Aufpice Potént./fimpDISPUTATI O

De Natura Hiftoria:.u Α Μ

Ex approbationcAmpliffim* Facultatis Philo Tophi-■cß t iß Regia Suecorura ad Saiam Acadc-

mi&cdcberrima» * v

S U 3 V K JB. S 5 D I o

Zacharias L. Humeri, Hiftoria*• fum frofdFons * Sc p. t. Decani.

V Μ ""f : -

PRO c R Am* JN PHILO SOPHIAeonfeqüendo publica cenfur-A ξ$ examim

(übmittit t

LAURENTIUS BENEDICTI ßraffi/Upjandusr".

In Auäitorio Vetert Majore ad dkm Mai) Anno 16so»horis d 7. matutinis.

Stigetitä Qui legis Hiiiorias nec mores inde gubernaj»ÜtiUus pofles ludere guara legero»

^·0(^-)θ6·6θ6.^Οθθ<^^U BS Α LI JE,

loiprimebac Eichulus ,Ματτηϊ®.

m£'.rim.

's,J

Σ«ν Θί$

disputatioΦο

NATURA Hl STOR Lf,J'roocmiura.Ulla gentium cenfenfu , itudiorump^rsjioprimis humaniorurn aut amerni·or aut fru&uoiior eil ipfå Hiiloria, Ha-ecnim cam natnram habet, ut homincfantca rüdes, atq; ignaros ad capeicen-dos hocores» & res live domi fi?c rm-iiticr gerendas, idoneos pr®ftare valcat.

Unum hoc eil prKilautiiljmorumsüthorum iententiå lite-rarii geaus,cujus iludio fapientia iknui parabiiis & pruden-tia,duo teiickätis»quac iumma poteilhomini in civiii focic-täte conilituto privatim aut publice co&tißgc^iola caquecertiffima inftruooenta. Sapicnda quippé cit. quac Dei Opt.Msx. numen docetcognoicere, opera contemplari, potca-tiasn infiaieano pari Juftitiå & bonitate juo£lam mirari 9 ve¬teran, revereri: quse homincm fcaiu pietatis imbutuna»huiBo attollit»&. iüpra cados evchit. Prudeotia vero eß,qua? inter bona malave, utiiia & noxia , ialutaria & exitioiaAatuit diicnmen; Sine qua ncintelligi quidena ullavirtus

A % poteß$

/

poteil, cum fit oculus mentiis & aoirna Politicaj ut autboreilCaufah. in prsfatione ad Polybium. Ad harum utrius~qucadeptionem , mirum quanturo lucis adfert hiiloria^·Qua?,ut Eloqucntia? parens Cic Lib,2.deGratofeait:£#/<Γ-/?ή■ temporum> lux veritat'j, vita memoria* magiftra vita*nunciavetuflat is, Hujusitaque ftudii jaeunditate te. amoenitatodu$us, hiflorise generaler» naturana delibare , éarrquobrcviter drlineatarrbplacidas eenfuras dextréphiloiophaol·»tiuro iubijcere volui* Sit itaquo

Thefis I.

Qtiamvis Hifloria, utveritati conientaneum refert PFt-·nius,quoquo modo icfipta deleået; ta men qura norL,tam voluptatc,quam ufu publico om nia metiri fur» ma o-pe nitidccet» plurimum intereils utrum negiigentcr tra*denturresgeilas ; an esmem cum ßdeoptima, tumpru-denter, ornatéccrtaque Methode illuilrcntur &commt·*morentun..

1 F.Hoc verb ut facilius quis coniequi poffit, haud forfs-

tan abs re fuerit, qüasd&m obfervationes annotare. Quai'eo,quifequitur, modo» utdc biilorfa? natura 6c conftitu-tioae»quas confiilit iß definitione? divifionescauiaruiriqu©earum tradationcjindeque utilitatcs puilulsntes> in mcdi~um afferre anioaus eil..

I I I.

