione ipsorum ? peccarenamque infelicitas et jndignitas, noh peccaieverofelicilas et digmlas comitaiur. Iiaec si quis dicit,duci qujdem ralione videtur, sed liumana; namcoeleslia consideranii aha ab istis occurrit conside-ralio. Non enim illi angehci spintus, quorum simi-

litudinem, j'uxta promissum Domini, adeptuii sunt

post hoe saeculuin quique j'usli homines, in eisconsiderabunl qui fuennt, sed qui sint, Iicet bi in

i meraoria sua hahcani qui iuerint, ad laudem scili-celel ad gloriam Salvatons sui. Ceitesi ahquis iiihacmortah carneposilus aliquo gravivmoibo, veihi

L gratia, Iepia percussus, lolo corpore vermibus sca-

leret, et cunctis eura intuentibus honulus immane

D feleret, si ahquo eventu, uipoie medicorum ju\a-mine, vel lespeclu mira lacienlis Dei raisencordiae,

integrae sauitati restitulus fuisset, et res eis quii eura prius noverant innoluisset, mox hi qui illum

anle abominabantur, si charitas^n eis firraa vige^i ret, ipsum videre, ipsura alloqui, in jpso graliam; Dei cupeienl intueri, mirari, venerari, etipsum,dii-

phci honore censeri habendum : ipse nihilomintisi sttaeinfirmitatis non immemor, alus etiam ignoran-

tibus eam uliro et etim quadam sui augmeniatiouereferret, ut piimo et piaecipue Dei gratia inde, seu

', medicorum peiila .scienlia, seu sua longanirnitas,i vel devoiarum precum cum beatorum opernm thu-[ tlna exhibitione instanlia, vel medenlium inflicia

asperitas a salulis desiderulo effectu non ddteis-

511 AD OPERA S. ANSELMI APPENDIX. 512

rat, praedicaiclur. Si eigo hdecita geiunlurinhumanis, quid ptitas in horum quodammodo sirailibus

geritur in di\inis?Eqtiidem peccala, quibus Dei

vultus offenditur, mentis humanae vulnera alque

pniredines esse non nesciunlur. Quaeunde proce-dunt, nisi ex suaeconditionis ingenita corruptione?

Quie cormplio, dum transierit in inconupiionem,nihil ulterius erit quod doleat, nilul quod alicui

sordeseal, nihil quod cuncta cementis Dei oculosoffendat. Pax iguur eril inler Deuin et homines,qtiam ntillus finis includal, nulla occasio sclndai,nulla offensa obnubilet; videhilur euim Ipse qui estct laetabitur in comnuine in eodem ipso et ad

ipsum, qui ab eojjttod esl, aliud omiiino esse non

potest..

Deiisjnetis, Deus meus, doce cor mcuni inlelhge-re qmd ibi fulurum sit omnibus qui le hic dilexe-

ruiit, qui moilem tuam viiam snam in directione

viarum stiarum complexi sunt, qui libi in sequendavolunlate lua per mandatorum tuorum cuslodiamadba?serunt. Vere, bone Domine, j'uxta vocera beati

Apostoh tui, summe lu oninium bonorum, praeslan-tissimns erisseiernaliler in omnibus (lCot. xv, 28).Et quid boni polerit deesse aticui, eum te habuenl,

qui fons es et peifectio omnis boni ? Quomodo ila-

qtie illi lui dilecii leque dihgentes ad mtuilum

gloriae tu.e pcrenni jucundilate gaudenles, ange-licos spiiilus dico: quomodo, inquam, poterunt eos

praecipuohonoie dignos non judicare, eos ul semet-

Ipsos non amaie quos tibi concorporales, quos m

forma humaniiatis viderint libi «msubslantiales ?

