ขอมลเชงคณภาพ (qualitative information) เปนขอมลทไมเกยวของกบตวเลขไมสามารถวดเปนจานวนเงนได เชน สภาวะเศรษฐกจ สงคม การเมอง สภาพของการแขงขน ความรวมมอ

ของพนกงาน ความสมพนธของกจการกบลกคา เปนตน

ขอมลเชงปรมาณ (quantitative information) เปนขอมลทเกยวของกบตวเลขสามารถวดเปนจานวนเงนไดจากการจดบนทกทางการบญช เชน รายได ตนทนตาง ๆ เปนตน

ความสาคญอยางยงตอการดาเนนงานธรกจ ไมวาจะเปนการตดสนใจในระยะสน ซงผลของการ

ตดสนใจจะมผลกระทบตอกจการเกนกวา 1 ป ในบทนจะกลาวเฉพาะการตดสนใจในระยะสน โดยใช

ขอมลตางๆ ทเกยวของกบการตดสนใจเชงปรมาณ เพอแกไขปญหาในการดาเนนงานเทานน

ขอมลทใชในการตดสนใจ

ฝายบรหารจะใชขอมลหรอตนทนทางบญชมาชวยในการตดสนใจเลอกทางเลอกตางๆทเหมาะสม

นน ขอมลหรอตนทนนนจะตองมลกษณะดงน

1.ขอมลทเกยวของกบปญหา

ขอมลทเกยวของกบปญหา เปนรายไดหรอตนทนทมความสาคญและเกยวของกบปญหาทฝายบรหาร

กาลงพจารณาตดสนใจอย เชน สมมตวาฝายบรหารตองการทราบตนทนตอหนวยของสนคา ก. และสนคา ข. ทจะเลอกผลตในขณะทราคาขายเทากนและความตองการของสนคาเทานน ตนทนทเกยวของคอ วตถทางตรง

แรงงานทางตรง และคาใชจายในการผลต เปนตน

2.ขอมลทหลกเลยงได

ขอมลทหลกเลยงไดเปนตนทนหรอรายไดทจะไมเกดขนหรอสามารถยกเลกไดถาฝายบรหาร

ไมเลอกทางเลอกนน เชน คาโฆษณาสนคา A จะเปนตนทนทหลกเลยงได ถาไมผลตและขายสนคา A เปนตน

3.ขอมลทคาดวาจะเกดขนในอนาคตและมสวนแตกตางระหวางทางเลอก

ขอมลทคาดวาจะเกดขนในอนาคตและมสวนตางระหวางทางเลอกเปนตนทนหรอรายไดทจะตองเขา

ลกษณะทง 2 ประการคอ จะเกดขนในอนาคตถาเลอกทางเลอกนน และมสวนแตกตางระหวาง

ทางเลอก จงจะมผลในการตดสนใจ เชน กจการกาลงตดสนใจทจะใชพลาสตกแทนเซรามคในการผลต

จาน ทาใหตนทนวตถ และคาแรงงานเกดขนดงตอไปน

เซรามค พลาสตก สวนแตกตาง

วตถทางตรง 20 10 10

แรงงานทางตรง 20 20 -

ตนทนวตถทางตรง และแรงงานทางตรง เปนตนทนทคาดวาจะเกดในอนาคต ในการผลตจาน

สาหรบตนทนวตถทางตรงทใชในการผลต จะมผลในการตดสนใจ เพราะมสวนแตกตาง ระหวางทางเลอกทใช

เซรามค และพลาสตก 10 บาท ถาตองการตนทนตากวาควรเลอกผลตดวยพลาสตก แตตนทนแรงงาน ถงแม

จะเปนตนทนทคาดวาจะเกดในอนาคต แตไมมสวนแตกตางระหวางทางเลอกไมวาจะผลตดวยอะไรจะมตนทน

เทากนจงเปนตนทนทไมมผลในการตดสนใจ

ขนตอนในการตดสนใจ

การตดสนใจเลอกทางเลอกจะมขนตอนดงน

1.กาหนดปญหาทกาลงตดสนใจ

2.กาหนดทางเลอกของปญหาทเกดขน

3.รวบรวมขอมล และประเมนคาของแตละทางเลอกดงน

4.รวบรวมขอมลตนทนทงหมดของแตละทางเลอกทกาลงพจารณา

5.ตดตนทนจมหรอตนทนในอดตออกไป

6.ตดตนทนทไมแตกตางระหวางทางเลอกตาง ๆ

7.ทาการตดสนใจ โดยพจารณาขอมลตนทนทเหลออย ซงจะเปนตนทนทเกยวของกบการตดสนใจ

8.ตดสนใจเลอกทางเลอกทดทสด

การวเคราะหทางเลอกเพอการตดสนใจ

สามารถแสดงการวเคราะหไดเปน 2 วธ คอ

1.วธตนทนรวม (total cost method) วเคราะหโดยพจารณาทงตนทนและรายไดทเกยวของและไมเกยวของกบการตดสนใจในแตละทางเลอก