Duplicem in primis ftatuimui viam> qua humana acqui-fitur cognitio j ej^uarum primamper lumen natura infltum po-aimus; qua ab univerfalibus & prineipiis natura notier*

propre-

frogreditör» quo ordioe cmη es difcipltoac fuc quoqu©modo procedant } Ah tram verd per exptrienltam mimHerh

fenjuum gf perwduBionemßngulariam jtratam ejfe exiftimamut*I V»

Haec hominis notitia» voce generaliter acceptabla-Sur Hißoria. Etenim quidquid homini pneter comtminiuraeognitionem quocunq» modo innotefeit, id tο tum quan-tumcunqueeft>hiftoria; referendum putamus; Ex qua ve«hat i uberrimo fontc » artes omnes diiciplinaeque croana-fifunt originemque traxerunt*

y,Hifioria aliqtiando in propria & genuina figcsifica-

tinne pro rerum hngularium notitia aliquando in im pro¬pria uiiarpatur: interdum cum hifioria eoinciduntj Anna-feSjFphemerides»GomRQentarij> Chronica & Chronologieiaterdum ftriåius iiiromitiisr,.

¥ Ϊ. 'Hifioria dicitorvel r. äGrseco η fSy» qnod fi¬

lat fiusum rerura. Narrs cum hominis memoria labiiis fit»aeobid ipia antiqoitas facile ie nobis iubduceret, hinc Hi¬fioria eilexeogitata, ot fiftat fluentem & quafi fngientemantiquitatem. vel ζ m^ifo ίςνξ&ν, quodfpe&are iignificat„Kam cum aliquid memorabile acciderit, homines quafifiupentes fpedtarc folent. vel 3. >Ws7S-teueSau, quod feirevtk cognoicereefi,ut reriifsimc omnium fimplicius in L. deAnima icripfit: ejusdem enim orrginis ^πζήμ,χν & 'kωξ un-de hifioria. Plures derivationcs apud authoresinveniun«tur i fed ha: iunt prseeipua? & primaria

V I I.Definitur vero hifioria hoc modo: Hißsria eß ver#*

Α ι Hotit 'm

mihi* ttrum ßnguUrium memernbihum, quAvum memorUftucotifervtrt utile eß ad bene beate^ vvvendum,

V i ι ί.<7i«whujusdcfioitionis facimtjs notinam feueogni«tioncna»co quod hirtoria confideratur hafckualjter, proutinert animo hun^ano, noa vco iyrtematicé. Quia notitia

irta ejus eil natura? ut poisit vose , Triptis, fculptura 6c e,explicari> ut vero rc ipia expucetur , notiert dchirtortsenatura,nifi eo nomine utamur pro ©peribus 6c hirtorico-furo raonumentis. Non verö ut aiiis placet, explicatio,narrstio, vel coroffiemoratio» Non enirn ert de hirtoriaertentia, ut resgerta; narreotur j isd iaotutn ut feisntur:Narrati© ver0aecidithirtoriaf,&crt attributnm & extiin-iecum quoddam 6c penitus extraneum in hiitoria^.

i X*Dtffereniia petitur partiin å proprictate eilentiali*

partim ab objecto,partim etiaro abipfo dne. Diéiturcnirovera, quod veritas fundamentum fpiritus 6c an irr a ert bi-rtoriae,absque quanuliam nequeformam, nequefidem_shabebiL».

X.ObjeHum vero (ive materia circa quam rtmt res fingu-

lares memoria hominum d gnsf3iubrtsntiaies,vel Accidcn-tales, Naturales vel Artificiales. Etil vero obje&um hirto-ri® ftstuimssres rtngulares,non tarnen quidquid fingula-re leu Individuum eft,ab hsrtorico debet explicari,Ted dun-taxat res iingulares memoria hominum digna?· Ca?terunjneque ®que circa omnia k%j,*Aoy<t veriaturhirtoricus j iedptimariocirca ττςακΙικΛ^ fd eil a&iones per quas inielligi-snus res geftaspublicas 6c privatas , non humiles iedillu-rtriore§?6c tales qu® condueunt adinftitutioaero vitse hu··

roaη

ir>ante>fivc eam geoeratimffpåemus,iivc ad aliqucm cer-tum vifcse ihtum in Repnblica refiriogamus.

x r.Fcvm&m autem nulltm aliam eile quam, quae capitur

k fine & coincidit cum fint).X I I.

