f , POS-I-~TIONES-

17
Informazioni su questo libro Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Google nell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo. Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio è un libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblico dominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico, culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire. Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggio percorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te. Linee guide per l’utilizzo Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili. I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per poter continuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresa l’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate. Inoltre ti chiediamo di: + Non fare un uso commerciale di questi file Abbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamo di utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali. + Non inviare query automatizzate Non inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo della traduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, ti invitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto. + Conserva la filigrana La "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progetto e aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla. + Fanne un uso legale Indipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Non dare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti di altri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se un determinato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che può essere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe. Informazioni su Google Ricerca Libri La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiuta i lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Web nell’intero testo di questo libro da http://books.google.com

Transcript of f , POS-I-~TIONES-

Page 1: f , POS-I-~TIONES-

Informazioni su questo libro

Si tratta della copia digitale di un libro che per generazioni è stato conservata negli scaffali di una biblioteca prima di essere digitalizzato da Googlenell’ambito del progetto volto a rendere disponibili online i libri di tutto il mondo.

Ha sopravvissuto abbastanza per non essere più protetto dai diritti di copyright e diventare di pubblico dominio. Un libro di pubblico dominio èun libro che non è mai stato protetto dal copyright o i cui termini legali di copyright sono scaduti. La classificazione di un libro come di pubblicodominio può variare da paese a paese. I libri di pubblico dominio sono l’anello di congiunzione con il passato, rappresentano un patrimonio storico,culturale e di conoscenza spesso difficile da scoprire.

Commenti, note e altre annotazioni a margine presenti nel volume originale compariranno in questo file, come testimonianza del lungo viaggiopercorso dal libro, dall’editore originale alla biblioteca, per giungere fino a te.

Linee guide per l’utilizzo

Google è orgoglioso di essere il partner delle biblioteche per digitalizzare i materiali di pubblico dominio e renderli universalmente disponibili.I libri di pubblico dominio appartengono al pubblico e noi ne siamo solamente i custodi. Tuttavia questo lavoro è oneroso, pertanto, per potercontinuare ad offrire questo servizio abbiamo preso alcune iniziative per impedire l’utilizzo illecito da parte di soggetti commerciali, compresal’imposizione di restrizioni sull’invio di query automatizzate.

Inoltre ti chiediamo di:

+ Non fare un uso commerciale di questi fileAbbiamo concepito Google Ricerca Libri per l’uso da parte dei singoli utenti privati e ti chiediamodi utilizzare questi file per uso personale e non a fini commerciali.

+ Non inviare query automatizzateNon inviare a Google query automatizzate di alcun tipo. Se stai effettuando delle ricerche nel campo dellatraduzione automatica, del riconoscimento ottico dei caratteri (OCR) o in altri campi dove necessiti di utilizzare grandi quantità di testo, tiinvitiamo a contattarci. Incoraggiamo l’uso dei materiali di pubblico dominio per questi scopi e potremmo esserti di aiuto.

+ Conserva la filigranaLa "filigrana" (watermark) di Google che compare in ciascun file è essenziale per informare gli utenti su questo progettoe aiutarli a trovare materiali aggiuntivi tramite Google Ricerca Libri. Non rimuoverla.

+ Fanne un uso legaleIndipendentemente dall’utilizzo che ne farai, ricordati che è tua responsabilità accertati di farne un uso legale. Nondare per scontato che, poiché un libro è di pubblico dominio per gli utenti degli Stati Uniti, sia di pubblico dominio anche per gli utenti dialtri paesi. I criteri che stabiliscono se un libro è protetto da copyright variano da Paese a Paese e non possiamo offrire indicazioni se undeterminato uso del libro è consentito. Non dare per scontato che poiché un libro compare in Google Ricerca Libri ciò significhi che puòessere utilizzato in qualsiasi modo e in qualsiasi Paese del mondo. Le sanzioni per le violazioni del copyright possono essere molto severe.

Informazioni su Google Ricerca Libri

La missione di Google è organizzare le informazioni a livello mondiale e renderle universalmente accessibili e fruibili. Google Ricerca Libri aiutai lettori a scoprire i libri di tutto il mondo e consente ad autori ed editori di raggiungere un pubblico più ampio. Puoi effettuare una ricerca sul Webnell’intero testo di questo libro dahttp://books.google.com

1

Page 2: f , POS-I-~TIONES-

—— f ,

367330 /M

POS-I-~TIONES-

- MATHEMATICÍE-DE TRIPLICI SPHIERA

ARMlLLARL

TERRESTRn*T~~~

-CELESTD-…

.PROPV,GNABVNTVR Ñ.

IN COLLEGIQCLAROMONTANO

:So-CIETATIS 153V-.

A IOSEPHO LE MEILLEVR Venctcnſi,T

-Dic trigéſima ménſis Iunij M. DC. LXIILÏ.

- horê post mcridicm altera?.

LV-TÍ-:TIÍB PARÍSIÓRVMÑ-, viá Iacobæà ,ſub Sole; aureo.

Page 3: f , POS-I-~TIONES-

z .. -.... .. p Ñ,, ha

Ez .SPHERKÍ Aidvgf-LLLARI,- .ol

-y

j- .

\

.d..

P031*: Ioªª-I. "

Í H ,P ¡SUE R A vniuerſim fumpta est figura ſolida,vná ſuper

i ficie comprehenſa , cuius in medio est punctum , à quo

omnes linea: ductzr ad circumferentiam ſunt æquales.

