Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla...

12
188 1 Corpus callosum 2 Fornix 3 Sulcus parietooccipitalis 4 Adhesio interthalamica 5 Commissura anterior 6 3. Ventrikel 7 Glandula pinealis (Corpus pineale) 8 Commissura posterior (epi- thalamica) 9 Lamina terminalis 10 S. frontalis 11 Hypothalamus 12 Colliculus superior 13 Culmen (IV et V) 14 Chiasma opticum 15 Tegmentum mesencephali 16 Aqueductus mesencephali (cerebri Sylvius) 17 Colliculus inferior 18 Corpus mammillare 19 Infundibulum 20 Fissura prima 21 Cellulae ethmoidales 22 Hypophyse 23 Sulcus calcarinus 24 S. sphenoidalis 25 Pons 26 Declive (VI) 27 Clivus 28 Fastigium des 4. Ventrikels 29 Nodulus vermis (X) 30 Folium vermis (VII A) 31 Tuber vermis (VII B) 32 Uvula vermis (IX) 33 Pyramis vermis (VIII) 34 Porus acusticus externus 35 Medulla oblongata 36 Caput mandibulae 37 Obex 38 Tonsilla cerebelli (H IX) 39 Foramen magnum 40 S. maxillaris 41 C. cerebellomedullaris pos- terior (magna) 42 Atlas 43 Medulla spinalis Abb. 67 Zeichnung nach einem Fernröntgenbild und einem MR-Bild (s. Kap. 8 Untersuchungsgut). Die 5 mm dicken Schich- ten der Hirnstammserie sind senkrecht zur Meynertschen Achse (MA) geschnitten und passgerecht eingetragen. Die Mey- nertsche Achse verläuft tangential durch den Boden der Rau- tengrube und in der Medianebene. Die Schichten sind fortlau- fend mit Zahlen im Kreis von inferior nach superior nummeriert (Einzelheiten s. Kap. 1.2 Dreidimensionale Koordinatensysteme zur Lokalisation von Hirnstrukturen). Die gezeichnete Schnitt- fläche entspricht immer der Linie, die oberhalb der umrandeten Zahl der betreffenden Scheibe liegt. Atlasteil aus: Kretschmann u.a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), 2007 Georg Thieme Verlag KG

Transcript of Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla...

Page 1: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

188

1 Corpus callosum2 Fornix3 Sulcus parietooccipitalis4 Adhesio interthalamica5 Commissura anterior6 3. Ventrikel7 Glandula pinealis (Corpus

pineale)8 Commissura posterior (epi-

thalamica)9 Lamina terminalis

10 S. frontalis11 Hypothalamus12 Colliculus superior13 Culmen (IV et V)14 Chiasma opticum15 Tegmentum mesencephali16 Aqueductus mesencephali

(cerebri Sylvius)17 Colliculus inferior18 Corpus mammillare19 Infundibulum20 Fissura prima21 Cellulae ethmoidales

22 Hypophyse23 Sulcus calcarinus24 S. sphenoidalis25 Pons26 Declive (VI)27 Clivus28 Fastigium des 4. Ventrikels29 Nodulus vermis (X)30 Folium vermis (VII A)31 Tuber vermis (VII B)32 Uvula vermis (IX)33 Pyramis vermis (VIII)34 Porus acusticus externus35 Medulla oblongata36 Caput mandibulae37 Obex38 Tonsilla cerebelli (H IX)39 Foramen magnum40 S. maxillaris41 C. cerebellomedullaris pos-

terior (magna)42 Atlas43 Medulla spinalis

Abb. 67 Zeichnung nach einem Fernröntgenbild und einemMR-Bild (s. Kap. 8 Untersuchungsgut). Die 5 mm dicken Schich-ten der Hirnstammserie sind senkrecht zur MeynertschenAchse (MA) geschnitten und passgerecht eingetragen. Die Mey-nertsche Achse verläuft tangential durch den Boden der Rau-tengrube und in der Medianebene. Die Schichten sind fortlau-fend mit Zahlen im Kreis von inferior nach superior nummeriert(Einzelheiten s. Kap. 1.2 Dreidimensionale Koordinatensystemezur Lokalisation von Hirnstrukturen). Die gezeichnete Schnitt-fläche entspricht immer der Linie, die oberhalb der umrandetenZahl der betreffenden Scheibe liegt.