Caufa efficiensitiiam hic paucifsimii ttngenda eil, qu«duplex: i.Ünivevfaliszft, ipfeDeusTerOpt. Max. cujusim-menfa bonitas, ineffabile confilium, & admiranda profi-deotia,in perpetuahiftorise eontinuatione åcconfervatio-m ab origioc mundi ad noftra usque tempora relucent.

XIII.jt, Particu/aris caque duplex : a Prtncifalu eft Adam,

qui eam ad poAeros propagavit, donec tandem ad nos de-rivatafit: cum hominibuseruditis, qui partim cxpreiToDci mandatojpartim natura duce incitati, veteruoo receo-fciorumq; monumentorum conditorsf,five in Eccleiiadiveextra eamdlli vixer«nt,divinseqi provideatise miniilri in_,tcrris dicuntur_,

X I V.β faflrumentalüvztö fuot praeiidia åt admmicu!a,qui-

bus illa & faciiius percipituråt felicius retinetur, commo-

diusq»aduiiamtransfertur_. Qua? funt vel generalia velipceialia : Illa huic facultati cum Cognition® totius Philo-iophiaeå? fuperiorum facuitatum com no u nia, utfuntlin-guarum principalium cognitio» memoria firma & fidelis,jtidicium reftum & acre. Hasc funt exoticarum linguarumcognitio.Galiic» nimirum Italien, Hifpanicae & aliarumj,

X V.Finü H;ftori« duplex oftenditur, i. Suhordimim k\\U

«et, ut omnium rerum vigeat memoria eo modo, quo fihifucc®f^

fucceiferiot» proutHerodoiüskib. i, teftatur. ι, U/timmffproprio hiüoriarum finis, eil vef(mpliciter ultimum utglonsDeisVclfecundum quid ultima*β

XV

is% v.elprimuéut éfiogu!aribusiIlis& indudione ex«emplorum cooftituintur praecepta univerfalia» vel adjnentis noårae caligiriem diibutiepdamj vel ad vitam redsgubernandam neceilariaj, eaque univeriaiia jam ©btervat®exemplis denuo con£irmcntur»& Jingularia illa exempla^ad univerfalia ceiiregulfts redueaatur-

XVI I.J/elex primo erttueB, ut experientia iingulariom coo.«

firmetur in nobis fcientia & prodentia, quae efficiunt, «overum redecognafcamus, malayero fugiamus 5c poenas^decüncmus» fcu ut rem verbo compledar» obrineamu^beatitatem vei c^qeteßem exbiiioria facta, vel zivilem e$civil!. % V I ί»

Hinc viderseftiquod ratione finis biiioria fit duplex?quarum uHafhemBcatcujus finii cogoitio veri,fivc earurnreruro coutempiatio, qu® io hiftoricorum rooaumentis^funt confignat«» in genere finttotius orbis rcsgeitsifivoin fpecie fingulorum populprum>Regnorumj civitaturtL·»?five deniqiie individuorum s ut Alexandra ,Cyri, GuitaviMagni & alioruofi-*.

X l X.Altera PraBiea cB, cujus 60is eil poßefsio alieujusbo«

ni j vel qeando mores & adiones noilrasaccommodamuggxcmplis quae legimus. ix quibus clarifsimis exempiig^0haud obl'eurc utiütates hiftbrias colliguotur. * Prsecipua^&mmΜ itbkis 5c Politkis elucet,idq; tripJiciter

