Il Giornale delle Fiera Herst, Autunno 2014

In deze editie o.a.: Het explosieve Italië

Pagina 8

De culturele verleiding die espresso heet

Pagina 16

Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2014 | | edItIe herFst 2014 | paGIna 1

Editie herfst 2014 | onafhankelijk Nederlands nieuwsblad over Italiaanse smaken en zaken

Le Cascate delle Marmore, de hoogste watervallen van Europa!

Pagina 20

Overwinteren in Zuid-Italië

Pagina 12

Korting voor de

Second Home beurs.

Kijk snel op pagina 4!

Italiaans leger aan de wietMenig Amsterdamse coffeeshophouder kan bevestigen dat Italianen niet vies zijn van een geestverruimend rokertje op zijn tijd. Cannabis verruimt echter niet alleen de geest maar verlicht ook de pijn. Daarom gaat de Italiaanse staat nu zelf marihuana produceren voor medisch gebruik. De taak wordt toevertrouwd aan het leger die de ‘Italwiet’ gaat aanplanten in het Militaire Farmaceutische Instituut in Florence, waar ze al meer dan honderd jaar medicijnen voor de strijdkrachten produceren.De Romeinen gebruikten de hennepplant al voor de vezel en het zaad en wisten dat het goed werkte als medicijn. Met name tegen oorpijn.

Italianen en de lotto is als Berlusconi en bevallige dames. Garagehouder Jerry Rietini

(doopnaam: Gennaro) is die gewoonte ook trouw gebleven na al zijn jaren in Amerika. Het geluk was nu eindelijk aan zijn kant. Nadat hij een paar maanden het lot kocht belandde

het papiertje eerst bovenop het dashboard van de auto, daarna in zijn broekzak, vandaar onder het toetsenbord om uiteindelijk weer goed verstopt onder het dashboardkastje te eindigen. Dat leek de laatste rustplaats totdat hij het tijdens een grondige schoonmaakbeurt terugvond. Na het bijna weg te gooien werd het lotnummer toch nog even gecontroleerd; resultaat: $ 2.900.000!De alleenstaande vader gaat het geld besteden aan de bruiloft van zijn kinderen want die komen op de eerste plaats zo verklaarde hij: “Ik ben een echte ouderwetse Italiaan!”.

Jackpot voor Jerry; $ 2.900.000

“Vuoi sposarmi?”, “Sì!”Italië brengt de romantiek in de stoerste mannen naar boven. Van Romeinse, Venetiaanse en Florentijnse sferen komt maar wat vaak een Italiaanse bruiloft. De Nederlandse 29-jarige profwielrenner Jos van Emden, kon tijdens de afgelopen Giro d’Italia zijn liefde voor Kimberley niet meer voor zich houden. Toen hij haar tijdens zijn klimtijdrit langs het parcours zag staan stopte hij pardoes, knielde neer en vroeg haar ten huwelijk. Nadat ze “ja" had gezegd, vervolgde Van Emden zijn weg en werd nog keurig 120e van de 157 deelnemers.

Italiaan laat vaker wijntje staan

Hoewel de Europese strijd om het beste wijnland van Europa – Italië versus Frankrijk – nog altijd niet is beslecht, lijkt Italië glorie te halen op de biermarkt. Iets waar de Fransen niet aan kunnen tippen. Deskundigen verwachten dat Italië dit jaar richting de twee miljoen hectoliter gaat; een exportrecord. En ook in eigen land geniet de hop steeds vaker de voorkeur boven de druif.

e cijfers liegen niet, maar gaan wel gepaard met de nodige vooroordelen. Zo zou er sprake zijn van een hype

onder jonge Italianen, maar niets is minder waar. De toename van de Italiaanse bierconsumptie is al tientallen jaren aan de gang in alle leeftijdscategorieën en maakte in de jaren tachtig een heuse spurt. Marktonderzoekers wijten dat voor een deel aan de zwakker wordende economie en verhaasting van de maatschappij. Zo werd het glas wijn bij de lunch steeds vaker wegbezuinigd of voorbij gestreefd door een glas gerstenat, dat zich sneller achterover liet slaan. Daarnaast wisten de marketeers de vrouw steeds beter te bereiken. Ook in het afgelopen half jaar hebben de bierproducenten flink van zich laten horen en zien in Italië. Dat lukt weliswaar steeds moeilijker via de media, maar festivals en evenementen bleken een dankbare etalage voor het goudgele vocht. Ook in de clubs, hét speelveld van de nieuwe generatie, blijkt de bierkaart steeds meer in trek. Meer zelfs dan de mixdrankjes en cocktails, al is het alleen maar vanwege de prijs.

Import - ExportHet spreekt vanzelf dat de bierconsumptie in Italië nog slechts een fractie is vergeleken bij de hectoliters wijn die hier geproduceerd

en geconsumeerd worden, maar de laatste ontwikkelingen zijn zeer opvallend en met geen enkele Europees land te vergelijken bovendien. In eerste instantie bleef het bier (uit eigen land!) nog beperkt tot de pizzeria en de bar, maar inmiddels durven ook de beste restaurants geen nee meer te verkopen. Peroni en zijn nationale consorten zijn populair, maar steeds meer durven de Italianen ook hun lippen te zetten in een buitenlandse schuimkraag. Duits en Deens zijn op dit moment populair in de birreria en ook enkele Nederlandse brouwers – met Heerlijk Helder voorop – kennen de wegen naar Rome.De Amsterdamse wijnen bierimporteur Nils Bugge werd vorig jaar voor gek verklaard toen hij enkele jaren geleden in Napels neerstreek om er een bierbar te openen. Italianen noemden hem naïef, maar Bugge kwam, zag en overwon. “Ik zou de Napolitanen niet moeten vertrouwen, boeven zouden het zijn, maar daar heb ik niets van gemerkt. Integendeel. Als het klikt, kun je hier prima zaken doen.” En zo opende hij met drie Napolitaanse zakenpartners de bar Exterra in hartje Napels en liet hij de Italianen kennismaken met de Amsterdamse brouwerij ’t IJ. “Amsterdam is ongelooflijk populair in Napels. Daarnaast houden Italianen erg van kwaliteit en producten met karakter. Nou, dat kun je onze bieren niet ontzeggen.”

BierboerDe opening van de bar bleef niet bij een experiment, want Exterra lijkt een gevestigde speler in het uitgaanscircuit van Napels. Het bier wordt er genoten, maar meer nog geproefd en geprezen, waarmee de Italiaanse cultuur zich ook op dit gebied graag laat gelden.

Gelijk de productie en consumptie van wijn willen Italianen graag meer weten over graan, hop en mout die hun biertje zo lekker maakt. Ze willen weten of het met liefde is gemaakt en beoordelen het product op hun beurt met liefde. Zo kennen inmiddels ook de (nationale) bieren in Italië een heuse sterrenkeuring en concours, precies zoals wijnen er jaarlijks worden onderscheiden. Bugge: “Bij ons gaat het niet om sterren of status. Wij willen dat onze klanten het bier ongecompliceerd lekker vinden. Dat glas hoeft niet geanalyseerd te worden. Ze moeten het lekker leegdrinken, samen met hun vrienden.”

De fijnproevers onder de bierdrinkers blijken steeds vaker gevoelig voor de ambachtelijke streekbiertjes, die vaak in kleine flesjes worden aangeboden. Sardinië herbergt veel van dit soort ‘bierboertjes’, maar ze zijn ook te vinden in

(Lees verder op pagina 5)

A tutta Birra!

D

Dé gratis krant voor

Italiëliefhebbers

www.ilgiornale.nl


Prostitutie was algemeen aanvaard in het oude Rome.

www.eva-sardinia.com - Bel Eva: 0229-591942

Hotels & ResortsVilla’sVakantiehuizenAppartementenAgriturismo

CampingsFamilievakantie

RondreizenTickets

Autoverhuur

Advies en rechtsbijstand

in Italiaanse zaken voor

ondernemers en particulieren

meer informatie? bel 0524 851008

[email protected]

www.sjoertsadvocatenkantoor.nl

A D V O C A T E N K A N T O O R

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE

Trappen voor je leven

Voor toeristen is de Stelvio een absolute must, voor wielrenners daarentegen een must not. Uitzien versus afzien. In 48 haarspeldbochten beklim je deze Italiaanse alp naar een hoogte van 2700 meter. Een droom dus voor degene die zich laat rijden, maar een nachtmerrie voor wie het op twee wielen zelf wil doen. De zogenoemde Passo Stelvio geldt dan ook als een gevreesd hoogtepunt tijdens de Giro d’Italia. De Nederlandse stichting Barcode for Life zag in deze Italiaanse berg de ultieme uitdaging voor benefiet(s)tocht. En zo kon het gebeuren dat op 30 augustus jl. meer dan 200 Nederlanders de berg bedwongen om zo geld in te zamelen voor kankeronderzoek. Renners en runners haalden daarmee vele duizenden euro’s op, maar dat niet alleen. Zij hadden met de 21 kilometer afzien ook een persoonlijk doel voor ogen, hetzij een tribuut aan overleden kankerpatiënten, hetzij de markering van een gewonnen kankergevecht. In dat verband stapten in Italië ook medewerkers van het Amersfoortse Meander MC op de fiets. Zij hebben een belangrijk aandeel in kankeronderzoek.Informatie: stelvioforlife.nl

Sexualiteit was totaal geen taboe in het Romeinse rijk. In Pompeii zijn de bewijzen daarvan nog volop te zien. De bordelen zijn versierd met soms weinig verhullende erotische fresco’s. Een 32-jarige Fransman en zijn twee Italiaanse vriendinnen liet het niet onbewogen. Ze werden tijdens een warme augustus avond betrapt tijdens een stiekem bezoek aan de klassieke stad nabij Napels. Geïnspireerd door de vieze plaatjes hadden ze het ondeugende plan een trio tricolore te doen in het badhuis en daarvoor waren ze al nagenoeg ontbloot. De politie stak een stokje voor de escapades. Huisvredebreuk werd ten laste gelegd.Het incident voedde opnieuw de discussie over respectloze en onvoorzichtige toeristen waar de Italianen zich groen en geel aan ergeren. Eeuwenoude voorwerpen worden als souvenir achterover gedrukt, in de muren van de Dom van Pisa krast men namen en vorig jaar brak een Amerikaanse toerist de vinger van een onbetaalbaar beeld omdat hij die even een ‘high five’ wilde geven. Over het opgewonden drietal waren enkele columnisten een stuk milder. “Als ze het omwille van de kunst hebben gedaan, verdienen ze applaus.”, was het betoog.

Strukton redt Venetië

Hij kon geschiedenis schrijven als de burgemeester die Venetië droog legde, maar Giorgio Orsoni zal op een andere manier worden herinnerd. De burgervader raakte deze zomer betrokken bij een corruptieschandaal rond de drooglegging en is afgetreden. En hij lijkt niet de enige bestuurder met ‘natte’ handen. Miljoenen euro’s zouden in verkeerde zakken zijn gestoken. De schande hangt al maanden als een donkere wolk boven de stad. Het is dan ook een veelbesproken smet rond Mose, het project met beweegbare waterkeringen die Venetië tegen hoog water moeten beschermen. Afgezien daarvan schrijven wij met trots over de ingrijpende operatie, want het Nederlandse bedrijf Strukton is nauw betrokken bij Mose. Het is als onderaannemer verantwoordelijk voor het afzinken van acht betonnen caissons, de basis van de ‘verdroging’. Neêrlands trots in Italiaanse wateren…

Dat er vele wegen naar Rome leiden mag bekend heten, maar dat er ook vele Romeinse wegen door Nederland lopen, is nog amper bekend. De zogeheten Limes toont het verleden van het Romeinse Rijk en langs die oude grens worden nog vrijwel wekelijks bijzondere opgravingen gedaan. Een belangrijke grenspost aan de Limes vormt Alphen aan de Rijn. Het is dan ook niet voor niets dat hier twintig jaar geleden themapark Archeon werd geopend. Latief Perotti was indertijd een van de initiatiefnemers en de ontwerper bovendien van het Romeinse deel.

20 jaar Rome (in Archeon)Vanzelfsprekend was het parkjubileum deze zomer dan ook een beetje zijn feestje.Mocht u zich een vliegticket willen besparen

en toch even naar ‘Rome’ willen, dan is het lustrumjaar van Archeon een extra aanleiding om de Limes te volgen. Niet alleen vindt u er het oude Rome in levende lijve, maar ook een indrukwekkende historische collectie (Romeinse) vondsten in het naastgelegen

Archeologiehuis Zuid-Holland.

Informatie: archeon.nl

Nutella in de gloriaWat de Calvé pindakaas voor Nederlanders is, dat is de Nutella voor de bambini in Italië; wie is er niet groot mee geworden? De wereldberoemde hazelnootpasta viert dit jaar het 50-jarig bestaan met het verzamelen van Nutella-ervaringen. Die actie leverde tienduizenden verhalen, foto’s, filmpjes en recepten op van fans in vele landen. En hoewel

wij in Nederland trouw zijn aan onze pindakaas, gekleurde muisjes en leverworst, ontbreekt ook hier Nutella niet bij het ontbijt. Sterker nog, Nederlanders blijken een heimelijk pastadilemma gemeen te hebben tijdens de vakanties in Italië: zullen we die vijf kilo-pot nu wel of niet kopen??? Pssst, dat kan ook in Nederland bij de groothandel. Informatie: nutellastories.com

‘Eindelijk erkenning!’ Dat twitterde mode-ontwerper Erika Broekman uit Wageningen, deze zomer de wereld in. Na een vergeefse poging om in modestad Arnhem wat aandacht te krijgen, stonden ze in Milaan wel te trappelen. Het extravagante brei- en haakwerk is eigenzinnig en daar hadden de Italianen wel ogen naar. Broekman staat haar hele collectie af aan een internetbedrijf dat handelt in merken van opkomende ontwerpers.

Echtgenoot Jan Willem zei met trots bij Omroep Gelderland: “De euro's zullen niet ineens binnen komen stromen, maar ik heb altijd gezegd: Dit wordt een winnaar. Daar ben ik heilig van overtuigd.”

Erika steelt (mode)show Milaan

De waterkering Mose in Venetië

Giorgio Orsoni

Trio Tricolore

2 LUXE EN RUIME VAKANTIEWONINGEN MET ZWEMBADZeer rustig gelegen nabij het kasteel van Poppi met een schitterend uitzicht over de Casentino vallei. Op circa 60 km afstand van Florence Airport. Casa Giglio voor 6 pers. met 3 slaap- en 3 badkamers en Casa Girasole voor 4 pers. met 2 slaap- en 2 badkamers. De nieuwe (2011) comfortabele en volledig ingerichte woningen met veel privacy, beschikken over ruime kamers, internet en TV met Nederlandse zenders. U kunt gebruik maken van het royale gezamenlijke en verwarmde zwembad en de tuin met ligstoelen. Bekijk onze website www.toscane-vakantievilla.nl voor uitgebreide informatie en de huurmogelijkheden. T O S C A N E , B I B B I E N A

www.toscane-vakant ievi l la .nl

Aiuto, leone!Bezoekers van het Natura Viva park, vlakbij het Gardameer, keken verschrikt op toen ze begin september werden geëvacueerd. Lubaia en Kianga, twee zevenjarige leeuwinnen uit het safaripark, waren er in geslaagd over een hek te klimmen. Er was nog een extra buitenomheining en het park suste de gemoederen door te zeggen dat ze niet echt wilde ontsnappen maar gewoon achter een vogeltje aan waren gesprongen. Maar de conclusie was duidelijk: het hek was te laag!

ADVERTENTIE


ADVERTENTIE

Slechts een handjevol Nederlandse toeristen waren deze zomer getuige van een bijzondere tentoonstelling in Le Ferriere, 50 kilometer onder Rome. Een Nederlandse tentoonstelling om precies te zijn. Te zien zijn de resultaten van 36 jaar Nederlandse opgravingen in de antieke stad Satricum in diezelfde omgeving. Hoogleraar archeologie Marijke Gnade van de Universiteit van Amsterdam, die sinds 1990 de opgravingen leidt, heeft de expositie ingericht met de hulp van enkele UvA-studenten. Gnade legde er een enorm tempelcomplex bloot, gewijd aan Mater Matuta, de Godin van de Dageraad. Maar archeologen ontdekten er ook de oudste monumentale Latijnse inscriptie uit de zesde eeuw voor Christus en het graf van een meisje uit de zevende eeuw voor Christus.De inspanningen van Marijke werden zo gewaardeerd dat ze er zelfs de ‘Frumento d’oro’ (de Gouden Korenaar ) voor kreeg. Een bijzondere onderscheiding van de provincie Latina.In de voormalige ijzerfabriek, waar nu het Satricum-museum gevestigd is, zal de expositie 'Satricum, opgravingen en archeologische vondsten' nog tot half januari 2015 te zien zijn.

Blogger Betty

Het Italië van BettyEr is geen land ter wereld dat zo gemakkelijk een complete boekwinkel kan vullen als Italië. Leg alleen al de boeken over de Italiaanse keuken(s) cover aan kont en je hebt een papieren brug van Utrecht tot Palermo. Het is voor de makers van Il Giornale geen verrassing en derhalve een dankbare voedingsbodem. Immers, welk land ter wereld laat zich zo graag lezen en koken?!

