7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

1/79

Filozofski fakultet Sveuilita u Zagrebu Odsjek za povijest umjetnosti

Diplomski studij

ORATORES ET SCRIPTORES: SLIKA I RIJE ODALBERTIJA DO PALEOTTIJA

(modul 2)

dr. sc. Sanja Cvetni, red. prof. Tanja Trka Mikloi, asist.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

2/79

Piero dellaFrancesca (BorgoSan Sepolcro oko

1420. ili prije? 1492.)

Fra Luca Pacioli(Borgo SanSepolcro 1445. -1517.)

Dananji gradiSansepolcro,Toskana.

DVA NAJVEA MATEMATIARA UQUATTROCENTURODOM SU IZ ISTOGAMJESTACA U TOSKANI.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

3/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

4/79

Piero della Francesca (Piero deiFranceschi; Borgo San Sepolcro oko1420. ili prije, 1406. ili 1412.? 1492.),Krtenje Isusa Krista , 1448.-1450.[1459.-60.], tempera na dasci, 167 x116 cm. London, National Gallery. Njegova povijesno-umjetnika valorizacija kao jednoga od najvanijihslikara quattrocenta zapoinje s XX.

stoljeem, na to su posredno utjecali postimpresionisti i kubisti, odnosnolikovna kritika koja je analiziralanjihova djela. Suradnik je DomenicaVeneziana na (izgubljenim) zidnimslikama u crkvi San Egidio. Osim tezabiljeene suradnje, na njega suutjecali Masaccio, Donatello, FilippoLippi, Paolo Uccello, paak i Masolino(usp. iroki namazi boje). Radi uFerrari, Riminiu, Arezzu, Rimu iUrbinu.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

5/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

6/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

7/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

8/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

9/79

Piero della Francesca (Piero dei Franceschi; Borgo SanSepolcro oko 1420. ili prije, 1406. ili 1412.? 1492.),Sigismundo Malatesta pred svetim Sigismundom , 1451.,zidna slika (affresco ), 257 x 345 cm. Rimini, TempioMalatestiano;Portret Sigismunda Malateste , oko 1451.,ulje i tempera na dasci, 44,5 cm 34,5 cm. Pariz,Louvre. Desno: Matteo de' Pasti (Verona ? Rimini,

1468.), medalja Sigismunda Malateste , bronca, 1446.,recto .

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

10/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

11/79

IZVORNISMJETAJ MADONNA DEL PARTO

PRIDONOSIIKONOGRAFSKOM TUMAENJU BOGORODICE ILOGOSA.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

12/79

Piero della Francesca (Borgo San Sepolcro oko 1420. ili prije? 1492.) De prospectiva pingendi ili O perspektivi u slikarstvu rukopis napisan vjerojatnoizmeu 1472. i 1475.godine, posveen je urbinskome vojvodi Federiku da Montefeltro i opremljen sa stotinPierovih crtea. U traktatu objanjava perspektivnaskraenja; kree od jednostavnijih tijela prema sloenijima.

Digitalno izdanje na web-u:http://digilib.netribe.it/bdr01/visore/index.php?pidCollection=De-prospectiva- pingendi:889&v=-1&pidObject=De-prospectiva-pingendi:889&page=001%20Rili

http://digilib.netribe.it/bdr01/Sezione.jsp?idSezione=50 (sfoglia il manoscritto)Vasari ( Le Vite , 1550., 1568.): Piero se u mladosti bavio matematikom i posebno geometrijom. Premda je s petnaest godinaodluio postati slikar,nikada nije napustiomatematika istraivanja i u tome je postigao iznimne uspjehe, kao i u slikarstvu. Zaposlioga je Guidobaldo Feltro stariji, vojvoda Urbina [Federikov otac], za koga je napra

mnogo malih slika sa sitnim figurama koje su unitene u ratovima te drave. Ipak, neki so geometriji i perspektivi susauvani, i u njima on otkriva znanstvenu razinu jednaku bilokojemuenjaku svoga vremena, moda i bilo kojem znanstvenikuuope. Isto to pokazuje usvojim djelima koja su puna perspektive. Isto pokazuje se u svojim djelima, posebncrteu vaze sa svih strana, tako da joj se postolje i otvor mogu vidjeti sprijeda, straga strane, to je sigurnoudesna stvar, jer je on crtao i najmanju stvar s velikomfinoom, a

skraivao je krune linije s mnogoumijea.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

13/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

14/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

15/79

Traktat De prospectiva pingendi O perspektivi u slikarstvu Piera dellaFrancesca je podijeljen u tri dijela inadahnut traktatom De pictura LeonBattiste Albertija (1435.):disegno opisuje proraun pojedinihskraenja; commensurazio opisujekako se oni postavljaju u prostor, acoloro upoznaje itatelja s ulogom

boje u oblikovanju.