. Armillagjs áuxem quæ diªcitiu ſphaera, est instrumen

tuu; non è variis circulis , Vt vulguê- Mathematicorum loqui

tur , ſed è variis circulorum circumferentiis conflatum,5. quoa 8Cc.

P A n. A D o x v M. Nidia est am ulefii: , autarmillarix ſjyhara.

.ª , l I l

. — II. Ñ . ,

V IN ox E ſunt in ſphæra armillari distinguenda. Polus ,

Qcentrum ,axis, diameter circuli. Polus est punctum in

ſuperficie ſphxræ, non vt centfum,in profundítate. Onmis axis

in fphæra est diameter non viciffim, in circulo nec diameter

est axis , nec axis diameter. Circulus est- figura plana vnicá iic

neá terminara, cuius in mediozest punctuln, àquo, 8Cç.

P A R A D. Duo cirruli flectat fe plin-fium ix duabus punctis.

I I I.

V P LE x in circulo ſpectalri diuiſio poten; altera, qui cum

ſuis partibus componitur; altera, qui cum alio quouis cir

culo: iuxtaprimam rectè diuiditur in 360. partes: iuxta ſecundam,

ratione quantitatis diuiduntur circuli in minores 8C maiores; ra

tione motus in mobiles8C immobiles; ratione mutationis in mu-

tabiles 8C immurabiles ; ratione fitfis in internos 8C externos.

\

P A RAD. Nulli funt rrzutabiliore¡ circuli quit»; qm- im-mobil".

I V.

O R I z o N est Circulus maior exterior , conſpicuam cæli

partem ab inconſpicua ſeparans. Si cum ./Equatore com

poniturJ diuiditur in rectum, obliquum 8C parallelum. Hinc

triplex est ſphæra,recta, obliqua 8C parallela. Horizon autem

ſi cum terræ ipfius incolis conferatur, diuiditur in eum quem

rationalem vocant , 8C eum qui ſenſibilis est. ~

PA R A-D. Dan- -potcst aliqua habdomada , Ó- quidem Parljizlx, in qu¡

m: Ioui: diu wn' nmcmlrxr. -

Page 4: f , POS-I-~TIONES-

DE SPHMERAVARMſLLUIRE- g,

A T I o N A I. I Hotizonti congruit ¿llana ſuperiòs Horizontis

Rdeſinitio, ſed non ſenfibili, Senſibilis enim Horizon est Cir

culus minor in plano deſcriptus à radio viſuali in eá parte inquàterra vel aqua cælo contigua videntur eflſie. Nonvltra 3000. paſ

ſus Geometricos extenditur illius ſemidiametez, modò nec ocu.

lus,nec res viſa ſex pedibus altior eminent

P A R A D., Datm- in terra circuluscuiu: cxrmnfereutian , etfiprorimam,

nnnqum tan-cn, qnaummcunque 14.2.1-.- babcni: Carr-U, ctm-gn.

V I.

N T E R Horizontis circulos magni ſunt vſus in Aſtronomia

circuli, tumverticales , tum Parallelí. Verticales appellan

tur i) qm. ducuntur in Carlo per Punctum vnum nostro vertici

reſpondens 8C per quodlibet punctum Horizontis ,Paralleli di»

cuntur minores circuli Horizonti Paralleli, qui ducunmrper ſin..

gulos gradus, imò 8C per ſingula puncta-verticalium circulonnn.

P A R A D. Nnnqrnm Sal maior"; aire-dm cánficit, quàm ¿o ¡¡¡fi die

quo conficit mineral».

V I I.,

xlsl-korizontis est linea rectaflà puncto noflro verticali , VC

que ad terræ centrum deductafic tranſiens per ?una'um ter

ra', cui inſistimus : appellatur linea directionis , quia dirigir cen

trum grauitatis omniumgrauium, quoties nihil impedir , quo-

minus ferantur deorſum. Centrum grauitatis per quod lmeailla;

traiicimrmihil est aliud quàm medium grauis vt: graue est…

P A R A D. Sol eo mom quo intra viginti quamakbamperiadum ¡tb/Unir,

celerià: aliqnandò mouemr, ¡liquidado tardnſir.

VÏlII,

pote-st , quid cauſæ ſit , r..cur qui- vrrumque -talum muro

adiunctum haben!: nihilà terra Poffint arcollere. 2... cur qm-. mon

tem aſcendunt in anteriorem partem ſemper procumbantrzcur

funambuli ligno vtantur oblongo. 4.cur ſedens erigere ſe com

modè non poflit, quin 8C podes -rerro 8C capux anteriüs mflectatç

P A R A n. 2m‘ Lutetia victor¡ SJJ-coln- obcinmnbreuiore: babm menſªal,

quàm qm- mm* fitbnrlzia S. German¡ Ó* S. Antony. Paſiti ſiçnt. -\

- .A ij

QVI D ſit axis Horizontis,ſi quís intellígit, explícare ſacilè ,

M-l

Page 5: f , POS-I-~TIONES-

;C DE SPHUERAIÉRMILLARI.

ERIDIANVS est circnlusïſmaior, qui tranſit pe: Polos mundi

- 8C Horizontis, mimdúmque diuidiein duas Partes, Grim_

talem alteram,-laltcràm occidcntalemíAppellaxur aurcm meti

- dianusª guia diem in.partes xquas dimdic , adeo v1; S01 , vb¡ ¡Hum

ªczjgigzªmàm haben: decu-rrendum -ſpatíj in [Iorizonte quanrüm

contain Duplex eſi; mzndmnus,.cómunis alteigalcer- parcicularis.