Schrale troost voor tifosiDe uitschakeling van Italië tijdens het WK voetbal in Brazilië is hard aangekomen bij de achterban. Chauvinistisch als ze zijn hadden zij wereldkampioen moeten worden, uiteraard. Extra pijnlijk was de ondergang voor Carlo Giordano. Hij is docent Italiaans aan de Universiteit Utrecht en schreef een taalboekje over voetbal: L’italiano nel pallone, ofwel: Italiaans voor bal. Italianen hebben natuurlijk een geweldige reputatie en prachtige tradities in deze tak van sport, maar uitgerekend op het moment dat dit boekje uitkwam, werd de beoogde wereldkampioen naar huis gestuurd. Goed dat Giordano er ook een paar lelijke woorden heeft ingezet, want de tifosi (supporters) van de azzuri zijn woedend over het slechte spel van hun helden. En bovendien: L’italiano nel pallone is ook na het WK leuk voor de liefhebber.

ant dat wisten wij en

de Italianen natuurlijk al lang! Maar nu is er dan ook een echte wetenschappelijke onderbouwing van het waarom. De universiteit in het Nieuw-Zeelandse Auckland zocht het tot de pizzabodem toe uit. Ze onderwierpen allerlei kaassoorten aan een test. Onder meer onze eigen Edammer, de Engelse Cheddar, de Zwitserse Gruyère en Emmentaler werden vergeleken met Provonole en Mozzarella.De conclusie was dat Mozzarella niet alleen uitblinkt door de smaak, maar ook door de 'perfecte manier van smelten' en de interactie met de andere ingrediënten. Edammer is niet elastisch genoeg, uit Emmentaler verdampt geen

PIEMONTE | HARDERWIJKDat een klein land als Nederland groot is in vele takken van sport, bewees Oranje tijdens het WK Voetbal, deze zomer. Het is, na de transfer van Faas Wilkes in 1949, dan ook al bijna geen nieuws meer dat Nederlandse voetballers de Eredivisie verruilen voor de Italiaanse competitie. Maar wist u dat Italië ook voor handballers, waterpoloërs en badmintonners als het beloofde land geldt? De in Drenthe geboren Xandra Stelling bijvoorbeeld groeide er uit tot de beste badmintonster van het land. Nee, niet voor een topsalaris, want de sport heeft daar nog veel te winnen. Inmiddels is Stelling na elf jaar Piemonte weer terug in Nederland, waar ze speelt bij BCA en daarnaast als heuse sommelier een wijnhandel runt in Harderwijk. Een Italiaanse wijnhandel, uiteraard… Informatie: xs2wine.nl

Niets meer waard, het 1000 Lire biljet met Maria Montessori, inderdaad, van het onderwijs. Deze grondlegster is trouwens in Noordwijk begraven.

Monopoly LiresNog niet zo heel lang geleden bewaarden we in een batterij bakjes de losse muntjes en briefjes uit onze vakantielanden. Als u nog Italiaanse Lires heeft is dat een mooie herinnering, maar waarde hebben ze vooralsnog niet meer. Daar kwam de familie Sacchi ook achter toen ze een boerderij in de omgeving van Bologna gingen verbouwen. Na wat hak- en breekwerk troffen ze en pak bankbiljetten aan dat ooit een waarde had van 41 miljoen Lire, 20.000 euro! Een ‘jackpot erlebnis’ maakte zich kort van de Sacchies meester maar dat duurde niet lang. Sinds 6 december 2011 krijg je er namelijk geen eurocent meer voor. Die deadline is de vroegste in heel Europa. Guldenbiljetten kunnen nog tot 1932 worden ingeleverd en de Duitse bank geeft tot in het oneindige nog euro’s voor uw marken. De familie wil de Italiaanse Bank nu voor de rechter slepen. Consumentenorganisaties willen dat al langer en de claim is niet kansloos. De voormalige regering Monti vervroegde als bezuiniging namelijk de uiterste inleverdatum twee maanden, maar kondigde dat onvoldoende aan. Gooi de Lires dus nog even niet bij het oud papier…

Tasty14Giornale

Het Heremieten drieluik van Jeroend Bosch hangt in het Venetiaanse Dogenpaleis.

Over de Nederlandse kunstschilder Jeroen Bosch (ca. 1450-1516) is niet veel bekend maar er wordt gezegd dat hij enige tijd in Venetië heeft doorgebracht. Op zijn werken zijn namelijk Italiaans geklede figuren te zien en de 15e eeuwse kardinaal Domenico Grimani bleek schilderijen van Nederlandse schilder in zijn collectie te hebben. Enkele van zijn werken worden momenteel gerestaureerd door een gemengd Italiaans Nederlands team in het restauratieatelier van de Galleria dell’Accademia in Venetië. De Stichting Nederlands Venetië Comité organiseert hier over in samenwerking met de Vereniging de Poorters van Venetië een culturele

Werk van Jeroen Bosch in Venetië gerestaureerd

manifestatie op maandag 6 oktober 2014. Er is muziek, er zijn voordrachten en demonstraties en, natuurlijk, er is een Italiaanse lunch! Meer informatie: www.depoortersvanvenetie.nl

Worst op z’n ItaliaansPiemontese bergkaas uit Cothen, Campanese buffelmozzarella uit Twente, Siciliaanse Limoncello uit Amsterdam… Je kunt niet ontkennen dat Italië een inspirerend land is, zeker in de keuken. Over de smaak willen we niet twisten, maar wij hebben zeer genoten van de genoemde Nederlandse variaties. Het is daarom dat we met plezier ook de worstmakers Jiri, Geert en Samuel aan dit rijtje toevoegen. Zij keken in Italië de slagerskunst af en produceren nu eigen worsten onder het label Brandt & Levie; van Pancetta tot Salciccia. Het laat zich inmiddels proeven in tientallen restaurants en binnenkort opent het trio een nieuwe slagerij in Amsterdam. Informatie: brandtenlevie.nl

Mozzarella beste kaassoort voor pizza. Ja, duh..vocht wat nodig is voor de zogenaamde blaasvorming en met Cheddar krijg je helemaal geen blazen. En die blazen zijn nou net essentieel om die prachtige diepbruine en knapperige textuur te krijgen. Dankzij het vocht in kaas ontstaan er bellen die de kaas omhoog stuwen, de vrije olie glijdt

vervolgens van de kaas af, waardoor de hitte de kaas direct een mooi bruin kleurtje geeft.Het mengen van de Mozzarella met andere kaassoorten kan ook een fraai resultaat geven, lieten de experts tot slot nog weten.

Op pagina 11 een interview met een expert uit de praktijk, de beste pizzabakker van Nederland.

W

Het hoge vochtgehalte is het geheim van de perfecte pizzakaas.

UvA exposeert in oude stad

Toch doen de Italiaanse ‘culinaria’ het niet alleen goed op papier, ook digitaal is er volop inspiratie beschikbaar. Foodblogger Betty geldt daarbij als een geweldige ambassadeur. Ze laat zich lekker lezen en – beter nog – Italië lekker smaken. Via haar blog vertelt ze graag over favoriete restaurantjes en Italiaanse kookervaringen. Smullen geblazen!Informatie: bettyskitchen.nl

Carlo Giordano

Xandra StellingViva ItaliaWolter Kroes heeft na Viva Hollandia weer een nummer 1-hit te pakken! Maar waarom staat dat in deze krant, vraagt u zich wellicht af. Het

nummer Ik ben je prooi werd geschreven door het Italiaanse trio Ricardo Schuëngel, Giancarlo Bigazzi en Marco Falagiani. Italiaans succes dus in de Nederlandse hitparade. Wij feliciteren Wolter en zijn Utopiaanse duetpartner Isabella van harte, maar vragen ons tegelijkertijd af: waar blijven de Italiaanse hits in onze parade? Er wordt zoveel prachtige muziek gemaakt in het door ons geliefde land, maar op de een of andere manier vinden zij geen podium in Hilversum. Jammer, want Kroes, Borsato en ook andere Hollandse sterren bewijzen dat ze in de ‘laars’ wel degelijk weten hoe het moet.

Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2014 | | edItIe herFst 2014 | paGIna 4 Il GIornale della FIera | edIzIone autunno 2014 | | edItIe herFst 2014 | paGIna 5

Vanaf half september gaan onze cursussen weer van start

op alle zes niveaus van het europees referentiekader.

Wij bieden diverse soorten cursussen waaronder:

• Jaarcursussen

• semestercursussen

• Kwartaalcursussen

• Intensieve cursussen op maat

• One to One

• conversatie- en grammaticalessen

• Zakelijk Italiaans

• cultuurcursussen

• nederlands voor Italianen

Bij ons instituut kunnen de examens worden afgelegd ter

verkrijging van de internationale taalcertificaten ceLI en cILs.

Voor meer informatie, inschrijvingen en voor een gratis

persoonlijk advies kunt u contact opnemen met:

ItaliaItalia-IIc taaltraining

tel. 06 33857359

[email protected]

www.italiaitalia.nl

ofIstituto Italiano di cultura

tel. 020 6263987 (wo-do van 10.30 tot 12.00 u.)

Keizersgracht 564, amsterdam

t 020 6265314 e [email protected]

I www.iicamsterdam.esteri.it

ItaLIanO, mÉÉr dan een taaL!

ItaliaItalia-IIc is hét taalinstituut van de Italiaanse taal.

ItaliaItalia-IIc is de sleutel tot uw succes,

zakelijk en privé!

Dagje meehelpenmet Sting? € 260,- Het is met de Italiaanse olijven net als met onze asperges, ze moeten in korte tijd zo snel mogelijk worden geoogst. Met man en macht wordt er dit najaar weer gewerkt om ze van de bomen te krijgen. Iedereen helpt mee. Betaling voor bewezen diensten geschiedt nog regelmatig in natura; een jaarvoorraad van de beste olijfolie. Wilt u echter olijven bij een echte beroemdheid plukken dan moet er geld bij. Poplegende Sting zit niet om een euro verlegen maar vraagt € 260,- per dag (!) voor het meehelpen op zijn 900 hectare grote landgoed in Toscane.

Eerlijk is eerlijk, de 62-jarige zanger is zeker begaan met zijn Il Palagio vlakbij Florence. Hij kocht het in 1999 in vervallen staat en is sindsdien druk om er mooie olijfolie, wijn en honing te maken. Hij en zijn vrouw Trudy verkopen het in een eigen winkel maar sturen de lekkernijen ook op. Zie hiervoor hun website www.palagioproducts.com.

Wij kennen echter wel wat betere adresjes om je in het zweet te werken. Bij onze eigen Joëlle bijvoorbeeld, in Dolcedo, Ligurië. Plukken in haar olijfgaard kost niets en ze zet met liefde ‘Message in a bottle’ op de speakers! Meer over de belevenissen van Joëlle in Italië op pagina 21.

Ze hadden de smaak al flink te pakken van het lekkerste van Italië. De Parmezaanse kazen gingen de laatste jaren als warme broodjes over de toonbank van de Russische winkels, die in het verleden vaak zo karig gevuld waren. Maar Poetin vangt liever een lokaal visje en deed de deur zoals bekend op slot. Dat konden de kaasboeren uit Parma niet gebruiken want ze zijn de ellende van de aardbevingen twee jaar terug nog maar net te boven. De EU heeft nu toegezegd de kaasproducenten financieel te ondersteunen met de opslag van de kaas, tot genoegen van het Parmigiano-Reggiano Consortium. Misschien moet ook de Nederlandse stichting Red een Kaas weer in actie komen, die zich na de ramp in 2012 het lot van de boeren aantrok. De mozzarellaproducenten krijgen namelijk nog geen bijdrage uit de pot.

€ 5,- korting op uw entreekaart Second Home International

Droomt u ook wel eens over een vakantiehuis in Italië? Een eigen casa met uitzicht over glooiende heuvels of een ruim appartement aan de prachtige kust? Waarbij u zowel van de rust en de natuur als van de hartelijke gastvrijheid van uw Italiaanse buren geniet. Deze droom is misschien dichter bij dan u denkt!

Il Giornale biedt haar lezers € 5,- korting toegangskaarten aan voor Second Home International, dé beurs voor een tweede huis. Wij heten u van harte welkom van 3 – 5 oktober 2014 in de Jaarbeurs Utrecht.Op de beurs kunt u zich oriënteren in het zeer gevarieerde huizenaanbod van Italië,

maar uiteraard ook in het woningaanbod van andere populaire vakantielanden zoals Spanje, Frankrijk, Portugal en Nederland. Ook treft u er financiële en juridische adviseurs die al uw vragen rondom de aankoop van een tweede huis vrijblijvend kunnen beantwoorden.

Second Home International bezoeken?Download uw entreebewijs met korting via: www.secondhome.nl/il-giornaleTot ziens op de Second Home Beurs!Datum: 3 - 5 oktober 2014Openingstijden: 11.00 uur - 17.00 uurLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Poetin weert parmezaan. EU compenseert.

Italië Italië

Italiaanse wijnen voor ieder budget

Bij Gastronomia Italiana Bij Gastronomia Italiana

t’ Dorp 70, Heesch Tel: 0412-474000 [email protected] www.g-italiana.nl Openingstijden Wo/Do.11.30 - 20.00 Vr.11.30 - 21.00 Zat.11.30-20.00. Zon.13.00-19.30 Ma/Di gesl.

A presto!

Gaetano & Yulita Mercurio

Het beste uit Het beste uit

NIEUW en EXCLUSIEF bij Gastronomia Italiana: Superpasta van Pastificio dei Campi uit pastahoofdstad Gragnano in fantastische verpakkingen

Salumeria Italiana! Cacciatore, truffelworst, Mortadella, etc.!

Targa Ilva Zita E.V.O.

di Eccellenza Collezione

olio extra vergine di Oliva Officiële Vespa

en Fiat artikelen

ADVERTENTIES

Droevige druivenNee, echt vrolijk werden we niet van de Italiaanse zomer en de druiven evenmin. Door alle regen en kou was er weinig animo om te transformeren tot sappige wijndruif. Men verwacht dat de Fransen dit jaar weer met de eer gaan strijken van grootste wijnproducent van de wereld, grrrr! Deskundigen vrezen de slechtste wijnoogst sinds 65 jaar voor Italië. Het zou een schamele 41 hectoliter opleveren, 15% minder dan 2013. Maar is hoop. Met een puike nazomer kunnen de druifjes nog een ultieme eindspurt inzetten.

Cucina di Casa Mia- Recepten van een Italiaanse familie geeft een uniek kijkje in de echte Italiaanse keuken. Een onmisbaar kookboek voor iedere thuiskok die de echte Italiaanse keuken wil ontdekken.

Cadeautip: Cucina di Casa Mia nu €5,-

korting!

Bestel Cucina di Casa Mia van €24,95 voor slechts €19,95

Bestel nu op: cucinadicasamia.nlo.v.v. ‘actie Il Giornale’


(Vervolg van pagina 1)

‘Langs de wijngaarden van Italië’, heet het boek van Italië-kenner Marie Florence van Es dat dit najaar verscheen. Ze schrijft over oude druiven, nieuwe technieken en wijnen met een verhaal maar ook over wijnstreken, bijzondere druivenrassen, recente ontwikkelingen in de Italiaanse wijnwereld en de ingewikkelde kwaliteitsindeling. “De wijnbouw in Italië heeft zich de afgelopen dertig jaar spectaculair ontwikkeld, een revolutie. Vooral de meer

dan 350 autochtone druivenrassen zorgen voor unieke wijnen met een eigen karakter.

Sommige rassen waren in de vergetelheid geraakt. Ongeveer twintig jaar geleden besefte men het belang van deze bijzondere druiven, die alleen in Italië voorkomen. Ook in Nederland groeit de belangstelling voor wijn van deze druivenrassen die op het nippertje voor uitsterven zijn behoed”, aldus de auteur.

Het boek is verkrijgbaar bij marieflorence.nl en speciale verkooppunten voor € 19,95.

in Rome of Toscane. Brùton was afgelopen zomer bijvoorbeeld een hit in Toscane. Ontstaan op een wijnboerderij, maar omdat de zoon des huizes eens Belgisch bier geproefd had, wilde hij pappa verrassen met een fruitig biertje uit eigen huis. Voilà. Van een geheel andere smaak is Acheronte van I Due Mastri. Dit bier wordt gemaakt met geroosterde cacaobonen en noten, waardoor het koffieachtige smaak heeft. Een absolute prijswinnaar is Ichnusa uit Cagliari, dat met verschillende soorten menig wijnkaart aanvult in de betere horecazaken.

Legodoos van Trevifontein ‘Beste koop’Rhett Allain uit Amerika lette al jaren op de prijs per liter en kilo in de supermarkt. Hij vroeg zich daarna af hoe dat met Lego zou zitten en ging op onderzoek. Hij rekende uit hoeveel een Legoblokje gemiddeld kost, door de prijs van de bouwpakketten te delen door het aantal blokjes. In Amerika kost een legoblokje gemiddeld 10,4 dollarcent maar de verschillen zijn groot. De blokjes van treinsets zijn relatief duur want die bevatten ook een elektromotortje.Maar nu komt het; hij ontdekte dat dozen met monumenten veel blokjes bevatten. Voor prijsbewuste Hollanders beveelt Allain daarom de ‘Architectuur’-serie van Lego aan. En daarvan is de allerbeste koop de Lego-versie van de Trevi-fontein: 731 blokjes voor $ 49,99! Volgens zijn formule had die set eigenlijk $ 83,- moeten kosten. De echte Trevifontein krijgt trouwens op dit moment een grote opknapbeurt.