Dolje: raunalno proizvedeni model prema Pierovu crteu i proraunu.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

16/79

Piero della Francesca (Piero dei Franceschi; Borgo San Sepolcro oko 1420. ili 1406. ili 1412.? 1492.), Legende o istinskom kriu , 1452.-1466.,affresco . Arezzo,

San Francesco.NA SHEMATSKOM PRIKAZU ZELENO SUOZNAENI PRIZORI LEGENDEO ISTINSKOM KRIU PREMA KRONOLOKOM SLIJEDU (UTO SU DRUGI PRIZONEVEZANI ZA NARACIJU POPUT NAVJETENJA). PIERO NIE PRIZORE S DESNA GORPREMA LIJEVO DOLJE, ALISUELIO JE DVA PRIZORA BITKE POBJEDA KONSTANTIN NAD MAKSENCIJEM (5) I POBJEDA HERAKLIJA I. NAD PERZIJANCIMA (8) -- PA JE ZBOG TESLIKAREVE ODLUKE KRONOLOKI REDOSLIJED PRED KRAJ NARUEN.

LEGENDA O ISTINSKOM KRIU JE IZVANREDAN PRIMJER VELIKE NARACIJEQUATTROCENTU .

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

17/79

Piero della Francesca (Piero deiFranceschi; Borgo San Sepolcrooko 1420. ili prije, 1406. ili1412.? 1492.); PobjedaKonstantina nad Maksencijem ,detalj, 1452.-1466., affresco .Arezzo, San Francesco.SUZDRANOST, DOSTOJANSTVO,UTNJA, OZBILJNOST, DOSADA,TO SU NAJEE ZNAAJKE

PIEROVIH PROTAGONISTA.KADATREBA PRIKAZATI IZRAZ LICA,TO RJEAVA KAO MASKU.

Tragika i komika maska , mozaik,II. st.. Tivoli, Hadrijanova vila.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

18/79

Piero della Francesca (Piero dFranceschi; Borgo San Sepolcro ok1420. ili prije, 1406. ili 1412.? 1492.), Madonna di Senigallia , oko

1470., daska, 61 x 53,5 cm. UrbinGalleria Nazionale delle MarchUTJECAJ SLIKARSTVA SA SJEVERAEUROPE (USP. DETALJE MRTVEPRIRODE I OSVJETLJENJE). UURBINU, NA DVORU BORAVILI SUMJETNICI IZ FLANDRIJE, A PIERODELLA FRANCESCA OSOBITOPRIHVAA NJIHOVA UMJETNIKA ISKUSTVA SA SVJETLOM (RAZLIKASUNCA U ZENITU I KOSOGASVJETLA).

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

19/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

20/79

PIEROVO REMEK DJELO: IZVORI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

21/79

Niccol di Segna (Siena, vijesti od 1331. do 1345., sin slikara Segna di

Buonaventura), Poliptih Uskrsnua , Sansepolcro, (kon)katedrala (nekosamostanska crkva kamaldoljana), glavni oltar.

PIEROVO REMEK-DJELO: IZVORI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

22/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

23/79

PIEROVO REMEK DJELO: IZVORI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

24/79

Krtenje , 1448.-1450.

Uskrsnue , 1448.-1450.

PIEROVO REMEK-DJELO: IZVORI

PIEROVO REMEK DJELO: IZVORI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

25/79

Volto Santo , 2,70 x2,90, orahovina, IX.stoljee. Sansepolcro,(kon)katedrala.

PIEROVO REMEK-DJELO: IZVORI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

26/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

27/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

28/79

Crte u rukopisu Libellus de QuinqueCorporibus Regularibus [Knjiica o pet

pravilnih tijela ] (Vatikanska knjinica) Pieradella Francesca prikazuje ikosaedar upisan ukocku.injenicu da se svaki vrh ikosaedra moeuprijeti o plohu kocke je prvi opisao Piero dellaFrancesca. To je jedini odnos koji Euklid nijeopisao u Elementima , to znai da se radi oizvorno novoj konstrukciji i poetak je

renesansnoga zanosa poliedrikom gemetrijom.Razbirljivi prizor dolje preuzet je iz tiskanogaizdanja traktata De divina proportione [Oboanskom omjeru ] koji je fra Luca Pacioliukljuio u svoj rukopis (a da nije naveo da se

radi o Pierovom pronalasku). Prvo tiskanoizdanje u Veneciji (izdava: Paganinus dePaganinus, 1509.)Digitalno izdanje na web-u:http://issuu.com/s.c.williams-library/docs/de_divina_proportione