Atlasteil

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 2: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

189

Abb. 68 Hirnnervenkerne III bis XII in Rückenmark, Medullaoblongata, Pons und Mittelhirn nach (332). Links sind die sensi-blen und sensorischen Endkerne mit zwei afferenten Nervenund Faserbahnen, rechts die motorischen und parasympathi-schen Ursprungskerne mit efferenten Nervenfasern angege-ben. Die römischen Zahlen geben die Nummern der Hirnnervenan.

1 Tr. mesencephalicus nervitrigemini

2 Nucl. mesencephalicus nervitrigemini

3 Nucl. principalis nervitrigemini

4 Tr. spinalis nervi trigemini5 Nucl. spinalis nervi trigemini6 Nuclei vestibulares7 Nuclei cochleares posterior

und anterior8 Nuclei tractus solitarii9 Nuclei accessorii nervi

oculomotorii (Edinger-West-phal)

10 Nucl. nervi oculomotorii11 Nucl. nervi trochlearis12 Nucl. motorius nervi

trigemini13 Genu nervi facialis14 Nucl. nervi abducentis15 Nucl. nervi facialis16 Nuclei salivatorii superior

und inferior17 Nucl. ambiguus18 Nucl. posterior nervi vagi19 Nucl. nervi hypoglossi20 Nucl. nervi accessorii

Vm Radix motoria nervitrigemini

Hirnstamm-Schichten

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 3: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

190

Abb. 69a Aufsicht auf die superiore Schnittfläche der 1.Scheibe der Hirnstammserie, die senkrecht zur MeynertschenAchse (MA) und zur Medianebene (s. Abb. 67) orientiert ist.Links oben gibt die blaue Gerade die Position der Schnittebenein Höhe der Muskel- und Gelenkfortsätze der Mandibula sowiedes inferioren Teils der hinteren Schädelgrube an. Die superio-ren Schnittfläche zeigt den S. maxillaris, den nasalen Teil desPharynx und in der hinteren Schädelgrube den inferioren Teilder Medulla oblongata und die Tonsilla cerebelli etwa 1 cmoberhalb des Foramen magnum (Abb. 67). Am Koordinatenrah-men sind die Positionen der Medianebene (M) und der Mey-nertschen Ebene (ME) angegeben.

1 Maxilla2 Concha nasalis inferior3 S. maxillaris4 Os zygomaticum5 Nasenhöhle6 Septum nasi7 Processus coronoideus8 M. temporalis9 M. masseter

10 Pharynx, Pars nasalis11 M. pterygoideus lateralis12 Tuba auditiva13 Caput mandibulae14 A. carotis interna15 N. facialis16 Canalis nervi hypoglossi17 Foramen jugulare18 Cellulae mastoideae19 Medulla oblongata20 Processus mastoideus21 S. sigmoideus, Links-rechts-

Seitenunterschied (Var.)22 Tonsilla cerebelli (H IX)23 Ohrmuschel24 C. cerebellomedullaris pos-

terior (magna)25 Lobus cerebelli posterior26 Os occipitale

Abb. 69c u. 69d Senkrecht zur Meynertschen Achse orien- �tierte MR-Bilder, die mit den Abbildungen 69a, b annäherndkorrespondieren. Diese MR-Serien (Abb. 69c, d−78c, d) stam-men von einer 38 Jahre alten Frau. Die T1-gewichteten und T2-gewichteten Bildpaare (Abb. 69c,d−78c,d) werdenmit einer ge-meinsamen Legende beschrieben. Findet sich eine Struktur nurin einem der MR-Bildpaare, wird dies durch ein c oder d amEnde der Zeile angegeben.