De bekendste Italiaanse bieren in NederlandPeroni sinds 1846 Lazio (Rome)Forst sinds 1857 Trentino Alto AdigeMoretti sinds 1859 Friuli-Venezia GiuliaIchnusa sinds 1912 SardiniëNastro Azzurro sinds 1963 Lazio (Rome)Castello sinds 1997 Friuli-Venezia Giulia

Nieuw boek over Italiaanse wijn

Goed nieuws voor prijsbewuste, of laten we eerlijk zijn, gewoon zuinige Nederlanders. Sinds deze zomer zijn alle staatsmusea en archeologische vindplaatsen (die onder de staat vallen) gratis toegankelijk op de eerste zondag van de maand.

Dit nieuws is niet onopgemerkt gebleven. Het gemiddelde museumbezoek steeg in augustus met 10%, zo liet minister Dario Franceschini van cultuur begin september weten. Maar volgens hem hebben ook de ruimere openingstijden en de betere tariefstructuur hieraan bijgedragen. Wij denken trouwens dat ook het slechte weer deze zomer zijn invloed heeft gehad.Overigens was er ook minder goed nieuws. 65-plussers moeten nu wel gaan betalen voor museumbezoek. Dat werden er namelijk wat te veel, zo oordeelde het ministerie.

Gratis museumbezoek in trekVoor de komende tijd mag iedereen gratis naar binnen op zondag 28 september, zondag 26 oktober, zondag 30 november en zondag 28 december. Dit geldt ook voor populaire attracties als het Colosseum in Rome, Pompeii en de grote musea in Florence.

Meer drukte bij Italiaanse musea

Allemaal hebben we wel eens vast gestaan op een van de snelwegen rond Milaan. Het is een van de drukste verkeersknooppunten van het land, sterker, het drukste ter wereld, zo werd onlangs bekend. Maar er is goed nieuws, de BreBeMi (Brescia-Bergamo-Milano) werd eind juli geopend. Een nieuwe snelweg ten oosten van de stad die Milaan met Brescia verbindt. Het is een aanval op de

De discussie liep al geruime tijd maar nu is de kogel echt door de chiesa; grote cruiseschepen mogen Venetië niet meer in. De gouverneur van de regio Veneto, Luca Zaia, liet onlangs weten dat schepen zwaarder dan 40.000 ton niet meer welkom zijn op het water voor het San Marcoplein en het Canale della Giudecca. Ze voeren slechts 300 meter van de kade van het beroemde plein. Door het drama met de Costa Concordia realiseerden de beleidsmakers zich pas echt welke risico’s de gigantische schepen in de smalle doorgangen met zich meebrengen. Een ongeluk zou onherstelbare schade aan het kwetsbare ecosysteem kunnen toebrengen. Maar de grote schepen tasten ook de fundering van de oude gebouwen aan door de trillingen en schommelingen in het waterpeil. Ook de uitstoot van de reusachtige motoren zorgt voor smog en legt een grijze sluier over de vrolijk gekleurde huizen.

Maar liefst 650 cruiseschepen meren ieder jaar aan in de lagune, goed voor een omzet van honderden miljoenen en daarom liep het lang niet zo’n vaart.

ADVERTENTIE

Venetië sluit de poort voor grote cruiseschepen

Drukke zomer voor strandwakers

Iedereen kent de strandwachten en badmeesters in Italië die zittend onder hun rode parasol een oogje in het zeil houden. Er zijn sinds enige tijd echter ook zo’n 350 reddingshonden actief op de Italiaanse stranden. Ze worden door vrijwilligers van de Scuola Italiana Cani Salvataggio getraind en dat vinden ze hartstikke leuk. De school was een van de eerste en het is inmiddels de grootste school in Europa op dit terrein. De heldhaftige viervoeters zijn nu al twintig jaar een vertrouwd fenomeen en hebben al vele levens gered. Ze krijgen een officiële training van drie jaar, die door de kustwacht en de veiligheidsdiensten wordt erkend.Spectaculair zijn de reddingsmethoden met een helikopter. De hond springt als het nodig is direct vanuit de helikopter in zee om vervolgens een lier naar de drenkeling te brengen. Ook voor een hobbelig tochtje met een snelle speedboot draaien ze hun poot niet om.

Nieuwe snelweg rond Milaan geopendvele files richting het oosten, men verwacht een halvering van de reistijd. De BreBeMi sluit in het westen aan op de nieuwe rondweg ten oosten van Milaan, de ‘TEEM’, die nog in aanbouw is en in 2016 klaar moet zijn. Wilt u vanaf de A4 naar deze nieuwe weg dan moet u vooralsnog even binnendoor, bijvoorbeeld via het stadje Gorgonzola, van de kaas ja zeggen ze…


O

De zomer begon in Haarzuilens!

Italië Evenement 2014: GRANDE FESTA De elfde editie van het Italië Evenement was met recht het ‘Italiaanste’ feest van het jaar. Veel trouwe Italië-fans en andere fijnproevers en levensgenieters wisten de tuinen in Haarzuilens eind mei (weer) te vinden. Zoveel zelfs, dat Maestro Events met 240 exposanten en een kleine

26.000 bezoekers records wist te breken!

ok dit jaar was het de organisatie weer gelukt om een sprankelend en verrassend programma samen te stellen, zoals het

eerste NK Pizzabakken in een met hout gestookte oven. Tijdens het Campionato della Pizza werd de allerbeste pizzabakker van Nederland verkozen: Ciro Cuciniello van Mangiassai uit Amsterdam. (zie ook pagina 11) Niet minder opvallend was het speciaal aangelegde Piazza delle Vacanze, waar glamping centraal stond en het Piazza della Maserati ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van dit prestigieuze en inspirerende automerk. En wat te denken van de adembenemende modeshows bij het Piazza del Matrimonio, pal naast de Italiaanse ‘jachthaven’. Menig bezoeker liet zich hier deze dagen verleiden tot een trendy en chique rondvaart op zonenergie door de romantische grachten van Kasteel de Haar. Het was een absolute primeur. Ook de Italian Night en de komst van enkele internationale gasten, gaven de elfde editie van het evenement bijzondere meerwaarde. Zo wisten de culinaire Chiappa Sisters amper alle belangstellende monden te voeden. De Italiaanse zusjes zijn een absolute tv-hit in Engeland en wilden ook Nederland laten proeven uit hun Italiaanse kookboek. Dat viel in alle opzichten in de smaak. Zanger Rocco Granata maakte eveneens graag ruimte in zijn agenda voor een bezoek aan Nederland. De geboren Calabrees ontving in de kasteelkapel de Mondo Italia Award voor zijn complete muzikale oeuvre. Uiteraard mocht de beroemde ode aan Marina tijdens deze uitreiking niet ontbreken. Het was overigens één van zijn laatste optredens in Nederland, want Granata maakte tijdens het evenement bekend een

afscheidstournee voor te bereiden.

Niet geprogrammeerd, maar wellicht een beetje afgedwongen, was het vroege zomerweer dat een positieve bijdrage leverde aan de Italiaanse feestvreugde.

Het maakte dat de terrassen het grootste deel van de dag lekker vol zaten en dat de presentaties en straatoptredens op veel publiek konden rekenen. Groot én klein publiek, want ook de jeugd kwam dit jaar behoorlijk aan zijn trekken; stuiterend in de Italiaanse waterballen, ondeugend tijdens de Romeinse exercitie en bewonderend bij de papagaaienshow van Salvatore Furfaro. Op de verschillende podia klonken deze zonnige dagen sfeervolle aria’s en andere meezinghits van onze vaste troubadour en vrouwenvriend Angelo Indaco, Tamorra, Spaccailsilenzio, Paolo Bertelli, La Raganella en vele anderen. ‘Nog één keer met z’n allen: Azzurro, il pomeriggio e troppo azzurro e lungo, per meeeee...’

De zomervakantie genoten kunnen wij van Il Giornale melden dat Maestro Events inmiddels al weer druk doende is met de organisatie van het twaalfde Italië Evenement. U kunt zich dus weer verheugen op een lang Italiaans weekend in Nederland. Op 29, 30 en 31 mei 2015 zullen de kasteeltuinen in Haarzuilens weer overstromen van de vele (nieuwe) smaken en stijlen uit Italië. Wij houden u in onze krant en op de websites uiteraard op de hoogte!

La piú bella Festa

d’EstateHet mooiste zomerfeest


Italië Evenement 2014: GRANDE FESTA

Bezoek ook in de winter het

mooiste en grootste kasteel

van Nederland:

www.kasteeldehaar.nl

Arrivederci bij de 12e editie op 29, 30 en 31 mei 2015!

Sapete che? Wist u dat?Tijdens deze editie waren er:

• 26.121 levensgenieters

• 251 exposanten

• 8 sponsors

• Ruim 100.000 m2 tijdelijk Italiaans grondgebied

• 557 tafelgasten van concert-diner Italian Night

• 1.500.000 kw generatorstroom opgewekt

• 824 kinderen spelend in de waterballen

• 8 Italiaanse Chefs en vele kookcursussen

• 2.286 pizza's uit houtgestookte ovens

• 11.422 espresso, cappucino en macciato

• 109 exclusieve Italiaanse bolides

• 627 geboekte vakanties naar Italië

• 23 deelnemende restaurants aan het

1e Nederlandse Kampioenschap van

Pizza in houtgestookte oven

• 1 Rocco Granata

.


De uitbarsting van een vulkaan haalt nog regelmatig de headlines van het

nieuws. Vrij recent nog vanwege de situatie op IJsland en in de afgelopen

jaren vanwege het ‘spugen’ door grote kraters in Zuid-Amerika of

Indonesië. Italië heeft wat dat betreft de meest indrukwekkende reputatie

in Europa, met de Etna en Vesuvius als ultiem hoogte- én dieptepunt.

De dertig vulkanen in dit land vormen dan ook een ietwat bizarre bron

voor (ramp)toerisme.

e uitbarsting van de Vesuvius (79 na Chr.) en de daarmee gepaard gaande vernietiging van Pompeï

en Herculaneum is, hoe je het ook wendt of keert, het meest aansprekende voorbeeld van ramptoerisme. Jaarlijks bezoeken miljoenen toeristen deze plaats delict; een rampplek bij uitstek. Wist u dat de Vesuvius de enige vulkaan op het Europese vasteland is die in de afgelopen honderd jaar is uitgebarsten? Ook de Etna op Sicilië heeft in de afgelopen eeuwen slachtoffers gemaakt, maar niet in de mate van zijn Campanese kleinere broer. Het feit dat de Etna nog altijd borrelt, rookt en zo nu en dan spuugt, maakt hem tot de toeristentrekker van het eiland. Het aanzicht vanaf de voet is al indrukwekkend, maar een tocht richting krater doet een nog sterker beroep op de verbeelding. Of relativering, net wat u wilt. Die grote kratermond op ruim 3300 meter hoogte biedt immers een kijkje in het binnenste van onze aarde en dat maakt de mens zeer nietig. Dat kijkje over de rand moet u overigens niet te letterlijk nemen, want de krater is verboden terrein. De speciaal opgeleide gidsen brengen u tot het maanlandschap van de Osservatore op zo’n 3000 meter hoogte. Hier heeft u niet alleen een indrukwekkend uitzicht, maar zullen ook andere zintuigen geprikkeld worden, want het is er soms 25 graden kouder dan aan de voet van de berg en ook de zwavellucht is een bijzondere ervaring.

De Eolische vulkanenMet de bergen Etna en Vesuvius hebben we de hoofdrolspelers van het ‘explosieve’ Italië geïntroduceerd, maar er zijn meer vulkanen die ooit of nog altijd aandacht verdien(d)en. En ook de waarde van hun rol is op verschillende manieren te duiden. Voor de een zijn het monsters en een duivels gevaar, terwijl de ander spirituele krachten toedicht aan de spuwende aarde. Hoe vernietigend lava kan zijn, ligt in Pompeï begraven, maar tegelijkertijd zouden vulkanische baden over een heilzame werking beschikken. Om de waarde en waarheid in perspectief te zien of aan den lijve te ondervinden, is een bezoek aan de Eolische eilanden bij Sicilië een zekere must. Le sette Sorelle (de zeven gezusters) worden bewoond en al deze bewoners zijn zich bewust van het onderzeese, dreigende lot. De 700 bewoners van Vulcano in het bijzonder. Het verhaal gaat dat de Romeinen het eiland deze naam hebben gegeven, omdat de vuurgod Vulcanus hier woonde, wapensmid van de goden. Het eiland bestaat dan ook grotendeels uit meerdere vulkanische centra, maar bang voor de God van het Vuur zijn de bewoners allerminst. De laatste serieuze uitbarsting is namelijk al ruim een eeuw geleden. Geen stromen lava dus, maar Vulcanus zorgt wel voor een flinke toeristenstroom. Zij laten zich met plezier onderdompelen in de zwavel- en modderbaden.

Het grootste Eolische eiland is Lipari, waar zo’n 10.000 mensen wonen. Hier wordt dan ook niet alleen het vulkanisme geëxploiteerd, maar ook de geschiedenis. Zo vind je er een prachtige kathedraal en een oudheidkundig museum in het voormalig bisschoppelijk paleis, waar de laatste op de eilanden opgegraven voorwerpen uit de prehistorie en uit de oudheid worden

getoond. Shoppen kan ook, want de hoofdstad Lipari heeft een heuse winkelstraat en veel horeca. De Monte Sant'Angelo, voorzien van een enorme

lavastroom, is de hoogste berg van het eiland en vanaf de top, op het midden van het eiland, heb je bij helder weer mooi zicht op de eilandengroep en enkele kraters in zee. Ook op dit eiland kan

overigens heilzaam gebadderd worden. De zwavel en modder stinken weliswaar, maar het zou goed zijn tegen jicht en reuma.

Stromboli is, ondanks de geringe omvang, zonder twijfel het meest indrukwekkende eiland in de Tyrreense Zee. Feitelijk bestaat het eiland uitsluitend uit een vulkaan en dat hoor en zie je! Overdag klinkt zo nu en dan een soort rammelende maag en met een beetje gelukt showt de vulkaan ’s avonds het mooiste natuurvuurwerk. Vanaf de zeebodem gemeten is deze zogeheten stratovulkaan 3000 meter hoog, maar slechts 900 meter daarvan steekt boven het water uit. Het is verrassend genoeg één van de meeste actieve vulkanen in de wereld, maar echt grote uitbarstingen zijn zeldzaam. De laatste keer dat er doden vielen bij een uitbarsting was in 1930. Het eiland zou daarbij een meter zijn ‘opgetild’ en weer naar beneden zijn

gestort. Het was voor honderden bewoners reden om Stromboli te verlaten en nooit meer terug te keren. Begin vorig jaar werden bewoners en toeristen nog uit voorzorg geëvacueerd, omdat de vulkaan wel erg onrustig werd, maar groot gevaar bleef uit. Voor de Strombolesi zelf geldt eigenlijk maar één natuurwet: zolang

hij rommelt is er niets aan de hand, gelijk een spinnende kat.

Omdat de Stromboli vrijwel dagelijks as en lava uitspuwt, noemen de Italianen haar ‘de vuurtoren van de

Middellandse Zee’. Bij die kleine erupties worden stenen omhoog gespuugd en voor het merendeel ook weer keurig opgevangen in de krater. Dat mag je als gast op dit eiland uiteraard niet missen. Gidsen nemen je graag mee op hun klim tot halverwege de vulkaan, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt op de ‘lichtshow’, maar ook vanuit een bootje op zee zijn de uitbarstingen prima te zien. Een unieke ervaring. Het kleine vulkaaneiland is het meest noordelijke eiland uit de groep en kenmerkt zich ook door de zwarte lavastranden.

Met name Piscita, aan de noordkant van het eiland, beschikt over een fraai strand met sfeervolle baaitjes.

Je laat je hier vervoeren met zo’n klassieke driewieler (Ape) vanwege de smalle straatjes, maar wandelen is ook geen straf. Dat het een uniek vakantie-eiland is, onderschrijven Domenico Dolce en Stafano Gabbana. De beroemde mode-ontwerpers lieten een vakantievilla bouwen op de vulkaan.

De slapende vulkanenItalië mag met de meeste vulkanen van Europa beschouwd worden als een vulkanische archipel. Het is juist daar namelijk waar tektonische platen in de aardkorst aan elkaar grenzen. Wanneer dit soort platen verschuift, kan er via tussenliggende spleten een uitbarsting ontstaan. De meeste vulkanen liggen dan ook verstopt onder de zeespiegel of in een enkel geval in een meer. Zo is het Lago di Bolsena (Lazio) het grootste vulkanische meer van heel Europa. Het is ruim 370.000 jaar geleden ontstaan na het ineenstorten van een deel van de vulkaan Monti Volsini. Volgens Romeinse historici zou de Volsini-vulkaan nog actief zijn geweest in 104 v. Chr. Het meer is 114,5 km2 groot, ligt 305 meter boven de zeespiegel en voor het diepste punt moet je 151 meter duiken. Ook het Lago di Bracciano bij Rome is een vulkanisch meer. Het is verboden om hier te varen, wat het tot een van de schoonste meren van Italië maakt.

Met de Etna, Vesuvius en Stromboli hebben we de bekendste vulkanen van Italië beschreven, maar van alle dertig vulkanen in dit land zijn er meer het vermelden waard. Niet in de minste plaats namens de plaatselijke VVV’s, die er maar wat graag een toeristische attractie van maken.