Quomodo eos non immensa dulcedine amplectentur

quorum miia vis animi, dum viveient in carne

ihojiah, tantum in domandis voluptatihus suisproluo amore in se valuil, ut pateat otnni crealuraete

pro eis uon fuisse graiis hoininem faclum, natum,

passum, mortuum ? Siquitlem libi hanc laudem

pepeierunt ut qui eos in lerra liomo factus perdiios

requisisti, te audirent, te dihgerent, tuis monitis

acqtiiesceient, el ad le Iae'iperveniienl, sicque te

uec in tuo consilio deceptum, nec otiose pro eis quae

passus es perpessum fuisse ostenderent. Non igitureos onininoirralionabiliier dixi, Domine, nl aeslimo,

dignitts atque felicius in regt o tuo esse quam futuri

esseni, si Adam non peccassetAd hoc illa dignilas alque felicilas sese ingerunt

considerationi meac, a quibus humaua natuia nihi-

lominns ahena existeiel, si oh meritum peccali sui

primus homo paradistim non perdidisset. \ irgmemMaiiam, quaesuper omnes muheits beala liodie et

benedicia colitur et piaedicalui, quam summuset

oinnipolens Deus sibi in Matrem assumpsil, etuiu-

veisis quae posl se sunt secum dominan eonslituil,cura In dexlera ipsius unio beaiiqiie filii sui mulu-

tudo viderit hominum in regno illo beatitudinisadunaiorura consistere, nonne felicem, nonneju-cundum, nonne ultra quam quivis ajstimaie qtieat,Rtatum stium judicabu in ej'us eonsideratione ae

sueseutja honoialum? \iiginem, inqttam, de sua

A piopagine ortam, sibi pro eonditione uniusnaruia;

consirailem, pia? oculis habebunt, angelis el ar

changelis praesidentem, wnnia utpole ieginam-om-nium cum filio disponenlem, seque dttlci affeciu

aiupleclentem, sibi de collala gloria congauden-

lemj et fieri poterit ut ad hoe non in immen-

sum exsultent, nop se ineffabih jucundilate glori-ficaltohis conjubilenl? El quidem ad hanc dignitatera

/nec bealissima viiginum, Jiec numerositas homi-

\ ntira electorum unquam ascendisset, si Filius Dei ad

{deslructionem peccali Adae de sinu Palris hominem

^exipsa Virgine assumpturus non descendisset. Igitur

fpropter peccaiores llaiia facta est Mater Dei, qusoidclrco quod ea caslior, ea sanctior, ea bumlltor in

/geneie humano nulla potuit reperiri, merilo dehttitB In lanlam excellentiam ab eo, quo nibil casims,

}nihil sanctius, subhmius esl nihil, adcisci, et in' qnid excellentius adcisci valeret, quam ul in perpe-tua virginitate permanens Deum de sua camecar-nem iactum generaret? Hanc excellenliam contuht

Deus Virgini Mariae,eo quod Iilam pudiciliacordis et

coiporis sihi prae omni ereatura intellexil adhaeiere.O lelix baeiere! o haerere felix, haerereilh qui solus

veieest, qui solus summe esl, qui nunquam deficit

ulh sibi non ficto corde haerenli? Huic, pia domina,

quoniam, ut dixi, adhaesisii, haesit et ipse lihi, et

modo qtio nec dulcius potuit adhaerere. Quid enim

inlei duos dulcius, aul dignitiSTalet esse quam esse

malris ad filium, vel filii ad nialrem? Ethoc uliiiui-

que vobis esl, ul omnibus liquet.Sed hos honores," has d)gniiaies, haec gaudia, quibus coetus hominum

ccetui admislus angelomm perfruitur, ob pravan-cationem primoium hominum, num ilhs ascribere,imm illis exinde j'ure debuere graliosi exislere'

Non puto. Nec enim ea intentione piaeceptum Dei

piaevaricaii sunl, ut totbona inde procederent, sed

ut modum condilionis suae, spieto Deo, superbi cx-

cederenl. In eo quippe quo diabolum ^tudierunt ut

dufieient, non mtenderunt ut ad deitatem, qua se

subhmandos sperahant, exterminandam Fil us Dei

aliquando ex sua stirpe homo fierei. Forle magisputavit Eva se Deum illico fore, et Adam sibieon-seiilientem divinllaiis suae fttturum consorlem. 0

snperbia inloleiahilis ! o stultilia inaestimabihs! o« vanitas omni vanilali incomparabihs! OE\a, quam

piopinquiorveraeacsummae deiiati exstitisses, si insiatus tui humihtate Deo_subchla-perslitisses. Atlam

quippe, siciit Apostolus ail, in praev.iricaiione lua

seduclusnon fun (I Ttm. u, 14), quia quod seipens

polhcebalur, mpiidaeium esse mtelleiit Tu atuem

misenime sedutla (ibtd.), et e vestigio multiplici

perveisarum cupiditatum semine imhuta, illecebrosafacundia illum ad libi consenliendum illexisti, praesi-