Atlasteil

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 4: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

191

Abb. 69b Ausschnittvergrößerung der Abb. 69a mit Darstel-lung der Öffnung der linken Tuba auditiva in den nasalen Teildes Rachens. Der inferiore Teil der Medulla oblongata, die Wur-zeln des N. hypoglossus und der Canalis nervi hypoglossi sindgetroffen.

1 Processus pterygoideus,Lamina medialis

2 Processus pterygoideus,Lamina lateralis

3 Ostium pharyngeum derTuba auditiva

4 Pharynx, Pars nasalis5 Knorpel der Tuba auditiva6 A. maxillaris7 Plexus venosus pterygoi-

deus8 M. longus capitis9 M. rectus capitis anterior

10 N. glossopharyngeus11 V. jugularis interna, Links-

rechts-Seitenunterschied(Var.)

12 N. vagus13 Dura mater cranialis14 A. carotis interna15 V. jugularis interna, Bulbus

superior16 Canalis nervi hypoglossi17 N. hypoglossus18 A. vertebralis19 Pyramide20 Fissura mediana anterior21 Tr. corticospinalis22 Fasciculus longitudinalis me-

dialis23 Tr. spinocerebellaris anterior24 Tr. spinothalamicus25 Formatio reticularis26 Canalis centralis27 Tr. spinocerebellaris poste-

rior28 Nucl. spinalis nervi trige-

mini, Pars caudalis29 Nucl. cuneatus (Burdach)30 Nucl. gracilis (Goll)31 spinale Wurzel des N. acces-

sorius32 S. sigmoideus, Links-rechts-

Seitenunterschied (Var.)33 Tonsilla cerebelli (H IX)34 C. cerebellomedullaris pos-

terior (magna)

Abb. 69d T2-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten(s. Kap. 8).

1 S. maxillaris2 Concha nasalis inferior3 Pharynx, Pars nasalis4 M. pterygoideus lateralis5 A. carotis interna6 A. vertebralis7 Pyramide der Medulla

oblongata8 Medulla oblongata

(geschlossener Teil)9 Zentralkanal c

10 Tuberculum gracile11 Tonsilla cerebelli (H IX)12 C. cerebellomedullaris

posterior (magna)13 Hemisphäre des Lobus

cerebelli posterior

Hirnstamm-Schichten

Abb. 69c T1-gewichtetes MR-Bild (Turbo-Inversion-Recovery-Sequenz). Die gewählte Sequenz betont die Hirnstrukturen unddrängt die umgebenden Weichteilstrukturen in den Hinter-grund. Technische Daten (s. Kap. 8).

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 5: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

192

Abb. 70a Aufsicht auf die superiore Schnittfläche der 2.Scheibe der Hirnstammserie (s. Abb. 67). Die Schnittebene ver-läuft durch die untere Nasenmuschel, das Kiefergelenk, den Un-terkieferkopf und das Foramen jugulare. In der hinteren Schä-delgrube ist die Medulla oblongata in Höhe des Porus duralis fürden N. accessorius getroffen.

1 Maxilla2 Concha nasalis inferior3 Septum nasi4 S. maxillaris5 Os zygomaticum6 Nasenhöhle7 M. temporalis8 Processus pterygoideus9 Pharynx, Pars nasalis

10 M. pterygoideus lateralis11 Discus articularis12 Caput mandibulae13 Clivus14 Meatus acusticus externus15 Foramen jugulare16 V. jugularis interna (Var.)17 N. accessorius, Porus duralis18 Medulla oblongata19 V. jugularis interna, Bulbus

superior20 N. facialis21 S. sigmoideus22 Os temporale23 Ohrmuschel24 Lobus cerebelli posterior25 C. cerebellomedullaris pos-

terior (magna)26 Os occipitale

Atlasteil

Abb. 70c u. 70d Senkrecht zur Meynertschen Achse orien- �tierte MR-Bilder, die mit den Abbildungen 70a,b annähernd kor-respondieren.