Vulkanen; bron van kwaad, gezondheid en toerisme

HET EXPLOSIEVE ITALIË

D

Op de Vesuvius groeien hele lekkere tomaatjes, de Pomodorino del piennolo. Vulkaangrond geeft ook een bijzondere wijn; de Malvasia delle Lipari, die trouwens van Salina komt.

Strombolibezoek is best spannend; dit bord geeft de vluchtroutes aan.

Dit huis overleefde de uitbarsting van de Etna in 2002 niet

De breuklijn die door heel Italië loopt zorgt voor een onrustige aarde.

.


Journalist Sander Groen bracht ooit een bezoek aan Stromboli en memoreert in zijn artikel aan de beroemde voetstappen die hem voorgingen…

“Goed gek moet je zijn om hier te willen wonen. Het eiland is bar en boos, een gitzwart maanlandschap waar alleen de aller taaiste flora en fauna weten te overleven, zoals kaktussen, vetplanten, gekko’s en slangen. Ook de menselijke bewoners van Stromboli zijn borstelig. Eoliërs staan bekend als stug, xenofoob en ongastvrij, en op Stromboli doen ze daar nog een schep bovenop. Rare jongens, die Stromboliërs. Dat vond Ingrid Bergman nou ook. Met regisseur Roberto Rossellini belandde ze in 1949 op het eiland voor de opnames van de zwartwitfilm Stromboli. “Is it always active?” vraagt ze met angst en beven aan haar kersverse Italiaanse man, als ze in een krakkemikkige vissersboot op het vuurspuwende eiland afvaren. Vanaf dat moment is haar leven één groot tranendal. Haar nieuwe huis blijkt een bouwval, haar echtgenoot ontpopt zich tot hork en de verwilderde eilanders ontvangen haar

Rollebollen met Rossellinimet ijzige vijandigheid. Zodra het gloeiende lavarotsen regent beseft Bergman dat ze op de onherbergzame vulkaan nooit zal aarden. Ze heeft er alles voor over om weg te komen, pleegt daartoe overspel met een malarialijdende visser en verleidt zelfs de eilandpriester. Tevergeefs; ze is gestrand op Stromboli.

Het eiland was in één klap wereldberoemd, want de film werd een kaskraker. Dat kwam door wat er tussen de takes door gebeurde: Rossellini en Bergman

beleefden een turbulente affaire waar kranten en tijdschriften maandenlang bol van stonden. De tortelduiven waren beiden getrouwd, alleen niet met elkaar, en toch maakten ze in hun rode huurhuisje een liefdesbaby. Het volk sprak er schande van, maar kwam massaal naar de bios. De fanatiekste filmfans togen naar het Italiaanse eiland en daarmee deed het toerisme zijn intree op Stromboli. Het rode huisje van Rossellini en Bergman is, getooid met een plaquette, nu de populairste toeristentrekker van het eiland…”

Alicudi is een vulkaan op het Italiaanse eilandje Alicudi, ten noorden van Sicilië. De laatste uitbarsting was zo´n 5000 jaar voor Christus. De Monte Amiata in het zuiden van Toscane slaapt weliswaar al zo’n 180.000 jaar, maar is met een hoogte van 1732 meter wel de op één na hoogste vulkaan van het land.Ferdinandea gaat dertig kilometer ten zuiden van Sicilië schuil onder water, maar was in 2002 nog seismologisch actief.Monte Epomeo ligt op het kleine Flegreïsche eiland Ischia in de baai van Napels en heeft een hoogte van 787 meter. De laatste eruptie vond plaats in 1302. Het eiland is beroemd om zijn

thermale bronnen en modderstromen, ideaal voor reumapatiënten.Ook de Solfatara is niet meer actief en ligt vlakbij Napels. De vulkaan was mede verantwoordelijk voor het ontstaan van de baai van Napels.Ustica is een vulkaan op het gelijknamig Italiaans eiland, zo´n zeventig kilometer ten noorden van Sicilië. Ze kwam een paar jaar geleden in het nieuws toen er spontaan een klein vliegtuigje boven de vulkaan ontplofte, terwijl Ustica al vele duizenden jaren slaapt. De oorzaak is nooit achterhaald.

De gezonde vulkanenHoewel menigeen de vulkanische modderbaden gebruikt voor een onvergetelijke vakantieherinnering, worden aan het badderen ook heilzame en cosmetische werkingen toegeschreven. De aanwezige mineralen zouden rimpels verminderen en de hoge temperatuur zou goed zijn voor de spieren en bloedcirculatie. Door de zweetreactie zullen afvalstoffen bovendien via de huid worden afgevoerd. Dat is weer goed nieuws voor mensen met psoriasis, eczeem en acne.Zwavel wordt gezien als schoonheidsmineraal en als zodanig al eeuwen lang therapeutisch worden toegepast. Het waren zelfs de Romeinen die de vulkanische zwavelbronnen gebruikten om pijn te verlichten en te ontspannen. Inmiddels weet de wetenschap dat zwavel belangrijk is voor de vorming van collageen en ook uw kapper kan er een woordje over meepraten, want een zwavelbad geeft u gezond, glanzend en glad haar. Of de Italianen op de Eolische eilanden dankzij een dagelijks bad daadwerkelijk langer en gezonder leven, heeft Il Giornale nog niet kunnen achterhalen. Zodra onze declaratie is goedgekeurd door het ziekenfonds, keren wij terug voor een heilzaam onderzoek…

Zwart strand op Stromboli

Lekker ruikt het niet maar zwavel is wel goed voor uw velletje

Nog nagenietend van de vakantie in Italië is de maand september een perfect moment om te beginnen met het leren of perfectioneren van de Italiaanse taal. Want wat is er nu leuker om de volgende vakantie te begrijpen wat de Italianen vertellen of soepeltjes de bestelling in het restaurant te doen? En als u zakelijk met Italië te maken krijgt is het beheersen van de taal helemaal een groot voordeel. Er is altijd wel een docent of taalschool bij u in de buurt die professioneel, privé of in kleine groepen en eventueel ‘incompany’ de taal kan bijbrengen. En dat is wat ons betreft niet alleen handig maar in de eerste plaats heel erg leuk om te doen! Onderstaand treft u erkende adressen voor het volgen van een cursus Italiaans. In Bocca al Lupo (en wat dat betekent leert u vast snel)!

Studiare l’italiano? Volg een cursus bij een specialist in de buurt!

Noord Nederland

Oost Nederland

Randstad

Zuid Nederland

Italië

Centro de Estudios Leeuwarden Italiaanse les in Friesland. Leeuwarden, Sneek, Drachten, Heerenveen.

Tel. 058 280 08 98 [email protected] www.centrost.nl

Volksuniversiteit Hengelo Hengelo Diverse trainingen voor alle niveau’s. Ook in Almelo en Nijverdal

Tel. 074 852 55 25 [email protected]

www.rocvantwente.nl Istituto Italiano di Cultura Amsterdam/Tilburg Italiaans leren aan de Amsterdamse grachten en in Tilburg

Jaarcursussen Semestercursussen Kwartaalcursussen Cultuurcursussen One to One

www.italiaitalia.nl [email protected]

ItaliaItalia-IIC is de sleutel tot uw succes zakelijk en privé Tel.06 338 57 359 www.iicamsterdam.esteri.it

Italtaal Gouda Cursussen Italiaans voor beginners tot vergevorderd. 's Avonds en overdag. Leerzaam, verdiepend en inspirerend! Leuke enthousiasmerende docent!


www.italtaal.nl

Studiolingua Amsterdam Voor iedereen die op een efficiënte en leuke manier Italiaans wil leren biedt Studiolingua allerlei cursussen aan! Gratis proeflessen en niveautest.

020 693 93 66 www.studiolingua.nl

[email protected] Lettere Den Haag Bij Lettere leert u Italiaans SPREKEN in gezellige, kleine groepjes.

Tel. 06 282 792 99 [email protected] www.lettere.nl

SpaanIt Heiloo Trainingen Spaans en Itali-aans op maat. Voor particulieren bedrijven. In groepen of individueel. Bij SpaanIt of bij uw bedrijf. Moeiteloos en met plezier communiceren!


www.spaanit.nl Taalbureau Scriptura Bergambacht (ZH) Italiaans leren is leuk! Groeps- en privéles-sen op alle niveaus door universitair opgeleide docente

Tel: 06 137 727 97 [email protected] www.taalbureauscriptura.nl

ItaliaItalia Tilburg (zie Randstad) Istituto per la Lingua Italiana Maastricht U krijgt Italiaanse les in kleine, gezellige groepen voor een optimaal resultaat. Privé -en groepslessen voor alle niveau's.

Tel. 043-363 11 21 [email protected] www.ipli.nl

Italstudio Italstudio is al 24 jaar specialist en inmiddels de meest toonaangevende organisatie voor taal- en studiereizen naar Italië.

Tel. 0345 520 152

www.italstudio.nl [email protected]

Adverteren in deze rubriek?

Mail [email protected] of bel 030 276 68 17

livehappilly

KUNST & KOFFIEEEN SMAAKVOLLECOMBINATIE

De kunst van het maken van de perfecte espresso is door illy gevangen in een capsule. Met de Y3 espressomachine volstaat één druk op de knop om de fluweelzachte koffie vrij te laten in de nieuwste illy Art Collection. Het resultaat? Een samengesteld kunstwerk om dubbel van te genieten.

Ontdek meer op www.illy.com

illy SustainArt Collection2014


Taormina Laat 85 - 87 Alkmaar 072-5110364Woodstone Almere Belfort 13 Almere 036-3030310Dolce Vita Rijnplein 15 Alphen aan den Rijn 06-24970531Bidou Beukenplein 21 Amsterdam 020-3624390Bloem op Ijburg Ijburglaan 1289 Amsterdam 020-4160677Casa di David Singel 426 Amsterdam 020-6245093Da Portare Via Copernicusstraat 49 Amsterdam Da Portare Via Frans Halsstraat 63 Amsterdam Da Portare Via Leliegracht 34 Amsterdam Da Portare Via Lange Niezel 16 Amsterdam De Italiaan Bosboom Toussaintstraat 29 Amsterdam 020-6836854De Pizza Levantplein 38 Amsterdam 020-7583231De Pizzabakkers Haarlemmerdijk 128 Amsterdam 020-4274144De Pizzabakkers 1e Sweelinckstraat 16 Amsterdam 020-7527850De Pizzabakkers Overtoom 501 Amsterdam 020-6186554De Pizzakamer 2e van der Helststraat 16 Amsterdam 020-2211457De Pizzakamer Van der Palmkade 16 Amsterdam 020-2230934Deegrollers Jan Pieter Heijestraat 110 Amsterdam 020 2212098Fuoco Vivo De Clercqstraat 12 Amsterdam 020-6124309Gustavino Gustav Mahlerplein 16 Amsterdam 020-6615062Il Pecorino van der Pekstraat 2 Amsterdam 020-7371511Il Sogno Amsterdam Koningsstraat 19 Amsterdam 020-3200611La Perla 2e tuindwarsstraat 14 & 53 Amsterdam 020-6248828Le 4 Stagioni Johannes Verhulststraat 32 Amsterdam 020-6620071Mangassai Ruyschstraat 42 Amsterdam 020-665 5967Mangiamore Maasstraat 12 Amsterdam 020-6727111Mangiancora Ferdinand Bolstraat 170 Amsterdam 020-4714311Pazzi Eerste Looiersdwarsstraat 4 Amsterdam 020-3202800Pizzaheart Pampuslaan 34 Amsterdam 020-4165225Pizzaheart Reguliers Dwarsstraat 51 Amsterdam 020-3705150Pizzeria Torino Roeterstraat 10A Amsterdam 020-6277247Sotto Pizza Amstelveenseweg 89 Amsterdam 020-2239000Studio Pistache A'dam Frederiksplein 8 Amsterdam YamYam Frederik Hendrikstraat 88-90 Amsterdam 020-6815097La Regina Nieuwbaarnstraat 16 Baarn 035-5432159Fabbrica Breelaan 21 Bergen 072-8200301Zerozero Pizza Grote Spie 371 Breda Pizzeria Di Firenze Westenschouwenseweg 18 Burgh-Haamstede 0111-658590La Vespa Stationsweg 28 Bussum 035-6944037De Heer van Backum Dorpsstraat 35 C Castricum 0251-831083Da Salvatore Oude delft 88 Delft 015-2145687Follia Frederikstraat 62 Den Haag 070-3638776Gusto Plein 22 Den Haag 070-3020208La Galleria Kijkduin Deltaplein 616-619 Den Haag 070-3687881Pastanini Frederik Hendriklaan 79 Den Haag 070-355990Very Italian Pizza Kettingstraat 13-15 Den Haag 070-3654541Ristorante Da Mario Vleeshouwerstraat 4-6 Deventer 0570-619393Pizza Clibano Dalsteindreef 2040 Diemen 020-3039565

Pizzerie italiane d’ Olanda

assOciatO di Qualitá

con

FOrnO a legna

Il Pizzaiolo Stationsweg 161 Drachten 0512-778888Pizza & Pizza Nieuwe Kazernelaan 8 Ede 0318-303696Happy Italy Catharinaplein 25 Eindhoven 040-7440347La Fontana Eindhoven Stratumseind 50 Eindhoven 040-2444617Mangiare Kleine Berg 67 A Eindhoven 040-2367088 Mi Dica Cucina Italiana Wilhelminaplein 3 Eindhoven 040-8200312De Pizzabakkers Kruisweg 70H Haarlem 023-7515804 Ecopizza Caninefatenstraat 50 Haarlem 06-11741552Woodstone Haarlem Hortusplein 2 Haarlem 023-5248659Happy Italy Rossenburgpad 10 Hendrik Ido Ambacht 078-6822876De Houtoven Emmastraat 22 Hilversum 035-6239994Woodstone Hoofddorp Raadhuisplein 10 Hoofddorp 023-3031006La Cucina Ossendrechtseweg 1 Hoogerheide 0164-616715Con Le mani Mark 23 Huizen 06-43423069La Bocca Nieuwe Gouw 18 Landsmeer 020-4822406Da Portare Via Zevenend 4 A Laren La Vespa Naarderstraat 26 Laren 035-8870678Very Italian Pizza Turfmarkt 8 Leiden 071-5326118De Pizzabakkers Kelfkensbos 24 Nijmegen 024-8442949La Galleria Noordwijk Koningin Wilheminaplein 18 Noordwijk 071-3617196Strandclub Witsand Zeereep 103 Noordwijk 071-5112020Pizza Revolution Bloemendaalseweg 333 Overveen 023-3031220Il Mercato Markt 171 Papendracht 078-2000340Nerone Gouw 6 Purmerend 0299-425817Solfood Trattoria Strawinskiplein 10 Rhoon 010-5015586Cafe Restaurant Parkzicht Parklaan 8 Roermond 0475-317454Il fornaretto Raadhuisstraat 48 Roosendaal 0165-556409Happy Italy Binnenrotte 102 Rotterdam 010-2140836La Pizza Scheepstimmermanslaan 21 Rotterdam 010-2417797O'Pazzo Mariniersweg 90 Rotterdam 010-2827107Very Italian Pizza Blaak 31 Rotterdam 010-4048288Blue Lagoon Strand-noord 25 - 27 Scheveningen 070-3501225La Galleria Scheveningen Gevers Deynootplein 105 Scheveningen 070-3521156La Galleria Scheveningen Strandweg 51-53 Scheveningen 070-3555006Pizze Pronto Schoolstraat 1 Schiedam 010-2734444 L’Appetito Dorpstraat 24 Sint Geertruid 043-4083690Pizza Pazza Dopperstraat 133 Spakenburg 06-15147828Happy Italy Heuvelstraat 126 Tilburg 013-7370300Il Pappagallo Koningin Julianalaan 22 Uithoorn 0297-534837Bastacosi Biltstraat 33 Utrecht 06-14286628Bastacosi Jan van Scorelstraat 28 Utrecht 06-4286628Da Portare Via Twijnstraat 65 Utrecht Loft 88 Biltsestraatweg 88 Utrecht 030-2717752Da Gigi Veenendaal Patroniumlaan 36 Veenendaal 0318-512140D'Amici Kees Valkensteinlaan 8 Vleuten 06-48480947De Brabantse Hoeve Zeelandsedijk 29 Volkel 06-13807241Tijn Akersloot Boulevard Paulus Loot 1B Zandvoort 023-5712547

Italiaanse horeca met houtgestookte oven Pizzerie d’ Olanda con Forno a Legna

1ste Campionato della Pizza d’OlandaAmsterdam heeft beste pizzabakker van het land

Italië is gezegend met een heus Standaardisatie Instituut. Daar zien gezagsdragers der Staat toe op het

behoud van ’s lands erfgoed. Opdat Italië Italiaans blijft! Ook het recept van de Napolitaanse pizza ligt er achter slot

en grendel. Tenminste, dat denkt Napels. Wij vermoeden dat dit perkament te vinden is in een

Amsterdamse keukenlade.

et is de keuken van Pizzeria e Ristorante MangiAssai, aan de Ruyschstraat. Hier bent u niet in Amsterdam, hier bent u

in Napels en te gast bij Ciro Cuciniello. Een waar lustoord voor fijnproevers met een liefde voor Italië, zo begrepen wij al van enkele enthousiaste lezers van onze krant. Eind mei werd de warme aanbeveling zowaar bevestigd tijdens het Italië Evenement. Cuciniello wist het eerste NK Pizza in een Forno a Legna (houtoven) op zijn naam te schrijven en dat was niet alleen voor de jury een groot genoegen. Il Giornale proefde mee van de smakelijke, Napolitaanse ovenkunsten. Dat hij thuis is in de Campanese keuken en weg weet met het ovenvuur, maakte veel indruk op het belangstellende publiek in Haarzuilens. En dat maakte ons nieuwsgierig bovendien, want wie is die pizzakampioen op wie wij al enkele jaren worden geattendeerd?