PA R A D. Nunqnmjneridiunus i» fichar-c pra/Frei"; obligan -dim .di

. pidit i): pam; @qu-Klein .

,VOD inter innumccabiles meridiano; ,z primus aliquis appel

- . , .letuzrgqilòclill. eò distingnçncur grjªduaquòd affigamr vm po—

tiüs loco quàm altcri, voluntatis hominumon naturx ſujt;quòd al)

eodem, hinc inde perdemos, vel denos quines quoſq; gradus me

\idiani deſcribantur alij , ctſi fi menri plus haber -quàm veritatis ,

maximi \amen-id vſus est apu- Geographpªs d; Astronomos.

., .PA R A D. Neuquen maiorepfflnqçijifflgx “jj-nm z Sole , qu” “zm Sa¡

Maxim¡ distat (más), -

-X l;

- - º-B-!Lªs .ªppºllanrur -inarmillaci ſphzera eireuli, qui ſP-hzrg

motámouenrur ; cali: efl: ¿Equator, Zodiacugduo Coluri,

SEC. Immobiles autemdicunrur ij , qui còm non tam in ſphxra,

quàmrextra ſphmram ſin: , quantumcunque voluatur ſphæra,,

ſemper immoti. conſistunt; -ralis est I--IÓriZoIIª ¿SC qu¡ ſimPhu-ter

meridianus appcllatur. I. ¡¡Ñ - ,

P ^ R A D. Fien- pote/Z' vt ſin: daa gentil¡ fran: , quer-um alter P110?:

ab crm fito diu ,alter pxtdcjore: »Im-trat .- ita w matar fall-mn'.

XI I.

~ (¿Y AT o R-:est .circulus maior mediujs .inter vtrumquc

Z l ,mundi polum, mundúmque diuidens-iil hemiſphxria duo,

altetum boreale, austrarle alterum. HUI,ÏC vb¡ circulum S01 arti

git, ram neceſiàrium videtur vt dies vbi-que terraijum ſint æqua

les noctibus , quàm neceffariuln est , vt circulus maior- quemli

ber -alium maiorem ſecet -in partes zquales. l -- ff -

P A RA n. Ntmqum Sol mom dim-pra dcflrüit min-nn circulan, m:

un guido-m .tún- :fl in 057m0". -

Page 6: f , POS-I-~TIONES-

DE SPHQSRA ARMÍLLARI.XIII..

TAN T v M in !Equarore digniraris est,vr qui Parallel¡ ſunt iL

lius circulgparalleli ſimplicirer dicanrunquanrum verò vri

liratis ab eo ſir in re Astronomicá ,hinc parce quòd ;equinoctia

deſigner; quòd dies 8C horas, quas in Zodiaco Sol incedens ſa

-cir, metiarur; quòd omnium ſyderum dcclinationes verſus meri

diem aur ſeprenrrionem ostendar,8C alia id genus.

P A R An. Sol ferê ſi-mper al: Ecliptica digreditur eªebjpotheſ¡ quàd ſi:

ſcmper in Edy-tica.

XIV.

O D r A C vs est circulus maior , latus , hinc inde Tropicos

artingens,& Aªlquarorem obliquè ſecans: Abd ſi non obli

què ſecarer [Equatorem, eandem ſemper à nostro vertiee di

stantiam retinerer; adcóque explicar¡ non poster quaruor anni

rempestatum varieras. I-Iinc ſequirur , axem Eclipricæ nunquam

cffe cum \Equaroris axe parallelum.

P A R A D. Nullm efl- Prapriê Cir-Cuban):- cala, 7m- Zodiac-u appe/Iemr.

X V.

VP L E x vulgò Zodiacus admirrirur: alrer verus , qui duo

decim constellationes continer quazdicunrur ſigma; alrcr fi

ctus, qui concipiruradhxrere primo n1obili. Neceſſarius elſe vi

derur ſictus vr explicerur, cur ſectio verna ſemper affigariu Luci

da: Arieris, ramerſiiam ferè rorus Aries in locum Tauri tranſic

rir, abſirque longiús à puncto ſectionis. -

P A RA D. Tam wrm est Zadiªcm quifictm, quin¡ qm. mm¡ effe dl-

UNIT..7

XVl.

OLI Zqdiaci ſunt puncta duo in Coluro ſolstitiorum ſita,

9o. gradibus ab Omni parte Eclipticx distancia , Circa qua:

moucri dicunrur astra moru proprio : hoc est ab occidente in

orienrem. ſunt in duobus illis punctis a natura constiruri,

rotam Eclipricam loco Horizontis habenr ; eſſérque dies illis per

petua, ſi Circa polos Ecliptica: , diurna conuerſio Peragererur.

P A RA D. Angular cil-tuſa n-eaest’, má :ff: ¡ímfl angulo auna maior.

.- -º A iij

\OIL

Page 7: f , POS-I-~TIONES-

- DE sPHc/ERA ARMILLARI..

XVII.

6

CIRC VL r magni qui ducuntur a polis Zodiaci ad finguia

puncta Eclipticze , vulgò circuli laritudinum appellanrur, ex

quibus- inrelligimus quzenam ſir- astrorum laritudo; nihil enim

est aliud stellaz cuiufliber latitudo, quam arcus alicuius circula-

latitudirium inrer Eclipricam 8C .deſignaram stellam inrereeª

prus , cum longirudo -ſirarcus Eclipticae. -

PA n A D. Main' eſi declinado 10m3* ab Ecliptic¡ quin Lun.