วธตนทนสวนทแตกตางหรอตนทนสวนเพม (differential cost method) วเคราะหเฉพาะตนทนและรายไดทเกยวของกบการตดสนใจในแตละทางเลอก โดยพจารณาถงตนทนและรายไดสวนทม

ความแตกตางในแตละทางเลอก รวมทงตนทนเสยโอกาส (ถาม) ในการวเคราะห ถานาตนทนเสย

โอกาสเขามาเกยวของบางทกเรยกวาเปนการวเคราะหวธตนทนเสยโอกาส

การวเคราะหทางเลอกเพอการตดสนใจทง 2 วธ จะใหขอมลและแนวทางในการตดสนใจของ

ผบรหารทเหมอน ๆ กน นกบญชจะใชวธใดในการวเคราะหปญหา เพอการตดสนใจกตองพจารณาถงความ

เหมาะสมในขอมลทนามาใชในการวเคราะห เพอใหผบรหารอานขอมลแลวเขาใจมากทสด

ประเภทของปญหาทผบรหารตองตดสนใจ

ในเรองของการบรหารงาน ผบรหารมปญหามากมายทจะตองตดสนใจ แตทถอวาสาคญและจะ

กลาวในบทนมดงน

1.การตดสนใจผลตเองหรอซอ

การตดสนใจผลตเองหรอซอ (make or buy) การตดสนใจในลกษณะนจะเกดขนไดเมอกจการเปนธรกจประเภทอตสาหกรรมหรอผลตเพอขาย ซงอาจจะขายสนคาชนดเดยวหรอหลายชนดกไดและ

สนคาทผลตจาเปนตองใชชนสวนมาประกอบเปนสนคาสาเรจรป ชนสวนทนามาประกอบกจการสามารถท

จะผลตเองหรอซอจากบคคลภายนอกกได ซงผบรหารของกจการจะตองตดสนใจเลอกทางเลอกหนง

ทางเลอกทมตนทนตาสดเสมอ แตกอนทจะตดสนใจเลอกทางเลอกใด กจการจะตองคานงถงปจจย

ดงตอไปน

1.ตนทนทเกดขนระหวางผลตเอง และซอจากบคคลภายนอก เพอนามาเปรยบเทยบ

2.กจการมความรความสามารถในการผลตชนสวนประกอบทมคณภาพตามทตองการหรอไม

3.กจการมกาลงการผลตเพยงพอทจะผลตชนสวนประกอบเองหรอไม

4.การผลตเองหรอซอชนสวนประกอบจากบคคลภายนอกจะตองมกาหนดเวลาทแนนอนทสามารถ

นามาใชประกอบไดทนเวลากาหนด

5.กจการในฐานะผผลตควรรกษาไวไมควรกลบมาเปนผซออกครงเพราะจะมภาพพจนทไมเหมาะสม

ตวอยาง 1 บรษท สมโอ จากด ทาการผลตชนสวนประกอบ 5,000 หนวย เพอนาไปประกอบ

เปนผลตภณฑหนง ซงเปนทนยมของลกคา ขอมลเกยวกบการผลตชนสวนมดงน

ตนทนตอหนวย (บาท)วตถดบทางตรง 3.-แรงงานทางตรง 8.-คาใชจายการผลตผนแปร 4.-คาใชจายการผลตคงท 7.50รวม 22.50

ขณะนบรษทผผลตภายนอกรายหนงไดเสนอขายชนสวนประกอบดงกลาวในราคา19 บาทตอหนวย

และบรษท สมโอไดมขอมลในการผลตเกยวกบคาใชจายการผลตคงทเกดขนนน มจานวน 2 ใน3 สวน ไม

สามารถหลกเลยงได ถงแมจะไมผลตกตาม เนองจากเปนคาใชจายเกยวกบคาเสอมราคาโรงงาน เงนเดอนผ

ควบคมโรงงาน และคาเสอมราคาเครองจกร

ซอชนสวนประกอบ (1,000 หนวย) ผลตชนสวนประกอบ (1,000 หนวย)

ราคาซอ 19,000 บาท

คาใชจายการผลตคงท -ทหลกเลยงไมได 5,000 บาท

รวมตนทน 24,000 บาท

วตถทางตรง 3,000 บาทแรงงานทางตรง 8,000 บาทคาใชจายการผลตผนแปร 4,000 บาทคาใชจายในการผลตคงท. -หลกเลยงได 2,500 บาท

หลกเลยงไมได 5,000 บาท

รวมตนทน 22,500 บาท

จากการวเคราะหโดยวธตนทนรวม ในจานวน 1,000 หนวย บรษทสมโอ ควรเลอกทจะผลตเองดกวา เพราะมตนทน

ทเกดขนจากการผลตเองตากวาซอจากบคคลภายนอก เทากบ 1,500 บาท (24,000 – 22,500 ) หรอ ถาคดตอหนวยก

เทากบ 1.5 บาท (24 – 22.50)

ซอชนสวนประกอบ (1,000 หนวย) ผลตชนสวนประกอบ (1,000 หนวย)

ราคาซอ 19,000 บาท

รวมตนทน 19,000 บาท

วตถทางตรง 3,000 บาทแรงงานทางตรง 8,000 บาทคาใชจายการผลตผนแปร 4,000 บาทคาใชจายในการผลตคงท. -ทหลกเลยงได 2,500 บาท