gnans in hoe opere tuo veram fore futuram senten-tiam viri Dei, mulieres scilicet apostalare facere

etiam sapientes (Ecclt. xix, 2). Necdum enim tibi

praposilus fueratex sentenlia Dei, etideo in peidi-lione.ii fui etsui et uimeuae posieutatis nostraeilla

femina solhcitatione praevaluisti. Obedivit namqt16

sl3 SPURIA. — DE CONCEPT. B. MARUE. Ui

voci luae, puslposita ohedienlia vocls Dei. Yaeohedi-

re, vse non obedire, vaevoci mulieiis contra vocem

Dei obedire, va>piovocemulieris voci Dei non obe-

dire; malum hoc, malum hoe. Hinc enim omnes

tribulationcs et miseiiai quas passus esl mundns,qttas palitur, -quas palieiur, exortae sunt. Hinc

deorsttm ^orliiaBsunl, hinc robur etpeiseveranliam

perdiderunt, hinc ignoianlia omius honi, hinc

scientia et exsecuiio omnis mali, hinc Dei contem-

plus, liincdaemontimsub simulacrorum specie ne-fandissinras ctillus, luncmors viiae pr.csenlis, hincilli misenor mors suhiens dispendia vilae sequentis.Non eigo debet vobis humana natura gralias a»ere

qnod sic in Filio Dei esl cxaltala et honoiata, sedvohis utique, quod innumera mala, quod in gemi-namjnoriem coip nis et arimae esl dejecta PIpraeci-pitata; neculla esset spes haec tanla mala ahquale-nus evadendi, si flos ille speciosissimus per glorio-sissltnam virgam, de radice Jesse nobiliter oilam,non sumpsissel iniluim nascendi. Sed ipse in mtindoiiatus ordine quo volttil, Spiritus sincli super se ingratiarum suarum pleniiudine quiescenlis, suis au-dilonbus dona dislribuit, et mundum ab ignorantiavciihoni, et aliis mahs inde maoanlibus, quae in-curril per Adam, polenter eduxit, alque adjimissamlegui coelestis conversalionem jam alios in re, ahosin spe miseiicordiler reduxit.

Patel iijitur qtiid cui debeat genus humanum, cui

quod in infima humihattim aique prostraUim, cuiquod in summa esl exallatum el gloiiftcatum. Yoshjiiur, o Adam et E\a, vos, vos accusal; vobisvesiia progemes mala quae sustinet impulaL, se pervos p radisoexclusam, semisenis continuis per vosintrusam miseranda Iamenlaiione deplorai, el nonimmerito quidem. Causa evidens esl, nec refiaganpoiesl. Quid igitur, Deus omnium, quid faceiei

opus manuum luarum, ex pr.-evaricatione hoiuinparentum suorum peiennibus poenis et aeleinaemoiti ohnoxium, si non \enues5 Si non sub\enires,quo fugeiel, quo dehlesceiet, q-io e\aderel' Utiqueconsihum nullum, remedium nulltim ntisqtiam pro-lecio ulla; sed venisti, et qualiier hacc omnia adi-plsceremur, efilcaciier ostendisli. Si ergo lu quipost ad\entum luum, Domine, \enerunt, non sal-Tanltir; non habenl praeler se ipsos, conlra qnosseqtiojudicio inde conqueranlur. Quid igilurfacient?ui nuliiquidem, Domine, videlur, uliimum et uni-cum consilium est onnnbus qui voluiil salvari, utprimo tibi inlimas ex corde pro oiniubus beneficiistnis giates exsolvant, te dihgant, ac demum praece-ptis tuis obediant; sicque se ad le perveniurossecura fiducia sperenl. Sed ad hoc, pie Pater, quisidonens? Uiique nemo, nisi tuo fultus adminiciilo.Tu enira suramum omnium bonorum es,qui et ipsumsummumhonum es; pecquidquam boni potest esse,vel fieri vel haLcri, IIIMaul a te, aut per le, autcle te. NiMI u:'que honl sine te valet quisquamf ceie. Redeniioti no», Doiiime, Deus veiilalis; nepiojuei scelera nosira cxerceas contia nos jiniici.mi

A tuse severitalis, volmsti fien homo pio nobis; in-

tende tit esse possimus quod ut essemus factus es

unus exnobis. Quod petinius, honor luus est ut fiat.