XV I I I.

SI N G v l. A R I S est prærogariua Zodiaci , quòd coniunctam,

cum longirudine laritudinem habear: latus est aurem vr in

rra ſe concludereplaneramm vias poſiir, eria-m rum, cum lon—

giüsab Ecliprica deflectunr: quamquam enim declinenr ab E

cliptica. planerx , nunquam ramen exrra Zodiacum aberranr,

ne i-pſa quidem Venus, cuius est aberrario maxima.

P A R A D. Nan est' maior obliguita in Zodiaca,, quin; in Vfquatore.

XI X.

COL v R I ſunt meridiani duo rranſeunres per quaruor vr v0-.

canr puncta cardinalia,8C mundi. polos: qui ſecauEquarorem

in primo gradu Arieris 8C Libra: , dicitur Colurus æquinoctio

rum; qui ſecar Zodiacum in primo gradu Cancri 8C Capric,

dicitur Colurus ſolstiriorum. Facil: vrerque magis ad ſphærz

constructionem quam ad inrelligenriam.

P A R A n. Aèffr ex natura ſin Mm exp": efl' qualitati: Omni: tactil#

gli-im vljïlªilis. -

X X".

V A T v o R fiinr maioris vſus ac nominis minores Circuli ,.

duo Tro ici 8C Polares duopmnesjfiquarori parallelLTropicus Cancri cizicitur is qui ſecar Eclipricam in Lgradu Cancri;qui

in LgraduCapricorni Tropicus Capricomi:vrerque ſolaris perio

di limes est ad ſeprenrrionem ac meridiem. Polares circuli non

tam à polis mundi quam. à polis Eclipricæ quos continenr , Pola

res appellannir.. ’ . . , i.

P An A D. Lo,y-gin :fl dinfiib polar¡ Arcticº , quin» fiib Antarctica,

QFB-º

Page 8: f , POS-I-~TIONES-

DE. SP H ¡ERA TERR ESTRI.

I. -

_ERRAM eſſe in centro firmamenti Phyſicavulgo docet,

ſed hæc illius doctrina, quæ magis a ſenſu, quam à ratio

ne petitur, hoc ipſo ieiuna est, quòd à Matllematical. coniirmari non poſſit. Probabile quidem est , ira ſe

rem habere, quemadmodum Phyſics. docet, ſed ita probabile,

vt certo confici nullis argumentis quear.

P A R A D. Si terra in centro mundifit, jìti: hoc argumenti est, v: nege

tur corpora granja tendere ad :emmm mundi.

I I. .

E R R A M effe rotundam tum è breuiori ſemidiametro Ho

rizontis ſenſibilis , tum ex variante pro varietate locorum

eleuarione Poli, tum è Sole citius aliis, aliis tardius oriente,-

tum è grauitate partium ex quibus terra constar , adeò mani

festè colligitur,vt hoc necefle ſit effe extra controuerfiam apud

peritos rerum æstimatores.

P A R A D. Nulla: est glªlm: artefactm eque rotunda: ac terra.

* I II.

E A M B v L A N T l s caputmaius ſpatium conficit quam pe.

des. In omni domo ſi muriadlibellam exact¡ fint, magis in

ſummo distabunt quam in imo; quod non prohiben, quin azquè

multa collocari poffint ædificiain planitie monti ſubiccta quam

in monte. Nullum corpus oraue potest eſſe ita planum, -vt nec

attollatur in montes, nec (Îeprimatur in valles.

P A n A D. Aut nullum babet ignis aflìgnntum 10mm, aut ¡»firma om_

nium rlementorum

l r’ .

I V.

VLLr vs operae pretium est definire an è terra. 8C aqua

Nglobus vnus existan; an vero terra idem habeat centrum

grauitatis ac figurar, dubitandi cauſa est, quòd pars terræ me

dia , cui plus est aquae , reliqua portione terræ debeat efle le

uior , ſed hæc aquæ leuitas , ſeu potius grauitas minor aliunde

compenfari vtcunque potest.

P A R A n. Vasidem pla: atque fen vini continet in ‘valle, quem ¡n

monte.

*f*

M!)

Page 9: f , POS-I-~TIONES-

l *.-\

.

8. DE SPHARA TERRESTRL

V. .

- VM eſſe terra dicitur in xqkuilibrio, nobis quidem afren

tientibus dicitur; id verò .cum illi quafi peculiare -iactatur

effe ., nobis planè diffentientibus iactatur Í, atque ita credibile

Ccnſemus ſydus in cælo nullum eſſe , quod 8C eodem Parker-

zquilibrij iure non fruatur, quo ſublato ſacilè partes illius .om—-

nes dilraberentur ¿liz ab aliis ſolutx. J

P A R A D. Ad -zmim muſªcc *velan-m term mouenmr neceffe ají'.

. . V l; -

V 1 N aliqua terra: grauitas inſit, nemo ſapiens neget. Sed

qui maiorem illam eſſe quàm quee carteris naruræ corpo

fibns inest, pronunciar, minüs conſulto pronunciar 5 nec aſſen-º

timur iis , qui terra: immobilitatem arguunt ex grauit-ate terra-r,

ac ne illis, quidem qui ex eadem grauitate conſequens purant,,

ve in centro firmamenti conſistat.

PA n. A D. Nnllmn 4:07pm grant taudit diaz/PIM.