χ χ.Prtmo enim virtutem docet atque ad eam excitst, SI-

quidcm hiftoria proponendo exempla virtutum & vitiö-rum&qu» harc iequuntur praemiorum & poenarum, advirtutem ducit atque inflammatanimos; fant enim bsQvirtutum ftimuli:& laudum femina. IdcircoreåéPoly»biusoperis fuiinitio dicitHiftorisro efte inftitutionerrL*atque exerckationem iosge veriisimam ad res civiles. I-mo dod probos folum ad virtutem mflammant hiftorias;Ted insprobos i®pe infamieemetu å vitiisiceleribusq»dc-terrgDp, Χ X. h

ifriftWo'hiftoriae in rebus arduis & diflkilibus conii-Jium fuppedkantP Ita Romani Graccorum exemplision-gc prodentiores evaferunt £t quis ignorat, quantum inutniiitia döcem iuvare pofsint ftratagemata, quat pafsim α¬ρύd hiftoricos ioveniuntursSc authoritate facrae icripturascomprobaaturu»

Χ X i LTtrtio Exemplisaliorum reddimurcautiores,cum ex

periculis alienis videmus j quantas in calamitates fuå alijftultitia ciciderine. Igitur iic ftatuendum vei prxcipu-urn hunc eile hiilorise fruäum : quod ex fimilibas &contrariiscolligimus quid privatim aut publice expediatvel non. Nam prudens qui evadere defiderat,debet obfer-vandi eile Üudioiur%

XXIII.Hiifona deniqiieeifjcit,ut rebus fccundis nonoimis

erFcramur: aut rebus adverfisanirao ijmus paßllo fradlo-que' Eft namque ipeculum vitae human^dn quo contem-piamur,qtaatis caübus obooxia iit ornnishominum vita»qus res facit, ut nonnimisrebusproipensftdamus, led a«lienis cafibus moniti»eogitemus eadem cobis poile coutin·

B gcre,

f

gere. Nefcis autem quid ferui vefper vehat Unde hifto-ria å Cic. dicitur Magiftra vitae.&c, Abioluta cauiarunutraßationcftequitur ipfa divido.

XXIV.Querum principalis & primaria eft,quod hiftoria di-

vidatur in f^rniverfalem ξ£ Particutarem : Illa in gencre oft»quae explicat hiftorias prsecipuas fecundom certam tem-porum icriero,atq; adteofecundum quatuor fummas mun¬di Monarchie*, vel ut explicatius dicam .· Hiftoria univcr-falis prscipuas hiftoricasnarrationes expooit,vel fimplici-terabinitiomundi>adpr*fcntem usq; ditm, vel exhypo-thefi å data Epocha adccrtum tempus, fite id ftri&é fiaofifclaté. XXV.

Dicitur autem haec univerlis eo quod nec uni loco,ncctempori,necgenti eft adftriäa,ied femper cum nobiliflimagente de terra in terram migrat. Nam ut ex multis »nius*Reipubl. hiftoriis conflatur hiftoria imperij totius; ita exmultis univerfi orbis hiftoriis componitur hiftoria uoiver-falii. Quaeque eft vel Scchfiafttctvel Pohtics.

XXVI.UU qu* pvdcipuétraftai res Eccleßafticaj, etfi Monarchia-

rurn & regnornm negotia mifcet,quod fteri ncccfle eft,cumI cclefia non poftit elfe fine Politiis, & interdum ab impe-ras defendatur,ioterdum & quidem crebrius premitun.*

X X V 1 I.H&c vtro fiw Pohtica>qux iroperiorum initia,conftitu-

tiones,gubernationcs & mutationesexponit. Su»tautem_*ex preeditliombus Danielis,2.cap. v^r.feqq-Monarchi« qua¬tuor: Primam AiEyriorum & Chaidaeorum poft diluvium.*condidit vel Nimrod vel Nebucadneiar. Secundaria Perfa-roro, Aflyriorum imperio deftruäo condidit Cyrus, quaeduravit ad tempora Alcxandn M. Tertiam Graecorum k

Periis

Periis ad Gracos tranftulit Alexander. Quartana Romano-rum inchoavit Julius Cacfar,quae adhuc (ied valdé dcbilitata)durao. X XVIII.