Familie Ciro Cuciniello komt uit Torre del Greco om precies te zijn, een stad aan de voet van de Vesuvius. Dat verklaart wellicht zijn vurige kookkunsten. MangiAssai is sinds enkele jaren zijn grote podium in Amsterdam, maar daarnaast is hij ook eigenaar van MangiAncora en MangiAmore, waar respectievelijk pizza-ovens en Italiaanse specialiteiten worden verkocht. Kortom, een

ondernemende Italiaan in Nederland die nog altijd een zeer warme band onderhoudt met thuis en een deel van thuis zelfs heeft meegenomen. Drie broers en een zus lieten de vulkaan namelijk ook achter zich en trokken in noordelijke richting. Het maakt een

betrokken en bijzonder familiebedrijf, waar je, als gast van het restaurant, genoeglijk wat warmte van meekrijgt; de Cuciniello’s staan in de keuken, achter de oven en aan je tafel. Het deed ons eerlijk gezegd herinneren aan een andere ontmoeting in Amsterdam, die met wijlen Figaro Pasquale, enkele honderden meters verderop. Ook bij deze barbier kwamen wij eens, toegerust met wijn en brood, een beetje thuis en droomden we ons even in Italië.Ook bij MangiAssai is er, gelijk Pasquale, aandacht voor de mens, in het bijzonder de inwendige. Het decor behoeft hier geen naam. De tafel is een tafel, de stoel een stoel en het bord smetteloos wit; precies zoals in Napoli. Het maakt dat u en wij ons aan tafel slechts geheel hoeven te concentreren op het gezelschap en de smakelijkheden. Geen straf.

ToverovenAls een heuse vulkaan schittert de kleurrijke houtoven in het hart van de keuken, steentje voor steentje opgebouwd door tutta la famiglia. Steentjes overigens die afkomstig zijn van de hellingen van de Vesuvius, waarmee de Cuciniello’s eens te meer willen aangeven dat we hier toch echt in Campania zijn. Een pizzaoven? Nee, zo mag ik het niet noemen. Daarmee doe ik de trots van het restaurant te kort. De Napolitaanse trots wordt er uiteraard in gebakken, maar ook het brood komt uit de oven, de worsten, courgettes, paprika en complete ovenschotels. En voor alles wat hier gegeten en gedronken wordt, geldt de Campanese afkomst. Het is wat de familie bindt en het komt voort uit de mooie herinneringen aan het leven in deze door hen zo geliefde streek. Dat de pasta en worst in eigen huis gemaakt worden, moeten we beslist weten – en proeven – en voor een goed wijnadvies neemt de gastvrouw ons met plezier mee langs de vele gaarden de regio.Gevraagd naar zijn pizzageheim, moet kampioen Cuciniello vooral lachen. Het blijkt de zegen van God, het respect voor Campanië en verder een

goeie samenwerking tussen de oven en de pizzaiolo (pizzabakker). Dat is tutto? Dat is tutto! En weg is de chef, onderweg

NK Pizzabakken in houtoven 2015De eerste en beste pizzabakker van Nederland was dit jaar Ciro Cuciniello van Mangiassai in Amsterdam en ook de rest van het erepodium bleek een Amsterdamse aangelegenheid. Zo eindigde Francesco Miranda van Mangiancora op de tweede plaats en Paolo Giannotti van Il Pecorino won het brons. Het Campionato Olandese della Pizza is een initiatief van Maestro Events en de Associazione Pizzerie Italiane d’Olanda, en is niet alleen een eerbetoon aan het Napolitaans erfgoed, maar ook bedoeld om de authentieke pizza onder de aandacht te brengen: met verse ingrediënten uit de houtoven. De APFL zou graag zien dat meer horeca-ondernemers durven te investeren in een klassieke houtoven in hun pizzeria of restaurant. Il Giornale steunt deze actie met extra aandacht voor de traditionele (Campanese) keuken.Doet u volgend jaar ook mee aan het Nederlands kampioenschap? Op de website van het Italië Evenement vindt u de voorwaarden en een inschrijfformulier.

H

Rood = Deelnemer Campionato della Pizza 2014

naar de bestelde Margherita, het koningsnummer. Het geeft te denken: Wat zou deze Napolitaanse pizzabakker uit zijn oven halen voor onze Nederlandse koningin?

Op de schouders!

Winnaar Ciro Cucinello

Mangiassi houtoven


De gastvrije lokalen heten u welkom

Hoewel we in Nederland nog verwend zijn met een paar fraaie nazomerdagen, is het vizier (en humeur) gericht op de donkere en koude dagen van herfst en winter. De eerstvolgende reis naar Italië wacht, als een soort beloning, pas weer over enkele maanden. Maar wist u dat de laars van Europa ook in de winter het gemoed goed kan doen?

ee, daarmee doelen we niet op het sneeuwplezier en de après-ski in het noorden, maar op het zachte zuiden.

Italië is namelijk steeds meer in trek om te overwinteren. Regio’s als Apulië, Calabrië en Sicilië doen absoluut niet onder voor landen als Spanje, Portugal, Turkije en Griekeland. Sterker nog: de wintermaanden zijn bij uitstek geschikt om in alle rust te genieten van toeristische attracties zónder toeristen. Dat komt niet uit de pen van uw romantische Giornalist of de mond van een enthousiaste vakantiehostess, het zijn de statistieken. Zo heeft Sicilië bijvoorbeeld hogere temperaturen en de meeste zonuren van heel Europa. Een uurtje of vier op een gemiddelde winterdag en in dat zonnetje kan het zeer aangenaam en zelfs lenteachtig aanvoelen. Dat heeft uiteraard met de zonnestand te maken, die op de Mediterrane hoogte wat gunstiger uitpakt dan in de Lage Landen. Het spreekt overigens vanzelf dat de statistiek geen garanties biedt, want ook op Sicilië kan het ’s winters koud en regenachtig zijn.

Eén met de ItalianenWie in januari of februari de zomertoerist wil uithangen in Italië, komt bedrogen uit. Er zijn nauwelijks evenementen, het openbaar vervoer kent andere tijden en ook naar een gids zult u even moeten zoeken. Het is een logisch gevolg van vraag en aanbod. Dat neemt niet weg dat veel winkels, sommige restaurants en musea in de winter gewoon open zijn. Bijkomend voordeel is bovendien dat een regio als bijvoorbeeld Calabrië juist in de winter nog meer van de Calabrezen is. Je bent er over het algemeen meer in contact met de Italianen dan in de zomer. Misschien niet op straat, maar zeker wel in de openbare gebouwen en in de restaurants. Menig Italiaan namelijk zoekt in de warme maanden zijn heil elders, wanneer grote groepen toeristen de pleinen en terrassen innemen.

Meer dan in de lente en zomer is het nu dan ook interessant om de dorpelingen ’s avonds te volgen naar hun favoriete bar of restaurant. Het is daar waar iedereen elkaar kent en waar je als ‘overwinteraar’ meer welkom bent dan de gemiddelde zomergast. Een dappere poging in uw beste Italiaans wordt bovendien extra gewaardeerd. Soms zelfs beloond, want de Italianen staan zeer open voor een vreemdeling uit Holland, die buiten het drukke seizoen voor

hun regio heeft gekozen. Ze hebben meer tijd voor je dan in de zomer, zo hebben wij persoonlijk ervaren. Extra interessant, ook in cultureel opzicht, is de maand december. Italianen maken zich op voor het kerstfeest en dat gaat met name in de dorpen gepaard met veel sfeer en gezelligheid. Een goede reden dus om juist in deze maand op zondag de kerk te bezoeken en je een oprechte (lees: gelovige) belangstellende te tonen.

Liefde voor het zuidenGer Eikendal voelt zich meer dan thuis in Zuid-Italië. Het is, zo’n 40 jaar na zijn eerste bezoek aan Scario (Campanië), een tweede biotoop geworden voor de rasechte Groninger. De jaarlijkse zomervakantie in dit gebied, samen met echtgenoot Carmen, heeft die natuurlijke band alleen maar versterkt en ieder jaar werd ook de droom om zelf een huis te kopen in dit gebied concreter. 16 jaar geleden was het moment daar

en dat moment markeerde in meerdere opzichten een tweede leven. Als ware ambassadeurs namelijk zetten Ger en Carmen zich sindsdien in om Nederlanders te overtuigen van hun mooiste stukje Italië. Eikendal weet dus als geen ander waarom het zo prettig overwinteren is in de ‘warme’ voet van de laars: “Ik weet nog heel goed dat we onze eerste woning verhuurden in San Giovanni a Piro. Dat bleek een groot succes, groter dan we hadden verwacht zelfs. Toen we vrienden in Italië daarover vertelden, ging het balletje snel rollen en kregen we ook verzoeken voor andere huizen in dit gebied. Zo is uiteindelijk ons agentschap ontstaan voor de verhuur: Il Cilento. Tegelijkertijd kregen we vanuit Nederland steeds meer vragen over het kopen van een huis in Zuid-Italië. Wat wij hadden, dat wilden zij ook, begrijp je? Het waren vaak mensen die al een keer een vakantiewoning hadden gehuurd en verliefd waren geworden op

deze streek. Je raad het al: die hobby is inmiddels ook uit de hand gelopen en dat levert ons veel werk op. Superleuk werk, trouwens!”

MezzogiornoHet echtpaar Eikendal heeft de faciliteiten sinds enkele jaren uitgebreid naar regio’s als Basilicata, de Amalfikust,

Sicilië en de rest van Zuid-Italië. Niet alleen in vakantiewoningen overigens, Il Cilento bemiddelt

ook bij kleinschalige hotels en B&B. Dat de belangstelling groot is in het voorjaar en najaar spreekt vanzelf, maar de desinteresse in de winter is ook voor Ger Eikendal onbegrijpelijk. “Dat probleem hebben ze ooit in de andere seizoenen ook gehad, hoor. Carlo Levi schreef er ooit een boek over: ‘Christus kwam niet verder dan Eboli,’ waarin hij aangeeft dat Zuid-Italië een vergeten deel van Italië is. En dat is het! Voor Europese toeristen was het vaak te ver rijden naar het zuiden. Ze sloegen het over, want wat had je daar nou te zoeken?! Gelukkig zien we daar in de laatste decennia een kentering in komen. Er is meer nieuwsgierigheid naar het authentieke Zuid-Italië, waarbij Nederlanders trouwens vooral belangstelling hebben voor de Amalfikust bij Napels en Sicilië. De wintertoerist is helaas nog niet zover. Dat typische overwinteren kennen we natuurlijk vooral van Zuid-Spanje, maar dat is niet helemaal eerlijk. Mezzogiorno, zoals de Italianen de zuidelijke helft noemen, heeft alles in zich om een

overwinterstreek bij uitstek te worden: het is er warmer en droger dan in Nederland en het is ook nog eens beter betaalbaar dan een Torremolinos of Benidorm.”

Waarom naar Spanje?Wanneer Il Giornale een rondje belt met andere verhuurbedrijven en reisorganisaties, blijkt een winterappartement aan de Costa, op de Canarische Eilanden of in Portugal geen enkel probleem. Italië staat helaas bij veel aanbieders (nog) niet op de kaart. “Het is een kwestie van vraag en aanbod,” zeggen ze bijvoorbeeld bij Sudtours. “Met name in die Spaanse

N

badplaatsen is het ook in de winter gezellig toeven. Er zijn genoeg, veelal oudere toeristen om de restaurants open te houden.” “Dat is inderdaad een verschil,” erkent ook Eikendal. “Je zult in heel Italië geen Friet van Piet vinden en ook een Nederlands sprekende tandarts wordt lastig, dus daarvoor moet je dan maar naar Spanje. Wat wij als een voordeel beschouwen zijn bijvoorbeeld die kleine familierestaurantjes met huisgemaakte gerechten. Dat is die pure meerwaarde van Zuid-Italië wat mij betreft; een stukje gastvrijheid en contact met de plaatselijke bevolking.”

Ook Vacanceselect is er eerlijk over, bij monde van Debby Bos-Smits: “Er is niet veel vraag naar, maar er komt wel beweging in. De regio Puglia krijgt bijvoorbeeld steeds meer bekendheid, omdat het nog relatief authentiek is. De twee campings die wij daar hebben, hadden een goed seizoen, maar die zijn in de winter natuurlijk dicht. Het ‘probleem’ met Zuid-Italië is dat het voor onze doelgroep (gezinnen) gewoonweg te ver rijden is. Vliegen is een optie, maar

die vluchten zijn nog erg prijzig. Dat zijn de hoofdredenen vanuit onze klanten om het zuiden niet als vakantiebestemming te kiezen. Spanje is in deze opzichten natuurlijk al veel verder. Het is prijstechnisch interessanter en het aanbod aan accommodaties is veel groter. Maar dat Zuid-Italië nog geen massabestemming is, kan trouwens ook een groot voordeel zijn. Toch verwacht ik zelf dat er met een jaar of vijf steeds meer accommodaties komen die ook in de winter open blijven en daarmee zullen de vluchten ook snel wat goedkoper worden.”

TemperatuurHaalt Sicilië in de zomer met gemak de dertig plus, in de winter komt het kwik nauwelijks onder de tien graden. Sterker nog, met een zonnetje ervaar je een gevoelstemperatuur van twintig graden. De winterklimmers moeten uiteraard met andere waarden rekening houden. In de bergen daalt de temperatuur met gemiddeld 0,6 graden per honderd meter stijging. Op vijfhonderd meter hoogte is het dus al drie graden kouder dan aan zee! Eikendal: “Mijn vrouw en ik hadden met vrienden een weekje Cilento gepland. Op 1 januari reden wij letterlijk achter de strooiwagens en sneeuwschuivers naar Schiphol en bij aankomst in Italië kon de winterjas de koffer in. Het was nota bene 23 graden! Wij hebben die week in korte broek en T-shirt doorgebracht en de winter was even heel ver weg, hoor. Twee andere vrienden van ons gaan iedere krokusvakantie met de kinderen naar Cilento om te skiën. Ook dát kan in het zuiden. ’s Morgens drinken ze nog een cappuccino op het terras aan de boulevard en een uur later staan ze op de ski’s. Geweldig toch?!”

Overwinteren in Zuid-Italië

Het Sagra del Mandorlo in Fiore van 30 januari tot 8 februari 2015

Piazza IX Aprile, Taormina

Cefalù

Toch nog een thuisgevoel tijdens winter op Sicilië: de molens voor de zoutwinning in Trapani

Tijdens kerst is Lecce spectaculair verlicht

Het grootste Festa di Sant-Agata in Catania van 3 tot 5 februari 2015

Ook Cagliari op Sardinië kent zachte winters

HOTEL DE CHARME LAVENO

Het stijlvol ingerichte hotel met zijn 30 kamers biedt alle faciliteiten en service voor de bewoners van de appartementen: Een panoramisch buitenzwembad, een spa en een restaurant met comfortabel zonneterras.

Een unieke plek aan het Lago Maggiore, een internationale bouwstijl en een

uitzonderlijk oog voor detail creëerden deze exclusieve woningen

De woningen in het Laveno Premium Real Estate Resort, in de baai van het charmante stadje Laveno Mombello, zijn door de top van de internationale architectuur ontworpen en gebouwd met de allerhoogste kwaliteit. Bekroond werd het onlangs geopende Hotel de Charme Laveno met zijn mediterrane tuinen en toegang tot de jachthaven. Voor watersporters is het eens te meer de reden om hier in Laveno, aan de oevers van het Lago Maggiore, in een vakantiewoning te investeren.

De overdracht aan de eigenaren van het grootste deel van de appartementen heeft inmiddels plaatsgevonden. Andere locaties met luxe appartementen bevinden zich nogin de bouwfase en kunnen per direct worden gekocht.

Het Laveno Premium Real Estate Resort is gelegen op 35 kilometer van de internationale luchthaven Milaan Malpensa en nabij diverse snelwegen.

Laveno Premium Real Estate Viale de Angeli 34 | I - 21014 Laveno Mombello (VA)| Lago MaggioreTel. +39 342 6145451 | Fax +39 0473 622139 [email protected] | www.laveno-realestate.it

Hotel de Charme Laveno****s

Viale de Angeli 46 | I - 21014 Laveno Mombello (VA)Tel. +39 0332 667313 | Fax +39 0332 [email protected] | www.laveno-hotel.com


Ook voor Sandrina Krijger is Zuid-Italië een thuis, Calabrië in het bijzonder. Op haar 17de was het liefde op het eerste gezicht en een jaar later opnieuw; eerst de streek en vervolgens echtgenoot Sergio. Over het leven in en beleven van háár Mezzogiorno houdt Sandrina een weblog bij: www.zuid-italie.nl. Zij weet dan ook als geen ander waarom er, zelfs in de winter, niets gaat boven Zuid-Italië:

Zuidelijke hoogtepunten volgens Sandrina Beste koop

Juryrapport olijfolietest, De Smaak van Italië, september/oktober 2014

“De Monini Granfruttato is volgens onze experts de enige échte extra vergine olijfolie van onze supermarktexemplaren: we treffen geen afwijkingen aan en hij is goed in balans, zowel als fruitig en lekker peperig. Deze olijfolie is heerlijk over salades”.