. VI I. .A. ¡ª

.A T E M v R id,quod extra Controuerſiam est,aêrcm toti ter

. r2: circumfuſum eſſe-. Addimus 8C hoc præçerezx ex terra;

aqua , &r aére globum vnum existere ,. quatenus ad idem cen

crum hæc tri-a ſimul elements. nicuntur. Sed illa-quæ vulgò ſin-_

gitur ſphxraignis aèrc ſuperior,vel vt pernicioſa ,vel vt inutilis

:eiicitur ,7 tum à Mathematicis , tum 31 Phyſicis..

P A R A D. Noni est lefliorignú, quin; ſit term *vel aqua.

- ’ V I I I.

VE contra terra; guietem argumenta proponuntur, ingc..

nioſa quídem ſunt maX-imam ad partem , ſed infitma ta

men omnia, ſiue petantur ab acceffu &I receſiªu maris, qui faci

lem in hypocheſi Copemicxa habere dicitur explicationem,

ſme à rapiditate cxlorum nimia , fiue àfimplicitate ,ſmc à. faci

litate maior¡ motuum. ’

P A. n A D. Nui/q: est :guns Mm -vtlax, que mm ſi: velociar cqjcehx.. ,.

IX.

Page 10: f , POS-I-~TIONES-

-DE. SPHO/-ERAX TERRESTRI.’

I . . .

V5 vel ab explolis tamin ortum -quàm in occaſum, tam

in meridiem quam in feptentrionem globis bombardicis,

vcI à stellis verticalibus constanter iiſdem, vel ab aliis id ge;

nus capitibus petuntur argumenta contra terræ mobilis hypo

cheſim, aut debilia ſunt 8C facilè contemnenda, aut faltem

eiufmodi vt omnem dirimere controuerſiam non poffinr.

P A R A D. Si plana eflìt tem , [fare quidem in :4 nam digas.: Poſſi

fit, fèd nemo nam inculare.

X.

V o pacto ſit terra magnetica , an ita vt magnes tota fit;

an ita vt ab incluſo intra penitiora vifcera magpete vim

trahat magncticam, nihil hic necefie est definire -. hoc vnum

contendimus quod certo patet experimento, 8C vim terræ ind;

ſc magneticam, 8C à ſola vi magnetica immobilitatemillius CX

plicari pofle commodè.

P A R A D. Tam certum cſi' vim tern imffe Magnetic»); , quain cerm

fit eandem inaffe magneti. ‘ -

. p ~

- X L.

L o B vs terreflrispfi cum firmamento componitur, non eam

habet magnitudinem , quæ poffit in ſenſus incurrere, vt O

ptica dcmonftrar. quin 8C adeò exilis est , vt illa ſi cum Solari cae

lo conſeratur , vaneſcat in pu-nctum. Vna est inter Planetarum

vias orbita Lunx, ad quam exacta terra dimenſionem habeat ſen

fibilem. - ~L

P A R A D. NemoLmmm in Horizonte/im haélema ‘viditmec ‘vìderepotejl’.

X I I.

ER R A cum relatione ad cælum ſpectata tot habet circu

lo.s , quot in Carlo concipiuntur : ſed qui defcribuntur in

ea ſeu Tropici ſeu Polarescirculi, non eodem modo fubjiciun

tur Polaribus aut Tropicis .cælestibus , quo maioresterræ circu

li. Equarór nieridianus 8Cc. \Equatorimeridiano , &Horizon

ti cazlesti lfeſpondent. , ’

V

l

P A R A D. Si cmn cdap-ibre circula? terrestre: camparentnnimmnzfi* diu- ſi

untur !Nan . .

. B

9 .

/01/

Page 11: f , POS-I-~TIONES-

c9 DEÏSPHUSRJ TER-RES TRI.

XI II.

RET ER decem circulos, in quos terra cum cado compa;

ſita, tribuitur, .triplex est alía diuiſio teme. Prima in longi

cudinem 6C latitudinem. Secunda in Zonas, Tel-cia in Clima..

ta. Longitudo ſecundòm ortum 8C occaſum extenditur: latitu

dincm iuxta ſeptentrional¡ ac meridiem metimur. Zona-r ſe

feruntur ad Solem , Climate¡ ad ſphxram obliquam, i

:PAK A b. Tam certò confia-i ¡gam- {ſe formditer in Sole, quèm effe

forma/Iker in camino. .

X I V.

DV P I. 1 C E M proponimus longitudinis inucniendz metho

dum, popularem altcram &z facilitate ſua Precioſamfflure

petitur à rotatis horologiis iiſdémque exactioribus, quàm quze

hactenus inuenta ſunt ; alceram planè Geometricam 8C erudi

tam, ſed in praxi fortaffis operoſam , qua: ~petitur ab obſerua

tiene loci , in quo Sol apt Luna verſenmr.

‘ PA R A D. Tam ,filcile inumi.re flcrefmn longitudinal-Jn, qªèmflire

in que loca Eclipticz Sol nt Luna vnfitnr. -

XV.[cv-r longitudo loci eſt arcus \Equatoris inter punctur.l

‘ in quo primos meridianus ſecar ¿Equatorem , 8C meridia

ñumioci interceptus; ita latitudo est arcus meridiam- inter

¿eptus \Equatorem inter &T verticale punctum loci propoſiti:

ñinc ſequitur nullam eſſe in \Equatore latitudinem, vt nulla est

in primo meridiano longitudo.

ª P A R A D. Ex hypathcſi term mobili: Iongê celeriè: agitar ¿lab-u "mſ

ſm in Oman , quàm ſi exploderctur in occ-afin».