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

29/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

30/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

31/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

32/79

FRA BARTOLOMEO LUCA DE PACIOLI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

33/79

Franjevac, predavao matematiku u Perugi, Napulju,Milanu, Rimu i dr. Boravio i u Zadru, gdje je 1481.napisao jedan od svojih traktata iz matematike. Za boravka u Veneciji objavio je zbornik za potrebetrgovake prakse Summa de arithmetica, geometria,

proportioni, et proportionalit , [Sve o aritmetici,geometriji, proporcijama i proporcionalnosti, 1494.], s posebnim uputama za trgovaku aritmetiku sdvostrukim knjigovodstvom. Bilo je to prvo djelo

takve vrste na narodnom jeziku (umjesto latinskoga).Drugo svojeznaajno djelo, De divina proportione [Oboanskom omjeru ] , napisao je 1496., a tiskao uVeneciji 1509. godine. U njemu je razmatraomatematike probleme zlatnoga reza te naao trinaest

svojstava, koja su ula u teoriju brojeva, a djelovala sui na potonja istraivanja u drugim granamamatematike. Pokazao je primjerice (deveto svojstvo)da dvije dijagonale pravilnoga peterokuta dijele jednadrugu u zlatnome rezu. Tu je knjigu crteima platonovskih tijela (pravilnih poliedara) ilustriraoLeonardo da Vinci.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

34/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

35/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

36/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

37/79

C (

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

38/79

dodekaedar je geometrijsko tijeloomeeno s dvanaest ploha koje imaju

oblik peterokuta irasporeene sutako da tijelo ima trideset bridova idvadeset vrhova. Pravilni dodekaedarkod kojega su sve strane jednakostranini peterokuti je jedanod pet pravilnih poliedara.

LI.RI.LUC.BUR. ( Liber reverendi Luca Burgensis ) vjerojatno je Summa dearithmetica geometria proportioni et

proportionalit (1494.): jedan primjerak

inkunabuleSumme.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

39/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

40/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

41/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

42/79

[L P i li] i i i

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

43/79

Digitalno izdanje na web-u: http://memory.loc.gov/cgi- bin/ampage?collId=rbc3&fileName=rbc0001_2006rosen0763page.db&recNum=ili https://archive.org/details/divinaproportion00paci

[Luca Pacioli] Diuina proportione ; opera atutti glingegni perspicaci e curiosinecessaria oue ciascun studioso di

philosophia: prospectiua pictura scultura:

architectura: musica: e altre mathematice:suauissima: sottile : e admirabile doctrinaconsequira: e delectarassi: co variequestione de secretissima scientia .[Venetiis] A. Paganius Paganinuscharacteribus elegantissimis accuratissimeimprimebat [1509]. Djelo je napisano oko1498. godine.

Bl t [ ] bi dj l D di i

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

44/79

Blunt: [...] neobino djelo De divina proportione [O boanskom omjeru ]matematiara fra Luke Paciolija. Pacioli je biouenik Piera della Francesca koji ga je poduio

matematici i perspektivi.Takoer je bio prijatelj Albertija i Leonarda, no vrlorazliitih pogleda od njihovih.Proizlazei iz tradicijeznanstveno usmjerenih umjetnika koji su sematematikom koristili kao sredstvom za prouavanje prirode, Pacioli je usvojio njihovouenje, ali ga je primijenio u potpunodrugaije svrhe. Pozornost je posvetioapstraktnoj strani matematike,mislei samo oteoriji, a nimalo o utemeljenosti svoje teorije u prirodi. Stav mu je gotovo pitagorejski, jer zanjega brojevi imajumistino znaenje, s kojim je blisko povezana ideja ljepote.U De divina proportione ima odlomaka koji gotovo da su mogli biti napisani utrinaestom stoljeu, a Paciolijevi omiljeni autoriteti nisu klasini pisci nego sv.Augustin i Duns Scot. S mistinom igrom brojevima isprepletene su i odreenezamisli puno blie neoplatonizmu.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