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 6: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

193

Abb. 70b Ausschnittvergrößerung der Abb. 70a. Die Schnitt-ebene trifft den knorpeligen Teil der Tuba auditiva, den inferio-ren Teil der Nuclei olivares inferiores und den Abgang der A. in-ferior posterior cerebelli (PICA) aus der A. vertebralis. Die bei-den Vv. jugulares internae sind asymmetrisch ausgebildet,rechts ist das Foramen jugulare mit einem vergrößerten Bulbussuperior venae jugulares internae erweitert (Variabilität).

1 Pharynx, Pars nasalis2 Knorpel der Tuba auditiva3 A. carotis interna4 N. glossopharyngeus5 N. vagus6 V. jugularis interna (Var.)7 V. jugularis interna, Bulbus

superior8 A. vertebralis9 N. hypoglossus

10 Pyramide11 Fissura mediana anterior12 Tr. corticospinalis13 A. inferior posterior cerebelli

(PICA)14 Lemniscus medialis15 N. hypoglossus (innerhalb

der Scheibe)16 Nuclei olivares inferiores17 Tr. spinothalamicus18 Formatio reticularis19 Fasciculus longitudinalis me-

dialis20 Nucl. ambiguus21 Tr. spinocerebellaris anterior22 N. accessorius, Radix crania-

lis und Radix spinalis23 Nuclei tractus solitarii24 Nucl. nervi hypoglossi25 Nucl. posterior nervi vagi26 Tr. spinocerebellaris poste-

rior27 Nucl. cuneatus (Burdach)28 Nucl. gracilis (Goll)29 Obex30 Canalis centralis31 Nucl. spinalis nervi trige-

mini, Pars caudalis

1 Septum nasi2 S. maxillaris3 Pharynx, Pars nasalis4 Clivus5 A. carotis interna d6 A. vertebralis7 Pyramide der Medulla

oblongata8 Olive9 Obex der Medulla oblongata

10 Tonsilla cerebelli (H IX)11 Lobus cerebelli posterior

Abb. 70d T2-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

Hirnstamm-Schichten

Abb. 70c T1-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 7: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

194

Abb. 71a Aufsicht auf die superiore Schnittfläche der 3.Scheibe der Hirnstammserie. Die Schnittebene liegt in Höhedes äußeren Gehörgangs und der Anheftung der unteren Na-senmuschel an der lateralen Wand der Nasenhöhle. In der hin-teren Schädelgrube ist die Medulla oblongata am inferiorenEnde der Rautengrube getroffen.

1 Maxilla2 Ductus nasolacrimalis3 S. maxillaris4 Os zygomaticum5 Nasenhöhle6 Septum nasi7 M. temporalis8 M. pterygoideus lateralis9 N. mandibularis

10 Kiefergelenk11 Discus articularis12 Meatus acusticus externus13 S. petrosus inferior14 N. hypoglossus15 N. facialis16 Medulla oblongata17 Olive18 Os temporale19 Boden der Rautengrube20 4. Ventrikel21 S. sigmoideus22 Ohrmuschel23 Uvula vermis (IX)24 Lobus cerebelli posterior25 Pyramis vermis (VIII)26 Os occipitale

Atlasteil

Abb. 71c u. 71d Senkrecht zur Meynertschen Achse orien- �tierte MR-Bilder, die mit den Abbildungen 71a, b annäherndkorrespondieren.

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 8: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

195

Abb. 71b Ausschnittvergrößerung der Abb. 71a. Der N. man-dibularis liegt dicht unter dem Foramen ovale. Aus der Medullaoblongata gehen die Wurzeln des N. vagus ab.