- X V I. , . . . \

. R E S tantòm ſungſi loqui volumusaccuratiògzonagquam

- quam vſus obtinueiit vt in quinque Zonas terra tribue

retur. Zona ton-ida dicitur ea ten-x partio quze perpendicula

ses à Sole radios excipit. Temperata, qua: obliquºs. Minus efl:

frigoris in Zona frigida qua: polo ſubest Antarctico, quim in ea

qua: Arctico ſubiacet. i

P A D. A n. ;$01 RIU/liſt. :enfermar-em ¡ul-ct him», qnàm -hi Zona tenida.

Iu.

Page 12: f , POS-I-~TIONES-

DE Split/SRA* TERRESTRI. ¡zz

v - :.--.r-.›x.ViI-'-- …N n; :

T exercere ſe in hac palxstra poflint 6C Logic¡ , lumc illis

ſyllogiſmum proponimus; Qiiicquid non est in Zona tor

Iidzrnoh potefl: exèipere perpendiculares à Sole radios.

Lotetia non. est in Zona corrida , ergo &e Przmiffie ſunt negati

ure , 8C ſcruará ſuníli formánumquam ex vero concludituiàfal; l

ſum. Quid ita.? .

- P AR A n. Ex prcmtflí: wega-tm?.- potoſi ¡¡liquid legitima' canela-Ji. , f*

. . .. z … XVIII. \LLMA est -teme ſpatium inter duos- parallelos compre

henſum, in quo longiſſima dies artificialis creſcit vel de

creſcit vnius horx, media: inreruallo.. Vnde ſequitur prirnò to;

poffe numerari- climata , quo: intra ſex menſes medi:: Conti*

nentur horx. 2.. Concludi eo angustioríbus ſpatiis, climara, que!

ſphnzra magis est obliqua.. "

.Y

-A

ſi P A R A n. Pier¡ potefl' *D: maltratar :der-ini: , qm- intra dim mmm 'ui-L

ginti [alma, quin; qm- quingtnta cªnficit. ’

X I X. . , ‘ \

Ro diuerſis cæli partibus, quibus globi terrestris incolx

- ſubiacent, dicuntur alij Pericrci, alij Antoeci, alij-Antipodas.

In quo conueniantzin quo &C diſcrepent; qui fiat vt Antipodes,

qui tota terrestris globi diametro nobis opponuntur, teme fincj

vllo caſus periculo tenacitcr inſistant , nullius est negotij deſi

nire. ‘

- .

P A R A n. -Adeò remotiſnmt I- Idpn’i: ptrimſa, 7m- oppofitn nostrío* -vrgrnrª

instiga, "ut co: cadera ſi: impoffibilc.

X X..

HEc præcipuê ad vſum globi terrestris problcmam per

tincnt. l. Dati in terra loci longitudinem 8C latitudinem

ipuenire. a… Data loci longitudine 8C latitudine locum ipſum

inuenire… 3. Duorum locorum distantiam metiri. 4. Band) ci..

tiüs. vnilocoqtràm alter¡ So-1 oriauur definire. 5. Globmutetrr--ª

strem debito in ſitu constituere. -i

P An Ab. -Pſm in libra pluma, 7x31» ¡n libra fer-ri, ponderè, 1

NERO B LJ-

/ffif

Page 13: f , POS-I-~TIONES-

,

DE SPHERA C/ELESTÍ.

- . t L- ita - v MN I s quæ de cælo est doctrina, vel intuetut astravt in

y É ſe ſunr,ve1 vt ad hominem refemntur : ſi primo mòdo

. fumitur , Astrologia dicatur este ;ſin altero , Astronº

mia. Astrologiam hic intelligo non iudiciariam illam

quæ plena fallitatis est , ſed eam , quæ de fyderibus 6C varia.com

plicatione fyderum expedirè loquitun

P A R An. Estncfleflu prima magnimdmz'r maior , quin¡ u que fixus

- I I. -

CEI. I hoc ipfo quod ſunt quanti necefle est, vr ex partibus

. quæ femper diuidi poffunt vlreriüs, coaleſcant: hoc ipfo

quod creati ſunt, neccfle est, vt neque ſint infiniti nec ab æter

no. Partim ſolidj ſunt partim liquidi -, ſed ex roto- incorrupri

biles : neque ſunt animati, neque compoſiti ex quatuor elemenuſis, nec ab intelligentiis mouenrur.

P A RAD. Dmtpla -Uelaciè: :estr-dins moveatur Acbilla, fiar¡ pata# vt

nunquam ¡Ham affequatur.

. I II.

- D Planetarum ordinem varióſque motus explicandós variæ

proponuntur hypotheſes , ſed fuos vnaquæque næuos haber.

Ridicula Concentricorum est hypotheſis; intolerabilis Ptolema,i

ea; non est copernicæa verilimilis ; ferè chimenea est in praxi

Tychonica; ac quæ Semicopernicanorum est, tam copernicææ

quim Tyehonicæ incommodis laborar. - - -

P A R AD. Angular¡ contingencia non est minor giwar-ungula amm.

I V.

I N rota’n A B i i.; S est Ptolemaïea I.. propter Epicyeloruni

multitudinem 8C magnitudinem 2.. QqjaMercurium at ve

nerem- non bene illigat 8011);. quia tamecſi .eau-ſam afferat,

eur Planeta: ſuperiores dum Soli opponuntur ſint terræ ~propio-r

res,.no.n ſatis explicat cur Mars rumfir- Sole propior. 4. quit

non congruit cum phaſibus Veneris. -

*P A ¡LA D- satumia videtur !me letitiam quid celefior [me est.