รวมตนทน 17,500 บาท

จากการวเคราะหโดยวธตนทนสวนทแตกตาง บรษท สมโอ ควรทจะผลตเองเพราะมตนทนโดยรวมตากวาเทากบ

1,500 บาท (19,000 – 17,500) หรอมตนทนตอหนวยตากวา เทากบ 1.50 บาท (19 –17.50)

***จะเหนไดวาจากการวเคราะห เพอการตดสนใจในการผลตเองหรอซอจากบคคลภายนอกทง2 วธ จะไดผลเหมอนกน ซงในการพจารณานนจะเลอกทางเลอกทมตนทนทตากวาเสมอและตนทนทมผลในการ

พจารณาจะเปนตนทนทหลกเลยงไดเทานน ซงไดแก ตนทนผนแปร ตนทนคงททางตรง สวนตนทนหลกเลยง

ไมได ไดแก ตนทนคงทรวมจะไมมผลในการตดสนใจ เพราะวาไมวาจะผลตเองหรอซอจากบคคลภายนอก ก

ตองเสยตนทนนอยแลว

2.การตดสนใจรบคาสงซอพเศษ

การตดสนใจรบคาสงซอพเศษ (accept or reject a special offer) คาสงซอ

พเศษเปนปญหาหนงทผบรหารจะตองตดสนใจวา ควรยอมรบหรอปฏเสธ คาสงซอพเศษนเปน

ยอดขายสวนทนอกเหนอจากการขายสนคาโดยปกตของกจการ เมอมคาสงซอพเศษเขามาใน

กจการ ถาราคาซอเทากบราคาขายปกตทกจการขายอยและกจการมกาลงการผลตเหลออยกจการ

สามารถรบคาสงซอนนไดทนท แตถาราคาซอของคาสงซอพเศษตากวาราคาขายปกต สงทตอง

พจารณากอนรบคาสงซอพเศษ มดงน

2.1 การยอมรบคาสงซอพเศษ จะตองมกาไรสวนเกนทเกดจากผลตางของราคาขายและตนทน

ผนแปรจากคาสงซอพเศษ

2.2 การยอมรบคาสงซอพเศษ จะไมมผลกระทบตอยอดขายปกตของกจการ

2.3 การยอมรบคาสงซอพเศษ กจการตองมกาลงการผลตวางเปลาเหลออยผลตสนคานนได

โดยไมมทางเลอกทจะใชกาลงการผลตไปในทางอน ทาใหเกดไมตนทนเสยโอกาส

ตวอยางท 2 บรษทองน จากด ทาการผลตและขายสนคา โดยปกตจานวน 4,000 หนวย กาลง การผลต

สงสด 5,000 หนวย ในราคาหนวยละ 40 บาท และมขอมลเกยวกบตนทนการผลตดงน

ตนทนตอหนวย (บาท) ตนทนรวม (บาท)

วตถทางตรง 8 32,000

แรงงานทางตรง 6 24,000

คาใชจายการผลต

ผนแปร 4 16,000

คงท 2 8,000

รวม 20 80,000

บรษทมคาใชจายในการขายและบรหารผนแปรตอหนวยเทากบ 2 บาท มคาใชจายคงทตอปดงน

คาใชจายการผลต 8,000 บาท

คาใชจายการขายและบรหาร 10,000 บาท

บรษทไดรบคาเสนอซอพเศษจานวน 1,000 หนวย ในราคาหนวยละ 30 บาท

จากตวอยางท 2 สามารถวเคราะหจะรบคาสงซอพเศษนหรอไมดงน1.วธตนทนรวม หนวย : บาท

ปฏเสธคาสงซอ ยอมรบคาสงซอ

(4,000 หนวย) (5,000 หนวย)

ขาย 160,000 190,000

หก ตนทนผนแปร:

ตนทนขาย 72,000 90,000

คาใชจายในการขายและบรหาร 8,000 10,000

รวมตนทนผนแปร 80,000 100,000

กาไรสวนเกน 80,000 90,000

หกตนทนคงท :

คาใชจายในการผลต 8,000 8,000

คาใชจายการขายและบรหาร 10,000 10,000

รวมตนทนคงท 18,000 18,000

กาไรสทธ 62,000 72,000

จากการวเคราะหโดยวธตนทนรวม บรษทควรรบคาสงซอพเศษเพราะมกาไรสทธเพมขน 10,000 บาท (72,000 – 62,000