1 N. mandibularis2 Tuba auditiva3 A. meningea media4 Clivus5 A. carotis interna6 A. vertebralis7 N. hypoglossus8 Pyramide9 Fissura mediana anterior

10 Tr. corticospinalis11 N. glossopharyngeus12 V. jugularis interna, Bulbus

superior13 Lemniscus medialis14 Nuclei olivares inferiores15 N. hypoglossus (innerhalb

der Scheibe)16 Nucl. ambiguus17 Tr. spinothalamicus18 N. vagus19 Formatio reticularis20 Fasciculus longitudinalis me-

dialis21 Tr. spinocerebellaris anterior22 Nucl. cuneatus (Burdach)23 Nuclei tractus solitarii24 Sulcus medianus posterior25 Nucl. nervi hypoglossi26 Nucl. posterior nervi vagi27 Nucl. spinalis nervi trige-

mini, Pars interpolaris28 Pedunculus cerebellaris infe-

rior

1 Septum nasi2 Clivus3 Caput mandibulae4 A. vertebralis5 Pyramide der Medulla

oblongata6 Nuclei olivares inferiores7 N. vagus8 Boden der Rautengrube9 Uvula vermis (IX)

10 Kleinhirnhemisphäre11 Pyramis vermis (VIII)

Abb. 71d T2-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

Hirnstamm-Schichten

Abb. 71c T1-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 9: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

196

Abb. 72a Aufsicht auf die superiore Schnittfläche der 4.Scheibe der Hirnstammserie. In der Nasenhöhle ist die mittlereNasenmuschel getroffen. Die Schnittebene verläuft durch denBoden der mittleren Schädelgrube, durch die Paukenhöhle desSchläfenbeins und in der hinteren Schädelgrube durch den su-perioren Teil der Medulla oblongata in Höhe der Apertura late-ralis des 4. Ventrikels.

1 Nasenhöhle2 Ductus nasolacrimalis3 Septum nasi4 S. maxillaris5 Os zygomaticum6 Concha nasalis media7 Arcus zygomaticus8 M. temporalis9 Fossa cranii media, Boden

10 A. meningea media11 Clivus12 Os temporale13 Medulla oblongata14 Flocculus (H X)15 Apertura lateralis ventriculi

quarti (Luschka)16 S. sigmoideus17 Ohrmuschel18 Uvula vermis (IX)19 Pyramis vermis (VIII)20 Lobus cerebelli posterior21 Os occipitale

Atlasteil

Abb. 72c u. 72d Senkrecht zur Meynertschen Achse orien- �tierte MR-Bilder, die mit den Abbildungen 72a, b annäherndkorrespondieren.

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 10: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

197

Abb. 72b Der Ausschnitt der Abb. 72a zeigt die Vereinigungder Aa. vertebrales zur A. basilaris. An der Grenze zwischen Me-dulla oblongata und Pons entspringen die Wurzeln des N. abdu-cens. In der Medulla oblongata liegt der obere Teil der Nucleiolivares inferiores.

1 S. sphenoidalis2 N. mandibularis3 A. meningea media4 A. carotis interna5 A. basilaris6 A. vertebralis7 Pyramide8 N. abducens9 Tr. corticospinalis

10 N. abducens (innerhalb derScheibe)

11 Lemniscus medialis12 Flocculus (H X)13 Plexus choroideus14 Nuclei olivares inferiores15 Formatio reticularis16 Fasciculus longitudinalis me-

dialis17 Nucl. ambiguus18 Tr. spinothalamicus19 Nucl. spinalis nervi trige-

mini, Pars oralis20 N. vestibulocochlearis21 Apertura lateralis ventriculi

quarti (Luschka)22 Nucl. prepositus23 Boden der Rautengrube und

Grenze des 4. Ventrikels24 Nuclei vestibulares25 Pedunculus cerebellaris infe-

rior26 Nuclei cochleares posterior

und anterior27 Uvula vermis (IX)

1 Septum nasi2 Clivus3 A. vertebralis4 Pyramide der Medulla

oblongata c5 Flocculus (H X)6 Apertura lateralis des 4.

Ventrikels c7 Boden des 4. Ventrikels8 Uvula vermis (IX)9 Pyramis vermis (VIII)

10 Kleinhirnhemisphäre

Abb. 72d T2-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

Hirnstamm-Schichten

Abb. 72c T1-gewichtetes MR-Bild Technische Daten (s. Kap. 8).