Page 14: f , POS-I-~TIONES-

.DE spHusxír-I Co/SIJESTI. , . 15

-NCENÍÓSISSXMA quidem est hypotheſiscopemicxa: díſplicet

tamen triplex ille motus quem teme tribuit: diſplicet ingcns

illud quod admittere neceſiè habegSamrnum inter ac fixas diuor-s

cium. Denique hæc hypçthefis, nec. benecum ſacris paginis, nec

bene cum natura: legibus, nec bene cum ſapientíá , nec ſacis cum.

ſenſu communi cohæret.

P A R A D. Tamet/I', qnodfalſïam efhterra mamremr , peiar tdhucefic

hjpotheſís que mobilem, quin: que immabilem ill-Im statait.

. , . V I. ,

Y C HO non cam Copemicani ſystematis cuerſor quàm in

uerſor ſuit , 8C quamquam laudabilem in multis hypothe

. ſim inuexerit , nec male cum phxnomenis cohærenterh : nimiá ta

men, Vt cartera taceamfflugnantiuxu inter ſe motuum multiplici

tate laboral: , 8C cauſa~ videcur este, cur in [Iypotheſi Copernicmá,

etſi Inultüln ilnpeditá per ſe ſe, \Implicitas laudetur.

, P A R A D. Si Ixpiter 'una menſe citiè: momrctur , quad» ;e ipſk mama

mr,, cenſereturºimmahhs.

V I I. ‘

- EMICOPERNICANORVM hypotheſis,cuius non tam auctores

quàm instauratores extitere Longomontanus, Origanus, 8C re

centioresaliquot alij , etſi prima fronte cæteris przponenda v‘i--

deatur; peccat nihilominòs in eoígrauiter, quòd ex collectis alioü

Ijum ſystematumvitiis tota coale cat , hoc iPſ0 quòd 8C motum in

\eſtá diumum , 8C triplicem in ſuperioribus Planetis agnoſcit.

P A R A D. Ex hjpatheſi :erre mobili: , proiecta non ruident in mm Ia

cxm è quo proiecta ſunt.

VI I I.

NOVAM.M‘-?l-thCmat-lCa Claromontana proponit hypotheſim,

vt ea vitet incommoda , quæ inuentis huevſque ſystematis

adhaeſere. Statuilnus cum Tychone cerram immobilem , Solém--

-que Planetarutn centrum ac ducem: ſed ſuperioresPlanetas nega

mus moueri in Conſequêtia motu propriomegamus moueri Satur..

uü intra 3o. ferè annosJouê intra 12.. 8C Martem intra z. ferè annos .

P A R A D. Tam facile est inuenirç longitudinèm 10a-, quàmfiin quam -

fit bora Salir- d* Lau. Í

B iij

M0'

Page 15: f , POS-I-~TIONES-

x4» - DE -sP-HoEX’A"CoEz-B-s7‘z.

I X.

N i CVM -in Sole motumxúmque ſpiràlemhgnoſciïnügqhiï

. mouecur in occaſum -ferè intra 2.4. horas¡ mouemr-intcrim in(

. orrum Circa proprium axem , mouétque Mercurium aòvenereníl

concluſos intrá ſphxtatn ſuiturbínis. -Superiores iríterim Plane'téT

. . . . , Ñ . ., ,Ñ 1

mouentur In antecedentla. Iuplterlntra menſes 13. Satumus Intra

vnum annum8CI3.ci1-citerdies. Mars intrazſiamenſes. - " - ’ 1

ª -PA n¡ D. Vſx *vaga-m Mind: ¡Rumi-Mim- i Sale- Lmgª, qnàffirfim ple

¡u est. Ï - -

X.

ANC hypptheſim 8C cæteris vniuerſim 8C vnicuique ſim.

- gillatim praeponimus. Ptolemaïcæ , quia congruentior est

cum phænomenis. Coperniczeæ 8C Semicopernícxæ, quia verlo:

8C veriſimilior. Tychoniczt: ,, quia ſnnplicior. Omnibus , qúia

praxim haber facillimam, cúm eandem reliquæ, aut impoſiï;

bilem habeant, aut certè difficillimam… º

PA R A D. Tormenta.” bellimm ex hjpoth. terra mobili: minus habet r0

bºri: ad defienda mania, qu Meridien¡ fluctúa!, quin¡ quo *Url ortnm

*vel occ-fin». ' *

X I.

- ON tántòmà refigionqveròm eri-am à rationexáq; multiplici

iudicialis Astrologiarefellitur. (Dip e qua-r non niſi Fabuloſis

adúmbratíſque ſunilitudinibusnitamr , ltqnc praeterea eiufinodí

vt- ad praxim reuocarinullo modo queat. Adde qnòd qui diuersú

habent horoſcopum, eodem ſzpè faro moriuntur. Denique vt ab

expericntiarefurari facilè ars illa non potest, ita nec ab ea stabiliri.

' Á R A b. -nfſeramr ¡tu definim- wm¡ , què» que baña-m 411m¡

eſt, *vam-nm :flv impaffibile. -

- . - - X I I. ’ . .*- -ª

ASTRON o M v s antequamastra reuocet- ad Calculoshomíp

nummeceffe haber cam inuestigare menſuram , quaſyde

;ummotus dimetiatur. Eiuſmodi inenſura:empus est , in quo ::es

maximè periodos dizstinguimus, ſunpljces alias, qu:: ſupra ſimpli-ç

cem lincam peragunmr -, alias è multís ſxmplicibus compoſicas,

-denique multipliczeas.