วธตนทนสวนทแตกตาง

รายไดสวนเพม (1,000 x 30) 30,000 บาท

หก ตนทนสวนเพม (1,000 x 20) 20,000 บาท

กาไรสวนทเพม 10,000 บาท

จากการวเคราะหโดยวธตนทนสวนทแตกตางจะมผลของการวเคราะห เหมอนกนกบวธตนทนรวม

คอ ควรรบคาสงซอพเศษเพราะทาใหมกาไรสทธเพมขน 10,000 บาท

จะเหนไดวาจากการวเคราะห เพอการตดสนใจในการรบคาสงซอพเศษทง 2 วธไดผลเหมอนกน

ซงในการพจารณาทจะยอมรบคาสงซอพเศษ เมอกจการมกาไรเพมขน โดยเปรยบเทยบระหวางยอดขายท

เพมขน และตนทนผนแปรทเพมขน จากตวอยางยอดขายทเปนตอหนวย คอ 30 บาท ตนทนผนแปรทเพมคอ

20 บาท (วตถ + คาใชจายการผลตผนแปร + คาใชจายขายและบรหารผนแปร) ผลตางคอกาไรสวนเกน

โดยไมนาตนทนคงทเขามาใชในการตดสนใจ แตถาการยอมรบคาสงซอพเศษทาใหตนทนคงทเพมขน กจการ

จะยอมรบคาสงซอเมอมกาไรสวนเกนมากกวาตนทนคงททเพมขน

3.การตดสนใจยกเลกผลตภณฑหรอสวนงาน

การตดสนใจยกเลกผลตภณฑหรอสวนงาน(closing department or eliminateproduct) ปญหานเกดขนไดในกรณทกจการผลตและขายผลตภณฑหลายชนดหรอมหลายแผนกแลวม

บางครงทผลตและขายแลวมผลตภณฑบางชนดขายแลวขาดทน หรอมบางแผนกทขายแลวขาดทน การท

ตดสนใจยกเลกผลตภณฑหรอแผนกทขายแลวขาดทน กจการจะตองคานงถงปจจยดงตอไปน

3.1 ทางดานตนทน ในกรณทผลตภณฑหรอแผนกงานของกจการมการใชตนทนคงท ท

หลกเลยงไมไดรวมกน เชน คาเชา คาสาธารณปโภค คาบรหารงานทวไป เปนตน การทจะยกเลกผลตภณฑ

หรอแผนกงานใดออกไป กจะเปนการผลกภาระไปใหกบผลตภณฑและแผนกงานอน ทยงอย ซงจะ

สงผลกระทบตอกาไรโดยรวมของกจการ

3.2 ความสมพนธทางดานการตลาดหรอการขาย ในกรณทผลตภณฑมความสมพนธ

ทางดานการขาย เชน แชมพสระผมกบครมนวดผม เปนตน ถายกเลกผลตภณฑกจะมผลตออกชนดหนงเพราะ

การขายหรอการใชจะสมพนธกน

3.3 ดานการแขงขน การยกเลกผลตภณฑหรอแผนกงานจะตองมผลตอภาพพจนชอเสยง

ของบรษทซงสงผลตออานาจการแขงในตลาดระยะยาว

ตวอยางท 3 บรษท มะมวง จากด ทาการผลตและขายผลตภณฑ 3 ชนด คอ ก ข และ ค บรษทกาลงทาการตดสนใจวา

ควรจะยกเลกผลตภณฑหรอไม เนองจากผลการดาเนนงานขาดทนโดยมขอมลดงน

ผลตภณฑ (หนวย : บาท) ก ข ค รวม

ขาย 100,000 400,000 500,000 1,000,000หก ตนทนผนแปร 85,000 260,000 315,000 660,000กาไรสวนเกน 15,000 140,000 185,000 340,000หก ตนทนคงท

เงนเดอน 10,000 30,000 50,000 90,000คาโฆษณา 5,000 25,000 35,000 65,000คาสาธารณปโภค 6,000 25,000 25,000 56,000คาเสอมราคา 5,000 20,000 35,000 60,000รวมตนทนคงท 26,000 100,000 145,000 271,000