Nam si non fil, videbeiis a proposito tuo quodam-modo defecisse. Yerum nulla disceplatio nobis est

lecum, quia Dominus es, ei unum verbum luum

vahdius noslris mille. Si enim omnes jusiiiiae nostrae<;orain te sunt sicul pannus menslruatae (Isa. LMV,

6), quid erunt injnslitiae noslrae a seipsis el anostiis liiimicis anle faciem luam denudalae?Ya3,vae,qttis lunc prodeuntem perlurbare mentis confu-

sionem, quis terrifici hoi roris explicare poterilimroa-nitaiem? El si confusi hoirons boriulaeque confu-

sionis immanitas est modo nobis inexplicabilis,disliicta malorum examinatio in fuluro exaniinecui ent tolerabilis? ileu ! peccatores liomines, qtioshsc oronia mala ex Adam sliipe respiciunt, qmdfaciemus in islis' Desperahimus? Absil'Qiii(l ttmc?0 fons David palens {Zuch. \m, 1), in ablulioneni

menstiuaiae flue aJ nos, et constile quid expediatnobts. 0 pielas! vere Lone Domine, \ideo, \iclens

gaudeo, giudens ampleclor consilium qtiod per sm-

gularem misericordiam luam providisti sahihutisfore nohis. Et~quod vel qnale? Nimirum menle, \ul-

tu, voce ad eam redire, ciijus supia meinininnis, di-ieclissimam Matrem luam, piissiniam scilicel domi-nam nostram, a CUJIIScontemplalionis dulcedine,a cujus caslilatis conlemplatione, a ciijus dignilaifsconsideralione, a ctijus subhmilatis speculalione, in

has angustias, quaedam animo non abolenda com-

niemoiando, devenimus, ipsamque pura de\olione

inlerpellare, ut nobis consulal, el uobis supeiemi-*

netui, qua praieminel apud le, gratia ^Ubveniat.Procul dubio namque scimus eam laiuiiesse penes

te, ut nilnl lioruin quae \olet eflicere, ahqualenus

posset effectu careie. Salus igitur nosliajn voliin-

laie Stia consistit, chim tamen quod vuli "poUjnierefliciat. Quodltaque consilium salubiius nobis. quosin\olvii fiins saeculi, daret filius ejus finis cunclo-

rum qtiam currere ad lpsam, quae de caine sua

generavil eumdem ipsiun, sine qtio i.on fil ulla

remissio peccatorum, qui \ere honus, vere pms, vere

\olens misencordiam est. Ettu, domina, ad cuj'ussiilisiditim nos mitlil dileciissimus filius luus, quid

JJ dicis jiobis? ipseenim misencordia noslra est, et lu

ojiisdero misencouijemaler es. Qufd,niquam, dicis

nobis ? Foisan, donuna, ul sub alarum suarum pro-lectione conftigiamus. Bene; al hcet misericoidiam

illius, sicul decei, graianler ampleetainur, lamen

jusliliam ejus non paium formtdamus. Ne igilur

querenlibus misericoidiain oLlendat jusiiliamsttam, precamur, adeslo nobis, ct age causani no-

slram pio nobis. Ipse namque magni con«ihi sum-

miis Angelus consuluit nobis venire ad le. Ceile

jieccalores nos esse cognoscinms, el damnaii mcic-

iniii, el jusle quidem, non negamus. Sed aeque

j'uslum esse profilemui ut voluntalem ipsitis facrat

qtu voluniati sn.e m cunclis quaeagit concoidars.

non ?circclai. Ct qttis tinqiiam voLuntatt ilJiusmsgls,

Zi% ADOPLRA S.ANSELMI APPENDIX. 516

concois exstiiil quara lu, cujus subsisteiitia ab im- A

plelionevolunlatis ejus nunqnam oliosa fmt. Yehs

itaque solummodo, domina, ut lllejusiissinius judexnohis misereatur; profecto jtislum ent, nulla ra-lio e obsislenie, ut velle lunm petficialur. Noli

eigo, noh propter miseiicordiam, cujns maler esseprobaris, nobis deesse, quia velle luum non postpo-uet in saluie nostra, qui ut salvemur faclus est perlefiater nosier. 0 nnra operatio Conditoiis! o im-mensa consolatio peccaloris! o domina, si fihusluus est factus per te frater noster, noniie el tu perillum facla es maler noslia? Hoc enim jamroortera