Particuiarit vero hiftoria cadem praftat fpeciatim»& ex-plicat certas quasdam res in particulari,nempé vcl particu-laris alicujus Eccl efi«,vel Angularis alicujus Regn i & C.Quactradit velomnia quaecunque ad Ecclefi«»gcntis,aut civitatisres gcftas pertinent,utLivius qui res Romaaas proa jxit aburbc condita ad Auguilum fub quo vixit,vel partcm,utThu-cydides de bello Peieponefiaco» Saluitius de bello Catilina-rio & Jugurthino>Cad'ar de bello Gallico>&c.

X X I X.

Competit&id hiiloiiar ingenere, ut ejus pars dt vclprincipaiis pertincns *dpuatuor A^0»4rcÅ/<*i,;reguum,eccleiiafD>provinciam>aut regem,quem pro fcopo pritaario habetau-thor.Velefl accidectalis& incidens,ubi proptcr connexionem rerum, aut temporum aut locorum hifloricus aliquidadraiicet» quod ad regna contemporanea, aliam Politiam,Ecclefiam aut diiciplinam , quam quac ei pro icopo eil, per-tinet. Sic fcriptores hiiloriae univerfalis civilis pro fine ha«bent quatuor Monarehiarum dedudionem,ex accidenti v.ad contemporanea regna & Respubl. digrediuntuc^.

XXX.Solent etiam Antiqui hiitoriam diftribuere in D/vi·

Naturalem* Humanam, quam di vißonem ad noftrarm*accommodamus,cum divtna tfhumana conjundim compre-hendi poilunt,taro fub univeriali, qnam particulari. Natu·ralem v. quod attinet,illam proprié ad Phyöcam fpe&aro»cuivisobvium eil,cum univerialia maxinié tradet, qu« ni¬hil ad noitrum faciunt inilitutunu.

XXXI.Hic minimé etiam praetereunda eil mentioh'tfttrU

Β ζ [i"gul*rist

fingularis^UA vitas heminumfsngulatim defcrihit sc deducit. Hä«jusmodieftCorneiiiNepotis, de vita rebusqigefiisiiiuftn-um virorum,Gr$ci* ImperatorurmSuetonii de Irnperato-ribus Romanis. Ε Grarcis vero eruditifsirné vitad pnncipumfcanquaro geaainum civilis prudcntia;pabulum>!iteris coa-fignavit Piutarchus*.

XXX ILConfideratis aufcem fic cflentialibus hißoritc quaiig ef*

fe poiiuat,conlequeßs etiam cft> ut illa brcviter tra£lemws>quae ipfam eflcntiam confequuntur ; qualcs füat ajfeftioncstut laté iürapto afFeüionis vocabulo loquamur»/?^/·/* imtne-d\äti effeftutitf accidentia communi» concomitantia,·.

XXXIII.Proprietates vero hic vocorfva ImmedtAte psndent est naturé

hifiorw, inter quas facilc primariam fibi partero arripit ipfai>eritA(>per quam hiftoria fit indubitatas fidci, praeiertim ia*cra. Conform'ttas autem illa,qü« in veritateihumanae biftorisercquintur non neeefiario debet eiTc adualis» fi confidcre«raus hiiiorkm in concreto,iufEcit fi fitpotentsahsßve sptitv·dinatis, Χ Χ Χ ί V.

£χ veritate fiuit fecunda,quå hifioria dieiturperfecta,co quod reeenfitis ornnibus fingularibus cum iuiscircura-ftantiis s nihil ad integritatem ejus requiri videatur. jjpuafperfecta, ettam certa e(fe videtur» nam has fibi invicem confc.quuntur. Tandemproper feiieitatem expetibihs .Et propter o-mneshas proprietates Pminens & honorabilis,

XXXV.^Accidentia Communia velSffeBu/ concemitantes funt vel

primary velfecundary, lliifunt utslitaspublica ξ$privata', quarumilla prodefiomnibus howinibiAStprimo in Ecclefia 5c quidemqumquepotifsimum modin: /. 8ft fpeculumprovsdentsa Des, quie

jceeaiet

reeénfet rniroseveotuj, qui DeumeiTe» & virtutisretrlbu*torern eiTeiVitiorurna; oforero & ulto/em teåantur^.'

X X X V i.