1. Het etenNatuurlijk kan je in Nederland ook een pizza of een pasta eten, maar dat is niet te vergelijken met de kwaliteit die je in Italië krijgt. In Zuid-Italië wordt veel gestoomd seafood gegeten en de olijfolie en tomatensaus ontbreken zelden.

3. Pompeï ruïnesPompeï is één van de best bewaarde oude Romeinse steden en staat daarom op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Zo kan je hier bijvoorbeeld het Amfitheater bezoeken waar vroeger gladiatorengevechten gehouden werden of badhuizen en tempels bekijken.

5. Sentiero degli deiHet Pad der Goden loopt van Bomerano naar Nocelle. Als je het bewandelt, loop je langs rotsen en eenmaal boven heb je een prachtig uitzicht over onder meer Positano, Praiano en Furore als je eenmaal boven bent.

2. De wijnenEten en wijn gaan altijd samen in Italië. De wijnstreken Calabria en Sicilië produceren heerlijke wijnen en een bezoek aan een wijnboerderij in deze regio’s mag niet ontbreken op je to-do-list.

4. Paleis van CasertaHier hebben koningen van Napels en Sicilië gewoond en het is gebouwd in de Barok periode. De tuin die bij het paleis hoort is maar liefst 120 hectare groot en je vind er onder meer een waterval.

6. PaestumIn de stad Poseidonia (Paestum in het Romeins) zijn drie Dorische tempels te vinden; alle drie liggen ze binnen de stadsomwalling aan de Heilige Weg. Je kunt ze gemakkelijk alle drie op één dag bekijken.

7. Winkelen in PalermoItalianen hebben stijl en houden van winkelen. Leuke boetiekjes, maar ook de grote modeketens vind je in de stad Palermo, waar je uren winkel in winkel uit kunt lopen.


En zoals Jamie Olivier zei: “Cucinare cibi di stagione é sempre piú conveniente che acquistare prodotti alimentari trasformati”; “Koken met seizoenproducten is altijd beter en goedkoper dan gebruikmaken van kant-en-klare maaltijden”. En zo is het nu ook in de herfst die ons zo ontzettend veel vruchten en

groenten aanbiedt dat de mogelijkheden om heerlijk te kunnen koken ontelbaar zijn.

Aris SpadaOrganisator Italië Evenement

”Assaporiamo insieme il profumo del cielo e godiamoci i colori della terra, stá arrivando l’autunno!” “Laat ons samen de geur van de hemel ruiken en genieten van de kleuren van de aarde, de herfst komt er aan!”

Kastanje-perentaart Torta di castagne e pere (zie foto boven)Ingrediënten voor 6-8 personen

Tijd: ca. 1 uur en 40 minuten - Vegetarisch200 g gekookte kastanjes*, 100 g boter, 100 g basterdsuiker, 100 g bloem, 50 g poedersuiker, 7 g bakpoeder, 2 eieren, 2 kleine peren, boter en basterdsuiker voor de taartvorm en de peren, zoutstaafmixer of keukenmachine, handmixer, taartvorm (20 cm Ø), bakpapier

Laat de boter zeer zacht worden. Pureer de kastanjes met de poedersuiker, voeg de boter toe en pureer het geheel.Verwarm de oven voor op 180°C. Klop de eieren met de basterdsuiker en een snufje zout licht en luchtig. Meng de gepureerde kastanjes door de eieren. Zeef de bloem met het bakpoeder en meng het mengsel door de eieren. Vet de taartvorm in, bekleed hem met bakpapier en vet ook het bakpapier in. Schenk het beslag in de taartvorm, strijk het goed vlak en bak de taart 35-40 minuten in de oven. Haal de taart uit de oven en laat afkoelen.

Pompoen uit de oven met knoflook en rozemarijnZucca al forno con aglio e rosmarinoIngrediënten voor 6-8 personen

Tijd: 10 minuten + oven: 20 minuten1 biologische pompoen van ca. 1 kg, 1 knoflookbol, ongepeld en verdeeld in tenen, extra vergine olijfolie, grof zeezout, 4 takjes verse rozemarijn en zwarte peper.

Een simpel bijgerecht met een warme kleur om de herfst vrolijker te maken. Ik geloof in kleuren-therapie, ook wat eten betreft. Ingrediënten met warme, felle kleuren werken positief op je herfstblues!

Verwarm de oven voor op 160 °C. Was de pompoen en snijd hem doormidden. Verwijder de zaden met een lepel. Snijd de twee helften in schijfjes (halvemaantjes) die in het midden ca. 4 cm dik zijn en leg ze in een ovenschaal met de knoflooktenen. Besprenkel met olijfolie en strooi er grof zeezout over. Laat circa 20 minuten garen in de oven of tot de pompoen zacht is maar nog redelijk stevig.Als alle pompoenschijfjes zacht zijn geworden (controleer dat door er een vork in te steken) voeg de verse rozemarijn toe, hussel en laat nog 5 minuten in de hete oven staan. Breng verder op smaak met zwarte peper en besprenkel voor het serveren nog even met olijfolie.

Consigli/Tips • Kleine biologische pompoenen met dunne schil

kun je ongeschild gebruiken: de kleur blijft intenser, je hebt minder werk te doen en de schil kun je opeten. Pluspuntjes!

• Je kunt eventueel ook aardappelschijfjes toevoegen. Afhankelijk van het type aardappel dat je gebruikt kan de kooktijd iets langer zijn.

• Als je gedroogde rozemarijn gebruikt kun je de blaadjes meteen over de pompoen strooien.

Speltpenne met radicchio, gorgonzola en peerPenne di farro al radicchio, gorgonzola e peraIngrediënten voor 4 personen

Tijd: ca. 25 minuten - Vegetarisch300 g speltpenne (evt. volkorenpenne), 200 g radicchio (roodlof), 150 g gorgonzola, 6 peer, extravergine olijfolie, zout en peper.

Breng water aan de kook voor de pasta. Voeg zout toe en kook de pasta ca. 10 minuten. Schil ondertussen de peer en snijd hem in blokjes.Maak de radicchio schoon en snijd hem in dunne reepjes. Bak de radicchio in een grote koekenpan in 2 el olie. Voeg zout en peper toe als de radicchio geslonken is. Voeg de peer toe. Roer door en voeg de afgegoten penne toe. Schep de pasta kort om in de pan en zet het vuur uit. Maak af met blokjes gorgonzola.

WIJNADVIESDroge rode, vineus, lichte body. Bijvoorbeeld Ruchè di Castagnole Monferrato.

Gegrilde rozemarijnpolenta met levertjesPolentine al rosmarino grigliate con fegatiniIngrediënten voor 6 personen

Tijd: ca. 1 uur + 2 uur wachttijd200 g kippenlevertjes, 125 g voorgekookt maïsmeel voor polenta, 1 sjalot, rozemarijn, peterselie, geraspte parmezaan, groentebouillon, bloem, Calvados (slijter), extravergine olijfolie, fijn en grof zout, peper.

Breng 500 ml water aan de kook en voeg een halve el grof zout toe. Strooi het maïsmeel erin en kook het al roerend met de garde 5-6 minuten. Haal de polenta van het vuur en breng hem op smaak met fijngehakte rozemarijn. Maak de polenta smeuïg met 1 flinke el parmezaan. Bekleed een ovenschaal (15x20x3 cm) met vershoudfolie en schenk de nog warme polenta erin. Strijk de polenta tot een gladde laag van maximaal 1,5 cm dik. Laat de polenta ca. 2 uur afkoelen. Spoel ondertussen de levertjes minstens 30 minuten onder stromend water. Snijd ze in blokjes. Snipper de sjalot en fruit hem ca. 1 minuut in 2 el olie met 1 takje rozemarijn. Voeg de levertjes toe, zet het vuur hoog en bak ze 2-3 minuten. Bestrooi ze met een halve el bloem en bak ze ca. 1 minuut verder. Blus af met een glaasje Calvados en een halve soeplepel warme bouillon. Stoof het geheel ca. 15 minuten verder. Breng op smaak met fijngehakte peterselie, zout en peper en houd warm. Haal de polenta uit de schaal en snijd hem in vierkanten van 5x5 cm. Bestrijk de vierkanten polenta lichtjes met olie en grill ze enkele minuten per kant op een hete grill. Serveer 2 stukken polenta per persoon met warme levertjes.

WIJNADVIESDroge rode, volle smaak met zachte body. Bijvoorbeeld Bardolino Classico.

Tip: de polenta kunt u prima van tevoren maken en op het laatste moment grillen. Gekookte polenta of restjes polenta zijn afgedekt met vershoudfolie enkele dagen in de koelkast houdbaar.

La Cucina dell’autunno, a Tavola con ArisKastanje-perentaart

Schil de peren, halveer ze in de lengte en verwijder het klokhuis. Snijd de peren in plakjes.Verhit een klontje boter en een handje suiker in een grote koekenpan. Voeg als de suiker begint te karamelliseren de plakjes peer toe. Schep ze een paar minuten om op hoog vuur tot ze een mooie karamelkleur hebben. Laat ze op keukenpapier drogen. Snijd de taart horizontaal doormidden en vul hem met de plakjes peer. Serveer de taart naar keuze licht bestrooid met poedersuiker.

WIJNADVIESPassito met aroma’s van rijp fruit.Bijvoorbeeld Ramandolo.

De echte! Saltimbocca alla romana (Recept Aris Spada)

Ingrediënten voor 4 personen

8 plakjes kalfsvlees, 8 plakjes parmaham (dungesneden), 8 grote blaadjes salie, 8 cocktailprikkers, voldoende bloem, 40 gr boter, 2 glazen witte wijn, zout en peper.

Vlees goed pletten. Op ieder stukje vlees een plakje parmaham en een blaadje salie erop doen en alles met de prikker vastzetten. Op smaak brengen met zout en peper. Vlees door de bloem halen. De boter in een bakpan doen en als dat heet is de stukjes vlees erin doen. Beide zijden goed goudbruin bakken en pas daarna blussen met de witte wijn. Kort laten inkoken en serveren.

WIJNADVIESCastelli Romani Rosso; zeer typische DOC wijn uit Lazio met een heldere, robijnrode kleur en krachtige

aroma's. Karakteristieke en aangename ronde smaak. Volle wijn, eenvoudig te combineren met de Saltimbocca.

* Nicoletta Tavella schreef het internationaal bekroonde kookboek ‘Cucina di Casa Mia, Recepten van een Italiaanse familie’. Speciaal voor lezers van Il Giornale della Fiera wordt het boek aangeboden van

€ 24,95 voor slechts €19,95. Bekijk de advertentie in deze krant.


Clooney ambassadeur van Italiaans koffiegemak

DE CULTURELE VERLEIDING DIE ESPRESSO HEET

Gevraagd naar het grootste cultuurverschil tussen Nederland en Italië in de vorige eeuw, is er slechts

één antwoord mogelijk: Koffie versus Caffè.

In Nederland was dat de volle pot onder het pruttelfilter, terwijl

Italianen de uitgebalanceerde kunst van melange en machine verstonden. Maar de markt is in beweging. Anno

2014 brengen pads, pods en cups met een Italian touch de koffiedrinker

steeds dichter bij de caffè originale.

heeft gelijk. Aan Italiaanse koffie heeft de redactie van Il Giornale inmiddels menig pagina gewijd. Niet in de minste

plaats omdat deze ‘zwarte motor’ zich bij uitstek leent als brandstof. 62 liter per jaar wordt er door de Giornalisti op onze redactie achterover geslagen, zo berekende de uitgever eens. Enkel en alleen om tot gedegen en nieuwswaardige kopij te komen. Uiteraard. Ook voor dit artikel doopten wij onze pen in… Italiaanse koffie.“Italië een koffieland? Dat is maar net hoe je het bekijkt. Ze hebben geen plantages, ze waren niet de eerste, ze hebben niet de beste en ze drinken ook niet de meeste koffie. Sterker nog, Nederlanders drinken meer koffie dan de Italianen. Nee, het is vooral de cultuur van het drinken die zo typisch Italiaans is. Zij hebben bedacht om koffie in verschillende variaties en op verschillende momenten te gebruiken, zoals de cappuccino bij het ontbijt en de espresso aan de bar. Een geweldige revolutie die in grote delen van de wereld wordt gekopieerd. En die cultuur is mijn brood geworden, haha.” Aan het woord is Nick Pruis, één van de beste baristi in Nederland en een meester in de Latte Art (www.baristini.nl). Als ‘huisbarista’ van bekende espressomerken

verstaat hij de kunst van een perfecte Italiaanse caffè. Bescheiden: “Daarin ben ik slechts een kleine schakel. Het gaat vooral om de combinatie van de juiste bonenmaling, de juiste apparatuur en de juiste temperatuur. Daarmee kan bijna iedereen een mooie espresso maken.”

Cappuccino en espresso deden in de jaren 70 hun voorzichtige intrede in de Nederlandse horeca en daar kwam rond de eeuwwisseling ook de Latte Macchiato bij. Best gedurfd voor een volk dat zich tot voor kort liet verleiden door het uithangbord ‘De Koffie staat Klaar!’. Nee, dat zogenaamd houdbare gezette kopje koffie is voltooid verleden tijd, Nederlanders kiezen steeds meer voor smaak. Italiaanse smaak welteverstaan, want Italianen zijn in onze ogen nou eenmaal de smaakmakers, ook als het om koffie gaat. Die smaakbeweging en behoefte aan gemak werden gezien en getackeld

door de Hollandsche koffiezetter bij uitstek: Douwe Egberts. Utrecht belde Eindhoven en niet veel later kwamen Philips en DE met het antwoord op de Italiaanse koffiecultuur. Geïnspireerd door en bewust van de marketingwaarde van het cliché la dolce vita moest de nieuwe koffiebeweging in Nederland uiteraard een Italiaanse naam krijgen: Senseo. Het veroorzaakte met recht een sensatie door een stijlvol ontworpen machine semi-verse koffie kant-en-klaar in het kopje te laten schenken. Menig Italiaan zal zich in die jaren schouderophalend en hoofdschuddend hebben verbaasd over die zogenaamde cappuccinoprutsers der Lage Landen.

Met minder geen genoegenOver het commerciële en internationale succes van de Senseo is inmiddels veel geschreven, maar minder bekend zijn de gunstige neveneffecten. Zo werd koffie ook thuis ineens weer hip, al dan niet uit een pad geperst door zo’n brullende watermachine. Daarnaast deed de koffiekaart zijn intrede in de horeca, waarop bij voorkeur de genoemde Italiaanse klassiekers, die vers getapt worden door de barman en zijn glimmende machinerie. Schreef ik barman? Herstel: barista. Nick Pruis: “Het was zondermeer een goede zaak dat we in Nederland een beetje afstapten van die gezette potten koffie. Je hebt geen idee hoeveel smaak en kwaliteit je verliest als die koffie al een uur op het warmhoudplaatje staat. Bah! Het is wel grappig om te zien dat de opgietkoffie weer een beetje terug is, maar ook die koffie moet je uiteraard vers drinken. Zo doet in Italië ook de Moka op het fornuis het nog altijd heel goed als je thuis koffie drinkt. Je kunt nou eenmaal niet verwachten dat iedere keuken wordt uitgerust met een professionele volautomaat. Die zijn behoorlijk aan de prijs. Door mijn passie en mijn bedrijf Baristini ben ik natuurlijk wel een beetje verwend. Als je regelmatig in Italië komt en echt mooie koffie hebt geproefd, dan wil je

eigenlijk met minder geen genoegen nemen. Vers gemalen bonen maken echt een verschil in je kopje en ik denk dat we daar uiteindelijk ook naartoe gaan. Tot die tijd ontwikkelt zich een interessant proces in Nederland. We willen wel koffie drinken op z’n Italiaans, maar we hebben het ook graag gemakkelijk en niet te duur. Ooit zullen we uitsluitend kiezen op smaak, wacht maar af.”

Italiaanse namenDe behoefte aan betaalbaar handgemak op de ‘nieuwe’ koffiemarkt in combinatie met ‘the Italian Style’ was de industrie uiteraard niet ontgaan.

Zij vonden inspiratie in de geslaagde samenwerking tussen een koffiebrander en koffiezetter, en ook die mooie Italiaanse naam was een interessante marketingfactor. Zo kwamen Nestlé en Krups met de Dolce Gusto, liet Lavazza zich onder de noemer A Modo Mio ‘uitpersen’ door AEG en was Tassimo dit jaar de multi-smaakmachine van Mondelez en Bosch.

In de bijbehorende reclamecampagnes maken de genoemde merken met hun kleine machines maar wat graag gebruik dan wel misbruik van de verleidende Italiaanse romantiek. Het is immers de productie van dat klassieke Italiaanse trio – espresso, cappuccino, latte macchiato – wat deze handige machines zo geweldig maakt. Bijna net zo lekker als in Italië. Ja, je zou het bijna geloven. “Nou, het is niet de koffie die ik drink in Italië en ook thuis heb ik niet van dit soort machines. Ik wil mijn handen dan ook niet branden door hier een oordeel over te geven,” reageert barista Pruis. “Het is heel knap wat deze bedrijven hebben bedacht en hoe je het ook wendt of keert: het brengt de consument wel dichterbij de juiste smaak.

