Download - ISOLE 35 - Provincia Autonoma di Trento - … Il Bosco degli Urogalli di Mario Rigoni Stern, 1962. L e parrocchie di Canazei e Alba hanno salutato la settimana scorsa don Stefano Maffei

Transcript
Page 1: ISOLE 35 - Provincia Autonoma di Trento - … Il Bosco degli Urogalli di Mario Rigoni Stern, 1962. L e parrocchie di Canazei e Alba hanno salutato la settimana scorsa don Stefano Maffei

S bersntolerisch ist aminderhaitsproch ont s ist s bichtigstetoal van bersntolern. S Tol ist kemmenpasetzt va taitscha pauern as s sai’nkemmen tschickt van hearn va Persnza òrbetn s vèlt. De doin òrmen laithom u’gaheift za òrbetn en de gruamont speiter, bail de hom nea’mer nichtpfuntn, hom se se do augahòltn.De hom u’pfònkt za lem as de

tschènket sait va de Bersn onthom gaòrbetn en de bisn ontbalder. De familie hom se seaustoalt de platz ont hom se seaugamòcht an hoff ver oa’n. Desai’n vèrr gaben oa’n van ònderont sai’n umadum gòngen òlbe zavuas. De hom galept va sèll as de sai’nguat gaben za hom van acker ont denatur.

De ding mear bichte as hòt sazòmmpuntn ont zòmmgahòltn verjarder, ist gaben de sproch. En òll dorfsai’n augòngen naiaketn ont de sproch

3525 ottobre 2015ISOLELA

DIN

O

La parochies de Cianacei e Delba à saludà lasetemènes passèdes don Stefano Maffei che ai18 de chest meis de otober à scomenzà a fèr sòservije pastorel a Malè te la Val de Sole. Per torcumià e compagner don Stefano l’é vegnùindrezà ence na coriera, e amò jacotenc’ é stac ifidei de Cianacei, Delba e Penia che i é jic’ te lavela de Sole con sò auto privat.Don Stefano Maffei te si 10 egn da preve l’à lasciàun sen fon no demò te la comunanza per so fet

gustegol, ma ence per la gejia del Sacro Cher sunCol de Rois che don Stefano à volù ristruturer esmoarer metan dant dut sò empegn.A sò post ruarà don Mario Bravin che l vegnaràtout ite da la comunanza con na gran festa sulprogram in domegna che ven 25 de otober. Piùavisa l’é pervedù doi momenc per der l benvegùa don Mario; un a Cianacei e l’auter ta Delba.A Cianacei la comunanza se binerà te piazMarconi e dapò duc pearà via en defileda da trei

cherc da les 11 inantmesdì per jir dapò endefilèda fin forin gejia, lo che da les 11 vegnaràofizià messa grana con duta la comunanza, liesde paisc che laora tel volontariat e amò chelesde folklor. Ta Delba la festa de benvegnù la saràtel l domesdì. Da mesa les 4 da piaz de paiscpearà via la defilèda che ruarà fin sun gejia deSent’Antone, lo che vegnarà dit endò la messacol preve nef don Mario Bravin.

m.d.

MO

CHEN

Ovita trentina

Der Pororo

Gisötate patàtn, darskìtzt pinnsmökhar, augimischt pitt boatzamel,un zait, un vaür, un tåmpf. Niamàtboazt vo bo ‘z khinnta disa ricetta, altquase az bi ‘z lånt. Ja umbromm dipult, vor da soin girift di patàtn un darsürch von Amerike, hattmase gimachtpitt bazzar, sàltz un åndre cereali.Di patàtana pult venntmase lai in sudvon Trentino, von Tal vo Ledro, fin af diHoachebene un nó nå in Astetal, kaSleghe un a Rotzo, bo se khinntgihoazt “polenta considera”. Ber ‘zmachtze legante drinn tschovöll, berlauch, un ber smaltz, khes odarlugånega, ma bobrall hatma menglvon gisötate patàtn, boatzamel, ankhezzl un ‘z vaür von holtz.Tam! Tam! fece secco il mio fucile. Tam!Tam! rispose quello del mio amico el’eco ci riportò le fucilate e poi la valleancora rimbombò fino alle ultime vettedove sino alla primavera prossimanessun uomo sarebbe passato. Solo iselvatici restavano. Finalmente in pacecon la loro natura tra tormente e gelo.La sera ci colse di sorpresa seduti sottoun abete dove avevamo finito laborraccia della grappa. Lontano, giù infondo, si vedeva il paese illuminato.Dalla linea delle luci indovinavo lestrade e le contrade. Sopra le case sistendeva il fumo dei camini. I caminiche fumano: case calde, latte fumante,patate e zuppa bollente, bambiniassonnati. Finita la caccia. Da Il Boscodegli Urogalli di Mario Rigoni Stern,1962.