/ pro nobis stiblluius in cruce dixit Joanni, uiique\ Joanni, nec aliud quam nos in naiiiia suae condi-

£ tionis habenti: Ecce, inquiens, matei lua (Joan. xix,5,27). 0 peccalor homo, gaude, gaude el exsulta; non ]I est enim unde despe)es, non esl quod formides;1quidquitl judicahitur de te, totttm pendet es .sen-

'tenlia fiatns et malris tuae. Ne ergo aveilas aurem^ cordis tui a cdnsiho illorum. Judex tuus, \idelicel

frater luus, docuit te fugeie art subsidmm malrissue, etipSaeadem maler ttia monuit leprolectionialarum filii sui fulucialiter inhaereie, seque libi, neejus jusiifia gravarens, non negavit affutuiam.

Maiia, quitl dicemus^quali organo vocis, vel qualijubilo cordis expiinieaius quantum tibi dehenuis?Utique, donuna, quidquid inlellexerimus, quidquidmenieconcepeiimus, quidquid oiepioliileiimus, nu-nimum est et quasi nihil ad ea qttae tibi ex sequooebemus. Tu namque ante omnem creaturam inmenle Dei prjeordinala fuisti, ut omnium femmarum '

caslissima Deum ipsum verum hominera ex luacarne piocrearps, "ut omnibus post suum Filiuratuum regma cceloium effeeia glonosa regnares, ulpeulilo mundo recuperationis aditum et vilaeperen-ins emolumentiim prtepaiares. Tu genus humanuraacterniialis glotia nudatum, per bealae fecundilalistuae virginetim partum, in pristinum slalum redu-xisti. Tu leges infeini, devicto per mortem filii [uipr ncipe mortis, everiisti. Tu denique cunctis DeumacDominum, quem ignorabinl, visihilem et propi-Ualorem exlnbuisti. Per te, domina, vitam peiditamin unigeiiito tuo recttperavimus; per te est, si quidhoni sumus, si\e possumus, sive habemus; per lead aeternam gloiiam quicunque sumns per\enturiperveniemus. Tu post Deum summa ac singularistonsolatio nostia. Tu felix alque beala gloriationoslra, lu ad regna coeJoruni ductrix ae subvectionoslia. Tu, quaesumus, eslo in ipso beatuudinis

legno coelesiisusceptux et perpetua exsuliaaouo-sua. Ergo secundum bealum el misencors consi-lium speciahs misericoitiiae, dttlcissimae scihcet

piohs lii.e, ad te confugimus; tu piocura ne m va-num hoc fecerimus. Re etenim vera-si defeceiis

nobis, nihil eril lulum nohis. Ne jgilur lanlumatiendas injustitias noslras, ul qmhus huc usqueprae omnibtis piaidiia fuisti, postponas unseiicor-tiias luas. Ei qui Miinme ohinmm esi, uec ab eo

qtiodest mulaii ull.uenus jJOlcsl, ajlcniahlei haeics

A et ea le, qtiaesumtis,nejugi misericoidia.', quaeigaomnes hactenus usa es, aha sis quam te ceriissimescimus. El utique, domma, non le decei afiliituivoluntate disciepare, qui ad miserandum generihumano se nalurae nostrae consortem vulltii Patrissui non eessat perenniter demonslraje. Ei ipsanaturae nostrae demonstratio quid aliud est quamad provotandum super nos iniseiicormam suainquaedam ineffabihs pietatis incitatio. In ipso eiumsibi complacuisse Paler ipse tesiaiur; nec fieri po-lest ul quibus ipse vuil nnseieii, non miserealui.Summus igilur Pater parlicipihus Filn sui \ult nn-sereri, et ipse Filius eos ingerit pio se conspecluinijseiicordiae Patns sui; et lu tinica Maier ejusdemunici Filii Dei lepelleres ab ubenbus nusericordi<e