กาไร(ขาดทน)จากการดาเนนงาน (11,000) 40,000 40,000 69,000

จากตวอยางท 3 พจารณางบกาไรขาดทน จะพบวาผลตภณฑ ก มผลการดาเนนงานเปนขาดทน

จานวน 11,000 บาท การทจะตดสนใจขายหรอยกเลกผลตภณฑ ก หรอไม สงทจะตองพจารณา คอ

ผลตภณฑ ก ขาดทนจรงหรอไม จากงบกาไรขาดทน นายอดขายซงเปน รายไดของ ก เปรยบเทยบกบตนทนท

เกดขนทงผนแปรและคงทโดยไมไดคานงถงวาตนทนใดหลกเลยงไดหรอหลกเลยงไมได ในกรณทหลกเลยงได

กคอ ถาผลตและขายตนทนนนกจะเกดขนและถาไมผลตและขายตนทนนนกจะไมเกดขน แตถาหลกเลยงไมไดก

คอ ไมวาจะผลตหรอขายหรอไมตนทนนนกเกดขนอยแลว ซงตนทนนจะไมมผลในการตดสนใจวาจะยกเลก

หรอผลตและขายตอ เพราะไมมความแตกตางระหวางทางเลอก ซงปกตจะเปนตนทนคงท แตถาตนทนคงทโดย

ทสามารถแยกไดวาเปนของผลตภณฑใดของแตละผลตภณฑเรยกวาตนทนคงททางตรง จะถอเปนตนทนท

หลกเลยงไดเหมอนกบตนทนผนแปร แตถาตนทนคงทนนเปนตนทนทเกดจากการใชรวมกน เรยกวา ตนทนคงท

รวม จะแบงไมไดวาเปนของผลตภณฑใดจะตองใชวธปนสวน หรอจดสรรตามฐานกจกรรมทกาหนด จะถอเปน

ตนทนทหลกเลยงไมได

สาหรบตวอยางท 3 สมมต ตนทนคงทในสวนของเงนเดอน เปนเงนเดอนทจายใหพนกงานของแตละผลตภณฑ

โดยตรง สวนคาโฆษณา คาสาธารณปโภคโภค และคาเสอมราคา เปนตนทนทงบรษท โดยรวมใชรวมกน

จากขอมลขางตนสามารถวเคราะห วาจะผลตและขายหรอยกเลกผลตภณฑไดดงน

วธตนทนรวม

ยกเลก ไมยกเลก

ผลตภณฑ ผลตภณฑ

ขาย 900,000 1,000,000

หก ตนทนผนแปร 575,000 660,000

กาไรสวนเกน 325,000 340,000

หกตนทนคงท

เงนเดอน 80,000 90,000

คาโฆษณา 65,000 65,000

คาสาธารณปโภค 56,000 56,000

คาเสอมราคา 60,000 60,000

รวมตนทนคงท 261,000 271,000

กาไรจากการดาเนนงาน 64,000 69,000

จากการวเคราะหโดยวธตนทนรวม บรษท ไมควรยกเลกผลตภณฑ ก เพราะยกเลกแลว ทาใหกาไรลดลง 5,000บาท (69,000 – 64,000)

2. วธตนทนสวนทแตกตาง

รายไดทลดลง 100,000

หก ตนทนทหลกเลยงไดทลดลง

ตนทนผนแปร 85,000

ตนทนคงททางตรง 10,000 95,000

กาไรจากการดาเนนงานลดลง 5,000

จากการวเคราะหโดยวธตนทนสวนทแตกตาง จะมผลของการวเคราะห เหมอนกบวธตนทนรวม

คอบรษทไมควรยกเลกผลตภณฑ ก ควรจะขายตอ เพราะทาใหมกาไรลดลง 5,000 บาท

จะเหนไดวาการทจะตดสนใจขายหรอยกเลกผลตภณฑกจการตองพจารณาวา ถายกเลกแลวกาไร

ลดลงกไมยกเลก แตถายกเลกแลวกาไรเพมกควรยกเลก

4.การตดสนใจเกยวกบการขายหรอผลตตอ

การตดสนใจเกยวกบการขายหรอผลตตอ (sell or process further) การตดสนใจใน

เรองนจะเกดขนในกรณของการผลต ผลตภณฑรวม ซงผลตภณฑรวม หมายถง ขบวนการผลตทเกดขน

อยางตอเนอง แลวไดผลตภณฑออกมาตงแต 2 ชนดขนไป ณ จดทสนสดกระบวนการผลตผลตภณฑ

รวมแลวไดผลตภณฑแตละชนดออกมา เรยกวา จดแยกออก (split off point) ตนทน ท

เกดขนในการผลตภณฑ ตงแตตนกระบวนการผลต จนถงจดแยกออก เรยกวาตนทนผลตภณฑรวม

(joint product cost) เปนตนทนทไมมความหมายตอการตดสนใจ เพราะถอวาเปนตนทนทเกดขน

แลวในอดต

ขบวนการผลตรวม

ตนทนผลตภณฑรวม

จดแยกออก ผลตภณฑ ก (ขาย)

ผลตภณฑ ข ผลตภณฑ ค (ขาย)

ผลตตอ

ภาพท 8.1 แสดงผลตภณฑรวมทมา : ดดแปลงจาก (กาญจนา ศรพงษ , 2540, หนา 172)

ในการตดสนใจเกยวกบการขายหรอผลตตอ จะเกดขน ณ จดแยกออก เมอไดผลตภณฑออกมาแลว ผบรหาร

จะตองตดสนใจวา จะขายผลตภณฑนนทนท หรอนาผลตภณฑนนไปผลตตอ เพอใหไดผลตภณฑใหม

ออกมา แลวจงขาย เพอใหไดกาไรสทธ โดยรวมของกจการใหมากทสดสงทผบรหารจะตองทาความเขาใจ

เกยวกบผลตภณฑรวมกอนการตดสนใจขายหรอผลตตอ มดงน

4.1 ตนทนผลตภณฑรวมหรอตนทนรวม (common cost) ซงเปนตนทนทใชผลตผลตภณฑรวมเกดขนกอนจดแยกออก ไดแก วตถดบ คาแรงงาน และคาใชจายการผลต จะเปนตนทน