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 11: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

198

Abb. 73a Aufsicht auf die superiore Schnittfläche der 5.Scheibe der Hirnstammserie. Die Schnittebene verläuft dichtoberhalb des Bodens der Augenhöhle. In der mittleren Schädel-grube liegt die Basis der Temporallappen. In der Paukenhöhlesind Hammer und Amboss zu erkennen. Die hintere Schädel-grube ist in Höhe des inneren Gehörgangs, des Pons, des Nucl.dentatus und der Protuberantia occipitalis interna getroffen.Auf der linken Seite befindet sich der Pol des linken Okzipitallap-pens.

1 Nasenhöhle2 Hiatus semilunaris3 Concha nasalis media4 M. obliquus inferior5 Os zygomaticum6 Septum nasi7 M. rectus inferior8 Os sphenoidale9 M. temporalis

10 N. maxillaris11 S. sphenoidalis12 A. meningea media13 Basis des Temporallappens14 Malleus15 Meatus acusticus internus16 Pons17 Canalis semicircularis poste-

rior18 Os temporale19 Ohrmuschel20 S. sigmoideus21 Nucl. dentatus22 Uvula vermis (IX)23 Pyramis vermis (VIII)24 Lobus cerebelli posterior25 Tentorium cerebelli26 S. transversus27 Basis des Okzipitallappens28 Protuberantia occipitalis in-

terna29 Os occipitale

Atlasteil

Abb. 73c u. 73d Senkrecht zur Meynertschen Achse orien- �tierte MR-Bilder, die etwas weiter superior als die Abbildungen73a, b liegen.

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG

Page 12: Thieme: Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik · 12 Os temporale 13 Medulla oblongata 14 Flocculus (H X) 15 Apertura lateralis ventriculi quarti (Luschka) 16 S. sigmoideus

199

Abb. 73b Der Ausschnitt der Abb. 73a gibt die Keilbeinhöhlemit dem benachbarten Ganglion trigeminale (links) und N. tri-geminus (rechts) wieder. Der Querschnitt durch den unterenPons-Abschnitt zeigt den mittleren Kleinhirnstiel. Die VII. undVIII. Hirnnerven treten in den inneren Gehörgang ein.

1 S. sphenoidalis2 A. carotis interna3 Ganglion trigeminale4 N. trigeminus5 Cochlea6 A. basilaris7 N. abducens8 N. petrosus major9 Meatus acusticus internus

10 Nuclei pontis11 Tr. corticospinalis12 N. facialis und N. interme-

dius13 N. abducens (innerhalb der

Scheibe)14 N. facialis (innerhalb der

Scheibe)15 N. vestibulocochlearis16 C. pontocerebellaris17 Lemniscus medialis18 Tr. spinothalamicus19 Nucl. olivaris superior20 Formatio reticularis21 Nucl. nervi facialis22 Nucl. spinalis nervi trige-

mini, Pars oralis23 Flocculus (H X)24 Pedunculus cerebellaris me-

dius25 Fasciculus longitudinalis me-

dialis26 Nuclei vestibulares27 Pedunculus cerebellaris infe-

rior28 A. inferior anterior cerebelli

(AICA)29 4. Ventrikel30 Nodulus vermis (X)31 Recessus posterior des 4.

Ventrikels32 Nucl. dentatus

1 S. sphenoidalis2 Basis des Temporallappens3 Clivus4 A. carotis interna5 A. basilaris6 Meatus acusticus internus7 Pons (inferiorer Teil)8 N. facialis, N. vestibulococh-

learis9 C. pontocerebellaris

10 4. Ventrikel11 Nodulus vermis (X)12 Pedunculus cerebellaris me-

dius13 Recessus posterior des 4.

Ventrikels

Abb. 73c T1-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

Hirnstamm-Schichten

Abb. 73d T2-gewichtetes MR-Bild. Technische Daten (s. Kap. 8).

aus: Kretschmann u. a., Klinische Neuroanatomie und kranielle Bilddiagnostik (ISBN 9783131192134), � 2007 Georg Thieme Verlag KG