Sfi et!Am z.fpeculum caltui Deis £x hiiloriis narrs q» facriiirnpellimuf 5c ailicimurad cofeodam Majeftatena divinam.

XXXVII.3. Specutumefl Scäeßa Det,in quo videmus tibi & quaüs

fem per fuerit Eeclefs& facies* quomodo coIlecte9d®ienfa,5£inter horribileslmperiorum ruinas iemper jaåataåc coa-iervata fult s quos dolores & teßes veritatis, quas dubita«tiones habuitout tempore Lutheri Sc ahorum*.

xx χ v ii i.

4. Μagnam vattarηm cenjoUtionum farraginem nobls pv&*het. Levat enim dolorem communis quafi legis & humanascofiditionisrecordatioi& quando aliorum legimusmiferi·askamem.peftemjbelia, paupertatem» eogitåbiiBus non re-cufandam eile com mancm hominum fortem9 cum in eodéomnes verfenaür fofftun« lufa , Sc fi cumnoftrisconfera-muSüP-oAias miferias longé minores deprehenäimusr\

XXX IX.fc ϊη grsvifsmarum Theologiearum contrcveffiarum dijtf-

dic&ihne prudentiam conciliat > fapientiam aht»Judicium format,Docet diabolum illum veteratorena aotiquum eo eile inge-niojUt hserdes fopitas ab orco ioleat revocare. Docct iemi-na earum controveriiarum veterum cognofcerc, cum cjui-bus π receofiores eontulerimus 9 eodem iaborcrefutaveri«muc0I antum de utiiitatc hiftorise iaers 5c ccclefiafticat*

X L.Haud caret fuo ufu in Poltiich biiloria.Caufa namq; eft

confervatioois rcgnorum»civitaturot iocietatum? qo» ioili-tuuntur 5c guberaantur ad normam Sc apempla corurmquiänte nos vixere, Suppeditat exempla kuutariuoa conülio-

B i rum

rum>quatenusdocet conferrc noftramRempubl.mm aliif,& cx fimilitudine vcl difsimilitudine flatus ptaeterui & pr«-fentis coniilium promptum & acutum petere, ut temporobelli prjefcribit modum belligerendi, flratagemata mon«firat & confiHa bellica, exquibusuniusducis prudentianij,alterius imprudcntiam & temeritatem vidcbimur*.

X L I.Ncc tantam prodeft hiftoria ad imitalionem bonorurru

conftliorum tfedmulto magis adpr&monitionem, in cavendiscau-fis horribilium mutationum Rerumpubl.& variarum ca-lamitatutrL». X L 1 1.

Monftrat etiam ηecejjaria tantum facienda efje, nec ma«vendas efleresnonneceiTarias temeraria τΓβΚ,ν^γμΛσννη,qu2B varias habet cauias. i. JEmuiatioiricenditantmos^x. Julius& Pompcjusbella civilia moverunt, pra^eipué ex ®mulatio.ne· z.Pertinacia ingenit contrahilbeitum^ut cauia belli Pcllepon-nefiaci magna fui parte fuit Pcriclis pertinacia nolcntis re-traherc injuftum decretum de Megaris 3. Sape ambitione mo *ventur res non necefferia ab inquietis ingentts> nt A lcibiades fuitfuafor belligerendi in Sic ha cum patria domcflico arderethello. X L 1 I i.

Tandem le£Ho hiftorica huncaffcrt fecum fruflum, uuquae multorum annorum gcfla funt, brevi quodam volumi«·ne eomprehenfa teneamus , & qua? multis abhmJ (eculise-vencrunt, quafi pradentia & oculis ooflrisobveriaotia ccf-namus, ut quaii luperiori feculo v xiile videamur, & pr»te-ritis rebus non minus quam pradentihus interfuille acprae-flantifsimos heroes tanquam hoipitio excipere,cumque iisr*loqui& fermones conferre appareau,