45/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

46/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

47/79

lijevo: De divina proportione (1509.) za koji je Leonardo izradio crtee; desno:Leonardo da Vinci (Vinci u Toskani 1452. Chteau de Cloux, poslije zvan CloLuc kraj dvorca Amboise na rijeci Loire 1519.); Razmjer ljudske glave u lijevom

profilu , crte na plavom papiru, 213 x 153 mm. London, Royal CollectionWindsor Castle.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

48/79

LEONARDO DA VINCI(Vinci u Toskani 1452 Chteau de Cloux poslije zvan

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

49/79

LEONARDO DA VINCI(Vinci u Toskani 1452. Chteau de Cloux, poslije zvanClos-Luc kraj dvorca Amboise na rijeci Loire 1519.)Blunt: Osim Michelangela, Leonardo je jedini veliki slikar talijanske renesankoji je ostavio ikakve pisane materijale o umjetnosti, te moemooekivati da e

miljenja i ideje takvogaovjeka razjasniti renesansneumjetnike teorije bolje odsvih sustavnih i filozofskih traktata koje su u esnaestomestoljeu pisali laici.Mnoge nam njegove teorije, naravno, pruaju podatke o metodama i idejamnjegova doba do kojih ne bismo moglidoi putem drugih izvora, nonesreenost sauvanih rukopisa i nedostatak plana u biljekamaine nemoguim izvoenje istinski suvisle teorije umjetnosti iz Leonardovih pisanih djela.Leonardo jeoito namjeravao napisati zaokrueni traktat o slikarstvu, a, kakonavodi Luca Pacioli, barem su neki njegovi dijelovi bili dovreni do 149godine. Ako je totono, dijelovi o kojima jerije su izgubljeni, no mnogi su seobrisi openitoga nacrta traktata,meusobno ne uvijek usklaeni, sauvali u postojeim materijalima. Ono to nam je od Leonardovih djela zaista ostalo jogromna koliina biljeki, uglavnomnarkanih na marginama biljenica saskicama. Te su biljeke ili odlomci koje je Leonardo prepisivao iz onoga to itao ili izvorne zamisli kojeukljuuju osobnu teoriju ili opaanje.Rukopisi koje jemogue datirati obuhvaaju razdoblje izmeu 1489. i 1518.godine. Izvornici seuvaju u mnogim javnim i privatnim knjinicama,naroito u

Parizu i Windsoru, aveina ih je objavljena.

Bl t O L d ih t ih j k j k i l

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

50/79

Blunt: Osnova Leonardovih znanstvenih opaanja, koja su pokrivala sve gra prouavanja prirodnih pojava zoologiju, anatomiju, botaniku, geologiju, kao probleme mehanike i matematike bilo je duboko uvjerenje u vanoeksperimenta i izravnoga promatranja. Upravo je pomou onoga to je uistinu

vidio u ljudskom tijelu, u biljkama ili u formacijama stijena potpuno nadmasvoje suvremenike,ak i strunjake u raznim znanostima koje je prouavao. Njegovo poznavanje ljudske anatomije pripadnicilijenike profesije nisu uspjelidosei jo polastoljea nakon njegove smrti, a mnoge suinjenice koje je utvrdiomoraleekati jo i dulje prije nego su mogle biti ispravno uklopljene u ljudsk

predodbu o svijetu.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

51/79

TERMINOLOGIJA Zidno slikarstvo u tehnikama koje nisuaffresco : mozaik

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

52/79

Leonardo da Vinci (Vinci u Toskani 1452. Chteau de Cloux, poslije zvan ClLuc kraj dvorca Amboise na rijeci Loire 1519.),Posljednja veera , 1494.-98.,tempera i ulje na buci, 460 x 880 cm. Milano, refektorij samostana Santa Mari

delle Grazie.

TERMINOLOGIJA Zidno slikarstvo u tehnikama koje nisuaffresco : mozaik,enkaustika terazliite druge tehnike nanoenja pigmenta na zid

Propast slikanoga sloja: trusi se

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

53/79

Propast slikanoga sloja: trusi se(ne puca kao kada je slikanoaffresco ).

POTRAGA ZA IDEALOM LJEPOTE.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

54/79

Leonardo da Vinci (Vinci uToskani 1452. Chteau deCloux, poslije zvan Clos-Luc kraj dvorca Amboise narijeci Loire 1519.), enskaglava u lijevom poluprofilu

(zvana Raupana , Lascapigliata ) 247 210 mm.Parma, Galleria nazionale.