ทไมสามารถหลกเลยงไดไมวาจะขายหรอผลตตอ จะไมนามาเกยวของกบการตดสนใจ

4.2 ตนทนในการผลตตอถอเปนตนทนสวนเพมในกรณทเลอกจะผลตตอเปนตนทนท

หลกเลยงได มผลในการตดสนใจ

4.3 การตดสนใจจะอยบนพนฐานทวา ผลตภณฑสามารถขาย ณ จดแยกออกไดทนท

หรอนาไปผลตตอ ไดทงสองอยาง สามารถทากาไรสวนเกนใหกบกจการได

ตวอยางท 4 บรษทแขกดา จากด ผลตภณฑรวม โดย ณ จดแยกออก ไดผลตภณฑ 3 ชนด ออกมา คอ A B และ ฉ

ผลตภณฑ A และ B บรษทตงใจทจะขาย แต C บรษทกาลงตดสนใจอยวาจะขายหรอผลตตอแลวขาย โดยมขอมลเกยวกบราคาขาย

และตนทนการผลตกอนการผลตตอดงน

ราคาขายตอหนวย 460 บาท

ตนทนการผลตตอหนวย คอ

วตถทางตรง 112 บาท

แรงงานทางตรง 90 บาท

คาใชจายการผลตผนแปร 76 บาท

คาใชจายการผลตคงท 72 บาท

ตนทนการผลตรวม 350 บาท

ถาบรษท ฯ ทาการผลตตอสามารถขายไดหนวยละ 570 บาท ตนทนการผลตตอ ตอหนวย คอ

วตถทางตรง 30 บาท

แรงงานทางตรง 24 บาท

คาใชจายการผลตผนแปร 24 บาท

คาใชจายการผลตคงทจะไมไดใชเพมขน เนองจากอยในชวงของกาลงการผลตปกตของบรษท

1.วธตนทนรวม

ผลตภณฑ C ขาย ณ จดแยก ขายหลงผลตตอ

รายไดตอหนวย 460 570

ตนทนการผลตตอหนวย :-วตถทางตรง 112 142

แรงงานทางตรง 90 114

คาใชจายการผลตผนแปร 76 100

คาใชจายการผลตคงท 72 72

ตนทนการผลตตอหนวย 350 428

กาไรสทธตอหนวย 110 142

จากการวเคราะห โดยวธตนทนรวม บรษท ควรตดสนใจใหผลตภณฑ ขายหลงจากผลตตอแลว เพราะจะ

ทาใหกาไรสทธตอหนวย เพมขน 32 บาท (142-110)

2.วธตนทนสวนทแตกตาง วเคราะหไดดงนโดย

2.1วเคราะหสวนเพม เปนการวเคราะห ทนารายไดสวนทเพมกบตนทนสวนเพมมา

เปรยบเทยบกน ซงเปนผลจากการเปรยบเทยบ จากทางเลอกทจะขาย ณ จดแยกออกกบขายหลงทาตอ

ถาผลของการวเคราะหมรายไดสวนเพมมากกวาตนทนสวนเพม บรษทกควรทจะขายหลงทาตอ

แตถารายไดสวนเพมนอยกวาตนทนสวนเพม กควรขายสนคา ณ จดแยกออก

จากตวอยางท 4 สามารถวเคราะหไดดงน

รายไดสวนเพม (570 – 460) 110 บาท

หกตนทนสวนเพม (428 – 350) 78 บาท

กาไรสวนเพม 32 บาท

2.2วเคราะหตนทนเสยโอกาส เปนการวเคราะหทคานงถงผลประโยชนของทางเลอก ทบรษทไมได

เลอก ซงถอเปนตนทนเสยโอกาส

จากตวอยางท 4 สามารถวเคราะหไดดงนรายไดจากการขายหลงผลตตอ 570 บาท

หก ตนทนผลตตอ :-วตถทางตรง 30

แรงงานทางตรง 24

คาใชจายการผลตผนแปร 24 78

ตนทนเสยโอกาส 460 538 บาท

กาไรสวนเพม 32 บาท

จากการวเคราะหโดยวธตนทนสวนทแตกตางทง 2 วธ จะมผลของการวเคราะหเหมอนกบวธตนทน

รวม คอ บรษทควรขายหลงจากผลตตอ เพราะจะทาใหกาไรเพมขนตอหนวย 32 บาท

จะเหนไดวาการทจะตดสนใจขายทนท ณ จดแยกออกหรอขายหลงผลตตอพจารณาททางเลอกใดท

ทาใหมกาไรมากกวา กจะเลอกทางเลอกนน

5.การตดสนใจปดโรงงานชวคราว

การตดสนใจปดโรงงานชวคราว (temporary shutdown) เปนปญหาทผบรหารจะตองตดสนใจอก เรองหนงจะเกดไดในกรณทภาวะเศรษฐกจตกตา กจการมภาวะขาดทนจากการ