B tuaequos, ut dixi, el Pater Fihi et idem ipse Filiusvocanl et revocant in sinum gratiae tuae?Tuexaspe-lareris eonlra nos propter imquilales nostias, cumFilius tuus, quem maxime offendimus, morli ±e

tiadiditpro delendis iniquitatibus noslris? Seveiior

i videlicel illo essessuper nos, cum ejusdem condiuo-^nis sis, tujus el nos ; ualuram luaiu, domina, e\ce-

; dens. Sed fortasse lantum anias jtistitiam Dei conlia

peccantes in eum ul malis lllum exercere vindi-tlam quam exhihere mlsencordiam. Quod si ita esi,

' cur, domma, cuidara olira ope luaniagnopeie uidi-

genli, et quacesses nescienli, maiiem te poiius mi-seucordiae dulci voce respondisli qtiam jusuiiae,

i cum filius tuus non minus sit verael iucommuiabili»i juslilia quam vera el appelibilis miserirordia' £a, C foiiassls consideralione, quoniam si le malrem

i justitiae diceres, magnam non solum ei qtiem ini anguslia posittira omni misencordia (posiposiia j'usii-', liae severitale) opus habere sciebas, venim et.ain. nobis paupenbus luis spem veniae lolleies, elsingu-^i Iaris refugii ostitim crudelem htimaiu generis pei-i secutorem fugientibus quodammodo ininucis occlu-

dere=. Quis enim cum justitia Dei j'udicium subieiis,i rion ut vestimentitra conieritur, non deterius quami a imea devoratur? Quapropler, pia doraina, dulcis

et clementissima Domini Mater, aiiende fragilitaiisl nostrae gravem necessitatera, et oslende super nos1 effectu te esse, qtiod j"ucundoaffectu te esse cogno-e visti; quod si feceris, ad nos salvandos fiho luo el

j n Palii suo procul duhio concors eris. Benignisslmuss qirppe filius tuus desideral salutem nostram, ei m

o l.uiltira ut quo lllara incommutabilem et aeleniam

3 facerel, aeieinitatem suam momentanea mutabilUate

s nostia induerel. Veiax quoque el justlsstmus Patei

suus ita sibi per omnia complacet ut nilul eoruninolu qua3 lllum velle intelhgii. Velis iTaque'solum-

,t modo quod vult ipse, mhil reslabil quod possil ob-

sistere saluti nostrae Sed te non velle quod Deus

b vult, nefas est vel opinarl. Gaude igituret exsulta,

a^ humana natura; omnia quippe tibi prospeiae Cbiistus fihus sanctae Maiiae paravit, dum se ex ea

pioptei tein subslaiuiae tuaeveiilatecreavil.

o Doimna, domina, quod ego quali!,cunqiie liomnn-

s cio, el veic niagnus pcccaloi hoc corde inip-uo de le

317 SPURIA. — DE CONCEPT. B. MARLE. "5IS

meditari, fetido oreeffaii, pollutis digitis ausus fm

describcre, parce, quaeso, parce et nnserere. Nosti

eiiim, pla domina, hoc me ita praesumpsisse, qtnalalem me confiieor esse ut nec ccelo nec lerra meju-dicem d'gntim eise; et ideo nimis anvius vellem, si

quo modo \alerem, eniliqualenus aliquomiseralionissue iniuitu sttper me Deus iutenderet, qui sua inef<-

fabih gratia vel modicum sancli amoris affeclttra

erga benignilatis tuae duleedinem in me accenderetr

Conlido qnippe quoniam si hoc facere% ab ltis quaemerui pcenisinferni sua miseratio iiiaque subvenliome forte redimerel. Quapropter, domina, ne in-

digneris quasi audaci et praesumpluoso, quia si quidfiorum in istis esse videlur,inea gravis necessitas

compulit, et lua grandis el omhi saeculo probatahoniias suasii. Uliima ergo atque summa volorum

meorum inienlio esi, ut vel in extremo examine j'u-stissimi fihi lui si me, remota misericordia, seveia

senlentia crudeli tortori damnandum ^lratliderii,subvenias, et me ad inferos rapienii occunas, acmanica misericordissimae defensionis tuse prole-cuim, nein aelernum dainner, eiipias. Et quidem,domina, quondam parvulis, el forte milu, simsn

fallor, hoc a mati'onis, cum ad verbeia rapereniura praedagogo, Impensum reminiscor, et ob hoc illisnonnulli valde gratiosi fueruni, ac pielatis viscera,