POTRAGA ZA IDEALOMLJEPOTE.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

55/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

56/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

57/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

58/79

Melozzo da Forl (Melozzo degli Ambrogi; Forl 1438. 1494.),Glaveapostola , 1472.-1474., zidna slika (affresco ), odvojena od zida, 75 x62,5 i 62,5 x 62,5 cm. Vatikan, Pinacoteca Vaticana.

Melozzo da Forl (Melozzo degli Ambrogi; Forl 1438. 1494.)

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

59/79

Aneo svira lutnju , Aprox. 1472.-1474., zidnaslika (affresco ), odvojena od zida, 101 x 70 cmVatikan, Pinacoteca Vaticana.

Aneo svira bubanj , 1472.-1474., zidna slika(affresco ), odvojena od zida, 119 x 98,5 cm.Vatikan, Pinacoteca Vaticana.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

60/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

61/79

Melozzo da Forl (Melozzo degli Ambrogi; Forl 1438. 1494.), Aneo svira lutnju , 1472.-1474, zidna slika (affresco ), odvojena od zida, 65,5 x 65,5 cm. Vatikan, PinacotecaVaticana.

l d l ( l d l

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

62/79

Melozzo da Forl (Melozzo degliAmbrogi; Forl 1438. 1494.),

Aneo svira tamburin , 1472.-1474, zidna slika (affresco ),

odvojena od zida. Vatikan,Pinacoteca Vaticana.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

63/79

MELOZZO DA FORL U

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

64/79

Melozzo da Forl (Melozzodegli Ambrogi; Forl 1438. 1494.), Sikst IV. imenuje

Bartolomea Platinu prefektom knjinice 1475.(katkada datirano 1477.),affresco , 370 x 315 cm.Vatikan, Pinacoteca, neko Biblioteca Vaticana.

RIMU

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

65/79

Bartolomeo Platina,Vit Pontificum , 1479. Vat. lat. 2044 fols. 2 verso-3recto vlib23 INT.15 Vatikan, Knjinica. U krunom formatu portret papeSiksta IV. u lijevom poluprofilu.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

66/79

Melozzo da Forl (Melozzo degli Ambrogi; Forl 1438. 1494.),Sikst IV. imenuje Bartolomea Platinu prefektom knjinice , detalj s Platinom u bijelometverokutu, 1475.(katkada datirano 1477.),affresco . Vatikan, Pinacoteca,neko Biblioteca Vaticana.

Zidna se slika izvorno nalazila u sobama Vatikanske knjinice koju je 1475. gosnovao papa Sikst IV della Rovere (stoluje od 1471 do 1484 ) Melozzo da

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

67/79

osnovao papa Sikst IV. della Rovere (stoluje od 1471. do 1484.). Melozzo da koji se u Rimu proslavio slavnim narudbama, prikazao je povijesnidogaaj imenovanja humanista Bartolomea Sacchija zvanoga Platina prefektom (voditeknjinice. Lica protagonista vrlo su detaljno opisana s tako naglaenim fizionom

znaajkama da se njihovi prikazi mogu smatrati portretima, no postavljeni su u sugestivnu arhitekturu koja daje monumentalniznaaj (karakter) prizoru i naglaavmu sveanost. Stoga, to nije historijski prizor prikazan kaogenre -scena s papinskogadvora nego je kroz portrete Melozzo stvorioautentinost, a arhitekturomveliajnost prizora. Platinaklei u sreditu i dobiva investituru (imenovanje), a kaiprst

desnice pokazuje na natpis koji je sastavio sm i u kome opisuje poduhvate Siksta Ikoji sjedi na tronu s desna, pred njim je kardinal-neak Giuliano della Rovere, kojie poslije postati papa Julije II. (stolovao od 1503. do 1513.), a iza Platin svjetovnjaci (laici) Girolamo Riario i Giovanni della Rovere. U tamnoj reveren pape je apostolski protonotar Raffaele Riario.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

68/79

USP. MONUMENTALNOST ARHITEKTURE ISKORITENE KAO OKVIR PRIZORUKOJA IMA ULOGU TUMAA VANOSTI VANOSTI DOGAAJA.

MELOZZO DA FORL U LORETU

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

69/79

Melozzo da Forl (Melozzo degli Ambrogi; Forl 1438. 1494.),Oslik kupole s anelima i prorocima , 1484.-1493., Basilica di Santa Casa, Sakristija sv. Marka, Loreto. Santa Casa dLoreto.

Nakon rada naosliku u sakristijisv. Marka u Loretu

(1484.-1493.), koji je ostaoneobjanjivonedovren,Melozzo se vratio uForl, gdje je radio jo u kapeli Feo ucrkvi sv. Vlaha(San Biagio,sruena u Drugomsvjetskom ratu).