De echte smaak beter gezegd. De machines zijn relatief goedkoop en in de capsules zit over het algemeen goede koffie. Die zijn dan ook vaak wat duurder dan mensen denken, maar Nederlanders hebben blijkbaar steeds meer geld over voor de beleving en smaak van een goed kopje koffie en dat is een belangrijke ontwikkeling. De volgende stap is die naar vers gemalen bonen, want de voorgemalen koffie in die cups, pads en pods heeft toch een beetje smaak verloren.”

Douwe, George of toch FrancescoHoewel het Hollandse DE graag de sier maakt met de primeur van het eerste geavanceerde kant-en-klaar-koffieconcept en Nestlé de succesvolste lijkt in de ‘cupsport’, mag Illy niet onvermeld blijven. In tegendeel. Ook Illy heeft al tientallen jaren een naam hoog te houden en doet dat – met succes – ook met eigen machines in het lage en hoge prijssegment. Een telefoontje met Triëst leert dat dit beroemde koffiehuis zijn tijd ver vooruit was. Illy laat ons desgevraagd weten dat haar Easy Serving Espresso (E.S.E.) in de jaren 70 goed beschouwd het eerste systeem ter

wereld was waarmee een optimale espresso kon worden bereid: gemakkelijk, met precies de juiste hoeveelheid koffie en een optimale druk op de maling. “Met de E.S.E. kun je snel, probleemloos en zonder knoeien of moeilijk meten een kopje perfecte espresso bereiden. Elke serving – geperst tussen twee laagjes filterpapier – bevat een exclusieve melange die bestaat uit negen soorten pure Arabica, geselecteerd uit de beste soorten ter wereld.” Vanuit Triëst klinkt veel trots en dat herhaalt zich bij onze vraag naar de allerbeste espresso. “De beste caffè vraagt om speciale machines die de perfecte melange omzetten in een perfect kopje koffie: de machines van Illy. Ze zijn vol zorg ontwikkeld door de beste ontwerpers die zich al decennialang bezighouden met koffie. En dat zullen ze blijven doen.” Nu alle grote merken in de koffiewereld allemaal een eigen machine en eigen cups, pads en pods hebben, is er geen ontkomen meer aan. In elke keuken en op elk kantoor is op dit moment wel een apparaat te vinden, zo blijkt uit onderzoek. Wanneer u weet dat een gemiddelde Nederlander 3,5 kop koffie drinkt per dag en dat één op de drie koppen koffie in ons land afkomstig is uit de bovengenoemde machines, dan laat het economisch succes zich eenvoudig berekenen. Goede zaken dus voor Senseo, Nespresso, Dolce Gusto, Tassimo en alle andere (semi)Italiaanse machines, al geldt voor de koffie zelf een ander verhaal. Er is sinds 2001 namelijk behoorlijk gestreden om het alleenrecht voor de productie van cups en pads, door Nestlé en Douwe Egberts in het bijzonder. Zo verloor DE tien jaar geleden zijn octrooi op de pads voor Senseo terwijl een namaker van de Nespresso-cups in Duitsland zijn recht haalde. Wat dat betreft hebben Illy en

U


Gustare il vero caffè?

Echte koffie proeven?

ESPRESSO – DE TEST De Consumentenbond heeft dit voorjaar een kleine 150 espressomachines getest op kwaliteit van de koffie, temperatuur, melk opschuimen, snelheid en gebruiksgemak. Het resultaat, maar dat zal u niet verbazen, brengt grote verschillen aan het licht. Dat heeft uiteraard ook met de uitvoering van de apparaten te maken. Prijzen van volautomatische of handmatige espressoapparaten kunnen oplopen tot meer dan 2000 euro, terwijl je voor nog geen 100 euro een goed scorend espressoapparaat koopt dat werkt met capsules. In die laatste, zeer populaire categorie (gesloten portiesystemen in de prijsklasse tot 100 euro) gooide Nespresso met vrijwel al haar modellen hoge ogen (7,9 hoogste score), op de voet gevolgd door enkele modellen van Krups (Dolce Gusto) en de Tassimo van Bosch.

Cup of munt?Zelfs Nespresso-boegbeeld George Clooney vraagt het zich in de reclame af: Nespresso. What else? Nou George, er zijn een heleboel alternatieve cups te koop sinds het octrooi op de Nespresso-capsules is verlopen. Maar is er ook een verschil in smaak? De Consumentenbond

zocht het uit en vergeleek vijf Lungo’s en vijf Espresso’s van alternatieve merken met Nespresso. Gelukkig voor de portemonnee bleken de alternatieven bijna allemaal van prima kwaliteit. Sommige overtreffen zelfs het origineel en dat voor bijna de helft van de prijs! Het is wel opletten geblazen, want sommige Nespresso-machines verslikken zich in de alternatieve cups.Lidl pronkt bovenaan de Lungo-tabel met de Bellarom Azzurro en krijgt als enige zowel het predicaat Beste uit de test als Beste uit de koop. Geprezen wordt vooral de zachte smaak. Na Lidl volgen vier middenmoters, waaronder DE L’Or en Nespresso, die elkaar qua smaakoordeel nauwelijks ontlopen. Nespresso is volgens de proevers wat scherp en branderig, maar bij de espresso slaat Nespresso terug. Een espresso hoort een straffe bak te zijn en dat doet Nespresso prima met haar Ristretto; de meeste koffiegeur en de sterkste smaak. Lidl en DE L’Or smaken ook prima, maar het verschil is zo klein dat ze van de Consumentenbond alledrie het predicaat Beste uit de test krijgen. En voor slechts 20 cent per cupje is die van Lidl ook nog Beste koop. (Bron: Consumentenbond)

Mondelez hun smaakzaakjes beter voor elkaar door sterke patenten en een exclusieve techniek met barcodes (Tassimo).Na zeven modellen Senseo en Nespresso, acht modellen Dolce Gusto en zes modellen Tassimo lijkt het einde van de Italiaanse koffiegolf in Nederland nog niet in zicht, maar er is inmiddels ook een luxere trend in opkomst. Het zal barista Pruis plezieren dat ook Nederlanders zich steeds meer richten op de half- en volautomatische machinerie van boven de 200 euro, bij voorkeur met ingebouwde bonenmaler en melkopschuimer. Philips Saeco lijkt daarin de grootste speler, waarmee opnieuw wordt aangetoond dat de liefde tussen twee landen in een kopje koffie verenigd wordt. Salute!

Niet getest: V12 espressomachine, van 0 tot espresso

in 12 cilinders...

Copyright © September 2014 Maestro Events B.V./Vicini Marketing & Media Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, kopie, internet, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Il Giornale della Fiera, dé gratis krant voor alle Italiëliefhebbers in Nederlandjaargang 4, nummer 3

Il Giornale della Fiera is een uitgave van Maestro Events B.V. en Vicini Marketing & Media www.maestro-events.nl | www.vicinimedia.nl

Redactie: Marco Bosmans, Edgar van Bueren, Aris Spada, Marica Anker, Martin Meijerink, Marco Montini, Joëlle Renders en Rita Venturelli. Contact: [email protected]

Advertenties: Vicini Marketing & Media, 030 276 68 17, www.vicinimedia.nl

Vormgeving: Drost advies & creatie, Utrecht, www.bendrost.nl

Druk: Hoekstra Krantendruk Emmeloord

Oplage: 70.000 exemplaren

Diana DamrauPiotr BeczalaNicolas Testé

Drie vocale giganten op één podium

23 septBestel nukaarten

foto

’s: A

nja

Frer

s/D

G, M

iche

al T

amm

aro/

Vir

gin

Cla

ssic

s

Zijn Italiëfans uw doelgroep? Met deze krant bereikt u ze. 70.000 exemplaren, 4 keer per jaar en online. Via meer dan 10.000 nieuwsbrieven, de website en sociale media. Ook in combinatie met events.

[email protected]

www.boretti.com


Onrust in OldenzaalItaliaanse vereniging wordt opgehevenDoor: Martin Meijerink

Vandaag de dag waaien heftige spanningen tussen bevolkingsgroepen vanuit verre oorden naar ons land. Meer dan 50 jaar geleden waren die er ook al. Niet in de Schilderswijk maar in Oldenzaal, jazeker. Italiaanse gastarbeiders speelden daar de hoofdrol in.

n de jaren zestig van de vorige eeuw was er in de Oldenzaalse textielfabrieken een groot gebrek aan arbeidskrachten. Eind 1960

arriveerden daarom de eerste Italianen, met name uit het zuiden van Italië. Ruim 100 jongemannen tussen de 20 en 40 jaar, bijna allemaal ongehuwd. Ze werden gehuisvest bij kostgezinnen. De Italianen waren altijd keurig gekleed, hadden mooi zwart haar en mooie ogen, gewoon knappe mannen. Ook toen konden de in dit geval Oldenzaalse meisjes hun ogen er niet vanaf houden. En dat vonden de Oldenzaalse jongens niet leuk, ze gingen meermaals op de vuist en dat liep aardig uit de hand. Alle zeilen moesten worden bijgezet om de gemoederen tot bedaren te brengen want er bestonden ook veel vooroordelen. De Italianen zouden weinig ontwikkeld zijn en werden vaak 'spaghettivreters' genoemd. De zaak werd landelijk nieuws. Uiteindelijk keerde de rust weder.

Een paar jaar later werd in Oldenzaal de Italiaanse vereniging A.C.L.I opgericht. Die zorgde er mede voor dat de Italiaanse gemeenschap in Twente de afgelopen zestig jaar op voortreffelijke wijze is geïntegreerd. Dat is misschien wel de reden dat er nu geen bestuurders meer te vinden zijn, nu de huidige voorzitter en secretaris, Salvatore Ierna (77) en Marcello

Cimballi (87), het voor gezien houden. Binnenkort houdt de vereniging op te bestaan, maar niet iedereen

legt zich daarbij neer…

Eind vorig jaar vertoonde de vereniging de documentaire, 'De spaghettivreters'. De documentaire verhaalt over de rellen die in 1961 plaatsvonden tussen de Oldenzaalse nozems en de Italiaanse gastarbeiders. Na de vertoning oppert verslaggever en fotograaf Martin Meijerink het idee om deze film aan te bieden aan de gastarbeiders van toen, die nu veelal in verzorgingshuizen in de regio wonen. Hij vindt dat de historie niet verloren mag gaan.Het wordt een groot succes. Giovanni Oddo, manager bij Maartje thuiszorg en van Italiaanse afkomst, kreeg in maart de laatste documentaire aangeboden. Wanneer Meijerink voor-stelt om ook een boek

te maken is hij direct enthousiast. Samen met de A.C.L.I achterhalen ze welke Italiaanse gastarbeiders nog in leven zijn, keren ze schoenendozen met foto’s van vroeger om en tekenen ze de verhalen van een bewogen tijd op. Toen bekend werd dat Filmhuis Oldenzaal de film Marina zou vertonen (uw weet wel, de erg leuke film over het levensverhaal van de jonge Rocco - ‘Marina’ - Granata, zijn vader was Italiaans gastarbeider in België) waren de vrienden van de Twentse Italianen er als de kippen bij. Dit zou een geweldige gelegenheid zijn voor een samenzijn met de nog in leven zijnde Italianen. Het werd een groot feest op 2 en 3 september, een volle bak! Mooie woorden werden gesproken door de

voorzitter van ACLI Oldenzaal en de voorzitter van ACLI Nederland, de heer Andrea Mantione.

Vooraf was er een Italiaanse markt met medewerking van Onderweegs in Italië, Arke reisbureau en Twentsch wijnhuis. Restaurant La Fontanella trakteerde de aanwezigen op een heerlijk Italiaans diner en zangeres La Valletta zong hartverwarmende Italiaanse klassiekers. Iedereen die een bijdrage wil leveren aan het boek kan contact opnemen met Martin Meijerink ([email protected]) of de ACLI Oldenzaal ([email protected]).

Hollandse cena bij het gastgezin

Volle bak in Oldenzaal

Knappe mannen

Italiaans-Nederlandse avonden in de jaren '60

Aan het werk bij textielbedrijven

Salvatore Ierna en zangeres La Valetta

I

De vader van de 86-jarige Franscesco

Franceschina legde als Terrazzowerker de mozaïeken in het Haagse Vredespaleis.De toen al in Oldenzaal wonende Franceschina trad op als tolk voor de gastarbeiders.

ADVERTENTIE

Vakantiehuizen in Umbrië, het groene hart van Italië

www.villainumbria.com Voor een vakantie weg van het massatoerisme in een ongerepte natuur en omringd door middeleeuwse dorpen. Volg ons leven in Umbrië op de Umbrië blog.

Uw hond is welkom!

T

Bijzondere Fagiolina del Trasimeno voor uitsterven behoed

Bonen in alle soorten en maten. In Umbrië zijn ze er gek op. Op mijn reis door het groene hart van Italië ontdekte ik dat niet alleen veel vakantiegangers zich erg thuis voelen aan het meer van Trasimeno, maar ook een eigenzinnig boontje; de Fagiolina del Trasimeno.

Lezersverhaal van Marica Anker

ijdens mijn bezoek aan de Azienda

Agraria Orsini, een leerboerderij met als doel tradities en kennis over landbouwproducten door te geven aan volgende generaties, vertelt eigenaar Flavio Orsini vol passie over de boon van het Trasimeense meer. Deze was niet lang geleden bijna was uitgestorven maar wordt nu weer volop geteeld, onder andere op deze boerderij. “Deze kleine boontjes werden al door de oude Grieken en Etrusken verbouwd rond het meer. Het klimaat en de vochtige grond is hier ideaal. Maar sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw werd de teelt steeds minder en was hij bijna verdwenen. Het bijzonder smaakvolle boontje heeft namelijk niet alleen veel karakter in de mond, hij wil

alleen met veel liefde worden grootgebracht. De productie wordt daarom geheel met de hand gedaan, vanaf de kweek, oogst tot het drogen. En dat was niet meer rendabel. Maar met behulp van de gemeente Castiglione del Lago en de Universiteit van Perugia is de productie weer hervat. In 2002 werd vervolgens het ‘Consorzio Fagiolina del Trasimeno’ opgericht met het doel om de productie en de kwaliteit te beschermen”. Het is heerlijk om naar de

bevlogenheid van Flavio te luisteren. Net als veel Italianen is er bij hem een intense behoefte om culinair

erfgoed te bewaren en om dicht bij de natuur te blijven, in een tijd waar voedsel-productie vooral over snelheid, omvang en geld gaat. Niet voor niets

Heilige boontjes

Flavio Orsini en zijn vrouw

Kinderen van 5 tot 8 leren spelenderwijs over de herkomst van hun eten

De productie is erg arbeidsintensief, alles gebeurt met de hand

werd de Slow Food beweging in Italië opgericht. Deze organisatie heeft zich ook over het boontje ontfermd. Op de boerderij leeft hij jonge kinderen uit de omgeving waar hun eten vandaan komt. Ze mogen een dagdeel meehelpen met de planten sproeien en het verzorgen van de dieren. De boontjes zijn op de boerderij dus in goede handen maar ook een

genot tussen mijn tanden! Heerlijk vind ik ze.De Fagiolina del Trasimeno komt van origine uit Afrika. Het zijn lieve kleine boontjes in verschillende kleuren; wit, crèmekleurig, zalmkleurig, bruin en zelfs zwart. De boon heeft een hele dunne schil waardoor je hem niet hoeft te weken voor gebruik. Gekookt heeft hij een hele elegante, romige en bloemachtige smaak met een mooie kruimelige structuur. Je eet ze heel eenvoudig. Gekookt met een beetje zout en olijfolie uit de streek of naar smaak met wat knoflook. Ze zijn ook heerlijk in de soep. Azienda Agraria Orsini is gelegen in een schitterende omgeving vlakbij het stadje Passignano sul Trasimeno, aan de westkant van het meer. Er worden ook rondleidingen en proeverijen georganiseerd.


ADVERTENTIE

1 juli was het dan echt zo ver en Il Giornale was aan boord. De eerste vlucht naar Perugia, hoofdstad van de regio Umbrië dat nu een stuk beter bereikbaar is vanuit het Noorden. Het Umbrië waar Nederlanders zich zo thuis voelen. We staan namelijk van alle landen nu al op de tweede plaats, net na de Duitsers. Maar opvallender, we blijven er twee keer zo lang, gemiddeld bijna een week, zo laten de cijfers zien.

Thuis voelen de Nederlandse ondernemers van Thuis in Umbrië zich er al lang. Dorrie Seiffert (u weet wel, van die gestolen fiets) en Caroline van der Dool lobbyden zich suf voor de vlucht. En hoewel ze niet helemaal hun zin kregen, Ryanair vliegt vanaf het net over de grens gelezen Weeze, klonk er toch en hartstochtelijk Salute!, begin juli in Locanda Paradiso. Dat is de agristurismo die Caroline fraai liet verbouwen recht tegenover het vliegveld. Het was er voor Il Giornale erg goed toeven. Doordat er maar een paar kisten per dag landen geven wij het de titel: Stilste airporthotel ter wereld!Onze belevenissen in de regio zijn te lezen in deze krant en op onze website.

Pijlsnel naar Perugia

Dai nostri amici!