'qnihiis in eorum pia hberationi usae sunt, magni-fice praedicaverunl. Si ille igiiur pro [anlilla gralia,quibus, quaeso, piaeconiis a coeli civibus, qui de

peccalorum salvalione gralulanlur, praedicabeiis,cnm niei magrta peccatoiis, ut dixi, miserta fueiis?

tllique beatus et bonus filius tuus Domiiuis Jesusdicit ita gaudium esse iu ccelis,^angehsDei, supei uno

peccatote pmnilentiam agenle quam super nonagintanovemjusiis, qui non indigent poenitenlia (Luc. xv,

7,10). Cum ergo pro poenitente fiat gaudhim in cce-

lis, qiiQniam in eo quod illum maiorum suorum

pceniiet, tendit ad salutem, quale gaudium eiit,domina, quando aliquis hheratus nb omni malo

pervenit ad ipsam salulem?Si igitur me a merilis

pcenis Iiberatum, aelernaesalutis parlicipem fecens,nimium tolara curiam regni coelonim exlulaiahis.

Quapropter, piissima domina mater, ne parvipen-das enormem immanitatem criminum meorum, ut

poslponas roagnitudinem gaudiorum pro remissioneillorum congratulanlium augelorum. Domitia, domi-

Aua-, -quid futurus vel faciunis sim penilus ignoro;et ideo quidquid oe roe sit eventurura, piaesenlem

poslulationem ne ohlivioni iradas, «bsecro piissi-mam dileelionem qua diligis unicum filiiim luum, ut

me peccalorem a jnorlis auclore transfeias in sor-

tem vilapaeternae;etlu, singulare prasidium oninitiin

al te confugieiitium, vere el unice fili hujus caslis-

simaeVirginis dominaemeae,rogo te per diieciionem,

qtta diligis ipsam diilcissimam Malrem tuam, sen-

tiam quandoque per effeclum, quod mihi pereamdem

pussimam genilricem Uiam optd impendi; lepido

heet, lamen qualictinqtie affectu. Quod si mulliludo

sceleium meorum jusliiiam luamad me damnandum

magis erexit quam pietas Malris tuaemisericordiam

luam ad parcendum inclinaveul, lu, qui tibique

g praesens, et in omni loco aequepotens es, ahquotlmihi luaeproleclionis , quo ab inimicis meis abscon-

dar, obstaculum inveni, nepraeda daemonum facltis,

detrudar in profunditatibus malorum infemij, ac si

nihil merear exaudiri, saltera in inferno conslitu-

lum memoria et eognitione sancii nominis lui pri-vari non sinas, ne Salanae simihs et cohaeres jusli-

tiam luam reprehendam , sieqpe aeqtiitat s luae

evaraen perversi murniuris obstinalione graviusfcram. Bone Domine, bone, si in his omnibus aures

misericordiae tuaemihi occludis, profeclo non \ideo

qtiid amplius rogem, quod largilalem misericor-

tliarum luarum mihi impendai, et haec ignoranlianimirum ex mulliltidine iniquiiatum mparum mibi

provenit. »Namsi densis illaium tenehris obvolultts

Q non essem, lu, qui lux es indeficiens, non mihi

deficeres, sed ignoraniiae meae lenebras radio tuae

daiiiatis ahigeres, sicque in lumine ttio constitulus

viderein te non esse Deura voleniem iniquilalein

(Psal. v, S), et tamen nosse el posse habere cura

pia voluntale inaestimabilibus modis subveniendi

lapsis et oppressis miseria el iniqtiilale; et hoc ,

Donune, sic esse firmissime credo, ac per hoc

iiitimo corde leneo et ore profiteor quia quidquid

de me feceris, qualieunque videlicel malorum pon-

dere presseris, nullo injuslitiae livore lurbatus 111

his perliahens. Sic quoque deleiis ac dimissis pec-

catis noslris, lalis esto erga nos propter dulcein

amorem dileclissimae Matris iuae,ut ,8ayiiguus

Iiumanam de suae carnis snbslaiilia verum homL

I) nem genuisse. Amen.

VARIJE LECTIONES.

S8! ILcahqita desunt.