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

70/79

Melozzo da Forl (Melozzodegli Ambrogi; Forl 1438. 1494.), Oslik kupole sanelima i prorocima , detaljanela i konstrukcije dalsotto in s , 1484.-1493.,Basilica di Santa Casa,sakristija sv. Marka, Loreto.Santa Casa di Loreto.

OSIM ILUZIONIRANE(

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

71/79

ARHITEKTURE (PROZORI;REBRA) I DEKORACIJE(ORNAMENTI, POZLATA),MELOZZO STVARA ILUZIJU

PROSTORA IZMEU,ISPUNJA PROSTOR KUPOLELEBDEIM FIGURAMA KOJE ZBOG PERSPEKTIVNEUVJERLJIVOSTI POGLEDAODOZDO ( DAL SOTTO IN S )NISU VEZANE ZA TLO ILIILUZIONIRANU NIU, PAAK NITI ZA OBLAK ILI NEKODRUGO OBJANJENJEIMPOSTACIJE, NEGOSLOBODNO LEBDE.

PROSTOR KOJI (KAKAV) VIDIMO NE POSTOJI.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

72/79

Donato Bramante(Fermignano 1444. Rim1514.), Quadratura kora,stucco finto (affresco) ,1482.-1486. Milano, SantaMaria presso San Satiro.

Tijekom pregradnje crkve,za rjeenje kora Bramantese posluio quadraturom .Iza svetita je ulica i ne postoji prostor za irenje.

SJETITE SE! Mantegna,Okul u Vojvodskoj palai u Mantovi,1465.-1474.

LEON BATTISTA ALBERTI U MANTOVI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

73/79

Leon Battista Alberti (Genova 1404. Rim 1472.)Sv. Andrija (SantAndrea ; projekt 1470.,zapoeto 1472.). U toj se crkvi nalaziiznimno aena relikvija (monik s Kristovom Krvi), pa sudimenzije crkve prilagoene prihvatu hodoasnika. Naruitelji:Lodovico II. Gonzaga i kardinal Francesco. Desno: Bramante uMilanu nadahnjuje se Albertijevim rjeenjem u Mantovi (ali nema

prostora).

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

74/79

Francesco di Giorgio Martini (Siena 1439. 1501.), crtei u:Trattato di architetturacivile e militare , oko 1480. Firenca,Biblioteca Laurenziana.U QUATTROCENTU URBINO JE MEU NAJZNAAJNIJIM SREDITIMA KULTURE I ZNANOSTI NAAPENINSKOM POLUOTOKU I U EUROPI.

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

75/79

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

76/79

Joos van Wassenhove / Jodochus van Ghent /Giusto di Gand (Antwerpen ili Ghent ?izmeu1435 i 1440 . - ? nakon 1475. ) uz suradnju Pedra Berruguetea (Paredes de Nava1450. Avila 1504.),Lijevo:Platon , 1476. (1477.?), tempera i ulje (?) na dasci, 101 x 69 cm.Sredina: Aristotel , prije 1476., tempera i ulje (?) na dasci, 104 x 68 cm.Desno:Ptolomej, tempera tempera i ulje (?) na dasci, 104 x 68 cm.

Sve tri slike nalaze se u Muse du Louvre u Parizu.

FORMIRAJU SE TIPOVI KAO STALNA RJEENJA. JEDNO OD NJIH JE FILOZOFSKI

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

77/79

Raffaello Sanzio (Urbino, 6. travnja 1483. Rim, 6. travnja 1520.), Atenska kola ,detalj,Platon i Aristotel , 1509.-1511.,affresco . Vatikanska palaa, Stanza dellaSegnatura.

Donato Bramante (Fermignano 1444. Rim 1514.), Heraklit i Demosten ,1477., zidna slika iz palae GasparaViscontija, odvojena od zida i prenesena na platno. Milano,

Pinacoteca di Brera.

FORMIRAJU SE TIPOVI KAO STALNA RJEENJA. JEDNO OD NJIH JE FILOZOFSKIPRLJEPOTA UMA: BRAMANTE I RAFAEL

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

78/79

STANZA DELLA SEGNATURA / SOBA SUDA (IZVORNO PRIVATNA KNJINICA JULIJA

7/21/2019 002 Piero Della Francesca Pacioli Leonardo

79/79

Rafael Sanzio (Urbino, 6. travnja 1483. Rim, 6. travnja 1520.), Atenska kola ,