Vooropgesteld: een bezoek aan Umbrië verdient drie weken in plaats

van drie dagen, zoals mij overkwam tijdens een georganiseerde rondreis.

Wat een prachtige regio! Hoogtepunt in alle opzichten: de watervallen van

Le Cascate delle Marmore. Dreavel

– dream your travel had het beste van Umbrië voor het laatst bewaard.

Lezersverhaal van Marica Anker

at een prachtige plek is dit. Wie houdt van natuur, kan genieten van

alle scharkeringen groen die er zijn, en wie een wandeling niet schuwt of wat afkoeling behoeft, wordt hier op zijn wenken bediend. Een bezoek aan de watervallen is dan ook bij uitstek ideaal in de zomer, zeker met kinderen. De door mensen gecreëerde watervallen, vlakbij de plaats Terni, zijn de hoogste van Europa en zonder meer spectaculair om te zien én horen. De geschiedenis begint in 271 voor Christus, toen de Romeinse consul Curio Dentato een kanaal liet graven van meer dan twee mijl naar de rand van de klif Marmore om de moerassige rietvlakte te ontginnen, waardoor het water vanaf 165 meter hoogte in drie machtige watervallen het Neradal in stortte. De bouw hiervan heeft meer dan 2000 jaar geduurd. Voor die tijd was het een vies waterbassin met stilstaand water en veel planten.

Le Cascate delle Marmore, de hoogste watervallen van Europa!

Het vallende water is afkomstig van de rivier Il Velino en komt uit in de rivier Il Nero. Dit gebied is heel interessant voor geologen en archeologen, maar ook milieuwetenschappers hebben zich in de vorige eeuw over de waterkracht gebogen. Sinds 1924 benut men namelijk de vrijkomende energie om stroom op te wekken door het water door buizen te laten stromen. Mede daarom is er in Terni veel elektrische en chemie-elektrische industrie gevestigd. Om zoveel mogelijk energie op te wekken zijn de kunstmatige watervallen niet altijd te bewonderen. De ‘kraan’ wordt letterlijk wel eens dicht gedraaid. Het is dan ook raadzaam om van tevoren te informeren of de watervallen open zijn. (informatie: marmorefalls.it).

De heilige San Valentino zou de schoonheid van de natuur hebben willen bewijzen door de klif aan te raken met zijn heilige stok, waarna er een hele lange bruidssluier verscheen: de waterval. Het is daarom dat deze watervallen erg geliefd zijn bij verliefde stelletjes. (zie foto)Ook schrijvers raakten geïnspireerd door

W

En nog een voetnootje van de gids…de watervallen, zoals Virgilio in ‘Eneide’ en Cicerone e G. Byron in ‘Childe Harolds Pilgrimage’. En wist u dat er meer excursies worden georganiseerd rond de watervallen? Binnen in de travertijn bijvoorbeeld, maar ook door het omliggende park en s’nachts tussen de paden met de verlichting van de watervallen.

WandelenWij konden tijdens ons bezoek gebruik maken van een pendelbus, maar die rijdt niet het hele jaar. Voor de terugweg verkozen wij het wandelpad. Dat is een verfrissende aanrader tijdens de zomermaanden, maar u moet natuurlijk wel goed ter been zijn en niet bang zijn om nat te worden. De voettocht gaat over prachtige bospaden en je komt tot vlakbij de watervallen. Met recht

een ervaring die ik niet had willen missen. U kunt, los van de watervallen, echt wel enige tijd doorbrengen in dit Green Park; genieten van mooie uitzichten, picknicken, wandelen door het bos en dit alles in een verfrissende omgeving.Ik heb hier echt genoten en was me bewust van een uniek plekje in Italië. Waar vind je nu watervallen die je ook uiteindelijk minder vol ziet worden doordat het water weer gebruikt gaat worden voor het opwekken van energie? Ondanks het kunstmatige karakter was het een fantastisch hoogtepunt van mijn reis door Italië. Umbrië heeft mijn hart veroverd. Voor liefhebbers van natuur en groen is deze regio verplichte kost!

Eerst door Il tunnel degli innamorati... En dan kom je op Il balcone degli innamorati. Het balkon van de geliefden.

Onderaan de waterval kan je raften. Voor jong en oud

toegangkelijk zelfs als je niet kan zwemmen

Il Giornale

Postbus 479

4700 AL ZEIST

OLANDA

Het is geweldig

hier in bella Italia,

groetjes aan

iedereen!

Uw eigen verhaal op deze pagina? Stuur het ons: [email protected]


ADVERTENTIE

http://www.facebook.com/automotoditalia

M

Wie tijd heeft, hoeft niet aan de tijd te denken, niet erop te wachten, maar heeft ook een verantwoordelijkheid: als je tijd hebt; benut hem! Wat je vandaag kunt doen, laat het niet wachten tot de dag van morgen.

et zo'n instelling zijn we deze zomer bezig geweest: feest na feest met enorm succes! De Dolcedesi stonden

versteld van zichzelf, niet van hun kunnen misschien, want dat ze kunnen werken weten ze echt wel, maar over de samenwerking, de saamhorigheid en het fantastische SamenZijn!

We zijn in juli begonnen met een groot project op San Bartumé: het aanpakken van een gigantisch terrein dat overwoekerd was, vol met bramen, pruimenboompjes en klimplanten naast een compleet vervallen kerkje. Bramen zijn heerlijk en pruimen ook, maar de planten zijn

Chi ha tempo non aspetti tempotaai en zitten vol lelijke stekels. Een flinke klus, maar het spreekwoord: 'vele handen maken licht werk' was zeker van toepassing. In een ochtend van zeven tot twaalf hebben we het werk verzet, ongelofelijk! Met vijftien man (ehhh inclusief twee vrouwen) hebben we het hele stuk schoongemaakt: met kettingzagen, bosmaaiers en uiteindelijk ook de 'trincia' is alles kort en klein gemaaid, gezaagd en verpulverd. Een paar flinke vuren zijn gestookt – ja, dit jaar konden we zelfs in de zomer probleemloos stoken – en het stuk land is een plaatje geworden!

Begin augustus hadden we gedacht een mooi feest te geven, alleen blijft burocrazia een bureaucratie in negatieve zin, dus konden we als vereniging geen fijn feest geven met muziek en eten, want met wat voor een berg regelgeving je dan te maken hebt... Maar met het spreekwoord chi ha tempo non aspetti tempo in ons achterhoofd zijn we niet af gaan wachten tot er een beter moment zou komen waarin we aan alle regels kunnen voldoen, maar is er besloten een privé-feest te houden, gewoon zoals we wilden, maar

dan zonder aanplakbiljetten. Enkel met passaparola (mond-tot-mondreclame) zijn er een paar honderd mensen gekomen. Van zes uur 's middags tot vier uur 's ochtends. Het was zó geslaagd dat de pizzerie zich bijna beklaagden over een tekort aan bezoekers in de pizzeria, nou dat zegt wel wat over het daverende succes! Met een heuse band op een groots podium, broodjes, worstjes, pasta en bier. Met schminken, bellenblaas en zoetigheden voor de kinderen was er voor elk wat wils. Toen de wolken uiteindelijk verdwenen, werd ons feest 'ballando

sotto le stelle' een werkelijkheid in het schijnsel van de volle maan!

Niet lang daarna – op S. Bartolomeo 24 augustus – was er alweer een ander feest: rustiger, misschien zelfs nóg sfeervoller en met meer aandacht voor de kinderen, in samenwerking met natuurkunstenaars. Wederom met lekker eten, muziek, paarden en zelfs een hondenshow. Uiteraard werd de mis opgedragen op San Bartumé. Het kerkje is in zo'n slechte toestand, dat daar de mis niet gedaan kan worden, maar het voorportaal diende als altaar en zo zaten we in de volle zon, terwijl de paarden huiswaarts stapten. Een mis in de openlucht. Wederom een samenzijn met vele facetten.

Niet dat het leven afhangt van feesten, maar om een goede basis te leggen en vertrouwen in elkaar te hebben, is het wel degelijk van belang! Dus we kijken enorm tevreden terug naar een geslaagde zomer, terwijl het weer te wensen overliet, het toerisme tegenviel en de olijfbomen met schaarste in olijven kampen, gaan we door, vol vertrouwen! En wachten we tóch wat de dag van morgen brengt... Oh nee, vanavond hebben we alweer een bijeenkomst voor het volgende feest: de castagne staan op het menu eind van de maand!

Wij, als gezin Renders gaan ook verder, geen tijd te verliezen! Met het gevecht tegen de olijfvlieg – wel op een natuurlijke wijze uiteraard – met Caolino, een soort klei om de olijven onherkenbaar te maken voor de vliegen. Maar wel met nog even een feestje tussendoor, om het af te leren. Want we wilden graag stilstaan bij ons 11-jarig trouwen, de tijd gaat namelijk wel gewoon door. Dus de porchetta die Michel al zo lang wilde maken bij S. Antonio is bereid, nu in kleine kring, wie weet wat het feest van S. Antonio in januari brengt!

Joëlle Renders vicepresident dorpsvereniging Dolcedo'U Casô Növu'www.olijfolie.it

MDe porchetta, geroosterd op creatief braadspit met boormachine

Even pauzeren...

Lezersverhaal van Joëlle Renders

l’assenza della religione pur con la presenza ricorrente di suore, preti e alti prelati in limousine, e, alla fine, anche di una rinsecchita “santa” centenaria che fa pensare a Madre Teresa, la quale effettua, nella terrazza di Jep davanti al Colosseo,una specie di miracolo prima attirando e poi facendo volare via, con un soffio, uno stormo di fenicotteri rosa. Ma probabilmente si tratta solo di uno dei tanti sogni ad occhi aperti di Jep Gambardella/Sorrentino, il quale ricrea, rendendoli fantastici, gli episodi di un “suo” film personale; ed è questo alone di finzione mista a grottesco che impedisce di individuare, a pieno titolo, la “bellezza” nella lode

della povertà e dell’amore espressa da questa “santa” sdentata che si ciba esclusivamente di radici.

Forse non è tanto Jep che trova questa inafferrabile “bellezza” quanto lo spettatore, grazie alla cinepresa che permette lo svolgersi di un intreccio movimentato

e urgente malgrado l’immobilità di una storia che apparentemente non c’è, proponendo colori continuamente cangianti, ora estremi e esagerati con chiaroscuri che fanno pensare alla pittura barocca, ora dolci e caldi in certe albe o crepuscoli.

E questo insieme alla musica variatissima, pop, techno, classica o sacra spesso mescolata cacofonicamente, che sembra, qui, avere la funzione di una droga che aiuta a non pensare, ma che non riesce ad impedire la meditazione del personaggio sulla propria esperienza passata dall’infanzia al primo amore inconcluso, e sul vuoto della vita presente, rendendo ancora più drammatici i tanti momenti di silenzio solo rotto da rumori naturali come lo stormire di foglie o il battito d’ali di uccelli in volo che seguono quelli delle feste e del frastuono.


Dot.ssa Rita Venturelli is Directrice van het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam

Cercando La Grande Bellezza

na scena iniziale del film mostra infatti un turista giapponese colpito da infarto proprio quando sta fotografando,

visibilmente affascinato, lo stupendo paesaggio dall’alto del Gianicolo: una prima dichiarazione che qualsiasi “bellezza” connessa con la sola visione è insufficiente a garantire la felicità. In realtà, non è chiaro che cosa sia veramente “bello” nel film di Sorrentino. Per esempio, lo è, ma solo in parte, la Roma che si vede continuamente con le sue albe e tramonti e soprattutto con le sue notti, coi suoi musei, giardini, rovine, strade, parchi e case sontuose. Allo stesso tempo questi luoghi sono visti come vuoti o angosciosi, o comunque indifferenti ai destini dei singoli individui.

Eppure il film, almeno per quanto riguarda il contenuto, non sarebbe dovuto piacere tanto. Esso è l’opposto del cinema oggi imperante, influenzato dai codici televisivi di stampo americano dell’azione veloce e, soprattutto, mirata e sequenziale. In realtà, molte cose succedono, ma in modo caotico e quasi casuale, in questa narrazione di alcuni giorni, distribuiti nell’arco di settimane, mesi o anni della vita del personaggio principale, il giornalista e uomo

di mondo Jep Gambardella che si vede spesso circondato da folle di gaudenti impegnati in balli frenetici e in compagnia di personaggi appartenenti al jet set: ricchi blasé che, insieme a piccoli approfittatori e falliti vari, sembrano essere tutti uniti dalla noia e in alcuni casi dalla disperazione. Jep ama, soprattutto, condurre il “trenino”, ballo finale con tutti che lo seguono tenendosi per le spalle, cioè un viaggio che non va da nessuna parte. E quando si sposta, spesso lo fa passeggiando, cioè senza alcuno scopo o meta in mente. Jep passeggia molto in La grande bellezza, soprattutto all’alba dopo le sue notti insonni, e il più delle volte è solo.

Forse non rimane altro che individuare la “bellezza” nella stessa idea di visione: cioè nel ricordo, nella nostalgia che spesso diviene fantasticheria e sogno ad occhi aperti. In altre parole, nello stesso cinema, come del resto si capisce dalla citazione iniziale dal Viaggio al termine della notte di Céline: “Il viaggio che ci è dato è interamente immaginario. Ecco la sua forza, va dalla vita alla morte. Uomini, bestie, città e cose: è tutto inventato". Forse la cinepresa è l’unico dio di questo film, nel quale si sente, come in Fellini,

Mi intriga parlare del film La grande bellezza di Paolo Sorrentino per il successo straordinario di pubblico e di critica che ha avuto mondialmente, in particolare in Olanda, e non mi sorprende che, come apprendo dai media, abbia attirato torme di turisti probabilmente desiderosi di “bellezza” e pronti a visitare i luoghi del film opportunamente inclusi nei city tours. Così anch’io, entusiasmata dalla visione di questo film, mi sento spinta a cercare questa stessa “bellezza” tanto misteriosa e allo stesso tempo poco rassicurante.

U

Puglia - amore mioinds ik mijn vrouw ken die uit de regio Apulië komt, heb ik niet alleen haar maar ook haar thuis in mijn hart gesloten. Puglia,

zoals de regio in het Italiaans wordt genoemd, is de hak van de Italiaanse laars. De regio fascineert me nog steeds met zijn zuidelijke flair, een kristalheldere zee, de eindeloze olijfboomgaarden en steden zoals Lecce, Brindisi en Oranto, om er maar een paar te noemen. De ongeveer 800 kilometer kustlijn en 300 dagen zon per jaar geven alle gelegenheid voor een scala aan activiteiten op het water. Of het nou de imposante kliffen rond de Gargano zijn, het spoor van de laars dat dik bebost is, de lange zandstranden in Salentostreek dat de hiel vormt of de idyllische baaien van de Tremiti eilanden; iedereen vindt zijn favoriete plek met uitzicht op de azuurblauwe zee.De schilderachtige charme van het achterland nodigt uit tot uitstapjes naar bijvoorbeeld Alberobello, met zijn witgekalkte kegelvormige Trulli of naar het kasteel Castel del Monte, dat gebouwd werd rond 1240 door keizer Frederik II.

Talrijke monumenten in Taranto, Gallipoli en Otranto herinneren aan de tijd van de Magna Grecia, zoals het gebied heette toen het door de Grieken werd bestuurd. Oude boerderijen, de Masserie, dienen vandaag de dag als charmante accommodaties voor toeristen.

Als ik naar Apulië rij kijk ik uit naar de regionale gerechten: de beste olijfolie, brood uit Altamura, verse vis en ook zelfgemaakte orecchiette en burrata. Wijnliefhebbers moeten de Castel del Monte, de Rosso Barletta of Salice Salentino proberen. Na een goede maaltijd met vrienden volgt een heerlijke passeggiata of een van de vele muzikale festivals waar de traditionele Pizzica of Tarantella wordt gespeeld. Een van de grootste is de Notte della Taranta, een evenement dat meerdere dagen duurt. www.lanottedellataranta.it.

S

Trulli in Alberobello

Castel del Monte

De Baia Zagare

Van 9 tot en met 12 oktober wacht een sportief evenement, de Gargano Running Week. Voor hardlopers zijn gedurende deze week routes uitgezet in de schitterende omgeving en er worden trainingen georganiseerd. Maar ook voor de supporters is er een speciaal programma. www.garganorunningweek.com.

Wie alles wil weten van de cultuur, gastronomie en het toerisme in de Salento, moet naar de tentoonstelling Campionaria Maestrie Expo, 30 oktober tot 2 november in Grottaglie. Op de expo is onder andere keramiek, landbouwproducten en toeristische informatie uit de regio te vinden. www.maestriexpo.it.

www.viaggiareinpuglia.it www.pugliaevents.it

Dott. Marco Montini van ENIT

8 & 9 november 2014HILTON HOTEL AMSTERDAM

Nederlands meest exclusieve Italiaanse lifestyle-event

Luxury cars • Design • Topwijnen • Gastronomie • Modeshows

www.hetbestevanitalie.euReserveringen en informatie voor bezoekers en exposanten:

Onvergetelijk!Operadiner

verzorgd door de chefs van

Roberto'sop 8 november

Gratis!Exclusieve

kookworkshops:Italiaans koken voor

de feestdagen

EWH13_ADV5_WTK_267_386.indd 1 29-01-13 20:24

Il Giornale delle Fiera Herst, Autunno 2014

Documents

Transcript of Il Giornale delle Fiera Herst, Autunno 2014