X L 1 V.A t% hiC eft fen0ilis illa prudentia, quamjnvenibus ajfert hi¬

ftoria* Cum enim duo raodi hominibus propoiiti funt > qui-busr*

bus corrigi queant. Vwas ob fuam quis% calamitaiem, alter obalten*, ea'amitatis extmplum utique is eil eligendusjqui omnisdamni eil expers.Nec tam quseramusquidalij cgerint>quamquid optiire ab aliis adiumfit» quod nobis adimitandumproponimus*-

X L V.Privata utilitas ineo elucet, quod format cujusque Judi¬

cium in omnibus cafibus & adlionibus hominum,ut fic con-

tinuetur felicitas fingulorum hominum > &poft mortem^clari & laudabiles reddantur, acternamq; nominibus fuisr*gloriam & memoriam mereantur & concilieno*

X L V I.

Sequuntur jam nonnulla fecundariahißerta effeBa'.quo-rum primum eil voluptas & deleBatio : qu» oritur partim exnotitiarerum>earumq; varietatc,partim»quia res fingularestradlat,quae cum feniuum objedta ünt, facile å quovis intelii-guntur. Ac deoique inde,quod aliorum periculs ipfi falvi at-que incolumes evadamus : qnae resbominibus jueundaeflefolet. Firmathoc lpium Cic. Nihil eBaptiua ad dclcBatitnenL»lefiorisyCjuavn ttmporum varielates^fortuna^ vicifsitudinesyqu* etßnobis op tab lies in experiundo nonfuerunt, tn legendo tarnen erunt

jueuadx. X L V I I.Alter effeBtu fecundarius eß ornamenfant,Cognitio enim_#

hiiloriarum vehementer hominem exörnat. cum rerum-*

quas hiiloria fuo contioet ambitugnari & »ilimentur obccpioiäm & diligentem ledlionem atque obfervationem_»:& amentur ob jueunditatem & utilitatem,quam ex eorumpraefentia iuavi & erudito fermone, cuivis pereipere & hau-rireliceat. Hiice fructibus fi careret hiiloria nunquamprae-

ilan«

ßantifsirmpnncipgss hiftoricos tamGra?cos<quara Roma-nosivivis confiiiarns fuis prsetuliflent, qui vel fpe lucri veSmetu pcep«, nec voluot, nee audeot quandoq; deminis fbi$praeeipere atqi fuadere>utilia & nccefläria.Pro noftri inftitu-tirasione, tantum de Hiftoriae natura dixiflefufficiao.

Des Trinunißt Laut* Honor ξβ Gloria fccults nun»quam terminandis.

Literis ξβ mortbusprAßantilsime ßuveni-Vir&iDn. Laurentio ^tafff/Uplando, Phil. Candid. foler-

tifs, pro fumrao in Phil, gradu dode diipucaatj.TT Ißoric^qnantosprg.fla t mortalibu* ufui%·*■ Geßarum rerum fat monumenta docent,$)u& varios vita safus exempla% prabent,

Noßra quibua nunquam vits csrere poteß,Hac tarnen obfeura nunc ob*Uta noBejacerenit

Eximia hacβnon arte notataforent.^uam cum in proprio depingis arrnce eoloreu

Grator & exopto pramia digna tibi*Honoris de amoris ergo appiaudebam

OLAUS U Ν Ο Ν i U §» Frof.ord/Ä Α Λ O* j

]ßj cbpeτη le τνίλοιη ß<k<?ts > tzoBiX,a)$\écc $9pcu>κβί \ρίμ.\<üom> ifaev ψωπς λόμμωΌ,πι ηυ^ων»1 '2vt Kp φ^ίνα, φ(λι&3" truiü*ΤΙξάίΙ αύρίτ^ ντ&σίΗχ,ΐς ως tor tΤ.ης 1*μηί ort os μη & ωτητι i%s ΐ*ςifw W&C&iiJfyoi Κλα^Οορ μάψ ityitVTOUI»

έν 3$fy τι μίγπ ni α·φ*}( 5k«$*ίοψζβί ckwov »« xp Korpov ϋ H%oÄos ηοχπς.

Simerα smtcitiA declaran åa eaujaretiquii .

Johannis Εκιei Esagnur*.