. .Ñ

. o.

,

,4

:’ P A ¡i A D. Non-amit mada: anti-für¡ qxèmf-&v; ;ji

t.. 7

Page 16: f , POS-I-~TIONES-

DE. SFHWRA- CLÆLESTI. -15

X II I.

- O c v M habenr inter iimplices periodos dies, mcnfis, annus.,

ôcc. 8C motus Cuiuſque Planetas. Duplex est hora;zqualis al

tera, quæ partem diei naturalis vigeſimam quartam complecti.. , Ñ

tur;altera inzequaligquze duodecimam partem diei vel noctis arri.

ficialis z an auremà media nocte vel à meridie, an ab ortu Solis

vel Occaſu, repetendum ſir horarum inirium , esto problema,

P A R A n. Nul‘ terre par: est, cm- die: mn ſit, pluſqaum 24.. bom-Inn.

X l V.

VPLEX est dies , naturalis alter, alter artiſicialis. NSI

turalem metimur à reuolutione Solis integra. Attilicialem

verò à mori Solis ſupra noftram Horizontem. Hebdomada est

eollectio omnium dierum antiquiffima, qua: fibi præcipuo quo

dam iure vlndicat auctorem Deum. Nomen à Planetis habuere

finguli dies hebdomadam ſuum à dominio Planetarum ordinem 4

ª P A RA D. Circuit“, qui partem cæli cºnffiicuamnb incon/picxáfeparatmec

¿fi fenfibili: , mc rationalis Harman. - Ñ .;

X V.

. R r p L E x vulgò menſis distinguitur,Solaris,Lunaris, 8c- uilis. Diuidirur Lunaris in periodicumlfynodicum ôcillu

minationis. Vt triplex menfisjita-triplex annus estfiolaris, Luna

fis, 8c Ciuilis. Præter inltitutam à IuLCzfare Calendar¡j reforma- -

tionem, ante quam vix aliquid habet historia cerrum, neceffarja.

fuit rekormatio Calendarij Gregonana.

*’ P A R A D. Tam efl: cuiden: meridiano: magma’; eff: ¡Mahler, qui!»

eiuſdcm polar.

X V l.

NTER compoſiras periodos numeranrurCyclusLunaris, Solaris,

&aquí porro merhodoventum ſir ad notitiam Cycli Lunarjsz

quo deinde confilió fuerit Calippica periodos institura ; cul‘ in ei

peccatum ſit; quâ ratione conciliar¡ Lunaris annus cum Solari

queac; quo denique fundamento nitatur cyclus Solaris ,-&- alias

id genus quæltiones facilè (Clair erudita Mathematica; - M‘

z.- PAR .A ó. Demon-firm pote/i, fm) e]? patif in extremo ¡pin vnius

criada, Yt flama» quodlibet in longitudine ſupera. -

L . .., a

M)

Page 17: f , POS-I-~TIONES-

k6 DE SPHQÁRA CAI-EST!.

XV I I.

N T E R periodos multiplicacas iam præcipuum haber nomeu

ac locum qu:: Iuliana dicitur ,;. excogitata non ita pridem

à Ioſepho Scaligero , que quatenus reſolui potest in tres ¡Ups,

è quorum multiplicarione componitur cyclos ,. nſon- {nedlo

crem historiæ claritatem affcrt : atque vt minimè neccflaria ſit,

negar¡ tamen quin ſi: commodiffima, non potest. - Ñ

P A RA D. -Impofflbile cfl* infinitnm, guia Poflibilezst infini-tum.

. . *t* .

. X V I l I.

YD E RA nec oriuntur nec occidunt , niſi quatenus ad ho-. 7

minem-referuntur. Dicuncur tamen reſpecta ad Solem- .ha

bito oriri 8C ,occidere intcrdum coſmicè , interdum acronycè;

dicuntur -_pr:eterea 6C oriri Ñ occidere heliacè. Luna veram

eclipſim patitur, Sol apparçntenl. Vix nobis eripere totum SO

lem Luna potest , potest tamen.

P A R A D. Nan est minor que term tribnitur à Capernico celerita, quin:

que i nobis ſic/lao cala.

XI X.

P RlMvM problema, Lucente Sole eius altitudineminuenire.

2.. Lucente Sole meridiañam lineam inuenire. 3. Ad diém -

datam inuenirein quo gradu Ecliptficæ verſetur Sol. 4. Inuenire

quis anni ;dies reſpondeat gradui in Eclipzica propoſito. 5. Dato

loco Solis &linea meridiana Poli eleuationem inueníre. 6. G10-

bum cælèstem artificialcm natural¡ analogum constituere.

P A R A D. Nmzquam terra Magix talefit è Sole , qtdvïſnb ixitio meüſi:

luxury.

. X X.

R o B L E MA 7. Lucente Sole inuenire qua: fit hora. 8. Stetlas

in cælo ope globi; dflignoſcere. 9. Data eleuatione Poli 6C loco

Solis arçum díumum ipſumque clima inuenire. Io. Dato loco So

li; declinationem eius inuenire , 8C amplitudinem orxiuam vcl oc

çlduam. n. Lunar ætatem inuenire. 12.. Festa omnia eidemheb

domadæ diei immobiliter affigere.

PA- RA n. Cel¡ ſim: in infinita-m zfiuffibiles, ſin¡ mm ſunt dintſièíles t):

, , , \s . l-