ดาเนนงาน ถาเกดผลขาดทนจากการดาเนนงานไปเรอย ๆ กเปนปญหาทผบรหารจะตองพจารรา และ

ตดสนใจวาควรจะปดโรงงานชวคราวหรอไม การหยดผลตและขายและปดโรงงานชวคราวจะไมมรายได

และตนทนทหลกเลยงไดเกดขน แตจะมตนทนทหลกเลยงไมไดเกดขนอย ซงจะเปนผลขาดทนทเกดขน

ทงหมดจากการปดโรงงานชวคราว

การพจารณาเพอตดสนใจปดโรงงานชวคราวนน จะตองทาการเปรยบเทยบถงผลการดาเนนงาน

ภายใน 2 ทางเลอกคอ หยดดาเนนงานชวคราวกบการดาเนนงานผลตและขายตอไปวาทางเลอกใดจะทาให

ธรกจขาดทนนอยทสด ขอสาคญทกจการควรทราบกคอ ปรมาณผลตและขาย ณ ขนตาระดบใด ทกจการผลต

และขายแลวมผลขาดทนนอยกวา กรณปดโรงงานชวคราว ซงเรยกวา เปนการคานวณหา

ปรมาณการขายทควรหยดดาเนนงานชวคราว คอ จดปดโรงงานชวคราว คานวณไดดงน

จดปดโรงงาน = ตนทนคงท – คาใชจายหยดดาเนนงานชวคราว

กาไรสวนเกนตอหนวย

ตวอยางท 5 บรษทตะลมพก จากด ผลตและจาหนายสนคาชนดหนง ราคาขายหนวยละ 30 บาท ตนทนผนแปรตอ

หนวย 15 บาท โดยปกต บรษทผลตและขายสนคา 50,000 หนวยตอป และมตนทนคงทในการดาเนนงานตอปดงน

วสดสนเปลอง 45,000 บาท

คาแรงงานทางออม 75,000 บาท

คาบารงรกษา 17,000 บาท

คาประกนภย 4,500 บาท

คาซอมแซม 5,000 บาท

คานาคาไฟฟา 7,500 บาท

คาภาษ 5,000 บาท

คาใชจายเบดเตลด 3,000 บาท

คาเสอมราคา – อาคาร 10,000 บาท

คาเสอมราคา – เครองจกร 7,000 บาท

รวม 179,000 บาท

ขณะนผบรหารบรษท กาลงพจารณาทจะตดสนใจวาจะหยดการดาเนนงานชวคราวหรอไม เนองจาก

บรษทประสบปญหาทางเศรษฐกจอยางมาก ทาใหยอดขายลดลงเหลอเพยง 5,000 หนวย และมแนวโนมท

จะลดลงเรอย ๆ ในระหวางหยดดาเนนงานชวคราวจะมคาใชจายทเกดขนดงน

วสดสนเปลอง 1,500 บาท

คาแรงงานทางออม 15,000 บาท

คาบารงรกษา 1,000 บาท

คาประกนภย 2,500 บาท

คาซอมแซม 1,000 บาท

คานาคาไฟฟา 700 บาท

คาภาษ 5,000 บาท

คาใชจายเบดเตลด 1,500 บาท

คาเสอมราคา – อาคาร 10,000 บาท

คาเสอมราคา – เครองจกร 7,000 บาท

รวม 45,200 บาท

จากตวอยาง สามารถวเคราะห เพอตดสนใจหยดการดาเนนงานชวคราวหรอไมดงน

วธตนทนรวม

ดาเนนงานตอ หยดชวคราว

ยอดขาย 150,000 -

หกตนทนผนแปร 75,000 -

กาไรสวนเกน 75,000 -

หกตนทนคงท 179,000 45,200

กาไร (ขาดทน) สทธ (104,000) (45,200)

จากการวเคราะหวธน จะไดผลเหมอนกบวธท 1 คอ บรษทควรหยดการดาเนนงานชวคราว เพราะ

จะทาใหมผลขาดทนสทธลดลง 58,800 บาท

จะเหนไดวา จากการวเคราะหเพอการตดสนใจทจะหยดการดาเนนงานชวคราว หรอดาเนนงานตอ จะ

พจารณาทางเลอกทเกดผลขาดทนทนอยกวาเสมอ จากตวอยางท 5 น จะเหนวา ถาขาย 5,000 หนวยตอไป บรษทควรหยดดาเนนงานชวคราว เพราะเกดผลขาดทนมากกวา ดงนนบรษทควรหาจดปด

โรงงานชวคราวหรอปรมาณขายทควรหยดดาเนนชวคราว เพอทจะวางแผน การขายได

จดปดโรงงานชวคราว = ตนทนคงท - คาใชจายเมอหยดการดาเนนงานชวคราว

กาไรสวนเกนตอหนวย

= 179,000 – 45,200

15

= 133,800

15

= 8,920 หนวย

จากการคานวณพบวา ปรมาณขายทควรหยดการดาเนนงานชวคราว คอ 8,920 หนวย ดงนน ใน

การตดสนใจทจะหยดหรอดาเนนงานตอไป อาจจะดทจานวนหนวยทขายของบรษทกได จากตวอยางน

ปรมาณขายคอ 5,000 หนวย ซงนอยกวาปรมาณขาย ณ จดปดโรงงานชวคราว กควรทจะหยดการ

ดาเนนงานเพราะถาขายแลวจะทาใหมผลขาดทนมากกวา 42,500 บาท ซงเปนผลขาดทนสทธ ณ จดปด

โรงงาน ดงทวเคราะหในตวอยางท 5 แตถาบรษทมปรมาณขายมากกวาจดปดโรงงานชวคราวกควรทจะขาย

ตอไปได เพราะจะมผลขาดทนนอยกวาจดปดโรงงานชวคราว และ ถามปรมาณขายสงไปเรอย ๆ จนเกน

จดคมทนการขายนนจะมกาไร

6.การตดสนใจใชปจจยการผลตทมอยจากด

การตดสนใจใชปจจยการผลตทมอยจากด (limited resources) เปนปญหาอกลกษณะหนงทผบรหารจะตองตดสนใจ เพอบรหารแลวกจการมกาไรสงสด ในการดาเนนงานธรกจ ผบรหารอาจประสบ