L e parrocchie di Canazei e Alba hanno salutato la settimana scorsa don Stefano Maffei che domenica ha iniziato il suo servizio pastorale a Malè,in val di Sole. Dopo dieci anni di impegno, a sostituirlo arriverà don Mario Bravin che – proveniente da Madonna di Campiglio e S. Antonio di Ma-

vignola - verrà accolto da tutta la comunità domenica 25 ottobre, con una grande festa. I momenti per dare il benvenuto al nuovo parroco sarannodue: uno a Canazei e l’altro ad Alba.

Ottobre ha portato già unassaggio d’invernosull’Alpe Cimbra, conl’arrivo dei primi fiocchi di

neve. La montagna si prepara cosìper la stagione del silenzio, con leattività, i profumi, e i sapori classicie di questo periodo.

Darnå in an gåntz schümmandarsummar an khurtzan herbest un laidar vrost un dar earst snea aftipèrng. Ja, disa boch izta bidarauzgispunk di sun, ma di giverbatnlöapar roat un gel, un di khurtzantang machanaz vorstìan ke bar soinnå zo loava zuar dar stadjón bo daallz parìrt slavan.‘Z lånt boróatetze vor in bintar. Vortdi roasan von vestadar, vort allz dazgrümma von ekhar, di sber arbatvon holtz vor ‘z vaür, un bidar dimånnen in bàlt vor di katza. In disetagn bèkslta laise laise baz bar lengå, baz bar tüan un baz bar ezzan. ‘Ziz asó bo daz khinnt lust vo eppazbarmez, an piatto zupp, di vrischanlugåneghe gikocht lai drau atz vaürvon ovan, un ünsarna patàtanapult, gèzzt pitt alla di famìldja boda in dise tang vintze zo gidenkhadi toatn.Baz izta, vor di zimbarn, bo damacht mearar herbest baz ‘zgesmakh un in tåmpf vo darpatatàtana pult? Nicht åndarstpuntet asó starch ünsarne laüt, pinbege bo da trakh bidrumm in lånt:groaze, khlummane, alle höarnLusérn un soine vraütn in hèrtzattavrå in disan piatto.

di Luca Zotti

ist a ker gabèckslt van anplòtz as an ònder. Petnenviregea’n van jarder,ober, de haiser sai’n òlbemear kemmen ont de heffòlbe klea’ner. De lait homtsuacht òrbet aus van Tolont s vèlt ist kemmensèmm galòkt.S Tol ont de lait hom se seònderst gamòcht, oberpetn bòcksn, teat menzarucklòng zaig ont kennennaies. Laider, de sproch istkemmen a ker hintergahòltn ont petn gea’n van

jarder, ist se kemmen a kerverlourn. De sproch ist gabèckslt:petn learnen der balsch ka schual

ont petn prauchen de doi sprochaus van haus, s bersntolerisch istkemmen gamischt a ker enbalsch. Sicher ist, as de jungen vahait klòffen nèt abia de sai’neltern bail de hom de sai’ eltgahòpt. Ver glick, eppes hòt se ausgariarten de doin leistn jarder ont sbersntolerisch kimmpt galearnten de earste schual va Vlarotz.Men trogt envire òlbe naiaprojektn, abia der sèll va iaz. Ssai’n zbelf trèffn za sechen en teleasn TML, òll to um sima ont ahòlbs en de vria, oder um zboanomitto, um vimva oder nou umsecksa ont draiviartln.

Chiara Pompermaier

I l mòcheno accomuna tutti gli abitanti della Sinistra Fersina, perchéanche se ci sono delle differenze tra un paese e un altro, la base èuguale per tutti. Negli ultimi anni la lingua è cambiata molto e per

fortuna a scuola, si attuano progetti interessanti: ad esempio laricostruzione di un cartone animato coreano, fatto in mòcheno. In tuttododici puntate - tradotte in mòcheno dall’insegnante Cristiana Ploner edoppiate dai bambini della Scuola Primaria - che vanno in onda tutti i giorniin varie fasce orarie sul canale TML, la televisione delle minoranze

Di arbat von holtz

foto Zotti

CIMBRODi stadjón loaft zuar in bintar un di laüt boroatnse

Te l’Auta Fascia festa per l preve nef, don Mario Bravin