ปญหาการขาดแคลนทรพยากร ทาใหผบรหารจะตองบรหารงานภายใตทรพยากรทเปนปจจยการผลตทมอย

จากด ปจจยการผลตดงกลาว อาจจะเปนปรมาณวตถดบชวโมงแรงงาน ชวโมงเครองจกร พนทในโรงงาน เปน

ตน ซงผบรหารตองวางแผนวาควรผลตหรอขายผลตภณฑ แตละชนดอยางไร ภายใตสภาวะทมปจจยการผลต

จากด เพอกอประโยชนสงสดตอกจการ

การขายหรอบรการโดยปกตทวไป จะขายหรอบรการใหสนคาหรอบรการทมกาไรสวนเกนตอหนวยสง

ทสด ในกรณทไมมขอจากดเขาเกยวของ เพอใหไดกาไรโดยรวมทงบรษทสงทสด แตถาบรหารงานภายใต

ปจจยการผลตทมอยจากด กจการจะตองนากาไรสวนเกนตอหนวยของปจจยการผลตทมอยอยางจากดมาใชใน

การพจารณาดวย รวมทงคานงถงความตองการของลกคาดวย

กาไรสวนเกนตอหนวยงานของปจจยการผลตทมจากดสามารถคานวณไดดงน

= กาไรสวนเกนตอหนวย

จานวนปจจยการผลตทมจากดตอหนวย

ตววอยางท 6 บรษท แอนนา จากด มเครองจกรทสามารถผลตสนคาได 3 ชนด คอ A B และ C มชวโมงเดนเครองจกรทจากด คอ 6,000 ชวโมง ทสามารถผลตไดเตมท ขอมลเกยวกบ

สนคาทง 3 ชนดตอหนวย มดงน

A B C

ราคาขาย 40 50 60

ตนทนผนแปร 30 20 40

กาไรสวนเกน 10 30 20

เวลาทใชในการผลต 2 10 5

ความตองการของสนคา 800 250 500

จากตวอยาง บรษทจะตองวางแผนการผลตและขาย A B และ C ดงนคานวณหากาไรสวนเกนตอหนวยของปจจยการผลตทมจากด

A B Cกาไรสวนเกน 10 30 20

หารดวยเวลาทใชในการผลต 2 10 5

กาไรสวนเกนตอชวโมง 5 3 4

บรษทสามารถผลตและขายสนคาทง 3 ชนด ดงน

สนคา จานวนหนวย ชวโมงเครองจกรสะสม กาไรสวนเกน

A 800 1,600 8,000

B 500 4,100 10,000

C 190 6,000 5,700

รวม 23 ,700

จากการคานวณ จะเหนวา ถาไมมขอจากดในเรองของชวโมงทใชในการผลต จานวน 6,000 ชวโมง บรษทควรทจะผลตและขาย

สนคา B ใหมากทสดตามความตองการของลกคาเพราะมกาไรสวนเกนตอหนวยสงทสด แตเมอคานวณกาไรสวนเกนตอชวโมง ซง

เปนขอจากดจะพบวาสนคา A มกาไรสวนเกนตอชวโมงสงทสด C รองลงมา และ B ตาสด บรษทจงตองผลตและขาย A ตามความตองการของลกคา อนดบแรก จากนน เมอมชวโมงเหลอจงผลตและขาย C และ B ตามลาดบ แตจะผลตและขาย B ไดแค190 หนวย เพราะจานวนชวโมงทใชในการผลตหมดแลว คอ 6,000 ชวโมง ซงการผลตและขาย ครงนจะทาใหบรษทมกาไร

สงสด

สรป

การใชขอมลตนทนเพอการตดสนใจระยะสน เปนการวางแผน เพอการ

ตดสนใจทผบรหารนาขอมลตนทนมาชวยในการแกปญหาตาง ๆ ทเกดขนในการ

ดาเนนงาน ซงตนทนทจะมผลในการตดสนใจจะตองเปนตนทนทเกยวของกบปญหานน

หลกเลยงได และเปนตนทนทคาดวาจะเกดในอนาคต และมสวนตางระหวางทางเลอก

ปญหาตาง ๆ ทผบรหารจะพบบอย ๆ และตองตดสนใจ ไดแก การยอมรบคา

สงซอพเศษหรอไม การผลตเองหรอซอจากบคคลภายนอก การยกเลกหรอขายตอไป

ขายทนท ณ จดแยกออกหรอขายหลงทาตอ เปนตน จะเหนไดวาในการพจารณา เพอการ

ตดสนใจในปญหา